장음표시 사용
151쪽
Poscamus , sed ubi vacat , & otium
Ex hujuscemodi disciplina ad religionem ita placidam Civitas evasiit, ita expavit Nu
ntie virtutem, multa, ut nova reciperet non
abhorrentia, a fabulis ς nihil rata absonum, aut impossibile, quod ille susciperet. Fertur ille aliquando frequentes Cives invitast e ad epulum, sordidaque vasa, &taenam plane frugalem plebejamque apposuisse . Caepta cama intulille sermonem, Deam sibi familiarem adesse, ac repente domum ostendis se poculis instructissimam preciosissimis, mensasque epulis Variis , atque apparatu magnifico alii uentes. Omnem vero excessit fidem, quod de ejus oum Iove proditum est colloquio. Fabulantur enim duos Lares, Picum, & Faunum in montem Aventinum, quum non dum comprehensus muris esset, vel habitaretur, fontibus autem largis scateret, & lucos haberet opacos, commeam solitos. Hos caetera Satyris, aut Titanum genti comparaveris: at medicamentorum facultate, pravit arumque magicarum te
chnis similia dicunt Idaeis Dactylis,ut Grae
ci vocant, commentos peragrasse Italiam. Eos autumant Numam comprehendis is, quum fontem, ex quo potare solebant, vino
miscuisset,& melle. Captos in varias te Ve tisse formas; emgiem 1uam deposuisse, novasque induisse, α horrendas imagines. Uerum ubi teneri L valido nexu, R inenod bili senserunt, cum alia multa praecinuisiefutura, tum fulgurum procurationem, qui in hanc diem cepis, crinibus, & mamis peragitur, monstrasse. Alii negant illos Lares prodidisse ei hanc procurationem, sed eos Iovem caelo devocasse incantamentis, atque hunc infensum praecepisse Numae, ut capitibus procuraret. Quum exciperet Numa , Ceparumne P dixisse eum, Hominum Numa autem denuo praecepti diritatem ave tentem,interrogasie,Crinibus ne8 At quum
pluribus, quas ob multitudinem praetermisimus, iis uiuin suorum animos ad pietatem assuefecit. Ipse autem spem suam, ita in Deo collocasse sertur , ut eum ei aliquando saerificatui , hostium adventus nuntiaretur , subridens dixerit: Ego vetb sacrifieo Aetrum a Romulo bello partum, inter inopes cives distribuit ut inopiam, scelerum parentem tolleret,& astrieulturam serum populum domaret, quae acrem pacis amorem in an inis excitare posset.Feruntur ab eo Ja-AE.
152쪽
respondisset Iupiter, Animatis e tum Ninmam , ut idem diceret, instructum ab Egeria addidisse, Maenis; ac discessisse Iovem propitium. Locum vero Elicium ab illo appellatum , quasi Ilicium, quod λεος graTe propitium lignificat. Atque procurationem ad eum modum peragi. Fabulosa haec,& ridicula hominum illius Smuli, studium religionis,quos excitabat assuetudo, indicant. Ipse Numa, & serunt, adeo fuit divina fiducia fretus, ut quum ei aliquanto adesse
hostes annunciatum esset, arridens dixerit: Ego verb sacra facio. Hunc memorant primum Fidei, & Termini templa excitavilin. Fidem autem constituisse Romanis maximum jusjurandum, quod etiamnum observant. Termino publice, & privatim in finibus agrorum , immolant hoc tempore animalia: olim hostia erat inanima : d cente Numa, debere eos Deum Termina.
