장음표시 사용
281쪽
stotelem eo loco. quo sensi se vi spondetur , continen potius e. detur, calorem Qualem effica: e betella in eodem genere. Constem, potius id imum negasse Cit tinendi vim principaliter habet enim, ut moris eiuSest, PlaLOni, Mima mixti, quae sui iacienter disia dogmata euertere studo in Pla fert a singuli se .ei uentis Eleluento dixerit, anima esse quenda in tum deii liabet unu in motui ascet testem ignem, Aristotele ne seacum ab alio admistum diriς-gat calorem vitale esse igne, idest tur, varie impellitur. Sic spiritus eam caelestem sub cantiam ecpO in animali varie mouetur ab anitius esse quid proportionalc Rie nia, prout ad eius functiones opus sti substantiae, quasi anima, quae est, mouetur iuxta vias ectastru, calido significatur, Otiab pr Inc menta anatuIa parati, non quia apium sit, quo nodo calui a suis seirctat cuia tali varietate moue. intelligentiis motum habe Con ri Vt valle alteratur, iani in R ista insuper ex aliis Arist princi inseruit, varios laabet essectus pios ipsum eue pro nosti lenien Quae demum adducie Ierneliustia. 1. de anim te X. 3o ignis aut nul eode in modo soluuntur, ut solutatius est, aut communis omnibι. sunt pro alia suPeriori cotro uel si a. nihil enim sine calore sensiti uiam est. lib.e iuuent. ait, .. nima su D,
Quod adducitur ex Calen aliud Deprima ealaris operatione dotuu tu non probat, quam vitalem calo b:
erga mixtum, quae eligeneratio INDA .
adaucta ex rem non esse tantae intensionis, Ualono. quanta est igneus habere atram qualitatum coniunctionem,ratione quarum ea opera praestat, maximescum sit animae instrumentu,
quod non haberi igne, in quo ei est prima iraecipua te
instriimetsi imperfectioris formae. ra Ignis quide in sua natura corrupit, at moderat tuti debite admixtu S, iuuat ad vitam . Sic in artificialiabus calor suae naturae reum s res consumit, at ab artifice regulatus, apth concoquit, ituriin, utilia praestat. Istammi calor arte adlii ..bitus, quamuis moderatus,dicitur gneus quia moderamen non esti si 'calor intrinsecum, sed Olum nautantesin ea quae e u Lem e ab extrinscco magi, vel ininus ap- erri, ea, quae non ei idem C.
Hicatur, ac natura eum sic cum neris, humectantes Sex sci anali; qualitatibus componi o ut es, indurantes,d mollificantes vim destruendi non retineat, nec sicca aute inde huin id a terminata
in suo et uore cis ccitat est,unde is alias dictas passiones azient
habeat aliqua opera cum ignet ex imbobus corpo a coluia
E Tribus insgnioribus recens primis
tis calidi operatiotubus, hae quin Ἀμμbus duca quam Primittit Aristoteles, qua uor primis qualitatibus duas e seu δ ει activas, nimirum calorem , 4m-gus Salias duas esse passiuas. Ita 6. lnereor. c. I. Idem dinerat x degener de comamtex. 8. Probat 4. meteor. fides inquit,horum inductione,videntur enim in omnibus caliditas quidem stiriditas ter.
282쪽
Σsς Lib. 1. de Meteoris igneis
ca itur activae, 6 reliquae duae pas uenire generationem simplicem si uae, quando agunt has re Iiqua Quoad nominis intelligentiam, Ge erati' duas. Et ex opposito. quam ver videtur simplex generatio proprie ni sit pluit humiditasti siccitas dicantur pas gnificare principalem e pruna cc pristor . si is, quando ipsae me a reliquis iam, S non secundariam;&quia duabus producuntur . Probati te varijs modis sumi potest generariti ex definitionibus ipsarum is io primaria,ideo varie dicitur gα, qualitatum scalidumac frigiduin neratio simplex. Primo significat concretiua sunt,'dq. est quoddam productionem cuiuscunque subis
agere humidum siccum facile stantiae, secundo Produci ionem a
terminabile,quod pastionem signi substantiae persei loris, tertio reificat . Qua probatione patet qui magis sensibilis ex re minus sensi-henefactast dicta assignatio,cum bili. Et triplex haec generatio diiunde tvi in ipsa qualitatum deii citur simplex, ut distinguatur anitione secundum enim eam a productione vel accidetis, vel rei ratione in , qua primae qualitates minus perfectae, vel minus sensi definiuntur, activae sunt vel passi bilis sumitur alio modo in praeuae. Dices, qua nauis terminari si senti,&excludit generationem gnificet passionem , non tamen elementorum, cui tamen conu
significat passionem eis a frigore it pilor triplexgeneratio simplex.&calore. Nam humidum non ς igitur proprior conuenit mixrecipit consistentiam nisi i sicco . tis. Et dicitur talis non solum,ut&siccum ab humido habet cohq distinguatur 1 supradict s accep-rentiam, atque adeo in ordiae ad Gonibus: sed etiam,vt utra genus
mixtionem siccum is humidum is productionis mixtor distingua-
acti sulit. Respondetur,sccum tur productione secundu quid .
