Theodori Craanen ... Tractatus physicomedicus de homine, in quo status ejus tam naturalis, quam praeternaturalis quoad theoriam rationalem mechanice demonstratur. Antuerpiae olim edente Theodoro Schoon ..

발행: 1722년

분량: 699페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

501쪽

Iuaestio, an nΠnc alia , an visu/ Istratus feratur bieme , ad Dνὰiti, Ibis Est haec quaestio theoretica nec ex theoria, nec ex praxi decidi me quam ae- potest, eum pro utraque parte rationes adsint. μὸρ Videretur, aestate longius posse videri, quia tune aer existit te-- nuior, mobilior, qui non ita obsistit pressionibus globulorum quaqua-

versum.

Sed objiciunt, aestate, cum vapores copiosissimi sunt, aerem magis esse resertum rore illo crasso , quem decidete sub vesperam videmus

in terram.

Atqui illi vapores impedire nonnihil possent pressionem globulo- eum,& sic visus non ita longe ferri posset, ac si illi vapores non adessent. Sed hiemis frigus non attollit tantam vaporum copia m, qua niam restatis calor: ergo sequeretur, hieme longilis posse videri. Interim praxis nonnihil docet, per telescopia nos posse eminus constituta ae- euratius videre hibernis diebus serenis, quam aesti vis; sed vix decidi potest quaestio, cum tam parum haee discrepare videantur.

Une porro progredimur ad Uisionem senilem & πιν - , quae

contrariae sunt: prior enim vidit longinqua, Posterior autem propinqua. De binopia, Mostes saepe medicamentis conantur malum tollere, sed frustra an queat tu. & irrito conamine : medicamenta enim myopiam mini md tangunt, στι medica- quia causam non tangunt, quae dependet a mathes , a refractione . mentiι. radiorum , quam qui non intelligunt, myopiam incassum curare ni

tuntur .

M opiae mederi solemus per v Iimm concavum ,quod objecta repraesen-- tat minora visioni autE senili per vitrum convexum, quod objecta majora repraesentat: myopia cun; tempore minuitur magis magisque,nisi fit naturalis. Huc faciunt exercitia multum: sic nautae, venatores, senes planiorem oculum habent, ut emina videant, & comina minus,' hinc est, quod venatores& nautae vix legere queant. Mopum oculi sunt nimis rotundi, hinc comina & non emina vi dent: hi utuntur vltris concavis , senes autem convexis I quorum . Priora exhibent Objecta minora, posteriora majora. Nec putandum, in omni myopia requiri talia vitra , quae sunt aequaliter excavata , nec In omni visione senili requiri eadem vitra convexa r differunt autem

Inter se oculi superficies, nee ars mutare scit hane differentiam, hinc artifices vitra componunt, & poliunt plura simul, ex quibus quisquis eligere potest tale , quale requiritur , ut sic queant artificio succurre re visui , alioquin imphssibile esset vitra poliri certa pro certis myopibus ,& senibus: pro gradibus variis myopiae & visionis senilis, repe-Cuν Mopes, riuntur Varia vitra excavata aut magis, aut minus . Ioraivgua vi- Μ'opes cum rem remotam intuentur, solent comprimere riculum

Gndo, oculos palpebris: cur autem hoc faciant, plurimi nesciunt. Ratio est, quia comprimana p

illa

502쪽

Iil eompressione iaciunt figuram planiorem , id est , aptiorem ad

longinqua inspicienda. Exercitia hie multum facere diximus; hinc myopes IItterati sunt, qui continuo student, dc continua lectione oculum ita disponunt ad rotunditatem e non igitur certae differentiae & figurae assuelcere debemus.

ΝΥctauper pupillam habent magnam, Ita ut multos radios aeelis Myalopea piant, hinc in diluculo legere possunt, quod alii non possunt οῦ qui noctuae vocantur, similitudine a noctuis desumta, quae idem sacete dicuntur.

