장음표시 사용
481쪽
Disertatio Phavorini philosophi aduersus eos, qui . Chald i appellantur,& ex coetu motibusq; siderum stellaritim,sata se hominum dicturos pollicentur. i
D v E R s v M irio quisse Chal ldaeos,seu Cenethhacos appellant,ac demotu,seque posita stet larum dicere posse q futura lIunt,profitentur,audiuimus quo ldam Nauordinum pbilosophum, hyma Grata diFerentem,egregia atque illustri oratione,exercendi ne aut ostentandigraria ingeni, an quod ita serio iudicatoque exinimaret, non habeo Acere. pita autem locorum argumentori que , quibus usi res,quoad eius meminisse potu egressus ibi ex auditione properὰ annotauir eaque Derunt ad hancfermescntentiam disciplinam istam Chaiadaeorum tantae uenudatis non esse, quantae nidori uolanimeque eos principes eius autoresque esse, quos
ipsi ferant ,sed id praesidiarum atque ossuciarum
482쪽
L Τ Η E R TIIII. clor genus commentos esse homines frustatores,et cita quaestum ue ex mendacijs captantes:atque eos,quoniam uiderent terrena quaedam inter homines sita, icaelestium rerum sensu atque ductu moueri , quale iere, quod Oceanus, quasi luna comes, cum ea si-
mul senescit adolescitque, hinc uidelicet sibi
gumentum ad persuadendum parauisse, ut crederemus omnia rerum humanarum, oe parua ct maxima , tanquam stellis atque sideribus euincta ducio re ope autem nimis quam ineptum absimi dumque,ut quoniam a ius oceani cum lans curriculo co-gruit, negotium quoque alicuius , quod ei foriade, aquaeductu cum riualibus, aut de communi parie-, te cum uicino apud iudicem invιt existimemus id
negotium; quasi habena quadam de coelo uin-.ctum gubernari. Quod s ut, ct ratione qua-piam diuina feri pote I, nequaquam tamen id censebat, in tam breui exiguoque uite spatio, quantovis hominis ingenio comprehendi posse o percipi. Sed coniectari pauca quaedam, ut uerbo ipsius utar , nullo scientiarum fundo com-cepta, sed figa, i r uaga, ct arbitrariae qualis longinqua oculorum acies est , per interualla media caligantium . Tolli enim quod maximum
inter deos atque homines deret, si homines quoque res omneis post futuras praenoscerent, Ipsam deinde siderum stellarumque Obseruationem,quam esse originem scientiae De praedicarent, haudqua
483쪽
stellarim motus, est utas, di cessiones,'coetus, intuentes,quid ex ijs esceretur obseruauerunt: pro cedat, inquit, haec faud disciplina,sed sub ea modo inclinatione coeli , sub qua tune Galdaei fuertini. , Pon enim potest inquit ratio Chaldaeorum obsier.
nationis manereti quis ea uti uelit sub diuersis catis remnibus. Xam quanta inquit partium circulorumque coeli,ex devergentia se convexionibus mun. di uarietas sit, quis nou uidet Eadem igitur Iesiae .. t ferri. per quas ommadmina humanaqueisieri conten- agi. dum osculi ne usquequaque pruinas aut colores,, eient, sed mutantinuariam tempestatesque dem in tempore alibi placidas, alibi uiolentas mo-
stent,cur non euenta quoque rerum ac nVotiorum
alia esciunt in Chaldaeis,alia in Getulis; alia apud Danubium,alia apud Nilum er autem inquit, iniri consequens psum quidem corpus, ct habitum tam profundi aeris sub alito,atq; alio coeli curvamine n5 oundem maneredin hominum aulcra negotiisstellas istas opinari idem semper sensere se eas ex quacunque terra cos eris.Pryterea mirabatur, id cuiq;
pro praecepto liquere citellas istas, quas a Chaldaeis o Babyloni)s , siue Aegypt3s obseruatas ferunt,
Stellae ex quas multi erraticas A rgidius errones uocat, non
