장음표시 사용
681쪽
.lusi e Sed quaeso te, cuni tamen digrediare paulisper e curriculis istis di lutationum uerirarum Academicis, omisoque studio quicquid lubitum essi arguendi, tuendique, consideresgravius, cuius o dimi ea, quae reprehendisti. 7 c ideo contem nas legum istarum aκtiquitates,quodplerisque ipsis . iam Populus Romanus desiverit . Non enim pro-ffectis ignoras legum opportunitates, oe medelas pro temporum moribus, ct pro rerum publicarum generibus, ac pro utilitatum p scntivmirationibus, quoque uitiorum quibus medendum est Ieruoribus mutari atque flectio neque uno statu consistere,quin ut facies coeli O maris, ita rerum atque fortunae
rempestitibus uaristur. Quid salubrius uisum est rogatione illa Stolonis de iugerum numero pronire' quid 'utiliis plebiscito Voconis, de coerce dis mulierum haereditatibus ἰ QMd tam necessa- .rium existimatum est propulsanda ciuium luxu-τia , quam lex Licinia, Fannia, aliaeque item leges Inmptauris ' Omnia tamen haec ob uterata, o operta sunt ciuiratis opulentia, quasi quibusdam fumbas eqstuantis. Sed cur tibi esse iusa eii inhumana , omnium mea quidem sententia humanissima, quae ii mentum dari iubet aegro, aut se ni inius uocatoc Verba sunt Me de leger Si in iust uocat, si morbus, guttas ue uitium esset , η ii in ius uocabit, iumentum dato: si uolet, arceram nes er-nito. An tu fortὰ morbu appellari hic putas, ni o sationem gravem cum febri rapida, O quercera Z
682쪽
Iumentus dici pecus aliquod unicum tergo uehens Ac propterea minus fuisse humanu existimas, aegro-
Morbus. tum domi suae cubantem, iumento : positum in ius. rapi e Hoc mi Phavorine nequaquam ita est. 'Nam morbus in lege ista non febriculosius, neque nimium grauis: sed uitium siquod imbecillitatis atque in- ualentia demon Datur, non periculum uitae ostenditur. Caetero qui morbum uehementiorem uimgrauiter nocendi habentem, legum istarum scriptores
h leu, mst bη , sed morbu fonticum lumentu. Imelitum quoque non id solum signi
Vectabu- cat, quod nunc dicitur: sed uectabulum etiam,quod lum. adiunctis pecoribus trabebatur. Veteres enim nostra Are ra- iumentum a iungendo dixerunt. Arcera autem uocabatur plostrum tectum undique, O munitum quas arca quadam magna uestimentis instrata, qua nimisuri, auisenesportari cubantessolebant. Qua nam ibi igitur acerbitas esse uisa est, quod in ius uocato pauperrimo homini, uel inopi, qui aut pedibus foru aegris esset, aut quo alio casu ingredi non quia ret,pi virum esse dandum censuerunt: neque insterni tamen delicatὰ arceram iusserunt: quoniam satis effet inualido huiusmodi uectaculum. Atque id fecerunt, ne causatio ista aegri corporis perpetuam uac tionem daret sidem detrectantibus, iuriss, actiones declinantibus. Sed enim ipsum uide, quod iniurias factas quinque o viginti agibus fanxerunt: non omnino omnes mi Thavorine iniurias Dre isto D co diluerunt, tametsi hec ipsa paucitas assum, graue pondus aeris fuit. Nam librarijs assibus in ea tempestate
683쪽
L I a E R xx. y73 penate populus usus est. Sed iniurias atrociores,ut De osse tracto, non liberis modo, uerumetiam seruis factas impensiore damno uindicauerunt. Quibusdaautem iniuriis talionem quoq: apposuerunt. Quam quidem tu talionem, uir optime, iniquius paulo ιnsentatus es: ac ne consitiere quidem dixisti, lepida quadam golertia uerborum: quoniam talioni par nojit talio : neque rumpi membrum facild possit, ad alterius ruptura ut ais tu) aequilibrium. Verum est, mi Phavorine, talionem rarissimam fieri discillim8.
