장음표시 사용
131쪽
imperiti est. Diuo duri deseriptio.
versus iter capit , qaae prima urbs Lotaringiae principatus neutrius partibus studebat. eius urbis
ciues antequam exercitus accederet claues oc imperium ciuitatis oc Omne auxiliorum genus quae pollent per legationes vltro Conestablio Memorario lumino copiarum duci offerunt, cum Hericus Rex esset adhuc Genuillae, ubi regina a grotabat . a et Iit ad eam urbem dux Lotaringiae ad diluendas nonnullas criminationes, quibus accerrime apud Regem suerat oneratus, quibus criminibus dilutis dux ille lese suaq; omnia regis arbitrio committit. receptus est una cum matre vidua, quae ad erat, perbenigne in gratiam regis , atque Henricus post multos habitos iamiliariter sermones hortatur matrem ut ducem adhuc puerum mitteret in Galliam, qui una cum primogenito rogio educaretur. cum vero Regiae ad horrationes mite quoddam sit imper ij genus, ita sit. Cauerum Mediomatrices quia intelligerent futurum esse vitamus exercitus mea urbe . dein proximo agro hospitium haberet, legationes mittunt in castra. rogant Concitabitum ut cadem benignitate atque elementia in te uteretur cum neutrius partes secuti suissent, qua usus fuerat Cesar cum ea transiret in Galliam, neque illos atrocius tractaret, qui Caesar suis copiis vςnalem commeatum tantum exponi unperauerat . assientiunt tamen ut rex ipse cum primariis proceribus exercitus in v
bem ingrederetur. quo commodius haberent hospitium. Memorantius his acceptis legationibus humanitatis plenum responsum dedit, se amice scilicet esse illos tractaturum. Sed paulo poli ad regem prosectus ubi rediisset in castra, copias ducit ad potatem Camolonium vocatum, unde tria ilia Gallorum peditum cum nonnullis equitibus ac tribus tormentis mittit ad expugnandam abbatiam Georgianam, ubi praesectus Hilpanorum praesidiorum se egregie tuebatur Sed propter vim tormentorum cum muri fuissent deiecti dc prostrati , antectuam se deitere volitisset. Galli oppidulo potiti per virtutem armorum maiorem partem praelidiorum una cum ipso praesecto trucidarunt . his ita iliccedentibus recta Mediomatricum Belgarum populorum urbem D:u durum accedit, que ciuitas est Opulenta de ampla, ad ripam Ombrici iluminis illa: habetq; Tullum urbem ad meridiem, Verdunum ad occidentem, ad Septentrionem Treviros, quam iama est Moselainam dictam fuisse primum a Mulciano viro Troiano, qui primus eius urbis iecit iundamenta . sed pollea nomen mutauit. habet illa Vrbs agrum vini, frumenti, oinnisque generis fructuum secacem.& pascuis utilillimum, quare omnibus rebus humano victui necessarijs maxime abundat, de multis praeterea viris praeciaris cum non minus optimorum ingeniorum, quam frugum sit altrix . exercitus Diuodurum prolectus castrametatur in suburbiis, de in pagis finitimis . tum Mem rantius regiam voluntatem ciuibus significauit. hortatus etiam luit ut se fidei de arbitrio regis concrederent . praestare enim ut libenter regiis legibus tanquam amici indemnes parerent, quam ut per vim terra, oc per multas molestias istud tamen facere cogerent ur. ibre tutius be commodius pacati regis amicitiam dc fidem dc clementiam experiri. quam arma 6c indignationem de impetum armatorum militum, cum semper victoria trities exitus victis afferre consueuerit. per illum nuntium grauit limus stimulus iniectus est animis plincipum eius ciuitatiis, qui ex altera parte se tantis
tribu Sinon possie resistere intelligebant, ex alicra videbant quantum utilitatis amitterent, quantumque autoritatis, quam exercebant in patriam de in caeteros cilics. quare hinc animus eos Irortabatur ut resisterent regi p petitioni, inde metus imminenti tim calamitatum ab uni: s siuscipiendis deterrebat . petunt igitur saltem ut iura es priuilegia sibi ab imperatoribus de regibias concella Gallis confirmarentur . at Memorantius indignatus rem disserri per mutuas petitiones minatur, nisi cito pareant, se tormenta mutis admoturum. Cives eo dicto territi Gallica praesidia in ribem vitro admittunt, dc quamuis duas tantum cohortes admittere pollulari fuerant, tamen mille de quingenti lectissimi pedites ingrediunturcillis ingressis neq; caeteris quidem pomum resistere, quare urbs insignis Diuodurum ita compulla est ut in teitatem Regis Gallorum veniret, quae diu libera suis legibus usa ierat, atque imperium iampridem in tuos ciues exercuerat . vel paucissimi enim vel nulls urbes liberae unquam inuentς sunt, que non potentiam denique in suos subditos exercuerint ι qui multos dominos pro uno habere coguntur, cum vix fieri possit ut bonum sit multorum imperium vel quia rari sunt iii, vel quod unum malum iacilius populi tolerant, qua multos malos imperantes . atque in liberis ciuitatibus plures ubique paucis praeualem ac dominantur. Maia citius ex altera parte cum eorum omnium, quos scueritas Cclaris irrita aerat . auxiliis Gulielmum filium Lanigrauit sibi adiungit,iactaq; toederatione dc societate belli cum Gallo, Henricus quadraginta millia nummum in singulos menio assignat in istipendia militum, quae suidem erat
portio suinptuum ipsius regis pro sederatione . decretum enim suit ut regiis, aliorumque foedet torum stipendiis assidue cxercitus in Germania haberetur viginti millium peditum, de octo milialium equitum . his addidit Henricus se noua auxilia adiuncturum, quoties Caesar armatus cum exercitu in apertum prodiret . atqui Senensis res p. interea, quae Caesarianorum auxilia postulauerat, ut paulo post explicabimus, oepit πth serre Caesarianorum administrationem, quia Di gus Mendoctus tyrannice libertati urbis simulata defensione sui videbatur insidiari. iactis indamentis cuiusdam oppiduli. non desuerunt qui sollicitarent Senenses ad imploranda regis auxilia, inter quos princeps erat Hieronymus Uetali lanus Pisanus: qui multis rationibus fore docebat ut Henricus eorum defensionem susciperet. si ad eius fidem, patrocinium, mi icii cordiam confugeretur. Quae dum tractantur Senae, Maurit iuS ingentibus viribus mature collectis clam iter capit Cluiam verius. de oppidum Ferdinandi Embergui nocturno tepore adit per montanos aditus asperos, immios . imilitatos: quod factum est tanto silentio,nemo ut prius senserit, quam Mauritio ipsi visum sit Caesarianos a tergo tuto posse aggredi, ac Mam occludere ne aufugere possenti Sic igitur Clusam repente profectus porta occupat inter duos motra in valle quada satis profunda, unde pulsis custodi,
132쪽
natur oppido potiri . sed eum reiectus fuisset rirtute defensorum relictis copiis nonnullis ad obsidionem summa celeritate In utrium versus castra mouet ubi sesar & Ferdinandus morabantur, qui improuiso Mauriti j aduentu perterriti cum essent inermes statuunt Carinthia versus iter facete tie Caesar in uagidus per noctem in lectica pluuioso A: obscuro tepore ad lumen facu de cere tu profligit Inutriecit Ferdinando de Omnib. quae aderant. legationibus . na tametsi tanto armorum Germanorum strepitu experrectus Caesar miserat tribunos in Italia ad conscribendas copias. paucosq; csari, fuga, milites iusserat, qnos habebat, dissiciles Clusae aditus tueri. tame tantus impetus fuit Germanorum v/- -- tamque repentinus; ut . eu Caesariana praesidia quasi irruenti flumini non possent resistere, iacile Germani quocunq; vellent, irrumperent. Cesar ita noctu iter faciens per illam celi turbulentia de o,scuritatem relictis impedimetis multis magna celeritate peruenit Vacocium sue tulium Camicia. quod est lappidum in finibus agit fori tuli j in ultima ora Norici situm Uillacum vocatum antiquissimum patrimonium Austriacae familiae . in ripa Draui fluminis . atqui tanta fuit testinatio de studiueius sum, ut multi viri nci ignobiles repentina penuria equorum coacti per vias lubricas & cenosas pedites cith Iulium camicum peruenerint eadem nocte Mauri titi; in utrium peruertit. Caesaremimetientem aliquandiu insectatur. cum desperaret lepose illum eo prehendere, in utrium reuertit. rebias urbanis sermatis incolumibus omnia impedimenta C euriana diripiuntur. Catiat statim Va. . ' corium profectus multos honores a Venetis consequitur. ae multa munera, quihus Omnia libera- secti tactilissime oblata sunt.quae temporis angustiae 5e senatus laberalitati conueniebant. Sed Cauar ubi pri. ut M. Mim Venetorum equitatum ad se uenienteni vidisset. qui comitabatur munera. adesti