Pastorum concionatorumque instructiones, ad concionandum, confessionisque & eucharistiae sacramenta ministrandum vtilissimae. Ab illustriss. ... Carolo Borromaeo, ... iampridem ad suae diocesis, & prouinciae vsum editae nunc autem ex ecclesiae Mediol

71쪽

coN cIONA TORVM Facultatis vero , &benedimouis testsemonium,ant q iam concionandi munus

aggrediantur, rectori Ecclesifico oppi di, pagi, lociue,Vbi concionaturi sunt, e hibeant. Qui praeterea regulares non sunt, concionandi munere,prster parochum in E clesia parochiali, nunquam fungatur sine illa Episcopi facultate scripta. Nemo eon Nec vero quisquam , ne regularis qui cion bitur dem,etiam in sui ordinis Ecclesia ante Gninii primu ingrediatur , qu m Episcopo finem fidei professionem ad sanctipnis pontificiae edideri praescriptam formulam praestiterit: aut illius praestitae testimonium obsignatum

exhibuerit. t

cocionatoris.

L L vo maxime sibi persuadebit,qui cocionandi munus sitscipit, se, nisi rectri& euangelii,quod praedicat,legibus co .gruenter Vixerit, non magnam in audien-Copciona- tium animis vim imprimere. mad - Qxis dum enim, in arca testamenti duo illi Ch rubim ita collocati erat, viseper mutuo sectrina eon aspiceret: ita Vita concionantis, doctrins ex ueniat. altera parte respodere debet, usq; adeo ut& vitam doctrina collustret , di doctrina da- rursus

72쪽

rursis vita corioboret, Viresque eide per petuo addat. Nam de abstinentia, ieiunio, lachrymis,oratione,cleemosyna,patientia aliaque Christiana virtute chm conciona tur;magnum certe pondus,maXimumque momentum apud auditores habet, si in omni eius vita Virtus elucet,cuius praecepta concionando tradit.

Sciat item se exiguum porro fructum spiritalem fidelibus allaturu, nisi Vere, ex animo, totoque spiritu dica ita vero dic re is certe potest , qui Vere spiritalis est, sanctaeque vitae institutis atque usui plan.

deditus. Hoc praeterea in animum inducet,se noposse vitiorum,nec Vero Virtutu Viin, n turamque satis plane os edere, neque rur- sus docere,quemadmodum hae amplecto dae sint,& illa fugienda, cum tame in Viroque eo genere officiu concionatoris maxia

eluceat;nisi depulsis primum vitiis, &mundi huius cupiditatibus abiectis,max, marum Virtutum praesidiu, Vsu, atque eraercitatione bene,rcligioseque agendi, sibi comparauerit.Μundari enim prius opo tes,quam mundare,inquit beatissimus P5tifex Gregorius MagnuS. Erit igitur concionator singulari vitas innocentia , moribus sanctissimis, & diauinis virtutibus instructus . Dei igitur.

73쪽

timore , terrenarum rerum despicienti . animarum salutis Zelo,humilitate, masti tudine, patientia, charitat cSterisque religiose disciplinae ornamentis bene munitus sit. De vita dc Qv o de genere toto,audiet sanctissimum conuersa virum,Ioannem Chry stomum, ita mo' elotiato i, n*ntem Doctor, concionatorue omnibus Chrysosto debet Virtutibus esse excultus.Debet enim :mus. pauper spiritu esse,ut auaritiae studium at que omnem quaestus cupiditatem liberὶ reprehendat.Debet perpetuo & sita,& aliena peccata lugere, Ut eos eXagitet, qui, an

eaquam peccant,peccare non Verentur;&.

Vbi peccauerint, dolorem non concipiunt 'scelerum, quae admiserint. Debet esurire, & sitire iustitiam, ut operum bonoru stu'. dio languescentes,excitet verbo Dei,& exemplo 1uo accendat. Debet esse mansuetus t ametur potius, quam timeatur. De tesse misericors erga alios, & seuerit tem s- ., bi adhibere.Debet esse mundo corde, ut ne cogitationes quidem inanes, & inutiles

huius staculi si1si ipiat,ne dum saecularibus rnegqths se implicet. Debet esse pacificus, Ut populus,quem docet, illicitus sit se

uarc unitate spiritus in Vinculo pacis. D bet esse paratus ad omnes res, vel dissicit

mas,pro gloria Dei, proque Ecclesia sero . das non inani quodam animi impetu, sed solida,

74쪽

INs TR VcTIONE s. 7 solida, veraque constantia, digna martyribus.

