Sapientissimi philosophi Aristotelis Stagiritae Theologia, siue, Mistica phylosophia secundu[m] Aegyptios nouiter reperta et in latinum castigatissime redacta

11쪽

Petri NicoIai ex Castellamis Faventini Philosophi

ac Medicit Proaemium in Theologiam Aristotilis ad lectorem.

RANCISCUS Roseus Rhauenas Iector studiose ex Inclita Damasci Bi bliotheca in Italiam nuper aduexit fit dae uetustatis codicet cui titulus Theologia Aristotelisi a Greca lingua prideperabenamam Saracenum in Araba transsatum/ Quod opus cu mihi diu dicandum exhibitum sitisseti Mose raua interprete oratione iuxta Arabicum stilum Indigesta ae ob imperitiam launitatis illiterata,quandoquidem maxime placuit ob sublimia theoremata , praesertim aute qua

plurimas senielias religioni Christianae unanimes: aduerfusi ipios apprime conducibiles, subiit animus Roma nae ecphraseos toga donare Ine diutius ti pretiosus libertanqua a P alix graeco patio exutus: lagoi Barbaro inρdutus uerecundia publicum sugeret/ Theophrasti sui me mor dicentisi non magis fore credendum dictioni incolpositaria infreni equo Quare in hoc launiore quam paulo maiores Philosophi usus sum dialectico/ atl io quo ut elegantius quantum materies patiebatur) sermocinareturlaotad eum cui dicandus erat Leonem decimn Ponrtificem Romanu facundissimum ac seculo presertim isto in quo etiam apud sapientes facundia no parum refloruit maxime Illustrissimae MedicoN Prosapiae / suffragio in genti adiuta ne ue iniuria cqd coqueritur Boetius) fieret si eloquentia a sapientia dirimeretur net uero quantum

Verami adh:bui orationis splen iorem / qd no licuit ne datus clamaret non Philosophum

12쪽

Q d hoe sinit nem reuere . et nod autem tui laetim genuini Aristotella

libri imprimi s temt diuus Thomas in suo aduersus unitate intellectus apologetico Offessus Eos numero Pror sus Pati se uidi sse excriptos graece necdum tiastasOs. addeiri fuisse nece starios ,tans Methaphificae appendices. ip

ius ab Aristotile Physices secundo:Sapientiael ptimae luhto duodecimo promisins . Cui accedit i ncquast ueri simile est, alterum Philosophum lati cum olei cosumpturaccut dici puluetis iactu, opus huiusce mysterii script sisse,alterii adscripfisse. Siquaciem tale nunquam antea sadolui Q odiet ctum tamdius seruatum legitur. Nes aute adducat asta um a piam. inter Aristotelis opera hoc non dinumeree,. u.

mam mendatiuaPiu est. Refert. n. Diogenes Laertius in

uita eius, unu condidit de Pythagoricis scitis libita, at Hic est, complexus mystica Phylotopniam Aegyptioru a Pythagora ad illos Psecto hausta t in graecial peria a.

Enimuero nes3 obstat libet ille unus a Laertio uoce tu isti autem fini Quamordecim, quoniam a Posterioribus doctrinae,memoriri facilioris glauauia disiectus est ut liber de Anima ab eodem unus cognominatus,vMIes liber Physicorum etia unus appellatus,in octo discretu2. Nec item uetat quia opinio de Anima,sit halmonia hic damnatur,quado ut inquitTheminius primo de Amma no suit illa Pythagorae sed pythaxoricolum quOIuntdam. Sed ne i Obuciatur. P hic pluribus aut saltem qui husdam contradicit alibi opertim scriptis a si citionibus. Etenim Aristoteles hic aperte piaelatur quod nusqalibi) se non propriam , sed alienam Aegrpuoium sape clam col ligere. Aiq ad non immerito aquiclem libro quarto lasee,

talia non humanitus inueniri,sed diuinitus reuelari. Q apythagorae coangit, ut de illo Historici inter caetera memi

