장음표시 사용
541쪽
potest fieri, nisi per cohobationem, hoc est , dest illationem & eirentiissionem frequentem.
Fermentum itaque nostrum constat ex praedictis salinis & aei dis ;his aecedunt spiritus, qui sunt insta r spiritus vini, moderantes & temia perantes nimiam acredinem tam acidorum, quam salinorum: horum enim spirituum defectus in sanguinis massa eam reddit nimis aerem ;homo macilentus fit, quatenus illa acredine abraditur a partibus solidis, quod ultimo accedit in nutrimentum eaIundem . Haec sunt, quae a priori de sermento hocce dici possunt; quae autem a posteriori dici possunt, vidimus in principio hujus tractatas . i- Hocce sermentum fertur per arterias gastricas,& per triplex fibrarum genus, quae ventriculi constituunt membranas,& vellicando facit appetitum , ideam illam famis confusam . . . Λnatomici,qui tam in quisquiliis haerent,notant, Disrum ventri . Ii orificium acutius sentire,quam reliquam ventriculi par rem,quatenus donata es copiosioribus nervis sexti paris, sese distribuentis etiam per uni versum ipsius ventriculi ambitum. Si quando igitur illud fermentum , per ventriculi fibrosum conte. xtum trajiciens di transfluens , est nimis acre , ita ut nimis vel licet nervosum genus , appetitus Oritur nimius : si adhuc magis acre exi. sat famem caninam producit . . Hinc nunc quaestiones exsurgunt non leves, cur videlicet celsar post vesta alimenta appetitus, o m. in fame canina , Iicet ventriculum totaliter repleverint, & ita dilienderint cibo, ut rejici debeat ρ Quantum ad primam quaestinnem, nos respondemus, quia sermentum, quod transudavit ex tubulis triplicis membranae iventriculum constituentis in cavitatem ventriculi, involvitur alimentis jam ingestis, in eaque vim suam exserit, hinc sermentum illud obtunditur, nee proinde agit amplius in nervos. Deinde spiritus alimenti, penetrantes non solum in contextum fibrosium triplicis membranae , i de quibus Anatomici pueriliter & pland ridicule quaerunt, an hae tres queant f ne laesione separari ab invicem, erunt plus quam centum membranae , s Oculo microscopio munito easdem intueamur ; ita ut clard videamus , tales quaestiones nihil sacere ad rhombum, & tironum mentes tantona intricare sed etiam ulteri sis ad cavitatem abdominis, hue illuc ob v litando ingrediuntur vasorum poros, & sanguini admiscentur: sed hi spiritus dum versantur intra contextum fibrosum ventricu Ii, si molia Ies & blandi sunt, emolliunt ; involvunt etiam particulas sermenti, in illis tubulis adhuc latitantes , nec dum ad cavitatem ventriculi propulsas, atque ita impediunt, ne illae acidae fermenti particulae aris rodant ampli iis nervos illic sitos , atque ita perit appetitus post alimenta assum a. Illa etiam ventriculi fermenti acredo varias agnoscit eausas , &generaliter possumus dicere, sanguinem esse hujus mali sontem: quod autem abundat in sanguine, hoc etiam abundat in fermento, ut antea etiam diximus , hic multum facit longa inedia in morbo, aut alia de causa passa. Sie enim sanguis pluries antra eordis transeundo, & novo chylo non im praegnatus, tandem acuitur & acrimoniam contrahit, ex quo atri sanguine acre deponi debet sermentum in ventriculo, quod magis deolus sol iis rodit ner vos; hine caninus appetitus.
542쪽
Restat nune quaestio, eur ex jejunio fames oritar Responsio se cilis Cis exieJu-
mill it, quia longiori tempore sanguis crebrius it per antra cordis, cir- nios ameι oriculando continuo, & quo saepius coquitur in utroque ventriculo eordis, turὸ . ..
