장음표시 사용
31쪽
VARIANTIBUS CUJACII INTERPRETATlONIBUS
Quid sititis, quod necessitas eonstituit, in L pe D. Dic, de Legistis Senatusque conf' Textus Legis penuom ae. D. de Legis. Ergo omne or aut eonfessa erit, sue necessitas consuale, aursirmavis consuetudo. Ic prima Culacio inuritur inconstantiae nota: Scripsit Cnjacitis o Paratu ir Digesorum ii quit Merimus ius quod necessitas constituit, esse Senatusconsulta. At DBo I . Observationum , cap. 16. dixit esse jus gentium. Ergo varia Uit. DNesto vero , tuo obstructionum Deo, Cula- simpliciter dixisse. c Nec diffletur Μerissius, Cinacium ibi, utramque attigisse interpretationem. Diuitiaco by Coos e
32쪽
DE VARIANT. Cur ACII. INTERPR Dis. 33Si utramque & attulit, & coniunxit ; a priore igitur non destitit rec Lectoribus praejudicio ullo jus eligendi praeripuit,qui novam
interpretationem ita exhibuit, ut veterem commemoraret, ne
contemneret, sed produceret . Magno vir ingenio Cujacius, cum Pararitia scriberet, & animadverteret Rubricam tituli de Legibus, tripertitam esse, conceptam scilicet hoc modo, De Legibus, Senatusque eonsultis, G Deta consuetudine, solertillime, Modestini conclusionem hanc, Ergo omnejus aut consensus fecit, aut necessias consiluit, aut mavit consuetudo, ad eundem tituIum referendo, docuit jus quod consensus fecit, esIe Leges, ius quod necessitas constituit, esse Senatusconsulta , quod firmavit consuetudo, esse mores. Nec variavit in Observationibusti licet ibi tentaverit eam Modestini divisonem , ad omnes Iuris Ci-Vilis partes extendere. Sit igitur inquit ea Dx penultima, conubio totius tituri: verum tentemus etiam ea divisione, pose contineri omnes partes Iuris Civios . nam G ius quod Princeps
construit necessuas fecit, G jus gentium, Ustainter necesse fuist
a uti aut/oritatem prudentiam. Quaesb hic consistamus. An hic Cujacius aliud sensit, quam vorbo necessitatis contineri Senatusconsulta , & Decreta Principum , & Rei; onsa Prudentum, S. ipsum jus gentium t Porro qui dixit necessitatis verbo, coni neri haec omnia, an alius est ab eo qui ante dixit eodem vel bocontineri Sena rusconsulta ; Hoc velim in ipso statim initio mihi
conccdi, extensionem culti silue rei aut 1 urbi, variationem non
esse . Quod si obtineo , simul & evinco cum hic, tum in plerisque omnibus in quibus a Cujacio variatum esse dicitur, minime variatvm esse . Ne igitur ita loquatur Merillius , quasi Cujacius, UD Observationum Deo, scripserit ius quod nccellitas constituit, referri pcne ad Senatusconsulta , vel ad jus gentium : sed adve tat , magis id eum voluisse , ad utrumque referri posse. Exposita hoc utroque modo juris divitione, subjungit Cujacius, videri Ncdestinum si mpsisse hanc juris partitionem , ex hoc Menandri loco τρια γJ-δεπτο δi ων απια- γέγχε ' η
tantum sed G omnia aut Ieges esseere, aut necessitutem, aut con tuetudia em: quae Latina versio , adauget tantisper& explanat Menandri vel ba r In queis explicandis, facile dedero, Menandruna de Senatusconsultis Romanorum non cogitasse,qui si ciale j
33쪽
I4 os Ius Aux Etrus Disp. I. ius civile aliquod non perstrinxit,sed iure omnia fieri vel necessitate vel conruetudine generaliter enunciavit;Non ea igitur rati
