Praeclarissimae responsiones, ad mille quaesita in omni ferè facultate. Ex omnibus diui Aurelij Augustini libris excerptae, & in vnum congestae d. Iacobo Tribesco Brixiano, ... autore. ..

581쪽

Rest. excer. Tom. X. D. Aug. EST. DCCCCLXXXV.

IDI sierunt ne non concupiscere,& post concupiscentias non ire. De vera REsro N. Si concupiscis quod lex vetat, cum dici insibis .in po concupisces, seruas tamen aliud, quod item lex iubet, post concupi est ser- icentias tuas no eas mente spiritalis carne carnalis. Aliud est enim mone s. non concupiscere, aliud post concupascentias suas non ire : Non concupiscere omnino persecti est, post concupiscentias suas no ire pugnatius est, luctantis est, laborantis est: Vbi seruet pugna, quare desperatur victoria Quado erit victoria Z Quando absortua suerit mors in victoria, id est in resurrectione, tunc enim erit vox triumphantis, non sudor pugnantis.

V AE S T. DCCC LXXXVI. QVid est illud peccatum a quo oriuntur omnia peccata.. RESPON. Iam non ego operor illud inquit Apostolus,sci .n. 6. sed quod habitat in me peccatum,quia non mente Operabatur co- sentiendo, sed carne concupiscendo. Hoc enim peccati nomine appellat, unde oriuntur cuncta peccata, id est ex carnali concupiscentia. Quidquid enim est peccatorum, in dictis, in factis, in cogita tionibus, non exoriuntur, nisi ex mala cupiditate, non exoriunturni si exit licita delectatione. Huic ergo illicin delectationi s resistamus, si non consentiamus, si memsra velut arma non ministr mus, non regnat peccatum in nostro mortali corpore.

N natura humana post peccatum sit idonea ad se sanandum per liberum arbitrium. Eod. lib. R E s p o N. Idonea fuit humana natura vulnerare se per lil, ser m. I . rum arbitrium, sed iam vulnerata & sauciata, non est idonea per liberum arbitrium sanare se.

V AE S T. DCCCCLXXXVIII. A N mediator sit unius vel plurium.

582쪽

Ex Lib. De Verbis D omini. 27o

REsro N. Mediator autem unius non est, Deus autem unus est. Quid est mediator unius non est Quia inter duos utiq; mediator est: Si unus est Deus, & mediator non est unius, inter quid S Deum quaerimus mediatorem, quia mediator Vnius no est, Deus autem unus est. Hoc explicat Apostolus dicens: Vnus enim Deus,&vnus mediator Dei & hominum homo Christus Iesus, s non iaceres, mediatorem necessarium non haberes, quia vero iaces &surgere non potes, mediatorem quodammodo Deus tibi porrexit brachium suurn.

V AE S T. DCCCCLXXXIX.

QVid contulit Paulus in areopago cum epicureis & stoicis.

REsso N. Stoici&epicurei contulerunt cum Paulo secudum carnem viventes & Paulus contulit secundum Deum vivens, dicebat epicurus. Mihi frui carne bonum est. Dicebat Stoicus, mihi frui mea mente bonum est: Dicebat Apostolus. Mihi autem adhaerere. Deo bonum est, dicebat Epicureus, beatus cuius est infructu, voluptas carnis eius, dicebat Stoicus : Immo beatus cuius est in fructii virtus animi eius: Dicebat Apostolus, beatus cuius est nomen domini spes eius,& quia illi vani sun t, mentiuntur, J non respexit inquit in vanitates & insanias mendaces.

Q V AEST. DCCCCXQΡIgnus & Arra quomodo inter se differant.

R Espo N. Pignus est enim quado ponitur, cum fuerit res ipsa reddita, pignus auffertur, Arra autem de ipsa re datur, quae dando promittitur, ut res quando redditur, impleatur quod datu

est, non mutetur.

Q V AE S T. DCCCCXCI. inare de iusto, idest baptizato nascatur peccator, idest infans

cum peccato originali.REsPON. Miraris quare peccator nascatur de semine iusti,nen te delectat mirari, itiare oleaster nascatur de semine oliu . Ac

583쪽

rum. Non attendas quia grano purgato, frumen tum cum palea nascitur, sine qua seminatur, deinde cum si in propagine natoria generatio carnalis in propagine renatorum generatio spiritualis, vis vide baptietato baptizatus nascatur, cum videas de circunciso non nasci circuncisum, ita de baptizato non nascitur baptizatus, quia nemo renatus, antequam natus, nascitur ergo infans peccator de iula malia corrupta proueniens, licet pater sit baptizatus.

