장음표시 사용
401쪽
hiectum sequebatur hos Tali sinani dicti acerdotes. sicri iurisperiti scilicet.& Mnesini.qui alta voce
clamabat; Alla rama et ei letim. Deus eius mitereatur. post hos esterebatur cada uel in arcula ligno serico palmo intertexto auro cooperissi supra quam erat integumentum capitis vari j3 plumis Urn M um, ferebaturque Soli manus in caput Turcico more, at non in pedes, quem portantes non in iaciem qu em,at in latus procedebant. post cadauer lubsequebantur statim duo purpurati. quorum alter erat In praefectura Memphiticaalter erat Aga Ianiggerorum nigris de hi vestibus induti hos soquebatur comula multitudo prope infinita. Depositum fuit cadauet in illa quadam dc quasi quindam sacrario subterraneo, quod ille vivus sibi conitruxerat, ubi prius eius uxor Rossa saerat sepulta extra hortum ipsius templi. Nam cautum est apud Turcas lacris imbus ne mortuorum cadau rata templis aut in locis Deo sacratis sepeliam ut, quia nefandum putant purissimi Dei Nem immundi α male oletibus cadaueribus ullo pacto inquinati aut coraminari .mit illud sacrarium statim multis luminibus repletum 5e odori ieris sui limentis, atque Stieui si lacerdotes pro eius ammet quiete dici ac noctes vicissim succedentes precabantur per multos dies. Agebat Soli manus an num septuagesimum de sextum in omnibus tere negotijssertunatissimus: veruntanen non mi,nm prudentia, liberalitate, magnitudine animi. iustitia. multarum peritia rerum, Quam sortu nae felicitate insignis Imperator, qui plurimum telum astronomicarum cognitione bc historiarum delectabatur, quare multos alebat viros doctos. fuit in transigendis negotijs solers ac diligens. fidei de religionis suae obseruator, ut patet ex historia eorurn, qui ante nos scripserunt. Vnum ausim dicere. Soli manum Ottomanos Imperatores humanitate , magni fi entia. omnibus imperato rijs Virtutibus antecelluisse. accepit Imperium anno decimo octauo post mille oc quingentos sa IlItis nostrae, atque cuni ad hanc usque matem vixissiet. non soliim haereditarium Imperium a Se limo patre acceptum feliciter conseruauit, sed etiam multis urbibus auxit . mortuus est e languinis pro stuuio superueniente apoplexia ob imbecillitatem naturae in illa aetate . sepulto ita Solima no effusa est obuiam omnis multitudo novo Imperatori Selinio reuertenti Byzantium, cum ma gna laetitia: significatione, de supra quam credi pol et . accessit autem cum magna pompa terrestri itinere, quia triremes, quas praefectus Adrianopolis obuiam miserat, minime opportu conuenissent ad hi iculam. Vna nocte circiter septem millia passuum tapetibus&pannis aureis ac se ricis via tecta est extra urbem, qua ibatur Byzantium. Illa Selimo praetergresso complura iant
direpta a militibus. laceri erant de asilicti de ipsi& equi propter assiduos labores bellicos. Vbi ad portam septi ventum est cum illa pompa, laniateri sublimi vociferatione munus petunt, qui bus cum nihil esset responsum, clamorem ingeminant. id ubi ter fecissent, annuit Selimus, statuitque ut mille aspri singulatim daremur, viritimque asprum quotidiano stipendio adiunxit,
cum Octo tantum ordinaria essent stipendia. I stud factum est ad sedandos militum tumultus qui erant impedimento quo minus in eam portam ingrederetur. stricti sunt multi acinaces. Parta usquidem cum laboraret ut res componeretur, vulnus accepit. Quatuor e primariis Iani ZZetas Selimum ex equo excipiunt,&in regios thalamos comportant, quo tempore conclamatum est ab omnibus, vivat Selimus. Ubi primu Imperi si accepit accestit legatio Persarii petens confirma' tionem pacis Sc conditionum . narrat Persarum Regem copias a finibus Turcarum retraxisse, quae quidem non fuissent ab ipso Rege Tacha eductae . sed contra eius voluntatem spe praedae pro Copie perdi
Turciet Imperii amplitudinis descriptio.
ruperant. Selimus respondit his rebus opus C semati iriore consilio, quare se poli modo retino sum daturum. Veruntamen non videbatur bellum initio imperi j ita repente suscipiendum aduer sus potentissimum Regem, cum circiter centum millia hominum in Pannonica expeditione periis ent, partim morbo, partim serro, partim inopia rerum necelsariarum, cum magni oercitu breviloluantur necesse sit ob huiusmodi penuriam . sita tamen siquis diligenter vires imperat inrum Turcarum , amplitudinemque imperii consideret, apparebit exigua quaedam iactura centum aut ducenta millia hominum , cum innumerabiles prope copias temper possint colligere. nam tametsi no oes illae copi e firmae de sunt de strenuς de rebus bellicis assuet tame vires hostia possut sustinere donec cu petitis dc veteranis comistae rebus assuescant bellicis. Quis enim ictum sagittarum aut glandium imperitorum scio petiariolum snc pericillo sustineat aut quis e manu timidi bc imbellis eundem neglexerit ut autem appareat has tantas vires Turrarum facile posse colligi,quas diximus, no videbitur insuaue aut absurdu si quata fieti potest breuitate fines imperii Tutcici desicripserimus, ut sciatur quatos prouetus & quatos telluris tractus ille occupauerit,in quo quiuis quaeda sunt lolitudines. tamcn alibi mira est frequentia urbium M populorum, a pu i quos nihil honorificum censetur. p taeter disciplinam rei militatis. Incipit igitur Turcarum imperium ab ea parte, quo prospectat ad septentrionem occatum versus a Pannonia Zc Transylvania. quasse re omnes prouincias possidet. praeter paucas urbes Ic castella, quae parent Regi Romanorum. Mysia superior pretereale Maesia M Triballorum restio a purpurato Taurum ni gubernantur, pa remque Imperio Turcarum . Tum Serimia de Illyrium quod constat ex iis regionibus, quae vincantur Bossilia, Seruia, Dalmatia . praeter exiguam partem, que paret Venerib, subiicitur Imporio Turcatum. est autem Illyrii rcgio per ampla. cum uniuersus tractus is comprehendatur, quia Sauanuuio in citeriore est regione a sontibus eius fluuii , illuc usque ubi intrat in Danubium. Est autem regio cum amplissima tum sertilissima ac populosa in primis, in qua permultς sunt lebres urbes , neque inmusqtram Italia habitatur. Thracia deinde ubi est metropolis Byzantium. Ec Chersonessus ubi Gallipolis, de Macedonia regio latissima olim Aemonia vocata, in qua cen tum S: quinquaginta populi antiquitus suisse memorabantur, quae ad occatum habet Adriaticum, ad orientem Aegeum mare, ad ursas cum Metua de Dalmatia coniungitur. ad meridiem ha
402쪽
bet gentes Eeiroticas, paret eidem Imperatori . Porrigitur autem ad Thessalonitam usque in Snum Termaicum. 5c ad Adriaticum siue Ionium non procul a Dyrrachio, & ad Iitus vltra Epibrum, ubi sita est Corcyra e regione. Achaia praeterea, ubi fuerunt Thebae ic Athene, dc Pelopomnelus cum chalcide Euripi Turci est ditionis, quae tota regio si tamen Pannonia Transylvania, Mςsia. ac Mysia superior non ineludantur . non minor est, vel forte etiam maioric frequentior tota Hispania. Nam si maritimo itinere a Tarna pmcedatur Byzantium, undecim millium, deducentorum stadiorum iterconiicietur . ex altera parte si ε Triballis Illyrioque de ad mare vique Enxinum. atque inde Byzantium accedatur, multo amplius est itineris spatium, cum circiter viginti de quatuor millia stadiorum intercedant. illud autem spatium totum terrae paret Uttinmanico imperi preter id parum quod est Venetorum in sinu Corcyraeo. Parga e regione Corcyraesita, uniuersaque illa regio administratur a purpurato Turca , quem vulgus Beler tum grς-ria appellat. Haee est illa pars tantum Europae, quae Ottomanico imperio subiecta est, paretque Turcicis legibus. In Asia vero multo maius&opulentius habet imperium, quippe quod in sex partes, siue in sex praefecturas amplissimas est diuisium, quibus singulis presecturis purpurati singuli cum proregia potestate, dignitateque praeficiuntur, quibus septima accedit Aegyptus . at
que cum Asia pars mundi tertia esse dicatur, siquis eius dimetiatur amplitudinem, non multo minus continere comperietur, quam reliquae simul duae mundi partes . Hanc separat ab Europa fluuius Tanais in montibus Riphaeis ortus, qui per Scythas & Sauromatas populos in paludem Meotidem deuolutus ad aras Celatis ingreditur. Ab Africa diuidit Nilus celeberrimus Aegypti fluuius, qui per' septem ostia iὰ mare mediterraneum seth h regione Rhodi ingreditur. h . Prima igitur praefestura est Asia minor vltra Propontidem dc Hellespontum , quae in quatuor festitia res. regiones olim diuidebatur, Mysiam , Cariam , Lydiam, Phrygiam; atque ea praefectura ama' rarum.