Neque sane solum his Chrysostomi monitis se consormabit; sed disciplinam imi tabitur aliorum duoru etiam Graecorum patrum,qui & sanctitatis, & doctrinae la 1e celebrantur,risilii,& Gregorii Naaia

. Hic in libro primo, quem de theologia elucubratus est,ille in epistola, quam deditae solitudine ad eum ipsum stripsit, al, quando docet,qualem eum esse oporteat, qui concionatoris officium, & personam fustinet. At vero Vitae perfectae, quam optimus quisque concionator instituat,genus potirimum sequetur ad prs scriptum Gregorii Hagni Pontificis: qui cum hepe concion orem insormat,tum Vero, & in libro P lorali, & in Μoralibus, praesertim libro cxX. cap. XXj. & libro M. cap. xxv. aliisque γraeterea locis,quibus perspicuum fit, quiterbi diuini ministerium suscipit, talem sedisse debere,qualem se fuisse,S.Paulus Apohoius ostendit in his verbis:Mihi mundus

rucifixus est,& ego mundo...

ne sientia concionatoris. A Μ vero concionator, antequam prae' dicationis officium aggrediatu in om-

75쪽

eo N cIONA TORVΜhis sacrae, ecclesiasticaeq; doctrinae studiis, ut maxime potest,versari debe prssertim si adhuc nullum docendi munus Vnquam gessit. Habebit omnes Theologiae notos , detractatos locos.Traditionum Apostolicorum Ecclesiasticarumque notitiam tenere studebit. nqmhu In sinctorum Patrum scriptis, atque sese

tore vos, monibus perite Versatus erit.

tum e Sanctionum item, spiritualiumque in Ψweat. terpretationum usu litterate peritus erit. Nec Vero ignorabit, sacros Ecclesiarrbtus,qui in sacramentis, in diuinorum os ' clarumcultu, in tota denique Ecclesiastruca ratione instituti sunt:eorumque myst ria, &significationus, quibus explicandis, mentes fidelium accendantur ad pietatis studium. Cognoscet item rerum in Ecclesia satis cta gestarum,ac memoriae veteris, & ant,quitatis ecclesi istics ordinem:maxime a tem stactorum patrum his oriam , sit rumque Pontificum,&Episcoporum, quorum sanctitas praeclare esurit, vitas. Tenebit praeterea aliquam Veterum carenonum scientiam, summorumque Pontificum descripta iura,atque instituta, & cωciliorum decreta.

Theologiae illius, quae tota in spiritalis Quae

76쪽

mae institutis tradendis, quaeque in puse Iandis affectibus, in reformationeque in errori Versatur,atque o b eam causim mytica, aut therapeutica Vocatur, praecepta, tque exemitationes bene norit. Sanctarum meditationum, orationismnetalis usum,ac peritiam habebit, ut alios d coelestium contemplationum studium rudire concionando possit. Casuum conscieti' doctrina instructus: rit. Morum,&virtutum Christianarum io' os,non solum ordine collectos, sed rectὸ totos habebit. . . Loco item omnes sibi comparabit,quirius auditorum animi commoueri, atque

xcitari solent ad Dei amorem, ad caelestis atris desiderium,ad poenitentiam,ad se erum detestationem,ad virtutum studii, d metum diuini iudicii , ad spem miseri, ordiae,ad misericordiam, charitatemquerga proximum, & ad ceteras praeterea an ectiones,quae ad caelum excitate,Christi as virtutes pariunt. Locos etiam illos tenebit, qui saepissimὶ su veniunt,utpote de diuitiarum & honoam despicientia,de condonandis iniuriis e rebus aduersis, constanti Christiano nimo ferendis, de immoderatis sumpibus,alijsque morum erroribus eripiendis.

77쪽

Copiosa quasi supellectile instructus eris

doctrinarum,quibus aliquando Vtetur,cuopus erit, tum ad coarguedam impiorumbominum audaciam, qui, de fide Cathol in male sentientes, Ecclesiae Veritatem oppugnant; tum ad Ecclesiae dogmata, rectε pieque commonstranda, tum vero ad alia multa eius generis. Praecepta etiam recte intelliset ossici rum,quae magistratuum,quae ciuium,quae seniorum,quae adolescetum,quae Viri,quo inoris,quae parentum,quae liboroxu, quae dominorum,quae seruorum,quae denique precipua singulorum:vi,si quando Vsii V nerit,de illis ex praescripto diuinarum litterarum, sinctorumque Patrum quin optime concionetur.

