장음표시 사용
521쪽
parte amissa, ac proinde nervum debitd afficere nequeunt,& se erit olla cras cessatio, ve i saltem laesio & imminutio.
Μinus aeeuratὸ etiam offae uni, quibus nervorum Olfactoriorum
fibrillae sunt magis erassae , ac proinde minas mobiles; hine eu, quoaquaedam animalia , utpote canes, anates, similiaque, has fibrillas tenuissimas, subtilissimas, maximeque mobiles habeant, acutissim que olfaciant , eosque olfaciendo longe superent : hoc ipsum obilisnet in omnibus illis organis sensuum , quibus quaedam animalia nos' superare videntur, juxta illud vulgare tritum r
. Nos aper auditus πς . - - Hule multum etiam tribuit exercitatio, uti in aliis externis lenitis
bus iam saepius incuIeavimus: Quomodo autem solo odoratu eanes noscant heros suos, in praecedentibusast dictum, ita ut hoe repeter Bpus non sit.
ne sevsa -- - Ransimus Itaque ad Gustum, quartum externum sensum. stas. Hie Olurima phaenomena, quae in ore potissimum accidunt,eon. sideranda veniunt, sed generatim primo dicemus, quid gustus si, α I ouum ita qua tribus verbis dicere, Ginum consssere in certa commotione nervorum gustatoriorum, linguae insertorum, a particulis cibi, aut potos salinis N acidis, hoc est, rigidis pungentibus& sei, dentibus, id ess, penetrantibus villosam linguae substantiam is Ad hoc requiritur, ut resis Pidae dissolvantur, S earum nexus disistingatur, ut ita illae particulae pungentis queaut in actum deduci , κ μ zb 4;ζ,utem ibum iam dentibus contritum allva nossra,eujus es-ficaciam vidimus seprathae particulas a se invicem separatas i , poros linguae Infert, hoe est, in villosiam & spongiosam, fibrosamque hnguae substantiam, quae particuis ad nervorum radices adactae eas
commove nr, assiciunt, uncis varii sapores producuntur saporum δι- . Dive tas autem saporum consistit tantum in certa dispositione ,
vestas. hoe est figura, magnitudine , motu Particularum , mros linguae 'R autem ii Iae pari leuis magis sint lubricae & siexiles, linguae poros anfractuosos ingressi facile nequeunt, sed molliter super lingua Euctuant , uniue viri gullus sentiri potest hint facit aqua dulata, omniaque viscosa r si autem ii Iae Particulae molles magis rubii Ies sint, magisque moveantur, ac proinde altius subeant di penetrent hanc vii Iosam linguae substantiam, producunt talam saporem, qualis eusatoe Mν s. δαρον esse ridetur, eum particulae punctim , vel eaesim hos poros inprediuntur, fibrillasque nervorum pungunt sua cuspide, hoc Leiunt illa, quae gaudent mulio sale, veI acido, praesertim acriori, ut est piper, similiaque calida acria. xi .
522쪽
amMaι posset dici provenire a particulis aculeatis,& hamulatis, sapor ama- parumque inflexis dc asperis. rus. Falsus a particulis rigidis pungentibus , suo acumine iacile ad ner- Falsus.
vos gustatorios penetrantibus.