13쪽

orinationibus qua uidet fronte prima, P nos propriis in

hosce libros eomentariis seorsiam prope die docebimus. vιψ mpatientibus morae etiam nunc sueccurramus, quaedam recense bimus. Pioductionem igitur mundi Physi eam in auditu de natura ac de e arto negat qua hic ponii Methaphysicam ipse exponit.Palam testatur. Pl: tonem uideri loquutione asserere temporariam mundi emetio ne mi Cum tamen mometaneam sub intelligat. Vnum uerum esse principiumetemnathsc sateturi alibi unum mathematicum inficiatur. Ideas quas hic subsistentes formatri re concedit alibii uidetur inexistentes rebus laqua essentias formasQ refellere . Caliditate qua substantia esse ignis hie admittit , in sormam ipsam aliter inominatam accipit alibi qualitatem cesens reicii a Idemtidem Auerois satcit Ammas irrationales hie immoriales viis secundu sub stantiam perminivcorruptibiles autem secundu accidens eoruptis operibus animalium palam dicit.Recitando/ali

hi autem in decimo Capite decimo corrigendo ac secun dum opinionem propria Animam rationalem Immortalem scribsinsensualem auiῆ morialem. V num maxime angit . Animam rationalem praecedere compositione a m malis in methaphysica negat/hic euidenter asseuerat , sedanssientias dicimus Animam huiuspeciei apud eum so

te perpetuamitate autem Ens,penes eundem praefuit aeternumtexteriusq3 accedere inteste lum. I. Animaliu animaduertit. Quare non tam m hoc u in aliis scriptis illi Sapien/uae duodecimo pugnat. Vnde dici posset di reliquis cosmune si oporteat) adsit nihil uerisimilatminust impossihi lethominem etiam philosophiciami alias alio tempore habere opiniones . Plaetus impertinaciae' existis argutmentum. Ac sapientibus usi ad oblium arbitrariis i quos enumerare prolixum sepius accidit.Porro caractere ora

14쪽

rionis iustor di apertiori g Aristotelleusinihil obest, qn noeade in ossius aliis illi eloquutiol acet is existit ob Arabes a qbus itala d opus Q paraphrasim Interpretamentis suis cur licet Pspicere) Saprat. uapropter Nos et audacius iuxta Hieronymi praeceptum Ciceronisi exemplum sensus no uerba illos sequuti expressimus. Praeterea net Autoris titulum infirmet .Aristoteles hic Platonem imitatius crebro citet Iudice cuius Ppetuus habes a Iunioribus Pipateticis aduersarius qa costans est apud priscos sapientiorestopiniol teste Augustino qnto Ciuitatis Diuie librotae Thoma secundo coeli illos in plurimis quans ore, noin Corde ee dissentaeoslun cocordia eorude apud graecos Porphyrius absoluit . Simplicius incohauit, apud latinos Boetius ac Picus polliciti sunt.qua nos aio cocepiat oc suolpe explicada notis ad procinctum capitalibus et Pitrinxi

Inscriptio must Inscriptio OPis hui' sisere Theologia subdit ai ipto

rus ro. gressu Phia mystica,qm apud Veteres Sane es Diuina Arcana ulla hic adnotantinosint uulgo publicanda, tu . noplene ab illo capiuntltu ne minus satis intellecta cotemnatur sed oc ne detur sanctu canibus . Sicin.sphingis effigies

Teplo Delphico I figaebat diuia significas coemedat de Pytthagoras Animis audito ue non Iris ob id talia madauit prius Aegyptiit ne sorte i obliuione cederEt notis ade, si mysticis q Hieroglyphae uocant: comitebat Plato at aenigmaticis uerbis exarata reliqU qd Hebrei quoi i caballa sua obseruarλSubiectu existit Comune ude Universu3t Princi pale aut substantia incorporealquae laus uocat i Completetituri Den: Intestiget astati Aias/q tria hoc opere praecipuae considerans. Inter haec in Deus est primarius unde ab

illo T heologia nilcupat. stat iter phiae Ptes hetur ut Opus post Methaphisici legat/ siquide multa in hoc supponunt

