장음표시 사용
21쪽
culo sanguis alius tenuior, qui, & ipse per universum corapus diffunderetur praeter eum sanguinem, quo S. cor ipsum& reliquae superiores partes nutriuntur . Alteram ansere demonstrationem Galenus lib. eodem citato toties G l. AErg. cuius memiuit etiam in 6 lib. de usu partium, perte, inquit, O' Arist. vena caua exoritur a corde , & a dextro eius vo triculo; si hoc verum cssset, in omnibus animantibus habe tibus venam cauam , ex staret dexter ventriculus in cordo;
sed consequens est falsum , ergo falsum est id ex quo sequitur: deducitur, quia multa sunt animalia habentia venam
cauam , carentia tamen dextro cordis ventriculor haec a
tem sunt omnia animalia, quae non respirant, & ideo pulmonibus carent, in quibus necesse est dicere, hanc venam ab hepate exoriri. Si igitur in his oritur ab hepate, cur nora. GM.Arg. in omnibus prespondeat mihi Aristoteles. Rursus aliam demonstrationem in eo capite assere. Id , quod est princia pium disciplinae, originis etiam principium est; iecur est principium disciplinae venarum, elo iecur est vcnarum rigo: Maior est per se euidens. Si quis enim flumen aliquod describere velit, ab eius sonte exordium ducat, iaccesse est: deinde ad alueum a sonte emergentem deueniat,quod si ille in alia cornua distandatur, omnia ordine persequenda sunt. Idem in aquae ductum consideratione dixeris in ii uibus descubendis a carina:In domibus, a fundamento exorditur : At ne recedamus a corpore ) anatomici cum disseptionem neruorum ; aggrediuntur, a capite semper incipiunt; cum arteriarum disceptione aggrediuntur, a corde exordium sumunt. nemini autem dubium est, neruosa cerebro, vi ostendemus,& arterias a corde pullulare. Cum itaque in venarum anathome ab hepate incipiant, diacendum est, hepar esse venarum originem . Aliis multis exemplis GaI. demonstrat, maiorem huius argumenti eraverissimam, ut licet apud eum videre. Alteram deinde assere demonstrationem citato lib. si venae oriretur a corde pulsarent utiquE, sed non pulsant, ergo non oriuntur a corde r consequentia clara est, quia arteriae cum a corde oria antur, pulsant nec ob influxum s itum ,' hi ostendimus nos, cum de pulsibus priuatim tractauimus sed quia cordi sunt annexae,&eius facultate participant, sie sentit Gal. lib. sepe citato Istae sunt rationes, quibus demo
22쪽
Arist. Tertium Caput, in quo ponitur Arinote. Auerri ...1 l. Philosophorum qud aliorum argumentorum solutio. . .
I s Sic constitutis, reliqum est id, qnod disicilius est aggredi; nempe,ut diluamus Arist. Averroisque rationes. Erat Arg: desumptum a situ deductum, quod argumentum valet,&ad estruendum absolute, cor esse principium lia ., 0mnium facultatum, di peculiariter etiam essu sanguinis principium ; si absolute usurpetur id vero est. nobilitatem, a que etiam securitatem. At Galenus secundo lib. de decr. taxat hoc demonstrandi stenus: nihil cap. enim attingit ad naturam rei; immo vero si a situ valeat arguere, validiora erunt argumenta ad asserendum princi- o tum cerebro tribui; quippe cum in capite tanquam summus Rex in arce consideat. Peaeterea capud id est inli mine, quod caelum in uniuersa mundo. Vnde sicut coelum, di cum in suprema parte sit, domicilium est Deorum; ita, &caput in suprcma corporis parte locatum rationis, & c9n- . silii sedes est. Praeterea falium est cor in medio totius c irporis, immo ucro umbilicus magis in medio est. Quod ii argumentum peculiariter astruat, cor tantum esse sanguinis principium: quia inde facilius. per uniuersum corpus, distribuatur: hoc etiam salsium est: quia cum sanguis hic. ad brachia, & crura etiam distribuatur; si recte consideri mus,hepar ipsum longe magis est in medio distributionis,