acidus a particulis utroque Iatere scindentibus, & scissim poros in- Acidus. trantibus, fibri liasque moventibus; tales sunt omnes spiritus acidi, ut, pote satis, Nitri, mirion, su*bur s. Diacir sapor est a sale subtili, leviter fibrillas nervorum vellican- Dalila. te, ut inde titillatio oriatur in anima r hae particulae sunt molles, sed subiis es, dc salinae. Consule ' Villisium de anima brutorum. omnes autem gustas disserentias ad calculum revocare, dc particu Iarum certas magnitudines determinare, nobis impossibile esse vide- eurr maxima enim harum subtilitas impedit, quominus queant a nostris erassis sensibus describi. Dicamus igitur potius generaliter loquendo, omnem saporum diis versitatem consistere aut in diversa constitutione organt , hoe est. 6-brillarum nervorum gustatoriorum : quo enim quis habet fibrillas
crassiores, minus mobiles, eo ille minas accurate sapere poterit: contrariorum autem contraria ratio in aut a diversa particularum, gustum exei tantium, magnitudine, figura, motu ἱ sc particulae fleκiles, molles, lubricae , aliter linauae nervos afficiunt, quam quae sunt rigidae, acutae, vel scindentes, Oc sic porro. Hine etiam patet ratio, cur quod uni gratum, Glteri minus gr tum Cur euad. vi
fisi ι y seu quod uni placet, alteri displicet ' Hoc dependet a certa soatum aDe fibrillatum nervi gustatorii di linguae substantia : qui enim fibrilias 'I m isa, ν λὰ habent crassiores,& mitius mobiles, illi, licet grata assumant,tantam rum sas i ptamen dulcedinem inde non percipient, quantam illi, quorum nerv rem fibrillae sunt subtiliores & magis mobiles, quorum lingua est obducta era s1 Ac densa pellicula, non iaci id transitum concedente paristi lis, illi minus accurate gustare poteruntis Cur quando- Circa gustum adhue unica restat quaestio , cur videlicet Omnia que omnIasa- quandoque inuida , vel amara animae offerantur , Iicet minus talia piunt amara.
assumantu ν λ AEus inlida st Certum est, quod qui non potest regi, vel principi ipse loqui, nihil notum potest tacere principi . vel regi, nisi quod nuntio visum fuerit regi significare : ita etiam hic comparatum est ; si videlicet pori defungosa substantia linguae si obducta, repletaque lentore quodam viis ot tenaci, & tunc omnia assumta tanquam insipida animae repraesentatur .si vero humor biliosus de amarus occupa verit hoste poros linguς, omnia videbuntur amara, quod ipsum satis intelligi & percipi poterit, attendendo videlicet ad illam comparationem , quam mox proposui-
is r uti enim nihil aliquis poterat regi signifieare, nisi quod nuntio visum fuit, ita hie nihil serit palatum dc gustum, nisi quod particulae illae obsidentes poros linguae, sive fuerint inspidae, sive amarae, senis
serio, seu animae notum esse velint; hoc est, Omnia, quae assumuntur, non agunt immediate in contextum nervosum per linguam dispersum ,& gustui inservientem , sed illas tantum particulas, quas diximus jam oecupare villosam linguae substantiam , altius adigunt, quae proinde nervorum fibrillas insolite commovendo producunt illum saporem , quem producere antea solebant: Quaecumque igitur his in casibus assu.muntur, non alium poterunt Procucere saporem , quam eum, quem
523쪽
ille particulae hos poros obsidentes facere solebant; non enim visi hiscinctae & involutae agere possunt in fibrillas nervorum 4& non imm .diate: si nunc illae particulae lint in lipidae, omnia insipida erunt; si vero
. . amarae, amara omnia . i t v
fitque ita videmus, quomodo rursus hie an Ima saltatur in sensu g ststs, quam tamen sensuum fallaciam Peripatetici negare audent. i ine I p.- Revertamur nunc ad insipida , di videamus , quaenam revera prod j quid ιι. in idis sint tenenda er habenaea . Nec existimandum cum vulgo anaianendum . - tomicorum, illa esse pro insipidis habenda, quae non valent in nobis exis, citare gustum: dicimus, minime sequi, Non gusto , ergo nulla caula saporis adest, ergo res illa est insipida : potest enim res illa sufficientes particulas, gustum excitantes, in se habere, sed quae non valent sali vael vim , os continuo humectantis, superare. εUt autem aliquid dicatur sapere, debet plus virium habere ad nostros. nervos movendos, qnlim habet saliva : deinde potest nostra lingua obsessa esse humore viscido , pituitoso , ut antea diximus, & sic omnia nobis apparebunt inspida, cum re ver, non sint talia. . .