eo acrior fit; hine quid mirum est,ex sanguine acri produci sermentum acrius in ventriculo, quod magis vel licet nervos ventriculo inplanta eos, hoc est, appetitum & famem raicitet λ Diximus & adhue dicturi sumus, sermentum non esse aequ8 volatile Cur quibusi in omnibus: hinc autem solvit illa quaestio, cur aliquibus fames peis dum fames rit subito, si ultra consuetum tempus jejunium toleraverunt 8 Dixi. perit J aia. mus, hoc dependere a nimis subtili semento, quod iacita avolat per Iulum ultraporos nostri eorporis, & sic desinit amplius vellicare nervos , & apis tempus c-- Petitum excitare, qui proinde perit. suetume-Sed hine exsurgit alia quaestio, cur videlicet alii jejunium mar s t . nium tolera Drant, alfi minus, quod in variis morbis est manifestissimum ρ Diei- verunt δmus, hoc tamen dependere a sanguine aut magis, aut miniis viscoso Cis, Mistia& frigido hine tale quoque deponitur in ventriculo sermentum, quod minus velli eat nervos, quod minus excitat appetitum,& taliε viscin oti uisesus sanguis non fit aerior, quamvis frequentius circulet pereor; crassi. tiare reptIes dc viscositas obstant, quominus acuatur intra breve temporis spatium; hinc etiam est, quod morbi pituitosi, chronici, diutius inediam sustineant & patiantur, qu 1 mardentes & volatiles.
Sed sertur, illud jejunium processi me non solum ad dies & hebdo- nuis Lumadas , sed menses, semiannos, imo integros, si credere fas sit. Dici fame, tol mus paucis, in aeutis & salinis volatilibus morbis homines inea paces rari soles esse tanti jejunii, vires enim statim proster. untur; cum in chronicis
di pituitoss perquatuordecim dies, vitam adhuc protraxere r in acu tis facilius acuitur & volatili satur sermentum , dum sangnis transiit aliquoties antra cordis I in pituitosis diximus minus accidere . Est lihellus in quarto de longis ineae Is conseriptus . Vide etiam Tulpium in suis observationibns , nec non Sennerrum operum morum pag gos. in solio: multa de longis inediis traduntur, sed merae sabulae sunt. Multi, cum per aliquod temporis spatium assuevere parum, aut nihil comedere, vim secerunt naturae: ventriculus constringitur, intesti ma coarctantur , lactea coalescunt, carnes consumuntur, di fibrillae exarescunt, adeo ut non sint latifundia amplius partium nutriendarum, quae proinde non muli, nutritione habent opus. Potuerunt etiam tunc paucum abscondere , dum habeant alium impostorem, qui hoc ipsis secreta ratione exhibeat, quo modico tamen ali queunt, ut hac ratione emungant crumenas hominum, & eleemosynam sibi comparent , at mera malitia est : vel portendunt se ali spiritu Dei, sed hypo- . - . crysis est, quae sanctitatem mentitur ; ludunt hae ratione homines, imo ipsum Deum, ita ut sint tant sim mera mendacia, aut imp sturae, quae de longis inediis traduntur. oeconomia animalis diu inediam pati non potest, dum sanguis nimis acueretur tot coctionibus, omne spl-rit uolum cum tempore avolaret, relicto solo erassamento & rapite mortuor diximus tamen, generaliter hoc verum esse, qudd in cnroni in 'cis & viscosis morbis inediae queant esse longiores, quam in acutis &ardentibus; & homines, quibus est temperies viscosa & crassa, diutius Inediam sustineant, quam quibus est acrior & volatilior.
Reserunt, nautas quandoque per septimanam unam, aut Hieram, an nautae
543쪽
Iarere sola ille, nee non aliquod nareoticum, quod impedit, quominus spIrItuosa aliquot dira y spiritus suppeditat.
euν astae ἱ- o Rom edimur nunc ad alteram quaestionem,in qua quaeritur, eur post
tus eontinuat L assumta alimenta appetitus non perit in fame canius y Responia post risumta demus, totum hoccetant sim dependere aut aporis ventriculi non peratimenta ιn viis, ita ut spiritus alimenti eos subire non possint, atque ita ingredi fame ean naλ eonte κtnm fibrosum, di fermenti particulas demulcere, involvere di , impedire nequeant, ne nervosum genus pungant. Aut si alimenta ingesta sunt acria, quorum stiritus proinde acres quoque erunte unde fermenti particulas potius vellicant, & nervorum' punctionem juvant , quam impediunt, ne pungant. Aut denique, si fermentum tam acre sit, ut spiritus alimenti id n queant mitigare, & edulcorare ejus acrimoniam : tunc licet fermentum, quod in cavitate ventriculi est, sit obtusum, quatenus agit in alimenti corpuscula; illud tamen,quod tunicis & contextui inhaeret geris
git adhuc agere , nervos vellicare, pungere, & appetitum excitare usque& usque, ita ut homines cogantur edere & edere, donee vomere debeant: est igitur id a fermento versante intra ventriculi membruinnas, nimis acri eκ istente, atque nonnihil corrosivo.