concurrit patiendo, nimirum re uiuemadmodum enim prior ac
cipiendo cohaerentiam, humi ceptio ge uerationis simplicis di dum recipiendo consistentiam,id stinguebatur 1 productione secu- vero patiqst sc cum dat cons ste dum quid , nimirum accidentis etiam quod ain modo formaliter , ita pol terior, quae est ad mixta , sed effective id proue uita calore dicitur simplex, ut distinguatura resoluente huini dum productione secundum quid erga D Mn his pqi hi, negauit Aristote mixta, ab ea nimirunt quae terini-- disis, cies omnem actione in umidi natur ad secuti dariam mixtorum
ei alia, sicci nam x. degener &corrunt perlectionem, ut sunt concoctio aesturi textas. ait, ignem transire in aere, re concoctionis species, quae nixi mutato altero tantua contrario, is iam producti d conueniunt scilicet siccitate in humiditatem, Immo in hoc etiam genere pro . idq. contingere cum humiditas ductionis mixtorum distinguitur sccitatem vincit. Ubi ponit trans abi inni productione, quae est ad mutationem ex eo,quod humidi speciem determinatam mixti. tas vincit siccitatem , nulla alia is Unde propria haec simplex gene- recensita actione Veriam gene ratio respicit mista secundus , ratio sui sinitis inter primas qua generalem rationem mixtorum litates, non videtur actio tam na Conuenit inquam prim g tormae, turalis, ut est cum nodo praedicto quae ex muctione resultat imme- qualitates agunt ad constitutione diate,&tendit ad partes sim. lares, mixti. In hac igitur naturali actio quae conueniunt omnibiis mixtis. ne stat ratio acti uitaris caloris Haec etiam generatio dicitur a. figoris . turalis,odii tinguatur non solum His praemissis, statuit Aristote a productione mixti, quae artificistes ab his qualitatibus activis pro directisve perficitur,sed Lod
283쪽
ctione, quae fit veluti per accides uentibus non conueniat nisi meis Potest enim duobus nodis res geo diate& ratione partium mila-nerari, primo ab agente extrinse rium . Dicit talem transmutati co violeti terrem corrumpente, ex ne es a primis qualitatibus qua corruptione equitur alterius es quidem non sunt nisi causae rei getierati , ut cum lignum c taburitur, producitur ignis. Secundo modo absque tali vi eorrupta substantia, suapte natura fit pro . ductio, vi curii ex sentiae produiniirtunentales 3 definitur tam ea per has quia non sunt instrumen- inextrinseca S accidentalia, sed intrinseca naturalia, veluti age. tia praecipua respectu actus im-citur planta; agens enim relinquit mediat :sunt eadem respectu om- in semine vim, quae per se naturaliter planta in pio ducit sicut corruptio dupliciter se habet,vno modo dicitur violenta, est q. Dcau. in violenter corrumpente, ut eum homo occiditur, cobuntur lignu: altero modo est naturalis, quando
res per suas internas ite litones ad interitum ducitur . Pari modo
dicuntur hae generationeo, una per se, quia res gelieratur ex quo
nium generationum, cum principalia agentia sint diuersa: sunt valis denota&sensibilia saepe autem latentia agentia principalia Subdit, cum rationem, seu proportionem habuerint. Duplicem proportione indicat Arithoteles, prima est qualitatum aetniarum ad passiuas; Et quia diuersa mixta srequirunt diuersam proportione qualitatum activarum Sum passida in consueto debito natur: ruis, ideo hanc secundam proporo ordine neque casu&ex acciden cito ne ponit dicens iuxta cuiusmii altera per accidens, non enim naturam. In his includitur etiam generatur ignis,quia naturae series apta proportio unius qualitatis a-o Ordo polcat, ut lignum proiicia a tuae cum altera activa, de paritertur in ignem sed quin accidit lignu unius passiuae cum altera passiva. fuisse sic proiectum . Iuxta haec Sed magis hane proportionem igitur productio mixti ex eleme inestici etiam prina arum qualitatis est generatio naturalis de per tum declarat cum subdit: generat utem cum qualitates ac tuae do. ς' U A s se, quia est ne vi, non per accidens, sed ex debito naturae ordine
. ex concursu causarum ad id ordi