ri Euxino ad materique Lycium vocatum ultra Rhodum extenditur. atqui intra continentem Asia ipsa minor continet tantum terre spatium , quantum vix posset quindecim dierum itin
repertransiri. Secunda prcscistura est Ciliciς ac Pamphylie e regione Cypri, atque Cilicia ab Seeunda. oriente Amano monte clauditur, a septentrione iugis de collibus montis Tauri. Iungitur Cilicia cum Pamphylia ab occidente, atque Pamphyliae termini sunt ad orientem Cilicia uti di- Tertiacebam , dc pars Cappadociae, ad occasum Lycia, ad meridiem mare Pamphylium appellatum. ad septentrionem Galatia. Tertia pr sectura continet Cappadociam de Galatiam, de a Cilibria ad pontum usque Euxinum , in qua comprehensa est Trapezuntia. Quarta continet AD Qua . meniam minorem , quam terminat a septentiione pars Assyriς , in qua praefecturς quatuor continebantur antiquitus, Cataonia, Mutiana , Labiana . Arauena ad Euphratem. Quinta Quint Meiopotamiam complectitur Rus regio est amplit sima ita dicta. quod inter duos fluuios Tigrim ab oriente, ab occasu Euphratem posita iit , qui amplissimis cursibus in Armenia orti communi alveo postea in mare Persicum poteruntur 1 ubi tamen Euphrates Babyloniam prius
per medium Drςterlabens alluerit, quam regionem claudit a meridie Babylonia , a septen trione mons Ciucasius celeberrimus ob Pmmetheum . contiuet etiam hςc pr mura part quandam maioris Armeniς ultra Euphratem , cum alia pars Armenie a Rese Medorum possideatur . In Sextra praefinuta continetur Iudea de Assyria, quς pars est Auς maioris , quam sexta. claudit ab Oriente pars Medie; a septentrione pars minoris Armenie non procul a monte
Niphate , a meridie Susiana ι ab ocasu Melopotamia . Iupea vero , quς pars est Syrte . per quam defluit Iordanis fluuius, Perea. que ita dicitur , quod Ae pio sit proxima ; a reliqua Iudea dirimens amplissimis finibus continetur , quippe que diuideretur antiquitus in ὸecem yrspecturas, Toparchias vocatas. huic pr est purpuratuς Damasci , que urbs est Syris metropolis . Aegypti purpuratus praefectus est Aegypto de Arabix petieae, quae est inter Aegyptum delud am , quae est Nabathae a nuncupata, oc parti cuidam Arabiς desertae siue Scenitis, cum rex quidam Arabs imperet alteri parti . Possidet Turcarum Imperator multa etiam in selici Arabia, ubi est Saba urbs, Scad sinum usque Persicum in meridiem qui quantit sint fines , quamque ampli imperii quis non intelligat Nam siquis per Asiam minorem ad Esdram usque vocutam ad maiorem Armeniam vitimum locum Turcarum percurrat, ubi fines imperii Medo rum attinguntur , vix quadraginta diebus poterit in expedito equo tantum itineris pertransire. A Trapezuntia Armeniam, Assyriam, Iudeam trangresso ad urbem Memphim Aegypti, superestiter totidem dierum. Ab Apello de Bagadedo extremo angulo Mesopotamiae ubi comfluunt in unu Tigris de Euphrates est iter sexdecim dierum.1 Damasco Sc Saba quinquaginta a Saba totidem ad Memphim urbeatq; ut summatim concludam,Turcarum imperatoris fines ita elauduntur; hi ne sinu maris Adriatici , inde finibus Regis Romanorum , aliisque Germanorum principum regionibus cum parte Austriae de Boemiae de Marcomanis de Croatia ac Polonia . Extenduntur etiam ad alios fines Germanorum principum fines imperii Ottomanici, dc ad mare usque Euxinum, paludemque M iidem . ex utraque parte Tanais incolunt Scythae populi bellicosissimi. qui quamuis non fiunt subiecti Ottomanico imperio . tamen perpetua eius meremur stipendia, tanquam Helvetii regum Gallorum , quorum in resione Turcς est Oilam Taurica Cher onciso . 8c Tanais supra paludem Meotim. Sequunturin Asia predicta palus& mare maius vocatum Caircussorum, Anograssorum, Mongellorum, qui michi sunt,de ad Trapezuntiam usque protendiatur. Hinc Hiberi succedunt coniuncti cum maiore Armenia de Ordi ad
Idiam usque , a quo loco si petueniatur ad Ziderm de sinum usque Persicum, omnia sua sunt fimum a Medorum regno, dc Aegyptus usque ad Aethiopiam. at qui cum tot regna, tot pro
403쪽
ter incendia acii ter castis gandum.