ne quam reddit Merillius,qaod Senatuscon Ira Romana Menander longe antecesse est, qui cum Sosimne natus sti& mortuus Philippo archonte,Romana potuit non nescire Senatusconsulta,quae a Republica nata; adeoque ante Lucium Papirium Cursbrem , &Spurium Carbilium, quibus Consulibus mortuus est , facta sunt innumera. Quasi vero ante eos , Piovincjae nullae decretae smi, quas Senatusconsilitis selere decerni docet Festust Quas nulla S natusconsilitis praeeuntibus indicta bellai Nulla Senatusconsultis prorogata Imperiat De quibus Livius Itb. Io. nulla denique Senatustonsultis simulachra consecrata sint. Val. Ma X. 8. cap. ulrim. Itaque dictum a Menandro generaliter, putavit C iacius, Modestinum ad jus traduxisse, recte: veluti si dixero duas Juris partes esse silmmas, Ieges & mores , id ipsiam recte dixero convenire ei, quod Pyrrho dicebat f suit & Aristippi verbum omnia fieri it Fr ut illo solo verbo νο- , partes ne dum contineantur Iuris civilis scripti, sed etiam honorarii, & ινφοι ἡν , ut BasIica habent, tit. deIuint. Aliter atque si non per imitationem , dixem tres esse juris partes, Legem, Morem & AEquitatem , ut vult M. Nilius , vel ut, in Topicis,
legitimam , convenientem , & moribus confirmatam. .
Ait Merillius, ius quod firmavit consuetudo est ius civile non scriptum quod fluxit ex interpretatione Prudentum ad leges XII. Tabularum , &mit non scriptum, & longa consuetudine
fuit comprobatum. Neque omnino Verum est consuetudinem , sue ius moribus receptum, fluxisse ex interpretatione prudentum , cum a praVis
initiis mores incipere possint, L quod vero I 4. I. 3 9. D. de L gibus , rq separat haec Iustinianus accuratissime, I. responsas. Inst. de iure naturali , gent. Ge. Neque non omnino falsum , ius quod fluxit ex interpretatione Prudentum, langa consuetudineruisse comprobatum: Quid enim indiguit tanta prolixitate te, poris, quod statim propria conditoris auctoritate valuit 8 Pompon. in t a. s. ita in I a. D. de Orig.Juris, scribit, ad interpretationem, & sori disputationem , necessariam fuisse Prudentum auctoritatem . At ejusmodi auctoritatem longa consuetudine comprobari debuisse non ait. Papinianus autem , ius civile non
34쪽
DE VARIANT. IACII INTERPR. Dise. I. minus ex auctoritate prudentum venire, quam ex ipsis legibus agnoscit, L . D. degusula Ujure Potest quid ui recipi sita- dente utilitate, potest & cum ipsa utilitate concurrere jurisprodentia, I. Coae de Ae . ptis Sabinus di Cassius pucaverunt, post
litem contestatam etiam in actione in persbnam , causam omnem praestandam esse ossicio judicis: hoc placuit, & exinde vulgo receptum est , La. GL videamus 3 a. D. de Usar. At Iurisconsultorum auctoritati, ad ipsam confirmandam , usiam accedere debere , quis tradidit Z Ita postquam a Τrebatio iuggestum est Augusto Codicillos admodum necessarios esse , ad usum eorum confirmandum, neque lege, neque Ionga conssietudine opus fuit: sola Trebatii au toritas, & Labeonis exemplum , dubitationem
omnem sustulit, &jus Codicillorum admisit, Titulo Instit. deciduiuis. Quod suadentibus Iurisconsilitis recipitur, palam &ex ratione admittitur, quod usiI inducitur sensim gliscit, & Ueluti irrepere videtur.
