Confessio fidei in conventu theologorum authoritate parliamenti anglicani indicto elaborata; eidem parliamento postmodum exhibita; quin & ad eodem, deindeque ab Ecclesia Scoticana cognita & approbata; una cum catechismo duplici, majori, minorique; e

161쪽

Catechismus major. Q. 'Vaenam fini peccata in sexto

mandato vetitu 2 R. Peccata vetita in sexto mandato sunt, quaelibet vitae ademptio seu nostrae , sive alienae β, extra tamen ratio

nem justitiae publicae ς, belli legitimi

ac defensionis necessariae ἴ- licitorum ac necessariorum vitae mediorum neg- p lcctus aut subductio h, ira mala ν, Odi-

h mis um R, invidiat, vindictor cupiditas

'ῖ- omnes passionum eXcessus', curae an- , λ '' Xiae cibi, Dolus P, laboris q, recreatii . Mati .et r. Onum x talus immoderatUS; dicta pro- , ' i' Vocantias, oppresso , litigatio', peri Proci. 14.; o. cussio ulneratio ', & quicquid deniq; Rom. zz I9- conscrre quoquo modo possit ad vitam

Quodnam est mandatum septi- T. Mandatum septimum est Non

laenam vero sunt officia insipi

mo mandato imperata c

162쪽

R. ossicia septimo mandato imperata sunt corporis, mentis, affectuum , verborum', gestuumque h, castitas 3 ejusque in nobis ipsis ac in aliis conservatio ς, oculorum sensuumque omnium vigil custodia β, temperantia', inter castos versarii, in vestitu modestia S, conjugium continentiae donum non habentium ii, conjugalis amor ac cohabitatio di in vocationibus labor diligens occasionum omnium impuritatis fuga, ac tentationum eo tendentium resilientia m.

sunt peccata prohibita in 'mandato septimo '

R. Peccata in mandato septimo να bam. prohibita sunt, cum neglectus ossicio- , Orum quae eXiguntur', tum etiam adul- q .i. ititerium, fornicatio P, raptus, incestus P, isodomia, ac lubidines omnes non na- 'turales h impurae quaeque imaginati- Matiis. 19.ones, cogitationes, intentiones,assi etionesque 3 corrupta omnia turpiaque sis colloquia, eisve auscultatio Loculorum lascivia , gestus impudens levisque, vostitus

163쪽

14 Catecbi itis major.

3 vestitus immodestus v , conjugiorum attrit L licitorum prohibitio ', illicitorum di- ad dii. spensatio , prostibulorum approbatio, toleratio, exercitium, eorundemqueri iti 1 i. frequentatio I; vota coelibatus illaque-antia η, matrimonii dilatio indebita ,εm.19.αλ polygamia, qua plures habet aut vire s 7- . uxores, aut foemina maritos eodem tempore h, injustum divortium ς, aut ala ρ.io, desertio injusta', otium, gula, ebrie-

GM. lascivarum cantionum, librorum, picturarum, saltationum, ludorum scenicorum Γ, omnium denique quae im' Ma s. 3 α. pudicitiae motus excitare in nobis ali-

hei, ι .l. DVς possint, omnesque impudicitiar

. R. Mandatum octavum est μ' furaberis . JQ. nam fiunt of is octavo man dato imperata '

164쪽

Catecbismus major.

R. Officia octavo praecepto imperata sunt, veritas, fidelitas, justitiaque in contractibus ac hominum inter stcommerciis λ, suum cuique tribuere i, restitutio bonorum, si quae injuste ab iis ad quos jure spectant detineantur Nue

largitio ac mutuatio gratuita, prout res nostrae tulerint, ac necessitatis aliorum flagitaverint' ue judiciorum nostrorum voluntatum & affectionum circa res mundanas moderatio φ, providens cura studiumque ea quae naturae nostrae sustentandae necessaria sunt ac convenientia, conditionique nostrae congruentia P acquirendi conservandi, adhibendi, ac ordinandi ue vitae genus licitum ς, in eoque diligentia frugalitas ue actionum forensum', ac Πde-jussionum, nisi si forte necessariae fuerint, evitatio, aliarumque ejus generis

obligationum una cum conatu res& bona externa non minus aliorum

quam nostra, justis quibusque licitisque

mediis, cum procurandi, tum conservandi ac promovendi .Q- sunt peccata vetita in octavo

165쪽

ι16 Catechi mus major.

R. Peccata octavo praecepto Vctita praeter ossiciorum quae inibi exiguntur neglectum y, sunt furtum ' latrocinium ', plagitam h ue rei cujuslibet vi aut dolo malo ablatae receptios ue fraudem exercere 4, ponderibus ac mensuris injustis utiς, terminos dimovere in contractibus hominum inter se S, aut in rebus fidei commissis injustitia& fraudulentia 'i, oppressio , eXpilatio . foeneratio corrupta munerUm

acceptatio F, actiones forenses eXcruciantes ', agrorum diremptiones ac villarum depopulationes injustae W,Ti- taceo. zz.29. miopolas agere, unde rerum precium, augeatur P, instituta vitae illicita q, omnes aliae rationes injustae ac nefariae ri/-δ quibus a proximo nostro quod ei jurcis debetur aut auferimus, aut detinemus, Pr . I.*9,3o. aut nosmet ipsos locupletamus 3 ava' ritia si inordinata bonorum externO-ν Qui 1.16. rum aestimatio, aut affectatio , dissi ' au. 2. I9, dentes ac distrahentes curae, studiaquς. in eis acquirendis, conservandis, uten-5 . . disque'; aliorum rebus prosperis in-

videre

166쪽

' Caten inus major.