lem , quum pacis sit praeses, & arbiter justitiae, caede purum elis. Videtur vero plane hic rex agrum Romanum terminasse,quum noluisset Romulus mensura proprii, prodere rapinam alieni e siquidem compejes, terminos elle, si servarentur; virium, & inj riae indicium, si non servarentur, neque sane latus initio ager fuit Romanus, sed cum magna ex parte quaesivit Romulus bello, quem divisit totum Numa egenae plebi, quo praecisa injuriae necessitate inserendae, in pia , trad uehim ad colendos agros populum arva, mitigarent. Quippe institutum aliud nullum, tam acrem amorem, & celerem inducit pacis, quam vita rusticana, que ex audacia bellica, quatenus propugnatio P stulat proprii, retinet; libidinem violentiae, di rapiendi resecat. Quamobrem agriculi rae Numa , & quietis illecebris implicans Cives, atque hanc, ut morum magistram Potius, quam Vulentiae conciliatricem amplectens, distribuit afrum in partes, 'vos pagoS vocavit,singulisque custodes praefecit, di arbitro . Interim inlpexit ipse eos, atque ex operibus con ecturam capiens de moribus civium, alios ad honores, &aut horitate in pne Pellebat, sotordes & ignavos castigabat probris,& convitiis. Prae ceteris ejus institutis commendatur Populi per arti fictaeenturiatio. Nam Civitas, quum duabus constare gentibus f sicut diximus in videretur , Vel distaret Potius, neque ullo mo locoalescere in unum sustineret , nec quasi cluere illas factiones, & discrimen, sed certaminibus assiduis partium, & contentionibus confitetaretur, reputans corpora rigida,& quae per se commiscentur aegre,temin
153쪽
perari mutuo comminuta, & concisa, atque exiguis portionibus coire ; intercile putavit , ut multitudinem in plures dissecaret Partes, utque conjiceret ex his in alia distrimina ἰ atque ita primum insens illud dissidium obliteraret distractum in minuta. Di visit autem Civitatem per artes tibicinum ,
aurificum, labrum, tinctorum, sutorum , coriariorum. aerariorum, figulorum: reli quas artes in unum coegit,secitque ex omnibus corpus unum, collegiaque, di concilia , atque sacra cuique secte decentia attribuit. Ita primum sustulit ex Urbe factiones, ne
hi Sabini, illi Romani, hi Tatii, illi habe
rentur' vocarentur Romuli Cives. Atque haec distractio consensus, & temperanter . tum est cum omnibus omnium tacta. Laudatur item inter acta ejus, correctio
legis, qua patri jus erat liberos distrahendi:
a qua excepit eos, qui in matrimonio ellent, si contraxillunt patris consensu, & jussu nuptias Duru enim existimavit tanqua libero collata,matrimoniu tenere servi. Libravit
& fide m rationem, non conlummate qui dem, nec Pingui tamen minerva. Nam Romuli regno, menses habuerunt temere con
fusos, quum Partim, nec viginti dierum , partim quinque, & triginta, alios plurium
computarent οῦ rudesque discrepantis cursus Lunae, & Solis, unum hoc tenerent, ut esset annus 36o. dierum: Numa inaequalita tis variationem undecim diebus animadvertens discrepare , quod Lunaris trecentis quinquaginta quatuor diebus constet, Solaris verti expleat iis s. geminatis undecim hisce diebus, mensem intercalare duorum, &viginti dierum, quem Mercidinum vocant Romani οῦ mensi Februario, altero quoque anno inseruit. Ceterum hoc ejus remelium imparit iis , opem requirebat malorem. Ordinem etiam retexuit mensium ἰ ac Martium qui erat primus, tertio loco posuit. Primum locavit eum, qui fuerat sub Romulo undecimus, Januarium. DuodecimuS,& ultimus tunc Februarius erat,quem nun habent secundum. Plerique tamen ad junctos quoque ab Numa hos contendunt Januarium ,& Februarium ; ab exordio comstituille decem mensibus annum; ut aput
