장음표시 사용
31쪽
aevneratim mvira secunda clusu libros obiecibatur. Ea porro oram Crptanda proponere, ac diluere. qua corura singulos allegavi Euangelicι. id omnino superuacaneum ducimus. Nam praeterquam quod ea omnia leuia μοι,nec digna, satis,quae ingraui d putitione proponamur,sum etιam ιa dudum avie ab alijs, quamam sat est ,refutata.
Nec ipsim per se Scripturam, nec privatum quorumlibet iudicium, nec Graecae, Hebraicaeve linguae uisem, nec
aliud quippiam eiusmodi, certu, ac irrefragabilem divianarum literarum interpretem esse Ved uel Ecclesiam Catholicam, vel huminum eiusdem Hierarcham. Sectioni septimae Thesto
I. morum quidem eiusdem esse creditur Scriptur ι nothat, . te R,er natiuis fecerarere,easdems,ubi obscuram sententiam olferum, cera Ceo interpretari, quae sectionis huiuε propria fune, paucis expedire licebit. Et quidem Seriptura ipsam, non posse lentimiam sui ipsius interprete esse, id omnis,er quaestionu, Cr dilutationu expers es . Nam interpretis,ater 'iudicis quoqest litibus, Cr coner er Us,quae expcripto, vel lege oriuntur. sinem imponere. Atqui seripturae,eum plerissis laeis sim subobscurae,eris uarios sensus trahi queunt,litium, er controuersarum materiam pluriamiam interdum augem tamum abest, ut minuant perpetuo. II. Est nobκ uetus Testimentum eommune eum Iudaeis , utruri evm Haereticst: at rcia vel forte nuquam usu veni ut vel ob linatus Iudein, aue pertinax Hereticus ex Seripturis reuincererer. Quae naris eoru est pr uitas, er in detorquendis Seripturis impudentis, Scripturas eludum seria plur8, ν impugnam aeriter. Q nam multu Saerarum literarum testimani s Arrius ostendere enixus est, verbum aeterno Patri, non esse δμοσυσσιομ. Eunomius spiritu anctum non esse Deum. Pelagius per se omnia
pose liberum arbitrium. Novatus post uiolatum Baptimum. eum pusterae esse in Ecclesia Ialatu remedium. Lutbervi solam per sie fidem sat esse ad uitam. Imbvero qua Seriptura ortia Oxin, er chri , initiatin emmatust catholicam veritate ista ipsa interdis eandem impugnat Heret r. '
32쪽
& legitima interpretatione. Seelio VII.
II I. Praeterea cum Scriptura sacra suam ipstus αυ ενδ i, ae Aamiantem perse, Tex se probare nequeat ad hoe enim opus estisi praesidio externo portetmo non absimile uideri posit,serere ipsam per se idoneum,
ac certum μι ipsius interpretem esse. Esterum non parum matoris nePlinae disticultatis legem Irrre,vel firmare,quam iam latum, uel Armagum interpretarι: cum hoc cιtra iurisdictione interdum fieri queat, illud aequaquam. illi. Adde scripturum interpretem esse inamimum,dis ideo lacum cum ι o, sentemiam cum sententia, interpretationem cum interpretatione. pracedentia cum consequensibus conferre non posse. Hoc autem conserenadι 'usum,ad vrmanam loci obscuri expWitionem est cumprimis necessa/rιum: σ non solum m Gγmnas i, verum etiam in Ecclesia licu comiti s
U. Demum in veteri lev ordinaria non iudicabat Lex, aut Scriptura
de lege ueι Scriptura, Scripturaue uel legu semen lased sacerdos summus, uel iudex per id tempuι plebi praefectus. idem er in politicis quos obsero uaTi videmus: nec eram iudicavi hie leges siecundum se de legibus, obscuripuelenam sensissed iudices,et Iegitimi mast avi. t d ippum ergp, forti per petuo pendere, fructure,ac liter fouere uelimus, er in Scriptura quos Tein Ramnearia,Cr chrim Dominu nostri levisseruemus oportet. VI. Sed neque priuatus quoque euiusquam Spiritis, est sidus satu