hostes vetitus indecimerat discussu rus at Venetus orator.eius animum in edauit.orm amicum esse equit, tum docuisset.qui honoris gratia tuteleq; obuiam accederet, seqι vltro Obsdem ostiiret nisi res ita esset. tanta est timor in animis vel summorum imperatorum semel conceptus h rerum mutatione. ibi ergo aliquandiu moratur donec qito tenderent Mauritii consilia pios plataret. Ferdinandus interim legationes mittit percunctatum quibus Gesaris tantis iiii ut iis commotus tam repente arma cur istet.aut cur sua castella O ipauisset. hostilitemi agrum initas lat. his respondet Mauritius se nociduersos Cesarem arma luscepisse neq; ad eius castella oceu panda. sed aduersus Albanum ae caete. eos Caesaris insultores suos hostes, quos ibi esse percepisset. se optimo esse animo in Caesarem. atquem tu os intra cerium temporis spatium allucitisset. dim illa exercitu se ad comitia Botodum me e mariam . quae a Caelare indicta fuerant eum coetis principibus. vr posset de pace agi tacumim Caerare. Caelartamdiu ricorii moratur, dum multae Hispanorum copiae fuerint illuc ab iriliata ex Hispania clatse aduecte. quas Caesar initio Germanici huius tumultus ex Hispania acci ue-Yat . interim Ferdinandus aecedit in Germaniam , ad colloquium Aredatum cum Mauritio ventustis, quo illum C ari reconciliaret Sed Veneri ubi primum nuntiatum est Venetias Mauritium armatum suis finibus propinquare iubent conscriptos milites colligiae censeri, in apertumque eduo ad suos fines ruendos feos Venetorum motus veritus Caesari ne ior te cum hostibus conspirassent in rara trepidationem deturo incidit ut ad nouas latebras & ad fugam tutius prospiceret . at a lega. one Veneta oInfirmatus tuit. cum intellexisset eas eo pias eductas fuisse propter suspicionem 'sauritii qua sese armatum Venetorum finibus ostentasset. esse Venetae conitietudinis arma palare ubi utinataehabeanr vicinos . se ridean sitirem profitetur. quod arma Veneta aduersus Caesaris hialem potius parata essent, i4 dimicandum sit . qua ni aduersus ipsum Caesarem Mauritius ac protestantes ea seliorate rerum Elati, qui libellum interam vocatum noluerant admiriere tumultuan etes regiones e 1m Germanorum multis assierunt damnis. Mi hostilitet inuadentes ferro atque 4gni poscitantur. qui Caesarianas partes ultroaueratar complexi . ac multas urbes meorum sentem Nam e n eis uoltates . non addentes autem p uer Caesaris praesidia communi consilio truci. datis aut eiectit ipsis prςsidi s libertati sunt restituta . salis dum nunt a Mauratio &4 caeteris hosti . . tius Caelamnae lactionu Federi cm Saxonum dux captiuus natum concessit. Lanigrauius Meciatu FςΡς' . nis. qtiod est oppidum inlisitissimum in suibus Belgarum . molestissimam captiuitatem persere. - hat oiaeviri polibet talis at uecta. neque ridebatquo sua tmiderent negotia. Fiaetici vero filiis&prin 'cipatiis IV sit Uticlia patrix omnia paterna fiunt restituta . at custodiis Lanigrauit praefectus om liquo poterat claumanitatis penere erga ipsum Philippum x rebatur cum multos ad colludendum e deunti linandum admitter*:. nam Lanigrauius pro sua innata libetalitate ac munificentia ita ad se obtest aridum custodes 3 ceteros ameteos flexerat. vi ad iugam ob ita opportunitate sibi posse asporne in et M. viuuirabar ad eum spurius nepos iuuenis sane illans& prudens se liberali cum quo Lamgrauius insilium tirgae ccimmunicabat . atque aliquando in Vicnas locis Ucculti L,4 Hiuiu, equi prellantes adjhoeinemisum astabant parari. adducunturhrixe equae MCchliniam. quas tu furiam ierat imi per miram qitandam a teritatem ad palatium sistit, neque visa excitata siti pici ne equas paratas etlanum sit Lat grata ius dinussis illis qui colludebanc ciam ea it e thalam . cii ad cieatas iraras uenti x est . per quas ascendebant custodiae mangusto transitu. fit obvius forte praedictus custodiarum. nepos Lante ravis. quia putaret eo lo nihil se habiturum controuersiae, quod permultos euhocles largitionibus corrupisset, atque Lis Iuno ac somno tune essent sepulti, breuem stima, ritum in is rum dii cadatu eum vanus titisset ictus, conci matum est . fit concursus v i Lanigra Dius resutaturan custodi is nupos strenae piae angarucidariaria ita: vel cauus nuspendio plectitur. quς dum inter hos agunturiatque inter Mauratium N Ferdinandum ad recere ratione. Henrieus RG Mauritii negotia prupte adiuuat. sed cum o sitiatu eget in regia castra, Martinum Ros inuta pie ualidis copiis Vermandiatis Gallie Belgieae regione. & in Capania siue Suessones ingi essum esse, multasqi vines & castella cepisse, ac obuia quaeq; terro de igni populatu, Lutetia magis itineriti. trio in I 3 con.
133쪽
Lanigrauius liberatus. Lestat ones
contendere, statuit optime rebus suis consultum iri si relicta alienorum locorum oppugnatione ipse ad proprios lares potius de ad sua defendenda ligna conuerteret. Sic cilicitur ut Gallorum itinere cognito Martinus coactus sit Galliam relinquere ac proprie taluti comuloe . Mauritius Inutrio discedens minime compos voti ac desiderii sui educto exercitii e Rcthiae principata. Clutaq; libera relicta Borodunum, uti diximus. peruenit. quo etiam Ferdurandus: atque preter caetera multa. que tractata liint in iis comitiis, ita pax inter Matiritium Caesarekl: componitur; ut Caelar Mauritio liberuLant grauium restituat. ut Mauritius luis lumptibus Ferdinando opem terat aduertias immanita. tem Turcarum per illam aestatem cum duodecim peditum. tribus equitum millib. His ita compos, Ita Mauri ius partem copiaru dinutu atq; Langrauit filii ligna instita conuertiint aduersus ducem quendam Hent auium . qui Caesaris nomine agri uri Cal totum liostilitet in ualerat . contra hunc Old burgius comes lexdecim vexilla peditum Germanoriun eduxerat, sed commisso utrinq; to. Us viribus praelio Oidembii Genses copiae sulae profligataeq; lucrant. Mauritius reliquas copias mittit ad liberandum Maleburgum urbem Saxoniae quam Veilbnum Seianonumq; principes obsidebant . Hi visis copiis Mauritii continuo obsidionem soluunt, nec ita multo post hi simul cum Malbsellio comite Cesari reconciliantur. te illi militaturos pollicentur aduersus Henricum Galliarum Regem. quindecim qi Germanorum cohortes.& quingentos cataphractos equites, ac nonnullos leuiores armaturae in castra Caelaris adducunt. Sic tam repentina iacta est Caelarianarum rerum mutatio, de toties tam breui tempore. e quibus apparuit quam tacile sit ex al tissimo fimune gradu vel potentissimis imperatoribus delabi, de quam levia fuerint principum Germanorum quorundam ingenia. Caesar pro conditionibus pacis.ω ut ictarentur totius Germaniae animi in te concitari propter diuturnam captiuitatem Lantgrauit,quam unam praecipuam causam suisse intelligebat,que ini plum Germanicae Gallicavi acina excitauerat. scribit m Mariam sororem Reginam. Ut iuberet Latgrauium restitui libertati. Matia Caesaris colitio ac mandato duci custodiarum patefacto . minime assequitur ut liberaretur, quia dux diceret sibi opus ei Ie indicio Caesarianae voluntatis. quod ita Caesar ipse imperasset .ne prius eum dimitteret, quana indicium accepillet, uti inter se conuenerant Maria quia videret multos Germanos principes ad eum abducendum conuenisse. grauiter seri vel libuissimam ducis excusationem, quare unum e suis familiaribus mittit citatis equis ad illud indicium accipiendum. I pia interim,ri principes intelligerent non ranam esse spem solutiona . curat ut Lant grauius Loiianiam ducatur. deinde breui allato indicio libertati restitutus est cum magna pompa edita communis laetitiae significatione, atq; ab illis principibus ad suum principat tim deducitur Latgrauius. ut erat liberalis M magnificus princeps,diim liberatio ita protrahitur. multa eaq; honorifica munera congesserat,quibus omnes donauit, a quibus aliquid commodi ibisset assecutus. ea dum fiunt ita variatis vicissitudinibus in Germania, Ilabella inserioris Pannoniae Regina iam queri ceperat conditiones. propter quas Regnum concesserat, ubi non seruari. idcirco Sarmatarum Regem dc reginam Bonam matrem sollicitat ut procurent sibi pactiones seruari. principes intaioris Panon raecia solicitantur ut filius in regnum paternum restitueretur; quippe quod neq; in caeteris locis vel viginti milli 1 numinum possent exigi, neq; prouentus nemorum, bc aucupiorum de Picationum Gigalia,que assisnarentur, certa ac stabilia essent . quia possent pro ratione temporum lacile murari. Quod neq; loluerenturquς sibi debebantur pro dolet pro quibus pignus acceperat Casibuluna. ad illa tractanda mittit Matthiam Lobos cum virum callidum S prudentem .id Ferdinandum . L holcus responsium tulit a Ferdinado humanitatis plenum, reginam sororis loco scilicet. ac puerum