V AE S T. DCCCCXCII.

A N infantes baptizati connumerentur inter fideles, licet sints 'ne via rationis. ged. lib. REsPON. Vtique Christus prodest paruulis baptizatis, pro edi se . dest ergo non credentibus i Sed abiit, ut ego dicam, non credentes infantes, iam alias dixi infans credit in altero, qui peccauit in altero, dicitur,credit. valer. inter fideles baptizatos computatur: Hoc liabet authoritas matris ecclesiae, hoc fundatus veritatis obtinet canon, cotra hoc robur contra hunc inexpugnabilem murum, quisquis arietat ipse confringitur.

QI AE S T. DCCCCXCIII. AN infantes ante octauum diem possint baptizari.

RE svo N. Sanctus Cyprianus respondet ad hoc de dicit: Neminem putamus ad gratiam consequendam impediendum esse a lege quae iam in stituta eli nec spiti talem circuncasionem impe Iediri carnali circuncisione, qive ante diem octauum non fiebat, de ere, sed omnem omnino admittendum este ad gratiam Christi, si graues peccatores adulti, cum crediderint, admittuntur ad baptismum quocunque tempore, quanto magis non debet prohiberi infans, qui recens natust, nihil peccauit, nisi quod secum dum Adam contraxit:

CIrcunciso quare octauo die dabatur. . lRESPON. Quare ergo octauo die3 Quia in hebdomadis, serm. I I idem prinuis,qiii & oetiuius, completis enim septem diebus redia

584쪽

Ex Lib. De Verbis Apostoli. 27r

tur ad primum, finitus septimus,dominus sepultus,reditur ad primum,dominus resticitatus Domini enim rerumrinio, promissit nobis aeternum diem,&consecrauit nobis Dominicum diem, qui vocatur Dominicus, ipse videtur proprie ad dominu pertinere, quia eo die dominus resurrexit.

. QVAEST. DCCCCXCV.

AN interrogative vel affirmative sit accipiendum illud dictu

qui fecit te sine te. R Espo N. Qui fecit te, sine te, non te iustificat sine te, ergo se Eod. sencit nescientem iustificat volentem, his verbis clare ostenditur,affirmative praenuntiandum.

AN in Paradiso erit nobis orandi locus. RESPON. In patria nullus orandi locus erit, sed tantum Eod. lib. laudandi. Quare orandi nullus locus erit Z Quia nihil deest, quod ferm. II hic creditur, ibi videtur, quod hic speratur, ibi tenebitur,qd hic petitiiribi accipitur, persectio tamen in hac vita nonnulla est, ad qua sancti martyres peruenerusiideoque habet ecclesiastica disciplina,

quod fideles nouerunt, cum martyres eo loco recitantur,ad altare Iaei,ubi non pro ipsis oretur, pro corteris autem comemoratis defunctis oretur, iniuria est enim pro marUre orare, cuius nos debemus orationibus commendari,certauit enim contra peccatu usq; ad sanguinem.

V.AE S Τ. DCCCCXCVII. AN corpora nostra sint membra Christi.

R Espo N. Christus caput nostrum est eo, quod homo A M. III. factus est, propter nos caput de quo dictum est, ipse Saluator cor- serm. igporis nostri, corpus autem eius ecclesia est, si ergo dominus noster Iesus Christus, latum modo animam humanam susciperet, mebra eius non essen t nisi animae nostrae, quia vero & corpus, suscepit, per quod etiam caput est nobis, qui ex anima & corpore constamus, profecto illius membra, sunt & corpora nostra. .

QVAEST.

585쪽

Fod. lib.

i Vomodo resurrectio nostra manifestatur Espo N. Tota huius mundi administratio, testi moniuest resuriectionis flaturae: Videmus certe hyemis tempore, vel aduetu arbores spoliari pomis nudari solijs. Sed eas rursus verno tempore , spetiem resurrectionis exprimere, quae primo quidem incupiunt turgere in gemmis dehinc ornari in floribus, vestiri& sol ij &postmodum pomis grauari. Dic mihi ubi latitant, antequam producantur, quae nusquam quidem videtur, sed tamen Deus, qui omnipotens est.& ea ex nihilo condidit, secreta sua virtute producit. Hinc iam ad campos & prata respicite, quae qstate transacta herbis suis, ac floribus spoliantur,&nuda remanent ipsa seacia terrarum, sed iterum verni tempore reuestiuntur, & nouo ubique germine inci picte laetatur agricola. Certe herba quae ante vixit & moritur,rursus reuiuiscit ex semine, sic etiam & nostrum corpus reuia uiscet ex puluere.