Scr ipturarum interpres. P rimo enim nulli de eiusmodi priuato spiritu cerato ounstire potest, ne ipsi quidem babensi:at publiee, er pactim de legis mens te constet, cessum est. Deinde si priuatum umuscuin s sensium, uel θι ritum. ut legiιmum legis, Scripturaue interpretem semel admiserimus, tot ἐueo stigio exoriemur interpretationes, quot sum ei modispiritus. . Tot autem suuι hyiritus, quot capita. Tandem Res ub: Mosaica obortas legu coneroauerstas non destrebat ad priuatos*iritus, hoe est, ad priuatorum cuncti aem, vel ιudicium, sied ad SIra toga proceres. Et in Actu quaestio de letaliabus orta non alio delata est,quia ad Apostilorum senatu. Et in eluitibus lutet de legis : intellectu,vel alia de re nata, non referuntur ad cuiuscunq; conaditionis priuatos ut qui iudiciaria potestite destituantur sed ad DF 'M. er publicos iustitiae ministros. Atqui Ecelesta forum . non minus debet esse ordinatum,quam Mosaicvm,vel politicam. VII. Sunt, qui eam expositionem legitimam semiane, quam sua cui βuggerit innata ratio. Sed bi aquὸ, aut etiam ampliat deliram, dis illi,quos proxime refutauimuι. Siquidem bamara ratis,eπ fallax est, er labrica, σὲ on tintior inpiariis uebem credulant Cr demiam latis,qua de chria
33쪽
De librorum Canonseinumer o,auctoritate,
na, relinone, erfidei m 'rijs per se recte iηdicare non potect: quippe
sua bu ne ratιonu aerem multu partibin excedam. VIII. Non desum,quι ex βmbus, hoc est,ex earum unguarum cram elansiqvibus sacrae literae muιoaevitae sunt uel ex Rabbinoru commentari noes quaesti essi coturouersias, qua de Scrιpturis,earumue intellectu orti
tur, triti, ac sopirι posse oomendant. At ne ιβι quo* oonDuanee satis I quumuri siquidem fomes easdem pene d ficii tes ostr , quos ipse riuali.
Extam naris in uom tu Hebrao quam plurima uoces aquiu a,semeavitιae ambigua, nonnulla etiam contrariae. Meniadmodum abunde ιd nobis restitum une aduιomes chal ιcc,Graecae, ac Latina uam , qua proxi me inde profluxerunt. N c- plurι, exle vix ulla est,qua cum alteora per omnia conspiret. IX. Quos flex Rabbinaru commenest, aut glossematis eius si dela
Itates,ae oontroversu definire uoler,faedivi erres oportet.Sum enim pisuris eorum Hsocti pirita π gratia Dei demisthuelamen densum oculis ima positum habenter,ervi christi nomen peβια effecti, in chrι- ,σsacroasanctam eiis legem sacrilege Halybem,m Derifcιο, er Omm dems carolisti bono maiori ex parte destituti. X. Verum enimver3 licet βn iacm,hoe est,Graeci, Hebraici, vel chaiadaici sermonis per iti per pes caetera desint, non sti idonein Scriptura minterpres,ad exactorem tamen eorum erirutionem, que in sacris tradu tu Cr exponuMur,plurimum conferre solet Primo quidem,ut ea plenea'scq ire, quae emphasin habem, uel ab interprete ambiene uel obscvr uel equivoce uel minus proprie,uel omnino etiam ανενευτα relicta pum. XI. Tum ut ea, quae librariorum incuria, uel Hereticorum malitia in Mureatu exemplaribuε deprauata, e est, sum utilata,vel immutata punt, restιtuM. Hinc ut fidei mstiria pub literae cortice occulte latentia, locupleatius edisseras: siquidem interpres unius vocis unam duntaxat reddit novitionem, uox aute una multa interdum, er ea quidem ad rem quam in imo opportuna demtat.Tam rursu ut tropordimilitudines paraemias talia id unus locutionesivel dilucidios exponas. uel elarius percipial. Nam quod in uno sermone prouerbiali sebemate effertur hoe is altero nato,ac Amplici. Et quod in uno figuratum est, boo m altero αν κ/δατισμέvoy est. Habeisia lacum vel maxime in populari Hebraeorum oratione: scatet erum eoo
34쪽
V legitima interpretatione. Sectio VII. et
XII. Tum demum nec enim omnes rei huius usus persequi est uniamus udicum aetatis huius Hoeticis liberius, dis utilιvs congrediare. Hi enim,ubi primum ueritatis luce se premi,et quasi perstrmI ammadaereum, statim ad fontes, hoc est, ad Graecum ,uel Hebreum contextum appellιtan . ubi tum catholicus di non aliquem huiuη rei gustuum perceperit crum exacta linguaram peregrinarum notitis,inter tot stidia magis necessarιa, perpaucκ obtingere assolet cum nonnullo pudore,er infirmorum cstin lane hvirea oportet.
