장음표시 사용
261쪽
Hist. Eccl.Seet XVI. Pars V. EX Germano Bartholomaeum Berilinum audiemus Uli I. Kalend. Jum 1 s 38I
ita loquentem: Boni consulis, per Chri stum ipsum precor, hanc meam impudentem temerιtatem, qua te , non semel sed iterum inconditis literis, Bullingere doctissime, an,
moque meo charissime, Christiana Reipublica pu me invigilantem interpello, obturboque. Uerum fateor, video in te, dono DEI, animum ita adfectum, ut omnibus pro
desse cupiat, omnibus bonis & pijs, juvandis es promovendis expositum. Qua ris, ubi viderim Z In phrasi tua sancta, docta, casta; breviter , vere Christi na. Qui, cum juxta antiquorum diverbium, animi sit index certissimus; haec omnia sub oculis manifestissima ponit :Nec solum mihi; sed,& multis nc, vibus nostris, olim in Erdfordiano st dio commilitonibus meis charissimis,nissc in Christi negotio fratribus constam ii ssimis, qui postliminio ad.sacra reversiitudia Paulum tuis doctis, Pijsiq; Comentarijs commendatum illustratumque nocturna versiant manu, diurnaq- lichimanibus victum sibi quaeritent, quod se
pius illi ipsi mihi referunt, DEO gratias
agunt, dona sua extollunt , laudant, praedicant , adeoque Patrem mecum- pre
262쪽
2 Ap.i. de caus. Reformat. adjuv.seu sociis. I 89 precantur, per Christum, ut Spiritu tuo pergat in te, quod ceperit, Amen. De hoc Berthlino ita Georgim Ketelmann Ecclesiae Grunenbacensis Minister Is 73. Ba
tholomam Berthlinus mori a Memmingam catira, summa cum laude Ecclesiam rexit,
ibique in Christo vitam finiit, in illa ipsa Confessone, quam nos de de Coena profitemur, Eadem Epistola Kuelmannm fatetur, Bullingerum se nunquam vidisse, ex scriptis tamen laudatissimis, quae in omnium fi delium manibus seduli, terantur, quaeque non pauca habeat, ante multos annos fuisse notissimum, quem ob singulariadona, velut electum D EI organum semper suspexisse & admiratum esse. Sed j& i hannes AEn ius Francofurto ad Moenum ita ad Bullingerum a.C. i s aeum ab anis multis Theologicos libros tuos,quamia potui diligentia & attentione animi lectitarim, aliosque, non sine magnis camsis, ut idem facerent saepe hortatus sim, quorum plerique mihi gratias egerunt, propter agnitam in eisdem libris tuis di- 'inam veritatem, facile cogitare potes, quanti praeclara DEI optimi maximi dona in te semper fecerim. Et eodem anno , d. I 2. Aprilis praecedentis prolixiores Praeceptoribus suis egit gratias
263쪽
Anno Domini, sicribit ad Bullingerum, vigesimo sexto, Spirae in Comitijs primum ccepi legere scripta Clarissimi, doctissimi que Viri, D. Huldrici Zminglj, piae memoriae, ad Theobaldum Billicanum, &Urbanum Rhegium. Deinde legi de disputatione Badensi libellum Germani. Cum , quem ab Antonio Hahaeo Latinbversum illicb . cum alijs emi , ' quemadmodum & postea praeclaram illam vereque piam Zininglij Epistolam ad Illustrissimos Germaniae Principes , && eam, quae scripta est ad Regem, Christianum : Postremo quosdam Oecolampadii , & Vadiani sanctae memoriae Doctorum de EuCharistia libros
evolvi, quemadmodum & tuos cum Orthodoxa vestra defensione adversus Lutheri calumnias , Germanice & Latinbedita. ' Fuit mihi quoque summa necessitudo & familiaritas cum excellentissimo Evangelij praecone, D. Alberti Harden- bergio, quo nemo unquam plures ad me scripsit literas, Hic mihi vestram com municabat Epistolam, cum praedicta defensione ad ipsum missam. Tum mihi pri. mum innotuit Vir doctus&integer Rudolphus Gualtherus, qui vestro nomine scripserat Epistolam &c. Haec ideo tanquam
264쪽
