장음표시 사용
411쪽
que Alinorum,diuersas sortitur denominationes, Vnde a nonnullis ut totum aliquod potestativum concipitur, cuiuspartes iura maiestaticaosemiae regalia vocari solent.
Possunt quidem tot iura maiestatica constitui, quot sunt obiecta, circa quae summa haeccς potestas versatur. Sed missis aliorum sententiis, considerato reipublicae fise de termino, ad quem actiones summi imperii praecipue tendimi, cuncta ad duo capita reuocari posse, tenseo. Nimirum aut cum inera aut cum Fubditis imperanti negotium intercedit. Si illud sit, oriuntur inde regalia, quae Vocantur aequiparantiae, quae cum sinis reipublicae hoc requirat, citra dubiure soli imperanti summo competunt, sed limites horum iurium ex iure gentium sunt constituendi, undexde iis iam supra dimina est. Sin hoc sit, oriuntur inde regalia, quae disquiparantiae vocantur, de quibus hoc loco agendum.
f. XVIII. Si finem itaque reipublicae, quo pacto
imperans erga hibditos se gerere debeat, o sideremus, deprehendimus actiones ciuium per regulas quasdam generales dirigendas esse, hincfacultas legislatoria easdem leges lite ad actusAngulorum esse applicandas, hinc .. ta Judiciaria immorigeros autem poenis cendos, hinosa θώυ--di cumque ipse sum-
412쪽
svMMORVM tu pist. Et I v. 3 3 imus imperansiliscentuneribus semper ungi nequeat, alios eonstituendos esse, qui vices eius sustineant.hinc ius ministros& magistratu creandi sed & eum etiain ciuitas aliquando contra hostiuiti inuasiones si defendenda, ciues nidii spon. te velint , ad defensionem patria cogi posse Iinc sperium stricte sic dietiam : praeterea, quia ad alendos ministros is opera publica magni re-
euiruntur sumptus eos summo imperant esse subministrandos hinc ius tributa imponendi, stem usus earum rerum, quae commode inter singulos non potuerunt diuidi,&adeo ius sena
ioais, piscatioηi dic deprehendimus quoque, e re ciuitatis esse, vi virtutes x praeclara ciuium facti praerniis dignitatibus compensentur, hine ius eonserendi dignitate iis ut comineriseia, Mid genus alia ad salutem ciuitatis dirigam tur, hine ius constituendi ea, quae ad ἁυτοεργειαν
eluitatis faciunt, visur monetae, commerciorum.&e deisioue maxime ad salliten ciuitatis pertutiet , ut religio, quae&vera sit,in adeo ciuitaticeonseruationi non aditersetur , in ea horeat, hiuὸ ut ei sacra. Nonnulli satis concinne omniand tria capita regimem impertium dominium.
413쪽
ligatur, quousque summo imperanti hoc com. petat, duo sunt obseruanda primo imperantem tum absolute ut imperantem, tum ut imperantem ebristianae religioni addictum posse considerars,
sed in ipsa reipublicae administratione haec debere esse coniunctissima deinde religionem christianam quoad externa directione quadam opus habere, sed hanc directionem ita instituendamiasse, ne indoli naturae huius religionis
aduersetur. Haec adeo clara esse arbitror, ut anemiueiadubium vocari possint.
. Hisce praemissis, assero, primo summum in perantem obligatum esse, ut impediat, ne religio talis introducatur, quae statum ciuitatis euertere, aut tranquillitatem per se turbare possit multo minus itaque athesmo locum concedet cum hic palam saluti ciuitatis aduersetur deinde summum imperantem ut christ obligatum sse, ad salutem, aeternam
suorum ciuium promouendam ct hunc in sinem illi omnem operam nauandam esse, ut Veiara religio floreat sed per vim eam propugnare nequit, cum natura verae religionis hoc non e*igat, nec permittat, interim impe enta, quae obstant, quo minus floreat, aut in integritate sua conseruetur, recte remouere potest: non autem summi imperantis est, praedicare verbum administrare sacramenta dic namque
414쪽
svMMoRvM IMpER ET CIV. si nec natura reipublicae, nec ossicium summi imperantis, nec indoles christianae religionis hoc requirunt. .