uincias, tantum terrae malisque spatium Turcarum imperator possideat, in quo tamen non vastoicis paruae sunt solitudines, non debet mirum videri si infinitum prope numerum armatorum pol sit colligere. enimuero si liberiores animos suorum populorum csse concederet, neque tam oppressos auaritia ministrorum teneret,omnium principum longe potentissimus esset Turcatu imperator. cu tot possideat bellicosas ferocesq; nationes. sed nihil magis imbelles tacit de timidos quam paupertas, nemo pugnet libenter pro tuendis alienis tantu iacui talibus, aut pro inani patriae nomine, quae certe vix ulla est nihil possidentibus. Nam cum faculiares apud Turcas nemini liberae sint.onimaq; Imperatoris esse inteli igantur, cu ius dicatur sepe pro muneribus,m nemini liceat a ceptas iniurias repellere nisi per iudicem, ibi imbelles nunt &abiecti necessatio animi populotu, cunullus stimulus sit acutior in pace quam honoris defensio, in rebus bellicis quam appetentia gloriae. neq; enim fieri potest ut animus mortaliud tu iacens expositus multis opprobriis tepente tympanorii ac lituoru strepitu ita excitetur vel claisi tu, ut elatus ac quasi reuiuiscens ad res gloriosas. laudisq: desideri u statim assiliat. Huius Imperatoris annuus prouentus ordinarius creditur accedere ad quatuordecim millia libraru auri sisnati. Ubi copiae Turcarii excessissient e Pannoniis finibus. ignis coortus est Bregeui formidabili priuati cuiusda coqui incuria, atque uniuersa sere ciuitas concremata propter eximiam vim ventorum flammas adiuuantiu cu Bregetiu etiam E materia factu esset ad more illam regionu. quς facile possiet comburi, ut ex arboribus ac trabibus siccis complaribus; quod flammis no fuit absumptu in priuatis domibus, illud totu est per latrona crudelitatem& auaritia plerisq; in iocis direptum. Multi etiam praedς avidi quod daretur occasio latrocinii .ciam. igne domibus per illam opportunitate lubuciebant.cu prς sertim finitimi omnes illuc res preciosiores, tanqua ad asylum metu belloiu comportassent quod genus lati nil per has miserias ego cetero tu omni ucrudelissimu&maxime vindicandu iudicauerim Cesar partim misericordia. pariam
quod illud firmissimu propugnaculia aduersus hoste putaret, iubet Bregetiit refici ac instaurari. c piis itaqi dimissis relicto firmo praesidio equitatus ac peditatus cum Cochia copiis Ze instaurationi praefecto Iulio nam reuertu. Noi icς copis inissesunt Odem burgii ad reprimendas Turcam incursiones, quae fiebant irequentes in illis regionibus Missius est ca Imperio Thius Germanus cum mille peditibus ac totide equitibus ad munitione Camiam, quae prima se offert Netuburti redeutibus. Qelar dimissis principibus multa gratia tu actione,qui liberaliter ad illud bellii coduxerant. dein- de ptincipibus Vindeliciae indicit comitia bellicorii apparatuu in annii sequente. quod era an Pan- nonia dc Transiylvania aduersus Ioanne Rege gerendia ad cuius defensionem erat relictus Paruus purpuratus csi magno Scytharu numero hominu ferino prope ingenio, singulariq: crudelitate et ga victos apud quos nullus prope est mi iericordiae locus. Ponti sex operam dabat interea Romae moribus Sacerdotii lcformandiς ac ciuium; dum Aetna fabulosis quonda mons Siciliae propter nantiquam Cyclopum ossicinam in qua fiebant fulmina Iouis ingenti,maximeqι horrendo motu tet irae concutitur tantoq; cum mepitu igne eructat,ut ab uniuersis Siciliae populis trepidatu lit. Po- nstea Tti lae vibs csi sita sit ad radices ipsius Aetnae, illa nocte quae antecessit Cal. decembris factus et est permagnus motus terrae. qui in sequentem usq; diem perdurauit. Deinde post meridieni in iu- et: prema palle montis apud Vocatum Frontispicium. quod abest circiter decem millia passuum ab ivt .apetii lunt duo hiatus unde altissimi sumi ad morem maximarum Turrium in coelum emtollebantur 1 qui postmodo ita sunt dissipati ac dispersi. ut aer ubique tegeretur, diesque fieret tam it:
densus. tamque obscurus, et mediatere nox appareret. shquenti postea nocte quinque abi paludi cirunt hiatus, unde non sumus solus velut antea, sed ignis iturimus, maximeque formidabili sic, et tuit . erat materia illa prorsus ignito Ad liquefacto metallo pet smilis, quae ad aliam urbem illi monti finitimam defluxit Linguagrossam ocatam in morem duorum fluviorum ignis cum eius urbis aget circiter duodecim millia passuum in longitudinem legeretur, ac per tantundem sp, etium horrenda illa i ita materia ad mille passus ad minus dilataretur . erat protunditas eius fim a minis ignei circiter di indecim palmorum . quae sane nisi altissima extitissiet, ad tantum agri sp, ilium non potuisset defluere: Vbi materia illa constitit. cessauitque vis ignis atque impellentus fluminis . cognitum est pes ram sui me igni tam , quae cum lanio strepitu , tantoque impetu ad Iimum montis deuolueretiir per cam planitiem. Vniuersus itaque ager ab illa petra occupatus ia- ictus est omnino inutilis cultum. e illuxerant postea duo alij fluuij in morem prioris materiae, qui romnes Triocis vineas concre arunt, occuparuntque amplum quoddam spatium . atque illorum cursus non suit tanquam fluviorum aut aquarum , sed potius tanquam tumidarum vndarum , que magna vi ventorum cssent elatς , atque alicubi depressiae , qui currus ad Cat l: nam usque urbem decucurrit. sic igitur Vatiis diebus ingens terror hoc anno uniuersis Sicilis ipopulis iniectus est , sed Aetne accolis praesertim. Suendius ubi copiae Ottomanicae discessis ient. magnaque pars Cestria rum effet dimissa , tamen non censet tempus amittendum . sed Latuar oppidum Pannonie obsidet atque diuertierat. At vero inter Belgas, in inferioribusque omnibus regionibus paulitim eorum numenis in dies succrescit, qui nouam religionem
sectarentur. irequentia conuenticula habentur . conciones de conuentus extra urbes prς pue fiunt. eum nullus locus tante multitudinis iam esset capax . nam Bruxellis exeunt cir-
iter quindecim millia hominum ad conciones . magistratus qui grauiter serret has supersti tiones , 5c haee seditionum initia , quia prospiceret quantum calamitatum semina inde otirentur . nonnullos milites clam colligit. simulat se antini relaxandi gratia exire ex urbe . quo interciperet concionatorem. Sed cum ille duobus millibus armatorum se retur, nihil estici po tuit, quia non videbatur negotium per certamen essu tentandum. neque Lillet tamen res sese habe,
404쪽
