장음표시 사용
401쪽
duomodo se gerere debeat Iudex , quando Uxor allegat impedimentum assinitatis cum Vipo ex copula illicita habita cum eius consanguineo anth con, tractum matrimonium l. a. c. I 8. num. 73. ex sponsalibus, & matrimonio tantum rato non oritur affinitas lib. a. cap. I 8. num. 66.
Caerera vid. in verb.COGNATIO. DISPENSATIO.
HONESTAS. IMPEDIMENTA DIRIMENTIA.
ALAPA. Unica alapa ad tori separationem non sus-ficit lib. a. cap. r. num. 16. Limita r. si ex illa de atroetoribus futuris saevitiis timeri possit ut num. 17. ibid. Limita a. si nulla, vel levis causa concurrat correctio. ni sui num. 18. ibid. Limita 3. ut in cap. 6. Mum. Tq. lib. a. Nec inflictio duarum alaparum sussicit lib. a. cap. 6.
Declara ut num. 7 a. 73. q. ibid.Αlapa inter atroces saevitias connumeratur lib. 2. cap. .
Alapa percussus percussorem . licet inermem , Occidere potest num. 2 o. ibid.
ALIENIGENAE. Vid. in verb. ADVENAE. ALIMENTA. Si Filius 1 Patre sitie causa quotidie
sit verberatus, est emancipandus, eique Pater alimenta extra domum subministrare tenetur lib. a.
rior dotem Viro non persolvit, ut illius fructibus
inter lacrymas, & gemitus alatur lib. a. c. s. n.32. Si vero indotata sit, in compensationem dotis nou volitae alimenta eum quotidianis verberationibus mixta sine culpa recipere non tenetur n. 3I. ibid. Probatur adulterium ex praestatione alimentorum facta per virum adulterae lib. a. cap. n. I s. Denegatio alimoniae omnium saevitiarum est maxima
lib. a. cap. T. num. 42. iNegare alimenta idem est ae necare num. 43. ibid. eater audaeus, vel alterius sectae praestare tenetur alimenta filiis, ex filiabus ad fidem conversis lib. I. eap. I. num. 26. Si Vir Uxorem propria auctoritate , & sine caustas expellit, punitur, restituit dotem cum fructibus, ata itit lucrum dotale , condemnatur in quarta par te bonorum suorum , tenetur illam alere, & est in electione Uxoris petere aut fructus dotis, aut alimenta lib. 2. cap. T. num. 9.Vie Uxori secum litiganti alimenta, sumptus litis, . γ de velles necessarias extra domum submini lirar tenetur lib. 2. cap. s. num. 3s. & ieqq. Praestatio alimentorum. & siumptuum litis . cautionis reiectio, restitutio dotis, onus alendi Filios apud Natrem, S paena, est remedium, quod unum Virum in Uxorem in saevientem percutit, de mille cautos reddit lib. a. cap. 6. num. 39
ALPHONSI Regis Catholici obsequiuin, & obedientia erga Papam lib. I. cap. I 6. sub num. a. . . l. Alphonius. AMBlΤΙΟ . Ambitionis effectus lib. a. c. I 8. n. 72. AMENTIA . Matri monum ratum inter Amentes non inducit impedimentum publicae honestatis l. I.
Cap. II. sub num. 16. vers. Quamobrem .
Papa dispensare nequit super impedimento dirimente
propter amentiam lib. I. cap. II. num. 6 I. Amentes sunt amantes lib. a. cap. 12. num. a9.
Ambo Coniuges mentis impotentes effecti sunt sepaetrandi lib. a. cap. II. num. 48. Graviter pecearet qui cos ad copulam incitaret, &quare num . q9. ibid.
lutando praevenire, nec faciem abscondere 1 Cognatis lib. 2. cap. I. num. 39. Adulterii, seu copulae privsumptionem inducit amicitia Viri cum Amasia lib. a. cap. I 4. n. Io. Amici pςrsonam deponere debet, qui induit peris nam ludi eis lib. I. cap. I. sub num. 6s. AMOR . Unigenitus Dei Filius ob infinitum amorem suum erga genus humanum , in utero purissimo immaculatae Virginis Mariae homo fieri dignatus est, lib. r. cap. I. num. 3. Sc lib. 2. cap. q. num. 24. Antequam pateretur , sui Amoris pignora in Ecclesiae Sacramentis ab eo institutis nobis reliquit lib. I.
Mutua debet esse inter Virum, & Uxorem servitus,
mutuum obIequium, mutuus amor lib. 2. c. I. n. a.
Uxor propter infortunium Mariti mutare non debet affectum , sed eius infortunii particeps fieri lib. 2.
Pudor, probitas, fides, mausuetudo, docilitas, patientia, di boni mores servant inter Conjuges Ana: rem , atque concordiam tib 2. cap. I. n. 33. Amor, Se benevolentia eli vinculum calli Couiugii
lib. a. cap. 6. num. 32. Matrimonium ob benevolentiam , ct amorem contrahitur lib. I. cap. 8. num. I 23. Amor impudicus omne respuit remedium lib. a. c. I l. num. 69. Amor est praecipua causa adulterii lib. a. c. I q. n. I s. Inducit adulterii praesumptionem lib. 2. cap. q. n. I 1. Amoris furore nihil est vehementius i. a. c. I a. n. 3I. ANIMUS. ex verbis ante actum prolatis semper declaratur lib. I. cap. S. n. IIO.
ANNULUS. In nuptiis annulus in quarto digito Uxo. ris inseritur, quia ex eo quaedatu vena ad cor Pervenit lib. 2. c. I. num. 33.
APOSTOLl non utebantur vinculis , & Carueribus, sed hortationibus, ct salutaribus monitis oves perditas ad civile reducebant lib. 2. cap. I 3.
APOTHECA. Damnantur Iuris periti qui Causarum studium negligentes in conversationibus, seu Apothecis horas vespertinas, oc nocturnas insumunt lib. 2. cap. I 3. num. .
Praeceptum de non conversando non impedit apud Turcas,quominus praeceptati colloqui possint in publicis Apothecis lib. a. cap. I . num. I Seu occasione negotiationis ibid.
APPELLATIO. In Causis Matrimonialibus in gradu appellationis servari debet quod servandum est
in prima instantia lib. a. cap. I. num. 32. Nunquam secunda lententia transit in rem iudicatam , sed Causa semper re assumi potest l. a. c. l. n. 36. Etiam in tertia, Squarta instantia servari debet quod servandum est in prima, & secunda l. 2. c. I . n. Ξ7. Si Judex primae instantiae Matrimonium nullum declaraverit , Defensor Matrimoniorum ex ossicio a pellationem interponere debet l. a. c. ι8. n. 296. Nee prima sententia sine secunda con Drmi executioneni habere potest lib. I. cap. 18. Dum. 197. Limita si Papa manus apponat lib. I. cap. IS. n. 99. Non est in saeuitate appellantis a sententia super nul- 'litate Matrimonii eligere ad suum placitum Tribuisnal, seu iudicem lib. I. cap. IS. num. 82. Vid. in verb. DEFENSOR . A Decreto licet interlocutorio torturae datur appellatio lib. a. cap. I 8. num. 298. Reprobatur barbara contraria consuetudo lib. 2. c. I 8.
Appellatio non BInm est admittenda 1 Decreto Torturae
402쪽
tura Iam lato sed etiam ab illius eomminatione l. a.
Tam de dure Civili. quam de Iure canoMeo lib. a.
Quod in Terris Ecclesiastiei status est omnino servan dum lib. a Map. 18. num. 3o a. Pendente termino ad appellandum Iudex procedere potest ad torturam lib. a. cap. 18. num. 3o3. Contrarium num. 3o4. ibid. Hoe ei non licet post tmerpositam appellat Ionem, etiamsi se euia non fuerit inhibitio superioris lib. a. cap. t 8. num. 3os. Bonus Iudex gaudet de appellatione l. a. e. I 3. n. I 8 7. Quid iudieandum sit de Judice, qui nititur impedire appellationem num. I 88. ibid. A denegatione revocationis praecepti de non eonversando competit Praeceptato recursus, seu appellatio lib. a. cap. rg. num. II 6. dc 86. Neque ex informata conscientia,neque in Pasotali V, sitatione fieri possunt praecepta de non conversan do, alias praeceptatis competit appellatici lib. a. cap. 33. sub num. I 88. A sententia alterius revocatoria intrat appellatio lib. I. cap. t s. num. 66. ATTESTATIO. Ridieulum est producere attestatio nes extraludiciales ad ossensam in eliminali lib. a.
Attestitiones extraiudiciales pro Fiseci non probant
Attestationi Mediatoris adulterii est deserendum , &quare lib. a. cap. 14. num. 17.