HUie affusioni particularum , ut diximus in Iclero ex arterIola. De Ius inerum per oculos dispersarum poris, plus solito apertis, amnis est omis. major gradus, quo suffusio oritur in oculo , quando videlicet eramuscula magis deponuntur dc protruduntur in aqueum humorem. Ratio etiam suadet, idem posse contingere in humore vitreo: ea enim multiplicata , tractu temporis caliginea primo faciunt in vim; postea illae viscositates δc ramositates invicem adhaerent , & prehendunt mutuis suis amplexibus ἱ atque ita faciunt rudimentum alicujus membranulae .

De Cataracta.

Nota, humores oeuli in se motum habere aliquem continuum,quaia cat lem Physica dicit liquoribus eme proprium , cui cum haec tras. M

sustula obsequi non possint, necessiario extruduntur, atque ita accedunt ad corneam tunicam, quae proinde membranula obtegitur, quae Ipsius poris firmiter inhaeret, quae eum tempore crassior dc crassiore vadens,caecitatem insere,quatenus radii solares eam subire nequeunt, ec ad iundum oculi pervenire, dc vocatur Cataracta confirmata , aliquando minos, alia uando utriusque oculi. Chirurgi etiam nic suam artem habent eataractam levandi; deis Cataraa trudunt quippe hanc membranam acu squa corneam perirant in ad quomodo σε sundum oculi e sed hae in operatione exspectandum , donec debita , ιstur eramites huie membranulae advenerit, alias lacild divideretur, dc incommoda alia oborirentur.

503쪽

34 DISSERTATIO PHYSICO MEDICA

De Mauros, seu Gutta frena

, a s νε- T eaecitava IIa est, quae subito fit, & in ictis oculi, vocatur Amasea-,seu Amau- I rosis , seu Gutta serena, quando nervi optici subito obstruuntur κτοφ. materia tenaci & viscid1, ita ut spiritibus non detur transitus ad oc lum, nec proinde nervorum fibrillae tenduntur, quatensione sublath , nulla actio desertur ad sensorium commune: ergo perit omnis. visio , nec vitium in oculo videtur, qui sanus apparet , hinc matur Gutta

serena.

Aliquando, Amauros fit sensim & pedetentim , aut eum tubuli

nervi optici sensim obstruuntur, aut quando Cataracta crescit in vitreo humore ad quem oculus.noster pertingere non potest, hinc oculas sanus videtur.

Subito etiam Amauros toIlitur , curn obstructio nervs optici solvitur impetra novo spirituum , obstructionis carceres perfringentium, tubulos, obstructogreserantium , fibras tendentium p ac proinde visux testi tuitur. Hi DrIae U- Crato suo Dis medicinasibus Lib. C. Epire. 3 s. habet hisso- fici per na- riam rustici caecise qui per consuetudinem assuevera z per nares videris videntis. re di sit fides historiae penes ipsum , nos qua ratione hoc fier, possit ,

non videmus

Μαν bundreum reuis incipiunt obsecuri esse, quoS asseverarunt tre Moribuπῶ se nihil quicquam videre , en quibus tribu&duo mortui sunt, unus autem Num oculi in evasit . statio esse videtur, quia i litet adest magnus spirituum desectus: Niμ' 6' at oculus tenerrimum organum sentit stati hanc penuriam; ita Oculi . Imri. jamjara morientium dicuntur fiam esse, cum tantum flaccidi exiitant, quatenus Omnes humores oculorum, spiritibus destituti rarefactionem re intumescentiam naturalem amittund : hinc oculi flaccescunt, ne turgidi, sed rugosi apparent , Sc oculi, tanquam partes cerebro pro imae, majus & citius Samnum patiuntur, quam remotiora membra rarguit igitur hoz, magnam esse im reliquis membris spirituum inopiam di desectum, hominesque versari in periculo morti Memplum Aliquando vids, in magnis convinsonibus, in momento sequutam tans, or- fuisse caecitatem; ses remediis procon vulsione applicitis, visus rediit. se ex eonvvG Si in causa hujus phaenomeni inquiratu τ, eam han esse putamuS TFonibuν. certum est, in magnis illis contractionibus & convulsionibus nervos syeneris, ner rum porris fieri aperitores, tubuloy plus solito dilatari . ct fibrillas a se in v ieem nimis sublevarita et proinde humores crassare pituitosi faeit 8 possunt inguere hos nervorem tubulos plus solitoe apertos, atque ita eos diem obstruere, ita ut spiritibus non amplius deorm transitus ad partes, easque in gandas, nec nota fibvillas extenden- das, qua tensione remota, perit sensatio Hoc igitur si concipiamus accidere nervis opticis, non mirum est, hoc pacto caecitatem posse introduci. Sed crassis illis humoribus rursus remotis ope messicamentorum pe mirantium, & obitructiones reserantium, tollitus caecitas, & resti