filii se haberea perii esse habiturum. Sabi nihil magis esse cordi quam ut vora5 Reginae seret i, iis . quod si Rhaupotium de Munstoburgum illi non concedebatura stud non fiebat lua Feldinandi culpa, sed loannis Sennonu principis; qui Marchione Albet tu dc electores Saxonu dc Senonu MPm tenorum principes tutores haberet. sine quorum consilio de consentia nihil posset fel cum Milli procul abessent, Sc tanti tumultus essem excitati a i nonritio nuper in Germania uanu audiebatur. Opus csise aliquantulum perpeti,quod alios princi alias. 5c urbes. dc oppida pro votis et set bre ui conlecutura. Sematari P illa vectigalia refutaret, qui erant optimi dc expeditissimi Oiuui prinuculus. atqui tametsi regina curabat ut hac sibi seluerentur. tamen non manus inflabat ut ciam ibbi restitueretur Regnum. Turcae nullum genus apparatuum interea pretermittere . copias colliget re . torm nta in Vnum convehere. annona subditis imperare. opportun I loca munire ad fines h
stium . his cognitis Castalios lueras dat ad Ferdinandum. hortatur ut maiores vires colligat. Instet Palla uicino ut cum tormentis 5 copiis ad properet. Ferdinandus non posse tunc mitti suppetias respondet propter varios Germanorum motus; sed tamen se curaturum utrilla uicinus cum luis viribus in inseriorent Pannoniam propera retiatq; pro opportunitate temporis alia auxilia breui missurum . M auotium cum duodecim millibus peditum. Sc tribus multu iureconditionu pacis ad ii Iud Ju esse ventum . Se plurimu eius virtuti lc prudentiae confidere.curaret exigendos in belloria Isuprouentus ecelesiasticos eius regni qui administratorib. carerenta quod ut facilius cognoscerui arce id muneris Georgio Uernecio Mem Rii pie si,quae ola descripta ad se mitterentur iubet sua impedimenta Oib seruis monachi restitui. quadringentis Vsaromb. qui monachii lectili fuerant ad corporis custodii dari stipendia. ne homines regionis petiti cogerent hostilia stipendia mereri, illis piis asest opperit alphus unus e primariis duci b. equitatus Panoniae inserioris Lotantius cit sexcetis equitib.ac tere nulle pedi .pter ciues traiiandis armis aptos menstruu stipendii in ora milites a Ua talio accipit. x ducensos praeterea Germanos sciopetrarios. atqi iubetur quantum posses cot aliaum in urbe Tibi Quin comportandum curare: ut si repentina oblilio, ut assolet in bellis aliquando cori. tingere . urbem illam inuasistet, posset eam diutius sustentare. tantus praeterea tormentorum nim
134쪽
r tantusque apparatus tormentarius missus est, ut in multos conatus hostium posset sussi. me. 1 putetiam literas Castalius, quibus illum &Gasparem confirmabat, hortabaturque ut munirent tuereturq; quanto maiora possent diligentia. na quamuis tunc non satis magnas copiast,clii' apertnm educere aduersus Mahomet tum tamen breui futurum ut mature collectis insisnibus viribus.& firmioribus copiis, vel contra omnem hostium conatum suppetias feri e t. nunc ubi eundum esse aduersus Mysum ne in Pannoniam inici iorem per Blassovium intraret. mi Plosaus - lia via qe Mysus regnum occuparet,cum nullae essent munitiones. quam illa. qua Mahomelius erat invasurus per Tibiscum. quod eum munitiones possent tetardare. facilior Enemoru & montiu beneficio defensioni, aditu, quam Lirisi aut Tibisci. quia cum paucis peditibus sperabat equitatum Mysi vexare aut ei iam reiicere non paruam fore eius ducis gloriam, qui torta teraductius tanti exercitus conatus restiteritiquam nemo vir strenuus non appetiuerit,ua summum honoride vera gloria.& Omnis militaris existimatio in maximis arduim: periculis superacis consi sti t. nullam esse prope gloriam squis cum ingentibus copiis debiles acparuas fuderit, sed contra magna exissercis cum paucorum virtute magnae hostiu multitudini reustatur.aeumenque maximorumercitum hebetatur. Aidana sente ali num Casi alio significat, neq; posse Lirisum delendete scribit mittendum esse alium ducem. qui ii asciperet defensi irem quod tane non medio ter Castalio molestum visum est eum ob iptum articulum temporis, tu in quia videbatur hostis ita spem magis habiturus urbis oppugnandae, ciuemiconsternatum iri. huiusmodi exaret ex illa muniti no cuius in locum alius suisceretiit no aequς autoritatis aut petitiae. addidit his plurimuint fel 'i' nonoris i am rbem defendere quam ipse munienda curauisset,&qua coluisset eum nulla citra bellorum suspicio. veruntanam nuntiat uni mittit si metu purpurati commotus vellet Lizicum relinquere,quamuis illud tardius significauerat. tamen se missurum qui eam ut be delenderet quare inum consilium statim apperiret. Aldana perspecto errore in quem inciderat respon- vel vibem defendere. ne videretur purpuratum metuisse. hortatur Castalium ut hilari honOq : animo sit. Castalius rebus Lizili ae Tibisci per hune modsi compositis Coloiuar contendit ad colligendas copias.quas mittebat Ferdinalidus. monet Hessesta in ensem comitem cum suo J egi meto ut m properetqui adducerit quatuor millia peditum. x Zena su inmucataphraciorum equitum ducem ut in castra properaret Maho melius Taurumno a tergo relicto anter duos fluuios castrametatus fuerat . cuius in castris erant circiter centum millia armatorum M septuaginta belli ea tormenta .inter quae triginta muralia eximiae magnitudinis iacti fuerant pontes supra Tibiscum fluuium.cum eo accederet purpuratus prefectus Graeciae ess viginti millibus equitum, oc Sami basia eum quindecim equitum. & duobus Sytharum millibus. qui populi sunt in
numarii. ilicos .s prope serini pugnantes ex equi quorum arma sunt arcus, acinaces. clauae se remam omnes sere copias inferiotis Pannoniae collectae fuerant cum Hel seminensis comes inca hospitiu habuerunt in suburbio.quod erat per amplum. die postero cum iuberet Castalius signa conueli i ad prosectionem. Germani iter facere recusant,quia cum quatuor mensiani pendia sibi deberentur. duorum tantum in praesenti accepissent tormenta occupant urbem ad Mereptaonem capere conantur. tormentis inclitere incipiunt illa cum videret fieti Castalius piae. ter omnem bellici imperii reuerentiam mittit nuntiatum ciuibus ut sede dant. qui sumptisa misita selopei tuae tormentis Germanos impetunt ut multam cladem illis attulerint, qui nullo seruato ordine militati cum nescirent instrui in aciem decernunt Castalium capere Castalius consi 'Germanorum percepto Turdam se consere, iisq; nuntiatum mittit nisi temeritatem audaciam que deponant, se uniuersas copias in eos ediictu mad unum trucidaturum, & tam lmportunum hominum. genus deleturum. id urbem prosectus iubet omnem equitatu egredi, ac simulare se iter c cicadi iurius castra GermanorunLqui illa de re certiores ficti eum se aduersus latas copias nul-uo pacto pol sul eruari intelligerent, illam ne seditionem militarem sibi maxime pemitio Iam Brenemine consulente sponte sua tormenta I uidam versus trahunt in acie explicatis vexillis ad pro lectionem. comes circiterquinquaginta ex iis trucidandos cura quare per multorum Vulnera accedes iacis digna, tanas dederunt suae temeritatis. dum Castralius vires parat aduersus Mysiae inferioris p tectum qui eum qtiadraginta millibus hominum in Urum Bralsouientem hostilitet inua- aerat,munciarat Mali et tus non sine multa dissicultate traiecto Tibisco fluuio cum omni b. piis ad urbem Tibiscum confodiue urbemq; cinxisse obsidione, ac pisse concutere e tribus late. Tibita septuaginta dormenti cum tamen praesidia egregiam militudinem prae se ferrent. id nuntiarum est .ib Hetspano& Ral homine.qm non sino maximo periculo induti Turcico habitu Tur cico id romate usi per cistra tiomum ex urbe penetrarim t. iam enim duodecim dies natio intermis- in spatiorir Tatio petasi irauerat. addunt urbi opus esse subsidiis, quia tormenta multos milites
. --- .i a cum duodecim milli h amatorum Turdam versus iter capit Oouia