mea Prita. Eis methaphysicae ipsius q alioquin ut pra

15쪽

latum uisa estThomae aquinati mutila supteniente alia

te cuna, Iuvenes haud sint supernaturalibus Theorematis ludicio Arastotelis imbuendurantominus sunt ad limoi lae . ne adnuuenci, Etin. diuina apud Platone quo no nisi aetate piovecta in qua cessant affectus/ sunt discendatut Cababicapnominata apud hahieos no ame qdragefinia antiu audiebatur. Stilus est ut plurimu narratiusti super natura:ιa secuncu platone natari potius debent f probari assi ita sunt salis P is nota apud sapientes Dipuae gradus summi lumine naturali limpido illustratostans axioma ta seu pioiollat ut Boelius dixit a si qua afferat proba tio sinu Dialactica magis Apodietica talis existiti i ius generis materia ratae sint demonstrationes . ratione Dialectitae siequentes ut Metha uibro.vii.et obseruat Auemis. Q. uaPP Plato Theologia uocat dialectica. i.dialecticas P rationes progrediente. Proportio operis ad reliqua viam est sicui finis ad ea q sunt ad finem , ad Phiam sun/ ProportPliciter ut pars eius potissima siquide subiectum fiet nobi v. Iimniinci ob id maximae est exopiada.Sicin.satius est sub lιmia speculari uerisimilitera infima et Apodietice centsuit Aristotelas. Emolumentu libri est maximu/praecipuae militas fidei catholicae, Cui inqua plurimis est consentaneus, di quans in quibusdi paucis distorstin ut Adamantius: Cytptianus: Laetantiu emcluistianas scholas prudenter admissus. Hierommi Baslut consilio ad piaua ingeia quae non nisi externorum rationibus autora metui possunt ad pietatem trahi l summopere coducet. Hia nempe tot quot nusa alibi in uno uolumie Pagaico tot id heologicae Orithouosael leguntur sententiae/ui si illae paucae quae exorbis

tanti non inter extarent minime Aristotelem aethnicum

ne alium, sed Christianum potius philosopbsicut Diony M philoponus merito existimaremus. Siqde hic e dei

16쪽

unitas fingularissima seperatissima : essentia immo supteenua eminetissima ac iparticibilis Existetia iproductilis de costantissima. Necessitas maxima di incotropinabilis. actualitas purissima simplicitas summas subfistetia undilipendens &oino solitaria. Prioritas suPteporaria. Veritas eXcelletissima. Bonitas primaria caeterist caria Hic Dei potentia infinita:Sapietia absoluta discientia indiuidua/Fuldentia ollariat Intellectus rationu Idealie plenissimus. voluntas aliunde inexcitabilis cte nequas inuida. Prolandi ias incopresibilis inenarrabili i/ actio essent lariai fine tPedi subiecto. Hic in Deo uerbu conceptu ac Pduetur Conte flentiale:& conteqle P Cuius impiuota fiunt.Hicin Deo P eminentia olum colentio. Hic in Deo fidei ad agedum efficacia hic a Deo olum pductiolas dua seruatio. Spirituu emanatio Materiae fundatio mulli Creatio nouaruo

linaria: pse stat. Hic ex Deo quoru libet pedetial& emetentia; hic sub Deo olum iacetias Hic ad Deu oia tedetia. Hic P Deu olum Intellectio Illustratiot. Hit spirituu nume

rus collocatio:Cosensus:coscietia ac colloquutio:Hic Aia Iu multitudorincorporalitas:imortalitas: mometanea In tellectiorT rastatio:depuratioremersab claritas uera/P meritan suem tu demerita pama:uiri ulu comedatiotumoR detestatio. a. uapP cu uniuersa Phia ducat ad F icitate HrePducit.q enus tot de Deo isgnia st dicas i eius amore tra hir. Amore hun36i comitatur adeptio adeptione aut sub tiolex sibus beatitudo integra consistiitquς una suti sapientiae Principum opimo, Quam cum reliquis absoluenda maturabimuslsi presens qualiscun v Industriatdoctis In gentis at i eon max1 mei ad quos spectat no displicuerit.

qct ad editone nuol in logicam uniuersam iam sectari P raphraseost c5sectionem' in reliquam Philosophiam hinumentum erit non mediocre .

17쪽

Index totius operis Theologiae fiuae Phylosophiae mystiis Aristotelis. LIBRI PRIMI.

i I Folio. Capa .Proemii quae Theoremata tractandat secundum quos autores di quo stilo. I. Caput.Σ. uomodo Auima unitur corpori x. Caput 3. ad omnis Anima di propter quid est immortalis secundum pythagoram. 3. Caput.q. uia ois Aia humana est imortalix. LCaput s.Cur Aia descenderit in modu inferiore. 4. Caput. 6. De errore antiquorum lae omne Ens est bo num ex Deo. 4. Capui.7.Q.d Deus creat sine tempore. s.

LIBRI SECUNDI. s.