Vie praesumitur Reus adulterii, si malis artibus extora serit attestationem falsam , ut de subornatione Te- sturn propriam calumniaretur Uxorem nu. 66. 67. S 68. ibid. Vel si exhibuerit falsas attessationes eum supplantatis subscriptionibus nomine testium , qui nunquam eas subseripserunt num. 3. &seq. ibid. At testatio Coadiutoris Parochi de honestate eu iusdam Mulieris ostenditur salsa lib. a. cap. as. num. 26. Parochus testis eam , quod Vir Uxorem nunquam , male tractavit non meretur fidem num. 28. ibid.
bat lib. a. cap. I 8. num. 13s. 8e 14s. Cireumstantiae , ex quibus desumitur, an quis fuerit auctor calumniae num. 136. ibid.δuctor praegnantiae alleuius Mnlieris innuptae quisnam praesumatur lib. a. cap. Iq. num. s8. & seq.δ uctor huius Operis fuit. leatius Generalis Piseiae lib. a. cap. I . num. 39. Vieatius Generalis Reatinus lib. I. cap. t s. n. so. Viearius Generalis Asculi lib. a. c. I sub nu. 4 a. Viearius Apostolicus. & Administrator spiscopatus Callii lib. a. eap. 4. num. 2I. AXIUM A. Non semper verum est axioma, quod in pulchra. pulchra residet anima l. a. c. I l. n. 774Vid. invetb. REGULAE
BANNUM. Quando eontumacia remissa fuit absque
elausula di sine prei,dicio indicio νum ex contuma aeta resultantium di Contumacia , & Bannum non indueit indie tum ad torturam lib. a. c. 8. n. 2Is. BAPTlSMUS. B. M. V. fuit baptiarata, & quare lib. a. cap. q. num. 19. Inter quas personas in Baptismo Cognatio spiritualis oriatur lib. i. c. s. num. l9. Contrahitur etiam per Patri nos, quamvis nondum Santo Chtismate delibutos num. ις. ibid. Susceptio proprii Filii in Baptismo malo animo olim erat impedimentum impediens Matrimonium con . trahendum lib. a. c. a. num. 8.Parentas Jud V Patriam potestatem in filios amittunt, si tui bapti retentur lib. r. cap. . m. 34.
In favorabilibus tamen ipsis filiis, non in odiosis nos ibid. Filia sudaei baptiarata nuptias non eontrahit eum indigno, si Catholico nubat num. 36. ibid. infidelis per absolutam violentiam ad suscipiendum ,
baptismum compelli non potest lib. I. c. I. n. 39. Quia non remanet baptiagatus, nec recipit characterem num . . ibid.
Infidelis, qui sponte postulavit baptismum , & pem venit ad actum , si ipsum paeniteat, adhuc eli compellendus num. I 44. ibid. PHILIPPUS BARBERI Advocatus laudatur lib. 2.
Basilius Pontius gravis Theologus l. I. c. I 6. n. 49. BENEFIClUM . Resignatio Bene fieti cum pensione sine conditione Beneplaeiti Apostolici est invalida. secus accedente conditione lib. I. c. s. n. 3 BENEVOLENTIA . Amor & Benevolentia est vim eulum easti eoniugii lib. 2. cap. 6. num .32. Caetera vid. in verb. AMOR . BssTIALITAS . Locus est divortio, propter Bestialitatem lib. a. cap. I 3. num. as. Concubitus tamen Virienni bestia mortua ad obtinendum Divortium non sussicit lib. a. e. Ig. sub n. 29.
C ALUMNIA . Calumniae Auctor, I instigator
ia causa nihil probat. lib. a. c. I 8. D. I 3s. 14s. Citeum stantiae ex quibus resultat, an quis fuerit Auctor Calumniae num. I 36., & seqq. ad n .l4 . ibid. CANONES. saeti Canones. Concilia, .ac Ponti- se Iae Constitutiones abhorreat a violentiis l. 2. c. II. num. ST. Infideles sacrorum Canonum sanctionibus non ligantur lib. t. cap. 16. num. 32 O.
CAPITULUM . Neque Capitulum, neque VicarIus Capitularis sede Episeopali vacante dispensationes Matrimoniales exequi possunt, sed hoe spectat ad
Episcopum vieiniorem lib. I. c. I 2. nu. IC . Exerceti tamen eo tempore valet, quae sunt Iurisdictionis Episcopi, ex e eptis iis . quae sunt in iure specialiter prohibita lib. I. cap. 12. num. 39. Faeultas dispensandi eompetens Episcopo, competit etiam Capitulo sede Episcopali vacante lib.a. e. a. num. 38. CARCER. CARCERATUS. Coacte Matrimonium contrahere eensetur stuprator carceratus , si exca ceretur tantum, ut stupratam dueat lib. i. e 8. ii 39. Matrimonium contractum per carceratum potest euenullum , & quid agendum ad evitandam nullitatum lib. . cap. s. num. 86. Nulliter contrahitur eoram Parocho eareeris ab eo, qui ibi detinetur accidentaliter ad coirectioncm, vel eustodium lib. I. cap. 14. num .4 a. seeu, si ibi suetit in poenam per aliquod tempus condemnatus , quia tune ibi domicilium acquirit ibid. Ex carceratione unius Coniugis executae ad instantiam alterius oritur inter eos odium lib. a. c. II. n. 3. Ap
403쪽
apostoli non utebantur vinculis, de Greetibus, sed hortationibus , de salutaribus monitis oves perditas ad civile reducebant lib. a. cap. I g. num. 89. De Clerieorum eareeratione vid. plura in verti. CLERICU s.
Metus eadem in eonstantem virum est metus comminatae perpetuae carcerationis lib. I. cap. s. n. 87. CARITAS. Ordinata caritas incipit ab Ego lib. I.
CARMlNA. Reseruntur Carmina. in quibus conintinentur impedimenta dirimentia lib. I. c.I. n. I 4. Deficit tamen in illis impedimentum Amentiae , seu
Furiae perpetuae lib. I. cap. II. num. 37. Nee non impedimentum defectus aetatis annorum du deeim in laminis . de I . in Masculis lib. I. cap. s. num.38. Ideo eadem carmina sunt relaemata . & reseruntur l. ticap. Is . num. 39.
sed in his quoque deficit dictum impedimentum Amentiae , seu Furiae perpetuae lib. . cap. s. n. . Papae potestatem venerati sunt CAROLUS MAGNUS Imperator li b. i. e. i6. sub n. a. q. Altissima .
CAROLUI V. ibid. CAROLUS VI. ibid. CAROLUs II. Rex Franciae ibid.
CASTITAS . Quando violenter corrumpitur corpus.& pudicitia mentia illaesa servatur . eastitas dupli-eatur lib. a. cap. I6. num. Ir. CASTRATI a M,trimonio contrahendo abstinere debent lib. r. cap.II. num. I. CATHECHis Mus olim erat impedimentum impediens Matrimonium, de quodnam sit lib. a. c. a.
CATHOLICI eontrahere nequeunt MatrImonium eum Haebraeis, & contractum est nullum lib. I.
cap. 7. num. 2.Valida sunt Matrimonia Catholieorum cum haereticis Ritu eat holico celebrata lib. I. cap .num. II. vid. in verb. MATRlMONlA III. CAUSA, pro obtinendis dispensationibus pro eonistrahendo matrimonio in gradu prohihilo non oportet ut sint publieae , sed sumetunt rationabiles . &urgentes, de quare lib. I. cap. I. n.43. 44. S seq. Causae suffetentes pro obtinenda dispensatione super impedimentis dirimentibus a num. 3. Ze seqq. ibid. Caetera vid. in verti. olf PENSATIO. Romae Causae matrimoniales in prima instantia agitari debent emam vinis Vicario lib. I. cap.I. num. 39. si Causae exterae matrimoniales de eonsensu partium agitentur Romae in prima instantia , vel in secunda per appellationem, & in tertia iudieari debent Isae. Congregat. Concilii , vel a sae. Rota Roma.na lib. r. cap. I. num. s. Vel a Congregatione Paeti eulati a papa deputanda num. 4i ibid. inae libet Causa in prima inssantia I proprio ordinario cognosei debet lib. I. cap. I s. num. 92. In Causa matrimoniali mimum iudieatum non suffestitit. I. cap. Is num. 6i. de IOI. Nisi Papa manus apponat num. 99. Ibid. ando examinanda est Causa gravissima ad sae. Rotae Auditorium est remittenda lib. t. e. rs. n.is 6. & seq. Etiamsi antea deelsa sit in aliqua sac. Con. n. s8. ibid. Post septies de ei sam Causam in Sae. Congregatione Boni Regimini, ex Reseripto signaturae Gratiae coram sanctissimo delegata fuit sae. Rotae Auditorionum .s'. ibid. si Causa matrimonialis suetit commissa Rotae, a prima
sententia interposita appellatione, ab allis Audh, ribus iuxta turnuin expediri debet lib. I. e.is. n. 6 a. Si Congregationi Particulari, altera deinde Congregatio Particularis est deputanda lib. I. c.Is. n.6g. si resoluta in sac. Congregat. Concilii iterum repto. poni debet lib.I. cap. s. num. Is Semper duae sententiae consermes requiruntur lib. r.