Illud denique non parum expediet, si cocionator etiam Graece & Hebraich nosse studebit: nam harum linguarum peritia cum ad alia milita utilis esst,tum maximEad eliciendos ex eadem scriptura plures Catholicos sensus, & ad explicandas illas sacrarum litterarum voces , ac dictiones, Pae magnam Vina, magnamque empha tim habent.. Vim,& copiam habebit similitudinum, quae ab agricultura,Vinea, semente, Sole, Luna, alijsque rebus ducuntur, quae sub sensum cadunt,atque intelligentiam, Pr a rier tam

78쪽

A gricolis porro si concionabitur, pluruium ad rem proderunt similitudines, ab γro,Vinca,frumento, Vitibus, lino, can i,arboribus,stirpibus,alijsque agricultu-e partibus ductae:itidem eueniet, si ali us conditionis auditoribus apte illas itarcommodabit,Vt eorum ordo postulabitui sane quidem,cum ad certam quandamatus sui cognitionem, doctrinamque na-1raducantur; tum certe facilius multo aliuntur,si vel a vitae, Vcab artis, vel ab terius rei,quam profitentur, genere d

amenta sumuntur.

Multiplicem etiam,Variamque copiamrgumentorum colliget, quae proprie,ac accom modetur.Sunt Urbani,& rustiuini; si1nt nobiles, & ignobiles: sint magi, ratus,&priuati:sunt docti,rursiisque i, erita multitudo. Pro audientium igitur genere locos do- trinarum,ex quibus concionem coficiet,

on modo distinctos,sed optime explic os habebit. Atque in hoc quidem multiplici gen

e concionator Videbit,n quaecumque,Vtinctus Gregorius scitό monet,legerit,aut fiet tia comprehensterit,omnia enunciet,tque essundat:sed deletam habebit, ita

79쪽

item con. Eionandi modum eonciona iniseiat

s coNcror AYORVM Vt documenta,alia exponat, alia tacita linquat,prout locus,ordo,coditioque a .ditorum deposcit. Sicut autem rerum,quae supra mox c5 memoratae sunt, quarturi rior cura esse debet,scientiam tenere concionatorem O portet: ita etiam sibi parare necesse habet bene concionandi modum. Ex praeceptis igitur rhetoricae ecclesia' sticae locos discet,unde concionis exordiu quando eo utendum esse iudicauerit rectόducat,ut ab vitiosis exordiis l5ge refugiat.

Dilponende cocionis modii intelliget Dilucide , distincteque rei enarrandae

rationem percipiet , .

Bene pronunciandi, decoreque agendi

i usum tenebit. .

Verborum pondera, vimque ita habeabit,ut audientium animos penetret Quare priusquam contionandi munus aggrediatur,vires silasbene cognitas habe bit:Vt nec materiam, quae ingenii sui viri- bus praestet nec formam dicendi sumat,ad quam appositus nullo modo videatur Ad quam sane rem multum adiumentii hoc affert,si amicum,aut alium adhibebici praesertim concionandi usu peritum , qui semel, iterum, atque adeo saepius publict' concionantem audiat: quique non ambiutiose corrigat,sed libere,priuatim, rem

iisque

80쪽

ue arbitris moneat , 'si quid in aliqui

te erratum sit.

id imitandum etiam sibi constituet alu:m,praedicandi laude florentem. in genere illud accurate cavebit, tquod plerique faciunt, leuia quaedam,aepe etiam vitiosa imitetur, sed illa tan i,quae sapientum iuilicio, praeclara, a : egregia in eo potisiimii' cernuntur. ferum enimuero sicut diligentisiimὁere debet,quem e concionatoribus,qui ac siint, aut certe silperioribus teporiu; extiteria nt,ad imitationem deligat: itaxime sibi Veteres patres proponat, quo 'n in dicendo virtutes sequatur,Grego' Magni,& Chrysostomi disciplinae mo Concioniis copiam,Leonis Magni, &Bastu gra- totiquom,atem,NarianZeni vim, Nysseni si1btilita vetexe.a,Augus in i acumen, Ambrosii tempe- ium dicendi genus,Bexnardi dulce, cle- do mi artitamque orationem, atque omnino ad-' debeat.

rabilem,&diuinam eloquentia sanctioli Pauli Apostoli : cui uni omnia quasnmi sent cocionatoris,atq; adeo orat . , multis praeclaris exepiis tribuut dodisii patres, Augustinus,& Clini stomus In concione autem, quam habiturus est ad sibi potisiimum proponet, in quo ines neruos , roburque industriae suae hibeat, & in quo munus suum versari cognos,