cu= ossi Q. Cur igitur est , quod soli e gustam non sempςr percipiat anima ,
nem salidae cum ea os Θ linguam humectet λh., k-eν Dixi mu saepe . eam esse conjunctionis animae cum corpore legem, seisi i antia ut anima non judicet de consueti S; a consuetis nulla passio: hine quia in γ saliva continuo agit in nervos gustatorios , anima non de solito illo
motu judicat, sed tunc demum , cum insolitus tremor & motus introducitur, anima attendit ad rei novitatem : hinc etiam est , quamdiu res gustandae non valent vim salivae superare , quod anima de harum paris ticularum motu non cogitet, & pro insipidis habeantur. Aqua est ne Aqsta vulgo pro insisti da habetur , cum tamen contineat suum salp/ο in ida & acidum , ut hoc Chymicis clard constat, quae saporem produeero habιηι ὸ possitnt; sed non gustatur a nobis, quia illud sal, vel acidum , non ba
bet tantam vim ut queat nostram salivam superare: ergo non statim prci
insipidis habenda sunt, quae nobis gustum non praebent. Et secundum Chymicos nulla res esset inspida , quia nihil est, i ut inquiunt )quod
non habeat suum sal & acidum, quae duo saporem eκcitare pollunt; politis insipila erunt minsis sapientia ,& minorem impetum facientia in nervos gustatorios , quam faciunt particulae salivae . Gustus ideae Merito igitur bae ideae debent revocari inter confusas , quae non confusae. exhibent animae rei essentiam , nec quicquam realitatis in se continent; nec sapores ullam habent communionem cum particulis , guinctum promoventibus & excitantibus. Cur eadem Cur autem eadem assumta uni sunt grata, alteri vero non R dc eue sumtu quan. quod uni nune gratum est, paullo post eidem minus gratum erit Z Addoque non o- hanc quaestionem responsum dedimus, diximusque, hoc poris nervomnibus sunt rum & materiae aethereae, trajicienti istos poros, dandum esse ; hinetrata λ proverbium est, de sensibus non esse disputandum, quia praesupponunt fundamentum jucunditatis: atqui non omnibus hoc, vel illud aequῆ j cundum est, quia omnium non est eadem organi gustatorii dispositio,
Fames es Fames er sitis cur cibum es potum faciunt gratiores eaeteris par infitis cuν po- bus Videmus, in multis os humectari, ita ut rivuli liquoris limpiis tum reddunt di prosiliant eκ vasis salivalibus , sub lingua sitis.
eratiorem Fames er filis es , quando ventriculus est vacuus , di sermentum
524쪽
venitieuli nihil habet , quod aggrediatui in quod vim suam exerat: ergo cum acrius & acrius redditur, nervo, ventriculi orificio sinistici inplantatos vellicat, pungit; hinc sequitur sames&appetitus. Labia ex usu acidorum albescunt oesustent, quia vasis capillaria ab Cur labia Mido aceti constringuntur, ut sanguinem rubicundum amplios admit- ab aceto aueistere nequeant, hinc pallent: stupor oritur, quia aliquae fibrillae sol vun- scunt , erflatur, q1iae resilientes faciunt ut adiacentes tubuli accipiant situm inor- pent λdinatum , ita ut humores illic non bene circulare queant, hinc palio ,& quia fibrillarum tensio est sublata , hinc vor oritur. Et possumus denique huic materiae de gustu addere illud experimen- . Experimentum sequens, quod, s lingua nostra oleo, vel spiritu vitrioli tingatur, tum G tu& pollea tabacum fugatur . sapor tabaci erit amoenus dc gratus: ex quo tabaei. pomum us discere, mixturam rerum posse facere diversos sapores eosque immutare , talesque exhibere , quales alterutrum horum mixtorum per se solum non exhibuisset. . . . .