Sed Decemviri minuere, atque extinguere volentes
huiuscemodi uiolentiam pulsandi atq; udendi talione, eo quoque metu coercendos esse homines putauerunt. 2 que eius, qui membrum alteri rupisset, opacisci tamen de talione redimenda nollet, tantam esse habendam rationem arbitrati sunt, ut an pru 'dens, imprudens ue rupisset, spectandum putarent: aut talionem in eo uel ad amu aequipararent,uel in librili perpenderent: sed potius eundem animum,
eundemq; impetum in eadem parte corporis rumpendi, non eundem quoque caseum exigi voluerunt:
quoniam modus Poluntatis praestari posset, casus rectus non posset. Q d si ita eLI, ut dico, ct ut ipse aequitatis habitus demonstrat, taliones illae tuae reciprocae,argutiores profeIIb, quim ueriores fuerunt. Sed quoniam acerbum quoque coe hoc genus porrae putas, qua cobsecro te tua acerbitas est: si idem sat in te, quod tute in alio feceris λ Praesertim cum habeas facultatem paciscendi, O non necesse sit pati talionem, nisi eam tu elegeris. Quod editisum a
684쪽
rem pretorium de aestimandis iniuriis probabilius e, se his potens 2Volo hoc ignores, hanc quoquaipsam talionem ad aestimationem iudicis redigi necessariis solitam. se reus qui depacisci nolue .rat, iudici talionem imperanti non parebat: ae Iimata lite iudex bominem pecuniae damnabat e atque
ita si reo ct pactio grauis, O acerba talio uisa fuerat seueritas legis ad pecuniae multam redibat. flat, ut ei, quod de sectione partitioneque corporis immanissimum esse tibi usum est, r pondeam:
Omnibus quidem uirtutum generibus exercendis colendisque, Populus Romanus e parua origine ad tantae amplitudinis sar emicuit: sed omnium m
xiis atque praecipuὰ fidem coluit, sanctamque habuit tam priuatim, quam publice. Sic Consules cla vis os uiros hostibus, confirmandae fidei public
causa, dedit : sic clientem in fidem acceptum chariorem haberi, quam propinquos, tuensimque es-sς contra cognatos censuit: neque prius ullum s t Si qui cinus Utimatum est, quam l si cui probaretur es entem derisui habuisse. Hanc autem fidem maiores nosset non modo in ossiciorum uicibus, sed in ne-yotiorum qnoque contra iss sanaerunt: maxi-. meque in pecunis. mutuaticae usu, atque commercio. Adimi enirn putauerunt subsidium hoc inopiae , temporaria, quo cominunis homino uita indiget: s. persidia delirorum, senegraui scena, eluderet. Confessi igitor si is, ac debiti iudicatis triginta dies sunt. Dies iii doti, conquirendae pecunis causa, quam dissolue- ili. rente eosque dies Decemuiri idis . appellaverunt:
685쪽
uelut quoddam iunii tum d est, iuris inter eos qua -s interstitionem quandam ct cessationem: quibus diebus nihil cum his agi iure posset .sTG deinde nisi dissoluerant, ad praetorem uocabantur: O ab eo , quibus erant iudicati addicebantur: nemo quoque aut compedibus uinciebantur . sic enim sunt, opinor , uerba legis: Aeris confusi, rebusque iure iudicatis, triginta dies iusti hunto. Tost deinde manus iniectio en q, in ius ducito, nil iudicatum facit aut qui pseudo eo in iure uim dicit, secum ducito, uincito aut neruo, aut compedibus quindecim pondo, ne minore: aut suolet, maiore uinciso . Si uolet, suo uiuito: nisuo uiuit , qui eum uinctum habebit, libras farris in dies dato: si uolet plus , dato. Erat autem ius interea paciscendi: ac nisi pacti forent, babebatur in uinculis dies sexaginta. Inter eos dies tri mis nundinis continuis ad . Praetorem in comitium producebatur, qκantaeq; pecunis iudicati estcnt, praedicabatur. Tertujs aut nundinis capite poenas dabant, aut trans Tyberim peregre uenu ibant. Sed eam capitis poena sanciendae,secuti dixis sei gratia, horrificam atrocitatis ostentu, novisq; terroribres
metuendam reddiderant. Nam si plures forent, quibus reus esset iudicatus: secares uesicς, atq; partiri corpus addicti sibi hominis permistrui. hi qui te
uerba ina riis dica, ne existimes inuidia me s. mortὰ formidare: Tertiis, inquit nud iiis, partos sie- canto: si plus minus ue secuerunt, sine fraude eclo.