bant tranquillius, quippe cum inter diuersae religionis horaenes praelium commissum sit, non ine magna clade utriusque sectionis. Atuacuti rursus populi. quia seditionum semina paula. tim pullulantia sentirent, maximarumque calamitatum fundamenta non solum in prisens, sed in . . iuturum etiam ac diutumum tempus iacerentur, quae in pernitiem ac ruinam pricientium post rotumque multorum redundarent , petunt suppliciter a Philippo Rege . ut interim Germani. ium. cum sibi concederetur ι hoc est ut liceret per regium edictum vivere pro arbitrio , donec habere. tur sacra synodus libera, cuius postea institutis profitebantur siue obtemperaturos. illud eum minime apparuisset obtinendum Caluinime, te Mari iustae per supplex syngraphum rursus petunt liberam iacultatem vivendi pro arbitrio in sua religione . pro qua concessione loco proba, bilitatis pollicentur tria millia librarum auri siue tricies centum millia nummum auteorum. Agamontius interim veritus ne seditiones suborirentur, equi Ies ac pedites conteribit ac colligit . praesidia imponit in urbibus praestantionibus Belgarum ad sedandos reprimendosque animos straditiosorum . illud ipsum facit Aurantius in Batauis Ut rectit ita iam cum seditiosi in plateam arcis ad concionem accessissent, iubet displodi tormentum, cuius tamen globus sertur sublimior quini quempiam attingeret, postea disploso siclo petio maiore cum multis glandium stactis ac paruulis glandibus , quatuor intersectis, Sc sex uulneratis reliqui territ diffugiunt, deque ulla tamen ra. tione satis poterant fis nari seditiosi haeretici, quippe qui nullum genus rapinae aut crudelitatis. per simulationem religionis a se alienum esse oportere arbitrarentur. cum collectis octo millibus armatorum ad Baganum multas uillas, multaque cςnobia concremarint, homines iugula. seditiones rint, praeciam abegerint. Ioannes rex Transylvaniς quod aegre ferret Toccei iacturam , quod inhumanae si Suendius occupauerat, eductis copiis multis summa celeritate illud obsidet, ut diximus, aediueti mula ix herat, quod cum per aliquot dies esse tu esset. reuocatur ab obsidione molestissimo rumore. quia dece millia suoru Scytharum seditiose ab uniuersis aliis copiis recedentia totam prouincam poe Ur pulabantur, omniaque replebant direptionibus,&incendiis. ubi significatum misisset ut excede. rent ex illa prouincia, neque tamen eius mandatis paruissent, indignatus soluta obfidione T - .hihi rices illos repente invadit. & circiter sex millia inopinantes in morem pecudum trucidat . illam videt. Eadem aeste ferentes Scythς finitimi coniunctis quibusdam Turcis, qui omnes accedebant ad quinquaginta millia hominum, Transvluanum ad Varadinum includunt. atque obsident. sed cum nisaa haberent tormenta, obsidio diutius protrahitur, quare Transylvanus clam egressasse. se in munitiora oppida suae regionis seruat, ibi magnis viribus collectis denuo capias in eos educit, commisso praelio ad viginti millia hominum trucidat. multi vulnerantur, qui capti fuerant e Trani vi uanis per illam victoriam in seruitutem. rursus libeti dimittuntur . nam finitima quaeque Mytharum loca Cassoviae propter eximiam Scytharum feritatem deuastata, desolataque fuerant. Qui super. elades ius, fuerunt cladi e Scythis, salutemque saga sibi compararunt, cum multis Ianni ZZecis, & Mysis con- sm iuncti deinde hostiliter Dardaniam Taurolcytharumque regionem Resis Sidoniς percurrunt, atque omnia serro, Sc igni deuastant. senes. dc imbecillum omne genus hominum trucidant .mul ta millia mortalium in miserrimam seruitutem abducunt . at denique Tauros tharum palati i num obsidentes ab egretiis copiis ex oppido sortissime inuaduntur cum multa strage, duntur. que amissis duodecim bellicis tormentis. sic in Pannonia variis certatur incursionibus . nam dum Transylvanus obsideretur Uaradini Suendius captata illa non negligenda opportunitate cum decem millibus peditum, &quinque millibus equitum obsidet Telui sar oppidum non aspernandum, in quo erat uxor praesecti Transylvaniae. cum ad viginti millia Turcarum ad Albam regalem conuenissent, mox inde eductis copiis Cornar, α Calambachium vi occupant, quare Suendi us cogitur soluere obsidionem propter metu harum copiarum cum in dies illς magis magisque suo crescerent quae postea Gestes de Vitanum oppida receperanti magnamque trepidationem Palodae. Rispiae, ac Tati comnibusque finimus locis, populisque propinquis in i ieiunt. Caesar conuocatis ad comitia omnibus Austrie statibus, ubi principes illarum nationum conuenit sent haec postulauit, ut subsidia praeteriti anni conferrentur, cum defuissent trecenta sere florenorum millia. Vt, quoniam si exiret ad bellum nobilitatem Austriae secum exire nolebat, pro ea darentur mille equites. Ac quinque peditum cohortes. Ut omnes incolae sex dies quotannis in sex annos proxi- mos Iulio nam accederenr ad eam muniendam. Illis petitionibus principes eius prouinciae diu reluctantur, procrastinantur, comperendinam, deuitant his petitionibus vllum dare responsum.. atque id in multos dies differtur demum palam ac libera oratione profitentur se nihil horum esse facturos, nisi Augustana consessio concederetur. Caesar id aegre serens se nihil inquit ad resisti, P d onem aut credulitatem spectans proposuisse, quare petit ut iis respondeatur, nisi mallent sui prini cipis indignationem experiri . res ita denique concluditur. Ut centum & triginta atque octo no- 2i Estitui renotum millia in singulos annos traderentur, de triginta millia ad Bregetii instaurationem . Vt qui prouentum haberet centum florenorum in tres menses quotannis equum aleret Caeliri. qui plura, plures. Ut si ipse ad Austriae fines accederet, decimus quintus quisque iret in castra . si iret ex iis finibus, trigesimus quitque, quod esset pro nobilitate. Quod ad Augustanum respon. sum, rursus id renouatur, sed silentio inuoluitur, ubi auditum est vexςsaris ritu vivendum, uel . abeundum. sic soluta sunt comitia. sed enim cum Rex Iuliae Cς areae cum duodecim triremibus pet id tempus, ad Zyilium Africe promontorium Lothophagites, & ad Galathen appulisset, habuissetque obuium in itinere Garziam Toletanum cum viginti, & duabus triremibus, neq; prcitu sesim hω ad. mmmma uni suisset,Selimus vel huminitatem Toletani admiratus, vel subdole deridens illud' ix Toleta viruu myrim ut modi dicitur ad Toletanu exarauisse; humano Garaiae christiano Hispano sit in
405쪽
moduci classis principis Hisipaniae. Nos Selimus Ottomanus maximus ac potentissimus Tureae rum Imperator tibi Gartiet Christiano Hispano, de summo duci eius Regis , qui tot habet titulos. per hoc nostrum diploma significamus ad aures nostras peruenisse , quod superioribus diebus non procul a Galate obuius iactus duodecim nostrarum triremium, quae amicum nostrum limitam Caesaream convehebant. cum viginti, M duabus e tuis inuictis ea humanitate usus es ut sine conici ci ne praeterieris. Id quoniam credere non possumus aliunde quam ex quadam etiga nos, resque nostras Obseruantia prouenire, cum vix fieri posse censeamus ut quuquam tbmidum aut sordidum cadat in animum tanti ducis, voluimus per hasce literas nostro aureo sigillo communitas, Zc insignitas te certiorem facere, quod tantς humanitatis memoriam ad maiorem opportunitatem tibi gratificandi reseruabimus. Praeterea nostris classibus te vel propinquum, ut salutent in posterum mandauimus. Te commonefacimus, si tamen hoc non est superuacaneum. Ut te serues a periculis. e nostra sublimi, de excelsa porta Byrantio anno benedictae lunae vigesimo primo. Imperi j regnorum nostrorum primo.
406쪽
Rationis v su, quam nee stiri .