quam cor; atque neque hoc tenet: cum enim cerebrum fa-
cultatem animalem per neruos sis e aliunde acceptam siuEa se ipso transnictat ad reliquas partes , non in medio tamen corporis iacet, sed in extremo , Quod vero instabit . in solo corde sanguinem extra venas assii sum reperiri, im- becillum est arg. immo vero fortasse falsii;quasi recte conspiciam' videbim iternu spatiu dextri vetriculi cordis ovestiria vena caua,ut affirmare possim',eu Saguine no extra venasia exudare: Sed a fine venae cavae coerceri: Sed ut hoc verum
. sit, quam vim habet haec demonstratio 8 Non. ne potest: ab aliquo sonte doriuari aqua per rivo. in aliquem locum,
23쪽
i sis situm deside animae, i I
de aliqua fossa colligi, quae sonte profundior sit, & maiori
aquarum vi exuberetur : sic, & hoc in loco , curii hoc san- Uuine nutriri deberet Cor . Praeterea ex eodem generari
tanguis tenuis. spiritualis praetere' transmitti etiam ex eo nutrimentum aliquantulum elaboratius ad pulmonem ;lia que in corpe essent administranda,necesse ivit in ingres sit venae cauae in cor ipsem magnam sanguinis copiam coticip. 13. ligi: quod sane in hepate fieri non potuit aliquo pacto, ut
docet Gai. q. lib. dc usu partium . Cum enim in hepatechylus in sanguinem esset conuertendus, & ea conuersio a propria hepatis substantia celebraretur; necesse suit, deriuari hunc Chylum multis. rivulis por totam hepatis substantiam , ut unaqueque eius portiuncula attingeretur ab hepate ; de sic facilius elaboraretur: quod si magnum quendam, dc amplum sinum in medio hepate condidisset natura; quo totus chylus conflueret: non potuisset aliquo pacto ab li pate superari, & in sanguinem conuerti: & quod hoc vera sit, patet cx eo sanguine in dextro ventriculo cordis comtento ; Ibi enim nullam subit mutationem, dum in ventriculo innatat: subit vero dum per cordis angustias transit in uenam arterialem . At is qui in ventriculo innatat ut
ante quoque diximus similis est unde Oaouε sanguiniectencto in vena caua . Atque in sinistris corciis ventriculo continetur, dissimilis est & valde immutatus a suo pri ri statu: non quia extra venas mitet, sed quia stillatim per cordis substanriam penetrauit ad sinistrum ventriculum, qui, de ipse densior longe est, qu2m dexter ventriculus, &calidior: facith alterare potest sanguinem. Quod vero instabat Arist. altera ratione quia cor primum generatur, dc V. vltimo moritur, videtur esse firmissimum inditium, quod
ii, et D ex ipsb reliqua membra nutriantur. Et ideo primum Pr seq/m creatur, ut nutrimentum alijs possit suggerere: quod argumentum pro Achille habent Philosophi: sed Galenus satis.
iacit huic argumento libro de foetuum formatione; & negat cor primum generari:idque se obseruasse , ait, ex mutatis stetibus disseptis, & licet primo generetur ; negat i men obtinere principatum in regendo animali. Aliud enim est inquito principium generationis: aliud , princi' pium vegetandi. Vnde cum ratio ipsa gubernet totum ii cap. σ. iniucm; prostremo tamen aduenit: de qua re sitis accurath
24쪽
scripsit Gal. lib. I s. di usu partium, ad quem locam lecto- Op srem ablego: tum etiam primo lib. de semine, quo im o vi- cap. 6. detur Gal. induere cerebrum , atq; heper uno, & eodem
tempore produci: quod etiam ex ipso Arist colligi potest .