Nihil profecto immitius nihil im ranii se nisi
686쪽
Non quita est eontemni lex hominem
nae denunciata en, ne ad eam unq; am perueniretur.
Addici namque nuc, o uinciri multos uidemus , quaa uinculorum poenam deterrimi homines cotem nunt. Dissectum esse antiquitus nemine equide neq; legi, neque audivi: quoniam saeuitia ista I oenae con temur non quitavi. phtas Thoorine, si non
illa etiam ex duodecim tabulis, de testimoniis falsis poena aboleuisset octsi nonc qui qA ut antea, qui falsum testimonisim dixisse conuinctys esset, ἡ saxo Tarpeio deiiceretur, mentitur offuisse pro testimonio ta multos, quam uidemsts' A cet biras pleriinq; ulciscendi malefici , bene atq; cautὰ uiuendi disciplinaeR. Historia de Metio S aio Albano, nobis quos, non admodum numero iniusmodi libros lectitantibus, ignota non est: qui quoniam pacium, atq; codictum cum rege Populi Romani perfrι ruperat, binis quadrigis uinctus in diver1a nitentibus laceratus esii. 5 ouum atq; asperumsuppliciu quis negat Sed quid elegantisimus poeta dicaοῦ. uici :-At tu cistis Albane maneres.
Haec atque alia ubi Sex. Catilius,omnibus qui aderant, trio quoq; PhaMorino approbante,atque laudante, digeruit: nuntiathmes .sarem iamJalutari:
Vocabit luna Siticino in Marci Catonis oratione quid significet: & qua ob causam L. Accius poeta in pragmaticis sicinnistas nebuloso nomine esse dixerit. Cap. ij.
687쪽
a a 1 Rr xx. 77 quae inscribitur, Ne imperiura sit ueterι, ubi nouus Menerit. Siticines, inquit, Γιιcines. tubicines: Sticia Sed Caesellius Vindex in e mentariis lectioni aniiquarum,scire quidem se ait, liticines lituo canta' re,Vtubicines tuba, quid isthuc autem sit, quod siticines cantent, homo iugenuae ueritatis scire sese negat. 'Ndos autem in Capitonis Atrei Coi dianeis inuenimus S iticines appellatos: qui apud sitos canere soliti essent, hoc est uita functos, ct sepultos .i Eo ; habuisse proprium genus tuba qua can rent,
a caeterorum tubicinum proprietate disserens: quos scissas uulgus dicit. Qui rectius locutisuntdicinnisas litera n, gemina dixerunt. Sicinium genus ueterissultationis fuit. Saltabundi autem canebant, Sieinnia zqva nunc stantes canunt. Posuit hoc verbum Lucius Accius poeta in pragmaticis, appellariq; Si cinnictas ait,nebuloso nomine: credo propterea nebuloso,quod Sicinnium cur diceretur, ei obscuru esset.