Ondum Pannonici aut Transylvanies belli incendia extincta sueranti sed ali
quantum remissa tantum aut consopita, cum non minus atrocis aut cala
mitosae discordi vel potius i cendii alterius semina excitata sunt, latequelerpere coeperunt in finibus Belgarum, oc Aurebatum, d Menapiorum. nem mirum est prolecto istud contingere in rebus humanis, quae tanquam fluctus instabilis Oceani aut undς pro arbitrio ventorum modo si ibsidentes ac humi iacentes, modo altissimae ad celumq; sublatae conuoluuntur,quando in animis etiam singulorum hominum istud ipsum euenit. Nam non solum res ciuiles, dc regna, de imperia diutius in eodem statu consistere no pomunt, perpetua que dantur uicissitudines, sed neque hominum quidem priuatotum consilia . cum animus noster semper fere Variis cogitationibus fluctuet, de quasi arbi. itio uentorum huc illuc agitetur, de deieratur pro rerum successibus. Contingit etiam plerumq; ut ad multa absurda feratur quasi facturus nauisagium. nisi ratione, Bd consilio tanquam tenacissi mis anchoris sapientissime firmetur. de mu niatur. Inde fictum est ut sortuna occulta quaedam. de pestifera perturbationum semina iecerit iam multos annos in Germania per Lutherum prouincia sane primum religiosa. quae iaciles populorum animos. de rerum nouaruria cupidos nacta. postmodo ad res nouas in multoS annos impulerunt. His succrescentibus seminibus antiqua. Ac auitaretistio prius suffocari cepit, quod scelus per Britanniam, Scotiam. Batavosque inimias peruag, tua mox in Austriam Pannoniamque irrumpens, neque a Gallia comata christianissima quidem prouincia abstinuit . in quibus prouinciis multo etiam peiora semina pullularunt , quam 1 primis apostatis sata fuerant. Fructus vero, qui collecti sunt c contemptu lauime, catholicae, incontami. Nouae 3li11. natae teli reionis fuerunt, atrocissimae, de crudelissimae caedes inter se ciuium earundem ciuitatum de gitimae resi-
iustulationes coniunctorum, dc horrenda parricidia, insatiabilis sitis humani sanguinis, furta. rapi- gionis ii
n; incendia rebelliones, facii legia, Omnium humanarum diuinarumq; legum contemptus,quae Gu . ceti Ecum relistione fieri non possunt. nam qui haec faciunt,se Implos,crudeles, inhumanos, nihilq; minus Quam peligionem curare lateantur necesse est. enimuero scuctus contemptae religionis sine cedibus: de rapinis colligi non possunt, cum nullae inueniantur nationes quoia mutanda religi ne non multas calamitates persenserint. Hoc genus pestiferorum seminum ubi per Belgas paula. tim serositat illam nobilissimam, maximeque religiosam prouinciam ita superioribus temporiis bus occupauit ut ea conuelli sine sanguine multo non potuerint, neque in multos annos conuel lentur nam ut temporum mutationes aegritudin serunt humanis corporibus maiores scilicet pro ratione. ataue multis temporum iniuriis amicta dissicilius reficiuntur, sic prouinciae magnas mu tationes perpessae vix longo tempore instaurantur ubi religionem mutauerint, cum quaeque seditio tanto magis timenda sit, quanto grauior causa eius extiterit. Hocautem magis admirabileest
accedita Belgis. quod multe Batauorum, Gallie, Britannorumque calamitates propter propinqui. tatem restionis non erant ignotae a quippequod Belgae sint non magno maris traiectu a Britannia seseli diuisi ad orientem siti in ea parte terrae, quae spectat ad Occidentem oceanum in litore maris Britan ptio. nici siue Germanici atque ad meridiem mari Aquilamico terminantur, nisi quod separantur ab Hispania montibus Pyrenaeis habet Rhenum fluuium,dc magnum Germaniam, qui dei agonuenaalpium Rheticatum ad Batauorum fines diuisus in mare Oceanum postea influit. his Ombrici st Ii i mutis seseli desca
407쪽
Belgarsi imgenia Belium niperuenit ad Carolum R
AustriacaBelgio ps a. Albanus Belgio plectus.
minis ortus est inter Maiden, S Sequanam denique ad orientem, quae natio cum tam prohinnuasit illis regionibus exortas calamitates certe intueri poterat. Pannonicas si non 'detat s e diuerat cum tota sere Turcarum arma per annos multos ita senserit,ut & ipse. 6c urbes Noricae non leuem numinis in Ie animaduersionem cognouerit. Sed antequam causae inrum uae memorabilia fuerunt,non solum propter celeritatem ingentium apparatuum L etiam dic singularem, & inauditam prope crudelitatem memorentur, breuiter attingenda sunt prirnodia se, ditioniam illa, non quae taciunt ad ornamentum liastoriae, sed que ad cognitianem sunt ne es Ea
j litia; cmmu i, norati lustoria fortasse uideri posset sebuiola, cum in Leo sterili ele tu, habe n esu
non possint,aut certe maximis cum disticultatibus,& regiones pro sertilitate sim stequentes ata habitentur.cum nemo etiam pugnet pro sterili, α paupere loco est igitur Belgarum rarum sertilis, de omnis generis leguminiam. 6c animalium domesticorum raue necesseria simi &commoda humanae uitae . vitium tamen est impatiens, deii larum arborum quae amant loca ora pmptet frigus regionis at siquid extern um requirat, facilis est unde vis conuectio. de impotatio. In oc aduersus caetctos homines tractabiles .di Iciplinarum studiosi, ubi pleriqi solent esthmum gnitione non vulgari exculti, qui cum antiquitus regium nomen v nimiktyrannie ni ioli: rent a Ducibus tabemati sunt. ubi vero Carolus dux in bello deniqi aduersus Helueti inlaticii pugnans cecidisset. eius regionis Imperium rure haereditario peruenit ad Mariam v filia. a Maximilianus Imperator duxit in matrimonium, equo navis est Philippus archidux Austriae. O ireliquit varios filios e Ioanna principe Castellensi, quaru haereditas ad Carolum Quintum deni peruenit. Fuit Gallia olim in quindecim regiones diuisa , quarum haec una fuit, in qua sunt urbes . ses til insigninres P xixesiae, Axu cutum, Baganum, Valentiana, Leodium, Meclinia. Augusta Roman ia. dxiori im, Diuodurum. uanium, Limirum, Gandauum, Rigiaeum, Caesaromagum Tettianna. Durocoriorum, Ac aliae nonnullae. Hae omnes ante huiusce belli opportunitatem Philip ore Caroli Quinti imperatoris liιιο hςredi patebat, praeter Eburones,quibus imperabat episcopus HI prouinciae praeerat cum potestate pro a Margherita eius istor . ut diximus, ex quo Dux Saba cliensis in tuum principatum per conditiones pacis recuperatum accessit. Margheritae syngrapha oblatum fiutiliorum principum,&ad Philippum regem missum. Philippus t Tibi utra ideret nequid Qetrimenti res Belgica caperet atque niteretur prudenter tot incendiorum initia restinguere. quae quidem nulli diligentiae vel labori pepercit, de res iamiam consiopitum iri uide vi a lippus fortassie de illa regione magnopere sollicitus, uel quod res tantas no sitis aequo animo crederet ingenio ac uia ibi is muliebribus, quia res maiori robore videretur indigere, vel alia quavis de cauta, itinecit cum imperio meam prouinciam Ferrandum Aluareetium Toletanum Albanum Duc lumInum imperatorem inarum copiarum,tanquam ad bellum, dc ad framanda ingenia' lorum topulorum uel per rima. acerbitatem,si placide facileq ue non posset. Hic dum se accinxit ad ita Philippus lueras deau ad Perat inum protegem Neapolis, ut copiae veteranorum Hispandum mitterentur in inlubriai. .Quod ipsurn facere iussi is est Carolus etia prorex Siciliae . iussus est & Cabitet eua Mediolani praesectus 5 illas copias, dc suas paratas habere in Albani aduentum in Italiam . quas postea centas in Belgas traiiceret. Sed tamen non simplex cauta fuit belli inter Beletas,dc Philippum regem noua religio,vcrum aliae coplures, quia mulli contra pactiones siet quere ille M.quas eum Carolo ouinto habebant, quas laicascribendas putaui quoniam plurim nil ciunt ad
totius historiae allucidiorem cognitionem . nam ita conuenerant atque impetratant a Carolo Ouinto, ut hisce eonditionibus regerentur, quae intelligerentur ad successore, postea tianis
princeps eccleuamcuin statum ampliet supra quam iactum sit a caeteris principibus, sine nobilita' ti urbiumque cςterarum consensu. x Ne quem subditum vel habitantem in Belgi princeps pim:' pollit, nili pro Ordinaria i udicum consuetudine. 6c libera consuetaque libertate: quo reus p blice te expurgare possit vel ipse Vel per patronos, dc causidicos. 3 Ne tributa, subsidia. e . ve salia, vel alia humimodi possu imponere sine consensu statuum ei bis regionis Nec emi nistrum externum in Tungrorum liue Amburati tot uni regionem admitteret nisi ' .husdam lembus munus. y Ut si comitia trabeantur petendarum aliquarum retiimm rui ne tencantur ex re extra regio: Iem necive ratum sit, siquid extra iagione siletit dIesum V principi liceat nouas munitiones inter Belgas excitare aut aedificare. 7 Ne Belete externa auxilia adnuitece in s ham regionem teneantur 8 Si princeps vel iniuria, vel alia qua ui ζ priuilegus derogare tentaverit, tunc Belgae liberi , dc ab luti Gomui iuramento lis Intur Tlis intellii cretur restuuta Iibertas patriae. haec priuilegia via sunt illis populis linii 2mis Im Philippus rex eadem instituta religionis Hii panae denuo imponere tentasiat quae sum I m 1 Feminando Rege imposita. atque nunc in Hii pania seruamur in rebus spectantibus ad quaesitionem talia Ioua quaesitionen huillis'di detrectantes, viqitae facultatum iacturam secum aeret in cordi. bus animis conspirarum ad illud iugum depellendum. quod non modo ad euersionem tam Belgirum, α libertatem auitam Qui ita inpar:
ctiones eum Catulo mpe raru or ito,
Ut censebant . illa de caua multi nobileste principe seiu,ictioni, - '
scelerum admisiaet nouis remediis c tam atrocibus praesertim, quae Philippu id nullan 'tate esset aediturus, inuidia quorundam ministrorum vel potius auaritia perstata. Se per uari
408쪽
x victi antia erga rege seritaturos donec vita superfuerit.audito Albani imperio ad has petitiones osserendas pilolunt Biuxellis Margheritae principes Bredet ensis. Ludovicus Nansiesis regillus.