quando ex sensit loquitur, a quo sensit saepe eum ratio auer-tir. In initio nanq; capitis nobis propositi in animalibus sanguineis depraehendi posse cor, & iecur ait, quando iam foetus ad Quin debitum tempus accesseritiunde in ovis tria
duo cubatis puncti magnitudine apparent fp ecto si cor
prius generaretur, quam hepar, aliquanto maius'appareret ipso hepate. Praeterea si sint tanquam duo planista, quomodo potest cor sanguinem transmittere ad nutriedas partes reliquas 3 Sed haec omittantur. certe quae scribit Galli . 6. de decretis Hipp. & Platonis demonstrant, Arist. & cap. gelus sectatores valde esse allucinatos. Cum enim scelus in utero matris alliciat nutrimentum ab utero per venas dis eminatas persecundinam; videndum est, quo pertingant , & finiant venae illae, & procul dubio apparet ad sensum, non in foetibus tantum, sed in grandioribus quoque UuaS illas venas, quae concurrunt ad umbilicum constituencuin in iecuri inseri; deserunt igitur sanguinem illum ad te-Cur : elaboratur itaq; primo in hepate, & cum ante demonstratum sit ad plenum elaborari; clarum est, ipsum an inis esse sontem: falsum est igitur, cor primum generari. & aliter possumus huic argumento satisfacere, licet Micra r pruna solutio mihi probetur; prius autem intelligere opor- ο tet . quid vita sit. Viuere enim nihil aliud est in rebus ani- μ Omatis, quam esse, quae animalia habent; illa enim dicuntur vivere, & quamdiu habent. mortua vero tunc sunt, &icuntur, cum amplius non sent animata. Ac tunc mori, cum anima a corpore recedit . quia igitur animata alitet sunt, qu am alia, quae anima carent, ideo illorum essentia peculiari nomine vitae significatur: quod perinde est, ac si ciceremus, animata erto suo modo sunt: quem modum
vitam appellare possumus; est ergo animae praesentia vitae causa: N absentia mortis causat quod idem est, ac si diceremus, animam esse causam: ut res sit, aut non sit: signum aute illius prssentiae sunt operationes', quas illa cu corpore 3 east. Si agnoscimus enim res vivere, quamdium operantur di mortuas esse,quado amplius operari nequeunt,caete-D rum
25쪽
cor non esse primis uiues solutio quarti πιέ. Ane e GH.
rum ut operationes fiant, requiritur non Plum anima sed instrumenta corporis,& calor nativus; ac uno deficiente , ex his desinunt fieri operationes,& perit totum, aut ParS: uibus stantibus ad argumentum sic rcsponderem,hac secua responsione,quod cor non det vitam,nec omnia neccsaria ad vitam non enim dat animam,cluae tota in toto, nodat instrumenta,ut caput,pulmonein, ventriculum, hepar,& alias partes in nobis necessarias ad vitam ; sed solum dat caloreimat dare calorem,non est dare vitam, sed unam ex causis vitae;sicut ventriculus,intestinan haepar aliam dant, nempe materiam nutritionis,sine qua nequit vita persistere : vivit aurem non primum cor ex his, quae diximus; sed potius hepar nam primum formari oportet partem , quae materiam praebeat; at ut superius ostendimus in prima si lutione ex connexione vene umbilicaris primum sol mari hepar . Quod autem cor ipsum ultimo moriatur, ratio est, non quod illud sit principium vitae sed quod calor deserat prius alia omnia membra, quam ipsum cor. Mors aut prius non accidit, quam calor recedat; & propterea negari potest etiam consequentia: non enim sequimr illud cite vide Principium,quod primum vivit,& vltimum moritur; quia solum sequitur illud esse caloris principium : itaque uel prima,uel hac secunda responsione possumus argumento satisfacere. Ad illud vero argumentum de animi anc i-bus,quorum principium est cor,ergo &sanguinis est author Reiondet Cal. libro sexto de dec. Hipp. ct sanguinia eum csse sinistri ventriculi cordis seruiuiisimum,ac icnuissimum,quique velocissime per totum corpus m cnw ccmporis imoueatur; & ideo in eo irascibilem animam habitare Plato asseuerauit, & cum affectus isti animi motus quidem sint repentini, ac velocissimi,rationi consciatancti est, cos atribuere sanguini arteriarum, qui velocissimc mouet tur. Vnde & Plato in Thimeo vocavit cor sontem sanguinis illius,qui vehementer per omnia membra rapitur.Cum alia multa sorsitan dici possint his contenti simus ad confirmanda minorem propositionem Gal. & ad minorem Aristot. cuertendam & sane nulla est alia potior demonstratio quod iccur principium sit facultatis vegetabilis, quam si constituatur sanguinis author. Quod vero instabat Alim. quod nulla vena per cordis corpus pcnetrat nullo pacto it in - di t