Cuν mutis, Aliis appetitus fatim perit : hi videntur habere sermentum nimis anteiitti, stis subtile , quod per poros cito avolat: cum igitur ventriculus eo destiis sim δε νιι tuitur , necessario appetitus cessare debet ; hinc statim ae appetitus
f sentitur , occaso accipienda est assumendi cibos , ut hac ratione fermentum alimentis involutum intus detineatur,& non ita cito per Insensibilem transpirationem avolet. Λlii rursus sunt, quι ex nimio uppetitu in animi cadunt deliquium, quatenus acredo fermenti fixioris, in ventriculo stabulantis, est tanta, ut fibrillae aut rumpantur , aut ruptionis saltem incurrant perieulum:
sed est potios cardialgiae gradus, a qua tamen facile distingui potest.
cum ea sit appetitus expers. appetitas Λliis appetitus es prostratus, nec unquam appetendi cibos, &eo. pro ratus medendi desiderium : horum ventriculus repletus est pituita,& saburis Nnde. ra, aut aqua mera, quae nullam habet incidendi vim, nec nervos appetitui inservientes vellicandi, arrodendi: hi saepe meram aquam insi-pidam evomunt, dum eorum ventriculus aquae nimia copia est gravatus ; hoc facile contingere potest, si modo aut sanguis eorum stateat multa aqu1 , sero, pituita , aut si se ingurgitaverint ni unum aquis, &frigidis, similibusnue.
Cin Famines Quaeritur, eur homines e νtos expetunt eibos λeertos expe- δ Ratio esse videtur, quia tunc in sanguine est tale sermentum,quod sunt cibos λ aptum est illud concoquere. Deinde quod talium particularum appetitarum si in sanguine deis, , sectus, unde sermentum derivatur ad ventriculum ,& ejus nervos ita
assicit, ut exinde oriptur in mente hujus vel illiva rei appetitus, non
544쪽
Ilter ae s in desectu humidi anima sitiat, & appetitus seratur ad potum e est haec conjunctionis lex, quod ex tali actione nervorum oria tur talis appetitus in mente. Sed ex sequentibus haec clarius & facilius
Problema hine oritur magis dissicile , cur in depravato appetitu Cuν alimenta homines cretam , picem , arenam, o nescio quae absurda ingerunt in absuνda quia entriculum λ Λ liqui moderatius adhuc insaniunt, qui aromata tu in doque appe-pera semper gestant: aliae virgines triticum crudum, mala ei tria in- tuntur 'tegra aliquot devorant quotidie . Ut autem dissicillimum hoc problema explicemus, incipiamus potius a minori gradu; cogitemusque,nos sanos detineri appetitu alicus us cibi & potus , uti antea Petiam inculcavimus, ita ut nunc dulcia, nunc amara, nunc tenuia, nunc crassa di solida nun erevisam tenuem , nunc crassam , nunc hujus, nunculius civitatis, dc similia expetamus, ita ut quotidie cogitemus de . alimentis assumendis: quaeritur unde nam hoc eme possit RRei pondemus I, elΙ e debilitatem mentis . lI, aliam causam latere in sanguine. Mens in causa saepe est , quatenus homines se saepe dedant deliciis di voluptatibus, ut, quoties ipss aliquid in mentem venit, statim illud appetant, & fraena laxent suis libidinibus , & studeant appetitui suo latis facere, quamvis astumant hoc pacto saepe noxia. Deinde in sanguine causa esse potes , quatenus ille est impraegnatus certis particulis, certum deponit in ventriculo fermentum , cujus certae particulae movent corto modo nervos ventriculi, unde certus In mente oritur appetitus circa hoc , vel illud , qualis non excitatur