Quod est initium bonae vitae,cui debetur vita sterna . R. 4De Nem QR Espo N. Initium bonae vitae,cui debetur Vita aeterna,rebis . O cta fides est. Est autem fides,credere quod nondum Vides, cuius soli ser- fidei merces, est videre quod credis, tempore igitur fidei, tanquam move *9 tempore sementis, non desciamus, &vsque in finem non defici mus, sed perseueremus, donec quod seminavimus metamus.

A N aliud si t ratio,& aliud sit intellectus

Sod. lib. R E s p o N. Nolite esse sicut equus & mulus quibus non est se . intellectus, sed aliud est intellectus,aliud ratio, nam rationem ha- M. mus&antequam intelligamus, sed intaligere non valemus, nisi rationem habeamus, est animal rationis capax, verum ut melius &citius dicam, animal rationale cui natura inest ratio, & antequam intelligat, iam rationem habet. Nam ideo vult intelligere, quia ratione praecedit.

586쪽

δ AE S T. M. I. AN iurare si licitum.

R E s Po N. Deus iurat, per memetipsum iuro dicit domi- Eod. lib. nus, homo per Deum iurat, Deus vero per seipsum. Non est ergo sem. 3opeccatum iurare, sed magis peccatum est peierare, quia ergo gram Gen. 2 2.ue peccatum est peierare,compendium tibi dedit scriptura: Nolite iurare. Quid tibi dicturus sum homo,verum iura Ecce verum imra, non peccas, si verum iuras non peccas. Qui enim iurar, aliqua-do verum iurare potest. Qui autem non iurat, mendacium nunquam iurare potest, cum Deus iurat', se adhibet testem, cum tu i ras, illum adhibes testem. Qui verum iurat, prope est ad peccatum, licet non peccet, qui nihil iurat, longe fit a peccato, idest a periculo periurij. Duo sunt inquit dominus, quae non damnabo unqua. veram iurationem, & nullam iurationem: Damno autem falsam iurationem, salsa iuratio exitiosa est, vera iuratio periculosa est, nulla iuratio secura est. Quid est iurate, nisi ius reddere Deo, si per Deum iuras, ius saluti tuae reddere, quando per silutem tuam iuras, ius filiis tuis reddere,quando per filios tuos iuras Quod auteius debemus saluti nostre, filijs nostris, Deo nostro, nisi charitatis, veritatis,& non seisitatis Maxime autem per Deum cum fit, ipsa est vera iuratio,quia& coem dicit quisque per meam salutem, salii te suam Deo obligat, quando dicit per lilios meos, oppignerat Deo filios suos, ut hoc veniat in caput eorum, quod exit de ore ipsius, si . . iverum, verum, si sitsum, Lisum: Sic ergo resoluitur iurare verum licitum est loco de tempore, quando oportet, sed non est frequenta dum, ne ex consuetudine incidamus in Peri urium.

J AE S T. M. II. QVot sunt eleemosynae Deo gratae.

R Espo N. Scitote quia duae sunt eleemosynae, una cordis alia pecuniae eleemosyna cordis est dimittere, id est a quo irenses. Nam dare indigenti, aliquando quaeris de non habes, indulgere peccanti quantum volueris, redundabit tibi, potest fieri ut temporalia aliquando non habeas: Unde pauperibus tribuas, Ut aute

nes homines diligas,& hoc aliis quod tibi ipse velis,& inimicis

tuis

Hom. c.

lib. Io.