id bises mire Dam uulgis dicerentur. Posse rem fieri existimabat,ut coe alsi quidam planetae pari potestate essent, sine quibus resia atq; perpetua obseruatio
perfici non quiret; neque eos tamen cernere homi ves Possint,propcer exuperantiam uel θlectris, uel altitudinis.Nam et qt adam, inquit, cerae quibos
484쪽
nibus nota sunt,sed eadem ipsa ex omni terra alia. nouidentur, sunt aliis omnino ignotisima. Atq, , ut uidemus, inquit, O has tantummodo fellas , O ex una parte terrae obseruari debuisse: quae tandem finis obseruationis istiusfuit, quae tempora satu esse uisa sunt ad percipiendum:quid praemonBraret, . aut casus Iesiarum, aut circuitus , aut transitusῖ. am si isto modo coepta fieri obseruatio eu, ut aui maduerteretur quo habitu,qua forma,quaq;positura stellarum aliquis nasceretur: tum deinceps ab ineunte uita fortuna eius, ct mores, ct ingenis O circunstantia rerum negotiorsimq;. ad postreimum finis etiam uitae spestaretur: eaque omnia, ut usu uenerant , literis mandarentur: ac postea, longis temporibus, cum ipse ilia eodem in loco, demq: babitu forent, eadem caeteris quoque euentu ra existimarentur,qui eodem illo tempore nati fuissent , Si isto, inquit modo obseruari corptumi est, ea que obseruatione composita quaedam disciplim est, nullo id pacto potest procedere. Dicunt enim quot tande annis, uel potius quot seculis orbis hic obseruationis perfici quiuerit. Constare quip . inter arirologos dicebat, sellas ii Ias quas erraticas dicerent, quae esse omnium rerum fata les dicerentur, infinito propὰ innumerabili numero annorum, ad eundem loclim cum eodem habitu simul omnes profectae sunt,regredi: ut neq; uru los obseruationis tenor, neq; memoriae ulla e gie Eterarum talito auopotuerint edurare . . tq; illia Edurare.. , Cc a etiam
485쪽
λ v L I c 3 2 LI retiam cuiusimodi esse considerandum putabat, sis aliud stellarum agmen foret, quo primum tempore conciperetur homo utero matris raliud postia, cum in decem mensibus proximis in lucem ederetur. Q Hrebatq; qui conueniret diuersam super eodem feri demonstrationem si,ut is putarent,alius atq; alius earundem stellarumstus atque ductus,alias atque alias fortunas daret j Sed O nuptiarum tem .pore , ex quibus liberi quaererentur , atque ipso etiam illa matris atque 3aemina coitu iam declarari oportere dicebat, certo quodam O necessariosesiarum ordine,quales qualique fortuna hones gignerentur: ac multo etiam antὰ, quam pater ipse , atque mater nascerentur, ex eorum genitura
debuisse iam tum prospici,quinam olim futuri essent, quos j creaturi forent, supta laetὰ atque longe per infinitum uisi disciplina icta fundamento aliquo ueritatis nixa est,centesimo usque abhinc seculo,uel magis primo coeli atque mundi exordis, atq; inde deinceps continua significatione, quoties generis autores eiusdem homines nascerentur ,stelis
ista praemonstrare debuerint,quatis, qualiseesa to futurus sit quisquis hodie natus est. Quo autem, inquit , patio credi potest, uniuscuiusque Resiarum formφ positionis sortem atq; fortunam, uni omnino homini certam destinatamq; esseὶeam; forma
post longissima seculorum spatia restituit uiis,fomtunarumque eiusdem hominis indicia,in tam breu bus interuallis per singulos maiorum eius gradus,
pers infinitum successionum ordinem, tamve actam
486쪽
L I xl E R XIIII. Usram multipliciter, eadem ipsa non eadem stellarum