ab aliis generis particulis: hoc autem facile intelligere possumus non omnes cujuscumque figurae particulas posse agere eodem modo
Ergo ex certis particulis certae oriuntur motiones in nervis, hinc virtus animae appetitus. Rustici ad has commotiones nervorum non attendendo, minus delicati sunt, nec eorum appetitus tam late se ex tendit, farres varios non multum amant, nec eosdem dignoscere possunt: sed contra qui delicatuli sunt , qui magis versati sunt circa delicias, illi magis attendunt ad certas commotiones , quae nervis
Hinc erat, quod pictores multo plures colores distinguebant ita pictura, quam artis imperiti: hoc ita obtinebat in Musicis qui magis delectabantur certis melodiis, quam in ignaris de idiotis Musices : simile quid vidimus locum habere in caeco, qui exercitatione continua in tactu plus detegebat Ac plus sentiebat, quam nos . Ita etiam hic de delicatulis cogitandum , illi appetunt, priusquam sere advertunt quicquam, ad quod eorum appetitus serri possit; attendunt ad singulas actionum differentias, quae nervis accidunt, quando actio certa rei non amplius apparet, subitque desectus fermenti in sanguine talis r hoe praecipud obtinet in illis, qui inclinant in morbum , aut convalescunt; hi maximo appetitu seruntur circa hoc, vel illud, uti
Sic igitur, quia cum tempore incipiunt dignoscere has differentias Cur nimio motuum , accedente etiam debilitate mentis , illas differentias addi- σppetitu mor. scunt , & iis assuescunt: hinc homines saepe morbum , in quem, quominoque incliuabant, avertunt , aut , qui hoc jam laborant, eum depellunt cfrantur ν
545쪽
solo appetitu sorti ad hune vel illum cibum , modo non sit aperto noxius: hine Μedici talibus in casibus lacessere debent, primisque uicibus ipsis hunc vel illum cibum interdicere, ut appetitus circa eundem magis crescat, sed postea concedendum est, & tunc in magno appetitu juvant cibi, & saepe restituunt fermentum ventriculi, aegrique curantur: hine aliquando .sebris tollitur , interdum etiam alios aggreditur , exempli gratia , si taleces magno appetitu assii mantur . in priori est causa in sanguine, in posteriore in libidine &debilitate mentis. ἔralis itaque Iibido δc debilitas mentis est, cum appetitus sertur ad alimenta absurdar nec alia potest esse causa in sanguine; potest quidem pro aromatia & citriis esse , si in sanguine acidum deficiat; sic aliquando, sed tamen rarissim8 pro crudo tritico, quod solet homines conjicere in lentissimos morbos, marasmodes, & phti sim notham , hoc est, in universalem corporis obstructionem : tunc incedunt colore pallido,nec sciunt, an vivere, an vero mori debeant: quod non mirum, cum illud totam coctionis iunctionem penitus invertere debeat, ex quo symptomata praedicta facile exoriri possum .
s Equitur Nausea Θ rimitus, quae duo opponuntur iaml: se enatum enim acre excitabat famem, appetitumque ; at pituitosa, viscida, frigida, nauseam faciunt, appetitum prosternunt, quia his molis libus , viscosis, flexibilibus, frigidae , acidae & salinae sementi particulae involutae impediunt , quominus incidere , Vellicare nervos queant: hinc nausea , quae quandoque tanta , ct eo assii it in multis aegris, ut ne denominationem alimentorum quidem serant.