Iinuariu &Februarius reliqui mensibus adiecti e P. N annus ad Luuae curium in duod 'eim nuniat de stilia
154쪽
AEgyptiis menstruus annus fuit: mox qua- δε - δει-ών ' in ιν ιι τυν βαμαρων drimestris, ut serunt. Qui quamvis regi m u τυν Ελλησι, , A καδιο ρον πισω nem colant maxime NOVitiam , habentur σαρσι, ις δε A, νανει . A mmmio δε vetustissimi, & numerum annorum in an- ει--ος o MMnos , πτραρο m. nalibus suis infinitum supputant, mensibus in . Διο nocesus χωραν inter annos annumeratis. Nam Romulus Moins, αρχαοπατοι δοκουα, ia,eu κοῦ πλῆθος quidem in menses decem, non duodecim, μιήγανον imν ἐπὶ miat γενεαλογίας να- annos descripsisse docet postremi voeabu- ταφέρουαν , απι δε τοvs Mηνας is riti lum, quem nominant Decembrem. Monis αυθαόν-. Pωαύοι o. λ μ is δι- tium ordine dictum primum ex eo liquet, καuηνας δε etsi δει τον ἔπιττον , ου δί. quod eum qui est ab hoc quintus, Quinti. δεκα , m αηοον η τρυ' πλευ-iου προ- lem appellent: sextum quoque Sextilem, & γο ' δεκατον γαρ αυτον αχυ mi κα- ita deinceps reliqum. Si vero Martio, Ja. λουτι ' τον δε Μαρτον , ουρωτοι ἡ τ&Osnuarium , & Februarium praetexuissent, aκαλμον γαρ - ικμ- πέμπτον , εκα- oportuisset, ut Quintilem quidem nuneu- λουν πιαπιον ' ικτον δε τον ικτο passent eum, sed deposuissent eum in nume- m, ιγλων ἐσεροι ομο η .aατο, . E ia et roseptimum. Et quidem verisimile sit di- Ιαννουαυον , χω τιν Φεε μει προ του eatum a Romulo Martium , dictum an eo Μαρτου Φθιρι u συιμυνεν -τοῖι τον εἰρη- simul primum fuiste ; secundum Aprilem, iam, μην, . πιαπτον sui3 ἐν-αγν , qui nomen a Venere, quam A ποιινεν no- δομον δὲ α/μω . KRωι oi ν λυγος minant Graeci, traxit: quo mense Dei unt Q. τοι Μάρ is, qui καθu μένον τὸ του huie sacrum, mulieresque calendis redimi- P ιυλον , πρωτον ὀνομαζε rΘα δευπρον δatae myrteis coronis lavant. Quidam non a vm A' ἰλλιο, i οπωνυμον οντα τῆς Α ποδα Venere nomen sortitum, sed quia vox te- της , ο ω Θυουm m τῆ , rsu ταῖς Κα-nuis est ideo Aprilem ferunt denominatum λανδας ε φανά-- ώ γυναλες αυρσιν λουομhunc mensem, quod vere tunc adulto, plan- -t . Τιώι δι Ου λα άποδίου τὸν ALtarum germina aperiat. Id lin ae Roma- -ν ρα- , et J σουνομα
nae consentiens est.Proximum dicunt a Ma- ψιλὰ, , Α'πυλλιον κεκλη-Θα Tsν , τῆς ja Majum Mercurio enim sacer est.Junium ἰαυ- ωρας ακuxζουσα , ανοιγον in γω α a tempore anni. Sunt nonnulli, qui ab aeta- καλυκτον- τους ελατοῖς τῶν φ των τουτοtibus indita his nomina serant. Dicuntur γαο η γλωσσα σ--μ . Ns δ' ἐνσης , το
enim, qui graviore aetate sunt, majores: Iu- m, Mio, καλουmν δεο Μαίας ' EDῆ
Eadem haec ergo in Dionem legit Cedrenuar adeo ita uidere est hie Dio nonnulla de Iano addiderit .
verum est , Plutarchum, in his etiam a Dione suis. stratiae reddendae sunt , non Zonara qui ea omisit . se exscriptum e eis C tenus hae non ad verbum. sed C teno . cuius ope etiam quid hic Dio scripse
sed ad sententiam reserat tomo I. editionis D ania rit , Ron amittimus.