Decepit multos, quod Pomponius scribit, I. a. s. his Iegitary- D. de Orig.Jar. disputationem Eri & ius quod sine stripto venit compositum a Prudentibus, nullo proprio nomine esse donata , sed communi nomine ius civile esse appellata. Cum enim vi derent , ius quod moribus receptum est, ius civiIe etiam dici: facile in animum induxerunt, ut crederent nihil interesse inter mores & jus a prudentibus compositum, qua re peto Veniam a viris praestantissimis immaniter falsi sunt; Nam etsi utrumque jus ex non stripto venit, non tamen sequitur idem esse. In te pretatio prudentum, ex non scripto quidem venite at non ut mores, solo invaluit usia, nec sine scripto perduravit ; Senatusconsulta S alia stita, ex scripto Uenerunt, quia monumentis ab initio consignata sunt: quae vero longa conmetudine invalu runt ac comProbata fiant, tantae propter diuturnum usiam stauictoritatis habita sunt, ut necesse non Serit scriptis ea comprehendere , I. imo 36. D. de Legibus. Itaque si cum Ionga conmetudine res nsa prudentum conserantur , haec proculdubio cum iure scripto reponenda sitnt, ut
pars ejus intelligantur, d. I. 7. D. deIustitia mure. Illa vero, jus ipsiam esse non scriptum dicenda', . de ρ ibus 3 a.cumseqq.D. de Legibus.
35쪽
An Praesides qui jus gladii habuerunt, alias coercitiones
xtus I. qui unmersas s. n. s. D. de ossicio Praesis. Qui unmersas Provincias regunt , ius gladii fabene , S in m tauum dandi potesar eis permissa es.
Non est verum Culacium scribere Iib. II. ObstrPal. cap. contra quam unquam docuerit de Imperio Praesidum Non est verum, eum putasse Praesides, omnes Imperii partes habuisse. Verba enim illa Culacii, Per eminentiam gladii potestas summa pars meri Imperii, Ge. referenda fiant ad expositi nem legis quam enarrat, id est , legis 3. D. deIurisdictione, quae cum dicat, Merum esse imperium habere gladii potestatem, recte Cuiacius , per eminentiam id uinum esse , &-Observat, quod summa pars Imperii meri, sit jus gladii, definitur , inquit, in dicta I. utrumque Imper um non exa Ie , sed per exemptam. Amajori parte meri Imperii, eonfecta desinitio es, major pars es jus gladii. Viden Cujacium meri Imperii plures partes agnostere, summam autem ac praecipuam facere, jus gladiit Haud igitur id hac I hesi Cujacius variavit, & in quo Varia L .se eum Merillius putavit, hallucinatus est egregie, errorem sinam , ut alienum sensum amplexus. Intelligo quod Epidictus monet, non Omnes Chrysippum cas ere Philos liphos, nec video erroris colorem . Nam esto gladius sit symbolum huius silminae potestatis , quod facile concedent qui sciunt & in Psamo 4s. D. 3. post ea Veiba , ψ ἐομpH μ σου μι τον μη; ον σου , adjectum, δύνα ri : non tamen sequitur, Omnes qui ius gladii habuerunt, gestasse eum , aut qui gestaverunt, vel gestare potuerunt , Omnes Imperii partes habuisse, quod probat satis textus ille , ius gladii habent, G in meta Ium dandi , Ge. Quae postrema verba, superflua omnino essent, si jus gladii, mori Imperii partes omnes contineret. Probat id ipsiam I. a. I. 8. I. I. D.