26쪽
dicat cor esse principium venarum etiam si concedatur: nain ut videbimus in cerebri substantia sunt multi nerui ;& tamen a cerebro nerui oriuntur. Praetcrea ex quarto de cap. Iusti partium facile redditurcausa cur per hepatis substatia
penetrent venae, cum tamen venarum hepar sit origo; nam
si chylus in sanguinem a carne hepatis conuerti debuit, necesse fuit, venam portam auctam ex venulis mestraicis iterum in qii amplurimas venulas discindi, quae sanguine imperseetiun per totum iecur deducerent,que vens tunica tenuissima conflate sunt; quia adminiculo hepatis utebantur ut facilius materia illa a vi naturali hepatis subigeretur . Cum praeterea esset emimirum hepar a se sanguinem, neces se fuit,exhoriri alios multos ramulos,qui elaboratum san guinem ad eius gibbum asportArent: unde negat, potuisse cap. 6. naturam ubi primum vena porta attingit hepar essiuadere in aliquem amplum eius sinum materiam pro generatione sanguinis; &rursus ab eodem sinu venam cauam eam haurire: non enim hoc pacto potuisset elaborari ab hepate:qua de re ante quoque diximus in cuiusdam argumenti Aristo. Soluti xti consutatione.Cum etiam instabat Arist. a substantia cor--Arist. dis quae venae similis est ; igitur cor principium est venarei,
falsa est hic suppotio pace eius sit dictum cum vena sit cadida ; cor rubicundum,& carnosum ; membra membranosa. unde hoc argumentum nihil concludere potest, aut pro
Arist. aut pro Gal. quia in substantia nullam etiam cum hepate similitudinem liabent. Constat ex his igitur,iecur esse principium sanguinis & venarum; concluditur ergo neces.sario,facultatis vegetabilis principium esse iecur non cor. Erat alterum argumentum vix tactu ab Ari. sed ab Auer. latius explicatu sumptum a cordis calore,& est arg. dissicilli- 7 mu,nam calor cordis videtur nutrimetu concoquere, quod ἔμμοδι pro arg.ςX his,quae diximus, plotan est, cum iam explicaui it mus supra illam Auer. sentetiam falsam esse,quod iecur m teriam inutricationi , cor sormam' praestet . Dicamus minen & hic aliquid super hoc argumentum cum fit perse a concoctio nutrimentum in rei nutriends substantiam commutatur, quod scri non potest, nisi a natura, ac pr
Pria temperie rei nutriendae quam temperiem calor es. .. .
Muens a corde fouet, ac vivificat ut ita loquar ) com - ert & ipse aliquid inhac transnutatione enon tamen exbi-
27쪽
bet forniam rei: inam si ipse hanc formam exhiberet nutrimentum uniforme esset.Ptaeterea dicere possemus, calore hepatis motum diafraglimatis calorem etiam ouaciati, in imo
vero calorum cataplasmatiim. mentorum' ventriculo admotorum sormam chylo exhibere : cum foueant naturam ventriculi temperiem, eumque aditurent in convcrsionem
cibi,& potas. Praeterea hepar etiam pro litvcst huiusmodi calorc,& ideo Gal. lib.6. epiden. Carnes calorem habere ad lenticium,asserebat,non proprium,ac t eculiarem; sicuti cor, & iecur, quod multo ante protulerat Hipp. in libr. de
alimento, cum diceret, hepar venarum,arteriarum,cor radicationem esse ; pcrque eas sanguinem,ac spiritum una cucalore per uniuersum corpus meare. Visum praeterea cst antea membra omnia naturalia habere facultates inlitas, non
aliunde emanantes; & ideo non est dicendum in ipsis a cordis calore celebrari coctionem: nam sui scribit Gal. libro primo de locis atact. ad membra deuenerunt venae,& arteriae,illis, ut inuehant matcriam nutrimenti. hae vcro, ut so-ueant natiuam temperiem. Ncc etiam dicendum est,haeparconuertere chylum in sanguinem vi caloris ad ipsinii a corde per arterias transmissi; cum hepar proprio calore id coconsequatur:minii ne vero arteriae in eius imam partem inseo runtur,non ut eius calorem augerent, scd ut potius ventilct.