Comes Vandebergensis id alter Coleburgensis. Hi ta magna nobiliu ma au accedunt. Syngraphu, ut diximus, oti ut Margheritae petitiones sponunt. honestate illam conant explicare. Demonstrat se Regi semper si deseruauisse nolitent ad eius nuru facultates ac vita profa suros. Rogant no modo ne priuilegia negligeret ac euerteret eius regionis, nationuq; Belgicam,& auita instituta fidelissimo tu populoru, introducenda noua uu sitione Hispani ,vetu et ut ii iii animatu imperiit ipsis suarurelinqueret, atq; Placatu a Carolo V. adimeret, pro quo tanto beneficio non solium perpetua obse uantia pollicerentur, sed et iticies centena millia nummu intra certum spatium temporis. His Maroerita tardet se tin non habere autoritatis . certiorem ficturam Philippii perlueras, quare decre. tum expectarent. Petitur nequis interimaministrisquςsitionis insestetur. quod concessiam est ad
euitandos tumultus. Delecti sunt duo equites Toso mi ordinis Bermensis, M Montegnius I in Let, ibistali, qui pro illa regione fungerentur legatione hisce rebus componendis, quia timebatur, nisi res Philippa
ita transigeretur, tuturum, ut ubique tumultus insurgerent. atqui cum rerum nouarum fia apte na- 3 petition
tuta maxime studioli sint Belgς, non potest multitudo tantam moram Ocn perterre. ut expecta- biu gua. retur regium resiponsum, sicuti cum Marghetita principes regionis conuenerant; quamobre Atua n, dc in aliis urbibus paulatim tumultus excitantur. Profitentur palam se illud velle omnino ob. tinere, cuius causa missς fingent legationes. Atuacuti. multisq; aliis in locis illarum regionum fi bant caetus in multis priuatorum aedibus, quo conueniebant qui nouae religionis dogmata complectebantur,propriosq: habebant eius factionis autores, de ministros, e quibus conciones audirem . Neq; tamen priuatis aedibus contenti sunt, aut inita priuatos parietes se cotinere diutius potuerui, cum in publicum paulo post auctis viribus multorum accessione eruperint. seq; quid sentirent palam profiteri cepet in Linae accidit ut de ad Atuacutum M apud Attrebares, Nerulos, Selandos Batavos, aliisq, in locis cociones publice a magna hominu frequentia audirentur, taq; magistratuu vel metu uel reueretia abiecta ia dogmata catholicis Nauitis ritibus aduersaria imbiberentur. Quinetia Belgae sederati supplice libellu mittunt ad Maximilianu imperatorem, qui oblatus est in Augustanis comitiis, per quem petebant ut Philippum Regem commonefaceret, rei iocaretq; ab Hii panaquae litione 6c a promulgatione Tridentinorum decretorum. scribunt ut precetur Philippii ne per gat profundere piorum fanguinem ne ira Dei per hanc reim in illum excitetur rogant ut de religione negotium in comitiis accurate tractetur. Margherita deinde m concilio aurei velleris proceru,ci, abrogatio quesitionis postillaretur, responditie concepisse quide moderatiore quanda ratione edictor se, qua vellet mittere ad Rege,sed no ee utilitatis Belgicae eas leges prorsus euerteres. nulluq; hre culta verae 8c auitae religionis. posse ipso, coniectura consequi quo animo ipsa sit erga Belgicas nationes, cu Brabantiae ordinibus pollicita fit nulla illos quesitione vexatu iri. nec ita multo poli diuulga- :tus est rumor promitsu esset nemine religionis caula pςnas daturii. donec quid pii certi decerne.