Caputii ad Anima in mundo Intellectuali non utitue memoria. s Capur.et. d Aia non utit reminiscentia Caput.3. omodo Aia habet uires operatioes 3 pIures qualiter' Intellectus intelligit. s. Caput.q. ad intellectus non est mobilist& quo mo Anima est mobilis. DCapui s.ch d Aia nomouet i mudo Intellectivo MCaput 6. ad Anima habet memoriam in mundo sensi bili re qualem. s. Caput. 7.Quo modo intellectus ignorat superiorem Aiatorem di inseriores creaturas. Caput 8.Quo modo Aia dfulsione diriittit. 3λCaput p. d unus sensus comunis complectitur omnia

18쪽

sentiendi organa, Folis. t caput.io. d Anima n5 est incorpore ut inlocolnec uir ius in organo in inium. ra.

LIBRI TERTII

Caput.r. d Anima non est eorpus. A. Caput.z.Q d Anima non est complexio di qui fit ordo ierum uniuersi. H.

Caput.3. d Deus fit di qualis. IS.Caput 4 Quo ordine qualis ratione res producantur di quo modo Deus agit. IS.Caput.s. Quomodo Anima est.impotentia t-non est

harmonia. Is Caput.6. Quid fit Anima. 1y.Caput.7. d Anima est actus sperabilis. i8-

Caputii Qualis Deus sit. N. Caput,αQd etiam materia est producta a Ce ,-mouetur ad illum dic quo modo probetur. 3ν. Caput Rursus qualis e C eus, i non est prior tempo

re aliis. m.

Caput.4. Q uanta sitdignitas mudi Iniellcctini di qua ratrione ad illud perueniatur. m. Caput .s Propter quid Ars Natural saciunt pulchras sormasi di in quo sin pulchriindo. m. Caput.6. uomodo pulchritudo Animae cognoscatur,di,deus agat per essentiam. M. Capus T. DespeciJua Entium spiritalia. M.

19쪽

caputo.Cur Deus costituerit uaria organa se medi. x4. Caput.x ad Deus non agit per deliberatione. et . Caput.3.Q uale est Dei opun et Capu . a omnia posteriora intellectu productibilia sum in eo, perfecta. u. Caput.S. d Deus non agit per aliud.Et inspiritalibus quid di propter quid non differunt. etes. Caput. s. d quid sit di propter quid sit in intellectutiunt Hem zI.

LIBRI SEXTI.

Caput.l. uomodo stelle operitur in interiora, P non

agunt malum. et

Caput et Q d opus lasci ionis est duplex,& quomodo

fiat fascinatio. et Caput. 3. a naturae habent uim fasciuidi a melis, sto uir iustus non fascinatur. Caput.c .Q d uir pronus cito fascinatur. 3λCaput.s.Qst aliquid moueat homine ad aliud minimitum deditus naturalibus fascinatur a nativa. 3.

LIBRI SEPTIMI

Ca M.Cur Anima descenderit in mudu iustriore. 33. Caput et. Si Deus non produxissetvnihil aliud existeret. decur plura Entia sunt producta. n. Capui.3.Q d nulla substantia intellectiva naturalis ex tet quae non operetur. ualis 3 ordo re . 3π,

Caput.η. st mndas sensibilis e imago uellectualia. -

20쪽

capulis. ad Anima est media inter duos mundos i q

agit interi s. 33.

Caput .Q d Anima in supno orbe melius se hel. vi influit deoisum. 34. Caput p. ualis differentia corporum de terminus unituscuius Entis. 3s, Caput.8. d Animaexistes in orbe superno adhue opetratur in infimoiconiungiti utrunt. 3s- Caput.9. ad Amma iubmersansi speculatur superiora uice uersa emersa spernit inferior a. Caput.IO.ad Ansma uniuersalis regit sine labore, patii cularis autem cum labore ante eleuationῆ. 3μ

Caput. . uaesit causa effectrix ignig exterorum Entia

naturalium. 37.

Caput.Σ. Q d singula elemen a participent aliquantum

uuae. 37.

Capot 3.Qd quae speties sunt in mundo inferiori sunt et

in luperiora oc quales ibi sint. 38. caput 4.Qualis sit motus intellectus. 38. Caput.f. a d Omnis motus in olbe inperno est uitalis, di qualis. 39. Capui.6. Q d Intellectus est uniuersalitas rerum , di quomodo. 3'. Caput 7.uno Intellectus est unus & plura. ηο. Caput.8. Quouiodo omnia sunt in Inέellectu, di quot modo agat intellaetus ac et Deus. - qt Put. . Quomodo omnia Animalia uniuersalia sunt