Assirmat igitur Aristoteles, sim plicem generatione esse opus prae dictarum qualitatum, eam q. de fi nil est transmutatio ab his virtutibus cum habeant rationem OX subiecta materia unicuique naturae, hae autem sunt dictae virtutes passiuae. Pertinet desiit itio ad mi tum secundum rationem persectet mixtionis Imperfecta enim mixtio non est simpliciter mixtio,nec generatio, sed alteratio S de tali minantur pati: uis, e contra fit putredo cum pallivae dominantur activis. Hoc dominium non consistit in excessu intensonis Unius qualitatis supra aliam, sed in
eo, ut qualitates ac tuae retinere vpollini passiuas, easq. ita regulare , ut maneant in mixto Potest qua. litas,quae vincitur quoad intensionem , vincere quoad regimen Ἀpotest calor minus intensius coercere terminare humorem inta sorem . Et iuxta hoc potest congrue accipi, ouod dicitur,calorem eis qualitatem activiorem reli- imperfecta mixtione Aristoteles quis, quas ipse minus in tesus prae- complete egerat in tribus priori ualeat supra humorem magis in-bus libris meteororum. Videtur tensum . Debet eis talis qualita. definitionem ordinalse specialiter iam actio, ut vincant, id est actio. ad viuentia, unde de eorum parti nem protrahantisque ad complebus exempla posint, quamuis vi tam victoriam . Explicaturina LivRE haec
284쪽
ij x Lib. i. de Meteoris igneis.
hae victolia in continentia per tuam, operari tamen ad id, quod hoc , iuod tollatur elementorum est sub forma,hoc est ad conita ethereogenitas in inducatur lio tiam partivi materiae, ndidi soluam Osene itas. Aut mixtionem is tur, calido.
sunt quatuor corpora inter selum Ita vero calor, frigus agunt,
in diuersa, mixtione fit, ut om ut sint etiam materia;costat enim uia adducamur ad perfectam simi mixtum ex quatuor ela metis. Ari-lai uatem Dominium diconti stoteles aute dixit E quatuor qua-nentia non est aequalis mensurae uatibus nonnisi duas et se activas, respectu ouantum mixtorum eaq- cum quo stare potest,ealdem duas intens O, tuae est apta retineret is esse etiam pallimas, id est partes in sua pro costitutiones, ni us mixti, existentes e componentes duas non est apta pro alio mixto e se passiuas,nonnis due sunt, quae Quidam arbitrantur generatio patiuntur,&non agunt. Deinde AE ne in laeti esse ex concur .u qua ex hoc ipso quod humor sicci- 7 - ualitatum,de eleluentorunt; assunt materia mixti, babetur im' 'i ' Aiiiii,ui tamen calido a frigido, mixto in existentia quatuor eleme rφ' si sensum ita appa torum, nam humor est in aere,
sunt,&praedominantur. Et id ali de cum humiditate sunt in mixto
qui accipiunt copulati vh,ut inam aer & aquari cum siccitate ignis,de
ne racione mixtorum tempera o teria . Omma ub-rum, tam calidum, quam stagid id vero totum quod haru qu dominentur supra iecu Δ humi litatu, perscidi imus pς xmς ,li., dum . Alii distributive, ita quod ad materialem Jc sensibilem et . in quihusdam dominet tu calidae, mentorum commixtionem, quae in quibuidam frigidum , ut sunt a iidem aliud non est,quam pr pametalla Illud in confessis est apud ratio ci disposito ad subsequento
onanes, calorem potiora munera subitantialem mixti formam te obite. Ad id pertinet quod dixit mentis sic attemperatis superue Plato in Plialebo , mixtionis pro nientem,&distinctam 1 quacun. uine an fuisse Vulcano cman que sensibili allectione . Sicut datam. Frigus ad aliquid concur enim ad caloiem sccitatem rit etiam per se , nam ex se indu sequitur substantialis sorma ignis, rat. Concurrit ite ut m dei ando S ad Dia, primas qualitatum co- calorem nam nim rus calo uic binationes aliae substantiales ele-ptu est generationi itaque PO mentorum formae ita ad omnestiores actionis sunt per se a cai, quatuor primaru qualitatum con-re , per accidens a frigores quae di iugationes simul iunctas sequitur vero sunt per se frigore.&ad has forma, quae dicitur mixti Haec au- ipsas concurrit per accides calor, te pendet ab Isdem elementis nam nimia frigiditas obest,in ta ex quorum commixtione resultat. Iis est illa,quq dicitur esse causa in Sicut enim quod producit cal teritus,moderatio aute frigiditatis te in , iccitatem producit con est ex admixtione caloris Ad eat sequentem formam ignis:ita quod sis,quq scit manifestius a frigido,ut facit sens bilein mixtionem,efficit' sunt metalla concurrit calor , ut etiam substantialem . Sicut ergo constat ex churi lcis, qui calore is dictum est,calorem congrua frigi- utuntur ad transmutationem me ditate attemperatum enicienter tallorum. Alber. M.tamen .mete, se habere ad sens bilem mixtio tra. . 4 negat frigus concurrere nem ita ab eodem procedere a ad formam mixti, ait propterea bitramur formam mixti. Cur indici frigus qualitatem morti sic λ vero calor non sit nisi merum a