facie denotantur ἐχιodsi id feri potest, eas diuersitas atq; uarietas admittitur,per omneis antiquitarisgradus,ad significanda eoru bominum, qui post nascentur,exordiae parilitas haec turbat obsera sionem:omnis; ratio disciplinae confunditur.Ia u ro id minim8 ferendum esse censebat,qu3d non modo casus O menta,quae eueniret extrinsecus,sed consilia quoq; hominum ipsa, O arbitria, ct uarias uoluntates appetitionesque , ct declinationes, fortuitos,repentinosque in leuissimis rebus animorum impetus recessuss, moveri agitariq; desuper 8 coelo putarentetanquamsi forte ire in balneas uolueris, ac deinde nolueris,atque id rursum volueris, non ex aliqua dispari uariaq: animi agitationesed ex necessaria quadam errantium sederum reciprocatione contigerit: ut pland homines, non quod dicitur λογι
ἰ sed ludicra o ridenda quaedam i νευρο α-τα esse uideantur, si nihil sua honte, nihil arbitratu suo faciunt,sed ducentibus Bellis oe aurigantibns . Ac Linquit,potuisse praedici assemant,
Tyrrhus ne rex, an Manius Curius prIlio uictu-irus esset: cur tandem non de alea quoq;,ac de caruculis , ct alaeolo audeant dicere, quisnam ibi ludentium nincat λ An uidelicet magna sciunt,parua nesciunt ' σ minora maioribus imperceptiora. sunt:Sed magnitudines rerum sibi uendicant,magisque esse perspicuas, O facilius comprehendi pose
dicunte Volo, inquit, mihi respondeant, qui in bacaotius mκndi coutemplatione prsstantis natura, Cc 3 operibus,
Arbitri3 libertatε defendit. 'C ius
487쪽
veritas,in tam paruis atque breuibus negotiis forrunisq; hominum magnum putent f Atq; id uelim etiam,inqui ut respondean se tam parvum,atq; rapidum est momentum temporis, in quo homo nasces fatum accipit,ut in eodem illo puncto sub eodem circulo coeli, plures simul ad eandem competentiam nasi non queant: ' si iccirco gemini quoq; non eadem uitae sorte sunt, quoniam non eodem temporis puncto editi sunt elo, inquit, respondeant, cursum illum temporis transvolantis, qui uix cogitatione animi comprehendi potest, quonam pacto aut consulto assequi queant, aut ipsi perspicere or deprehendere: ctim in tam praecipiti dierum noctiumque uertigine,minima momenta ingentes facere dicant
Mutationes e Ad postremum autem, O quid esset, quod aduersum hoc dici posset, requirebat: quod bomines utriusque sexus,omnium aetatum diuersis stellarum motibus in uitam editi regionibus sub quibus geniti sunt, longὰ dictantibus, omnes tamen isti ut
hiantibus terris, aut labentibus tectis, aut oppido rum expugnationibus, aus eadem in naui fluctu obruti,eodem genere mortis, eodem ue ictu temporis interirenti χιὸdscilicet, inquit, nunquam euenι-
reis momenta nascendi singulis attributa , suas unumquodque teres haberent. χιod si quadam,
inquit,in hominum morte atque uita, etiam diuersis temporibus editorum,per stellarum pares quosdam postea conuentus,paria nonnulla o consimilia posese dicuntur obtingere e cur non aliquando possint mnia quoque paria usu uenire, ut existant per hu
488쪽
iuscemodi stellamum concursiones O similitudines Socrates simul O t Antii thenes , O Platones mul t Aris
rigenere, firma,ingenio,inoribus,rutuomni,et mor nes
te pariὶ quod nequaqua,inquit, prorsus fieri potest. igitur hac causa probe uti qaeunt aduer)um hominurret impares ortus,interitus pares. Illud augem condonare se iis dicebat, quod non id quoque re
quirerentes viis,mortisque hominum,rerumq; bu- manat m omnim tempus ratio, o causa ia coe .
