Pastorum concionatorumque instructiones, ad concionandum, confessionisque & eucharistiae sacramenta ministrandum vtilissimae. Ab illustriss. ... Carolo Borromaeo, ... iampridem ad suae diocesis, & prouinciae vsum editae nunc autem ex ecclesiae Mediol

51쪽

bus excipiendis,in pauperibus alendis,intemplis adi- scandis,quibus liberalitatem, =nagnificetiam etiam suam patefaceret, quanquam nec ipsi etiam Carlus dum Romaefuit,cuiquam Wiquam obiecit imo deratione adhibita omnlium generum cibis lautis: v

metiam ad brietatis regulam uteretur.

Et corpus castigabat, verba illa S.Patili In uti

ponderans: Ne cum alijspraedicauerim, i e repro bus liciar: amulo quis redIecoifideret , multo rationibus probabilibus istis quidem adduci potussi i

se ut quem socium multorum laborum, ct praeesse . risiimarum rerum, quas gerebat , nobilissMaem i. Atana habuerat,&nunquam, aut perraro rebelle expertus fuerat,minus si ractaret: medicoruns' ' etiam monita audiens,o Valetudini consilens. S)d

sancita Dei Ecclesia mima*arietate virtutum orna- .

ta,hoc indulgetisi mosculo,talisobrietatis,ct casti- .gationis corporis olofortasse indigebat imis odi simulo plerique nostram,ut tanta molliciei, tantarumque delitiarum,quibus di imus,ct inertes ad . res coelestes contemplandas escimur , indigebamus. Et visitandos Episcopos , O cathedrales Ecclestra utile admodum Ecclesia Dei censiit, hortatus spe Pim ct Gregorium Ponti ces,ut Visitatores mi terentur. I evisitandi munus non recusauit. Bergo mum, Brixiam,Cremonam, partem etiam regionis . Helvetiorum visitaui magno cum animarum stim dita pietatis,diligentiae exempla dedit plurima In de congregatio Cardinarium , qui Episcoporum causas componere,qui discordias omnes e cleris tri .

i iere

52쪽

rict propagare nititur,m ituta fuit. Frater Fram cisius Pan garola,ct Pater A es Societatis Iesu, mira de istius ieiunise, o de perpetuis laboribus, de que admiratione, quam Rethi , ct Heluety coeperantsanctitatis huius viri, mihi dixerunt . Fuit tiam de illa visitatione, quam proximo anno fecerat pulcher conscriptus labessus. Loacris peregrini nationibus vir Dei delectabatur, o ad anctum lim teum venerandum , diuo Saluatoris nostri mortui corpus inuolutum est, Taurinum non semel edibus etiam aliquando iter agens , profectus est. M. O illasancta itinera,ct extremum illud , quod ear Dei Carolus morti proximis si ceperat , ut sicro sancta Dei steria in monte Varallo medraretur, Osanctas meditationes , quibus anteo am ex hoc niserosculo migraret,cum angelis D viri iucve rat,non defuerint qui memoriae commendarent, ct narrarem piis quibusdam epyissis,ct libellis. Et cum forti , ct constanti an o , febri etiam correptus,mortem minime examescens , pise operibus 1 rentus, de salute animarum rictius pastorali Uque ad ultimam horam munere fungeretur ; Salmifum Missae acri icium celebrant, canonicas horis recitans , hytanias cantans,familiares uos, nautas etiam a quibus quibusdam in lembis vehebatur, is Chrsitana pietatis rudimentis , languente etiam

corpore in tuens . Et Mediolanum cum calem

dis No embris re set fere sim Muim , anteq&am medicam ad se a mitteret, gelio exussum animo Da tu

53쪽

in oratorio cumfamiliaribus si is longam orat bonMhabuit Cumque in leoto decubuisset,Π medicis, qui illum versari in non minimo vitae periculo ormabat obediret, eudem lectum ornandum iust limagini msacris , in quibus Christi nysteriasuerant depiecta, memoria in primi acris dicta Domini nostri Iesu