XIII. Vnde non possum eorum sevientiam non uehemenseν improbaabare,qui Itidium hoe, ut inutile neglectui, uel etiam contemptui ducente nihil iam Grece Hebraice uel S ruce aeditum excire quod iam oum lami te donatum non sit,falso cauiramur. N diu es quod dicavi, verum eget, ut aperia falsum est,adhuc tamen omnes illae rationes,er commoditates,quus diu si ante obiter Uignauimus, firmiter obtinent. α IIII. Attamen rae quις bis erret, peregrinarum linguarsim aegriutio, ad exam Seripturarum cognitionem, Cr ad caetera,qua huc pertiamen ita utilis, er opportuna, est, ut tumen eam ad rem non fit absolute nescessaria. Exum erum hoc tempore, et iam inde ab initio Ecclesia extitearum non pauci doctifimi Theolon, quorum pleris nullum ommno calleobavi linguam externam. Imo uerb inter omnes illustriores Eceleste Latiatina Patres,solus Hieron mul trium, uel quatuor linguarum peritus extis isse ereditur. Augustinus. Rmbro lus,GrePrιM,Prostyer. Naximuε, Crc. ut Gνace nouerant, certe Hebraici sermonis magna ex parte ignarι furerum. nter Grἀωs vero , praeter Origenem, Damascenum, er paucos quosdam alios, nullι Hebraice eruditi extitisse ferunιur r er tamen bi omnes diis uinas lueras fauet me interpretati sum. Peratius ergo ad Scripta rarum interpretationem est linguarum crimis, non tamen absolute necesasaria m Q cVM ergo Seriptura ipsa non ιι eertus,de indubitatus sui insus interpres: nec privatus cuiusquam spirituu et nec linguarum Auibia mitio
radiea est seriptura, cognitio: nec Hebraeorum Rabbinorum commentaatio e sequens fit eiusmodi interpretem esse Eeelestam catholieam: uel unia uersala concilium Ecclesiam represenians: vel certe summum pomificem,
a quo Ece id ipsa definiendi accipis certitudinem: eum non restem alis,
ad quos hoc inserpretaso munus deflari positi.