In gibbo autem nulla est arteria , quia ventillationem ab ea, ii Ribiduo septi transiuersi agittatu consequebatur, ut est vide uitio dicti xς ipsum copiosius lib. . de via par. At validissimum & difeillivit 8 ar βςulisnum Auer. argam. scilicci quod facultates vitales, de naturales idem sint,quod argumentum magni facit concilia . . I gi tor suo libro & Auer.met libro a. suorum colliget, non couei di f. Dcilcrςuςr est responderi, ut ingenue fatear pro viribus -- tamen sati Siacia,& responsio in hoc totam vim habet,quod ca. . . inuci immus,quonam pacto facultas vitalis a naturali sciurecentiora gi quaeat,nam quod recentiores quidam velint respondere lutio quae Plantatum exemplo hanc distinctionem virium aflcrre vita non probri lis scilicet & naturasis,nam in plantis nulla apparet pulsaxiliar. lis vis,& tamen vitiunt planitae: ecce qualiter distinguitur vis naturalis a vitali: Non probatur haec solutio mihi, nam quod potis, imum quaerebamus,erat de facultate vitali, at liruet,plantas etiam viuere ut habetur ab ipso Arist a. libro e P r.a; in .Respondere tamen possem ex Cal. libro quin'
28쪽
IIto de loc .as multa esse animalia quae sepe haud nutriantur, c
veluti ursi,glires,& confimilia animalia,quae hyeme multos die condita in cauernis iacent perpetuo somno obruta, ac Altera ola. veluti mortua & co tempore vivunt,& si non nutriantur. Ita multis etiam symptomatibus solet homines ad multos dies abstitie cibo perdurare in vita,veluti mulieres uterinis affe-etibus orcupatae sic ad multos dies sine cibo vivere. At si respiratio intercipiatur,statim animal estinguitur, quia non ampIius ventilatur cordis calor,a quo vita pendet. Non esse tutam hanc responsionem ex toto inde liquere potcst , Nec olutio quia proteruus quispiam asseuerrare posset,animalii illa eo tρto tempore aliquo pacto nutriri,aut saltem non egere nutrime si vi uolunto: quippe cum eo tempore nulla fiat partium corporis difflatio. Quamquam & his possemus occurrere saltem distingui has facultates,quod nutritoria non sit perpetua, & assi omensio re 'dua : neque enim qua libet pars semper agit in nutrimentu. usto i . Vitalis vero perpetua est, ct si quandoque interrumpatur, nunquam amplius restituitur. De latentibus autem animalibus vide Arist. Ii. 8. de hist.anim. Vbi multa animalia col 7'liges tam longo tempore condita cauernis latitare, ut facta sit credere,ea tunc aliquo pacto nutritoria facultatem cXercere,vivunt tamen,veluti locusta quae menses quinque latitant. Motum etiam pulsatilem , qui in corde viget ab aliis
motibus distinctum esse Gai. explicauit lib. 8.de plac. Hip. ''& Plat.& alibi,nam quod ab animali distinctus sit, videtur
etiam Auer. id concedere,cum motus ille animalis pro arbitrio nostro administretur: hic vero vitalis nobis ctiam inuitis celebratur. A naturali quoque motu distinctus ideo esse potest,quia naturalis diu cessare possit: hic vero vitalis nil quam intermittat. Est praeterea in corde alia facultas, quae ab aliis apertissime distinguitur motus videlicet atactus, vel perturbatio animi,cuius principem cor esse dixeri in-nimo vero Plato huiusmodi meminerat cum dicat, in corde animam irrascibilem locatam esse. Sic igitur argu munto huic difficillimo satisfactum esse arbitror . Penultimum Arist. arg. rhetoricum est , & ideo nulla vi praeditum: sunt
Onim alia quae viro,alia,quae pluribus rectoribus reguntur . Praeterea demonstrabitur infra,cor non esse principium facultatis animalis, sed cerebrum,ergo hoc argumentum Pro termittatur tanquam nullius momenti. Vltimum vero arra. - dilui latio noni
29쪽