285쪽
cidens non potest aliter, quanti relinquitur , a non sol in vi enavi causa instruinentalis substantialem sormam,s compositum producere Est calor virtus ignis,proin inde operatur, ut virtus eiusdem ignis, estque propterea eius instruis mentum At ipse ignis .cum sit merum elementum, est substantia impellectior mixtis: idcirco ipsemet ignis in virtute nobilioris substantis petatur sicut semen a squantum u: sit substantia, Opera istur ut instrumetitu nobilioris iubstantiae, quae est vivens, a quo eis mea decisum fuit. Huiusmodi substantia, in cuius virtute ignis agit, alseritur communiter ei se caelum verum hoc supponit, caelum es.se naturi; nobilioris naturis elenietatibus, eseque quintam substantiam incorruptibilem. Aa nos pro-tia,sed aliqua mixta non vive nataeos excedantia persectione: se dubitari posset, num aliquod mixtum inalia me sit aequalis, aut maioris
perlactionis;&iae dubitatione ad musa, extedi ea potest ad plura, plura, de sic fit gradus ad Onia lete
mixta Nilii iustius, quim causassecudascaus primae sub ord mari. si ignis est instrumentum, eius ese debet instrumetum a quo recepta et se Calor est instrumentum ni uersale respectu omnis substantia.
lis mixtionis,congruit ergo, ut Ie-
spodeat causae principali nihil ininus uniuersali. Hanc niuersalitat in caloris ad agendum exolet,ut saepius Arist. c. i de reipu.inqui signe operantur omnia . Ratione caloris solem appellat principium batum supponimus, caelum e sera generationis I meteor sum. 3. a.
ioneum Lesementare . Et quain quod idem habet . de gener cicuta admitteremus es supra ele corrupta 18. Dici quidem potest,
meata irem naturam adhuc indi calorem subordinari caelis, at cae-ceremus alia substati caelis nobi tum pium habendum est , ut in-lior culta quam causu principali strumentum 2 ae primam eo inuis operationem subi jciamus, modo quo dicimus de igne , ueciaque latis requenter, nimirum in productione viventium, tu i ex Fis a catir putri materia o riuntur . In buceni in enectibus intentur, ignem' perari in virtute caindi primae, cuc lumst viventibus ignibilius Attice modo praestat idem dicere de
ipsa torma mixtionis Parum conis uenienter fit ista distributio, ut calor sit instrumentum caelorum i
enim aliud est caeli, qu1m ignea
quaedam substantia, nec aliter influit, cluam calore in influe .ido Iahunc sensum satis congrue accipi ponunt Hippocr verba lib. de carianibus, quae alioqui nimis absurda apparet, inquit calidum effecti mortale , videre, intelligere cunis cta praesentia, et sutura Non alia ter calido haec attribui possunt, nu
oroductione quorundam mixto si inquantum consideratur, ' Dei una,&cause primae respectu alio cuncta intelligentia instrumetum, um Congruum fortat Se uulet ut ex causa principali instru-
calorem caelis subordinare, quando id locum habere potuisset in omnibus effectibus no habentibus causam particularem at dum catalum non potest esse causa horuin omnium rationabilius est omites enectus reserie ad eam causam quae pote omnes amplecti, ad quam sere omnes reserre nec effarium est . Si caeli cn sunt substantiae persectiores Omnibus interioribus , inceItum
mentali concipitur integrari una completa cauta. Ad idem alludit antiquissimus Homerus in uiad.ca finxit, Iouem demisisse iii terras
avi eam catenam omnia vincientem , ii alientem esca lolificam
inquam virtutem , qua mediai. te omnia corporalia persicit. Et ita id accepisse videtur Plato in Thae et ocum per ea solares radio, in siluari dixit Imo amplius de hac caloris vi ut instrum et Optimae cauta ce
286쪽
ita fieri passuerunt antiqui . Dixerunt enim excolus corporucq tu vicaloris e meis se elementa iuxta variam ignis actionem.