. initus visus.

504쪽

Peripateticorum est quaestio, an caecitas sit privatIo vissis, an ve- νὸ visus privatio caecitatis. Nugax sand est quaestio, & de nomine tantam: quaeritur enim, an haec vox privatio competit huic, an vero illi rei λ quae quaestio est denomine, & dicimus caelitatem aeque denotare aliquid reale, quam ipsa visio; nulla etiam ratio, cur non sit aeque positi vum quid, si dico, neris vos esse obstructos, vel eosdem esse apertos: revera sunt duo positiva, ex quibus sequitur, caecitatem esse visioni contrariam, non vero privative oppositam , cum aequ8 positiva sit, ac ipsa visio. Ergo caecitas non est magis privatio visos , quam visus privatio

caecitatis.

Doctissimus Burrbus , qui Uc vixit, Epistolas edidit de restituendo visu post humores expressos,quod multis paradoxum videtur; ex-Perientia tamen testatur, nihil illic esse artificii. In anseribus experimenta fecerunt, dc expressis humoribus ex oeu φ lo , eum statim deligarunt linteis dc defensuis , ita ut ab aeris inju sμε qμe t re ria liberaretur; & sic arteriae, solitae oculi humores continuo nutrire,s dantur enim etiam canales, qui perserant Oculi tunicam corneam , Careales, sta per quos contiituo humor fluit in eorum cavitatem, unus tantiim cais ductus oeul natis in singulo oculo , oriuntur enim a glandula Oculi in nominatast rum aquosic3. sensim deponunt oc eximunt materiam solitam, atque ita tractu tem - munes , perporis novus quasi oculus regeneratur , quo postea videre possunt, sed quos humores miniis distincte propter cicatricem introductam , quam radii commo- 'unt in eorside & directe transire nequeunt. cavitates. Totum igitur negotium in eo consistit, ut oculus muniatur contra injurias aeris ambientis, deinde ut emplastrum hoc desensi vum constet ex subtilibus & penetrantibus, quae poros arteriarum aperintos tenere valent, ut hac ratione non impediantur exspuere id, quod antea exsiniere solebant: idem hocce experimentum Iegimus apud veterem Chirurgum Tagauitiam, ubi agit de affectibus oculorum. . Caeci etiam videntur aliis praecellere suis in operibus & exercI- Cur eaee8llis; ita organiis caeci optime ludere norunt organo, di aliis palmam plerumq;υ Iraeripere: sic reserunt mirabilia de quodam organista caeco Fauenis dentur aliis urgensi, ex regione ultra Μosam ; ille adeo accurati & delicatuli praeeeliere erat tactus, ut non tantum colores posset dignoscere, &distinguere , suis in exemsolo sensu tactus, sed etiam quod magis est , colores mixtos distingue- citiisi re, quae res tam mirabilis apparet, ut nisi ejus rei esset tam constans fama & rumor, vi κ credi & admitti posset : addunt experti , quod quando contenderet chartis lusoriis , quoties ipsi concedebantur chartae ad distribuendum , tunc semper sere vincebat, quia noscere . poterat solo tactu chartas, quas aliis dederat; & hoc centeni testatisierunt, qui cum ipso curiositatis gratia luserunt. Ferunt, nostrum Principem Λuria cum tam curiosum fuisse, ut cum ipso luserit charistis lusoriis , quae omnia nobis suspicionem omnem removent dubitandi de hac veritate. Sane rarissimum est exemplum , quod nullo modo explicari poterit, nisi pro certo assumatur , illos, dum destituuntur & orbantur quodam sensu primario, qui nos totos occupare videtur, qualis est visus , omnem suam attentionem conjicere in reliquos sensus, aut in auditum, aut in tactum & saepe perveniunt ad tantum gradum persectionis, ut nemo possit cum iptis comparari, di in eo to-Κ xx ra