Haec cum satis manifesta sint, haud diffieubter quibus partibus ius maiestatis circa sacra, absoluatur, intelligitur. Nimirum, summus imperans curare debet, ut idonei minis, i conastituantur, sed ita ut inuitis nemo obtrudatur, nisi manifesta sit auditorum malitia summus imperans corruptam ecclesiam quoad mores,
quoad dogmata, reformare potest summus imperans ad religionem quandam amplectemdam neminem cogere potest si noua haeresis ingruat, prohibere doctoribus potest, ne noua dogmata disseminent, nisi forte pacta specialia obstent, quod si nihilosecius id faciant, punire eos potest; quidni enim hanc malitiam vicetera delicta rempublicam turbantia, plinire posset seductos, in quibus nulla est mali res, uis nire nequit, praesertim si error et se rempu
blieam nonturbet, omnem tamen operum naUa
xe debet, ut in rectam viam reuocentur, si mrnus imprems .ceremonias di ritus Doras tae-
scribere potest, in quantum cum ipsa religione non pugnant, huc oc pertinet inacti fesorum αc senimus imperans recte conuocat coueilia,
eadem dirigit, iisdem praeest, si illorum de cretis vim obligandi ciuilem addit odi putaria snitas quoque de rebus sacris modum limites.
415쪽
formam praescribere potest qui sacris p rantur, omnino summo imperanti sunt subie ii, hoc enim requirit reipublicae salus ad sumKmum imperantem pertinet administratio sipre. in bonorum eceb suorum, constat enim, quod hon' ecclesiastica re uera sint publica, adeoque summi imperantis, ad certos saltem usus destinati hine&vrginate necessitate ea abalienare, aut ii in alios conuertere usus , potest. Qui autem temere hoc facit, animum Numinis re religionis conteinptorem palam prodit. Denique con- situti is ecclesiastici huc pertinet de ceteris autem ex hactenus dictis iudicium serri potest. ita ergo cum intelligatui, quaenain Iuris huius sint partes,nunc quod soli imperanti hoc competat. y bo primo quia natura diuitatis requirit,utons tingertim. negotiorum suprema admini. nsatio sit penes summum iiDperantςm deinde quia nec n. tura religionis nec ecclesiae christi istiae requirit,ut penes alium quam supremuna iiii perantem sacrorutri si dispensatio & denique tu exemplis is auctoritate veteris ecclesiae,
idein comprobari potest. Deigibus civilibus, quas ferre summi inperanti, est, nihil fere nunc addendum, cum
quae de legibus in genere dicta sint, hie qui
416쪽
que militent in equilita legis ciuilis vel generalia sunt, quod scilicet debeates. honesta possibilis, utilis et ecialia, quod ct tempori debeat res,conueniens,
Ciuilium legum uinin autem venituit et-vm Mςs Naturales, quatentv ciuilem obliga. . tionem habent. Vis huius obligationis in eo praecipue se exerit, ut poena ciuilis legem naturae migrantibus, statuatur. Sut leniunt vero leges ciuiles naturalibus Malia ratione, dando scilicet sacultatem actionem instituendi, sine per se leges natura es obligationem perfectam habe-- ant, siue e re ciuitata sit eam illis addere. Inacmonibus ellam a lege naturae non exache d ianitis, templis, locum, personas, assignant, aut certam formam negotiis praescributit. e. gibus autem hisce, ut particularibus summo. rum imperantium iussis, tum demum obtem
perandum, si es diu ο non repugnςnti
Faculta iudiciari, quae ab illis iurisdictis vocatur, tum ab ipso imperante, sed independenter, tum a magistratibus inferioribus, sed dependenter, exercetur. Vnde xsequitur , quod tantum a magistratibus inferioribus, non au. tem astinam imperante, prouocari ad alium iudicem possit. Ut autem iudicium rite procedat, ratio postulat ut primo post accusator.
417쪽
lictum. raeterea liuiamus imperans tum demum v iiivnim pertire poteli, si utilitas i alio ciuitatis hoc adcat. aut permittat, nec poena legibus diuinis uniuersalibus sit definita. Denique in poenis ciuilibus alius pro alio puniri nequit, cum praecipuus ςorum finis hac ratione obtineri nequeat.
Potest vero seminus imperans vitam ciuium etiam ob patriae defensionem, vi imperii stricte sic dicti, magnis periculis exponere. Hoc enim finis conseruatio reipublicae exigit. Vnde sequitur, quod ciues militiam detrectantes, si nullam habeant caulam de iustitia belli diibitandi, cogere possit, itemque quod possit eos obsides dare, &c.