Multi procedens qui paulo usqstatuor millibus passuum aberata Brassovio. validisq; praeliis ab Mitu quodam repellebatur virtute egregia Ioannis Baptistae Architensis nam lata industria pugnabat, ut nemo exivisti bus ineolumis exiret eostris. Myius itaq; neque procedere, neque coniungo revires eum Malio meim poteratam Tibi leum contendere, qui quidem Archuemis praestanti vir. -mte ae singulari ferum nulitatium petitia non parum pereas miserias temporum rem Pannonica prope labantem sublena iit. ita veto scite suas copiax distribuerat. ut quoties incutitoties ea faceret hostes, neminem pateretur in castra redite. tot cladibus hostem amit ad assiit, ut non auderet exin
135쪽
re e rastris atqi Mysum prope compulerit avertere signa de de spe deridere eius e Telmonis. Ca
statius ita Myio propinquarat .vi existimans maiores copias adduci.quam Qrma erat. no ausus sit Castalium Μysiis expectare sed profectionem 1hgae simillinum capam 1ele recepit in tutiores n-nes. neq; enim credere poterat Castalii im summo ingenio ducem singulami prudentia ausum ei se cum multo inferiore exercitu obuiam prodire tanti est in re militati de innaminuuebus optima apud vel hostes opinio at Archue sis in restigientes hostes impetum iaci ς nouis uinu agmen lub.
secutus multos obtruncavit lutum erat etiam ut facile extorquerentur tormenta ii paulo maior
numerus copiam Archues ad suis et aut si Ceculi sortitet voluissent dimicare. Catalaus ubi cognouit Mysum secum integris copijs in tutum receptis: nonnullos dies Seghesuare moratur spectans
quo tenderent eius con ulla qua suspicione retardabatur quominus T id icum aecederet. quia verebatur ne Mysis ipso absente rursus interiorem Pannonia inuaderetinuntiatur interea in castra Castalii Ottonitalis Aiduellos qui iublidio mittebantur Tibi se a Turcis suisse trucidatos. quam re Tibiici vehementer laborari. vidiqi posse tantis viri b. tamque assiduis laboribus resili missus est Praciscus Enriquus Ligis .ut facinus quod successistet.&quo in statu res Tibisci eilent, intelligeret. atqi diligenter spectat et forma&eonditiones Liris. vi opportunis rebus sustinendis vitibus Ala, hometti muniretur. sed cum Gaspatis interitus nuntiatus fuisset Tibisci, eius cohortis pretecturae editur Roderico Viliandrando. qui iussiis est summa e niti ut Tibis ni ingrederetur. cu nihil maetis periculosum sit in his opportunitatibus quam hi desint duces de gubernandorum 'ten iures periti. his additi sunt ducenti ido etiarii Getin ini. &cohors Andreae Lopm eum ipto duce
his demonstrat quantae sit disticultatis Tibis eum ingredi.neq: id fieri possentii per singularem priadentiam&s titudinem.sibi horum ducum virtutem 1 pectatam esse . plurimu i illis e nndere maximi reserre. ut urbem illam ingredi autur. addita sunt precibus'adhortationabus ingenua. missa.& proposita ante oculos gloriae honorisque magnitudo. sed illud stultra fit quia eodem tile Entiquus nuntiat Tibiscum venisse in potestatem hostium . hic nuntius molestissimus accidit propter iacturam egregiorum militum. sed multo magis quia ob inscitiam tei militaris administran
ita contingerat. at non munitionis vitio nam Loncinnus animum adiecerat ad eam vinem muniudam.quini antea Obdifficultatem S controuersiam ducum Rui conabantur diunitate praece uerri munite non poterat idcirco Aldana uniuersos sumptus in munitiones ad Ligitum munienisu rit rierat, illa urbe Brtunae arbitrio derelicta at vero cum postea urbem ad muniendum mane exploraret accedit Omnis equitatus Cassium basue ad explorandum sitiam inbuaerant erecta in menibus eius urbis quinque propugnacula terra oppleta quorum alia erant ad muralem cor nam citata .alia adhuc humiliora. quorum duo iam erant desensioni accommodatα reliqua am uecta ac non prorsus utilia accesserat cum Mahometto purpuratus Graecie praesectus. qui vhi d ibiscum accedunt inquit purpuratus en Tibi scu, reliqua ostendet Hispani dum urbem lustrarent Alonius Pereus cum quadringeniis equitibus de centum Hispanis id petra egressus lime praeliumccum Turcis committit, in quo egregia virtus desensitum enituit nec nauit Hanu tempore interiecto ia- niuei Turci ς copiae tanto cum Wmpanorum Qnitu, armorum strepitu tubarum clangor in di nitu equorum clamore hominum castra ad Tibiscum ponunti ut omnia viderentur circum pericula minitari. tum paulo post densissimi globi hostium cum magno tormentorum urumerosis urbi Ostentant. illa omnia ut cognoscerentur parui , desenseribi fim, tum ita castra hostmni urbe circulo cinxissent. et nemo ingredi vel egredi posset leuibus praeius vittatum est per quoslam da . num parentur suburbia. sed quoniam Mahomet tus triginta muralia tormeta init Menti a direxera ad omnes desensiones prostemenda ut posset atrabax lateri,as coiicuti, vitantesilanthiis edice re coacti sunt earum verberationum una instituta est aduolusoppiduliun. alia apud aream vibri. tertia ad propugna luna quod Hispani tuebanmcita permultos dies nullo intermissi mrex concutitur. ubi menta sitis aperta ad ingressu videtemur, Turcae ut deminuadu sed timurari virtute desensorum repellim inr tum denuo renouatiat conatus nulla proph interuallo temporis interiecto atque rursus non minore virtutda illa pluribus duobps millibus honuitium innititu: vulneratis, refici utitur Lotantius tamen cum intelligeret magnam patrem propugnaculorum cocidisse.quae me sustentarent. me viqi ipse Metalicta de prupe conqua laatae nouei abem posse diutius defendi praefectos cohortium ad te con eatidocet quo institu res sinest petitum tui tributum pro Tibi ita principatuam ciam' Mahomet tus traiecto D .ini: castra urbs admouere quod Uiechios soluere Solun an consueuerat quod si fieret. dicebat te tranquillium principatu ira res icturum .inquit igitur id sibi videli nunc tentalidum eatque inducias quatiamin a, . dum res tractari possit.petendas minuid quia variatis sunt sententiae.nihil actum ein in hoe negotio. nec ita multo post ad cas partes.quae oppidum portamqneattingerenti iubet i Lahoenetius labem acriter invadi. cetratum est circitet quanicit horasdesidentiliunt e defensoribus ad ce tuea&ciuinquaginta: e Turcis pliares mille.&quin emis multi xtrinqtie vulnerati. Loiantius ac teri duces Hil mi ae Germam tanta uir nate. tantaqueonimi sortitudine pugnaruncut hostes se ab illa oppugnari ne recipere in castra coegeriti convocatis denuo ducibus M ptemtis cohortisciti litius ideconsilium proponit quoitune ab omnibus comprobatum est. α missus nurui vi purpuratam
in castra. qui I Osuuii sementiam aperir huaeresimndet purpurant istu 1 sileti putui: se rii procii
ratum merat vel se ipsis annuen' eam uam nigerum iit eopiae. atque Danubium M Tibiscum traieci siet: nunc aliud consilium ei se capientium quando exercit tam et set collectus S apud urbem castiam tatu quas copias non erat prius edit hiatus exa .quam urbe de oppidulol potuς- ur. eo res noti nuntius Io Tal Losanu Alin nulla honinavi litione reperta cum n0llet Ixit
136쪽
pem deditionem facere. vii poscebatur.statuit ad extremum viqi vitae finem sortiter dimicare. Turcae xerderationem redintegrant atq; amplianti repetitisque conatibus urbem inuadui, vexant, ambgunt.a , cu viderentur tormenta segnius agere, admota sunt duo millia operaru cum ligonibuscemoliendo propugnacul quod ab Hispanis defendebatur.itavero breui devastatur, ut no valde cutici lis esset ascenius per cumulos ruinarum latera Ae defensiones deiectae sunt de infractae, atque propugnaculu, ut o verbo dicam, totum tete euersum. ad eius defensionem ampla & prosundaiolla excavata est, in qua ita extructe sunt defensiones, ut in singulis octo sciomualii capi possent, i aduersias nolles protecti. illi,cum magis studium excavandi instaret,atq; hostes essem puluere tor i mentarium in cuniculum inclusuri. vi iniecto igne statim cor: ueret, tantam glandium plumborus procellam in excavantes repente essundunt, totq; hostes transfigunt, ut imperfecto opere di Fige rint, neq; amplius quisquam postea reuerti ausus sit. illa ratione cum sies prorsus excidisset potiu-- vrdis,ad munerum Iarsitionumq; promissa ventum est, maxime formidabilia tormenta: quippe cum saepius auro victi sint duces de imperatores, qui per virtutem & serrum insuperabiles apparuerant. sed cum neq; hac quidem ratione successisset parumqi virium res habuisset apud animumaci non statem Omnem informatum, duo colles eriguntur e lignis concisis aduersus oppidulum.