vatio vissis , an ver/ visus

privario cinis

An expressa

ex ocula ha

505쪽

in res consistere videtur . Vide Erutandi cogitationes In fine dis sputatioui1.

De Coloribus.

Lux an fit e olores & lumen sunt ex objectis visus : horum ideae eonfusae substantia , sunt, de quibus egimus , nec detegunt nobis rerum es lentias, sed

nee nιὸ apparentias tantum . Quaesitum inter Peripateticos fuit , an lux sit substantia, nee ne y lite interim manente non decisa , Cartesus dixit parte princ*ior. a. o in Dioptrica, lucem esse globulorum sphaeric rum coelestium actualem motum, vel saltem conatum ad motum, seu pressionem globulorum. Hanc materiam latius deducere si vellemus, totum inde formaremus tractatum , ac proinde ablegamus lectorem ad citatos locos Carte . Colorum ma Similiter coloνum materia est obscurissima , tota ex mathesi dedu- te γα obscv cenda, quam tamen nemo praeter Carisum explicare potuit. Peri

rissim patetici dicebant, colorum diversitates dependere tantum a divers1 mixtione humidi eum aere: sed quid hoc est aliud, quam verba pro ferre, quorum sensum ne ipsi quidem intelligunt pRex haec mathematica est , & videtur consistere in variis lucis modificationibus,quatenus illa corpuscula sphaerica incidunt in diveriniam superficiem coloratorum corporum, aqua pro diversitate promi Dentium particularum, patiuntur modificationem motus,& reflexi - nes ad oculum nostrum

UIe γ Ex Physica generali novimus, duplicem esse in corpore sphaerico

με in corporς motum . Unus circa proprium centrum suum & axem , Alter, quoust ri ρε progreditur per lineam rectam . quos motus videmus ad Oculum in rota, quae sertur uno motu Circa axem, altero progreditur per lineam rectam : pro variis igitur horum globulorum incidentiis in superficies corporum, & variis reflexionibus , varii oriuntur colores ; hoc autem ad calculum revocare non est exigui operis , & Mathema- . ticum expertissimum requirit . vide Cartesis Dioptrie. de esονι bus . Hoc opus est Mathematicorum, non Peripateticorum, qui mathesim non intelligunt recid, sed non nisi entia rationis in suis Musaeis fingere valent. - . Iris, quam explicavit Cartesus, nobis optimos eoIOres exhibere s. e, j. videtur, quam etiam artificialem levi negotio formare possumus: si oci iis ρμγ videt ieet terga nos obvertamus soli, capiamusque os aqua plenum smΦαρ ρ rq t vel siphonem, cujus extremum sit latum , & exiguis muItis forami- - ' nibus pertusum, spectaturus Iridem pone nos consistere debet, & super humerum nostrum aerem conspicere, tunc ore compresso arche, vi spiritus exspirati aquae exiguae guttulae exspuuntur , fauo subtili res guttae, eo jucundior apparebit Iris & sie alter videbit Iriden amoenissimis coloribus instructam. Cartesus ubi de Iride agit, docet gradus, ad quos attendere debemus, quam alte ab horizonte exspuere aquam debemus: sed hane di-santiam cito possumus invenire, exspuitionem tamdiu mutando, d Mec certum gradum invenerimus, & Iris appareat, quod saepe durat