587쪽

tuis in dulgeas, nunquam te poteris excusare quia si in cellario vel horreo non habes, quod dare possis, de thesauro cordis tu potes lferre, quod tribuas. Et quod olbus hoibus etia si sola sit bona volu tas suinciat,& elemosyna cordis fit maior multo. quam elemosyna corporalis,quis est,qui ve umbram excusationis possit praeledere

Vomodo sit orandum proinimicis. Ea bom REsPUN. Fratres sic orate pro inimicis vestris .ut occidat eos Deus,idest ut eorum malitiam,quae vobis inimicatur occidat, sic enim occidit quod creauit, sed quod ipsi sibi fecerunt, homo peccator duo nota sunt,in ipsis duo b.nOibus,qucre ed fecit Deus, ouere ud suaserit diabolus: Homo a Deo Actus est, peccatu suadete diabolo a homine iactu est. Quis horum duoru te persequitur Si enim tu bene vivis non te persequitur,nisi qui malus et t. Non ergo homo, sed peccatu te insequitur. Roga pro homine ut extimguat deus peccatorem, & cum mortuus fuerit peccator nihil cibIaduersabitur.

AN liceat aufferre res auaris,ut subueniatur pauperibus. R Espo N. Multi sunt christiani, diuites, auari, cupidi, nor habeo peccatu si illispbstulero, & pauperibus dedero , Vnde enim illi nihil bona faciunt,mercedem habere potero, si ego ele motu nas dedero,etiam in hac re parcat unusquisque animet sine, quia huiusmodi cogitatio ex dyaboli calliditate suggeritur, nam etiam urotum tribuat quod abstulerit,addit potius peccata quam minuat.

I n.

DIes mali quibus rebus fiunt mali - .REsPON. Dies malos duae res faciunt, malitia& miteria, Hom. Io per malitiam hominum ducuntur dies mali,ceterum dies isti quatum pertinent ad spatia horum ordinati sunt. Ducunt vices tuas agunt tempora,Oritur solet occidit sed iterum oritur,&occidit, Veniunt tempora, transeud tempora: cui molesta sunt tempora, si homines s

588쪽

I b. a uinquaginta Homiliarum. - 273

mines sibi molesti non sunt ergo dies mal2sicut dixi,duq res f.

ciunt, miseria hominum de malitia, sed miseria hominum communis est, non debet malitia esse communis. Ex quo enim de peccato Adam, omnes miseri nati sumus, communis est miseria. Sed coita tra generationem,quq nos miseros fecit, prouidit Deus regenerationem . Vnde nos a miseria liberaret, generatio mittit in miseria. regeneratio designat ad beatitudinem.

AN merces eterna correspondeat operibus bonis. R E s v o N. De cetero reposita est mihi corona iustitiet qua Eod. lib. reddet mihi dominus in illa die iustus iudex. Reddet inquit, mihi hom. r dominus coronam. Debet ergo. Quid reddet: Reddet ergo iustus 7.Tim. iudex. Non enim opere inspecto potest negare mercede, qui opus inspicit: bonum certamen certaui dicit Apostolus, de hoc opus est, cursum consumaui, opus est . fidem seruaui opus est, superest mihi corona iustiti , merces est, sed in mercede tu nihil agis, in opere nosolus agis, corona tibi est ab ipso,opus autem abs te, sed non nisi ipso adiuuante.

Q V AE S T. M. VII.

QVς diiserentia est inter fidem christianorum, & demonum. RESPON. Demones credunt de contremiscunt. Dixerui Eod. lib. enim Christo. Tu es filius Dei, sed quia crediderunt, ideo satu, iam. II. buntur Absit, discernenda est ergo fides demonum a fide san- Iac. 1.ctorum, plane discernenda vigilan ter, & diligenter. Na & Petrus Maris. hoc dixit domino dicenti. Quem me esse dicitis. Tu es Christus Mat. rcf. filius Dei vivi, de dominus, beatus es Simon Bariona, b domine hoc tibi dixerunt de demones. Quare ipsi non sunt beati: Quare rQuia demones hoc dixerunt timore, Petrus amore: Ideo initium est a fide, sed quali fide 3 Quam definiuit Apostolus, neque circuri' cisio aliquid valet, neque praeputium, sed fides. Dic quae fidesi Quae Gai. s. per dilectionem operatur: Hanc demones non habent fidem, quae

Per dilectionem operatur, sed soli servi Dei, soli sancti Dei, soli fide filij Abrahae, soli filii dilectionis, filii promissionis: Ideo est &charitas dicta . Mille Quaesita.Mm QVAETR

589쪽

Q v. si S T. M. VIII.