155쪽
niores, qui minores. Residuorum mensium, quemque ab ordine sicut numeraverunt,ita nominarunt Quintilem, Sextilem, Septembrem , Octobrem, Novembrem, Decem
brem . Post Quintilis a Gelare, qui devicit Pompe jum, Iulius; Sextilis a secundo Principe , cui cognomen fuit Augusti, vocabu
lum habuit . Succedentes appellationibus suis transnominavit Domitianus , Verum haud id diu. duo trucidato rece perunt luos atque alter September, alter vocatur Oct her . Novilliini soli, quod a primo, nomen habuerunt ex ordine servavere . Illi autem,
qui ad lecti a Numa, vel traducti fuerunt,s ebruarius quasi lustralis sit. Februo enim purgo significat. plantasque expiant eo tempore , & Lupercalia squod solemne lustrationis pene ect aemulum) celebrant. Prim ab lano dictus est Ianuari . Me quidem tenet opinio, Numam, Martium a Monte appellatum, primo loco movisse, quod artes civiles studeret ubique pnaeserre bellicis. Nam Ianus inter primos, vel Larra, Vel Reges, civilium artium suit cultor, vitamque seram, atque immitem dicitur immutavisse. Unde bifrontem fingunt eum, quod
alia ex alia faciem, rationemque accomm
daverit vitae. Est ejus Templum Romae bisore , quod Montis Ianuam vocant. Hoc aperi bello, & claudi pace composita, solemne est: quod quidem dii scilis est exempli , & rari, quia perpetuo, ob latitudinem implicatum est Imperium bello, dum cum circumfusis undique barbaris nationibus
colluctatur. Numa regnante nunquam Ui
sum est patuisse, sed tres, &. quadraginta
continuos annoS mansiit occlusum : ita res
bullica prorsus, & undiquaque conticuit. Non solum enim cicuratus, & demulsus populus Romanus justitia,& placiditate Regis fuerat: sed , & circumleebe Civitates, quasi aura quadam, & vento salubri illinearia N A R A Μ.nendis. Ianuarium verti Numa eaput anni esse voluit, mri eum ad ius iam di pietatein subditos itaeensere feeisset, omnes bellorum motus eonquieverunt. Ne que enim populus Romanus dumtaxat aequitate ex mansitetudine Regis, laetus est humanior, sed & ei meumcirca finitimas civitates, mutatis motibus, pacis& Ristitiae, colendae terrae , liberos in tranquillitate educandi, Deosque venerandi eupido cepit. Neque enim bellum, aut seditici, aut novatum rerum uia dium , Numa regnante exstitit. Neque etiam invi dia, inimicitia, aut e spiratio, atque insidiae ex Cupiditate Regni eontra Numam comparatae usquam
156쪽
amatae, caeperunt invertere se, ac desiderio fuerunt capti omnes justitiar, pacis agrorum colendorum, liberorum in otio educand rum, & Venerandorum Deorum. Festi dies, ludi, convivia, invitationesque tuto inter se cnmmeantium,& conversantium Italiam tenebant omni virtute, & aequitate, tanquam ex Numae fonte sapientiae ad omnes permeante, & permanente illius tranquillitate. Neque enim bellum, vel seditio ulla, neque novatio in Rep. Numa regnante e titille resertur; neque adversus illum ipsum, odium ullum, vel livor, vel ex allectatione regni insidiae, vel conspiratio hominum . Ceterum sive Deorum metus Pro eo sui putabatur) excubantium, sive virtutis reverentia, sive sortuna secunda vitam hominum ab omni labe servans ejus Regno immunem, & integram; clarum dedit exemplum , Sc testimonium voci Platonis, quam ille non pauetis seculis post, non dubitavit de Rep. proferre. Tunc demum solutos malis mortales, & liberatos fore, si forte divinitus Regia potentia cum mente copulata philosophica, valentiorem improbitate Uirtutem , & superiorem reddidisset. Etenim beatus revera est vir sapiense beati etiam auditores, qui ex ore promanant sapientis. Nec fortasse vi opus ibi sit, nec