장음표시 사용
531쪽
Aliquando dolor sentitur in parte ab
currentes comprimuntur; hi in una extremitate compressi , In altera hiant, hoc est , si fibrillae nervorum in una parte arcte compriman tur ad se invicem , tunc eaedem in altera extremitate nervi ab invicem recedunt, ae proinde illic tubuli fiunt apertiores , ita ut spiritus e cerebro queant fluere per eosdem ad subjectas partes , pitui tam removeant , attenuent , & postmodum accedente nova quanistitate spirituum omnes obstructiones nervorum & sic soporem tollant .
Hoc faei id unusquisque concipere poterit , si nobiscum consideret, hunc fasciculum juncorum ΛΒ, qui si vinculo constringatur in punis dici C, junci in A & B ab invicem recedent, dc spatia relinquent ibi
multo majora r idem cogita de nervis, quos diximus consare ex in
finitis fibrillis , dc juncis quasi , communi theca inclusis . Vide Tab. XXX. Fig. I. ω ILAliquando sentiunt homines dolorem in pare abscisa, quod refert
Cartestus in ρart. q. principiorum . schenc Ius hoc ipsum refert de quodam milite, cui brachium erat sublatum per tormentum bellicum; ille sentiebat dolorem in brachio ab layo. Tria talia quoque habui exempla : tota res consistit in dicto Cartes, quod videlicet anima judicet secundum consuetudinem Vide medit. 6.
Sed ut rem hanc accuratilis intelligamus, concipiamus, nervos naturaliter excurrere ad digitorum apices per brachii decursum sic nervus A, ex medulla spinali proveniens , tendit ad apices digitorum Brsi nunc manus tollatur a brachio in puncto C, dicimus , t si acres humores vel licent illas nervi portiones, quae tendebant ad digitos, ut in B animam ex consuetudine judicaturam , dolorem esse in digitis, qui jam sunt ablati, in quorum loco jam alii ex ligno vel panno sunt Constituti , quos saepe attingunt, non aliter ae si revera dolorem illiesentirent; nec potest res aliter se habere, cum mens ex conjunctionis lege judicet secundam consuetudinem. pars patitur, ubi extremitas eli nervi; ut si nervus Bassiciatur In C, sentietur hoc in D. ubi est extremitas illius nervi: sed quia nulli bitangi potest, quin illic reperiatur finis nervi, hinc praecisὰ attactum sentimus, ubi fit. Non mirum igitur, si nervus ad digitos tendens, ablatus ex parte, tangatur in relici a portione, quod anima judicet hunc motum esse . in digitis . hine quoque clarum & evidens est, animam non esse t tam in partibus , ubi sentimus , uti vulgo putant: sentimus hie d Iorem in parte, quae ablata est & remota, in qua animam residere nemo statuere poterit. Nunc porro quaeritur , cur pulsum cordis , arteriarumque rerebri non sentiamus pQuia anima non iudicat de consuetis e de consuetis, vulgo dicitur, non est passio. Sed anima attendit ad novitatem, ad insolitum quicquam; ni ne quam primum aliqua in parte pulsus est solito vehementatior, tune sentitur: sic quando arteria comprimitur a tumore quodam duro, tune illius pulsus sentitur, quia sanguis libere non transiens per arteriam compressam, .im telum debet adhibere , & latera arteriae
magis diducere, ut queat a Jhuc perrumpere, hinc illius partis fibrillis insolitus imprimitur motus, qui ad cerebrum & sensorium delatus,
animae ansam dat cogitandi de pulsu illita partia
534쪽
Cur ex diutino dolore membra fluent, o aecrescit patientia λPlurimas hujus phaenomeni rationes dedimus ante, ubi quaestio erat de remissione doloris; alias tamen prioribus adjungemus. I, Quia anima de consuetis non accurate judicat; hinc diutinus d Ior animae fit consiletus , nec anima ita amplius afficitur ab illo motu& actione,quae ex diuturnitate fit solita,ac proinde dolor videtur cessare, hoc est, idea doloris , non autem cauta , hoc est, actio & motio fibrillarum , sed anima tantum ad eam , non ita ut ante , cum adhuc nova dc insolita erat, attendit hinc succrescit eorum patientia , hinc est, quod ne phritici ex continuis cruciatibus di doloribus postea dolorem vix sientiant; hinc dicimus vulgA, Omlharden in deprπ.Deinde ex illa actione diutin1, id est, vellicatione & lancinatione, fibrillae nonnullae rumpuntur & solvuntur a parte sensit ua , quibus
ylan in f visus nolter requirit, addit suo tactui: huic etiam multum facit multa & crebra exercitatio.