: Ri ad decem ylnas extendebantur in latum atqi is ita compacti subducuntur ad propugnaculum
xiit panorum. supra hos quaedam tormeta locant, a quibus omnino squila appareret.exiretve ad dei Ierationemam petebatur. necesse fuit idcirco his multas Gnas ducere, per quas protecti ad opportuna loca possent penetrare, atq; reparationes alias conficere, per quas 1rbs defenderetur, quae ia nonam iocriter erat conquassata.&afflicta, cum praesidia ad paruum numeria ectent redacta. reliquiae tamen praesidiorum istissime resistebant minime caeterorum morte consternatae, quare minutis praeliis Irequenter certabatur stequenter noui Turcatu conatus recentibus militibus defessis pro-i 'succedentibus qui tamen strenue reiiciebantur. at multa erantiquae urbana prea sima debilitaret duae illae machinae primum. quae mitifice si quis aperte apparuisset infestabant. do in Dilitas propugnaculorum, quae aindue tormetis destruebantur una cum maenibus ciuitatis. inopiati annonae iam, S omnis generis apparatuum qui in horas absumebantur, cum assidue importaren, i tur in castra. & suppete ent contra semper hostibus. hisce dissicultatibus cum urbani premeretur , , Ubi noctis duo Hispani auiugiunt ex urbe quorum alter erat iam Tarca, atq; uxore,, α talios habebat Byetantii, alter erat Maurus e Betica regione oriundus. Hi docent Mahomerium, quo in statu res urbana sitiatq; cum prope pertaesum esset tam diuturnae pugnae de Obsidionis hodi, tantur Ne oppugnationem inter mittat. vix enim fieri posse ut diutius se tuantur, cum urbs sit mul-e tis e pasti bus aperta, quamuis Soli manus audita tanta suorum clade non nihil iuccensuerat Mali j imo, iusseratq, copias Taurum num retrahere. Losantius cu Mahometus intellaret assiduis mina Iestiis. diu noctuq; cum omnibus militibus,agitiam de deditione.quod se non posse diutius resistau tantisque & t m laboribus ac periculis existimaret praesertim validissimi conatusti poti Hispanorum fugam expectarentur. Omnes itaq; milites in eam tententiam cospirarunt ut fio rei deditio praeter vitam impedimenta.& arma caeteris omnibus arbitrio hostium concessis. Hispati norum tamen alia fuit sententia quippe qui dicerent esse fortunae arbitrio potius,quam Turci Pi vitam committendam tentandum esse per paludosam partem noctu essugere cuin paludes eisi lem oppidulo propinquae . quas ubi praeteriissent,dabatur refiigium in sylvas quasdam, qua tu opeu 2 licebat ipsis Lirisum usque incolumibus accedere illud autem Qte facillimum dicebant. quia, I urcae ad pes viles non essent castrametati ambiguam fidem Tutrarum fecisse recentem Olim niil casu in quena a urcae probe meminissent Lesantaus ita se tractaturum inquit, ut omnes incolumes, euad rint. sibi permitterent negotium quod ad optimum exatum illud perduxisset, tum significata vere Lacer' deditionem. petit ut liceat legat iones mittere ad Mahomeinim ad negotium pertra. Tibisti diaba T, 'ui nuntius non modiocri laetitia illum perfudit, cum proph decidisset de spe potiundae u*, Iimis. Mahometras non sol una promittit legationibus se ad inguia seruaturum q uae promisisset, i sed etiam muneribus 5e aureis paludamentis donatas per benigne dimittit. Lolantius has conditioii Elin pinna tit ad Mahomettum ut liceret tormenta Tibisci omnia efferri. & quo liberet attra.
'revi praeiadia armata cum omnibus impedimentis sine ulla molestia explicatis vexillis ad prose., ctionem libera excederem ut eae custodiae darentur, per quas omnia in tutum possent abduci .ne cui colono urbis, aut ne cui discedenti a siti copiis iniuria inferatur,quae omnia iura meto ab ipsis M, , nometto confirmata simi ita obseritatum iri quinetiam missum est diploma ab ipso Mahometioi, contignatum de approbatum sibIcriptione. ad obseruationem fidemqi praedictorum omnium. sicii mapedamenta summo mane κpta sunt exportari, tormentaq; extrahi. Losantius in acie iter capit, in primo agmine cum equitibu , inter quos peditatus, qui reliquus erat iter saciebat armatus cum, inplicatis vexillis ubi primum exire incipiunt duo consertissima agmina instructa vident, inquita. erantiere quinquaginta hominum millia. qui iter occupaueranti quaerat transeundum. Hii pani' postrema acie erant collocati, vilatanta multitudine, quae transitum occupauerat, nescio quid triste in animo concipiunt nuntiant L sentio se nolle exire nisi agmina hostium inde dimouerentiar: quod cum Mahometiri nuntiatum fuisset, iurat per caput suum omnes tuto posse rat, re addidit et i .un probabilem rationem se agmina idcirco ibi collorasse, ut egr*iae virtutis spectacu, una ederetur, cum tam pauci tanta virtute aduersus tantam tuorum multitudinem sortiter rest, i visent. Hi inani hoc responso confirmati.& reliqui omnes inter hostilia agmina iter faciunt, qui, pertransierant,cum datum est inuadendi signum disploso scio petio. vii a Mahometto sueratis ii tutum. ea re audita alterum agmen tormenta cingit de primam aciem alterum invadit postr i a num,
137쪽
Tu datum , mam, atq; hos undique circunuctos trucidant, Sc eos praecipue qui sese tuerentur. at quidam visa fidia de iri immanitate perfidia l; Turcarum patiuntur se in seruitutem capi, inter quos fuit Losantius, qui ad minita, . ductus eth ad Mahometrum. Alonius Peleus vir singularis Qrtitudinis eum expeditum haberet equum stricto gladio vel per consertissimum globum perrumpit, modo hunc modo illum vulnerans dum ceteros trucidarent, illaetus ob bonitatem armorum euadit, cum sibi viam isto aperuisset sic currens LlZibum versus optimi equi opera periculum prope euaserat, in Turcae partim ira, partim turpitudine facti compulsi, cum unus per tot armatorum millia impune viam ierto sibi a peruisset. non paucioreS quingentis cursu insequuntur. neque tamen ita illum comprehendissent. nisi ignarus itinerum in paludem quandam, quς frequentes sunt iniis regionibus, it lapitis suffocatus filisset.&ita a Turcis captus.abici ilum caput propter eximiam hominis virtutem au Mahom itum deferunt, quod interrogatus Lotantius cuius ellet, respodet suisse viri Hii pani. nec multo post Maho melius iubet Losantio etiam in suo conspectu caput amputari. hic sinis suit spectatae virtutis glorioBruque facinora Loiani ij.qui toties egregiae virtutis specimen ediderat: atque is captus eii perfidia. 5c iuramento, qui neque vi armorum, neque multis armatorum hominum millibus, neque impetu tormentorum, neque laboribus, vigiliis, peritia rei militaris ullo pacto superati potuerat. Mahomet tus urbe ita per perfidiam potit usamictas copias per quinque dies urbem ingresCarasim L sas reficit. iubet eam muniri ac res, ri mItaurataq; loca devastata. interea Caras ambessa urbs froia tributaria quens M opulenta, quae commeatum Turci cis copiis suppeditaverat, dum prospiceret quo tende Turcis. I et res Tibisci, verita ne castra mouerentur ad se occupadam, tributum ultro promittit purpurato. quae hilari vultu ab eo accepta est in amicitiam propter sertilitatem eximiam regionis. hic rem ad Tibiscum gestarum succemis ubi nuntiatus suisset Castalio ab Hentaqueo non mediocriter eius animum amixit, uti dicebam, ob tot virorum sortium iacturam. sed tamen statim ad caetera finitima loca protegenda concessit. Aldana vero dum obsideretur Tibiscum paruarii diligentia muni Eda Vrbe, neque per exploratores, quod illi erat facillimu perducem Vsaronum qui poterat ad hoc aptos homines suppeditare, curare omnino scire quid ageretur, sed veritus Mahomet tum cu uniis uersis copiis ad Liai sum castrametaturum, cum neque urbs, nes; oppidulia