videre ' ue prout etiam ignavia pro digalitas, lusus vastantes ue reliquaeque omnes viae damnum rei nostrae familiari indebite inferendi y, uti & debito usu, ac solatio ex rebus nobis a Deo donatis percipiendo nostrimet defraudatio R. uodnam es mandatum nenum' R. Mandatum nonum est ueris adversus proximum tuum testis mendax R. J

Q. GAE Funt of ia nono mandato

imperata 'R. Ossicia nono mandato imperata sunt, veritatem inter homines h, bonumque nomen & existimationem proximi aeque ac nostrum conservare φ, ac promovere 3 veritatem publice agnoscere ac defendere ' , eam e X animo ς, sincere , libere ' planeh,

pleneque i proloqui eamque solam, cum in rebus forensibus ac juridicis , tum in aliis rebus quibuscunque'; bene de proximis nostris prae charitate

existimarem, eorumque bonum nomen amare, cupere, deque eo gaude

ret ue de ipsorum infirmitatibus dolo-

167쪽

' r M t re assici ', easque cooperire P; dona &triis ij. V gratias eorum lubenter agnoscere ii Pet. .8. eorum innocentiam propugnare , bo- asstri . ,s,7. nam de iis famam prompte excipere i Sam. . 1 . Obloquutiones vero non niti invite 1 caui admittere'; delatoreSμ, adulatores , ac detractatores rejicere η; nominis P m. 16. nostri amorem curamque gerere, il-

ludque ubi opus est, defendere 7; pro-ν Prumi,. i. missiones licitas praestare 'quaecunque DF.8. ρ denique vera sunt, quaecunque hone- ζ sta, quaecunque amabilia, quaecunque, phoni nominis, eis studere, ea facere R. uanam sunt peccata nono praecepta prohibit ap

. . O . o R. Peccata nono praecepto prohi-α Sam. 16.3. blta sunt,Veritatem aut nomen 1eu pro-

zSam ximorum sive nostrum quocunque Lm 19. 1 f. modo Violare h, tum vero praecipuemb.i . in judiciis publicis que testimonium fal- δ οῦ sum praebere ', testes falsos subornareς, 3 an scienter ac prudenter malam causam aut praesentia aut patrocinio defendere, veritatem impudenter ac vultuose ' opprimere sententiam injusta ferre h, z' 7 quod malum est bonum, quod vero

i ''' bonum est malum dicere, improbos secundum

168쪽

O techismus major.

secundum opera justorum remunera re, jultos autem secundum opera im .iρ. 8.proborum hue testamenta vel tabulas Luc. x64 O. subjicere aut comminiscit, veritatem supprimere, indebite in causa justareticere λ, prout etiam silere, quando- cunque Iniquitatem aut ipli reprehendere Φ, aut ad alios deferre debemus ν; veritatem dicere, intempestiven, ma- ' 'φ .litiose in malum finem ', eandem in te cummai. falsam sententiam pervertere P, aut du-

bie ac aequivoce prorerre ad veritatis justitiaeve incommodum ac detrimem tum ' ; falsiloquium x; mendacium saobtrectatio ue absentum insimulatio vdetractio ' ; rumigeratio η; susurrus Lem. 9. II subsannatio η, convitium , censura temeraria h, tetrica ς, iniqua β, intent, R Psal. 1onum, verborum actionumque mala I GAE yy-

interpretatio', adulatio Ostentatio Leri 19.16.

vana S, nimis honorifice aut viliter de I .i ista: nobismet ipsis ali1sve aut loqui aut ui satis es.sentire h, donorum gratiarumque Dei a 1 Cor.6.io. abnegatio 3, levioris culpae aggrava-

169쪽

tio λ ; peccatorum occultatio, eXcusvtio vel extenuatio, cum ad ea libere confitendum invitamur i ue infirmitatum proditio non- necessaria m , falsos rumores spargere '; oblocutiones avide accipere, iisque favere aures adversus defensionem justam obturare P, suspicio mala q.; meritae cujusquam

laudi invidere vel indolere ς; eamque imminuendi conatus ac desiderium ue e cujusvis dedecore ac infamia laetitiam capere ; contemptus fastidiosus μι admiratio stulta ' ; promissionum licitarum violatio η - neglectuS earum rerum quae sunt bonae famae I, earum autem quae malam famam conciliant,

cum a nobis ipsis perpetratio vel non declinatio, tum in aliis, quoad ejus fieri potest, non- impeditio 7. Huodnam ess mandatum decimum 'R. Mandatum decimum est C Non concupifices proximi tui domum, non concupisces proximi tui uxorem,non servum, non anciliam, non bovem, non asinum,

neque aliud denique quicquam quod egproximi tui diu am

170쪽

Catechismus major. Q. uanam sunt os cia qua decimo

acepto exiguntur R. Officia quae decimo praecepto exiguntur sunt, acquiescentia sorti nostrae adeo perfecta h, totiusque animae nostrae adeo benevola in proximiam dispositio, ut omnes interri nostri in Dius ac assectus cum spectantes ad bonum ipsius tendant, idemque promo'veant universum ς.

in Ouae vero sunt peccata decimo mandato prohibita 'R. Peccata decimo mandato prohibita sunt, rerum nostrarurn displicentia', invidiari dolorque de bono proximis, una cum i Rotibus affectibusque circa res ejus indcbitis quibuscunque g.

Q. Qui quamne potest mandata Dei perfecte observare 'E. Nemo potis est vel e seipso h, vel ex gratia quavis in hac Vita recepta mandata Dei persecte implere

verum ea quotidie violat cum cogitationibus λ, tum dictis, factisque An vero sunt omnes legis DisDnAE transgressiones sua natura atque L cen