Uaeritur an venae rani e ,seu sublinguales, in angina sectae Dis De Raninarunt Uem. νum sectione - Si attendamus ad scopum venae-sectionis , quem posuimus in Ogia tenen sola sanguinis di minutione, dicimus, praestare magnam aliquam ve- dum ynam brachii perscindere, ut sic major copia sanguinis educatur, quae queat citius majus levamen afferre,& impetum sanguinis sedare, ita ut Dori vasorum non ita urgeantur a sanguine nimis aestiuante, & sie aeger levamen sentiat. Stante circulo sanguinis, est imaginaria it Ia revulsio, ut saepius I culcavimus . Deinde incommoditas, quam haec venae- sectio secum fert, dita dere deberet ejus operationem : sanguis enim euiuens tuit semper in gulam, ita ut aeger spiritum ducere haut queat. Denique ex his venis exiguis non potest sussiciens copia sanguinis elici : ergo in alterutro brachio commodius, majorique cum fructu secatur vena. Idem errox est ei rea venae . sectionem frontis
m Salisatioue. S Equitur salivatio, quae fit aut per mereurium , aut per a IIas causas De saliva
Mercurius dulcis , vitae , aut smilis exhibetur , postea quovis m*- 'mento homines salivam evomunt: illa enim non asturgit ex ventricu Io, sed ex vasis salivalibus, in ore hiantibus. LAE
525쪽
SH vatio ean it in separatione seri de humidi a sanguine, quod si
Μercurius per os a ssumtus it ad ventriculum , ex eoque ingre ditur intestinatem fistulam , ibique occurrit lacteis uasis, quae ingreditur , & ad sanguinem sertur inde ad vasa salivalia oris . hine exoritur salivatio. Quandoque os intumestit, quando mercurins duleis non est exa-dhe duleis redditus r sit enim ex mercurio crudo & sublimato corr suus sublimatus r nisi igitur ter quaterve haec instituatur sublimaistio, rite dulcificari nequit , dc horrenda tunc in corpore producit symptomata: ergo non exhibendus, nisi qui propriis manibus est
S Equἰtur Deglutitionis functio, quam authomaticam reperimus: imis
posito enim cibo gulae nostrae , si ve nolimus , & anima non imperante , eum deglutimus, adeo ut magis videatur authomatica,quimmentis imperio subjecta r hic suum insignem praebet usum muscu- Ius arsophagaeus dictus, qui cibum in laticem intrusum propellit ad ventraeulum.
De rictu. Ransimus ad sensum Tactes, qui paullo magis patet. quia omnes I reliqui ad tactum yeserri debent, nec ullus fieri potest sine tactu,
hoc est, motu locali nervorum & spirituum . Vidimus, reliquos sensus in nobis excitare ideas consulas, quae non docebant rerum naturas & essent las. Tactsis autem obiecta excitant ideas partim confusas, partim d se incias . Caseris,frigoris, Bumidi,ficet, mollis, duri, doloris, titillationis, oec. ideas habemus consulas. Magnitudo, figura, situs , motus, quies, connexio, erc. Comprehenduntur a nobis prout revera sunt in objectis, horumque ideas habemus distinctas. Tactus autem nihil aliud est, quis sensatio, perceptio animae,proinducta ab actionibus objectorum, agentium in fibrillas nervorum, hinc . Inde per cutem nostram & membranas dispersas : se omnes qualitai tes, quas vocant tactiles, percipi potant. Ad qualitates tactius reserimus ea rem frigus , humiditatem Oficcitatem, mollitiem , dur/tiem, gravitatem , levitatem, titiliari nem, Gurem, & qNe sunt plura talia. Verum ad meliorem Tactus cognitionem, in memoriam nostra a
526쪽
revocemus, nervos e sse per totam cutim dispersos, & si horum emtremitates ab objectis exagitentur, aut commoveantur , motum ab hae extremitate ad alteram in cerebro continuari, ibidemque communi senilio imprimi secundum motus diversitatem ab objecto imis messi. Singulas qualitates tactas nunc paucis verbis explicemus. Cauν est , quando partes objecti insensibiles celeri iis moventur quam particuIae corporis nostri ; atuue tune dieitur illud corpus esse calidum , quando eommovet insolite contextum fibrosum, humores que nostri corporis. Caur itaque consistit in sola particuIarum mo-
Frigus, eum omnia eontrario modo se habent: contrarsorum conistraria eli ratio. Nota tamen, qu5d inter esorem & frigus sit testor Intermedius rigitur attributa caloris de frigoris omnia sunt respectiva; sie idenis potest diel ea Iidum & frigidum respectu nostri: hoc observamus in .Eolipylis, quae igni impositae ventum spirant frigidum, cum autem cessat ille motus vehemens vaporum, est caliduso Hinc quod alias ealidum videtur esse, utpote vehementer. moverI,
tune frigidum est ; de quod alias frigidum esse solet, utpote tardiusmo Uert, tunc calorem constituit.