35쪽
XVI. QAc dιcιmra uera esse comperies. Ilae Apo talarum doctriariam, π chrιlti in lιιMιonem coopulaε ἰllae veterum Sanclarum semetietas: sue usum perpetuo in Ecclesia obbruatum liue quid sideι unitas, Cr dramarum in uno θιritu Gmuncto,ad quam tanquam ad finem destulamur omnia: siue derus quid ιus ι - π rutιo optι mi, Cr sapιenus ῆι, gubernatιonis Ecclesia postilet,diυπmer expensa ,π intro tricια. Ad quos enim has inaterpretandι partes,hanc graui m. er peracuosi limam delimenti prosv uicium rectius detuleris,quam ad eos,penes quos non solio suprernum toatius chrilliana Reipub. ιuduium, verum etiam cem, ac infalloιlu ludisciorum no ma exiluis , XVII. caterum dum bis asseritur Ecclestum legitimam Scriptur ram ma ir , ac interpretem epe, non est id ita accipiendum, quasi ei σμlius partes Am Scripturas quouis modo niterpretari. Nec eo rurbum insensu,quasi quιcquid Ecclesta extra,vel intra iussicium,ad veritatem aliquam si mandam ex Scrιpturis allegat, id certam stitim leum, vel semensiam statuat, unde nullι cιπa noxam, vel errorem recedere liceat, tram eram horum bie asseritur,nec cum ueritate asseri potest certum est namq; non soa Ium Ecelesiam, vel Pomificem Scripturas interpretarι, verum ellum The logos,er Eccle arum Rectores, CT Pallares. X UlII. certum est nouosecius c oneιlium P ecvmenicum uel Pontia
frem Maximum aliquem Scriptura lacum in hoc, vel ιilo sensu usurpassequel ad quodcus fidei dogma confirmandis obiter allevsse id fidei uim,aut leagst robur no semper obtinere: ita ut cbristisaeris imbutu, ns errare uolet. id simpliciter admittere oporteat. Quamvκ etiam ab eo, quod sic uno quo
aspectu.er obiter expositum est emere recedere nulli conuemdi. XIX. QAod hic autem asserimus, iterumq; atq; iterum monem ς, σinculcamul est, solius Pontificis Maxim,uel umersalu SInodi esse, ea Scria plura loca. m quibus dogmatis alicuius neruuε eardὁue uersatur, certo materpretari. Rusum utriussinterpretationem tum denum eertam,de νημι
libilem esse, eertae, periride legu, vel decreti, a quo nulli impune recedere fas It vim obtinere, emea de cassa conuentum est, ut Grai quippiam de aliquo ambiguo scriptura et o corura vaganos , Iudaeos,vel reticos des
ππ. Et quoniam ea laterpretandi uis, ac rertitudo est penes solam Ecclesiam,vel summam eiusllera Pallarem .mao autem modo penes priua. tor Doctores, uri Pallares, fit alano is sensu unia tan gm sit serimur ram interpres, in avero aeta multi. Vnin est e Reuius interpretaris admosam
36쪽
i. ecla itima interpretatione. Sectio VII. as
dum iam expolitum fassi ut certi lima, simpliciter obligat multi quorum expositio non mpliciter lim,sed tamum secundum quid. Temeritatu erum G t non parua is eo recedere, quod tota amiquitaς, aut maior eius pars destadisset:4b Ecclesia Qui vi dogma nondum recepisset. X XI. modsi quando inter plures ei dem loci sensin. ecquis explaribus,ut Diuor,recipi debeat,ambivitur ι mbιl se osteri, cur bune magicadmittere expediat,quam illum,eum caetern ameponas,non qui plures,uutiores praesertιm,authores habet, 'd eum,qui cum praecedentιbue, Er eonstaquemibus alijsq; Scripturae lacu magis consensit. Imo vero tumum abest, ut is ijs,quae per se certa,aut ab Ecclesta determinatu, aut eommuni SanElarum trastione comprobata non sura,clausis oculis,absis vllo Ommno studio, iudis
ditio, uel isquisitione multitudinis sensu niti quempiam oporteat, ut saepe isdem etiam aperti obniti liceat. X XII. Debet, inquam, qui Theolm non mali nomen sustinere uult, in dubijs non id semper probare, quod multi unum aliquem,ut feri quanados bolet ne iudicio secuti probaram, uel docverumsed loca eum lacu,ex,
empla cum exemplaribus, praecedentia cum sequentibin, interpretationes eum interpretationibus dilivmer coclerre,ac tum demum quod ad ductorκ memem,ac sententiam quam maxime accedere videtur in medium proferre:
siue id eum mullitudinis sensu constinat sue ab eodem disseruiat. XXIII. Hoc ideo impensivi inculcandum existimavi, quod re μωmperiam eum esse Sectariorum impudentiam, ac stoopbamiam, ut ineaptum uniuscuiustim,er interdum obscarisimi homuncionis expositionem. perinde trabant lacerem e traducavi, dest umersa Ecelesta id sinuat,er publice doceat, quod bis, vel ille somniando est interpretatus. Possem pluriama eiuι rei exempla in medium proferre,ns Doephantia haec uulg) esset Maii m.