minis ad multitudinem, imo ipsi virtutem , quem in illustri, & claro exemplo in vita imperantis cernunt, evadunt sponte sapientes, seque ad innocentem, Sc beatam vitam, in amicitia , Sc concordia mutua , conjuncta cumjultitia & temperantia componunt . In qua optimus est omnis praesidii finis; 8c digni stimus omnium ille regno sit, qui ad eam uitam, Sc statum deducere valet populares. H. pne Ceteris videtur Numa perspex ille. De liberis ejus, 3c uxoribus in diversum trahunt autores. Alii conjugem eum prieter Tariam non habuille, neque liberos,
extra unam filiam Pompiliam dicunt sustulisse. Alii supra hanc quatuor alios habuiste filios edunt, Pomponem, Pinum, Calpum,
i Hoe non habet plutarchus, qui nec memorat Regni tempus . Dio alibi haee ha
157쪽
& Mamercum, quorum unumquemque prosapiam, & clarae successio; ein gentis reliquille. Pomponis enim ei Se Pomponio 1o
bolem, Pini Pinarios, Calpi Calpurnios,
Mamerci Mamercios quibus etiam ex illo cognomen Regibus sit inditum. Tertii hos, quos gratiae id harum familiarum dederintia imagines, ab Numae successione iis condonaverint falsas, inlectantur; Pompiliam-Τue reclamant ex Tatia editam, sed ex alia uille uxore, quam post Regnum adeptum duxerit, Lucretia. Omnes certe Pompiliam consentiunt Martio nupsille . Martius hic
filius fuit illius Martii, qui ad Regnum si scipiendum, Numam impulit. I, enim simul cum eo commigravit Romam , & h noris causa allectus in Senatum fuit. Post obitum Numae, Tulli Hos illi competitor Regni, quum repullam tulisset. conscivit sibi ipse mortem . Cujus filius Martius, qui in matrimonio Pompiliam habebat, haesi tRom.e, & Ancum Martium, qui Tullo Hostilio in Regno successit, procreavit. Hunc moriens Numa tui traditur quinque natum annos reliquit. Fuit excelsas elus non subitus, neque repentinus, sed lenio, & lenta aegritudine peietentim contabuit , ut scriptit Piso. Decessit non multo pluS,quam
octogenarius . Uitam ejus socii , di amici
Populi, qui ad exequias ejus convenerunt, etiam funere cohonestaverunt, allatiS Publice odoribus. & coronis. Senatores lectum subierunt, ac SacerdoteS Deorum pDelente, eum sunt prosecuti: Reliqua multitudo immixtis si minis, Sc pueris, non tanquam justis assisterent seni, Regis, set quali et erret quisque ex charis limis unum in is re aetatis sublatum. cujus desiderio teneretur; ita cum ejulatu, I planetu secuti sunt. Corpus ex praecepto ejus s ut fama est in non
cremaverunt , verum duaes arcas lapideas fecerunt, quas condiderunt lub Ianiculo. uarum in una cadaver ejus positum fuit,
in altera libri sacri, quos ipse ut in Graecia
legum scriptores tabulas, quas Cyrtas V cant in conicripserat, Sc quae iii ii, expresia erant, qui ea tradiderat,quum viveret, Pontificibus, omniumque arte , Sc sensu imbuerat eos, sacras tabulas una cum corpore jus,erat humari: censens non tuto arcana mortuis committi literis. Eadem due os ratione , nec Pythagoreos memorant Praecepta sua scripto mandare, sed memoriam.
dc disciplinam earum instillare dignis vivam. Ac quum Perplexae illae, &arcanae, quas vocant in Geometria rationes, Sc crammentationes essent indigno cuipiam invul-
158쪽
gatae, denuntiare Deos contenterunt, ma- διαόνιον , αεγαλη - - ω κακΗ Hisona aliqua, & inusitata clade se admissum γεγεν, utilis παρανομίαν δείξειαν μεμillus scelus persecuturos , ut merito sit χὀαενον '--ε συγγνωα - πολλlis ignoscendum iis, qui tam multis concur- -ς ες mn Π It v e cx Nwααν ς' NI rentibus at intratibus, familiaritatem Nu- μ ειδεις συναγαγαν ἐς πναύπας ομοιο mae conciliare nituntur cum Pythagora. V Πν .
