Confessio fidei in conventu theologorum authoritate parliamenti anglicani indicto elaborata; eidem parliamento postmodum exhibita; quin & ad eodem, deindeque ab Ecclesia Scoticana cognita & approbata; una cum catechismo duplici, majori, minorique; e

151쪽

diligentia, & moderatione disponendae εχώ. 16. 8 sunt, ac tempestive conficienda mun- λχῖ. , ε. dana negotia; ut magis expediti simus x Li6-λὴ, ac illius diei ossiciis praestan

Cur ad patres familiarum, reli- quosque superiores praecipue dirigitur

mandatum de observando sabbato R. Mandatum de sabbato observando praecipue dirigitur ad Patresfamiliarum reliquosque superiores, eo quod non solum ipsi teneantur id obserVare, verum etiam curare ut ab illis omnibus qui subduntur ipsorum regi- QMd.16.io. mini, similiter observetur, & quoniam P h. pq. s. proclives sunt eos quibus imperant sulnegotiis impedire quo minus id faci-ΣΣ. ' ' ant f. - . zy- δα. diuisam sunt peccata prohibita iuq arto mandato'

R. Peccata prohibita in quarto mandato sunt ossiciorum quae inibi. ecb. . αε. exiguntur omissio quaelibet g omnlique i Liant eorum oscitans, negligens, & inutilis r1, 31 ' praestatio, eorumque tardium h 3 om-'- - nis illius diei profanatio, seu otio, sive

s it agendo quod in se malum est sive

operibus

152쪽

6atechismus major.

operibus, dictis, cogitationibus circa

res mundanas ac recreationes non ne

cessariis uanam sunt rationes subjunctae

quarto mandato, quibus ad ejusdem observationem vehementius urgeamur R. Rationes anneXae quarto mandato, quibus ad ejusdem observationem vehementius urgeamur, desumptae sunt ab illius aequitate , sex dies e septem nobis & rebus nostris permittente Deo, sibi vero ipsi unicum reservante, in his verbis L Sex diebus operaberis o facies omne opus tuum a Dei peculiaris sibi in eo die proprietatis vendicatione L Dies septimus sabbatum est Domini Dei tui ab exemplo Dei, qui Sex Diebus perfecit caelum , terumque, mare, o quicquid in illis contrinetur, septimo vero die requievit J atque a benedicti ne quam diei illi imperti vit Deus, non solum illum consecrando ut dies foret ipsius cultui peculiaris, verum ordinando ut medium foret benedicendi nobis eundem sanctificantibus C quamobrem benedixit Dominus

iei sabbati, eumque sanctificavit'. 3

153쪽

a44 catecti tu major.

Q. Euare penitur in incipio man

dati quarti mox L Memineris c JR. Vox Memineris 3 ponitur in

i MLio. 8. principio mandati quarti', partim propter summum ex illius recordatione beneficium, quandoquidem exinde plurimum adjuvamur in praeparatione

ρ cia 1 6.1;. nostra ad ipsum observandum P, atque MU . ex ejus observatione ad reliqua man- cum omnia melius observanda ', si NH. ῖ. q. . Inui & grata memoria summa illa be- ' neficia creationis ac redemtionis con-i . servanda,qine totam religionem com-μαλ Q. , , pendio quasi complectuntur ue partim M. i,i. etiam quoniam proni sumus in illius Ual. 118.αα, oblivionem , eo quod cum minus hoc T ' a nolbis egigat naturale lumen ,tum li- i. io. bertatem naturalem minuat in rebus Mech.22.26. non illicitis quodque semel .cita tantum septenis diebus recurrat, multaque negotia mundana interveniant

quae mentes nostras nimium saepe abstrahunt quo minus vel de nostr1 ad' illum praeparatione,vel de celebratione te M. f. 1 , Musdein cogitemus ' ; Denique quod' , Satanas ejusqx administri hujusce diei ' ' gloriam, ac vel etiam memoriam deler

154쪽

Catechisemus major.

re plurimum annitantur, nempe quo irreligionem omnem , ac impietatem

introducant π.

Q. uanam est summa ex mandato

rum qua ossicium nostrum erga homines complectuntur ZR. Se X mandatorum quae ossicium nostrum erga homines complectuntur haec summa est, nempe ut proximum hostrum perinde atque nosmet ipsos diligamus y, idemque aliis faciamus, quod nobis ab eis factum vellemus η. Vodnam est mandatum quintum 'R. Quintum mandatum est Vonora Patrem tuum o Matrem tuam, ut prolongentur dies tui in terra ista quam tibi largitur Dominin Deus tuus R. J4 uinum Patris ac Matris nomine in quinto mandato significantur ZR. Patris ac Matris nomine in quinto mandato significantur non solum Parentes naturales verum ctiam superiores Omnes , seu aetate V, sive donis', tum vero imprimis illi qui nobis munere vel authoritate ex ordinatione

Divina priesunt, sive in familia ς, sive Κ in

155쪽

in Ecclesia sive in republica g. Q. diuamobrem vero superiores Pater ac Mater nuncupantur ZR. Superiores Pater ac Mater nuncupantur, cum ut intelligant illi debere se in omnibus erga inferiores suos ossiciis parentum naturalium amorem ac indulgentiam imitari, habita tamen . . relationis ratione κ: tum ut inferiores inde ad ossicia sua majore cum promptitudine & alacritate superioribus suis tanquam parentibus praestanda inducantur

puis est mandati quinti generalis

Mandati quinti scopus generalis est illorum ossiciorum praestatio ad

quae pro variis relationibus nostris tenemur mutuo, quatenus inferiores sumus, superiores, aut aequales x.