Scripturas e se difficilei,e-φ difficultatis plures
extare cavses, Sectionis octauiae
I. At Glycere hie nobκ solere, qui aeque βUN. de arrodanter θεοδίον Ioi dici,ae baberi uolam: Sublatu iam olim uetem Testimenti umbrι -- ἐ summo deosum an im dis: so, omnia bis omnibus patere, er obsuta esse. Tam lacem. ut videatar externo prodιo nevere, Scripturam autem ovinam, π uum,4ματ lacernam, iuxta illud: cerna pedibuι
37쪽
De Iibrorum Canonici numero, authorItate,
- .ris. mest uerbum tuum, item: Preceptum Domini lucidum, illaminans oculati Tam demum Euan iam, ais ideo reliquia omnes Scripturaε,in e inmspertas,ati obscuras esse, quι pereura, hoc est, inma illorum taeterpretra A tioris catholies,non omiua nuda fide, ueι inani Aducia metιemιbus.
II. Sed bro, er st qua eius uneris sum alia, er friuola fune,erseis
pius iam ante a nostris,hoc est, ab orthodoxu refutin. Allatam est quidem non purum lueu Scripturis per expletam chri ii Oeconomiam, Aposta rum praedicationem, er pios sanctorum Patrum pudores: e tamen nononem stitim, quam Scriptura gerebam, disti statem sustuleruM. Appetitimur rursum ille lumen, σ nonnunquam etiam lucerna,non quod accessu.
intellectuve flvi ubis faciles, sed quod commode propositae, diu'Qθia
riis uegetatae,discinis mentu tenebrις, interiorem hominem ιllustrem, in flammems. Tandem si illic Euangelium opertum, hoc est,obsicurum est, qui pereum, non poterit proficto Haeretιcis, quocunq; demum nomine censtanatur,non maxime opertum esse: ut qui extra Deum, eruerae fidei luce exutraq; christiane societatis communionem, Cr extra omnem salutis semitim perrime oberrent. III. Porro autem Scripturus non esuacile id inter alios,abvns mois bis te titum fetu vi Sectarum aviestgnani. Nam cum iam inde ab Apo Moarum tempore, diuers imae in Ecclesia extiterint Sectae, π Haeresies er hac ipsi quos edite vix ulla unquam tamen inter illas adeo absiurda existitit,dat etiam m existit, que se enixe aliqua Scripturarum autboritate
munire,Cr orrare non contenderet, σ etiam nunc munire, Cr ornare enixe . non consentit. i
IIII. At disere soletu aetatis bulas Haeretici: veteres illos sectarios, homines fuisse bardos,ae stupidosnnes qui abditum in Scripturis uerintemeruere bino possem satis idoneos et sie autem inflam mentis acumine, ais ervaditione praesitos, e parum preterea largo dιuini Jiritus taustu potatos,
secret ima ex abstrusi inaques hic uidere, ex nullo quo negotio de- .,
prehendere,ae in bucem proferre posse. . U. Ponatu quod priscis Hereuest imponitur, tamet Isulpuri. Plus eram mundans prudentia versutia,Cr acuminis inerat in uno Areto, Eanoam Petillo,Manisbeo, quam iri onmibus borum temporum Sectari s lima in unum conflatu. N am eam ea aetas Theologos tulisset longe Oct imontan a tamen per id tempus Hereticorum erat versutia, tanta di putandi acri alia tanta in omni discipi r mere exercuatio, ut artamen '
38쪽
re lagitima interpretatione. Sectio VIII. is
taeum eum illa inituri catholici Patres, non minias oratione, cr diuina opus imploratione sese mumrem,qzam Itidis,aut scripturarum lactione. VI. Ponatur, inquam,veteres irrestarchas mortalium omnium extiatisse stupid imos,scelaratisimos, impurifimos: modernos contra acuti'. mos,eruditissimos, quiησsua quoq e opinione, sanctisiimos num re ipsa
in hominem Haeretιcum nulla cadit, aut vera sanct ma,aut vera uirtus
etiamsi uulgo Apomus ipsis sanctior habeatur qui sit,obsecro,nt inter bo
mines tanta erudιttone,acumine, Crsanssitate ornatos, tot pene extera Sea
lassor de preeipvu christianae reliIovis capitibus, ac fidei instri leon. troversia, quot pro inciae s qκot ciuitates s quot familiae imo vero quot persones constit enim in eadem familia, δε aliquanto numerosior futivit, diuersos interdum de fide σ Magone errores fouercae opiniones deis