Limita ut num .99. Non servata sema in Constitutione Benedictina statuta. omnia acta nulla sunt. de invalida lib. I. e. s. n. I. Maxime quia larma est praescripta cum clausulis annulis lativis liba. cap. s. num. 8. Quando forma respicit ordinem est ad unguem serva n. da num. 9. ibid. Non est in facultate Appellantia s sententia super nu Llitate matrimonii eligere ad suum placitum Tribunal , seu Iudicem num 8 a. ibid. Sed adeundus est Auditor sanctissimus eum instantia ,, signari commisonem ., num. 83. ibid. Alia, iudices nominati in dicta Constitutione Beneis dictina nulli ter proe edunt num. 84. ibid. Quando disputatur de invaliditate Matrimonii non potest una simul inter eosdem Contoges eognosci de causis separationis toti num. 8s. de seqq. ibid. Caetera vid. in vetb. DE FhNSOR . An Causa Immunitatis sit Criminalis , vel Civilis . Vid. ia verta IMMUNITAS. An in eadem Causa immunitatis expensae laxari deis heant iuxta laxam criminalem . vid. iii verti. EXPENSAE . CAUTlo. Praestatio alimentorum in sumptuum litis, pendente lite super separatione tori, & cautionis reiectici , restitutio dotis, onus alendi filios apud matrem , N paena . est remedium, quod un GVitum in uxorem insaevientem pereulit, & mille
cautos reddit lib. a. cap. 6. num. 39. Propter leves savitias etiam sine causa I Viro in , Uxorem exercitas cautio est adhibenda n. 43. ibid. Contrarium , quia gravius damnum temporale, de spirituale exinde resultat num. 6. ibid. Cogitur enim uxor vitam dueere eum inimieo, de quare num. 4et. ibid. Cautio nec odium . nee malum animum mutat lib. a.
Nulla emendatio sperari potest in eo Marito, qui si non invenit prandium ab uxore nec obulum habente paratum , illam verberat lib.2. cap. 6. num. 9. Nulla in eo, qui deditus est ludo num. sa. ibid. Aut ebAetati num .s x. Ibid. Aut pravam habet eum aliqua tamina constetudinem , se quoties videt uxorem Diabolum videt semperque quaerit praetextus, ut verberationibi se am ad mortem durat l. a. c. 6. n. s3. Est in arbitrio Iudicia probatis saevitiis, admittere Tori separationem , vel cautionem lib. I. cap. Io.
Rationabile tamen . N prudens esse debet illius arbia
si atroeea sint saeuitiae, sed eis Mulier magnam dederit eausam viro, qui sit mansuetus die. rellituti o Mulieris sub eautione iudex arbitrari poterit
seeus s Mulier levem , vel nullam dederit eausam lib. a. eap. o. num. 6. de I. Maxime si vir fuerit expresse protestatus se eῖ velle inserte necem lib. 2. cap. a . num. 8.1 ullus metus, spreta cautione, a cohabitando cum Viro uxorem excusat lib. a. cap.I . num. Is Uxorri r nn
etque capiesuetudcap. tetetando non es
404쪽
Uxor non est restituenda Viro , qui post Matrimodium ad altiorem statum sit elevatus, ct in illam inta viat,
Nec Viro qui perdens in ludo, deinde in illam insaeviat lib. 2. cap. II. num. 2S.
Nec Viro , qui in laevierit in Uxorem non pulchram , eique in aetate longe superiorem , & quare lib. a.
Maxime si frequentem habeat cum alia tamina consuetudinem, S sit de adulterio suspectus lib. 2.
Quando Uxor vehementissime timet futuras civitias non est etiam in dubio relli tuenda Viro lib. a. c. ID.
Uxor restkuta Viro una nocte ab eo iugulata lib. a.
Casus similis occursus in Alma Urbe lib. 2. c.Io. 3I. Si Uxor querelam porrexerit de adulterio contra Virum, qui eam antea male tractaverit, non est illi restituenda, ct quare lib. 2. cap. IO. num. O. Limita , S declara ut num . i. & seqq. ibid.
CITATIO uid. In verb. DECLARATIO. CLANDESTINITAS . Matrimonii Clandestinitas
triplex est lib.I. cap.I . num. 2. Prima si Matrimonium contrahi praesumatur coram, Parocho, sine tellibus, aut sine suffcienti numero testium ibid.'Altera si eoram Testibiis sne Parocho attentatur libe I.
iTertia si contriahatur coram Parocho, &Tellibus, non praemissis de nunciationibus lib. I. cap. I . n. Vel a filiis familias insciis, vel invitis Iulle Parentibus lib. I. cap. I . num.6. Tertia non causat Matrimonii nullitatem , sed prima, ει secunda lib.I. caP. I . num. S. Limita quoad exillentes in terris sub dominio Haereti- Corum , ubi non sunt Paroclii, nec Episcopi, vel ubi Tridentinum non est publicatum lib. I. cap. I
Ibi I isscit expressus Contrahentium in Matrimonium etintensus j uxta Jus antiquum lib. I. cap. Iq. n.9. Nee illud ibi Episcopus iuvalidare potest lib. I. cap.I .
Invalidum tamen est, si eo Extranei ad hune effectum data opera proficiscantur lib. I. cap.Iq. num .lI. Trideptinum ea tantu in Clandeliina Matrimonia rata, de Uera esse declarat, quae libero Contrahentium consensu celebrantur lib. I. caP. I6. num. 22 I.
Caetera vid. in verb. MATRIMONlA V. CLAUSULA i Concordata Parte e apposita in Rescripto operatur, quod gratia effectum habere nequit. nisi resectis damnis , dc expensis l. a. c. I.
CLERICUS . Reprobatur abusus carcerandi Clericos etiam diebus Festis , publice , ac pro levi causa l. a.
cap. II. num. 3I. Eorum traductio ad Carceres per vias , de plateas l. 2. cap. I 3. num. I 36. Eorum dem longa retentio in carceribus I. a. c.I I. n. III.
Hic abusus in. Tribunalibus Ecclesiasticis Thusciae non reperitur lib. 2. cap. 13. num. LIS.Clericorum carceratione Clericalis ordinis existimatio laeditur lib. a. cap. II. num. I a Semel laesa vix unquam suo pristino splendori restituitur lib. 2. cap. II. num. I o. I 3. Clerici sunt lux mundi lib. 2. cap.II. num. IέI. Vicarii ad illos carcerandos faciles esse non debent, &quare lib. 2. cap. r. llum.I62.
Inique , de imprudenter Clericorum captura a Iudici- bus Ecclesiallicis practicatur lib. a. cap. II. u. 146. Carcerandi non sunt ob quaecumque delicta lib. a. e. 1 y.
num. 1 F. 3 8. Nec ubi eorum fuga non timetur l. a. c. I p. n. 146.149. Nec ubi poena corporalis imponenda non venit ib. a. cap. IS. num. I 7. IS . Mandans carcerari Clericum de fuga non suspectum incidit in Excommunicationem lib. 2. cap. Iῖ. n. II.
De fuga suspectus non est Clericus , qui pendente accusatione &c. propriae domi moratur,palam te offert, aut est in Civitate . vel Dioecesi Beneficiatus lib. a. cap. 1ῖ. num. 3ss. Mandantis carcerar3 Clericos sine gravissimis indiciis ad tortaram susscientibus graviter peccant l. a. c. 13.
num. 3IT. Et incurrunt excommunicationem lib. a. c. II. n. Is 8. Et ad rcfectionem omnium damnorum , & expensarum tenentur lib. I. cap. 1ῖ. num. Is 9. Damnantur huiusmodi excelsus num. 16I.