Valerius Antias scriptum reliquit duode- 7. οἱ δὲ πιο Α'νπαν lim n δώδεκα με cim volumina de rebus sacris, duodecim εἰνα ει ὀλοι ς ἰεροφανπικας , δώδεκα δἐ αλας
item g ca alia de studio sapientiae in ea Ε μηνικας φιλοτόγυς ἐς τ&ι σορον ---- arca condita fuisse. Quadringentis sere an- σας . τετρακοπον δὲ - διαγενν ἐν- εῶν, nis pos , P. Cornelio, M. Bebio Coss. -- ντα ι μἐν ηταν ni τλικ K ον MM , aliumis imbribus, quum tumulus perruptus Μαρκος Βάειος , οαὀρ- δἐ μεγαλαδν ἰπια et, eruit arcas illas eluvies . Earum oper- πενόν ν , γω χώακτος περορραγέν- , ἐ-cula defluxerant, atque altera prorsus in- si Drε τας σοβπς μῆλα , πιν ντι-venta inanis, ii ne ullis reliquiis, aut vestr- Θηακτων α οπε et των , ἡ μιν ἱέρα κεν gio corporis humani. In altera Commen- παντα αm ἀφώ, uti μορος οὐδεν , οὐδεtarii reperti, quos dicitur legisse, qui tum λia. ανον ἐχ υνα του σώακτας as δἐ TiPraetor erat Petilius, & in Senatu iurasse ἐπρα ν γ καμα υν ἐρεου,- , α ναγν non videri sibi jus, vel fas esse, ut ea lcripta - μἐν ιά 'c λυε- IIεnMος τρα- in vulgus ederentur: quare delati in comi- M , πρὸς δi Tlia σύγκ Οον --ν Λ uiptium libri cremati sui iis . Ita omnes honos, δοκροῦν M. Γ ditarim Myra, μη ε οπον ε κώ8c probos viros, laus etiam fato functos, a πιτα -ς πονιοῖς - γγρα αμα γενέσθω
tergo grandior insequitur, cum brevi post, διο 'si κομισθαπμ Κομ πιον mic
rum 'am etiam sata, extinctio. Ait vero il- δικαιως va αγαθως αν ρατι κατὰ lius gloriam , secutorum regum secerunt λιν , ο με ri πλευτ vi λανος , - Brtume illustriorem . Quinque fuerunt; νον πολ οὐε ἐπιζων ς , Αἰ- δἐ γω προ- horuni novissimus pulsus Regno, in exilio ποθνησκον ς. οὐ μiν αμ' ἰκ-ω γε τlia contenuit: reliquorum quatuor, absumptus δοξαν αἱ γων ὐπερον 3κnλέων τυχυ λαμ- suo salo est nemo, sed tres insidiis circum- προ προ ἐτο σπαν. Π νra γαρ γενομένων μετ' venti, occubuere. Qui proxime Numae re- - τον , ο μῖν ἐχα ς ἐκπεσών Vς αρχῆς ἐν gnavit Tullus Hostilius, quum plurimas il- φυγε κατγ-ατε ' ἀν δἰ -σκρων Ουὀρ Iius virtutes praecipue, & supra caeteras re- κα- ιγnν .nMA Wis , αλλ' οἱ μῖν τρεις ligionem ludibrio habuisset, atque tum la- επιὀπMυ ἐως ἐσφαγησαν . o i Μ δἐ Tύλ-
tum, avertit cives ad bellum. Atqui ne μiν - θ ον ε λεώσε , υτερον δἰ ουκ Lipse quidem serociae inhaesit suae, sed ex mor- νῆι-ε πις νεανι εὐασι mὐτοκ , αλλα esta gravi, & dissicili mutavit sententiam, ac γνωα- αλαττιαενος , ἐς δ δαιμον αν superstitioni succubuit, longe a pietate Nu- ἐνέ ωκεν , οὐδἐν τ κα ὶ Nouaxν εὐ- me remotae. Quo morbo magis ac magis εμ ρι προτόκουσαν . Ura δἐ μαλλον irimi alios insecit, ut fama est, sulmine ictus. Ex σε τοῖς αλλ- τ οι πον πατος , ὼς λέγεω peculiaribus Num e insignibas, primum in Tra , κα φαεχθρὸς υπὸ κεραυνων . Tῶν δἰ eo est, Regni adeptio , quod quum non am- ἰδία Nονδα καλῶν πριο ν