fatis munitum adue sus tantas copias de viruices hollium vires appareret, excogitat tacinus sceleris dc timoris plenum. id est huiusmodi, ut oppidulum & apparatus bellicos Zc omnia quae esse possetit hostibus utili assa mis absumeret. at enim cum nuntiaretur purpuratus ad eam expeditionem ut nimis dissicilem noesse Venturus, cuius rei esset argumentum quod Turcoioannes &.Bartholameus lilyricus statio nem habentes cum mille equitibus leuioris armaturae circiter quindecim millibus passuum pro cui a Tibisco, nullam significationem eius aduentus dederant, neq; moti erant. cum assidue hostuinie starent, tamen Aldana in sententia, ac prope terrore Panico persistit. sic enim fit aliquando nplerique pro constantia pertinaciam, pro seueritate crudelitatem, pro Ertitudine temeritatem coplectantur. in rebus autem bellicis non iacile dixerim plura ne incommoda e temeritate an e limibditate proueniant, cum altera oportuna tempora prodat rei praeciare gerendae, altera neq; matura quidem expectet. Aldana sua sententia cum vςterani quibuidam Hispanis communicata paulo ante prosectionem, acriter reprehenditur. non esse e dignitate Hispani nominis, qui semper gloriam & honorem vel vitae ipsi piaeposuerint, nunc committere ut neque uisis quidem hostibus turpissime fugisse dicerentur. hortantur ut recordaretur quanta cum fiducia illa munitio defendenda sibi credita sit. quantum infamiae no ipse solum, sed uniuersia natio sit reportatura. quae semper gloriose se in omnibus bellis sit perioribus gessistet. eum primum ex Hispanis futurum qui timiditatis N ignauiae argui posset. Sed apud animum abiectum quid verba profecerintl eius cosilii rumor cum ad aures Pauli cuiusdam laderensis ducis peruenisset, rogat ut ipse in oppidulu admittatur cuquibusdam Hispanis magis gloriae, quam vitae cupidis, ut mature rebus omnibu, prouideri mi- set, quod ipsi essent oppidulum de sensuri. his rei pondet Aldana se opportune illos admissi arum. sed Iaderensis in milites seno passuros esse pfitebamur ut includerent i oppidulu, nisi apparatuu Mannonae copiam recognouissent . ubi perspectum est esse satis ma nam rerum omnium copiam. omnes iurariint se non prius Ligi sum relicturos, quam Turce disicesserint. rursus monet Aldaria Iaderensis se non esse aiscessurum, neque suos velle tantum proditionis aduersus Ferdinandum moliri, qui oppidulum aduersus Mahomettum essent defensuri. initur consilium ab Hispanis, quibus magnus error videbatur committi si pro Aldanae sententia discederetur. alijs indignum apparinat repugnare magistri castrorum mandatis quod esset contra militarem disciplinam. Accesserant Litisu in circiter decem carrorum millia illorum Pannorum, & Ralciorum, qui metu Tu carum aufugerant cum filiis & vioribus ad Lieti si tutelam in inferiorem Pannoniam transituri, qui in morem castrorum in planitie sub tentoriis apud Lirisum constiterant Tibi isti urbis successum expectantes. sed neque preces horum, neque dicta Pannonum aut Germanorum obnuntiationes. hunc ab instituto possunt dimouere, qui lenon secuturos profitebantur. neque qui exploratum missi fuerant an acies Turcarum iter ceperint Ligi sum versus, illud Bre renuentes. iussi fiant igitur omnes magistri tormentari j negotii ad ipsum accedere. imperat his ut uniuersa tormenta puluere tormentario replerent, quantu capere possent tormentatij put ueris ad oras usque, ut disruimis, sis bis perentur, reliquum patuerem sulphureum intra turres cauas includerent, ut eas cum visum esset esu, M demoliretur de euerteret funditus. postridie mittit ad Iaderensem sub auroram ut portam urbis aperiae eo uia riret, Ut carri cxirent sira supellectili onusti. atq; ita Hi sipant iter capiuntitum iubet magistros ignemium. pulueri tormentorum Sc turrium subiicere, qui illud tanto timore faciunt, ut nonnulli concremati, occiti, tui soratique sint. collapla sunt turres, quae a fronte ingressus oppiduli erectae luerant,
138쪽
di pia tormenta. alia liquenm. oppidulum fieri, pluribus E partibus laeenci. Lietisenses tau lacrymabundi tantum inseriunium, quantum attulerat timor Aldanae deuitantes impositis Horibus 9 tilias & rebus preciosioribus supra carios iter capiunt quocunque λrs deserret Aldana anteriorem I'annoniam versus proficiseens magna diligentia contendit, cuius tamen multi milites agrullibus trucidati sunt e superioribus locis proptet damnum Lirim illatum cum ad colles per uenaretur. Bartholameus dux illyricus visis flammis Lietis cum distaret circiter octo millia pabsuum, clam equitatu illuc ad incendium accurrit, auditaq; ratione incendii de lacrymabili urbis cala tale curat ad quindecim tonarenta ex incendio seruata in Oppidulum contrahi. cum caetera omnia euersa eslent& desolata. tum quia urbs esset deserta, concremat partes intactas, ne hostibus essent vii Ich, totumque negotium mittit significatum Castalio. qui iam ante ex Hispanis praecipue execratialem illam devastationem perceperat. nam Hispani maxime ad se pertinere Lietisi inti. - mana arbitrabantur, quam Hispanus homo excitasset. qui quamquam erant viri sortes, tamen ab nauersa provincia pira merita male aud:ebant. Castaliusquamuis ea munitionem viribus hostiumue restitere arbitrabatur, per cuius iacturam veniebat in periculum totius regni & existimatimnis amittendae, tamen immotus perstitit aduersus tantarum rerum magnitudinem, neq; vllum is morem praese tulit. Sic Aldana cum dux non inutilis superioribus temporibus apparuerit, nunc in aplo articulo temporis rem Lizis lam per timorem prodidit. sed dissicile est cognoscere hominuangentia m. Idcirco leo summus omnium animalium imperator laudatur quia cognosceret . quam utilitatem posset e singulis percipere . nam scite respondit pereunctanti mi pi ad quod munus vim retur a uno& lepore imbellibus prorsus animalibus. altero ob segnitiem ac prope stuporem , ait τ' propter metum ad Dia terriculamenta consternabilibus .huc tubicinem. illum tabellarium se hap csti rum ossis monet Ferdinandum regem non tua. sed alterius culpa patetictum esse aditum in aliud regnum. quod iam non posset sine validis copiis defendi. postulat ad dimidium Ialtem copiarum h'stilium. vi suae vires accederenti nuntiatum inittit Roderico M Andreae ducibdus, ut Tibiscum ingrederentur post eam calamitatem, iubetque Andream Lopeum Deum pidum munitistimum eius regionis post Lieti sum ingredi cum sua cohorte, quod erat maximi momenti ut mingressu eius regni. idem ut faciat imperat Aldanae. ut eum copiis Ligii abductis es donec aliud esset statutum. Castalius itaque ubi regni rebus consuluisset Iet potuit,cum Valu a inferioris Pannoniae Seghesuae versus contendit. atque inde peruenit fas sebeium, qui est umbilicus prope regni, ubi munitionibus instaret iam incςptis. in quibus praesidia erant aduersus castra Mahometti positurus, cum nondum posset in aperto esse propter vitium debilitatem. literas rurius dedit ad urbes inserions Pannoniae vi nouae copiae colligetentu Latmi vix sexdecim millia peditum collecta sunt. accedunt in castra Castalii per illud tempus mille cataphracti equites, cum alii quingenti essent cum Palla uicino. qui tria millia Germanorum.ac totidem Italorum cum quihusdam turmis equitum Pannonum adducebat.&quaedam tormenta in eo itinere, quod breuius eate I annonia superiore hi in seriorem. oppidum est Turcarum . quod ab incolis miges vocatur, quod est impedimento ne copiae. aut extera copiis necessaria, in eas regiones importentur. Ferdi. DEDI oppnandus Iubet Pallavicinum ad Oppidum ex itinere capere. at Castalius qui sciret quantopere esset munitu aduersus tam paruas copias hortat per litetas Pallavicinii ne illud negotium susciperet, amtequam ipse conuenis ire. cum ambo coniunctis viribus id iacere possentiquod nemo potuisset is orsum addit praeterea periculosum esse ne ipse Pallavicinus profligaret ut si Curte sis purpuratus suppetias tulisset oblinis hortatur ne Omnino praelium committeret, quia non ita postulat retii bellicarum ac Iraesentium status, ut copiae Qrtunae arbitrio committantur. scribit etiam ad Diaba allavicinum inde castra mouere pateretur atque vires coniungere, cum res maiores