Ministri summorum imperantium in duplici discrimine sunt constituti filii enim ad negotia reipublicae administranda adhibentur cum imperio quodam sed dependenterasvi sine imperio. Illos in specie magUratus dicere moris est his nomen generalenti/is mἰm haeret. Possunt aptem magistratuum&ria inistrorum tot species constitui, quot simi obiecta, circa quae occulunatur Sicolii de totius reipublicae adininistratio e solliciti esse iubentur, ut consiliarii inimi, alii iudiciis prae
sunt,ut iudices, assessiores, consiliarii iustitiae, alii aerarii curam gerimi, alii sacra, alii Ruda, diri- gunt,
418쪽
36e c Ap. rv. Ec T. xiii DE OFFIC. nonnullis bellicae res demandatae sunt, huc χbelli duces praefecti. c. spectant, alii denique ad alios imperantes, ad negotia reipublicae tractan. da, mittuntur,ut legati quoruin iteriam atra urit ordines. De omnibus in uniuersum ratio dicti.tat,ut tanta illis potestasin auctoritas concedatur, quantam functio illis demandata, postulat.
De tributis hoc saltem addendum, emnibus quidemsubditis ea imponi posse, nisi praegnant ratio Mutilitas reipublicae lita deat, quosdam exisinere. tuus etiam omnibus imponi tributa possunt nisi itidem certa ratio obstet, ut in aerii. krdidis Quoad modum tributa colligendi hin optimus est, in quo quam accuratissime seruatur proportio proportio inquam, non arithmetica, sedgeometrica. muc pertinet contributio,v vo, canti secundumaea δε libram. Finis autem tri-. 'butorum alius esse nequiti quam v publicis necessitatibus subueniatur Nonnulli addunt agnitioMmsummi imperii, quam semper adesi . puto, licet non semper finis tributorum sit
vectigalibut iam ira dictum est. s. XXX.
De iure penationis, pisationis, similibusue ita enseo, summis imperantibus itidem exeonsensu totius ciuitatis illa competere Cuin
em laterno commode inter singulos diui.
419쪽
dantur, permim serunt in pri in occupationere. ne totam ciuitatem. Haec imperantibus, quod ceteroquin non sine ingentibus sumptibus respu.blica administrari possit, illa concessit. Hinc& prohibere venationem, aut aliis eam concedere possunt Ratio tamen iubet uti occe etiam tu. rhad salutem α felicitatem reipublicae tantur. De iure 'i monim muniric ςa ni rationpest existimandum.
Quod ad ius conferendi dix nitates attinet ob Duandum, existimationem liter in se mi naturali, aliter in statu ciuili cons d Vari pose, 'a cvel simplicem. ςel utensivam im Persinplicem diquis pro honesto vires bono cive reputatur, eaque tum per status viliores tum per delicta, siue tolerentur publice, siue infamiam comitem habeant, imminuitur intensia et autem exis imptio,& talis quidem,quae iusperfectum det in stat uti vili a solo imperante conferri potest, tu virtu-.tes uec sacta praeclara eiusdem in fundamentum. Hoc rursus ex sine reipublicae pendet Tiriet. sautem dignitatum pro rerum publicarum diuersitate fere infinita est. In Europa in te gnitates eminet nobilitas,tunasuperior una inferior. Sic aliae quoque sunt dignitates, quae militibus, aliae quae fieri ordinis viris, aliae, qua sit ratis conferri consueuerunt
420쪽
Denique inter ea, quae ad άυrάρκειαν ciuita. iis faciunt eminent commercia. Id sce ciuitatem minime carere posse experientia docet. Summi autem imperantis elidi spis re, ne ciuitas in . de aliquod detrimentum capiat. Hoc autem fit, si legibus caueat, ne eiusmodi res temere inue. hantur, quae ad luxuriam subditos irritare possitat neue cum eiusmodi gentibus commerciaim nituantur quorum mores nostram ciuitatem eorrumpere, aut inficere possunt, denique ne exportentur res, quarum pia ciuitas indiga est. Huc etiam pertinet ius dirigendi ciuium contractus circaqiiod obseruandum monopolia non temere esse concedenda, ob magna quae secum vehunt incommoda, rescripta moratoria caute, non nisi ad inhumanitatem creditorum comis pescendam debitoribus esse impertiendi cumprimis usurae certos terminos limitesque constituendos. Ius desiniendi rerumpretia us monetae, iussapulae, ius nundinarum in id genus alia, it
dem huc pertiuent. In quibus omnibus quid sala reipublicae exigat in eoaere quenquam
Exercitium horum iurium, quae hactenus recensuimus, dii plex est . vel ordinarium, vel xtraordinarium.ordinamina vocatur, quod semper a summo imperante, ad finem sue utilitatem