Hoc ipsum etiam patet in cellis υInariis, quae hiberno tempore videntur esse ea Iidae, & aestivo frigidae: hoc tantum dici potest ita , se habere respectu nostri, alias certum est, cellas aestate esse calidi res, Quam hieme. Elt quippe magna mutatio cIrca nos In aere it Iis temporibus aestatis δc hiemis, quae mutatio non ita sentiri solet in locis conelus sec ce Ilis. Hinc est, quod aer extra cel Ias variet ab eo, qui In celsis est inelu sus; ae proinde homo, exempli gratia, aestate ex aere aestuante ingrediens cellam sentit frigus aliquod, hoc est, minorem calorem, quam extra eam, ac proinde cel Iam pronuntiat frigidam Sic etiam cogita de hiemali tempore: ratio enim utrobsque una dc eadem est. Cellarum fenestrae elaudi etiam sissent, ne aer externus queat In gredi liber8 cellam. Nec proinde, propriὰ Ioquendo, cellaeaessate frigidae, & hieme ealis dae sunt dicendae per se, sed tantum respectu nostri: nemo enim negabit, hieme revera existere frigidiores, κssate calidiores ; sed ira tantum apparere nobis, cum videlicet aestate ceIlam ingrediendo sentimus illie aerem frigidiorem illo, qui est extra eam, es hieme ea lidio. . rem illa, qui est hieme extra eam. Hanc aeris mutationem docet thermoscopIum. Est igitur eorum rationem insurgere, dc negare sal laclam sensas, eum ne unus detur, quin nos saepimine fallat Ergo videmus, ideas ca Ioris dc frigoris esse tant sim In mente, μIn eo oribus nihil praeter motum Iocalem Hoc inteIlige de dosore Sc titi IIatione, omnibusque tactilibus qua litatibus, qnae tant sim locum habent in mente nostra, dc hac ratione ignis potest dici nee frigidus, nec calidus nec Elacies calida , nec filis ida: se nulla pars dolet, soIa anima dolet, es titi Ilationem sentit phane est, quod has omnes ideas inter confusa a recensuimus quid enimati
527쪽
agitatIo particularum invisibilium , in qua consistit calor, eommune habet cum illa mentis idea caloris λ quid quies Particularum cum , id ea stigosis λ quid fibrillarum ruptio, vel levis tremor cum idhadoloris & titillationis, & sic porro ' nihil omnino; ita ut debeamus
concludere, illa esse tantiim attributa mentis, entia rationis, quae extra mentem nihil sunt. ιQuamvis caloris di frigoris idea sit consula, possumus tamen dili. genter Inquirendo dicere, in quo consistat,& unde oriatur.' Scimus, omnes nostri corporis partes habere continuum aliquem amotum tremulum, seu tremorem per influxum spirituum & humorum continuum in partes fibrosas; qui tremor si ab objectis externis non augeatur , & insolitus fiat, anima nihil sentit: sed ubi objecti partes Ita moventur, ut queant plus solito moveri & augere hunc tremorem, statim anima sentit rei novitatem, sentit calorem: si res hae habeant minorem motum , ut hunc tremorem solitum nostrarum fibrillarum . Imminuant , frigidae dicuntur , quamvis possint illae res esse aliquomodo calidae, cum adhuc moveantur, quo in motu consistit calor, sed non ita moventur, ut superent solitum tremorem nostri corporis, hine pro frigidis habentur. Sic aqua tepida, si habeat calorem cum nostra manu, non sentietur calida, cum tamen re ver i sit calida, quia non potest alterationem introducere in nostros nervos . ergo hic etiam monere possumus, non