ros , ηbiret, accepit privatus adhuc, & alienigena. παραληος νς ραπιλιέας , fui οὐκ iam, LPerhibenda res, qu esivisse innocentia Re- λαῖεν , ἰSitar 's ξενος - . Καλον αἰνgnum: perhibenda item, Regno antiquio- Ουν κτητασΘM διακυοτΘη Κω εατλμαν, rem duxisse innocentiam. ippe ipsum ita καλὸν δέ πρ Πμῆπώ τιυ δικαιοσυν- πή 8 conspicuum , ut dignus Regno videretur, φλέας ' ἡ γαρ αρετη - αν ολος ἔνδοξον virtus reddidit. Qua quomodo musici ly- καπςησεν , t ὀκτλM- α--ι , Uaras, Numa Romam ferocem, & intentam Oesae,ἐν' , καθαπερ αραονιαν λύρας , τῆς laxavit. Lenes ejus, & blandi modi; qui ex Pu MM σγδρον ἀνεικένM Uὰ συντονον .impotentibus ,& flagrantibus moribus ad Η μερος μεν τοι χρυ φιλανθρωπος η τρῖquietem populares, & iustitiam inflexit, de- Nγυμα μῶτα , πρὸς ia κάω 'cia δικπιονύ- linivitque; longe moderatiorem, & huma- ν in μεθαρμοσααε- ηὐ καπρα αντος , εξniorem suillie Lycurgo legislatorem N αεγά ν heu διαπύρων η Θ- , τους π λι- mam arguunt: quippe justis quoque servis, τας ' μακραῖ πινὶ - Notiuαν ἰ ηνικὰπρον more introducto, ut Saturnalibus una cum Αυκπνου γεγονυώ νομοθέτ&ν δμικνί
159쪽
dominis eadem epularentur mensa,libertatis gustum praebuit. Nam institutum hoc quoque serunt a Numa, qui voluit, ut qui in colendo juvissent, partem hi terrent anniversariorum fructuum. Aliqui id fabulantur illius, quae fuit aevo Saturni aequabilitatis durare vestigium, quo tempore nemos ervus, aut DominuS, OmneS Uero propinqui ,& pares habebantur. Iam descriptio,& digestio rei p. plane plebeja Numae, Npopularis ex aurificibus, tibicinibus, eth sutoribus, confusum quendam & plane dissonum conflantis populum. Quamobrem nullum ipse delectum
habuit, tantum militarem repressit rapacitatem . Neque enim compescuit arma ob ignaviam, sed innocentiae causa. Reliqua compendia non constrinxit, nec emovit inaequalitatem ; verum accumulandi opes in
immensum jus secit , gliscentis, di irrepentis ellia se in urbem inopiae, securus. Quod attinet ad nuptiarum, & stirpis augendae
communicationem, Omnem aemulationem
erepub. Numa, & Lycurgus recte, atque prudenter sustulerunt . Romanus enim, quum elliet ei copia liberorum exoratus ab alio, qui soboluin quaereret, permittebat ei uxorem : quum dimittendi eam prorsus commodandique alteri atque inde recipiendi eam, arbitrium haberet. Pi aeterea curam uellarum constrinxit ad pudorem mulierem , & verecundiam Numa arctius. Matronis vero dignationem apud viros, & honorem , quem ut raptim placarent, indu lserant iis regnante Romulo, conservaVit: caeterum magna verecundia sepsit eas, curiositatem detraxit, ibrietatem docuit, silentium tenere assilesiecit, vino prorsus interdixit, dicere, ne de rebus quidem necellariis permisit, sine viro. Ae quum femina aliquando causam in sero pro se ipsa dixisset. fama est, Senatum deos