Vomitus est gradus maior , de quo praeter ea, quae praecedenti v
ce de eo diximus, illud notandum , mald auctores eum deducere ab influxu spirituum animalium in ventriculi fibras ascendentes,& non alias, quibus inflatis, cum latera ventriculi ad se invicem maiagis & magis accedant, contenta expelluntur. Putamus potios, & maingis videtur esse rationi consonum , hunc spirituum influxum esse in is omnis generis fibras, tam ascendentes , quam descendentes , tam obliquas , quam rectas, ita ut compressio fiat in omnem dimensionem nee hie loci fibrarum cursus esse alicujus considerationis potest, tan quam peculiaris efficaciae, quia hic non habet locum illud, quod in mustulis omnibus insertis vidimus, ubi una fibrae extremitas erat parti mobili, altera immobili inserta: at hie utraque extremitas est laxa, ac proinde nullius est momenti illa consideratio curias fibrarum ,
546쪽
ventrIculum tonstituentium; &quae dicta stini de ventriculi contractione, illa etiam locum habent in intestini v mireris momitu inflante observatur, labium inferius contremiscere αν lisbia eon . Hoe dependere debet a distributione nervorum : impossibile enim . U-. 3
est , ut culter crassus anatomicus queat persequi omnes ramulos cu- jusdam nervi: sine dubio natura subtilior est, quam crassa manus ana tomica; hine concipere debemus , ex eodem nervo sexti paris , ad ventriculum tendentis, plura illamenta quaquaversum dispergi ad alias partes et atqui tunc contingere nequit , ut quavis de causa spiritus solito copiosiores fluant in hunc nervum, quia aliqui etiam influunt in ramos laterales, dc ad alias partes protensos, hine partes illa: simul convelluntur: talem sympathlam concipere debemus inter labia, de ventriculum. Hic etiam multum facit continuitas membranae labiorum de inte- Cuν digit urioris ventriculi, hinc hac convulsa, convellitur quoque nonnihil dc os injectis vo. altera: atque exinde patet ratio, cur injectis in os digitis vomitus mitus excitaqueat excitari. tur
Circa vomitum adhuc notare potamus, quod quandoque in variis Vomitus cursi voluntarius; & quod alii facile, alii dissicile vomant. in quibusdam Quantum ad primum , sunt, qui volentes vomunt, quando gravita- est volunta tem solummodo sentiunt in ventriculo , videlicet statim impactis νιus manibus latera comprimunt, de si e ventriculum compungunt; sed hoc non sufficit , quia omnes hoc quidem pro libitu possumus facere, sed tamen non omnes vomere: requiritur igitur aliquid aliud , quod concurrere debet , tanquam principium re quid peculiare , quod in omnibus hominibus non obtinet: sine dubio media membrana venistriculi est in hoc homine magis musculosa , quam in illor videmus, naturam saepius ludere in his minutiis, sic aliqui prae aliis frontem habent mobiliorem, alii nasum, & sic porro; quod tantom dem det ex eo , quod quidam panniculum carnosum habeant muscul si orem & carnosorem, & proinde ad contractionem magis aptum: sed illi, qui ventriculum habent magis musculosum , adactis manibus juvant hos musculos nonnihil, dc sic exprimunt ea, quae intus
Quantum autem ad posterius , quod aliqui facilius 1 σθεηi di ci cust .h-tius vomant , hoc dependet etiam ex eo, quod carnosiorem dc mu' ne,DD . I, sculosiorem habeant ventriculum, vel minus : vel prout superius μοῦι ὰ, ιιιῶ
orificium ventriculi clauditur arctius , vel debilius & aegrius, hine vel tardius, vel facilius aperitur . Dantur etiam dc aliae, quas
Constrictionem superioris ventν euli Juvare ad concoctionem , com munis est sententia: constringitur autem ce sophagi finis , vel oris
cium ventriculi superius a s bris circularibus resophagi , de a mu- ' sculi3 diaphra Ematis, quos perforat stiphagus illie loei, ubi est prin- riscitu η cipium Ventriculi; dccum illi musculi singulis respirationibus, seu reis c ii Iura
spirationis vicibus inflantur, hinc est, quod multum tribuant ad venis G ρης 'triculi constrictionem : conducit autem orificii coctioni, quia sie a ctius alimenti particulae accedunt ad se invicem , ae proinde magis exponuntur actioni sermenti, cui non ita cedere possunt; hinc me lius separantur , dividuntur, hoc est , coquuntur, dc in chylum con
547쪽
:ί .rim; is restat adhuc historia aquae potoris famigerat3, Mena
multi V.ει μ' - isse uilei e edi poteste alioquin verosimile est , culums 'μ'4 Ilib. E iubulum argenteum, penetrantem inter cu ipsum in lando I hyh . h sh, Emeige sub collari,& por mlh V, iis ramis inter vestes ad utrumque latus sui Corporis, 16 descendere VRI 'δ in quibus varii liquores sunt Varii co ubi utre eQ i hi eomprimuntur manibus,cum impexuit loribus tincti, d R hke. hantur: & sie hominibus ostendit quotes a magant 34 sp. 4ε,tur evomere liquores di Ver's mcide coloratos ex eodem ventriculo, quod quidem impossibile aecuissimcide colora Q. v --.entrieulo deberent coniundi, coin
ρξ: - . .: a dabit demonstrativum , illic latere artificium ali,nud Sic lactucam recentem evomit, qualem vix emere pote ' .em sed ait non hoe rursus nobis dat argumentum & signum deinris in foro, te M .i--,in Lete latere f in ventriculo an non
monstrativum s ixδη ρ 1 . . ui suo vitore λ nonne flaccid ctuea a fern nx0φJ-p Cum ipse acetum & oleum vome medium fuit artificium: cum vasculum esset Pone magnum ςx xμης'. 4- .EEκteritate quadam mutabat vastula, loco hu 'as, in qu dyψ-' G& oleo repletum, ita ut re vera Omnes hae nu ius accipiebat aliud λςς ψ l O distamen & admirandae.