esse statim exclamandum , Non sentio calotem, ergo hoc, vel illud non est calidum, quod etiam monuimus de gustu. Quoniam nec frigus, nee calorem in tepida sentimus, hinc teporem revocavimus ad statum intermedium inter calorem re frigus. Sunt igitur sensus Tactsts fallaces, δc admodum sensus tactos fallax esse videtur , nec nobis exactd detegit rerum essentias r talem falla
e iam experimur, si aliquis manum dorso imponat, & inscie , de ex Improvisio ei in trudatur humidum, vel frigidum , Vel calidum , non sentit anima illa, quia nimis cito alterant Et egre id quandoque fallitur , cum frigidum volae mansis subito intrudatur , putat esse calidum , dc manum retrahit magn1 violentia non igitur fidendum n mis sensibus , sed prudenter examinanda quaeia libet quae per sensus nobis oggeruntur, priusquam de iis Iudicemus; dc sie multo certi os iis fidere possumus, non aliter ac vulgo scimus ,
nos posse magis fidere amico, quem novimus, quam ignoto Cartesus autem dicit, bene cavendum esse, ne rurius fallamur ab iis, qui nos vel semel deceperunx' . Progredimur ad duritiem & mouitiem. Carlestus dicit, molle esse,
quod cedit manui nestrae, in id agentis ἱ durum vero illud , quod ' Am ident illam di sim monem & definitionem, quia inquiunt,
nulla res definiri potest in ordine ad aliud . Sed respondemus, illos non facere distinctionem inter ideas confusas, & distinctas: hine si
durities 3c mollities esset inter ideas veras, optime dicerent ; isdcum referri debeant inter ideas confusas , non est, quod amplius respondeamus, quoniam illud, quod nihil realitatis in se habet cc e tinet. non potest per se explicari r necessario igitur per tactum exisolicari debet, & quomodo nos ab iis afficiamur. Hinc bene dicitur
528쪽
impingetlibus : durities vero, ubi pertinax est situs de eohaesio particulatum , & resistunt aliis, in ipsis impingentibus: ergo bene definiuntur in ordine ad nos& ad senium nostrum. Sequitur Gravitas dc Levitas . Gravitas es , si eorpus e Feacida deorsum prematur a globulis secundi elementi, Vide strineip. Car. ισι 4. part hoe est, s corpus plus contineat corpore itatis. Levitas, si minus soliditatis habeat, dc porosum sit, hine len Iusaeorsum premitur. Dabrit es de Laevitas. Laevitas, quando eorporis a licuius partieulae ita sunt laevigatae de politae , ut majori superficie cutem attinis
gant, hoe est , quando pulpa digitorum potest multas iuperficies a
Feabrities vero , quando In corporibus multae particulae eminent pra poros δc vicinas partieulas , tunc digitus vix unam, aut alteram attingit particulam , ae proinde judicat anima, hoc corpus esse scabrum. Numiditas 3c sieeitas. Sicca illa esse videntur, quarum partim-Iae juxta se invicem cohaerent firmiter, dc parum differunt a duris, nisi quod dura significent totam molem simul, sicca vero singulas Partes alicujus materiae . Sie Mena est sicca, de tamen mollis r seiaca est respectu singularum a renularum ἰ mollis , quia cumulus arenae cedit motui manus nostrae , alias unaquaeque a renula satis est