Clerici nec accedente Juramento prorogare valent iurisdictionem Judici Laico lib. I. cap. II. n. 3s. Percutiens Clericum non incipit esse excommunicatum poli declaratoriam , sed statim ac delictum committit num. 8 I. 88. ibid. Etiamsi percutiat Clericum excommunicatum nu. 82. ibid. Clerici raptores Mulieris, seu consulentes, adiuvantes , di favorem praebentes sunt a proprio gradu deiiciendi lib. 1. cap. s. num a T. Non eis tamen imponitur poena degradationiς , minusque mortis ibid. Percutiens Clericum ad defensa n , id iustificare de. bet lib. a. c.9. n. 46. Iudex procedere nequit ex offeto contra Clericum stupratorem lib. 2. c. g. n. so. 6s 6s. 66. 68. Limita ut num. 67. ibid. Raro Clericus cum praecepto de se repraesentando este carceribus dimittendus lib. 2. e. 18. n. 3 9. Delicti Clericorum quantum fieri potest sunt occultanda , ta quare lib. 2. c. 3. nu.6O., ct c. 2 8. n. SIO.
Si Clericus ab impictis criminibus se expurgaverit , in pristinum existimationis gradum , & officium est restituendus lib. a. c. 18. n. 3II. 321. 3s6. & seqq. Iudex. & superior Ecclesiasticus gaudere debet, si Clerici delictum occultum remaneat, Sc quare L a.
Nec ali ab eo cum praecepto de se repraesentando rela. xandus , & quare n. 3 3. 3 S. 3 79. 3 3 . & seqq. , ibid. Judices Ecclesiastici dimittentes Clericum cum dicto praecepto, eius delictum saltem uti dubium non celant , sed publicant, seu uti probabile illud reddunt
Nec non vulnera fascia obvoluta , sub ipsa fascia tegi sic laicis annuntiant contra Constantini monitum l. a.
Cleri ei committentes delicta incessus , sodomiae , ho. micidii, raptus virginis , maleficii, veneficii , adulterii. simonis, sacrilegii,periurii in rudicio, eri. men tasiae Maiestatis, de alia huiusmodi, fiunt irre
Excepto stupro num. 33 s. ibid. Clericus accusatus de homicidio . sivo delictum sit eo tum . sive dubium , incurrit in irregulari tuem , num. 336. ibid. Secus si acculetur de aliquo alio ex praedictis delictis , quod non sit certum, di probatum num. 337. N3so. ibid.
405쪽
Non ereditur liue probationibus Episcopo , qui dicit
C ericum esse criminosiam lib. a. c. 23. n. OT. Iudex incurrit excommunicationem, si non probato corpore delicti, carcerare, multoque nragia torquere faciat Clericum tib 2. c. I 8. n. asa. Stuprum in Clericis, di in Laicis liodie punitur poena pecuniaria , seu carceris per aliquod tempus, aut exi. iii n. 9 . S seq. ibid. Pro decernenda tortura contra Clericum , indiei a graviora e .le debent, quam ea , quae intortura laicorum requiruntur n. a 27. ibid. Quomodo se gerere debeat Judex contra Clericum de . - adulterio imputatum lib. 2. c. II. tr. 49. Pro adulterio procedi nequit ea ostiolo contra Cleri.
Vid. in verb. ORDO e SACERDOS i COACr Io. Infelix exitus ex coactis nuptiis provenite solet lib. I. c. 8. n. 9.A Matrimonio a bella debet quaecumque coactio lib. I.
Ex coacta retentione Parochi discedere volentis , praesumitur Matrimonium per vim contractum l. I. c. 8.num. qq-Item ex coactione adhibita verbis imperiosis 1 Con sanguineis armatis, cum immediata desponsatione lib. r. cap. 8. num. 4s. Item ex coacta traductione sponsae ad Ecclesiam,eiutaque contradictione coram Paroclio, Sc tellibus lib. r. cap. 8. num. S8. Coactiones factae Coniugibus ad cohabitandum , infeli. ces pariunt effectus lib. I. cap. I 6. num .as T. Vid. plura in verb. METUS .
COGNATIO , SEU CONSANGUINITAs IN
LINEA RECTA. Cognatio triplex est, Naturalis, spiritualis , & legalis lib. I. cap. s. num. I. Cognatio Naturalis Consanguinitas dicitur,& quaenam sit lib. I. cap. . num. la. Consanguinitatis linea duplex est , recta, Sc transversalis, seu collateralis lib. I. cap. s. num .3. aenam sit linea recta Consanguinitatis lib. I. cap. s.
In hae impedimentum Consanguinitatis dirimit Matrimonium quoad primum gradum tam de Iure humano, quam Divino , & naturali lib. I. c. s. n. s. 8. Probabilissimum est illud dirimere etiam quoad quoni cumque gradus in in sinitum de iure naturali lib. I.
Contrarium ibid. num. 8. De Jure gentium nuptiae in gradu ascendentium , ct deisseerdentium in celluosae dicuntur lib. I .c. s. n.9. Super primo gradu Sedes Apostolica ex quacumque se au la nunquam dispensavit lib. I. cap. s. num. 8.,& 38. Ostenditur falsa assertio contraria sub num. 14. ibid. Hoc impedimentum olim de Iure Canonico usque ad septimum gradum extendebatur ibid. num. 8. Quomodo fiat computatio graduum num. la. ibid.
COGNATIO , SEU CONSANGUINITAS IN
LINEA Tlt ANSVERSALI. Quaenam sit linea Consanguinitatis transversalis, seu collateralis lib. I.
Haec duplex est , aequalis, & inaequalis, di quaenam sit
aequalis lib. I. cap. s. n. m. Quaenam inaequalis lib. I .cap. s. num. I 2. In hac linea, tam aequali, quam inaequali impedimentum de Iure naturae, Be Divino dirimit matrimonium - quoad primum gradum lib. I. cap. S. num. II. Excepto casu necessitatis propagandi genus humanum
De in re Eeelesiastico dirimit Matrimonium usque ad
quartum gradum inclusive lib. I. cap. s. num. IS. Etiam apud Graecos lib. I. cap. s. num. 16. Sed si alteruter contrahentium diit et a communi stipite ultra quartum gradum , Matrimonium inter eos ad mittitur lib. r. cap. s. num. II. Hoc impedimentum olim usque ad septimum gradum
cxtendebatur l. I. c. s. n. 8.
COGNATIO SPIRITUALIS quaenam sit l. a. c. s.
num. 14 Inter quas personas contrahatur, & dirimat Matrimo. nium lib. I. cap. s. num a G.
Tempore Gregorii IX dispensatio Matrimonialis super hac cognatione non erat in usu lib. 1. c. s. n. Sa. Magis est reverenda, magisque impedit Matrimonium , quam Cognatio Carnalis l. I. c. s. 4. 66. Non contrahitur in Confirmatione a Patrino, qui &ipse prius Confirmatus non fuerit lib. r. cap. s.
Nec inter Coniuges , si alter eorum in casu necessitatis propriam prolem ba purgavit, secus tamen si Proles fuerit ex fornicatione suscepta ibid. Vid. in verb. BAPTISMUS. COGNATIO LEGALIS ltiplex est Paternitas , Fraternitas , & Assinitas l. I.c. S.num. 22. PATERNIΤAS provenit ex adoptione inventa Iure Civili l. I. cap. S.. num. 23. Et deinde per Sacros Canones recepta lib. I. cap. s.
De Jure Canonico in linea rem inducit impedimentum dirimens utque ad quartum gradum inclusive lib. i.
cap. s. num. 2y. Et durat etiam adoptione per emancipationem soluta lib. I. cap. s. num. 27.
De Jure Civili dirimit Matrimonium in infinitum lib. i.
FRATERNITAS legalis inducit impedimentum dirimens in linea transversali lib. 1. cap. s. n. 28. Qiiod cessat cessante adoptione lib. I. cap. s. n. 29. Nec extenditur ad filios adoptantis , dc adoptati, qui libere inter se Matrimonium contrahere possunt l.
AFFlNlTAS legalis inter quas personas dirimat Matrimonium lib. I. cap. s. num. 3io Illius impedimentum continuat etiam adoptione soluta lib. I. cap. s. num. 32.
Qiuoad promissionem Matrimonialem faciam inter sanguine coniunctos sine. vel sub conditione i si Papa dispensaverit : Vid. in verb. DISPENSATIO V. Declaratur text. in cap. ex literis 3. de cognat. spirit.
lib. I. c. s. num. SI aQuomodo computentur gradus ascendentium , descendentium , di collateralium lib. I. cap. s. n. 21.
An Papa dispensare possit super impedimento Cogna tionis δε Assinitatis vid. in verb. DISPENSATIO V.COLLEGI ALES in Collegio morientes ubi sint tumuislandi lib. I. cap. t 4. sub num. 37. COLUMNA . Eminentissimus Marcus Antonius Columna Card. Vicarius laudatur lib. I. c. 16. n. 326. CONCEPTIO Immaculata B. M. V. Vid. tu Verb. v IRGO CONCORDIA est familiarum bonum, & discordia illarum interitus lih. a. cap. o. num. 34. CONDIT lo. Contrahens cum Puella cum conditiones virgo sit, quando. si Virgo non fuerit, nullum sit Liatrinionium, de quomodo id probetur lib. 3.