In eadem Cartess Dioptriest, eap. 6. g. r 8. & de Homine pag. 83. est quaestio, cur homo, tenens inter duos digitos decussatos A globu- fit Ium quendam B, hunc instar duorum sentiat,& non unicum &sim- rerplicem λ Vide Tab. XXXI. tos Hoe totum ex eo contingit, quod diversi musculi, diversis nervis donati, tangant eundem globulum: diversi musculi quia illi laterales μυmusculi, qui sic decussatis digitis corpus tenent, alias nunquam unum seης objectiim simul tetigerunt, & ex hae actione di versis musculorum di- Tab. versorum nervis impressa oritur di veris in mente idea, hoc est , objectum duplex repraesentabitur, quod revera erat simplex, quia diversi nervi tacti diversam actionem adsensorium deferuui, sed facile visus' tactva .
536쪽
Cur ex diutino dolore membra fluent, ef accrescit patientia λPlurimas hujus phaenomeni rationes dedimus ante, ubi quaestio erat de remissione doloris; alias tamen prioribus adjungemus. I, Quia anima de consuetis non accurate judicat; hinc diutinus dolor animae sit consuetus , nec anima ita amplios assicitur ab illo motudi actione,quae ex diuturnitate fit solita,ac proinde dolor videtur cesilare , hoc est, idea doloris , non autem causis , hoc est, actio dc motio fibrillarum , sed anima tantum ad eam , non ita ut ante , cum adhuc nova & insolita erat, attendit; hinc succrescit eorum patientia , hinc est, quod nephritici ex continuis cruciatibus & doloribus postea dolorem vix sentiant; hinc dicimus vulgo, ουolharden in demn. Deinde ex illa actione diutina , id est, vellicatione dc lancinatione, fibrillae nonnullae rumpuntur & solvuntur a parte sensiti, quibus solutis , necessiario sensus debet esse minor; hinc partis illius oritur Uor, ut diximus . Reliquas rationes dedimus citato loco, quas proinde hic repetere non lubet. Duaedam etiam partes experiuntur esse tactils expertex, aut quae nuben paris
nultis habent nervos ἔ aut quae nervos habent , sed quorum fibrillae t , cuis a
non tenduntur, sed flaccidae jacent; aut quorum extremum non per' cta experia tingit ad superficiem concavam ventriculorum cerebri; aut qui ner- , , qui multos habent maeandros, flexus, qui impediunt, quominus fibrillae legitim d tendi queant,quam tensionem vidimus requiri ad tactum:
sine hac enim nulla actio nervis ab objectis illata potest vivide deferri ad cerebrum & ad sensorium, sed evanescit plane. Cur in omni in Quaeri etiam hic potest, cur in omnibus hominibus tanta sit titilla' bus sub planiatio in plantis pedum λ ta pedis tan Respondetur I, quia ii Iaactio illic est insolita magis : pars illa ra tu femItur tι- risis attingitur ; hine insolita actio titillationis magis illic sentitur , liliatio. quam in aliis partibus, quae hanc actionem frequentius patiuntur. II, quia illic multi nervi congregantur , qui simul tacti actioner . vivide deserunt ad sensorium; quo enim plures fibrillae in aliqua parte tanguntur, eo accuratioris illius partis est sensus. Apud Cari sum, in tractatu de Dioptrica, habemus exemplum caeci, Caecus ex
qui amissum visum compensabat suo tactu; hic pro variis resistentiis, modo tactu D. ab objectis manibus & nervis impressis, poterat dignoscere & distin Io disinguat guere objecta solo tactur hoc antea etiam explicuimus, diximusque, objecta. ipsum hoc aequd posse facere, ac nos, qui visu pollemus, quia ille majore animae attentione hoc agebat illam enim attentionem , quam visus noster requirit, addit suo tactui: huic etiam multum facit multa & crebra exercitatio.