. . re

Vibus modis mandat Deus. R Espo N. Mandauit dominus viduq ut pasceret Helyam, i sed mandat Deus miris modis,qui in cogitationibus loquitur. Dicimus mandasse Deum,lo 'Redo in corde, suggerendo quod opus erat, perstiadendo quod utile erat, rationaliauim viduae mulieris, sic etiam in Ionat Propheta legimus, quod dominus mandauerit Vermi,ut roderet radice cucurbi, , quid est, mandauit, nisi cor praeparauitὶ inspiratione itaque domini vidua illa mulier, cor praeparatum habebat ad obediendum.Talis venerat. Talis cum Helya lo-quebatur,si erat in Helya ut pciperet, ipse erat in Vidua ut obediret.

Vid sint quaedam peccatorum speties numerate a Petro. RESPON. Deposta inquit Petrus,omni malitia, Sc omni . dolo,& adulatione &inuidia,& detractione, quid est malitia, nisi nocendi amoi 3 quid est, dolus, nisi ali id agere, & aliud simulare ii uid est adulatio, nisi fallaci laude seductio, Quid est inuidia: nisi odium talici tatis alienae r quid est de tractio, nisi mordacior quaveracior reprehenso Malitia malo delectatur alieno, inuidentia bono cruciatui alieno, dolus duplicat cor, adulatio duplicat lin- suam,detractio vulnerat famam.

Q V aE S T. M. X. Eoae lib.

INH. ADU, Vae est misericordia persecta in pauperes. QR E s p o N. Persecta est ergo misericordia fratres charissimi,ut an re occurrat esurienti cibus, quam roget mendicus, non. n.

est perfecta misericordia,quae precibus extorquetur sed si tacet medicus,loquitia pallor in secie, pene lailiis.fessus est,coelisque suspectus, sestina pietas succurrere, ne audias rogantem, ne quod debe tur domino, vendices tibi, imitare dominii Deum tuum qui pluuit super bonos & malos,& pluviam dat,et si non roges, S antequam roges, imis dum dormis excubant elementa, stitistiis te nesciente eLsunduntur, beatus igitur qui intelligit super egenum & pauperem. QVAEST.

590쪽

Ex Lib. Euinquaginta uomitarum. 27

AN in vita male viventi, poenitenti in fine vitae, securitas dari possit de remissione. Raspo N. Si quis autem positus in ultima necessitate egritu-tudinis sue voluerit accipere poenitentia, accipit, Ic mox reconciliabitur, & hinc vadit, fateor vobis, non illi negamus quod petit, sed non praesumimus, quia bene hinc exit. Non praesumo, non vos fallo, non praesumo, fidelis bene vivens securus hinc exit, baptizatus ad horam securus hinc exit, agens poenitentiam, dc reconciliotus cum senus est,& postea bene vivens, securus hinc exit,agens pet, ira tentiam ad ultimum & reconciliatus, si securus hinc exit no sum feci rus, poenitentiam dare possiim, securitatem non possum. Nunquid ergo damnabitur Non dico, sed nescio, non praesumo, non promitto, nescio: Vis te de dubio liberare vis quod incertum est euadereὶ Age poenitentiam dum sanus es, & si seceris poenite tiam dum sanus es, de inuenerit te notissimus dies,curre ut reconcilieris, si sic agis securus es. Quare securus esZ Quia egisti poenirentiam eo tempore, quo peccare potuisti, si autem tunc vis agere poenitentiam, quando peccare non potes, peccata te dimiserunt. non tu peccata,quid ergo3 Due res sunt, aut ignoscitur tibi, alit n5 ignoscitur, quid horum suturum tibi sit nescio, ergo tene certum, dimitte incertum. Eod. lib. bom. 4r.

XII.

in N ad sacerdotes eun3um sit pro absolutione peccatorum.

R E s P o N. Vos qui peccastis, S adulterium commisistis, agite poenitentiam, qualis in ecclesia agitur, ut oret pro vobis eccletsi a. Nemo sibi dicat, occulte ago, apud Deum ago. Novit Deus 'ut mihi ignoscit, quia i recorde ago: ergo sitie causa dictum est. Milae solueritis in terni, erunt Oluta in coelo. ergo sine causa, slint claues date ecclesiae Dei fiust mis euangelium Dei, Dustramus iverba Christi Z promittimus vobis, quod ille negat 3 Nonne vos decipimus 3 Iob dicit, si erubui in eonspectu populi confiteri peecata, non est timenda erubescentia, proprerea Deus voluit, ut Theodosius Impetator ageret poenitentiam publicam in conspectu p

Mille Quaesita. Miri a puli, d. lib.