oppidi illius expugnatione instarenti sed neque a Ferdinando, neque a Pallavicino consilium Caralis admittitur. Mahomelius, qui Lialsum tentare non audebat. propter praesidia His panorum. Germanorum ac Pannonum, suae ibi esse audiuerat, ubi cognouit urbem ab Aidana desertam iuiue.Omniaque concremata. eodem die quo lilyricus tormenta contraxerat, mittit qui illam G. plorarent. Tureae quia vidissent incendium parum nocuisse illis partibus,quae nuper fuerant mu- incendium extinguere conantur nuntiant in castra, propugnacula stare adhuc, quamuis oppidulum mei conquassatum. atque omnia facile posse instaurari ac refici eo nuntio accepto con tinuo mittit Cassia imbassam cum quinque millibus equitum, qui urbem & oppidulum sngrede, . aretur is. e vestigio postea mittit exploratum soli mos paruum oppidum, sed natura loci M arte ita Tu es, imu munitum, ut inexpugnabile videri posset, cum neque inuadendi, neque verberandi tormentis ul- ratum. la ei patie facultatem ostentaret: & tantum annonae, apparatuumque bellicorum omnis generis habetetur intra oppidum. quantum in biennium posset sciscere. putabat enim Turca is plusi, horum, quam vellet, eo subiugando habiturum. 1ed quoniam euentus rerum fortunam plerun-quel tiuntur quocunque illa inclinauerit. erat in illo oppido manipuli prς sectus Aldanae miles cum vigintis quinque Hispanis & centum Pannonibus, hic cognito aduentu Cassum bassae, qui Li Zitum Occupas erat, vetitus ne ad oppidi expugnationem properaret, decernit oppidum Drtunae arbitrio committere . quare hortatur milites omnes ut exeant, qui & rebus preteritis perculu. N imbecillitate amnii sui praesecti consternati, parendum esse statuunt. quis enim tituum esse oppidum posse censuerit. quod duces es superiores magistratus non audeant desendere ao ic erunt per illud tempus ducenti equites Turcae ad petendum vi oppidani se dederent. qui in. 'in' 'ξ pr uento oppido patefacto primum aliquid insidiatum subine suspicantur, at cum diu nemo appare-1hi, Iretullo dia caesa.
139쪽
ret, illo sine puluere M sanguine potiuntur. cum vero censerent fieri non posse ut praesidia procul
abessent, magno studio mox insectaritur. comprehensos ad morem pecudum trucidant, praeter praesectum, quem captum ad Castumbassam adducunt. sic facti ina est ut inis condignas poenas suae perfidiae. timorisque persoluerint; cum timidis omnia calamitosa, omnes aerumna omnia pericula,omniaq; crudelia immineant, at fortitudo non ibi iam a s e auertit saepius haec omnia, sed etiaco uertit in hostem. Castal ius castra habebat adhuc Sine sae, prolpectabatque quo aspirarem Ma homeni consilia, qui adhuc morabatur ibisci cum non auderet inuadere Pannoniam interiorem, quia intelligeret Castalium habere magnas copias, atque in dies accessiones virium expecture, neque facilem lore exitum, si semel ingressus esset. eius innotas causa fuit prudentia Castalii qitima cum Battore dc Nadaldo illo a ita vitis iuerat, ut exploratotes deciperet, quod quotidie tanquam nouae copiae, eteres cohortes censebantur. agmina M phalanses oblonge instruebantur ut maiores apparerenti magnae fiebant salutationes militares tormentis displosis descio im ut nouae copiae accedere videremur. late castrametatus fuerat, ne viderentur magnae copiae intra paruum spatium posse capi. rumor dissipatus ac didit Qerat, quod Mauritius cum viginti nulli bi hominum accederet . N aliquando quod ipse Ferdinandus cum innumerabili cicercitu. Qi cum deferrentur ad Mahometrum, eaque veracise posse subdubitaret, erat animo dubio quid tibi esset agendum. fit certior Castalius quod decreuerat/MO homelius repente inuadere interiorEPannoniam, de iam primam aciem praemitteret, quae constabat civiginti dc quinque millibus equi tum cum purpurato Greciae praesecto. ad eum nuntium statim Castalius cum peditatu & cata phractis equitibus properat ad aditum impediendum relicto Battore in iisdem castris cum copiis omnibus eius resili, ut concitatam existimationem pet suam prudentiam conteruarcta decernit cum hoste confligere, si facultas daretur . quod tametti periculosum erat, tamen prudenter iactum iri apparebat: quippe quod si vicisset, Mahometium omnino ab interiore Pannonia repellebat, at s victus fuisset, non minorem exercitum, quam sit praetens Turcarum, a tergo erat habiturus. Iocum inter Deuam S SHebessam ad eligenda castra explorat quem cognoscit peraccommoda tum ad muniendum & cum multis commodis, quia peditatus posset apte in placidis collibus custrametatus equitatu illelerbeii imminere. De uae imponuntur copiae Hellestaini. duae Hispano rum cohortes, equitatusque Battoris. qui omnes uno tempore postremum agmen hostium acto rirentur, cum ipse ita castrametatus esset ut in latus posset inuadere. quae tametsi tuerant a Casislio cum caeteris ducibus communicata dc ab ipso instituta. tamen irrita fuerunt, quia Mahometrius in Pannoniam contendit, quoniam si potiretur illis munitionibus. sibi videbatur inferiorem Pannoniam facilius occupaturus. non enim exitus ita tacde Drtunae arbitrio committendus app.ir bat. quod erat iactii rus, si in eam prouinciam conaret ut ingredi, quod tamen non erat dili cillimum cum paruas omnino copias Castalius haberet, quam nullo prope negotio occupasset. sed
tanti est prudentia in rebus militaribus ut unius imperatoris ingenium de calliditas sit pro multis armatorum millibus aliquando. Achmetus Curtensis purpuratus quod intelligeret Drigat oppi dum actissime a Pallavicino de Erasmi Tai selis copiis obsideri ac diverberari multos iam dies, itatuit opem ferre obsessis' iusso itaque omni equitatu finitimo in unum locum conuenire ad quindecim millia equitum colligit, atque iter faciensi ab auroram propinquus iit castris Pallavicini. misi
sis quingentis equitibus in primo agmine cogit in castris conclamari ad arma ipse cum resiquis copiis ad alterum latus oppidi nemine sentiente penetrat. ut si mrte S sortianae copiae exirent in suos equites e munitione, illas 1 tergo adoriretur.Tumicis equitibus ad SBmanos prosectis totis in stris ad arma conelamatum est, ad quem strepitum meunt milites e G: Iis, litatque acies repente instruunt, atque in acie constituit tanta virtute decretant. Vt Turcis maiori ex parte trucida is maci superstites coacti sint refugere . SBrtiani rati victoriam penes se esse alii caelos spoliant, alii fugientes relicto ord ne insequuntur, alii equos caes brum corripiunt. Achmetus arrepta qua optauerat opportunitate tanto impetu S rtianas copias invadit, ut equitatus violentiae, tanquirapidissimo flumini cedere cogeretur, tum quod effeti partus nullo ieruato tardine, tum et lanx quod nullos haberet aggeres aut illas a quibus protegetetur . prima impressio fit in tria milli peditum Germano tum Erasimi Tatselis. qui maiori ex parte trucidati sunt. Palla uicinus qiua a matus constiterat ante Italorum agmen. quia videret univcrium