Non probatur non esse Virginem si post sextum me semstae a die e
illegitimet stulibet colinitus est contensurvet cc vitrimonii trahat curam esse Pammodo tacto, rLimita I. esona libiterius CLimita a. person: raverit
Obt in VMelior Hodie nequCondit oci siti nitarmonin uni Limita quael. An hujuactu t
406쪽
iam a die eontracti matrimonii partum ediderit lib. r. cap. s. sub num .39. Contrahens cum Muliere Matrimonium sub conditio. ne, si sit legitima , Matrimonium est nullum , sit legitima detegatur lib. I. c. a. n. s. Qui libet contoctus sub honesta conditione depraesenti initus est nullus, si eonditio non subsillat ex defectu consensus lib. I. cap. 2. Num. I. vel eonditio sit turpia num. 9. Ibi d. Natrimonium est nullum, si peribaa libera illud eon trahat cum Persona servilis conditionis , quam liberam esse credebat lib. I. cap. 3. num. l. Dummodo, postquam se ivit illius conditionem , nec facto, nec verbo in eam consenserit lib. I. c. 3. n.3. Limita i & tene Matrimonium esse validum, si Persena libera antequam illud contraheret servilem at terius conditionem probe noverat l. t. c. I. n. . Limitu a. si persona libera illud contraxit , non cum persona serva. sed famula, licet talem esse igno raverit lib. I. cap. 3. num. s. Limita 3. s Persona serua contraxerit cum alia serva, quam liberam eae putabat lib. I. cap. 3. n. . .Limita . s Persona libera contraxit cum alia libera i quam servam eise credebat lib. I. c. I. n. 8.1 imita s. si Persona serva contraxit cum Persona libera , quam putabat esse servam lib. I. c. 3. t . 9.Validum ess Matrimonium contractum inter duas Per sonas servilis conditionis invitis earum Dominis lib. i.
Resgnatio Benescit eum pensione sire conditione Re neptae iti Apostolic t est invalida, secus aecedente conditione , quia a Papa concedi solet lib. I. cap. s. num. qq. Promissio Matrimonialis facta inter sanguine coniun.ctos, sine , vel sub conditione e si Papa dispenset ran inducat obligationem ineundi Matrimonium post obtentam dispens tionem sine nouo con se usu vid. in verb. DISPENSA Tlo V. SPONSALlA II.
Nelior est conditio possidentis lib. 2. c. I 6. n. 22. Hodie errores ei rea servilem conditionem contingere nequeunt, & quare lib. I. c. 3. n. 12. Conditio de nunquam simul cohabitando, seu cubando sive ex parte utriusque contrahentis,sive ex parte unius, altero quoque ignorante. apposta , Matrimonii nullitatem inducit , ct quare lib. I. cap I. num. 13., Scan. i 6. num. 272. ει seq.Limita ut lib. I. cap. 16. sub. num. a 88. vers. sed ut
quaelibet. An huiusmodi conditiones manifestari debeant in ipso actu contrahendi Matrimonium lib. i. c. g. num. I -& seq. alidum non est Matrimonium contractum sub conditione turpi. & Matrimonii substinuae eontraria
Nullum est si Mulier cogitans , S intendens contrahere cum primogenito contrahat eum alio lib. a.
Sponsilia a Calliciti eo eum Infideli contrahi possunt sub
conditione suturae eonversonis lib. i. cap. . n. s. Conditiones contra substantiam matrimonii illud invalidati' lib. i. cap. 36. n. 28 . Propositum conservandi virginitatem cum conditi
ne i si pol ibile foret i aut Ii Deo placeret :praeiudiciale non est essentiae , nec sacramento matrimonii l. I. cap. 16.nu. 289.
Dicta eonditio e si possibile foret : quid importet l. i.
Ablativum absolutum docto e suspendit executionem , donee adimpleta non sit condiso lib. r. cap. is. n. 68. CONFESSARI Us. cui directa sit a sae. Poeniten. tiaria executio dispensationis matrimonialis super impedimento occulto , gratis exequi debet lib. i.
Qui obtinuit super impedimento occulto dispensationem a Sae. Poenitentiaria Confessario directam . sua peccata fateri non tenetur, nisi hoc in literis pracbpiatur l. I. e. a. num. II q.
Declara ut ibid. Poenitenti non licet nominare Consessaria delicti eom plicem lib. a. cap. IS'. num. s6. Nee Confessario interrogate de complice Poenitentem sub poena culpae letiralis . & suspensionis ab audie n. dis confessionibus, ne apud ipsum diffamatus rem a. neat lib. a. cap. II. n. s T. CONFESSIO Coniugum de impedimento dirimente . emiua ante Matrimonium deinde contractum . satis non est ad illud diu luendum lib. i. cap. 6. num. 37. 39.qῖ' . Tum ob periculum collusionis lib. i. c. s. n. m. Tum quia nemo potest esse testis in causa propria lib. t. cap. 6. num, ηι. Tum ob praeiudicium inde obveniens proli, aliisque Matrimonii bonis lib. I. cap. 6. num. 42. ini obtinuit super impedimentum occultum dispensa tionem,sae. Poenitentiaria Confessario directam sua pece ita fateri non tenetur , nisi his in literis praecipiatur lib. a. cap. I a. uum. Ii q. Declara, ut ibidem. Consessio Mulieris de consensu praestito raptui praesumitur per Raptorem extorta lib. I. cap. I s. n. go. Attenditur e contra eius declaratio contriaria praesertim facta coram Notario , ct tellibus lib. a. c. is. n. 3I. Confessis unius Coniustis de Matrimonio non e luminato in favorem alterius probet, etiamsi ut ei quo Coniux in eodem lectu per tres noctes dormierit t. i.
Probantur se vitiae per Conlemonem Uxoris, Ze qua eo lib. a. cap. s. num. 8s.sae consessione extraiudiciali Consanguineo ruti de metu per eos sponsis illato resultat nullitas Matrimonii lib. i. eap. 8. num s . Non probatur delictum ex cons ilione extra Iudiciali, quae non inducit notorietatem lib. a. c. s. v. g o.
Confessio Coniugis adulteri ad eli cium separationis Tori neque per suggessionem , neque per collusi nem emissa probat adulterium lib. a. c. a .i1. 6 seeus ad effectum dii lutionis vinculi matrimonialis ibid. Probat etiam consessio Amasae num. 39. ibid. Praesertim concurrentibus adminiculis num. go. de seq. ibid. Certius si confessio Amasi quoque concurrat num. s. ibid. Consesso matris de adulterio a se commisso in praeiudicium filiorum non attenditur lib. a. c. I s. n. s s. ss. CONFIRMAT Io. Inter quas personas in t firmati ne cognatio spiritualis contrahatur l. i. c. s. n. 19. Non contrahitur in Confirmatione a Patrino, qui &ipse prius confirmatus non fuerit lib. α c. s. n. et I. Nee inter Cotiiuges , si alter eorum in casu necessitatis propriam prolem baptizetavit, secus tamen si proles suerit ex fornicatione suscepta ibid. suseeptio proprii siti in Baptii ino , de Consrmatione malo animo olim erat impedimentum impediens matrimonium contrahendum lib. a. c. a. n. s. CONJsCTURAE . Adulterium , & Copula Carnali, probamur per indicia,praesumptiorati, de coniecturas lib. r. cap. Iq. num. 6.
407쪽
Vid. alia in verta ADULTERIUM VII. CONJUGES quoad impedimentum ligaminis vid. in verb. LIGAMEN. Ipsi mei Coniuges sunt in culpa, si vitam sine quiete
Otiosi sunt causa di ssidiorum inter Coniuges, & qua
Scandala inter Coniuges sunt in Republica pernicio-sssis lib. r. cap. 6. num .66. Coniuges transeuntes ad alias nuptias post primam , sententiam emanatam pro invaliditate Matrimonii, nequeunt cum secundo Coniuge simul cohabitare,&puniuntur poenis contra Poligamos statutis lib. I. O.
Per unicam sententiam pro nullitate Matrimonii pron: mciatam non possunt Coniuges alias contrahere nu ptias lib. a. cap. I. num. qs. Potellas unius Coniugis in persona alterius lib. a.
Coniuges sunt duo in carne una ibid. Mutua debet esse inter eos servitus , obsequium . amor, fides, conjunctio animorum , di cordium ibid.
CONJUGIUM Vid. in verb. MATRIMONIUM . CONSANGUINEI, . CONSAsGUINITAS Vid. in verb. AFFINITAS . COGNATIO. DISPENSATIO . MATRIMONIA IX.