Artificium senicorum studium,amoremque inhonestun profrosumque esse:& sit per ea re uerba Aristote-
lis philosophi adscripta. Cap.. iij
C orios qui piam, O tragoedos, ct tibicine diues adolescens Tauriphilo ubi discipulus ii,
beros homines in delicus,atque in delectamentis habebat. Id genus autem artifices Graece appellantur ei nervo Aiὐυσον τεχνιτω. Eum adolesceatem Taurus a sodalitatibus conuictu ; hominum scenicorum abducere uolens, misit ei uerba ex .ardiote
688쪽
3 8 A v L Ili G E L et scriptus est. iussit ; ut ea quotidie lectitaret: ΔΙα- ζ
Exempla epistolarum Alexandri regis, & Aristotelis philosophi, ita uti sunt edita . Cap. iiij
Aristote . Ommentationum suarum artiumn, quas disci--.licae artes pulis tradebat Aristoteles philosophus regis ψN'uςς . Alexandri magirier,duas 'ecies habuisse dicitur: Alia erant qua nominabat Q οτ εκώ asia quae appella Hς α αριο ιυι. Eἱωτερικά dicebantur
qua ad rhetoricas meditationes, facultatem argu tiarum ciuiliumq; reru notitia conducebant.
ροατικα aut uocabantur, in quibus'bilosophia remotior subtiliorq; agitabatur: quas ad natura com emplationes, disceptationes ue dialecticas pertin bant. Huic dissiplina, quam dixi ακροαλατιον , tempus exercenda dabat in Licio matutinum. Nec ad eam quenquam temerὰ admittebar, nisi quorum antὰ ingenium, ec eruditionis elementa, atq; tu dii scendo itudium laboremq; explorasset. Illas uero eodem in loco uesperi faciebat: easqpnulo iuuenibussi te delectu dabat, atq; eum νόν π ρῖπατον appellabat: illum alterum supra kωχινώ. Vzroque enim temporς ambriaos disser bat.
689쪽
tur, partim cLRhooeptae τι m. alios cum in vulgu ab eo ed tos rex Alexander cognouissiet, atque ea tempestate armrs exercituq; υmnem proρὰ Asiam teneret, regemq; ipsum Daritim praelgs edi victori surgeret: in illis tamen rantis negoii s literas ad
Aristotelem misit, no eum recte fecisse,quod discin plinas αὶ exiit τινάς, quibus ab eo ipse eruditus foret, libris foras editis invulgasset. Nam qua, inquit, alia reprae stare caeteris poterimus: si ea , qua ex te accepimus, omnium prorsus fient communia cuuippe ego doctrina anteire malim, φιam copijs,atque opulentijs. Rescripsit ei Aristoteles au bac sen, tentiam: Aκροαματικοῖς libr0s, quos edirosequereris, non perinde, ut arcana, absconditos, neque
editos scito esse, neque non ι ditos: quoniam iis so-- iis, qui nos audiunt, cognobilcs erunt. Exempla utrarumque lιterarum sumpta ex Andronici philo' sopbi libro subdidι. Amavi autem prorsus In utrimusque epistola breuitatis elegantis i filum tenuis
690쪽
Hoc ego uerbum μνετο ναὶ Mσι, q rens uris iti dem uerbo dicere, aliud non rei eri , quam quod esssiriptum 2 Μ. Catone in sexto Originum: Itaq, ego inquit, cognobiliorem cognitionem esse arbitror.
Quaesitum atque tractatum, utrum sit rectius dicere, Habeo, curam Vestri, an Vestrum. Cap. v. 'P Ercontabar Apollinarem Sulpitium, cum eum Rome adolescentulus sectarer, qua ratione diareretur, Habeo curam uestri, aut misereor Vestri: o se castis, Vestri, eo in loco quem uideretur habere casum rectum. Ubic mihi ita restondit: ris, inquit, ex me qaod mihi quoque est iamdiu in perpetua quaestione. Videιur enim non mitri oportere dici, sed Vestrum, sicut Graeci laquuntur, ωι
aptius uestrum dicitur, quivi uestri: ct habet rasum nominandi, quem tu Vctum appellasti. Inu nio ta en, inquit, non paucis in locis, b oriri atq; re iri, di Ium: non Nostrum, aut Vectrum. L. Sylla rerum genarum libro secundo : Quo si fieri ρο- , ut etiam nunc nostra nobis in mentem veniat, nosq; magis dignos creditis, quibus ciuibus quam hostibus utamini: quiq; pro uobis potius, quam contra Mos plignemus: neque nostro, neque maiorum strorum merito nυbis id continget . . .