CAP.I. de caus. Reso an adjuv. seu sorijs,lquam ignotus ad Te scribere volui, ut stias, me, toto pectore, vestram de Coena Domini dotarinam fuisse ampleXum, ab eo alio Domini quem supra memoraVi. Consessus sum idem viva voce D. Philippo Melanchthoni, D. Martino Bucero , D. Johannia Lasco, &D. Johanni Calvino, praesentibus demum aliquot Germa
Quid Belgis , vicinaeque Frisia oriere tali commodi attulerint Bullingera labores
eorum etiam , quorum intererat , prO- nunciabimus verbis. Hermannus Aquilo montanus, prope Emdaman. C. Iris. Minister, ita ad Bullingerum. Gratias tibi ago fratrum nomine, Vir Doctissime, qui nos indies novis O Spiritualibus operibis recreaου lucem accendis, Μ. S. reno ου, salutarem dom trinam absque ostentatione Fuggero. Perge
Vir verE amabilis, & non modb Tigurinae; sed toti Catholicae inservi Ecclesiae
Accepimus hic Paulum sacris commentari per te illustratum, quibus in Holgandia ac Frissia omnes pii ex corde titantur, impij veroer elementar' maxime refutantur. Accepimus Ecclesiae Christianae' infantiam Saugmentum: in Actis Apostolicis per te renovatam. Exspectamus per DEI gratiam
265쪽
tiam Erangelia optimis & spiritualissimis Homilijs locupletatam; quod quidem
Fratrum precibus non negabis. Et quan tquam plures idem conati sint, tamen Spiritum, & orationis filum in eo opere desiderant. Plura brevi tempore summis vigilijs elaborata accepimui, de Veritate & auctoritate M S. Institutione ac functione Episcopi , quod opus utinam alteri inscripsisses t opus Theologo di gnum. Oblatum est nuper opus divinum ci Ecclesiae Christianae necessarium, de
Origine erroris circa Sanctos ac Luch ristiam. Laus omnipotenti DEO, qui hoc opus in mentem dimisit ut errores ante aliquot annos ostensi, nunc omnium oculis eXponantur, & lumen in tenebris luceat, ut nullus, ni Obstinatus , errare queat. Et ipse Bulverus a. C. i s66. ad
amicum: Flaniniri, filiandia, Brabantia, ct totum pene Sestinum recepit Evangelium, Hetae, Amstero mi, Roteroda , Traiecta, quod miri cit nun pant, ct in aliis urbibus cel bribus, destis aris, Assalibus omnibus, pariter omnia confregerunt, & deleverunt
simulachra. Mira ea de re & scribuntur& dicuntur ab iis, qui ipsit testes oculati exstiterunt & viderunt mirabilia Domini. Vere enim mirabilis est Dominus,
266쪽
C Ap. I . de caus .Reformat adjuv.seu sociis.& operatur incredibilia & inexpectata. Saepe jam recordor, beatae memoriae, senioris Froschoveri, qui saepe ab annis et . mi
ab3ehem Addimus h nnem Caesareum, cujus verba, Colonia scripta hujuscemodi sunt: Quo magis in tuis versor lucubrationibus, hoc majori indies illarum voluptate assicior. Commentaria in omnes Apostolorum Epistolas nondum absolvi, id quod evenit hac occasione , quod videlicet alio occuparus si udi O, interim illa Cacrificus quidam,doctus & pius, a me commodato accepit & lcgit, atque ubi reddidit illud, post habitas gratias, adiecit, se cupere ac velle ea vel pluris emere, quam aliaS Constent, quocunque pretio. Cui ego tum respondi, me nolso istis ullo pacto carere , ut quae mihi dono missa sunt ab optimo amico Sc. Quam sim praeterea delectatus lectione
illorum duorum librorum, alterius de origine errorum, alterius autem de Ori- sine Scrioturae sacrae, vix equidem effari
267쪽
s Hiitor.Eccles Sec. XVIa ars V. Conati quidem erantPontificii Themini tum sacrae Scripturae translationes supprimere, tum etiam Reformatoclum tu cubrationes. Sed quam infeliciter utrumq; cesserit, vel unico probabimus exemplo.