Io, apud stellas foret: qaid de muscis,aut liemi culis,aut echinis,multisque aliis minutissimis,terra : marique animantibus dicerent' An ista quoque iis- de quibus homines, legibus nascerentur, ij demq: itidem extinguerentur: ut aut ranunculis quoque, et culicibus nascendi fata sint de coelestium siderum motibus attributa:aut si id non putarent, nulla ratio uideretur,cur Osiderum vis in hoMinibus ualere deficeret in caeteris. Haec nos Ita, incondita, propemodum ieiuna oratione attigimus. At Phavorinus c ut hominis ingenium fuit, utque Graecaefacundiae copiasimul O uenustas latius ea, amoenius, splendidius, profluentius exeqlie Profluen
batur. Atque identidem commonebat, ut caliere- tm
mus,ne qua nobis istis 'cophantae,ad faciendam fi
dem,irreperent, quod uiderentur quaedunn interdit uera est utire aut spargere. PNon enion comprehen ' .s inquit, neque definita , neque percepta dicunt: sed lubrica atque ambagiosa coniebatione nitentis, inter falsa atque uera pedetentim, quasi per tene-srus ingredi exeunt: O aut multa tentando inci
489쪽
isnt repent/ imprudentes in ueritatem, aut i ,-- rum qui eos conssulunt, multa credulitate ducente, i perueniunt cal G ad ea,quae uera sunt, O idcirco uidentur in praeteritis re Aquam futuris,ueritate facilius imitari.Ista tamen omnia, quot temere aut astut8 uera dicunt,prae caeteris,inquit, Ps meu'Sunt qui tiuntur,pars ea non sit ' millesima. Haec autem,qua εἱ- Justri'μm aMdiuimus, multa etiam me fefele, ad ρρetarum Meterum testimonia confirmare, qui ouae, eam huiuscemodi ambages fallaciost confutantur daictione, ex quibus est Pacuuianum illud 2 m qui quae euentura sunt,praeuideant, μοζιον . Aequiparent Ioui. Item Accianum illud: hi inquit,credo auguribus, qui aures uerbisi diuitant
Alienas,suas ut aureo locupletent domos. Item Navorinus deterrere uolens,et depellere adolescentes a genethliacis sis, O quibusdam aliis id genus, qui prodigiosis artibus futura omnia dicturos se pollicentur: nullo patio adeundos esse,
consulendosque, huiuscemodi argumentis concludei bat: Aut aduersa,inquit, euentura dicunt, aut prospera. Si dicuntprospera,ctfallunt,miserfies, frustra expectandos aduersa dicunt, O mentiuntura Progn0ili miser Murustra timendo.Si uera rethondent, eaq; iresultat. ρη per Qi m inde ex animo miser sies, antequam efatosias feliciapromittunt, De eue tura sunt: tum planὰ duo erunt incommodarct e
pectatio te speis 'esumfatigabit,et futurii gaudii fructum Jes tibi iam desorauerit . Nullo igitur
490쪽
acto utendum est istiusmodi hominibus, espraesulantibus.
Quenuulmodum disseruit Phavorinus cosultus a me, super ossicio iudicis. Cap. II., primum tempore a P toribus lectus in il iudices sum, ut iudicia qua appellantur priMata siniperem: libros utriusque linguae de o se scio iudicis scriptos conqes id ut homo adolescens, a poetaram fabulis,oe a rhetorum epilogis Muti ma-vid iudicandas lites uocatus, rem iudi iuriam quo vitam uocis c ut dicitur 9 uiua nimia penuria crat, ' . matis, quod aiunt, magistris cognoscerem. lAtque in rerum quidem diffusionibus, comperendinationibus , O alijs quibusdam legitimis in re-ius, ex ipsa lege Iulia, s ex Sabini Masurij,
o ex quorundam aliorum iuris eritorum commen tarti s commoniti adminiculari sumus: in iis au em, quae existere solent, negotiorum ambagibus, o in ancipiti rationum diuersarum circunstan-l aia, nihil quicquam nos huiuscemodi libri iuuerunt. Nam etsi consilia iudicibus ex praesentium ausarum statu capienda sunt generalia tamen q- dam primonita O praeceptasunt,quibus ant/causam praemuniri iudexpraepararique ad incertos casus futurarum diFcultatum debeato sicut ista mibi' tunc accidit inexplicabilis reperien sententissim iiiguitas . Tetebatur apud me pecunia,quae diceba- tur data numeratam: sed qui petebat, neque tabam . 'is, neque testibus idfactum docebat,s argumen- . .' A tis