In eadem Cartesii Dioptriea, eap. s. s. rg. & de Homine pag. 8 s. Cur glabularest quaestio, cur homo , tenens inter duos digitos decussatos Λ globu- fl teneatur imIum quendam B, hunc instar duorum sentiat, de non onicum uec sim- ter a os digι-plicem λ Vide Tab. XXXI. tos decus HOe totum ex eo contingit, quod diversi musculi, di versis nervis ni donati, tangant eundem globulum: diversi musculi quia illi laterales aut x reprc. musculi, qui sic decussatis digitis corpus tenent, alias nunquam unum sentctvr objectum simul tetigerunt, & ex hae actione di versis musculorum di- Tab XXXI. Versorum nervis impressa oritur di veris in mente idea, hoc est, objerctum duplex repraesentabitur, quod revera erat simplex, quia diversi nervi tacti diversam actionem adsensorium deserunt, sed facile visus' Cur ex diutIno dolore fue- crescit patiε-
537쪽
tactos saltae iam emendat & detegit. Sic itaque egimus de omnibus
sensibus tam internis, qu1m externis, vidimusque, omnes externos posse revocari ad solum tactum, hoe est, admotum Incalem eredire nune debemus ad bivium aortae, & sequemur ejus truncum descendentem, Partiumque, quas alluit, visuri sumus functiones.
De Trunco aretae descendente .
De trunca Dostquam igitur vidimus sensus tam internos, quIm externos, cartae descen tempus est , ut nunc redeamus ad Bivium sortae , sequamurque dente. ejus truncum descendentem, & singularum partium , quas ille alluit, videamus functiones. Cur truncus Vidimus antea , truncum aOrtae ascendentem accipere sangu nem condens ac- sustitiorem, spiritus larem, duplici de caus1.cipit sangui I. Qaia ille truncus erat minor , nec proinde omnem ex Cnrde ex nem ubiuio- pulsum tanguinem recipere poterat, sed tant sim illum , qui su 1 vo-rcm latilitate , subtilitate , spirituositate , crassiorem praecurrebat, prae veniebatque. II. Quia ille truneus erat situs ad lineam rectam, quam sanguis subtilior α vior sequitur eκ naturae legibus. III. Potest addi, quod subtilior ascendit, & gravior destendit sanguis su propri1 gravitate deorsum. Cfassior san- Sed cum omnis sanguis recipi nequeat ab illo ascendente truneo , tuis descen- tiee omnis aequd est subtilis sanguis , rationi consonum est , sanguidit per trun- nem reliquum crassiorem descendere per truncum descendentem ad cum descen- partes in seriores : hoc tamen non ita est intelligendum , ae si nihil ontem. ipirituosi sanguinis ad eas partes perveniret, sed id tantum volumus, minus spiritos esse illi sanguini permixtum , qui ad inseriores, qua iri qui ad superiores partes tendit: in hoc trunco non multum speculabimur laterales ramos , qui ad costas deflectunt, intercostatis dictos , eum peculiarem considerationem non mereantur.
De vois gastricis S permaticis.
Vasorum π Ee phrenteos ramos examinabimus , sed nos potius converte-Iperm rico Iri mus ad arter am caeliacam, ejusque di visionem: hae e varios ex rum exor- se ramulos notabiles spargit ad principales , quas vocant, partes, adro - . ventrieulum videlicet, hepar, henem, pancreas, epiploon, & ad ve- Arier is edea ficulam fetus. Singulos hosce sequemur ramos. haeis disjι- Pria o ex hac arteria coeliaca prodit gortea dicta , quae tendit.adbui ιο. Ventrieulum, Variosque notabiles ramos dispergit per ventriculi mediam ignicam , quae carnosa est; reliquae vero sunt nervosae & mem De rerteria bra nota : haec distributio multiplex ramorum arteriae gastricae inter IUric4. fibras tunicarum ventriculi habet eundem usum , quem ded mus illi multiplici distributioni carotidum in capite, ubi dicebamus, sangui
538쪽
nem permultiplicem divisionem accipere majorem superseIem, a qua proinde copiosiores spiritus facilius separabantur r sic etiam hie mulista i Ila d i visio ramorum facit, ut sanguis ad ventriculum tendens acciis piat majorem superficiem, a qua proinde humores & spiritus taciti eis
exeunt in cavitatem ventriculi. a is