Christi.In ea cogitatione artenti me defixus, cum Eccles icissacramentis pie susteptis,ad extremum flud catamen e optime armasset, placidem Domino obdormiuit. Narrem,quae optimi Pastoris, ct Cardinalis amp imi mortem sunt consecuta r longi fima': Ira essti criptio.Commemorabo quaedam, quae ad hon

rem Dei maxime pertinent,o ad excitandos eos, is quorum manus libellus hic noster perueniet, ad im Virtutes.Hae audiebantKr voces Ascens hic Ambrosiius in caesum vocatus est, Non eramus nos digni ipio e tanto, Solatio maximo destitutisumus . Ea 'quae de Athanasio scripta siunt in hunc virum contie' niunt, xt quamuis quam plurimos annos post Neatu

Marcum flexandriae in Episcopatu si ccesserit si

virtutes considerentur,illiproxime successi se,quem piam iudicare posse. Ita quamuis Carolus mille am- .pbim post annos in Ecclesia Mediolanensi ambrosio successierit,proxime tamen successse,s imitationis

ratio habeatur, quisham diaerit. Nam Ambrosus nobilibus ortus parentibus , parentum nobilitatem, Christiana contentus, non magnifecit Ita Carolus. Satyristatris mortem modestissime testi: sic Carolus Friderici ratris: liberalibus artibus instrudius,cts- ,

54쪽

ris litoris deditus, docendistudio incredibiliter est

electatus eodem ludiosacrariis literarum in lam satus Norromeus, cuius vitam si ibimus. Mille in L die a Iugma, ' ab alijs sicelsis hominibus illis, tae , Saeuientium lasanctum virum miserabiles ex us; Eade=n Carolo contigerunt, quiferreis globulis iecitis Ddi minime potuit. Eius tempore hymnus, an-iphonae cani coepti sunt: Borrome.tempore ,sculante etiampestilentia, diuersarum vocum concentin perotum Mediolani audiebantur. Potentes viros Em legi licae disicipuna tuenda causa excommunicauit; dem non extimuitfacere Carolus Eanctorum Gem asty, ct Protas, corpora traii dit Hic Simpliciant, ysi iiij, ct aliorum. In maxima sanctitatis opinione pud exteros fuit In magna etiam Borromeus. Plurima Regum ad Ambrosum litterae:Multa etiam ad Carolum ui stani Galliae,ct Poloniae Regum. Et rimne hocsilentiopraetereamus, Carolum Emanuel

philibertus Dux baudia Clarisimus tanti fecit, ut filio parentis loco esse volueri illum Henricus Gallia Rex Chri stiani fimus,cum in Galliam rediret, ad se adeuntem humanissime excepit, eius, saluberri mi ermonibus magnopere est delectatus.Illum Phia lippus Rex Catholicus summo in honore habuit. I sius virtutes Stephanus Rex Poloniae ita est admiratus,vi cum Andream ratris lium adolescente marius animi,o corporis orname Itispraeditum qui nune Car sis est,Romam mitteret, Mediolanumpriuι diuertere iusserit, ut Caroli disiciplina , O paternisco tau ibia instructior Romam iret.Et hanc qui

55쪽

dem adole nitem prae anti ingenio , ct religione

Carolin merifice dilexit, euvisue vicissim Andreas, τrparentem obseruauit,nec alio, qua upatris nomii nepostea appellauit. Sed ut ad institutam comparationem redeamus . Ieiunia Ambros, crebra, ct

vigilia : plurimis Carolus ieiuniu deditus,orandi iduisM ; ct Carolus singulis diebus orationem cum lectione sacr sm bisorum coniungebat. Sol - .licitudo itidem ominum Ecclesiarum : silicitus maxime de parochise, qua in latifima eius dioecessunt. Amor admirabilis erga pauperes ; ct eleemosynas Borromeus libenter distribuit . Alienatin praediorum eorum causa ; ct hic vendidit suppellectilem omnem , vestes etiam sium psilentia tem pore , visuccurreret pauperibus . Paupertatis iti dem ludium : Et Carolus dum in sitio cubiculo seraret, aut acrae Iect om lacumberet, vinca veste contentus,ct ea quidem vitifima, hyeme, ct aestate utebaturailem smbrosius peccata aliorum acerbis,fime ere consseuerat: ct hic gregis upeccata Imgere aeon desimebat , luxum maxime.Dignitatis Ec'.

clesiastica Ddiosus, clericos a Iaicis in choro di stinxit; ct auctoritatem Ecclesi sicam defendit