Ex his fit gradus ad dicendum, non solum aut in alia imperiecta sed quaecunque perfectiora siis suὸ ν iis quaecunque persectiora ocinione avi non loquimur de homines poli euente per sc loque ad nasci sine procenso ne unius ab alio, quamuis dae facto id non contignat , nisi in quibusdam imperaecatoribus, quae
e 1 putri materia resultant. Cuius
ratio esse videtur , quia ad impersectiora animalia suffcit imperseactior complexio Melamentorum mixtio, proinde facile est, eam is casu quodammodo haberi Winea proportione per accideias elementa coniungi a perlectiora animalia longe plura requirunt,oc moraliter loquendo ea omnia non iunguntur, sed Oportet ut a collectione eorum, qualis est in semine,procedant. Sicut in quibusdam enectibus dicimus eos es.se possibiles absque artis directio. ne. ita casu vine arte produci, alios ero moraliter loquedo esse impollibile, quod sine arte fiant. Vt .g. lapis cadens e monte,cum frangitur accipit varias figuras quod accipiat perlectam figuram
statuae humanae v. g. non contin
git idq. non ex eo, quod haec figura superet virtutem figurantis, sed quia taliter oporteret eos di-dposita loca ter quae lapis ruit, taliter attemperatum impulsum motum ad imprestionem talis figurae, ut moraliter loquendo id non sit possibile. Hinc forte raris. sino euentu continget animal aliquod perfectius tali modo produci. Et talis alsertio utilis viderura plures disticultat explican-
A Ristoteles diffuse in meteo.
ris disserit de concoctione; nosque amplius de ea agere debemus sub titulo de calore, cuius eii operatio satis praecipua est l. s cundi tribus primari is caloria tributis. Ait Pomponati vidulo. nullam se reperi Te materiam cis coctione inuolutiorem , nec nos eam poterimus uno capite comprehendere.
Ex Aristotele concoctio est persectio a diturali proprio calido ex oppositis passi uis. Primo ponit
terminu e sorma, qua concocti ne habetur, deinde causi efficiente,&postremo materialem. Quomodo definitio continet Omnia quatuor genera causarum; nam perfectio, quae est terminus sesema est etiam finis,scilicet intrinsecus. Quaerunt, quid definiatur, an actus, vel eius terminus. Respondetur definiri terminum quatenus tamen subeli fluxui, si acti
ni,se dicitur, coctio est persectio, at persectio terminus est . Explicatur productio&fiuxus cum ad inditur,ex oppositi spatii uis, scilicet productus . Continet definitio caulam effcientem Sc patientem, quoiane modo explicatur luxus ab agente in passum.
icitur primo persectio . Id si .gnificat complementui e sendi; dicitur enim periectum, cui nihil deest, estq. tale, quod non tantialia habet esse substantiale, sed statum consequentem prius enim res producitur secundum esse substritiale,&deinde completur secun . dum debitas perseditiones coctio ita l. comPrcneadi lia actiones II finitio A
287쪽
consequentes genetationem mix tamen istant imadiuuat internu,
ii, ut melius insta patebit sicut δε quo cococtionis opus perficitur
Optima autem ratione aseritur, calore adduci mixtum ad completam tui persectione in;est enim calor una e duabus qualitatibus activis , est q. perfectior i cessi actor qu1m alteraci rigiditas autevt sic est causa incoctionis. Dices, ipsa cococtio videtur Opus arei. δει frigiditatisci medici, ut maioriam a frigiit usque ad quendam gradum, sic biliolam concoquant,vrunturi t. . est dii positio potius aut ecedens rupis refrigerantibus, vicina iuvae,
gidi i autem es mixtionis habetur cuades apta elementorum propor tio sussiciens pro substantiali sorama, ita persectio mixti consistit in meliori:proportione miscibilia, est propterea completa de me. lior proportio, quae cogruere possit
alicui in i Oo. Dupliciter ergo co- sideratur temperamentum. Primo formam mixti. Secundo suprae
hunc gradum, Te est persectio consequens quae habetur a sorma
mixti inediante suo naturali calo re concoquente. Hoc modo iu-telligetidus est Averroes , qui ta epellectionem dixi esse coni plexionem seu te in Peraemeatuin tuatuor qualitatum Aliqui dicunt hanc persectione in consistere intempera metit qualitatum pati . bilium tantum livinoris sicci