In Anglia editionem N. Tayndallus
vir doctus an. Ch. I s 3 O. apparaVit, ex quo magna copia repente eorum librorum coepit fieri: Episcopus Londinensis, Cuibertus Tonstallus, non vulgariter ea de re sollicitus, cum mercatore quodam, Augustino Pakyngtono captat, de abolendis illis N. T. libris Ille qui cum Tymdallo clam faceret hoc Episcopo dabat
consilii, ut tantam eXponeret pecuniae summam , quanta fas esset coemendis ejus exemplaribus impressis. Nec mora: arrepto mox consilio , pecuniam exposuit Episcopus. Mercator acceptam Tyndano tum exulanti ad as em universam protinus tradidit. Ex quo factum est, ut Tyndallo suppeteret, non solum quod sibi caeterisque ad victum suppeteret ; sed quo majori etiam diligentia &librorum copia secundam adornare posset editionem. Fox Commentar. p. I 38. In Ormania Verd, cum Lovanienses & COIonienses Theologi Lutheri aliquot libros nempe ad Sylvest. Prieratem, Concio
268쪽
nes de Poenitentia, de Excommunicatione, de Indulgentijs, de praeparatione ad mortem, facto decreto damnant, ut
impios & irreligiosos , & incendio dugnos, quorum etiam author sit ad reV cationem cogendus. His rebus cognitis Lumerus ad singula suae doctrinae capita, quae illi damnarunt, respondet, in ejusque responsi praefatione conditi nem atque sortem ipsorum deploratil Quum superioribus aliquot annis Ca- pniunem oppugnarent ; se spem adhuc aliquam de ipsis retinuisse: Nunc autem quando claram Evangeli j doctri- . nam delere student , & in tempore deletiores evadant, Deum in ipsos haud dubib graviter concitatum esse: Quod
si ita pergant , & si hanc ipsorum licentiam nemo Coherceat, fore, ut simhlatis E medio sacris literis pro suo a bitrio quidvis decernant: Ideoq; sibi haae omnia cogitanti, Vel regnare nunc Antichrilium, Vel prope diem esse regnaturum videri : Magnopere sibi dolere, quod ita se comparent; nam irae divinae magnitudinem ex eo satis intelligi posse: in omni ipsorum actione atque doctrina nihil esse firmi, sed fluctuare ipsos animis, & nunc hanc, nunc illam opi
270쪽
CAP. 1 .de Cauc Resormat adjuv.seu sociis. Gentibus: lia quoque nunc fieri ut 'quil sint& haberi velint Pontifices atq; Theo- 'gb quisque summam potestatem atque ius in Ecclesia sibi vendiCant atque sumunt; revera nihil praeter inanem titulum habeant: Alij vel 5 procul ab hac ostentatione remoti, nomen illud, atque titulum jure sibi possint arrogare: Brevi,
ter, Omneis omnium temporum viros bo-
. nos & eruditos ab ipsis suisse divexatos, neque tamen ullum proferri posse documentum, quo demonstrent, solidis &veris argumontis esse pugnatum, ac non potius mera fraude, insidijs atque tyrannide et talem etiam suisse actionem illam in Johannem Hussum, & Hieronymum Pragensem: Cujus quidem rei memoria sit ad omnem duratura posteritatem: sed imprimis admirari se temeritatem ipsorum , qui tot exemplis' commonefacti nondesistant tum sibi, tum reliquis Academijs, ignominiam & maculam inu-s
rere sempiternam et Ut enim maxim bfirmo fundamento nitantur ipsorum actiones, &ut Verae sint, atque legitimae eorum sententiae, quam huc usque pronunciarunt in multos insignes Viros, tamen, quantum ad hanc suam causam, & praesentem litem pertineat , iniqud factum