VII. cur se uno,eodemq; Scripturae laco,tot ab ipsis prostrantur diaverμ, π quasi ex diametro inter se pugnantes sentemias cur una Sempsime execratur alterum s mordaci fime insiectatur alterum s plus quam holtiliter desaeuit in dueeams er haec omma ex Scripturis ' Quod autem non de leuibus rebuι inter tuos sit certamen, sed de summa fidei capitibis, veI puerila Scholis norunt. Et si negant,sus ipsorum scriptis aperie reum, ei possium. viii. Asbaeest Scriptura adeo sunt faciles,adeo omnibus obuia, erexpositae ut illi nu murecur neminem ante Lutbcrum eas,aut recte intelle xisse, aut commode interpretatum esse concionamur cur tot, Cr tantos commentarios in eorum explicationem quotidιe moliuntur cur nullam
mortalium citra peregrinarum linguarum,Cr earum praecipuS, quibus priamo in lucem editae sum,comtionem, eas assequi posse mentιuntur cur Disct imi illi Tbeolon Hieron mus, Augustinus,Hilarius, Basilius, Grer rivi Naxianetenus, de inexplicabilibus earum didicultatibus subinde conquerumtur curse tuo consulunt,Cr de uero Scripturarum sensiu inter se constarent f curse excusant, Cr quod in multis forte ob rei didicultatem bullues. nati sunt,uemum stan ant f cur tandem Apostolorum coripheus Episto. las Pauli deficilia quaedam, quae etiam improbis ruina occasionem praebeat, continere praedicat
39쪽
. , De librorum Canonic.numero, auctoritate, socti finis Patrer, qui post absolutam exter raram scie-- cognitio
nem totamstre uitam in dium arum literarum Ddio, disicinione, dis interis pretatione Numpserum, ueram ea ram sememiam assecivisim, an siem Quod si tamo studio ae molinam uerum earum senpum assecutι non sum aeues pro ficta dici nullo modo poterum. Sin autem secvtι fune, cur, qvcsmeorum interpretatisnem,ut ueram, et ori doram mon recipiumssιρο russia omnino de fide, aut relιIoae extat boc tempore commuer', quis evndum Scripturam,recentiores TbeoloI ex sancturum Patrum morum seu perstuue non probasierim, ac conmiserint ,subindes non probo si
X. Denisil tamd est Seri urarum facilitaι, ea ras earen peresticustaι, ν Apostli dium Spiritu pleni. mium linguam peritia Munati,etsi qui diis risumser θεοδίδακDi,timium cessationem emu . catio m. alsidia IuDorum reiectonem, uix multos tandem post annos in i s latitare deprehenderunt s Nam,ut de Petro, quid linteum meis dimist sumsibi uellet,ignorante nihil duamin: eerte primores Iudaeorum ad fidemcbrimani conues grauiter eum D. paulo, quod iisν Mosaica defessi nem doceret,et cum GentibM eonsuetudinem baberet, expostulasse: nec non ad Iudaicos ritis, puta ad purisitationem, ad aenicis derasio rem, σ alia quaedam ei modi legalia tantum non invitum impulisse lanmin:atqui duo de vinnti minimum iam tam annii christi aseensione fluxerant. In edusastas maneat scriptaru diuinu intellectu didicitis estatims id via in Plu periodw,aut paragraphst. π I. c AE T E R V M baee Scripturarum demultas non anam, aut plicem aliquam eausam babet sed uariam,de multiplicem. Pritia puras sacrari', mei nostrae ius,ria adeo recondita, er quos uishkμblitera latitant, ut vix oculatigimus quiR eruere bine queat, etiam II pius' alioqui fit,nec uulor ibia spiritus sancti donis praeditus. Habebant san pauerersubim Mosaica aetatem avnies, Moysen,Prophetas, Cr Psalmos nobωβηm munes,quos etiam fMι βλὰ uoluebant, er tamen perpa Icos existis Trinitatis mγ'rium christi diuinitatem uniuersams eiusdem Oeο- miam. Iudaeorum repatium, impij hominis iustifcationem,asiaci id unus fiet arcana bis deprehendisse constit. De Haereticis et palpabili eorum eaea' citate, dum Scripturas legunt,multis bis dibserere non attinet. X l r. Eandem porro difficultatem ariet sermo peregrinus, quo sacra initio tradita sunt. Nam, ut nuperrime sectamus , queris lingua bsti uel
laivathuel populo ucrnacula peculiares quasdam loquendi formas fontiri
40쪽
N legitima interpretatione. Sectio VIII. a o
s olet,quas ultera proinde ab eo diuersu,nt maxι me ueti perficie a sequi non potest: tum quidam rursum prouerbιa,paraeimus dimilitudines,uel dij mi.