tatis auid petetinet quod ali asiserunt, consistere in consistentia,&inera: satione humidi. Quibus siue Aristoteles dicens, lacryinas&pus tunc censeri cocta , cui a consistentia reddita fuerint . Ilis verbres γndendum est, actione, quae est concoctio, incrallari hi lana Aliqua poma non a turantur,nec evadunt dulcia, nisi sentiant intensiim frigus. Orest mixtum reduci ad pellectione intemperamenti. imminutione a
loris, eo quod fit calidus, tu 1i exposcat eius natura , quoi: Odo potitas frigus adducit periectione, quae dicitur haberi per concoctionem . Respondetur abusive a me dicis appellantur e octione, ee praeparationes ad expulsionem materiae malignae. Frigore extrinseco extrahitur aliquando excedens humor internus,sicq iaciliore limaturatio frigiditas per anti- peristasim aliget internum calore,
sic q. fit maturatio. Sicut coctum
non potest reddi crudum, itan mi duin, d melius cum sicco pro. potes reddi temperate calidum portionari: at ex hoc ipso fit,pasis biles qualitates diuerso modo se habere ad activas, maec integra proportio est perlectio mixti Incraisatio ilia est luidem signuin
concoctio itis, sed aliud est concipiendum pro sorma perlectionis, quam inducit. Sicut autem haec
persectio est a calido . ita dici potest perfectio calidi; nam calidum Persectius dominatur , dicitur calidum persectius, quanquod eniti valde excedit incal Ore , est,ueluti combustum , quod nequit redire ad congruum statu. Se a naturalis modus, quo perlici. tu mixtu,est medio calore cocoquente, natura lue enim ini. Ita post productionem, calore agente
maturatur: praeternaturale autem
est mixto in tali statu esse, ut pro apta te .n perie loco caloris indigea frigore Dubium est,qualiter is calor dido inagis proportionatum est na catur naturalis&proprius, cui ν mastoreac neoaloen Mu mint . pluries a calore extrinseco pelli Ar dearuνὰ ea ori ira Secundo loco ponite ausam es ciatur concoctio . Quod videtur natura Uscriuriiu incien m, eam q. dicite se calore manifestius dea satione, quam protrius. naturalem' proprium . Quod ip:e Aristoteles ait, ese ab e Hria stati IH coufirmat dicens qua inuis laco calore eademq. videtur a
288쪽
ariisiciali , quae maniteste est ab
extrinseco scilicet ab igne, sed de naturali nuuirum de concoctione cibi in venaiculo cibi enim no, calore ciborum, sed ventriculi
rati , quae prae alijs concoctionibus naturalibus videbatur calori
naturali adiudicanda , adhue ab
extrinseco calore procedit.Sic PO-nia calore solis e talearum maturantur. Valde varius videturi in haere Philosophus . Ait coctio. nem in genere esse a calore i .itrinseco, at satione ab extrinseco, maturationem ab intrinseco,ic de elixatione non exprimit, an ab extrinseco vel ab intrinseco , Plures dicunt, in sola maturatione calorean eis propriis naturalem ju-trinsecum, in allatione et se vere extriniucum, in elixatione medio modo se habere. Pomponat dub. 6. ait, indefinitione sermonemella de concoctione naturali calorem ella triniecum de natu ratem rei digerentis potius qui mdigestae. Et dici respectu eiusna.
turalem, quia operatur per instrv. menta propria a natura ordinata
ad talem operationem crespectu rei coquendae dici proprium, quia
cum ea coniungitur, eam q. perficit. In cococtione autem artificiali calorem esse extrinsecum .
Alij apud eundem dicunt, Diu ne calorem in digestione esse intrinsecum digerenti in maturatione
autem quam sollim in fructibus
a noscunto calorem ess e inuini
cum tam rei digerentis, quam dugestae. Quia quamuis realiter esia serant anima, quae est digerens humidum , quod digeritur; sunt tamen simu quia anima est in
illo tanquam forma . In elixa a
ne autem digeres esse omnino diuersum a digesto; aqua uim ccaro differunt. Sic etiam in assatioue Lud Ouic Buccas ait sermonem cise de concoctione naturali, artifciali,&respectu utriusque calorcui dici aὸturalem,ides:
contemperatum de propolliona tum concoctioni perfici edae, quia ab eo reibluitur humor super fiuus site diei propriuinae naturalem rei eoacoquendae tanquam fini. Pic colom.cap . ait,respectu ma turationis, quae propria donaturalis est concoctio,calorem esse proprium Sc intrinsecum rei, quaeue cluitur in ali sconcoctionum speciebus natura elaboratis, dicinaturalem pro quo cin quo , vin elixatione cibi in ventriculo. In hac controuersia in primis In omni . asserendum est Aristotelis sensu n coctium G.