In vomitu P F lium prosternentia esiciuntur se
'bo .mam mastna illa coneuiso resolvere obstructiones alia. velle deplere est sand contra rationem: jo hine sine iudicio praescribuntur vomitoria. . ire, hinc i- -r hum vomitu tum pere intendunt, q 4Αliquando a posse dis etiam obruuntur patientes Rqnandoque bςΠςm qui rastricas arterias habent larcopiosa sanies rem obtinent magis patulas & Dei tu ipxς 'ςh: π, , es)M. tae te potest , ut hac violenti, inter Vo aperienda. , Π ih 'r , idne Unguinis , atque sic sangui evinmatur magno impetu, α cum PericulQ magno sanitatis, di inter sunt aque duo casus, in quibus iis licet uti. VMI: hi eo ant, ut homines facile vomant. Non autem In. VJ hriheessitate quia valde affligit vires iste conatus V ,lus , nisi die te nς αμ 'φό' siti est itaribus priusquam e uta, umietatur, quia illa nimis tenacia sunt, quae in venistriculo haerent: quibus orificium etiam exactd clauditur , illi etiam, vie Ret conglomeratus , -- Οεν coagulatus , propter aciditatem 1ermenti in ventri
eulo latitantis: hinc nile dist guttur ab eo, qui ex pulmonibus pro-
triculus gravatur sanguine grumefacto, quem continere non est solitus. sι
548쪽
M ex pa auibus proveniat sangu Is , nausea non adest , sed gravIatas pectoris , propter cellulas pulmonum sanguine repletas extra vasalo.
Ex ore fi fuat sanguis, faetid dignoscitur copia: prioribus in eas1-bus copiosus effluit sanguis at ex oris partibus tantum paucus provenit. & saepe eum phlegmatibus excernitur. Ex naribus fi fuat in os per choanam , sentitur quaedam titillaeto,adeo ut perfacile queamus distinguere hos omnes fluxus: in vomiistoriis itaque exhibendis ne simus ita promti, ut quidam volunt, existi mantes, Omnes morbos his posse curari. Di vomunt res praeternaturales, uti historsae, vel potios fabulae ferunt; nobis reserunt, acus, aciculas, crines, serpentes, ranas, & similia monstrosia fuisse vomitu ejecta . Vide Bartholint prax. lib. 3.
Talia posse in ventriculo gigni, quis est , qui credat ὸ sed potios per
astutiam illa immitti in matulam inter vomendum , magis credibile solet: in melancholicis hoc saepe contingit, quod pia fraude & bona dexteritate quidam agunt, ut ipsos liberent a suis imaginationi. hus absurdis. Elective vomitoria dari negat Wili us , cujus rationes possumus
Iegere pag. 62part. 2. Pharm. rationalis. .