diluitur,scilicet ' cor nullo affectu laborat; & si laboraue rit, peribit a nimat: conceditur hoc argu ,a Gal. & Medicorum probatorum schol ut est videre Gai. quinto .libro de locis assect.& lib. a.de ratione victus in morbis acutis. Sed hoc argumentum tantum concludit de facultate vitali, cuius sontem esse cor & philomphi,&Medici concedunt. Quare cum omnia ferὰ argumenta Arist. claudicare videantur; Galeni vero longe validiora in Galeni sententiam abeunduesse,arbitror,quod iecur nutricationis initium sit,cum prinsertim videamus Arist.in describenda cordis natura in reqbus quibusdam notissimis esse hallucinatum pace eius a cepta.) Tres ventriculos in corde magnorum animal tu es.se,ait: duos in minoribus; unicum in minimis: quod dictu irridet Gal.libro 6. de usu partium: non enim distinguemdus est numerus uentriculorum pro magnitudine & paruitate animalium,nec magna tres habent uentriculos;nec pusilla unictii minimo uero tot habet passerculus, quot equus. At quis illud in tanto uiro taceat,quod dicat; dextrum ve-triculum cordis plurimum sanguinis,& calidissimum continere ; sinistrum parum,& stigidissimum, rationem potius hic secutus est Aris quam sensum : cum enim iudicarct,:partem dexteram in corpore esse robustiorem ; & ideo calidiorem in has ruinas praeceps corruit, ut crediderit, sanguine dextri uentriculi calidiorem esse sanguine sinistri uentriculi cordis; luod apertissime sensiti repugnat. Verissimnm .n. est,quod Gal.scripsit etiam in libro de inaequali intemperiae,& libro de usu pulsium, in sinistro cordis uelitriculo deo magnum esse calorem,ut si digitum in eum indas, calorem eum perferre non possis. Quod rationi etiam est. consentaneum cum sanga is ille sinistri ventriciali cordis tenuis. simus sit,& peretuo motu agitetur; quod non considerauit Arist.& ideo etiam pronuntiauit,sanguinem sui illius m dii ventriculi commenticii esse puriorem; cum tamen sanguis sinistri uentriculi cordis omnium sit purissimus. C uni itaque pateat in re apertissima Ariscet tire, & potius ra tionem: quam sensum ducem se oui, mirum non est, si salsum etiam decretum protulerit,quod cor nutricationis sit sons, atque origo.sed his expositis ad generandi facultatem transeamus.
30쪽
facultatis principio, primum resertur Ari. positio. ALsNus in libro artis medicinalis connumerauit,testes ipsos inter partes plincipata Op s obtinentes: unde sicuti cerebrum facultatis animalis: cor vitalis; iecur naturalis; ita testes generatricis prnicipium,& scdes sunt, videtur esse hoc per se notum ; cum in ipsis semen genitale oriatur,quod generandi principium est. Aris. tamen facultatis huius cor,non testes,nec aliquid aliud initiu es ,voluit.Colligi id potest ex paulo ante discussa quaestione in qua multa argumenta Arist. erant,quq ostendebat cor non solum facultatis naturalis esse principium,sed reliquarum omnium, immo vero ipsum solum esse,atque unicuPrincipium, a quo totum animal regit ob id asserebat li Abro tertio de partibus anim:principium unum esse oportet, qvbicunque fieri potest. Praeterca eodem libro tertio statuit, ' cor esse natiui caloris sontem: cum aut in generatio ipsa huius caloris vi celebretur sequitur,eam a corde cinanere,& in hoc eousque progressiis est Arist.ut non solum cor ipsius generantis huius facultatis initium esse statuerit, sed ut Agenerati ipsius. Quare secundo libro de generat. animal tu cor primum produci,asserit,in scutu,ut ab co postea partes relique producantur:sic enim ait cor primum actu secernitur,quod non modo sensiit; ita fieri constat; verum citaratione. Et paulo post itaque principium haberi oportet, a . quo etiam post ordo membrorum describatur ; & quae- ,, cunque ad absoluendum animal pertinent, disponantur.
,, Tatum vero abest,quod aliquid in hoc opere testibu ip cap. .
sis acceptum reserat, quod ipsos primo de gener. anim .non necessitatis alicuius sed melioris tanta notae gratia la natura productos esse, scribat. Demonstrandu est itaq; a nobis, quos usus prsstet testes,de Ar. sentctia.& prsterea no esse necessarios pro generatione celebrada.Quod fui comode faciamus diada sut quq da de situ vario testiu Geq; conexione t. eoru cu aliis partis iis ad mente eiusde authQ.Vnde lib. 3. dc cari. r. histo.am.& li. I. le gen ani.quaeda cinquit Halia generatia restibus pret licta sunt: quaedam vero carent Iestibus. C