retur a Rege de consensu ordinu ac statuu Belgico tu. quod fictu fuit a quibusda *deratis. at illi qui
antea ad mutua defensione consipirauerat,s; derationi mitu superius comemorata qui supplici libello subscripserant, ut aliquo externo indicio sita in rege fide. dc obseruantia significaret, eaeperunt rogia em3ie aurea vel a r.etea de collo gestare,cuius in altera parte due manus te mutuo coplectebant Q ad significatione fidei date.erat illis apposita mantica cu vasculis N inscriptionedideles usq; ad mat ca,atq; ne latius serperent semina haereseos quς ia pullulatura videbantur, conuenerunt ad comilia tres ordines. magistratusq; Hannonie. Zelandae, Olandae, Artesiae, Flandriae, Busat erotu, Namurrit, qui de moderatione regioru edictor u quae pleraq; oia suet ut approbata pler opinione lederator in reclamatu est tu Λntuerpiae a plebe. q conquesta est apud magistratu .stapplicitem; expetiuit ne illa moderatio admitteretur.sparsiqi sunt cla minaces libelli,qbus cedes Oibusco plectentibiis proponebatur. at scderati interea noctiirna hent conueticula accitis conci cinatoribus nouae religionis e Geomania. Saxonuq: oppidis.& Callia. Britania,aliisq; locis eius sectae qui cito couolantes pestiler p&mientς messis semina iecerut fit edictu .qd regio note de Margheritae promulgatur, ut oes exteri co. 'cionatores excedant e Belgio sub grauissimis penis. sed tanta uis erat sectantiu oc protegentiu vel armatoria, nemo ut attingere negotissi ausus sit, ari; illi audacius concionarentur. primi qu1 illa doctrina im,ibemt,filerunt Iisgae, a magis vergunt ad occasse habitant, ad praesente regione, 'u i cu iclo' periis vi conciones accesset Ut nequa uis cocionatibus inferretur. secuti sunt horu ex eptu e vestigio AntueTpientes, qui coriariu. 3c tinctore cocionatores habuerat, ac deinde inseti numero armatori, concio natores protegentes Olaiae Zelandae, Phrisiaeq; populi,dc macenies, I perenses,Gandes cs. Perperastes,Callatani Alder nardenties, Mallico plures. Brexellenses, uaniensem; lcvniuetia se
cuimonia atq; Arihelia incolaminate aliquadiu pstitissent. in Mepstiterint eo deniq; necessitatispreuet u est quor uda dein etia, vias multae biblyothecae sacrae, de imagines sanctorii, Ac vel ipsius xilii, ac virginis matris e sacris locis a planis maniae ad suppliciu raperent,deiicerent, istingerentur,ilamis absumerent. qipsae columeli fiebat in Eucharistia.necesse fuerit lege mulgati qua prohibebant sub poena capitis, de bonorii fisco addicedorsi. N pduellionis ne as res sacras aut Pionas Vic
latet, non incessatu estoino, quineti 1 i spe in multus variis in locis sunt cxcitati, de non lemel luppliliciis affecti tumultuu atatores ut vero res pacatius transigerentur. perscriptae suntliae a Margherita gubernatrice ad oes pretectos.& magistrarus prouinciatu Belgicarii uti darent opera ut res pacate traugerentur. Pcinceps Aurantius idcirco transegiti 'deratis Traiecti inferiotis ut eaede coditiones,qAtuacuti supius memoraulai 'obseruarent,qb'hςc addita sunt. Nec 3 impediat captiuitate Icono lata v. liue tractoru sacram imaginu aut lut tonu. Neas distraliat aut penes le tui uet ii Niloa famos
409쪽
In Regem. gubernatricemis, aut in alios magistratus. Nequis samosas cantilenas, aut quod populum ad teditionem commouere queat palam canat. Nequi, catholicus vel splerator u concionator partem aduertam carpat, aut iniuria aliteiit, qui si secus securint, priuentur concione. liceat tamen generatam vitia inseriri, bc carpere. ita quoniam ad has res citius ledandas videbatur opportunii, umagis turbulentis urbibus piaesidia im poneremur, perscriptς sunt literae ad lentianae magistratus, quibus petebat gubernatrix.ut duo millia peditum ad vibis praelidia Regio nomine ad in uter crur. it. Iudeu renuissent uniuersi cives , quia vetebamur supplicia pro excitatis tumultibus, pronuciati sunt rebelles regie maiestatis, cum etiam tormeta in regias cohortes displolissent. eadem tana proposita est siquis vel commeatu, vel armis, vel aliquo genei e beneficii illos iuvissetIdditae lunt copiae regie quae istud fieri prohiberent atq; cu circiter tria millia armatorum ex oppido erupisset, magno tacto impetu regiae copiae ad sexaginta trucidantes illos in oppidii repulerunt. at f*derata qui primi coplexi sunt eam nouam religione.opem ferendam esse suis amicis obsessis rati multos milite, colligunt de conscribunt, quod i pium faciunt macenses collectis quinq; cohortibus peditii erectis vexillis alias copias expectantes pedetentim proficiscuntur, obuia quςq; templa diripientes, oc inflamantes. at Rassegem ius regulus insulae Duari. de Orchisii presectus cia ducetis siclopetiariis expedituli mis.1c nonnullis equitibus his obuia procedit .conserto praeliocesi sunt ex auxiliariis ad centuic quinqua- sinta, reliqui cu te ad turrim Uuateri ossi fiuga seruassent, limini igni vel flamma vel fumo liante, tincti nullo regio milite amisso. deinde aliae copiae Tornacens tu horu clade ignorata adhuc cenobia muliebria succendunt. de in sacratas 'minas ina pudenter saeuiunt . templa spoliant, cenobia praedatur,reliqua flammis absumtat. laturi opem suis deinde in pagi a Uuatellositu irrumpit L Rasi emius dimissis tota nocte nuntiis ad proxima praesidia finitimos catholicos nobiles, M delectos in militiam rusticos conuocati conuenerunt postridie mane ad sextam hora e locis vicinis plures duobus peditumillibus, equites centu cum Tornacenses accederent ad tria milliae initur utrinq; minutu praelium. Tornacenses paulatim Tornatu versus se recipi ut. sit his obvius Brte regulus Norcamius praefectus Hannoniae cum decem peditu vexillis, Ic equitibus pluribus quingentis. Tornacenses cu lantis viribus non possent resistere profligantur cedaturq;.quoria sunt trucidati fere octingenti, reliqui in iugam versi .ceptu est tamen ab aliis nouae religionis hominibus urbes, de castella dc munitioncs vel tetare insidiis, vel palam adoriri,cu variis in locis pugnaret ut leuibus praeliis. At in nouo orbe. in ea re Sion quς Glapania vocatur, succrescebat in dies letuitarum sacerdotum opera,&charitate illorum numerus, qui a cultu immundorum idoloria. ad ueram Sc solam salubrem Christi religione conssuebant. quippe cu Xumitanda Rex per adoptionem creatus iam nonnullos annos. Vir non minus animi dotibus.quam corporis orna metis, Ne aspectu insignis ad verum cui tum Dei per eosdem sacerdotes accesserit. cum saepius suos iamiliares de Christi salubribus pisceptis, Sc ampli ilimis proin illis virorum bonorum disserentes audiuerit cu mitifica quadam animi voluptate. res eo deniq: perducta est, ut 8c ipse dc multi e si is proceribus ad baptismu conuenerint, qui sint post modo Bartholameus pappellatus . mutati sunt, vel potium relicti primi ritus multarum rerum, quae causa ruit ut in illis etia p. regionibus bellum excitatum sit nouς religionis causa nam cu Bongi se appellabatur sacerdotes illi Epristini idolorum, consueuissent per quosdam exequiarum certos dies quotannis opiparum victa. rω incrementum proventuum accipere a principibus regionum. Bartholampas quia cognouisset id nihil conferre illis qui in cultu idolorum sine baptismate decessissem, omnibus sumptibus illis par cendum esse statuit, atque ad sex millia pauperum christianorum pro Bongis ad epulas funebres conuocauit, BonZis omnino exclusis. atq; cum ad Umbram urbem regiam accessisset, pro sacrificia. uae fiebant nuper defuncti Regis statuae, illam e templo conuelli, de comminui iubet, atq; luc Di. idem incendium excitatum auctum di est multorum aliorum idolotum eiusdem urbis, de ubique in uniuerso regno que omnia prorsus succensa sunt euersa. sed quoniam reliquuλ erat Gotudonus filius spurius defuncti Regis, pro quo in regnum Barthola maeus per adoptionem successerat, isque aegre serebat se filasse regno ita priuatum, visa est opportunitas Bonais sacerdotibus non negligendacius in regem excitandi Nam prios conquerebantur de acceptis iniuriis, quod contra instatuta maiorum X lumitanda vel in auitos Deos inliir texiiset,quod vel eius monumentum comminuerit equias delerit. cultum sustulerit, memoriam prorsus obliterarit, cuius regnum acceperat sacerdotes