S Equitur ramus sinister trunci arteriae coeliacae, qui ad splebem te, Ramus δε
quod visens satis magnum est, situm in sinistro hypochondrio,sub stre truncι a sornice di aphragmatis , juxta ventriculi sinistram partem: hoc cum teriae caelia Dcorde singulare quodpiam obtinet, quod videlicet recipiat sanguinem sub ratione sanguinis; pleno enim gurgite vaa splenicum evomit sanis guinem uberrimum in corpus lienis. Nunc autem ex praedictis constat, ubicumque in corpore animalis reperitur& deponitur plus sanguinis , quam illa pars , in qua deponitur, ad nutritionem requirit, illie esse debet publica quaedam abio, sive illa suerit quaedam coctio. sermentatio, sive quaedam excretio e rum , quae superflua sunt: hac ratione diximus, in corde debere fieri publicam quandam actionem, quoniam vidimus, illud accipere multo plus Languinis, quam requiritur ad sui nutritionem : eadem igitur ratione nunc dicimus, hie in splene debere seti publicam quandam actionem; videmus itidem hic deponi plus sanguinis, quam ad sui nutricionem requiritur . In corde illa publica actio erat Languinis sermentatio, enervescentia, ulterior coctio, attenuatio, intimior mixtior quidnam autem hic in splene per publicam illam a Aionem intelligere debeamus, nunc in sequentibus paucis supersedebimus. Multi sunt, qui de hoc viscere scripserunt integra volumina , cum Lun. quid irris revera paucis verbis dici possit , quid realitatis subst ; & ex mul- d. . 'tis ipsorum verbis non niti pauca realia quaerere possumus maxim 1 cum mentis attentione, di cum candela quasi accensa gemmam ii
549쪽
sesquilinio quaerere debemus . Veis, ira tamen melitis de eo sertapsit, tanquam rebus magiSintentus: dolendum sane, quod curiosi Ana. tomi et ineci desudare malint, ut de quali zmateria integra volumina
constribant, eum omnia potius essent in com Pendium contrahenda , ut theoriam magis compendiolam redderent..
Lie δ' Coisstructionem lienis anatomicam hic non spectabimus, cum de eas Maio- eonsulere queamus. libros Λnatomicorum 2 speculabimu v linque ea tantum,quae magis dissicilia re realiae videntur,non attendendo a aquisquilias,& nimis subtilia Anatomicorum. Hoc viscus primo intuenti apparen insuperficie insequale ,. multIs ferobiculis&prominentiis donatum- Rationem hujus possumus dare, si solummodo attendamuSad ejus. intratorem constructionem : --het enim intus copiosissimos nervos, ultro citrolue excurrentes, se invicem annexos, intersecantes , constituentesque hac ratione rete aliis quod nervosum , relicto intermedios Patio satis.amplo pro sanguin . . trant eunter cogitandum insuper, lienem nihi valiud esse,quam. sangui-- nem coagulatum, in spissatum vet. saccum vendam , cuju&extremum
Si nunc ille contextust tendituC ab una parte i alteram, dc tunicam exteriori inseritur, tunc extremitateS illa Ium librillarum nervolarum .iensiarum C introrkm trahunt tunieam ,, & ubicumquae erit filamen thnervosi insertiose illic erit quaedam mvha V Vet scrobiculus 1 inde lienis inaequalitas, cum alias ejus superficies suisset aequalis. Nihil itaque magis in liene considerationem meretur, quam ille iaeontextus nervosus, & effusi sanguinis extrae consuetudinem sub rationae sanguini S
En his parebir post modiam' usiis lienis aperte, non quod sermentum lien suppeditet ventriculo, cuti Veteres voluere jam dudum enim Boc ipsum refutavimus argumentis& experimentis infallibilibus; sed
quod per ramum arteri Osum spleni cum sanguis, effultis in lienem , petvenam cognominerri effundatus dbnuo in truncum venae portae , inde ast hepar qui inuncus compositus est ex multipli et buxva Iis coeu tibus, uti eae Λnatomia constat: sanguis autem ille ev hepate revehituc per cavam ascendentem ad cor se atque haec via est sanguinis in lie nem effusi, non quod eat ad ventriculum iax ,- .s Quid igitur nunc reliquumeti pro Ossicio lienis ynis quod natura
H δ' ipsa nobis monstrar, ratio ipsae nos docet, quod videlicet ille reticulus: nervosus , de quo modo secimus mentionem k sanguinem eo essulam viscosum ab invicem discerpat, conaerentes particulas disjungat, dis- . nectar, di vellar, ut hac ratione sanguis attenuetur, & per consequens fluidior reddatur, mobilior, subtilior. Hic est ordinarius Denis usus 2 primarius . Secunda νIus ejus usus est pes consequentiam quandam ἱ quia non ita accurate fieri potest, uti ille sanguis, quh ingressitur j idem numer egrediatur, cum poti sis aliquae portio quae crassior existir, in foraminulis haereat, dum habent
inclinationem a Scohaesionem .