de poenis G I. 6. D. de interdictis relegatis , ibi Deportandi
36쪽
DE VARIANT. Cud ACII INTERΡR. Dis . a. Ir autem in infula ιjus, praesdibus provinciae non es datum , Ge. Excelsenter autem abutuur Merit ius. I. I. uis. D. de Posnis. , ex qua tentat efficere praesides, poenas irrogare potuisse,
quae aut vitam adimant, aut servitutem iniundant , aut civitatem aufferant, aut exilium, aut corporis coercitionem conti
meant ; cum illo I.uD. Non haec quidem Praesidibus tribuantur, 1ed proposita quaestione quibusnam poenis reos assicere possent Provinciarum Ρraesides , ordinator Digestorum ; pleraque sere omnia poenarum genera quod ars exigere videbatur & sorte Ulpianus libro f. de ossicio Proconsillis praestiterat c enumerat, conjunctis de eodem argumento, pluribus capitibus; tum demum in I. 8. I. I. D. eodem tuo titulo, definit Praesides vitae adimendae ius habere, ut si damnaverint aliquem , ut animadvertatur, id est, ut gladio feriatur, non ut aliud mortis genus irrogent aut liberam reo mortis facultatem concedante Velina Iegis 6. is e, haec sunt. Nunc Oenera poenarum, nobis enum
ranissent, quibus Praeses ad cere quemque possunt: Et fune
poenae quae aut vitam adimunt, aut servitutem injungunt, auecipitatem auferunt aut exulum aut coiscitionem corporis comtinent . Haec; inquam , poenarum genera recensentur, non
quasi praesidibus eas irrogandi ius sit, quos jam probatum est
exilio damnare non posse , sed ut iis enumeratis, appareat quibus possint, aut non possint, noxios plectere. Nihilo felicius sententiam suam confirmat Merillius, exemplis variarum poenarum, quibus Praesides provinciarum Christi nos affecerunt: Sciendum enim est, ad Uersus Christianos , saeviente procella , nullius non poenae irrogandae potestatem Praesides, ex mandato habuisse . Nam cum siepae Litteras & Εdieta , ad Rectores Provinciarum , de compellendis ad Sacrificia Christianis, Hincipes mitterent, cujusmodi multa , Diocletiani, & Maximiani ad urbanum Palestinae Praesectum, commemorat Nicephorus Libro 7. cap. I 4. Et Eusebius lib. 8. cap. I 4. Dubitandum non est iis Mictis sanctionem & mandatum non defuisse. Sed agene praesumtionibus agamus. De Decio Imperatore, quo remante viguit in Christianos septima vexatio, Cyprianus Epipola sa. ad Antonianum, fanda atque infanda, comminatum eum esse
dicit. Nonne inquit inter Iorioser mar res, deputandus Comnedus , qui tantum temporis sedit, expectans corporis sui carni-
37쪽
i8 os Ius Au REL Ius Didi'. a. Ates, G oranni ferocientis auorer, qui Cornutum a erses Ira Ea feraila re entem , CX minor, ει eruciatus, ει tormenta' dei vi re ea cantem, Dela is invaderent, via erucifigerent, via igne torrerent, veι quolibet inaudito σenere poenarum, o
fera ejus ει membra Ianiarent, possur est quicquid pati potuit, G Orannum armis S HIIo posmodum victum, prior sacerdotio suo visit. quid sibi hoc vult adverser Edicta feralia Z Sed & in li-hro de Novatiana secta cui falsus Τitulus fuit Nob is Eefrκ6ri licet hic liber quod addictionem & auctoris propositum vilissimus fuerit, ut Photius memorat ubi de Eulo o AI xandrino Episcopo in eo, inquam, scriptuin est, Perennium Ducenarium Christianos omnes Proposito poenarum Omni e- re ad Idola colere voluisIe, cum ab Imperatoribus Decio & Valeriano mandatum haberet , ἀποπαγ Hst λαβών παε αμν.