mmida illa, quae cedunt 8c mollia sunt, re ita divisa, ut poris cutis nostrae facile inhaereant. Quies parti Iarum cum sit in siccitate, quaeritur quomodo Meum dici possit eati dum λRespondemus , quietem particularum agere per aliud medium in nostros nervos, ita ut in illo corpore, quod siccum vocamus , aut sint pori minimi , aut satis magni dc copiosi . Si satis magni dc copiosi, magna copia aeris cum globulis secundi elementi Bc aethere subtili iasimo hos transit, hinc illa calida erunt. Si vero pori sunt parvi ocpauci, ut in marmore, ita ut aerem v x admittant, nec globulos seiacundi elementi, sed tantum paucum aetherem , illa erunt frigidissima; qui aether solus & paucus non valet partes nostri corporis moia vere, hinc frigus in illis lentitur. Et sic intelligere possumus, qua ratione sicca queant viet ealida. Sed si magna copia ille aether fluat per poros eorporis alicujus, Ita ut ille aether valeat nervos commovere insolit8, tunc calidum dic tur illud corpus: sic serrum ignitum urit manum nostram ob copiam aetheris, ejus poros trajicientis . Sed generaliter tamen secum dicitur per se frigidum , cum partes circa se quiescunt.
529쪽
Titillatio Θ c Equitur nune Titillatio Ac Dolor. Duis . o Dolor est tristitia; Titillatio vero gaudium mentIs.
Dolo dc Titiliario sunt quidem valde differentes ab in v Ieem , sed tamen causam agnoscunt admodum propinquam, & parum distant ab
Dolor quid. DMor est, quando objecti partes ita vehementer agunt in exigua nervorum flamenta , ut aut actii rumpantur, aut ruptionis incurrant periculum; hinc tristis idea oritur in mente, quatenus videlicet mens videt dc advertit, incommodum & noxam inferri suo corpGri, cui est juncta. , Titillatiae Titillatio vero, quando corpora illa leviter radunt fibrillas has, ita v Id. ut minime incurrant ruptionis periculum. sed pari impetu hanc acti nem levem admittendo , ad sensorium deserunt: exinde oritur idea titillationis, quatenus anima advertit, si lamenta sui corporis esse satis ea patia resistendi hute actioni , ac proinde comptastum exinde nullum posse pati detrimentum ; hinc gaudet dc laetatur mens
Sic titillationem sentimus, eum super fietes eorporis, exempli gratia digitorum, tangit leniter fibrillas nervorum cuti insertorum , easque radit lenissime; hinc quoniam a pulpa digitorum multae libril Iete simul tanguntur, minus rumpi possunt, Ac pari impetu huic motioni resistunt, Ac ex eo gaudet anima, cui dictum) de sanissima videlicet compositi constitutione : sed si paullo vehementi iis trahantur de
moveantur haec flamenta nervorum, ut ruptionis periculum incur rant, aut actu rumpantur , oritur doloris in mente idea. Exinde is
etiam patet, quam parum distent titillatio & dolor , quod etiam in- eulcavit Caνtefius parte 4. principior. Atque ita videre quoque possumus, quam fluxa habeant fundam e ta gaudia humana de tristitia. Et se ideam doloris & titillationis reddidimns aliquo modo dissimctam, postquam uir Iusque naturam Paucis expendimus. An Gur πη η' Potest nunc porro eme quaestio , an doloν , quem dieitur habere arae , naufra' uauta, cum naufragium patitur, fit propriὰ dolor dicendus nec ne Rriam patieu .Respondemus, non esse talem dolorem , quem modo descripsimus ,ris ost prostri e sed esse tantum contristationem mentis ex damno facto dc passio, dolor dic π' quam sentimus in nobis, cum amicus , vel parens morte suerit abre du/ , πος παῖ ptus: proprid autem dolor esse non potest, quia anima hanc contristationem seponere potest, si cogitet solummodo , quAd compositum inde novam non fuerit passum ; atque nauta potius gaudere deberet, quia corpus suum salvaverit, ita ut illa, quae extra iplum sunt, ipsius compositum non attingant, nec proinde propterea ita contristandum esse: hinc etiam commune proverbium est , quod ita sonat : suae extra nos , ni biI ad nos ; hoc est , bonorum nostrorum amicorum extra nos existentium jactura non debet animam nostram ita assicere, ut inde contrittetur, dc mens inde patiatur. L . - Δt . D sitir