506쪽

stat ad terram usque imo aliquando duplex Iris exhibetur,quod amoe num est aspectu.Cajisus ex hoc facio experimento dicere pro vero potuit, tune semper illic debere pluere, & aquae guttas decidere , ubi Iris apparet: In has enim radii solares incidentes , laciunt illas refractiones , quae nobis exhibent tantam colorum diversitatem. Quaestio nunc esse potest , cur color vir/dis fit prae aliis visu Gm - Ouaestio euoeu,r hine dicunt vulpo viridia adhiberi oculis , ad eosdem consol eouj υινιHitandos, roborandos: sed ipsi non intelligunt, quid sit confortare , & ct ρνὰ aliis quomodo , &qua ratione viridis color possit dici oculorum amicus: ωιωι experimur etiam, in omnibus lard sensibus aliquid reperiri, quod ma . .gis eis gratum. Sic in auditu res est clarissima, in quo nullus sonus est amoenior, quam harmonia, seu uni sonus,& Octava. quando duae choris dae unum tonum edunt, quarum altera ab altera differt octava parte nec potest etiam res se aliter habere, cum in octava proportio soni est simplicissima ad motum, quae simplicitas gratissimum parit sonum. Sic in visu, cum inspicimus corium, caeruleum colorem amoenum perin eip mus, quia globuli coelestes ibi habent motum motui aequalem, ita ut caeruleus color consistere videatur in proportione aequa litatis globu- lotum motus circularis dc recti, hoc est, quando sunt in suo motu naturali , sine ulla variatione introducta inter motum eorum globul rum, qui est circa axem ,& qui est ad lῖneam rectam , & est tune m ius maximὰ aequalis & simplicissimus, & aequalitas & simplicitas amoenitatem affert, non aliter ac de unisono dc harmonia dicebamus

in auditu.

Viridis itaque eolor erit, quando motus alter alteri est duplex mo' γινιδι emisi, recti & circularis, tunc anima illam proportionem motus duplam us in .uocem facile concipit,& inde titillationem quasi sentire videtur, cum fibril- O , Iae nervi optici, in fundo oculi inserti, accipiant inde justum tremo- φrem : cum autem vis ipsis non inseratur, nec humoribus, nec poris tunicae corneae, nec nervis Optici S, concludimus, hunc colorem debere esse amicum oculis nostris.

matioηe , qua alterius oculi laborant, hic quaeritur e De Solliseo fabulae narrant, quod visu enecet hominem: sed ad fabulas non respondemus. Ad nostram autem quaestionem dicimus, non esse hoe contra omnem rationem, nec esse necessariam connexionem effectus cum causa, ac proinde non universaliter hoc verum fore. Duae sunt conditiones, quae huc tribuunt.

Prima est , ubi alter alteri propius adstat. Secunda , ubi diutius

adstat Propitis, ut exhalationes, quae ex oculo inflammato exeunt, tanquam fermentum aliquando queant ingredi poros oculi adstantis umque inflammare. .Hoc autem facili usi fit, si diu prope adsiete aer enim