Cum hic versamur circa arteriam coeliacam, ejusque ramos, ratio suaestio, cur danda , cur sinister ramus ejus fit dextro majον δ idem erat in bivio sester ramusaortae, ubi truncus astendens erat major deserendenter sed ratio, quam eaenaeae dex ibi dabamus, contraria est rationi, quae hic habet locum; ibi ascendens trοβ major 'erat major, quia sanguis ibat magis ad lineam rectam ; hie ramus ascendens, seu deflectens ad latus dextrorsum minor, quia hie ille ra. mus it ad lineam magis curvam: dexter ramus magis recurvus est , dum ad dextrum latus it; sinister ramus est quidem nonnihil recurvus, sed non ita ac dexter. Cur igitur hic non obtinet contraria ratio in bivio aortae levitas iaciebat lineam rectam , hic gravitas: ibi levitas habebat majorem vim sursum tendendi ,& vata dilatandi, hic gravitas idem facit, quod illic levitas: illic levitas, hic vero gravitas majorem habet vim : illic quaestio erat ascensionis, hic descensionis: illic sanguis levior, subtilior, spirituosior sursum volando pervertebat era Gsiorem ; hic vero crassus sanguis descendendo facit majorem vim, &se sibi format ampliorem minus curvam, quam reliquus , utpote mi neis gravis & levior, qui proinde nonnihil a linea recta decedit. Haec tamen non ita sunt intelligenda , ac si ille sanguis, qui ad inferiores tendit partes, nihil subtilitatis in se contineat; minime gentium: hic crassior igitur dc gravior sanguis , sortitus effectum, faciet ramum majorem , quatenus suo impetu Vasa , quae transit, magis dilatat & extendit , quam sanguis levior hinc patet ratio disserentiae , quae est huius loci, & in a ortae bivio: hic utraque via est descendens, illic erat una ascendens , altera descendens; hinc rationum dissimilitudo hujus ocillius casus.
De Fermento ventriculi. FAcild etiam nune intelligimus , & ex praedictis eonstare satis suates par-
potest , illas particulas facilius a sanguine discedere dc abire, liculae exeunt quae magis ad exeundum aptae sunt : tales erunt primo aqueae , quae ex goricis insuli flexibilitate sese accommodare possunt quibusvis p rorum maean. ventriculi ca-
Secundis , acidae , quae utroque suo latere scindendo poros sibi adaptant .
Tertio erunt salinae, quae extremo acuminato pungendo idem oraestant. Haec duo posteriora particularum genera pro vehiculo habent ipsam aquam : his tribus accedunt spiritus , qui sua subtilitate facile aperiunt atque ex his quatuor ig tur, utpote aqua, acido , sale , Diri tu .st mixtura debita fermenti proventriculo. Sed dicet nunc aliquis . cur hoc jomentum in ventriculo potius δε- Curfermen- ponitur , quam in aliis nosci corporis Iocis ὸ Respondemus I cum Car- tum poti ses, resis , qui dicit, solam pororum constitutionem hoc totum negotium deponitur in
539쪽
vam aliis corporis no Fermentum vetriculi str
sacere : quales enim pori, tales particulae , his poris respondentes, transmittuntur: atqui in vasis gastricis est talis pororum constitutio, quae talta , & non alias particulas sanguinis transmittit, quam etiam nulla alia vasa habent: ergo facit hic comparationem quandam cum quodam cribro, quod non transmittit, nisi particulas, ejus poris apprime respondentes; idem hic cogita. II in nul Iis partibus est tanta cavitas, quanta in ventrIculo. Tertia eausa peti potest ex iis , quae adhuc dicenda sunt , quando quaestio erit, cur excrementa potius eunt ad intestina , quIm ad alias partes k Cur ceramen aurium in auribus tant sim deponitur , & no a
suarta esse potest illa, quae a nobis dicta sunt superi sis, quod nulli magis parti quadrent, quam ventriculo: & similes dati possent plures
Hoc igitur ventriculi fermentum provenit ex sanguine: qualis ita. que est eorum sermentum, illud constituentium proportio, talis etiam esse debet in sanguine. Si in sanguine peccet pituita At acidum, vel sal deficiat, sermentum ventriculi erit inem cax; mollia enim illa corpuscula involvunt acida dc salina, ne queant agere, non aliter ac gladius& culter vagina tectus. ad secandum vel pungendum est ineptus: se si sal praedominetur in sanguine , hoc est, bilis, ut vulgo loquuntur , tune erit et tam ejus abundantia in sermento, quod proinde vitiatur, inessicax redditur, quia duo hi hostos sal & acidum se invicem trueidant, alter alterum nimis vincit, & neci dat, & tunc ventrieulus 'nimis calidus ex sale ,er biliosus audit, quia bilis est magna pars salis, ut postea constabit. Hoc in casu acidis juvatur ventriculus, quae sales infringunt, ut debita rursus constituatur ξroportio inter acidum resal: his acidis tollitur nimius ille ventriculi calor, quia acida utineunque sunt frigida; talia sunt poma acida, cedrides, aurantia,&similia ; conducit omphacium iptum , Omnes spiritus acidi. Porro quod gastrica vasa ventriculo inserta dent er suppeditent se mentum Dentriculo, non vasa brevia a liene ad ventriculum protensa, docent ligaturae his vasis brevibus injectae . his enim ligatis , observant Anatomici, sanguinem ire a ventriculo ad vas splenicum, & non conistra : vasa enim intumescunt a ventriculo ad ligaturam , detumescunt vero a ligatura ad lienem, quod indicium certum & demonstrativum est, sanguinem per haec vasa ire a ventriculo ad lienem ,& non a liene ad ventriculum, ut multi putarunt.