Quid Z Quod privatis quibuslibet, Christianos impune nedum lacessere . sed etiam occidere licuisse, testantur Acta Anisiae mari tyris , apud Simeonem Metaphrastem . Probat & Tertullianus Apologetiei, cap. 37. Quotier enim inquit in Chrisianos des vitis, partim animis propriti, partim Iegibus obsequenter . uu tier etium praeteritis Dobis , suo Jure nos Ini-ieum vulus invadit Iapidibus G incendiis. Tam effraenis igitur atque essera in Christianos licentia , ad id probandum quod in quaestione est, nihil omnino conducit. Est enim, si verum amamus, tota ad Principum ac Τyrannorum iussa referenda, prout reserebant qui crudelissimam eorum insaniam querebantur . Chrysost sermone quodam de S. Pentecos. eom. 6. πο ορ ἐξ Sed & admodiam inessicax est illud argumentum, Non debet mi pIur Licet, id quod miniar es non Iicere, quod iamdudum ab hocce Imperii meri traelatu profligatum est. Deus bone, quis hoc nescit Z Consillam relagare non potuisse, qui tamen gladio ferire potuit, L. D de Inter Hir. Itaque Cinacius ipsen ster, non fert Pontificem uti eo argumento a majori ad minus, in causa Imperii ac potestatis Ecclesiasticae in eap Per Venerab Iem I 4. extra , isi ii t Iegitimi Merillius ait, Conceso Imperio mero intel guntur omnes Imperii partes concessae. Scilicet hoe ad rem est i Quaestionis status est, an Praesides qua ius gladii habent, caeteras quoque meri Imperii partes habeant i Hoc cum negatur & pernegatur, quidni pro
38쪽
DE VARIANT. IACII INTERPR. Disp. Is Quid vero attinet, ut ad Textum illum Mis 6. D. de OVeio Praef. res andeat, commemorare Merillium , divisas iam Ulpiani tempore fuisse Provincias, ac dicere Re res universarum Provinciarum , omne Imperium habuisse, caeteros non ha is sep Cum vel ipsis Merillio agnoscente , Ulpianus in Pro. vinciarum Rectoribus illis, jus gladii & in metallum dandi tan
Nonne denique mirum hoc est, Merillium foece capite a. uno loco, legem unicam. Od. Neodu. Nesinejussu Prineipis, eretis Dd. Iicear conriscare, in hoc adducere , ut probet Praesdes h huisse jus confiscandia postmodum in ima cera, eandem prose re ut probet non habuim ius confiscandi Dicat sorte, se prius loquutum essh de Praesidibus qui ius h herent vitae adimendae , postea de Praesidibus divisarum Pr Vinciarum, qui cita loquitur 9 pDramque nee ius gladii fasti runt , nee jus deportandi nec os confiscandi. Ita ne Merilli nos ludi si ut eundem locum , in tam diversas obtrudas interpretationes . Esto dicta Lex unica, duo genera Rectorum perstringat, An non utriusque rus gladii concedit ita, ut quibus confiscati nem regat, ius tamen gladii non adimat Z Nemo c sint veri,a d, Eae Iegis bibi prae Mat moderatorum Provinciarumque Rin rum,ses quidiuscunque infriis potesatir quemquam patrimonii
uni versi privare sub diis, in tuos adii sui S iusseveritatis
exerceant, in quos tim de ingi remmyura praerapiunt, Ge. Vereor ne qui variationis alios postuIat, non tantum impingat ut variet ipse, sed etiam ut pugnantia loquatur.
An omnis Iurisdictio sit cum Imperior vel an aliqua sit sine Imperio , adeoque simpIex & nuda. Ad I. 3. vers Mistum. D. de ris. Mistam est Imperium, cui etiamurisdictio ines. Cuiacius scripsit Itb. a I. Observ. eap. 3o. Nullam esse iurisdictionem smplicem vel nudam. Idem inquit Merillius alia
39쪽
ao os Ius Au REL Ius Disp. s. ter , in prima expositione Τituli deJur fies. stilicet ad I. r. ubi hoc dixit, Magistratum Municipa m inpluem tantum jurisdi-kionem habere , & aduer'. Coae de Decurionib. Duumvirum Imperium non habere, jurisdictionem habere. Quis neget hac in