Carolus. Mortem uam praedixit : Eucharistiam paulis anete quam e vita decederet Ucepit. Dum ad sepulturam deferebatur damoniacorum clamores plurimi auditi : eiusdem comptis omnes tangebant,

omnium ordinum homines ad sepulchrum ipsi in d ducebant ; O hac omnia Croto diuino beneficio. contigerun* Drtutes , qua in Anibrow fuerant

56쪽

plius post annos,renouasse Dominum Deum,qui hac nostram riptionem legerit, ct qui libellos varios, qui de imo consiripti sunt,euoluerin facilius intellia gent.Mirabilis est Dominus insanctis uis, Misabilia sint opera eius,praedicanda dona eius. Imitator hic egregius Ambrosi, , qui nouus Ambrosius nominatus est, Carolus testamento supellecti, lem sitiam, ct non magnam pecuniae summam , quae in oeconomi manus eo tempore fiserat , pauperibus Mediolani, qui in magno illo hostilalipte sustentan tur , reliquit, nulla consanguineorum uomum ratione, aut mentione habita , quandoquidem illos diuites valde, opulentos potius esse optimὲ nosceret. Pauperibus, hoc est, Christo, cuius membra sint pauperes, a quo maximis thesauris fuerat ditatus, i cui altimam suam dicauerat, suppellectilem suam niaque , quae ibi reliqua erant restituenda- suit, O sapienter ut omnia. Vt mercaturam laudam , bilismani, quam anctus celebrat Chysostomus, iis

suae vita exitu exerceret: Mercaturam Ianditas iste τir appellat eleemo unam, quam Sanctus Spiritus interdum unctam faenera tionem nominauri, cumscriptum sit, Qui miseeretur pauperi, faeneratur

Deo.

Et τὰ optimus,ctamicitia cultor egregius, qui me in amicorum suorum numero proflua humanitate ante viginti duos a1mos collocauer l, nsio an me excitauit,an magno honore assecit dicam utrunque, o adpastorales omnes virtutes me inflammari ictD maximio

57쪽

maximo me affecit honore,cum imagine sancti Ambrosisquenisibi imitandum proposuerat, ct ad 'im scripta a fidae legenda me saepe fuerat hortatus, mihi testamento reliquit quo dono, nihil mihi in mea vita iamn ius futuri m est. Erit mihi imago illa pu cherrime depidias Mus perpetuus ad pastorales, eximias illas virtutes,quae in sanctifimo viro sw-brosiio,cteius imitatore Carolo fuerant, imitandas. icitia leges si quis alius' ait,seruauit ipse cu. libere movi erit amicos,s qcando istos mρnitione ix digere animaduertit. Et religiorum familiaritate delectatus splurimum,eorumque confuses e ut batur. Francisium Adomum Societatis Iesi plurimi feci qui cum in extremo vitae curriculo per dies rimos,quos tempore in Montessar illo meditationibus se totum tradiderat Carolus,ab cuius latere nunqt

disicessierit res admirandas de eximise virtutibus, quam inpostrema vita sua parte ostendit Caroluor rarravit, cripsit. Ei FrancisiiPani rotae doctrisna,O facundia delectabatar, illum, in aristation, bussaepe comitem habere consueuerat . Et plurimi erant, qui libentisinse pastorem suum sequerentur, οὐ, laboreisubterficierent, ut eius iusiis etian

cum vita periculo obtemperarentalidovicus Monseta clericus Mediolanensis, vir egregia fide, O prse istanti pietate Carolo inprimis charusfuerat,ip se comite in itineribus utebatur maxime Sed inter copla res praestates viros,quoru deli vera in Ecclesia Is estolanenfigubernanda,&Ecclestasticis negotiu tractandis, diu, nihiliumqne est usus,duo inprimissu i

58쪽

mi nonJolum doe Ima,religione , prudentia , sed sopali etiam dignitate , quam postea consecuti Fit in Ecclem Dei illustres, Ioannes Baptista Ca-ellius Bononiensis excellens Iurisconsultus, quismus a Gregorio XIII. Disium Ariminen. demumum eius, ct Apostolica sedis nuntium apud Christi . humum Regem ageret, magno bonorum dolore in ἰallia est mortuiu Et Caesar Decianira, qui Roma aroli nomine apud immo Pontifices resgrauisii nas adininistraui ct annosi periore ab eodem Gr roriorUouaria da us est Episcopus.NamPetrum G lesurium egregie eruditum, ct eloquetem hominem, alio que quam plurimos Caroli Cardinalis administros,is alumno commemorare Ligum est. Quod lachrymis uniuersesClarus,omnes nobiles visi totus Mediolanen Opopulus Carolifunus scutusAt, 'scriti erunt multi Maeroris tot,tami varia gna ap- , paruerant,ut neque verbis,neque literis exprimi posisivi ea sturtad eius sepulchrum, quod e regione a taris maioris ad primos gradus chori ibi ad canta 'errapompa constituerat,innumerabiles mortales confluxerunt, confluxisse etiam multos post dies a - cepimuS.Et non paucos reperiemus, qui admirabiles