507쪽

circums uens continu5 exhalationes dissi pat, & impedit, quom Insis ad oculum perveniant, nisi aliquandiu substiterint eodem in loco. Hue etiam multum facit vis imaginationis: timor ille , quem habemus aspiciendo ophthalmiam , haec includit certam partem nostri corporis, uti hoc postea visuri sumus, ubi de matris imaginatione verissus insantem agemus; quomodo ibi maculetur in fetu , in utero extinctente, praecise iue locus, de quo mater imastinata fuerat: ubi itaque est timor oculis, ibi includuntur in idea oculi ipsius, ad quos spiritus determinantur ad poros eorum detorquendos, & inflammationem introducendam . Nec hoc plane contra rationem esse videtur, sed quia certa connexio est inter causam & effectum , diximus, aliquando hoc posse contingere, & non semper, quando videlicet hominis timor &imaginatio nil tanta, ut queat producere hunc effectum s deinde quando exhalationes illae perveniunt justa copia ad oculum, & non per aurem disperguntur. Cureημυρο Quaeritur, cur aspectus allii, raphan , nasurtii, similiumque, , μ/iii T. sortem & acrem odorem spirantium , Iacomas ex oculis nostru e Iacrymason primat P ἔμ't Certum est , aliti spiritus & effluvia esse aeria, & corrosiva: reserunt enim, succum allii solvere aurum: hi igitur spiritus , ab oculo recepti, vellicant ejus fibrillas exiguas; qua convulsione exprimuntur lacrymae , quatenus illa compressione totus oculus comprimi videtur, ergo etiam vasa lacrymalia, dc dumis illi aquosi , qui natu-xaliter humorem simpidum ad sanguinem revehunt: his igitur compressis & convulsis , officio suo non funguntur, sed humorem eructant sub forma Iacrymarum; vel carunculae lacrymales, hac convulsione , possunt etiam nimis premi, ut cogantur humorem limpidum exprimere. Cur odor pa- Sic odor panis secaticii medetur e contrario assectus oculorum,quianis IIuinei, ejus spiritus est blandior, mollior, benignior, ita ut mini md vim fa- oculos assectos eiat fibrillis, sed potius ud mollitie acres illic humores stabulantes

Curare vide- involvat.

De Sensi Auditus.

- - T Rogredimur nunc ad sensum auditus, & tribus verbis consid De sensu au rabimus ειμε. I Meatum auditorium, iter videlicet, quod tendit ad auris in

teriora .

II Μembνanulam iliam, quae obtensa est huic mea tui osseo, & tympanum vocatur a similitudine tympani bellici. III Sequitur Concha auris, concludens aerem sui volunt congenitum & eonnatum: sed insomnia haec sunt Peripateticorum , culmore vera nihil aliud sit, quam vapor quidam ex arteriis proximis exha latus, qualis reperitur naturaliter in omnibus corporis nostri cavitatibus ; hic tam cito non potest a volare propter eκiguos & constantes

tympani Poros , concham contegentes , quin rursus alius ex arteriiε Proximis expellatur in exeuntis locum, Ri etiam vacuum evitetur.

508쪽

Non potest igitur dici innatus, quia hujus vaporIs est continuus

Rus & reditus; materia autem alicujus partis innata debet illic semper manere eadem numero hoc autem si hic fiat, morbus exoritur, uti postea dicemus. Considerabimus item tria ossicula, malleolum , ncudem, oes edem, malleoli manubrium est ad natum tympano, ita ut tympanum insolite vibrari nequeat, quin, propter contiguitatem partium, totum hocce contextum etiam contremiscat, & sic , . sonus exciteturo sonus unde,

Diximus, tympanum debere ab aere vibrari insiolite , alias anima

non perciperet inum , cum certum sit, continuo aliquem tremorem illic esse a vapore, continuo tympanum trajiciente , idque nonnihil vibranter sed quia de consuetis anima non judicat, ex illo tremore solito nat Ius auditur sonus, sed quam primum alteratur ille tremor,& insolitus redditur, tunc animae noviras illa repraesentatur, de qua dum cogitat, sonum percipit ; non potest etiam tympano imprimi major tremor , quin maIleolus inde etiam contremiscat eodem

Huic malliolo adnata ess ineus , quasi lens quadam eartilagIne . Intermedia, obtusa quidem sui parte malleolo alligatur; & extremitates , seu prominentiae aliae incudis , quas demes vocare possumus ψalligantur superitori parte pedis , ita dicta a figura pedis, quam obtinetr ire in seriorae sui parte s apes habet appendiculam cartilagineam V qua connectitur cum nervo auditorio , per coeboam eunte ad interiora cerebri. Crebisa dicitur etiam a figurae cochleae , circae quam tenditur nervus, dictus auditorius, non aliter ac chorda h mlogii tenditur circa similem cochlaam r vocatur Inserinthur, cum varie se intorqueat ; nec requiritur necessario ac tensionem nervi recta linea, suffcie, dummodo tendatur circum circae dura corpora ν . Atquae paucis verbis dedimus auris constitutionem anatomicam, non