- superioribus ab inferioribus debetur honos 2 R. Honos qui superioribus debetur ab inserioribus est debita imprimis, corde verbis m, gestuque ', reveren tia, deinde pro iis preces & gratiarum actio ', virtutum & gratiarum quae in

156쪽

eis conspiciuntur imitatio p, ut etiam y Heb. 1 3. 7.

prompta in rebus licitis eorum man' δὲ iacdatis & consiliis obedientia q , & cor- 1, 6, '

rectionibus eorum submisso debita ri γω *.3 3 cquin & eorum cum personarum tum ' 'authoritatis defensio G sustentatio ac Heb. 13 37. propugnatio , & erga utrasque fideli- 'tas ue pro cujusque ordine & status in E . 18.19, 'quo fuerit conditione que eorumque infirmitatum toleratio, atq; in charitate dissimulatio ' ue adeo quidem ut cum eis tum eorum regimini honori esse possint .

O. Ruaenam sunt inferiorum in s

periores suos peccata 'R. Peccata inscriorum in superiores suos sunt, ossiciorum iis debitorum neglectus quilibet y ue invidia η, contemptus φ, & rebellio h adversus ipsorum seu personas V, sive munera β, in licitis eorum consiliis ' , mandatis, & correctionibus L 3 eorum e Xecratio, derisio s, atque ejusmodi omnis scan-

157쪽

ε . .

dati plena conversatio, quae ipsis eorumque regimini probro sit ac dede

cori b. e

Q. R id vero superiores inferioribM

praestare tenentur PR. A superioribus exigitur ut, pr0 illa quam a Deo acceperunt potestate,& relatione in qua sunt constituti , in feriores suos diligant i, pro eis orent eisque benedicant , ut eos instruant consilio dirigant, ac admoneant', bene quidem merentes ut favore complectantur φ, laudent P, ac remunerentur ' ; male vero agentes ut rejiciant , reprehendant, castigentque 3 ut pr0- tegant eos , omniaque iis procurent quaecunque sunt animae v aut corpori necessaria, utque graviter, prudenter, sancte & exemplariter se gerend0 Deo gloriam η, sibimet ipsis honorem concilient y, adeoque eam qua Deus illos induit authoritatem tuean

tur M.

Q. Gaenam sunt peccata superin

158쪽

catechismus major. 349

tur ossiciorum ) sunt , seipsos h h. e. ' Α- 6 suam ipsorum gloriam S, otium, tu p ι. - crum, aut voluptatem ' in Ordinate 'FO. - . appeterei jubere quae sunt illicita aut te 7 33-

quae ab inferioribuS praeliari neque Dω. 17. II. unti, eis ut male agant consulere S, vel male agentibus animos facere h ac Iaveret; dehortari ac deterrere a be 8. Mat.2ῖ.r, ne agendo, bene autem Igentes male I -ῖ- tractare ue eos indebite castigare m h i ijdriae, tentationi, ac periculo negligenter eoS aut e Xponere aut permitte s, . b. 3 'rem ue provocare ad iram ' ; aut quo Gol. 3. 21.

cunque modo semetipsos dehonestare, i se ' autoritatemque suam imminuere, in- ly, '' juste, imprudenter, acerbe,vel rem iste Heb ia. io.

in maenam sunt aequalium offria

R. Ossicia aequalium sunt dignitatis ac valoris sui invicem rationcm habere P ue honorem tribuendo alterum alteri antecellere de alterius donis aut profectu tanquam de propriis gaudere βρm A

159쪽

AEqualium peccata sunt praeter neglectum eorum quae ab iis exiguntur ossiciorum alterius invicem dignitatem parvi facere , donis invidere, ', de auctis honoribus, aut prosperitate dolore assici superioritatem in

se invicem usurpare η.ctuanam est ratia quinto mand to annexa , qua magis nos ad ejus obfervationem urgeamur 'R. Ratio annexa quinto mandato

in hisce verbis Clit prolongentar dies tui in terra ista quam tibi largitur Dominus Deus tuus 7 3 est, qua longaevitas, ac prosperitas diserte promittitur omnibus hoc mandatum observantibus, quatenus nempe Dei gloriar, eorumq

uodnam est mandatum sextum R. Mandatum sextum est CNon sic' itides'. 3

Q. ma autem sunt inscia in sexto

mandato imperata

R. Ossicia in sexto mandato im-

160쪽

Catechi in majori perata sunt, studia quaeque sedula

licitaque conatus vitam nostram baliorumque ς conservandi'; omni bus cum cogitationibus tum destinationibus obsistendo ' , passiones subjugando ς; occasiones si tentationes S, actionesque omnes declinando, quaecunque eo tendunt ut vita sua is, 16. quispiam injuste privetur h ; prout etiam justa ejusdem adversus vim defensione , patiente manus Divinar perpessione λ, animi tranquillitate in , cordis alacritate N, cibi', potuS ', medicinae P, somni l, laboris , ac recreationum s usu sobrio, cogitationibus benignis dilectione v, misericordia ', mansuetudine, lenitate, benignitate dictis, ac moribus placidis I, mitibus,comibusque longanimitate, facilitate redeundi in gratiam, injuriarum patiente tolerantia & condonatione, boni pro malo retributione N affictorum R' levatione, & sublevatione, tuitione ac x res

defensione innocentum b. 27 dem. Io,12