eise,in omni concoctione natura turali ab li calorem esse intrinsecum amisi mrin se concoction in genus ait, elisa ca- , lore intrinseco . Quamuis autem dixerit, affationem est a calore extrinseco intelii gendus est de a satione artificiali cum en an
talis species concoctionis sit a. nisestior quando arte sit , ideo de ea dicto modo loquitur . Deinde
per calorem intrinsecum uo intelligit eum , qui est extra rem concoque da in , quamuis proportionatu sit operi perficie udo
Tum quia manifeste Aristoteles
huiusmodi calorem vocat extri I
secum. Sic inquit de calore baian ei, quamuis habeat dictam pr
portionem. Sic asamonem ait, esse ab extrinseco calore,quamuisis aptissimus sit affationi perficien dae. Prius dixerat calorem extrinsecum esse calorem ambientis. Et certe nimis impropria est ea locitatio&appellati caloris Intoni ci. Verum non oportet calo emesse ita intrinsecum rei, ut ut ita ea ipia parte . ouae coquitur leo sat est, scalor, qui est in una par. tri concoc uatibi propinquia in s&se vicissim omnes palles Oncoquantur . Suffcienter enim adicitur int tale eus quando coques&coctum sunt partes unius Otius. Immo nec in qualibet coctione necessaria est tanta unitas inter colluens&coctum , sed atest, si in eodem toto uniantur rin.
289쪽
persecti ri in odo. Sic ipse Arist teles expressEa re, cibum concoqui calore ventriculi, quem calorem appellat intrinsecum de natu- ratem non quidem quia proportionatus ad tale opus, nam calore balnei excludit, quia est extrinsecus, qua,nu PIOPortionatus , sed quia eth intriosecus ipsi animali cum quo cibus aliquo modo uni tur, cum in ventriculo est, S est iuvia ad persectiorem unionem. I:ti. si Vt autem diuersae sunt species. IA;ὐωὸ concoctionis,dcvna est altera per- ὸrsus D ructior in ipsa ratione concoctio. coefleues an : eaIum diuersitate diuersia inaequali modo calor est intrinsecus Periectiori quidem modo in naturatione, in qua λ-lor est agri intriniec IIs, pomumenti calore in ipso exiliente maturatur. In elixatione naturali ca-
lor est minus intrinsecus,est enim in ventriculo . in quo fit conco. cito. Idem procedit de assationeliaturali , si enim calor ventriculi aliquando magis iungitur sicco quam humido, dicetur quaedam astatio, ut etiam contigit in sis constitutione . Est etiam haec diuersitas inter maturationem ex una parte, Malias duas species ex altera,quod maturatio semper est calore intrinseco, non sic aliae
Decies. Hinc Arist. cap. de maturat ait aquam elixari, quamuis impropria, non tamen maturari
eo quod parum habeat calidi, mulium humidi, igitur supponit,
maturationem omnino esse calore intrinseco nam si ellet ab extrin eco, modicus aquae calor sui pleri poset ab extrinseco,sicut suppletur ad elixandum.
Forea con Non repugnat tamen caloremetire. re ea extIinsecta.&alienum concurrere Io exerin ad.quaacunq.concoctionis specie.