CONSENSUS . Quilibet contractus sub honesta eonditione de praetenti initus est nullus, si conditio
non subsillat ex defectu consensus l. r. c. a. n. T. Matrimonium a consensiu in totum dependet l. I. c. a. num. 8. 1 . Consensus in Matrimonio requiritur non solum tamquam materia , sed etiam tamquam forma lib. I.
Nec sussicit verbis expressus, si aliter sit in animo lib. 2. cap. 8. sub num. 6o. Allegans defectum consensiis in Matrimonio contrahendo eli audiendus, eoque probato, pristinae libertati est rei lituendus ibid. Errantis nullus est consensus lib. I. c. a. n. I 7. Nuptias non concubitus, sed consensus facit lib. r.
Si promissio Matrimonialis inter sanguine coniunctos facta tuerit sub conditione α si Papa dispensaverit m an obtenta dispensatione sit neςeissaria renovatio consensus. vid. in verb. DISPENSATIO V. Obtenta dispensatione super impedimento dirimente
poli contractum Matrimonium ad eius validitatem requiritur renovatio consensus l. i. c. q. n. q. Matrimonium non libero consensu contractum est nullum l. r. cap. 8. n. q. 8. De Jure naturae num. s. ibid. Licet voluntaria sponsalia praeceiserint num. 6. ibid. Requiritur enim plenus consensus. & libertas, nequis dicat amare quod odit num. s. ibid. Nullo existente Matrimonio ex publico defectu consensus non revalidatur, niti in faciem Ecelesiae renovetur lib. . cap. 8 num. 8s. Consensus Parochi in Matrimonio non requiritur l. I. cap. 14. num. 46. so.
sed suisse it eius, ct Testium moralis praesentia sive interroget, vel non interroget Contrahentes nu. So. ibid. Solus consensus Mulieris raptae post raptum neque ad salvandum raptum , neque ad validitatem Matrimonii sussicit, si Parentes dissentiant lib. I. c. 3s.
Alia vid. in verb. RAPTOR. Desectus consensus Parentum in Matrimoniis filiorum. familias est impedimentum impediens lib. 2. e. a.
Vid. in verb. FILIUS . MATRIMONIA VIII.
Consensus contrahentium in sponsalibus eii eausa im. pedimenti publicae honestatis lib. I. c. I 3. n. 89. Declara ut num .9r. S seqq. Si alter Conjux ante Matrimonii consum niationem, intra bimestre Religionem ingredi velit, non requiritur consensus alterius Coniugis lib. r. cap. I 6. num. I. 61. 62. S cap. 3. num. I Etiam bimes ire transacto , dc quando lib. a. cap. 3. sub num. I l.
Et etiamsi intra dictum tempus Uxor tuerit per vim a Marito compressa ibid. Separatio Tori salvo Vinculo Matrimonii fieri potest
utriusque Partis consensu lib. 2. c. I. Π.2. Etiam poli Matrimonii consummationem lib. a. c. 7.
Consensius tamen datus per iracundiam , vel valetudinis cauli revocari potest lib. a. c. 3. n. a. Pro temporanea separatione consensus dari solet ex causa litis inter Coniuges promovenda: l ib. a. c. 3-nunt. R. Vel ut alter, aut uterque exercitiis spiritualibus, &orationi vacare possit lib. 2. c. 3. n. q. Pro perpetua, quando uterque Conjux vitam continerintem ducere ilatuit lib. 2. cap. 3 . num. s. Vel quando Vir assumit statum Clericalem , et Uxor in approbata Religione profitetur lib. 2. c. 3. n. 6. Vel cum uterque , aut alter Religionem ingreditur, de alter in seculo remanet lib. 2. cap. 3. num . . Qui tamen continentiae votum emittere tenetur lib. 2.
Concipiendum, & perficiendum coram Ecclesiastico Superiore, ta testibus lib. 2. cap. I. num. 9. Ei unque aetatis , & conditionis esse debet, ut de illius incontinentia non possit haberi suspicio lib. 2.cap.ῖ.
Alias statum mutare nequit lib. 2. cap. 3. Separatio non obstante mutuo consensu non cit admit. tenda , si quamvis Conjuges fuerint aetate provecti Uxor ingredi nolit Religionem lib. 2. cap. 3m. II. Adhibita tamen fuit in hoc casu cautela , ut domum 1eparatam inhabitarent lib. a. cap. ς. num. 11. Poti Matrimonium tantummodo ratum mutilus consensi is non requiritur, si alter Coniux in Religione professionem emittat l. 2. cap. R. num. I . Et alter ad alias transire nuptias non prohibetur ibid. Ad quem effectum post Matrimonium ratum lubent bimestre Coniuges ad deliberandum , an Religionem ingredi velint lib. a. cap. R. num. I S. A Matrimonio sine de nunciationibus contracto liber utriusque Contrahentis consensus abesse censetur lib. I. cap. l6. num. 236. Consensus praellitus per eum, qui liberam spondendi facultatem non habet, est nullus , S inessicax a lobligandum lib. I. cap. II. nunt. I 8. CONSTITUTIONES. Statuta, seu Constitutiones Episcopales substitos transgredientes extra Dioecesim non ligant lib. r. cap. IS. num. 96. Extra Territorium sus licenti impune non obeditur l. r.
In curiis Ecclesiasticis in condemnandis Clericis contumacibus servanda non est Constitutio Barberina ,& quare lib. 2. cap. ig. num. I 6 I. de seq. Constitutio Benedicti X l V. circa processus in Causis Matrimonialibus super validitate , vel nullitate conficiem
408쪽
sciendos lib. I. cap. I. num. I. Causa emanandi dictam Constitutionem lib. I. eap. I. m I 8. 2o. & seqq. CONSUETUDO . Nec Episcopus, nec Vicarius Generalis pro executione dispensationis Matrimonialis quacumque ratione quidquam etiam sponte oblatum exigere possunt sub poena excommunicationis latae sententiae , non obit ante quacumque immemorabili
consuetudine lib. I. cap. I a. num. I 6. II S.
Alia Vid. invetb. OBSERVANTIA. CONTRACTUS .Quilibet contractus sub honesta con ditione de praesenti initus est nullus , si conditio non .subsistat ex defectu consensus lib. l. cap. 2. num . . Parochus licite sitia praesentia , de auctoritate firmare non potest contractum, quem scit 1 Contrahentibus sacrilege iniri lib. I. cap. I . num .7s. &lib. z.n. I.
Pupilli consensus in contractu praestitus sine auctoritate Tutoris nullius est roboris, disi conditionem suam me. lioraverit lib. I. cap. II. num. 98. Ob laesionem enormissimam contractus emptionis est nullus ab initio , non a die emanatae sententiae super nullitate lib. I. cap. II. num. 8S. Nec emptor facit fructus suos num. 8q. ibid. CONTUMACIA .Quando contumacia remissa fuit absque Clausula : fine prejudicio iudiciorum ex contumacia resultantium : contumacia , & bannum non inducit indicium ad torturam lib. 2. c. I 8. n. 2IS. CONTUMELIA. Ultimae dementiae est contumelia asscere Uxorem, propter quam parentes Deus dimittere praecepit lib. 2. cap. II. num. 38. Alia vid. in verb. ODIUM . COPULA .Super impedimento assinitatis ex copula illieita Summi Pontifices in foro tam interno, quam externo dispensare solent lib. . cap. I I. num. IS. Innoc. XII. facultatem cciii cessit Magno Poenitentiario dispensandi super impedimento occulto assinitatis ex copula illicita , 1 eu ex actu sornicario proveniente
Quae indutit impedimentum dirimens usque ad secundum gradum inclusive lib. I. cap. I a. num . . Assinitas tam ex actu Matrimoniali, quam ex actu sornicario, dummodo uterque sit perlactus,inducit is .pedimentum dirimens lib. i. cap. I 2. num. a. o Sive sit in utroque casu publica , sive occulta lib. I.
Sive habita cum puella impubere, imo & septemninum . . ibid. Secuta copula illicita inter assiacs ,'de periculum scandalorum praebent rationabilem dispensandi causam
lib. r. cap. I a. num. So. Adducitur exemplum lib. 2. cap. II. num. s r.
Et etiamsi ortassit id spicio , licet falsa , quod copula intercesserit lib. I. cap. 12. num. ἴψ-Sc seqq. Non obstante etiam impedimento compaternitatis lib. I. cap. 12. num. s6. & seq. In petitione dispensationis super Matrimonio in gra du prohibito exprimenda est copula carnalis , si inter Consanguineos dispensationem petentes Matrimonium nondum contractum praecelserit lib. i.
Alias dispensatio subreptilia est, ct invalida lib. i.