consuluisse ecquid hoc exemplum Urbi portenderet. Quam autem parentes, & modestas pnebuerint se, exempla docent improbarum; sicut enim apud nos memoria mandant historici, qui primi sanguinem civilem fuderim, aut amma statribus intulerint . aut extiterint pa ricidae , ita recensent Romani principem nuntium uxori, nullo exemplo, Spurium Carvilium remisisse, anno ab Urbe condita tricesimo ducentesimo: Primam Pinarii uxorem, Thalaeam nomine, jurgia habuisse cum socru Segania, Tarquinio regnante Superbo. Iam rectε, atque ordine temperatae leges erant conjugalub. Iam taeterie vim ginum institutioni, etiana lege, sunt nuptia-leS
160쪽
Ies eonsequentes. Romani natas duodecim MMAEντος ' o- κα ς κον-- τα annos , di minores jungunt nuptiis; ita po- αγμένα - ῶν γαμων Q inro πυ tissimum corpus, α mores puros illibatos- μολπιυ . Tη δε α η τυν παμώ- is que in manum viri censentes perventuros. ra , - πε si ἐκδω - ψολο λt vero in regendis pueris, eorum cietibus γῶ ' των Pω-ων δωδεκMnli Ua νε- habendis, inuit uendis, consociandisque, ad πιρας ἐκδιδον ' ουτυς αν μαλις γ carnasque,&exercitationes, & ludum com- m σωμα , Ud τε Moαρον,
ponendis, atque pellicendis i parentis vel αθμπν ἰπὶ πῆ γαμοῖν ri γενέσΘM , νοαι-
libidini, vel usui; Numai nihilo Lycurgo. σαντων . Α' ἁ μ αἰ επις α ις π πω inferior Legislator, permisit adolescentium δων , uu συναγελατμοῖς , ι παιδα disciplinam; sive quis agri cultorem reddere γ ἰαις , Ua κοινωνίας , -- δις- filium, sive fabrum, sive aerarium, sive ti- πνα , Mu γυροασ1α , s πωδιάς αὐτων εμ-bieinem voluerit. Quasi ad eundem finem μελεέm si διακοσευ τερον , οὐδέν m mosormari a Drima aetate,&flecti moribus de-- νομοθέτου 8ελπινα τὸν Nω-beant. Ubi enim prius elaborandum erat, μῶν ὁ Λυκουργος αποδακν ν , ἐπὶ miacquam in puerorum diiciplina, & juventute mi πατ-- πω μενον ελιθυμιρυς ἡ-ι subigenda , ne seditiosi , neve turbulenti mἰς πιν νειο ἀγωγας , cu ἀς ἐργατ evaderent moribus. Id quod Lycurgo cum γῆς Bis orae ποιειν πν ψὸν , εἰη ναυπρογόν, ad alia multa, tum ad legum conservatim ἡ χαλκεα Saxφειν , ἡ αδεμrtia , -πω nem, fuit adjumento. Illa haud dubie p - ου πρὸς εν έλος ἐφαλονταs ἐξ ἀρχῆς αγεσΘα rogativam habet Numa insignem, & divi- συνντι ἐψεσθα Mu εθερον,τπ- ρον διαφοροι μηδὲ nam quod hospes ad regnum Vocatus fuerit, φρακάβεις γένοι π. E'κ ο μέν τοι NουιιῆOmnia cum benevolentia mutaverit, &mo- ώ ραγα κοῦ θεῖον , οἱς άλη, υπαρχει, - , ξε-deratus sit civitati nondum consentienti, κν μεταπί προ γεώσθω , va παν- π ΘΓ nullis ad id armis usus, vel vi, 'uomodo al- με κλεῖν , κρατῆτα πολεως οὐπω συμπεπώversus Populi optimates duxit Lycurgus, νενη - , F; - διχθωm , F - εἰ- πιος, ed sapientia & justitia, non temeritate; αλλα σον, , κοῦ δικαιοσπνη π - οὐκ αμως
omnes conglutinaverit, & colligaverit. προσαγαγρο νον συναρμοσαντα.