foeus. dam concoctio est consumptio excedentis humiditatis, maifestu
autem est, extrinsecum calonem
posse liumiditatem in alieno suabiecto consumere. Id quidem affatione di elixatione tificia
ti est euidens.sunt enim hiactiones ab igne in externum subiecta. Ini j idem actionibus naturalibus calor externus utique concurrere potest inadsqnate, ut in concOctione cibi in ventriculo obseruat Aristoteles . Ita etiam matura tio, quae est naturalior concocti', calore solis palearum compliatin . Superest dubium, an idem calor extrinsecus aliquando et senossit adaequatum mincipiun
concoctionis Iu maturat Ione squidem videtur repugnare. Sicut etiam in naturalibus plerisque selixationibus allationibus, ut cibita ventriculo etenim hae actiones vitales sunt, quae non pol- sunt non pendere ab interno Principio. In affatione autem ci elixatione artificiali, quae proprie 'igne fit, omnino principium est extrinsecum, nimirum ipse calor
igneu SaAt dices, semper qua ncunque si iter ea
concoctionem esse 1 calore intria o textrinseco,nam quamuis externum a secus.lidum agat, tamen calor externus
Prius euadit internus,siq. el.el mentum vel elementi addita meatum: prius est calorem recipi in sublecto, quam sublectum cou- coquit sc autem receptum non est amplius externus. Confirmatur, Quia concoctio consitit in , apta commensuratione qualitatum, itaut calor apth c Otineat patibilia , sed haec contipentia non est nisi a calore intrinseco,is enim humorem mi a continet . Sic etiam mixtio est alteratio misciabilium, ut igitur nixtio est ab alteratione miscibilium , ita peris.ctior mixtio, quae est concoctio est ab eorundem actione. Respo detur, cum dicitur, coctionem ese ab extrinseco, potissime significatur calore ab extriniec prouenientemperficere coctionem s& humorem resoluere. Nec alio modo id fieri potest ab extrinseco calores, qua in imprimendo in
pallam calorem , qui proxime refota
290쪽
soluit, quiue est instrumentu ex cliones antecedunt sormam mix- irinieci age is, qua uis reccptus in ti, iuntque eius dispolitiones, im re comeda, cui no est naturalis in moipsaniet generatio concoctio- tali excelsu idque generale est in ne perficitur, ut notauit Averroes. alijs productaonibus uuae sunt ab limentum proprie dicit ὶrcoco extrinseco Calor vero, tui relin qui tamen coctione substantialiquitur, estque Proportionatus rei ter mutatur An dicemus,Aristote coctae, est naturalis, isque dici po lem cum dicit has actiones com mesaia, teli causa conseruans eam perse petere mixto constituto, Permi m x .com. ctionem,quq concoctione addu tu intelligere commune ratione Maria eo
est est, idque procedit in omni mixti, non vero specialem hanc , coctio. concoctionei, etiam artificiali vel illain formam , quae mixtione consistit enim talis persectio sequitur Vnde quamuis plurim qcommensuratione qualitatu acti eoctiones stii subantiales muta. uarum cum passi uis, seu passivaru tiones, quia ex una sorma mixti inter se, eo quod humors apte transtur ad a iam , tamen eae commixtus cum sicco,talis autem omnes respectu mixti ut mixtum proportio habetur, cum calor su est allectiones sunt, ' nanes enim pra materiam aptior modo domi eae supponunt mixtionem simpli narur . Neque vero mixtio ita con citer. Et haec intelligentia proba-
sistitia alteratione miscibilium , ri potest, quia hoc modo intelligi-vt alteratio sit ab intrinseco, no itur, inredo, ut scilicet non si iconcurrat e Sternum agens vari corruptio huius vel illius formae ipsa elementa alterando. . mixti, sed mixtionis simpliciter, Vltimo indefinitione additur: ita generatio simplex ergo co-
ex oppositis passi uis Per quod ex ctio, quae inter has mediat,&in sce ςρμ ε plicatur materia,& subiectum coia earum serie est Et iuxta hoc ,cO- coctionis. Subiectum quidem , ctiones essent subdiuidendae in a- remotum,&principale est ipsum lias species, ali genim sunt, quae totum, actiones enim passiones, substantialem formam adducunt, quae partibus immediat conue aliae veto solum accide talem peris niunt, ad ips m totum referuntur fectionem. ita planesvidetur , ta quam ad principale subiectum tire Aristoteles cum infra coctio-Huiusmodi totum ait Aristoteles nem memorat, qua substantialis esse mixtum Proinde elementis forma prod citur. Ipsa vero prima non conuenit propria concoctio, mixti generatio eiusque praeuiae at scut ipsa cum impura sunt,qua alterationes improprii dicemurdam mixtionem imperfectat , concoctio, cum ex vi talis vocis
habent, ita parem , de imperfecta intelligarur perfectio consequens
coctionem participant Eodem is esse substantiale. Et coctio pro- modo queda ijs conuenit imperse prae non pertinet ad elementa , et a pluredo Et sicut olus ignis est sicut nec putredo omnis autem immunis ab omni putredine,ita a actio, quae substantialem mixti S a concoctioite ne mi r cedit, eiga elementave Dubium vero est, an mixto con satur quamuis impersee E mixta sueniat solum post generationem, Sed prς stat dicere,actiones pret Do queletia in ante, subactu genera cedentes generationem, quamuis In Pationis Aristoteles ait coctionem, a calore sint, non dici propriesco sanoa H&incoctionem 'artique species coctiones sed pertinere ad gene essici ex subiectis, quae iam natura rationem,cuius sunt dispositiones, constant, id cst competunt mixto appellari nomine generationis iam constituto in suo eis . In con potius, quam concoctionis. Itaq.
trarium est, quod aliquae conco sea elatio suum habet speciale