Necessario exprimi debet, quia hoc casu concurrit etiam incestus lib. I. cap. I 2. num .99. Copula carnalis inter sponsum. & sponsam habitet antequam dispensatio Ordinario exhibeatur, nullam reddit dispensationem lib. I. cap. 12. n. I o I. Nee valide deinde contrahitur Matrimonium , nisi
hac expressa circumstantia dispensatio iterum obti
neatur lib. I. cap. I 2. num. I 2.
Secus si copula habita suerit post praesentationem di Dpensationis, de ordinarius cum eisdem Sponsis iam dispensaverit lib. I. Cap. I a. num. Ioῖ. Graviter peccaret, qui Coniuges amentes ad copulam incitaret lib. 2. cap. 17. num. M. Copula quoad impotentiam coeundi vid. in verb. IVPOTENTIA .
Copula sornicaria inter Coniuges Vie Matrimonium habita non aequivalet consummationi, nec super matrimonio rato impedit dispensationem lib. I. cap. 16. num. 3o., ct ieqq. Testis deponens de visu copulae est falsius lib. I .cap. I .
Copula non cadit immediate sub sensu testis lib. a.
Sed mediantibus actis ad copulae effectum ordinatis
i sunt i Teste probandi, ut ex illis copulae probatio
formata dicatur lio. 2. cap. 1 . num. s. Recensentur actus, ex quibus non rei altant indicia copulae carnalis lib. 2. cap. i8. num. I 68. Actus palam gestus non inducit carnalis copulae suspicionem lib. 2. cap. 18. num. 192.
Nec loca inter Virum, & puellam publice facta lib. a.
Sed sunt signa hylaritatis lib. 2. cap. 18. num. 194. Copula carnalis probatur ex ea solum praesumptione , quae violenta fuerit, de certa lib. 2. c. 38. n. 198. Nec probatur per solas praesiumptiones, quando agitur criminaliter ad poenam lib. 2. c. 18. num. 199. Secuta praesumitur inter Coniuges, qui simul condoro inierint lib. I. cap. 1 6. num. ψς. de Leq.
Alia vid. in verb. ADULTERIUM . CORI. Abbas HORATIUS CORI Nobilis Asculanus
laudatur lib. I. cap. 16. num. 2IS.
CORPUS DE LlCTI. Deficiente corpore delicti exculpa querelantis, quaecumque indicia etiam ur. gentissima, de gravia prorsus evanescunt lib. a.
Neque tunc corpus delicti suppletur per consessionem sive veram , sive fictam Inquisiti lib. 2. c. I 8. n. 249. Nec ipse carcerari, torqueri, aut condemnari pa . test lib. 2. cap. 18. num. 2so. , & seqq. Etiamsi mille extarent indicia generalia , specialia. urgentia, de indubitata lib. a. cap. t S. num. 2SI.Set σῖ- Non probato corpore delicti Judex incurrit Excommunicationem , si carcerare faciat Clericum , mul, loque magis torquere lib. a. cap. 18. num. 2s8. CORRECTIO levis ,& moderata est Viro permissa, quamvis Uxorem non corrigere promisisset, &quare lib. 2. cap. IO. num. 76. Uxor male morata tribus modis est castiganda lib. a. cap. II. num. 9.Pudor est frequenter scaenum vitiorum I.a. c. I i. n. ro. Uxor nunquam prgientibus extraneis est obiurganda
lib. 2. cap. 1 r. num. II. Nec unquam verberanda lib. a. e. 11. n.'I 2.
Viri sapientes, S probi nunquam Uxores verberarunt
Quomodo Socrates iniurias Uxorum toleraverit lib.et.
Mulier verberibus non emendatur, sed deterior eff-citur lib. a. cap. I I. num. 1 f. Matiti Uxores corrigere debent exemplo lib. a. c. a.
Quod est magni momenti lib. 2. cap. II. num. 2s. Item
409쪽
Item blanditiis , moli bus verbis, & maritali sermo.
RIMEN . Impedimentum Criminis Inductum est 1 Iure Ecelesiastico, non autem a naturali , vel Divino lib. I. cap.6. num . .
Alia, David Bethsabeam non duxisset l. r. c. s. n. a. Qii modo hoe Crimen committatur lib. r. c. 6. n. g. Quot uplex sit lib. I. cap. 6. num. q. Hoc impedimen in m inducit solum Coniugis homicidium , si tam. alter Coniux, quam Amasitis, seus masia eum intentione eontrahendi inter se Matri moti um ad illud concurrant l. r. c. s. n. s. Dummodo mors cum e trictu sequatur l. a. c. s. ri. 6. Et mortis machinatio non cum alia intentione , quam eontrahendi inter se Matrimonium facta fuerit t. i.
Idem impedimentum inducit homieidium Coniugis
una cum adulterio lib. i. eap. 6. num. 3. Qiuamvis Adulter simul N Imasus in eamdem mortem non concurrant lib. I. cap.6. num. 9.sed susscit, quod alter eorum altero etiam inscio ho- mieidium committat lib. I. cap. s. num. II. Dummodo committatur cum intentione contrahendi. Matrimonium cum Amasio lib. I cap. 6. num. II. Secus si alio fine commisium fuerit lib. r. cap. 6.
Quia tunc est tantum impedimentum non dirimens , sed impediens lib. 3 cap. 6. num. II. Ut dirimat Matrimonium requirit tir etiam , ut mors sequatur, cuius causa si unus ex Complicibus adulterii lib. I. cap. 6. num. 4. Per solam machinationem , nisi mors sequatur. impedimentum non incurritur lib. r. cap . num. I s. sola ratthabitio necis ab alio eiusque approbatio non suffieit lib. r. cap.6. num. 6. Incurrit tir etiam impedimentum dirimens propter asfinitatem , si concurrat copula cum sorore, vel nepte , seu filia adultera num . i . ibid. Hoe impedimentum inducit etiam adulterium solum cum promissione Matrimonii de futuro post mortem naturalem alterius Caniugis ineundi lib. i. c. 6.
Sive promissio praeeedat , aut subsequatur adulterium
siue suerit iurata , seu nuda, vel sen lib. I. cap. 6.
sive reciproca , aut ab uno tantum Complice adulterii emissa, ct ab altero tacendo acceptata lib. I.
Dummodo acceptata tuerit ante, non vero post moditem coniugis lib. I. cap.6. num. ra. Et adulterii Complex seiat alterum esse eoniugatum lib. r. cap. 6. num. 2 g. Ae adulterium sit persedium , & consummatum lib. .
Nec ante copulam a promissiorie taeesserint lib. i.
solum adulterium hoc impedimentum non inducit
sed illud iii ducit, Matrimonium una cum adulterio contractum cum adultero per Coniugem vivente altero Coniuge , quamvis primum Matrimonium suerit tantummodo ratum num . a I. ibid. Et durat etiam post expletam a Coniuge delinquente plenam num .as. ibid. Dummodo tamen primum Matrimonium si validumnum. 29. ibid. Et uterqueContrahens sit conseius de Matrimonia con-s terae alterius num. 3 o. ibid.seeus hae scientia In uno ex contrahentibus de selen. te lib. r. cap. 6. num. 3 l. Habitaque ab hoc etiam deinde tali scientia eum altero maritaliter vivere non continuaverit num. 32.
ibid. Ex solo adulterio cum subsequenti Matrimonio post
obitum Coniugis inter adulteros contracto non praesumittit in dubio data inter illos fides de Mati immnio contrahendo post monem naturalem praedicti Coniugis num. 33. ibid. Neque ad dIrimendum Matrimonium iam contractum ipsi, adulteris id assim antibus creditur n.34. ibid. Neque id probant testes singulares, aut plures conte-ses. si sint viles, & non omni exceptione maiores num. 3 s. ibid. Crimen , quod olim erat impedimentum impediens lib. a. cap. r. num. q. Sseqq. Si huiusmodi Crimen commictum fuerit ab adultero, vel adultera infidelibus , A deinde baptiarentur, pollunt inter se contrahere matrimonium, quia impedimentum Criminis illis non obstat l. i. cap. 6.
inter fidelem . S infidelem , seu Bapti ratum , cinon Bapti ratum , lib. I. cap. . num. i. Impedimentum dirimens ob cultus disparitatem , inducunm non est Iure natum , aut Divino lib. i. cap. I. num. 6. sed Jure Eeelefiastico saltem consuetudinario lib. I.
vid. in vetb. MATRIMONIUM IV. .
DAMNUM . Temerarium est expectare damnum, quod verisimiliter evenire potest lib. a. cap. io.