litudines in alιa Ommuo non receptas. Ni II. Auget eandem tertio perpetua quaedam rerum,er vocum via cfitudo. Multae uoces apgd G raecus,Latinos,Hebraeos, SIros, Arabes, Cratiis natιones olim usitatae, nunc abierunt in desuetudinem. Multae confra hoc tempore receptae,quondam eram ignotae. Et ut voces, ita er ipsa quos res perpetuae cuιdam mutationι uidentur obnoxia: non illae solum, quae artemarunt,quae demutamur in horas, sed ιllae quos, quae natura. Nam Cr ι aquos,quasi taedio astrM,Cr ueterum pertaesu,quaeda subιnde noua molitur. XIII l. Seder una, Cr eadem uoce multa interdum, de diversa destagnamur. Et cum locum id habeat in ornm pene sermone, er labio,tum inaxia me in eo, quo totum vetus Testimensum maiori ex parte initio exarutum esὶ,hoc est, in H ebraeo. Est enim eius gentis idioma usque adeo ieiunum,er uoacum inops, ut nulla propemodum apud ipsam extet dictio,quae una exi has, non vinitarum rerum litombolum. Haec autem tam frequens homon mia, non soli in is propbanis,uerum etiam in sacris,magnam procreat obscuritastem. Unde etiam interpretes tam Graeci, quam Latini,quam etiam cui seruas alterius populi,uel lubj,qui sacra Biblia interpretati sum, inqaibi sedam plurimum inter se disidens.
XV. Non paru s quarto, uel etiam quinto clundum his tenebrat tropi, άωmnimis loquendi inu prorsus alieni. His ligna creant regem:
hic beati censensur,qui seipsos evellunt ea strantve:qui manus,pedes,vel ocustos scandalieanses abscindunt, vel evellunt:qui Patrem, Matrem, cnon erseipsos quoque oderunt. Hic Deus inducitar mavus, pedes, caput, oculos, Crcetera humani corporis membra, ex lineamenta deserens, irascens item,ac dolens. Filaustra Deum laudans, corvi inuocant, montes saliunt,erc. ua
omniast secundum literae superficiem accipiantur, fleui nonnullos accepisse
constit,non poterum profecto non ingemes errores parere.
XVI. Tum mira russum sensuum varietas, Cr sentensiarum di imili tudo. Siquidem unus idems scripturae locus plures saepe admittit sensus. Vnum literalem, alterum mγsticum: cr hunc rursum diuersum,puri alleva τicum,aMUgrcum, tropolagicum, σc. Est autem non parui neviij eius. modi sensus ex litera eruere: quae Cr ipsa quos nonsemper est una,CTsim ple sed diuersa interdum, er multiplex. N VII. Sed Cr plurima quor, craperte antilograe, Craminomiae,
hoc est,seruentiae plane later se opposiva. bis pasim occurrunι. Et quamμου P hae omnes