quidem accuratam , quam ex libris anatomicis petere 2ossumus , starudem tant sim, sufficientem tamen ad nos tum propositum. In visu vidimus globulos secundi elementi, per aerem undequaque disper symoveri, ver saltem premi. Dr auditu vero tota aeris massa movetur , I undulationes in aere' sunt propulso & modificato a loquentis lingua, vel alio corpore in maere moto : undas illas videmus simili modo describi in aquae superficie a lapide in aquam conjecto, & hinc undae & circulares motus aeris sunt subjectum auditus . Uti visus excitabat in nobis consulas ideas, ita quoque hae undulationes aeris minime nos docent, quid sonus sit proue autem undulationes subtiles sunt, & se mutuo statim sequuntur j vel contra majores & tardiores , & cum notabili intervallo invicem sequentes, sonus eri r acutus, veI gravi P. Gravem edunt campanae majores, & bassiim sonant, propter magnas undulationes, quas excitant in aere . Τintinnabula acutum excitant sonum & te Ierem , propter minores, subtiliores j sed frequentiores un-dulationes.

Nunc quaestio est, an Auditus seratur Iouius hieme, quam aestate, suaesiσ, σπuti in visu eadem erat quaestio δ auditus lon-Ceim autem hic in auditu tota massa aeris moveatur, sequitnr, ae- pius feraturrem tenuiorem ad hunc motum esse aptiorem r atqui restate aerem . sieme, qu-- diximu asst tenuiorem , Ma Lis mobilem : ergo melius auditur aesti- aesare

509쪽

auditus furinc aster unde

oriatur.

vo, qu1m hiberno tempore , quia undulationes aeris, quae in auditu fiunt, facilius concipere possumus fieri in tenuiore aere, qu1m in crassore; & citias pervenire ad aures nostras, sonumque excitare.

UTi in vi su examinavimus varias sensus fallaelas, se illae hie se

nobis quoque exhibent. Tinnitus igitur reputandus est inter sensus aud tos fallacias, quando putant homines, campanam sonare , extra ipsos constituta a. eum tamen nihil salsius sit, di causa lateat in ipsa aure, ad quod nota attendunt homines. Hic rursus anima iudicat secundum consuetudinem r ei rea essectus iudieat ad consuetudinem causarum , hoc est, quando sentit similem effectum, putat semper eandem causam , quae ipsum primo produxit, debere adesse: sic experta est, a tintinnabulis aures ita affiei, seque exinde talem formare ideam, quae respondeat huic actioni, hoc est, talem sonum concipere. Ergo putat, cum idem ille effectus rursus praesens est,eausam solitam quoque adesse, quae hunc produxerat ante ἰ putat rursus, tintinnabulum versari ante organa auditus, in quo tamen quam maxim d allitur , cum causa illius sonos & tinnitus possit esse in aure ipsa , quando aer intra aurem conclusus poros tympani solito more transi re nequit, sed illud commovendo & vibrando insolite , ita ut aer ille modificet tympanum, eodem modo,quo externus a tintinnabulo pro pulsus : anima tunc secundsim consuetudinem judicans, cogitat de tintinnabulo, ante organa auditus existente, hoc est, de causa ordinainria; in quo tamen egregie fallitur. Hoc autem accidere potest vel propter vaporis, vel aeris auris I nati crassitiem, vel propter tympani Pororum angustiam. Tinnitus solet este praevius auditus surdastri, aut plenae surditatis.

De Surditate .

A Uditus surdastre oritur a crassis lacibus, meatum auditorIum

obturantibus, ita ut undae aeris nequeant attingere tympanum, re viribus sufficientibus id cum ossiculis annexis dc nervo auditorio commovere, ut sonus oriatur.