Damnum facit, qui id fecit, quod facere ius non habet lib. a. cap. I. num. I. Ex adulterio maximum oritur damnum legitimae pro lis . de quomodo lib. r. cap. I 3. num. 8. Clausula a concordata Turre : apposita in Reseris tot peratur, quod gratia effectiam habere nequit, nisi refectis damnis , R expensis lis. a. cap. 13. n. 74. . DE Bl TUM CONJUGALE . Consuae alteri Coniugi debitum reddere non tenetur intra bimes ire post Matrimonium lib. a. cap. a. sub n. I s.
st potest etiam ingredi Uxor Religionem si per uim vir illam intra bimetire compresserit ibid. An etiam post bimestre possit aliquando ingredi Religionem ibid.
Coniux innocens ConIugi adultero debitum reddere , non tenetur lib. 2. cap. a 3. num, is . & c. r s. n. . Sed si adulterium si occulitim, niti x adulter ab alio debitum petere potes lib. I. cap. 38. num. 33. Nee Coniux innocens illud negare debet s. a. cap. 36.
DECISION hq ROTI: attenduntur in puncto super quo specialiter emanarunt lib. I. cap. 6. num. 37. tas qq DECLARATIO . Teues examinati pro informatione Curiae non citato reo non probant. nec faciunt indicium ad torturam , nisi , eo citato , suerint repetiti , aut ipse declaraverit se illos habere pro rite , de recie examinatis lib. 2. cap. S. num. 211. de s q. Quae declaratio non impedit, quin opponi deinde spossint exceptiones contra eorum per Ionas, d di. ela
410쪽
cta num. 2 13. ibid. DEFENSlO.DEFENSOR . ordinarii pro causis Matrimonialibus eligere debent Defensiorem Matrimoniorum lib. I. cap. I. num. 2 dc cap. I s. n. a. Eius qualitates lib. l. cap. I. num. 2 . Illius munus, & ossicium lib. I. cap. I. num. 2s. 29.
Semper eligendus eli in his causis ibb poena nullitatis Judieii lib. I. cap. I. num. 26. 18. & cap. I s. n. 76. de seqq. Juramenta per ipsum praestanda lib. . cap. I. n. a T. Si fuerit iudieatum pro nullitate Matrimonii debet interponere appellationem lib. I. cap. I. num. 3 . Neque Coniux , qui obtinuit sententiam favorabilem pro nullitate Matrimonii transire poteli ad seeunda vota lib. I. cap. I s. num. 68. 61. dc lo I. Limita si Papa manus apponat, ut num .99. ibid. Post duas conformes pro nullitate Coniuges liberi romanent , nisi praedictus Defensor novae appellationi locum e Ise putaverit lib. I. cap. I. num. 3 S. Quaenam sit merces eiusdem Defensoris lib. I. c. I. num. 38. Romae in prima instantia huiusmodi Causae agitantur coram vicario Urbis, & Defensor Matrimoniorum ab eo deputatur lib. I. cap.I. num .39. Si causa agitetur in Sae.Congregatione Concilii,Card. Praefectus deputat Delaniorem lib. I. cap. I. n. qa.& cap. I s. n. Tῖ. Si in Rota , deputatur a Decano lib. I. cap. I. u. 43. adc cap. I s. n. q.
Si coram Congregatione Particulari , deputatur a Digniore lib. l. cap. I. num. 4q. & cap. I s. n. s. Si coram Metropolitano, vel Nuntio, aut viciniore Episcopo , deputatur ab illis, secus si fuerit Judex Committarius, quia tunc deputatio spectat ad ordinarium num. 3 3. ibid. Si Causa introducti fuerit in sae.Congregatione Con cilii , iterum in eadem ad inli uitiain Defensoris re in
proponi debet lib. I. cap. . num .q6. Si com nissa Congregitio ii Particu ari, emanata sententia , ad instantiam eiusdem Desenioris alia Congregatio Particularis est deputanda lib. I. cap. I. num . q7Si iudicata fuerit in Rota ab eodem Defensore appellatio debet interponi lib. I. ca'. I. n. 48. Et etiam poli duo iudicata potest appellate , si hoc necessarium putaverit lib. l. cap. I. num. 49. Ex duabus sententiis conformibus pro nulli late Matri in monti emanatis in partibus maximas pondus caeteris probationibus augetur lib. I. cap. I s. n. so.
Defensio omnibus competit, quia est de Iure Divino naturali, gentium , Civili, di Canonico lib. a. c. 6.
DELICTUM. Delicta, & fraudes punibiles procul
a testibus explentur lib. I. cap. I 6. num. 2o . Delictum nisi probetur non praesumitur lib. a. cap. 9.num . . 32. dc cap. I s. num . q8. Delicti Sacerdotum ad evitandum Populi scandalum celari debent lib. 2. cap. I 3. n. 6o. de c. I 8. n. 3I O. Eorumque animae vulneribus salutari medicina in abscondito est consulendum lib. 2. cap. 23. n.6 I.
Si omnia delicia in hoe seculo vindicata essent , locum Divina ludicia non haberent lib. a. cap. I g. num. 33O. Notoria, certa, di non dubia dicuntur delicta, quae probata sunt per sententiam , seu per confestionem, aut per evidentiam lib. I. cap. I 8. n. 3 3 8. Per dimissionem eum praecepto de se repraesentando non dicitur probatum delictum lib. 2. c. I 8. n. 339. Nec per confessionem extrajudicialem , quae non inducit notorietatem lib. 2. cap. 18. num. 3 O. Neque per famam ex accusatione , inquisitione .
procella , Ec carceratione rei ultantem lib. a. c. I 8. num. 34 .
Poena imposita pro delicto locum non habet pro casti dubio lib. 2. cap. 18. num. 3ς I. Absurdissimum est super delicto incerto velle irrogare infamiam certam lib. 2. cap. Φ8. uum. 3ss. Ex actu, qui potest esse , α aon esse delictum , indicium delicti sumi non potest num. Iss. ibid. Nec inducit carnalis copulae praesumptionem , si intercedat inter personas arcto vinculo assinitatis pro. xime coniungendas num. I96. ibid. DE NUNCIATIONES . Censetur Matrimonium per vim celebratum si fuerit initum festinanter. de clandestine sine de nunciationibus, & sine interventu alicuius Consanguinei , seu familiaria Contrahentis lib. I. cap. 8. num .s3. dc cap. I 6. n. 23 S. Defectus de nunciationum est impedimentum impediens lib. a. cap. 2. num. 34 Dan unciationes fieri debent in propriaContrahentium Parochia lib. 2. cap.2. num. 3 s.
Quibus diebus sint facienda: ibid.
Si intra bimestre poli illas Matrimonium non contraha tur , repeti debent ibid. Earum omissio non irritat Matrimonium , neque ex hoe proles redditur illegitima lib. a. cap. a. n. 36. Illas omittentes graviter peccant lib. a. cap. 2. n. 37. Denunciationes iudicio Ordinarii , non arbitrio Contrahentium omitti possunt lib. a. c. 2. n. 38. sq. Separari debent laltem per mensem Coniuges qui Matrimonium inierint omissis culpabiliter denunis elationibus lib. I. cap.I8. num. t 84, dc lib. a. c. a.
Et si nihilominus una simul cohabitarent, Sc Matrimonii usum haberent, mortaliter peccarent lib. a.
Episcopus dii pensare potest super denunciationibus, lib. a. cap. a. num .s .
Quando super illis dispensare teneatur lib. 2. cap. I.
Recententur causae , ex quibus super denunciationibus dispensari potest a num. 6 a. ad 83. ibid. Antequam ordinarius super illis dispenset. debet ex quirere,an inter Contrahentes aliquod adsit Canonicum impedimentum num. 84. ibid. Matrimonium contractum sine de nunciationibus valet, sed Paroe s lethaliter peccat lib. a. caP. a. n. 39. Peccat etiam qui sciens impedimentum illud non de nunciat ibid.
Sacri Canones nolunt, quod nec publica paenitentia Antequam Matrimonium contraitatur de nunciationes delicta Clericorum evulgentur lib. a. c. I 3. n. I 3 q. Delicta Clericorum sunt oeeultanda iuxta exemplum Constantini Imperatoris lib. a. cap. I 3. num. I 6λec cap. 18. num. 3IO. Testes excludentes delictum testibus de delicto deponentibus praeferuntur lib. a. cap. I s. num. I. IIaec regula non ita facile militat. si agatur de adulterio ad effectum separationis Tori lib. 2. cap. I s.
requiruntur lib. I. cap. 8. num. 1 2. Ex harum omissione Matrimonium dicitur Clandestinum lib. I. cap. 8. num. LII. Et arguitur Matrimonii sim uiatio lib. I. cap. 8. nu. II 4. dc cap. 16. num. 236. Matrimonium initum noa praemissis de nunciationibus habet pro se notabilem Iulpicionem m. I. cap. 16.n m. 2ῖ2. dc seqq. n-