quaestione variasse Culacium t Quaeὶ te Merilli, sine me aliter paullo effingere quaestionem, in hunc scilicet modum r An majores Magistratus Iurisdictionem sine Imperio, adeoque simplicem & nudam habere intelligi pocsnt y Εnim vero s quam vel animo cogitavit, qui nullam propositit in ae Iib. a I. Obs cap. 3 o. hanc Proculdubio ita a me conceptam quaestionem enormare , par filii eum qui de Maioribus tantum Magistratibus loquutus est , de Minoribus ne verbum quidem . Huic autem quaestioni, si quis apte & convenienter respondere velit, quid tandem resimnaeat, nisi quod Magister illo loco praescripsit Z Atqui verissimum illud est, dicto Observati ndiis loco de Majoribus tantum Magistratibus Cujacium tractarer Nimirum hoc agit, ut ii. I. 3. D. simpliciter exponatrNec generalem titulum observationi illi tribuit, sed hunc, D-terpretario legis 3. D. deIurifae quam legem cum perspicuumst, esse de Mero Imperio & de Mixto quod habent urbani Magistratus & Potestates e secundum haec rectissime scripsit Cujacius, im in ea lege terminos esse, quia nulta es jurisdicti implex tisI nuda, scilicet in iis Magistratibus, de quibus in ea Iege agitur, ut ipsius legis epigra Phe indicat, quae est , Ulpian. lib. α de os L Quaestoris, jus & interpretationem orditur Cujacius, ab eo quod Quaestor, licet Merum Imperium non habuerit, non tamen sine mixto Imperio fuerit. Atque cam missu Cujacii mentem , sit ad et & quod obser i Vir prudentissimus, definiri utrumque Imperium per exempla, Bonorum scilicet possessionis, &Judicum dationis , quae cum Magistratibus Municipalibus non
congruant, ad eos palam est Observationem illam suam non re
tulisser sed nec alia exempla, quae adsciscit Cujacius aliunde, quam ex d. I. 3. possunt aptari Municipalibus Magistratibus, ut de extraordinariis cognitionibus, de eXecutione sententiarum a judicibus datis redditarum . Item de decreto quo Magistratus jubet judicare, aut caVere, vel quo mittit in possessionem , vel quo restituit in integrum. Dicat Merillius , me praeterire duo exempla, mulctae dicti
40쪽
DE VAχIANT. CurACII INTERPR. Dissi' 2Inis, & modicae cujusque coercitionis i Bona fide agnostam Cui Cium , ea quoque proferrer At ejusmodi sunt inquies , ut Duumviris non denegenturi Ita sit de modica coercitione; Sed eam C jacius commemorat quatenus eandem majores Magistratus cum aliis mixti Imperii partibus habent. Quod ad mulitiae diictionem' attinet, dispiciendum, an omnino Duumviris concedenda sit squa de re statim. Et si haec autem Cudicium vindicare possint, ut non dicatur tuo observationum Deo, quidquam asseruisse, vel negasse de Magistratibus Municipalibus, aliud tamen etiam est, quod licet Merillio non iri probatum scio, commodissime tamen ac Verissime rem expediat: si dicamus Magistratus Municipales, simpliciter quidem ae per se, qua Magistratus sitnt, Iurisdi uionem &Imperium vel exiguum habere, exiguum inquam , id est , quatenus explicandue jurimi Stioni necessarium est, comparate Uero, dici posse non habere imperium , scilicet si conserantur cum Ρ testatibus & urbanis Magistratibus , qui imperii mixti partes omnes habent: Atque ita Cujacium uno loco Imperium abrogare Magistratibus Municipalibus ut ad L si cod. de Decurion .ae ad I. I. D. de iurisim alio vero non denegare. Et quidem quod vir Praestantissimus in recitationibus , ad I. I. D. de Iur licto Magistratus Municipales ait non habere Imperium, nihil aliua est , quam non habere ea quae magis imperii sunt, quae absblute
Imperium dicuntur. Num id quod dupIex es ejunm , inquit ab eo quod majus es, nomen accipere solet, ut honesum quod es G utile , lonesum si miter dicitur , , Junt pleraque aiia iura , funt multae aliae Iicentiae, quae sunt mixti Imperii, sunt etiam anasne quibus Jurisdictio expediri non potes: Haec
dantiar etiam Mogkiratibus Municipamus, uti es moaica coer- eitio , ct iterum infra . Magaeratus Municipatis non 8abet omnia quae fani mixti Imperii, sed necessario ea tantum e quibus jurisdictionem fuam expiacare non potes. Ex quibus apparet, simplicis iurisdictionis nomine, Glacium non exclusisse omnes mixti Imperii partes . Videat igitur Merillius ne fallat , neve falla
Quidni vero , Mixti Imperii partes minores Magistratibus Municipalibus relinquemusῖ Dic untur habere ca , quae tam Imrerii sitiat quam jurisdictionis, L a6. DAd Municipaismigia