equitatum Sc cataphractos in fugam veribs, Germanos fusos & trucidatos esse, noluit reliquias copiarum fortunae arbitrio comoedere, sed in tutum adducere, atque decernit propinquam syluam occupare. eius consilium cuoptimum esset. tamen etiam optime perfici non potuit, quoniam Achmetus iter occulsit, de ad necessariam defensionem compulit. instructis igitur suis in aciem, ut temporis angustia serebat, ill ad bellum hortatus in magis periculo a acierum parte ipse praelium committit. sed vix inceptum erat certamen cum Sittianae vires propter hostium multitudinem ita infringuntur, atq; aperiun tur, ut coniungi nulla neque cohortatione neque precibus neque minis ducum amplius poli erat. multi cohortium praefecti relictis suis cohortibus Turcarum arbitrio arreptis equis, quos cuique Brtuna obtulisset summo studio e castris prelio dimagiunt. honoris. decoris militatis, alutis suorum omni prorsus obliterata memoria. Si ortia ita a suis destitutus gloriosiorem honesta momtem turpi iugae anteponenς se itissime constantissimeque tuetur, quod existimaret solam viriu- tem posse spem lalutis afferre. que vel vivos desendit, vel cerre diuturnam vitam in animis posterorum post hanc breuem lucis usuram conseruat. pluribus Brtiter pugnans acceptis vulneribus noprius te circunstantibus dedit, quam pluribus occisis ac vulneratis dextra ensem amiterit, aut cor pus
140쪽
pus robur propter copiam defluentis sanguinis. captus & ad Achinetum adductus, 3c ab eo ut vit1pectatae insignis virtutis honori lice tractatus . virtus enim vel apud barbaras gentes de hostem luti locum obtinet. ceciderunt in eo praelio viri insignes complures, atque inter hos Episcopus Uac noeensis, Hippolytus Pallavicinus, Bambinus Carpiensis, Marius Tiburtinus, Albertus castrem sis , dc Vinctamus Antonius vir Florentinus spectatae virtutis capti in seruit ut una. Erasimo Rottio abducto Buraimum caput amputatum. Achmetus illa victoria potitus omnem praedam de Pallanicinum Curtam adduci curat, ipse cum luis rictricibus copiis a Mahometto accellitus in castra contandit. At Henricus rex Gallorum Diuod uro ita capto. xet diximus , accedit in castra. est autem Diuo duri de viri Diu urum quam vulgus mortalium Meta, siue Metas appellant, in ampla planitie sita non i P valde procul ab ijs montibus . e quibus Ombricus fluuius ortus planitiem rigans delabitur, qui postmodo in duas partes diuisus per aliquantulum spatij urbem cingit cum maiori parte aquarum. ac postea duas paruas iacit insulas. alter ramus ubi in planitie paruam intulam bc iple secit, prinpinquus urbi defluit. atque aliam paruam insulam facit inter Zilniim dc Dilinorum vocatos pontes mirae pulchritudinis, qui ambo septem habent testudines arcuatas. urbs est plena multis magnificis sumptuosisque aedificiis . M opulenta propter mercaturam , atque ob agri bonuetatem rerum omnium stractissima, cui mirifica quaedam accedit commoditas importandi vel clonsinquo commeatus propter fluviorum copiam de propinquitatem. reliquerat autem GentiliblaetirinuIm a praesidia. atque secum adduxit quadringentos equites rataphractos, dc nonnullas peditum cohortes. tertiis castris Tullum peruenit quae urbs missis obuiam legationibus, at- Tulli dedisque oblatis in itinere elauibus regem cum magna pompa excepit, cum multis tubis, prςcta: - Π tibus regijs satellitibus atque apparitoribus, qui Araldi vocanitur. rex ipse armatus in mor mceterorum procerum comitante uniuerio populo de magna turba vicinorum locorum sub vn hella ad maius templum cum solennitate accedit, quem iacerdotes sacris indumentis preciosis induti ante tores t cmpli expectabant. ibi cum iurati et magistratibus urbanis praesciatibus se Pristinam incontaminatamque libertatem illi vini seruaturum, Omniaque antiqua iura ac priuilegia, templum ingreditur. post pias preces in palatium episcopi ad holpitium dc lautuli muria conuiuium excipitur, pol tridie eius dici cum Cartes lus Germanus castra auxisset qui-huidam cohortibus M tormentis, relictis ibi in prendus tribus cohortibus Gallorum peditum Nansium versus iter capit. Est autem Nansium oppidum Belgarum in ampli issima pla' descii nitie situm, peranignum. natura Sc arte valde munitum, quod distat a Tullo ferre viginti do plum. quinque millibus passuum. aduenit eo dux Lotaringin pueri quem Ualdemontius multis co mirantibus proceribus deduxit, deinde ubi Valdemontium praesectilet Nansio de uniuerso illi principatui, puerum ducem ad situm primogenitum non sine ulla matris molestia mittit. rex ipse Diuodurum conteiadit, ubi a suis copiis expectabam t. eo pro: ectus iubet copias censeri. quae diuisae sunt in duas phalanges. in una lexdecim millia erant veteranorum peditum Gallinrum ac tyronum ; atque ex his plures octo millibus armatorum thoracibus Sc latissis cum breuibus sciopeicis, alii iclopetiarii. alia phalanx veteranos habebat lc tyrones Λquitanos ex Arvernis collectos de Cantabris 5c Prouincialibus, quae regio est Galliae Narbonentis , ca te risque populis e regionibus Petricoriorum, in qua continebantur septem millia armatorum thoracibus cie facillis. dc tria egregiorum stlopellariorum. tertia nouem habebat millia hinminum eiusdem rationis. erant a latere mille Sc quingenti cataphracti cum suis asseclis equi, tibias . breuesque ic ope itos habebant. leuioris armaturae aderant equitum serme duo millia.dc mille oc quingenti selopetrarii equites. Belsae equites p terea quadringenti. quae copi Momnes accedebant ad quadraginta oc duo millia armatorum. inter quos numerabantur equitum ad septem millia. at Caesariani per id tempus fere Teon uilla egressi cum expeditis equitibbus pueros Se impedimenta Germanorum capiuiit. Henricus cum magnificentia quadam Prope incredibili sub umbella Diuodurum ingreditur comitantibus omnibus magistratibus Herici diuo eius urbis. ubi ad holpitium ventum est, ait se illa praesidia in urbem introduxisse , non ut v duru ingre- hem pristina libertate priuaret, sed ut eos aduersus hostes protegeret, de quod verebatur ne di v liostes illa potiti inde suum regnum commode in sestarent. iubet fieri edictu in regium. nihil
ut per vim cxtorqueretur sub poena capitis, sed omnia memeremur . exierant e castris non nullae scio petiariorum cohortes 5c equites leuioris armaturae ad superiorem p am recupe xandam, cuius nonnullam partem recuperant; sed cum tardius exivissent ita Caesiaria nos insoquuntur, ut sese urbi Teon uillae ostentarint, quare Hispani Se Sequani egressi leue pMlium com- smittunt. Heirricus: si tu Diuod uri diligenter spectato iubet illud muniri euersis quibuidam redificiis,m iamque duci per amplam aci eam partem, quae montem prospectat. hinc postea di, scessii rus praeficit Francii cum Gli ilium reguli Ghisii fratrem cum duodecim vexillis Gallorum
peditum .ducentis militibus leuioris armaturae. Δί duobus vexillis cataphractorum. ducenti
que sciopetiariis equitibun quibus presidiis urbs non modo poste defendi, sed etiam Iiostes posse infestare finitimos videri posset. Labuit Franciscus Ghisius secum multos illustres pioco res ι Condς una, Vandomitim, Neona agensem, Horat in m Famesium, Memorantium, Conesta-tilii filium, Petrum Stroaram. aliosque complures. nuntiantur Henrico res a Mauruio aduer
sus Cςsarem gestae. urbibus Augustae. Alcimento. ac caeteris quibusdam libertatem restitutam. magistratus institutos a Cael re a Mautitio abdicatos omnes suisse ab eodem Ceariana praesidia ex iis urbibus eiecta. Caesarem ipsum E Germania profugilla. exercitum foederatorum