Caroli virimes considerantes, contemptum rerum

humanarum cum admiranda charitate, ct a fiduo cum Deo colloquio coniunctum , ct cumstequenti sun lima Eucharistia Ut, ct mansi eludinem ex nnam,o maximam huntilitatem,si angelicas vi ' tutes,quibus Carolusfuerat eonspicuus, iam into tam euous pro certo habeant. Putent etiam fore.

59쪽

18 , ITA cAROLI BOR 'or ira Deo,cui arcana omnia notifimasi ut, di ponenticut Carolus aliquando Ecclesiae decreto in an Iorami numerum adseribatur.

Et Gregorius XIII. iudicioprae stant fimo,cteri nitu virtutibus praeditus, accepto de eius morte in intro,in Con torio de excellentibus Cardinalis tanti, qui magnum sacrosancto Collegio ornamentu- as tulerat , ct o sancta Ecclesia, proque amore Dei labores varios pertulerat, virtutibus , sermonem habuit, magnum, ct iustum dolor suum Car dinalibus expossit. A quo Pontifice Gregorio, Pio V. qui in Pontificatu illumpraecesserat, unice due

lectus est, ct testimonise varys, tum in Consistorio;

i tum in multissermonibus fuit celebratus. Et Roma tota,Fae virum Dei veneralatur, ct ut lumen miti

tantis Ecclem a scebat, ct si 'iciebat, Carolum' llaxit,ct lugent illum adhuc plurimi. In luctu hac ration e ipsis conseolantes, νὴ in coelestem illain

patriam ante Regem Regum Dominum Deum , .cise ias imperio totus regitur Mundus, admissius, -Chni Dana Reip. cui ramio,&laboribus considuit re

cibus asiduis prodesse non definit, ct quando ei exemplo meliores non pauci sciuntur, disi lina setiam EcclesiaIlica siriptionibus spis crescit imbis dii bium minime e se debet, quod uberrim s laborum Dorumstudius cap ire in illa sempiterna beatitudine lvi inritus,Deo iusto iudice meritis praemia cumula tisime reddente,quae nemo cogistage,nedum explica repotest..isu exequias celebrauit colausCarrinalis Cr moneto,

60쪽

uenilis,qui mirifico amore Bonomeum diligebat, visacrumfaciens lachrymas contineresaepe non uertet,iacturam, quam fecit optimi , ct egregν lorisese patria ιa optime meriti,considerans. a it annum quadragesimum otimum alis longaru am duxit ,splurimarum virtutum exempla qua λliquit comideremus;admodum breuem,s ad comoda,quae Ecclesiae Dei asserebat vita exempla , cturibus suis animum intendamus,ut vir Dei diutius aemioli debito,caelesti illapatria careret, noluit ominus,Qmst benedictus insaecula. Hanc de Carrinalis Borromet vita scriptionemneam AntoIn Card natis, Guillelmo Cardinali nn eto,quem patrem iudi agnoueram, O Borromet nemoriam colentem Valde, et que eximias viri dies libenter celebrantem, tradideram: suisi erat prompto animoscriptionem legendam , consideramdam, emendandam, squa ei emendatione opus esse videretur. Cum autem pridie quam ex hac ita Siseletus migraret ad illum in lecto decumbentem a cesissem, lato admodum vultu me assiciens, inquit, Nihil opportunius contingere poterat mihi, quamissum , quem de sanctifimi Cardinalis Borromes Vita libellum scripsisti, Gila legendum dederaε,

fili meis manibus restituere . Addiderat quadam, no ulla etiam detraxerat , quaedam correxetrat amanter, o prudenter , ut solitus erat. Munus tuam addidit sepulchrale fuit mihi accepti s

mum: diuisa prouidentia factum crediderim, ytis vltimo huius vita actu,virtutes Borromes, eius inprimis