530쪽
At dolor, de quo hactenus locuti sumus, non potest ab anima semis
ni pro libitu; nec cessat, nisi cessante caus1, ipsem excitante. In morbis acutis aliquori totum corpus dolet , dc praeeipuρ circa lumbos. Hoe fit, quatenus tali in casu totum nervosum genus impleatur spiritibus copiosis de acribus, fi illas nervorum vellicantibus , dc dolorem producentibus. Spiritus autem illi acres in morbis acutis proveniunt ab intemperie sanguinis acri tam satin', quit m acida ; qui spiritus impingendo in partes nervosas dc membranosas, eas lancinant dc pungunt, ec sie toti corpori dolorem inserunt. Praecipud tamen arari conqueruntur circa regionem lumb rum . aut quia illic est obstructio quaedam ; aut quia renes malo affecti hanc regionem nimis premunt; aut quia ossa vertebrarum male sunt sitare locata; aut qui a squod plerumque 3c magis familiare est illic est
egressus nervorum ex spinae medullii ad quaslibet partes, hine nervi Per maeandros vertebrarum excurrendo , sese inflectere nonnihil devent, ae proinde in illam flexuram spiritus acres descendentes magis impingunt, vellicant, dc sie illie loci dolores majores Ec frequentiores eκcitant.
Morbι Veneres etiam intνavescunt ea ore stragulorum , quia tunc humores magis moventur, dc acres magis in actum deducuntur , atque ita nervos attingendo, vellicando iaciunt intolerabiles saepe
In Cardiastia, putant homines , ear dolerer sed egregὶδ falluntur, quia cor propter exiguos dc valde paucos nervos , non nisi obscur8 sentit, ac proinde dolere dici ne luit: dolet ventriculus, ut antea diximus , sed propter viciniam cordis dc ventricnil homines saepe sal luntur, praecipud qui Μediei & Λnatomici non sunt, nec partium
Duarisautem quandoque datur remissis pro aliquo temporis spatio e hoc ei potest , quatenus continuo dolore multi spiritus consumuntur, quorum desectus facit, ut nervorum fibrillae minus tendantur; hine liedi acres humores sufficientes adsint, nervosum genus continuo vellicantes, tamen dolor nonnihil remittitur, donee accedente postea nov1 quantitate dc copia spirituum fibrillae rursἰis legitim d tendantur, ut vivacilis actionem impressam ad sensorium deferant; hinc dolor tunc redit ad priorem gradum. Uel potest esse , quod humor vellicans sensim propellatur . dc per alias partes circulet, atque ita causa dolorem excitans minuatur; quae redit, dum novi humores rursiis paulli, post accedunt, more solito nervosum genus vellicantes , dc dolorem inserentes . Vel quAd uri actione humoris acris continua , particularum acrium anguli nonnihil atterantur, laevigentur, ut minas pungere queant; sed nostea accedentibus rursas novis humoribus acribus, dolor augetur . Possunt plures hujus dari causae, quas Omnes non luset hic apponere. Ligaturae quomodo prosint in morbis sestero se , est quaest ἰοῖ Mimus, in morbis soporosis dari multorum tubulorum a lenta Et vise idymateria obstructionem in nervis, impedientem , ne spiritus eant versus partes movendas ct sensitivas. Hoc ut mederi queamus,& homines excitare , vulgo adhibemus ligaturas in brachio: quid tune fit Vinculo arcte brachium coctringitur , ergo etiam nervi Per id ex N n n a cur- In morbis