neglexerit eieceritque pro mendicis, M vilibus, id abiectiς hominibus nihil posse di pectati nisii crudele. de inhumamim. Ie perfidiae plenum ab eo qui tam facile auitos Deos. oc benefactori cultum, auitosqtie ritus sacrificiorum reliquerit. 5c ad nouam religionem recessctit. non eise cxpectandum. vi vel per simulationem religionis, vel per desideri u ampliandi regni arma ab illo hostiliter moueantur, cum ea di mellius repellantur, quae inseruntur repente nihil tale opinanti bit . quam quae multo ante prouisa comitaque sint. his rationibus effectum est ut non uolum Gotondam, cui concesta suerant urbes quaedam fi regiis comitiis ne priuatus prorsus viveret, sed etiam multorum consilia, qui nondum fidem christianam complexi fuerant, finitimorii in mutua auxilia aduersus Regem conspuarint . his tot auxiliis fretus Gotondonus decernit in regnum paternum procuratores mittere . qui caperent possessionem, quando tam ingratus visus esset X lumitanda. iussi sunt etiam qui iniistianam rei gionem introduxistent .crudeliter necari. accidit mrte, ut Bartholomeus aduersus quendam regem bellum gerereticuius uxor Regina cu esset, de ipsa christianam fidem acceptura id curabat rex fieri ante quam rediret in castra. tumultus excitatus est itaque repente coniuratorum Atti, mae primum duce Feribo viro magnae autoritatis.trucidati sunt quidam christiani.no procul ab Ic xi ura regem cum mul tis inuadunt. atque nonnullis trucidatis praefecti propinquarum urbium pro
vi tabas arma capessiantatum est ad palatium, quod dc ipsum de vita iniectis malleolis concrem
410쪽
tur. Rex eum praesecto urbis ac statre. 3c paucis e suis in munitionem urbi pmpinquam se seruauit . atque cum tumultus diu perdurasset Icoxiur , multi ex armis profugientes Filandrum ad oppidum profugiunt. Rex ut arma surgentia ubique deuiaret coactus est de ipse, & omnes christiani ac Lusitani cum uxoribus procul abesse, cum non deessent interim qui regem hortarentur. ut ad pristinum cultum deorum rediret, qua una ratione omnia facile possent placari. at enim cum Rex ad amicos hortantes ad hoc per literas scripsisset paulo post se paucis locis exceptis omnia in us partibus recuperasse coeptum est ad timorem suppliciorum ubique regium nomen conclamari, erect due ubique regia insignia.N ad laetitiae significationem multa tormenta bellica terra mariq; dispi .collectis itaque multis copiis,quae und sque ad excipiendum regem confluebant, ceptum est Gotii donum obsidere cum suas vires Arrimae Rex stat et cum Bartholanam Rege coniuxisse .concremata sunt, x deuastata omnia Feribi castella. qui arma aduersus regem sumpserat in ultionem tantaruiniuriarum. At principi Aurantiano Atu acutum concedeti magna multitudo honoris gratia fit ob via cum ibi gubernator esset futurus. Margherita ad eum rursus literas deditiquibus beneficia continebantur,quae de ipse, dc eius maiores in Austriacam familiam saepius contulissent. se non dubitare de Optima eius voluntate erga regem. hortatur si quando vir oc princeps bonus apparuit ac prudes erga regem, & Belgas, id hoc tempore maxim h prestet, quod elliceretur ad euitandas multas immi nentes calamitates. has una ratione deuitati posse, si persuasistet ciuibus Atuacuti,ut prcsidium duorum millium armatorum admitteretur,ac ita egisset. ut incepte conciones abolirentur, 'uae aduersus regiam voluntatem fierent. Ipsa postea minatur per literas Atuacutensibus ciuibus, se illos perduellionis reos pronuntiaturam nisi illa fieri paterentur.in quos etiam esset a nimaduersiura. at contra, si illud passi essent. pollicebatur abolitionem Hispanς quesitionis, oc leuiorem Placatum, ut pe tebatur. Aurantius nullum ossicium. quod rille sere putaret praetermittit hortatur ciues ad accipi
De regiae maiestati in omnibus ad imperium spectati promptissime parere.vna in re videri sibi aequum et se, ut essent liberi in ea nimirum quae spectarct ad voluntatem, Zc curam suarum animarum . nimis esse crudele, cum facultates. 5c corpora imperio Regis subiiciant, si iis contentus non sitiatq; ipsi neque animum quidem liberum trabere possint. rursus a Margherita reno Iantur literae . dc imperia. ac mandata , quς dabantur principibus earum regi num , quare Brederodensis regulus illis omnibus, qui negotium aggressi merant, comitia indicit Santronium. illud est oppidum in finibus Eburonum . in his comitiis indictum est agendum esse desederatione, de communicatione rerum, de consilio aduersus res inllantes capi edo ad propulsandas calamitates . Vbi illuc accessissent conuocati, multae legationes variarum urbium confluunt rogantes se quoque admitti ad societatem .serationis, ut de communibus armis si opus esset protegerentur,ic omnes coniuncti maiorem vim ad defensionem conferrent in sumptus bellicos, si qui sint faciendi omnes iacultates, de vitam pro communi libertate liberaliter pollicentur. Que ubi micsent ad Marehelitam delata. significat per nuntios se non posse aequo animo serre illa comitia vel conuenticula, quae fieret in contemptum Regis ad animos populorum ad tumultus seditionesque impellendo quippe cum nulla sint habenda legitima ac non seditiosa comitia in regiis regionibus,
in qu res, aliqui ministri non advocentur. Vbi syngraphum oblatum sui Cnihil aliud apparuisse
peti, nisi Vt noua quaesitione imponeretur promissium esse nihil interim noui fieri. sese ita certiorem regem secit se,quod nihil in nouaret ut Quod si sibi fides non seruaretur. quam acceptam Omnium populorum nomine dederat futurum ut in eam magna ignominia redundaret, quae tam facile perfidiosis hominibus credidisset. Nunc quoque tamen posse errorem facile corrigi ac resarciri, si elicerentur ex illis reg onibus Oinnes, qui aliud persuadere populis conarentur, quam quod creditu est a maioribus de sacris rebus. illo negotio fieri posse ri omnis error deleretur, atque rediretur de nno in gratiam regiam. Quod si in eadem sententia persisterent, suturum ut grauissimas penas durent sus temeritatis . nullum redditum est responsum, nisi quod paterent Regi Hispano tanquam Duci Ambivaritorum siue Brahantie . dc quod Bruxellas accederent ad responsa clariora reddenda. Idcirco autem nullis parebant Marghecitae mandatis, neque magni iaciebant eius edicta, quod multi erant foederati, de finitimi principes Germani omne genus auxiliorum ad si istentandam nouam religionem pollicebantur, cum quibus, Ac nonnulli quibus inuisa erat nimia familiae Austria potentia. In illis comitiis habitis Santronii statutum est ut conditiones principatus Ambivatit rum curarentur imprimendae ad probandam causae suae equitatem , quibus impressias decernunt omnes status inferiorum regionum conuocare, sine quorum consensu censebant nihil ratum fieri posse. ubi illuc ventum esset. Santronii decernitur parendum esse Regi Hispano tanquam comiti Belgarum, deduci Ambivaritorum. At si ulterius procederetur, velletque ingere ad ea quς priuilegii ς repugnarent, ne tenerentur il Io casu parerem e concestionibus ab Imperatoribus obtentis abrogaretur, quς continebantur sub aureo sigillo. Quod si quis eorum priuilegiis derogarem. natus eis et, sic intelligeretur facta sederatio ad defensionem, in quam admitterentur omnes Volent . Tribunos in omnes regiones destinant, qiu haberent illorum delinum ubique qui apti eisent rebus bellicis, atque instituerent . dc instruerent omnes aduersus quicunque offendere parasSent. nea pecuniam offerunt ad omnes opportunitates cum opus esset.atque numerus oblatarum peeuniarum accessit ad tria millia librarum auri impressi, hoc est tricies centum millia nummum. De lecti sunt duodecim e primariis proceribus, quibus impositum est ri mature pecunias exigerent,
qxis promisss fuerant. summus imperator eius foederationis externus imperator visus est eligendus. Responsum