Hoc ipsum tunc magis Obrinere poterir, cum corssis sermentationes non sint satis fortes, potentes ita ut sanguis tanta vi non urgeatur ροπvasorum maeandros, sed poti ei S ut a liqua ejusdem portio crasstar , vi sior, immobilior illic haereat; illud autem in liene magis obtinere . . debet, dum eellulae non iunc sibL aa lineam rectam correspondentes,
550쪽
qvas sanniis transire debet, sed valde irregulares, ita ut sanguis eas
libere transire nequeat, atque ita maJor na citur occasio cohaesionis :& hae ratione dicemus postmodum in generatione, corpus lienis elle
comeositum, sanguinem videlicet circa contex rum ner vosum esse ciris cum fusum, coagulatum.
His itaque praemissis, propids accedemus ad Benis fecundarium LienIs issiua
usum , quem diximus e G per quandam coniequentiam ἰ dicebamus, secundaris, sanguinis partes quasdam illic haerere, quae cum tempore dc ex mora acquirunt naturam peculiarem rancoris, aciditatis , aulleritatis, e fi x aede terrestris, quae postea ab insequente torrente ex latibulo eluitur, & Scorbati e uia ad sanguinis massam derivatur, atque ita causa est scorbuti, qui du- D. plex eli , aut acidus, aut salis,ex acido, Vel sale fi XO,pmutillic hae- e . . ,
t vel sal, vel acidum fixum. Scorbuli ἀμΜulti etiam volunt, melancholiam inde ortum suum trahere sed P de eo credat illud . quod quisque velit. Si eκ acido hoc fieret, concedere possiemus: at ex sale non videmus, cur hoc ei adscribatur. Sanguis igitur, transiens lienem , cum sumit quandam portionem istius acidi fixi illic haerentis, quod ipsum se habet initar acidi sermenisti , matam sanguinis in sui naturam convertentis , Non aliter ac ser- mentum ma farinaceae subactae admixtum eam in sui naturam mu- tat, dc tunc tota massa sanguinea intemperie acid, laborat: illud autem acidum sanguinis massae admiratum , dc ad cor delatum, excitat
illic sanguinis sermentationes, siquidem acidum in sanguine dest, &sic non incommodum, sed maximum potius commodum producit d affert, dc tunc usus hic lienis secundarius erit optimus , magnique mo
Verum si ea sus est, ubi in reliqua sangu ne i massa acidum supersit 3c peccet, tum si acidi aliquid superaddatur & advehatur, & acidum
magis dominabitur, morbi uile confirmabuntur, in quibus acidum d mἰ natur , dc tunc noxam infert composito: dc haec sunt, quae de usu limnis dici possunt. Homines ubi irascuntur, vel terre fiunt subit5, quatitur tunc anima,
totum corpus contremiscit , ac proinde etiam magis concutiuntur majora illa viscera, utpote lien,&hepar ;&hac concussione facile latibula elui possunt, quia se materiam contentam dc illic haerentem ex cernunt et accedit, quod in quibusdam in Uehementi ira sanguis ebulliat. dc nimis vehementer propellatur, qui proinde facile aliquid secum sumere poteli ex latibulis materiae, in illis diu ita bulantis oc subsistentis; hoc magis obtinere debet in liene, quam hepate, quia sanguis in hem te non extra vasa tur , sed intra sua vasa manet, ita ut sanguini non tam faciluin admisceri queat, quod eluitur, & expellitur ex latibulo , quam quidem ex liene, ubi sanguis extra vasatur, & intra lienis contextum nervosum effunditur , quique iaci id aliquod secum vehere potest petportam ad hepar, dc inde per cavam ad cor, illi quemagnas excitare mutationes in sementationibus sanguinis. 'Si autem humor rancidus inde deseratur 4 cordis sermentationes in is de multum pati debent, sebres exoriuntur ; si sanguinis massa inde patiatur mixturae de ordinis particularum turbationem, alii inde morbi ortum ducere pomum.
Ita ut de liene vere etiam praedicari liceat, quod de hepate, aliisque Pp p a mul-