Iis purgatis confestim audiunt rursus : tale exemplum habui in amico quodam centurione , in cujus aurem lapis cerasi erat intrusus sorte fortuna, quem ibi reliquerat viginti annos , & surditatem illius auris inducebat. Alia causa auditus surdastri est interna , dum vapores nonnihil viscosi intus adhaerent tympano dc ossiculis, quorum mobilitatem red dunt minorem. Ulti Disi: Z b -

510쪽

DE HOMINE.

ε νUltima lausa esse potest laxitas tympani , ut non sumeἰenter vi-hretur, & tremorem recipiat, quem nervo auditorio communicare deis het i laxitas illa posset esse a copia humoris, illic depositi. surditas est vel a rupto tympano,quod accidere Potest a magno sta surditas uis gore bombardae , aut ictu , lapsu ver tunc vis aeris eluditur, ia transit δε per vulnus sine tremore : tunc aliquod murmur superesse quandoque Murmur su- potest , cum tympanum a copia aeris , meatum ingredientis , aliqualem tremorem concipit, qui valeat muνmur al iquod producere. ossicula rupta, luxata, separata, incurabilem quoque surditatem

Musantur.

Λltera causa surditatis est obstructio nerv I auditorii, ut diximus de obstructione nervi optici: illa hic applicari commode possunt. A nativitate su dos quoque esse mutos , non mirum est , cum non . A NaIIvitate potuerint voces audire ab aliis prolatas, nec proinde etiam efformare: surdi quoqur nesciunt enim quomodo proferri debeant. Iuni inuti. Experimentum porro verissimum & amoenissim ' nest , quomodo Iuomodo dentibus queamus audire loco aurium. Exempli gratia, si cuspis cul- delibus queatri infigatur hypomoelio, vocant vulgo de brug manubrium den- mua audire. tibus teneatur , postmodumque aures obturentur quam arctissim8, tum si ludatur , audiemus sonum dulciorem , quam si auribus au

diremus : hoe multis paradoxum videtur, cum tamen experimenis

tum sit perquam verissimum , quodque unusquisque capere potest pro lubitu. Ratio est, quod detur sor en aliquod , ex ore tendens ad eonis

cham auris, ita ut undosus ille acetis motus, a cultro excitatus , queat

per os venire ad aurem, & tympanum illud insolite efficere, ut aulma quea judicare de variis tonis, sonorum harmonia. . Sed posset sufficere , si tremor ille , qui dentibus per cultrum comis municatur, perveniat ad tympanum & nervum auditorium, illieisque motum insolitum introducat; quod fieri iaci id intellisi potest propter partium contiguitatem & continuitatem , quae sola sufficit admotum undequaque deserendum : quod uni , hoe dc alteri accidit,

non aliter ac tacta un1 trabis extremitate, tremor ad alteram peris

venit . Tertio nervi auditorii possunt surculos mittere in os, & inter dentes, quibus tremor ille saei id sic communicari potest. Vide Cartes

de Homine, pag. 7 I. Noctu etiam acutius es Iovius audimus , quam tempore Hur a.. st is

Ratio est In promtu , quia noctu non tot causae sunt, excitantes un- VI 2'dulationes in acre, quam diurno tempore, quae alias sua copia se in vi- .cem turbant, dc impediunt in suo occursu, quominus disti neu perve δ μ μμ niant ad aures nostra se igitur nocturno tempore, cum tune non ot qμμ με scausae existant, producentes varias undulationes accuratisis di distinctius; nec non longius audire debemus, quatenus undulationes, quae tunc fiunt, non ita in itinere impediuntur ab aliis, sed distinctet ad aures perverniunt nostras, & longi iis feruntur. Uti Veteres valde exigua valde mirabantur , sic etiam mirati , etiDpuulant , insculapium potuisse cornu surda rara curare z acumen cor- surdo νοι -'nu inserebatur in auris cavitatem , s unicuique notum est sine du- rabar eornubio, cornua habere unam extremitatem acuminatam, alteram la- ραε m.

tam & capacem tunc aeris undulationes ingredi debebanN latius, orificium cornu , di ita uultis viribus f vis unita fortior in hoc cornu . Lil tran- . ,

SEARCH

MENU NAVIGATION