HIe et tam videmus, quam ridi eulum si stomaehrea vendit πe: IIIa
540쪽
sso sala ea lorem , & sal sermenti augent: ergo diligenter casus disti guendi veniunt, ut sic stomachica praescribi possint; hinc etiam vid
enus, ventriculi coctionem non dependere tantum a solo calore, quia . , hic calor nimius sermentum illud inessicax reddit , sed potius tempe. rata debent esse omnia in sermento naturali. Sie potest etiam esse casus, ubi acidum peccat sua copia, ita ut illud Intem', espraedominetur in ventriculo, sic salem enecet, tunc quoque ventriculus cida veniri se non habet, uti debet, sed tamen non ita prostratus tunc est appell- cxu.tus & coctio, ac quidem si sal peccet & praedominium habeat, aut pituita . Ratio est, quia acida adhuc plus dividere possunt alimenta ia- gesta, quam salina ,& multo magis quam pituitosa , quae plane ad dividendum sunt ineficacia magis quam salina, quia acida scindunt, re utroque latere secant, dividunt, separant: at salina pungunt tantlim suo aeum ine; corro a ut plurimum etiam sunt acida; spiritus salini eorrodunt quidem aliqua ex parte, sed acidi multo magis dc potentius, A UM ' . . quales sunt spiritus vitriui , sulphuris , nitνι , satis , aqua fortis , μης σcida. quae fit ex vitriolo & nitro, aqua regia , quae fit ex vitriolo, nitro ,& sale eommuni; illa avrum corrodit,quod deludit vim ignis sortissimi, ut norunt Chymi ei multo labore edocti: ubi autem acidum peccat, exishibent salina alealia, acidum absorbentia ,.qualia sunt corallum, senti cancri, creta, etc.
ΑCidum nimis praedominans,& nimis corrosuum exissens,acutius De Rame eis.
mordicat ventriculum , & Oritur fames nimia , quam caninam nina. vocant , quando homines se ad gulam ingurgitant cibis , priusquam satiati fuerint, ut tandem cogantur vomitu Omnia regerere: prudenter igitur attendendum ad singulos hosce casus , priusquam stomachica cum fructu queamus praescribere & exhibere Et vulgares Medi e I si ratiocinarentur ab eventu & a posteriori, facile possent discere, dum pluribus in casibus experiuntur , sua non juvare medicamenta praescripta : sed illi parum solliciti sunt hac in parte de eventu, si modo Iucrum accipiant ; tunc nihil refert, num aegri se pejus habeant: regerunt enim statim , hoc non esse a medicamento ab ipsis praeseripto, sed ab alia quadam causa in corporibus aegrorum latitante, dc tunc in publicum prodeunte. In Chy mia docemur , spiritu vini omnia acida mitescere post lon- acida is agam digestionem , circulationem , destillationem , cohobationem , quae tria, ων ope synonyma sunt, quatenus spiritus vini unitur cum ipsis acidis,& sic spiriιοι πιιαι dulcbs illi spiritus redduntur acidi; non quod cohobatione , hoc est, dulcescunt λmultiplici destit latione, acida immutentur 4 sed quod tandem uniantur eum spiritus vini oleo: dulces particulae coeunt cum acidis corrosi vis, hoe est, dulces inhibent acida, eaque involvunt, ut acicula lana involuta impeditur ad noxam inserendam , quamvis lana aciculae non se proxime unita corporibus pungentibus, tamen punctionem eorum imis pedit, si modo ea involuta sint ergo multo magis acida a dulcibus imia
pediri solent & debent, ubi magis unita sunt cum iisdem, quae unio non Ona potest