장음표시 사용
21쪽
Europaeis, non hominibus modo, tred etiam scientiis ac disciplini,
multi sermones erant ; Verumtamen non adeo secundi , ut non αnostra plerique ipsorum prae suis adhuc contemnerent, & non tam ad laudem sapientiae suae nos accedere, quam ab inertia & ruditate caeterorum barbarorum longiuscule recessisse dictitarent : Itaque se stive nonnulli, cum prisco gentis proverbio solos Sinas utroque ocu lo praeditos esse dicercnt , caeteros autem mortalium plane coecos , Europaeis tamen hominibus unum jam oculum tribuebant. Placuit ergo Sociis arcana quaeque gentis explorare, atque uti jam in ter ras ipsas tot claustris de custodiis communitas penetraverant , sic in intima quoque adyta tumidae illius alicque de te sentientis Philoso
Ibiae, si quomodo pollent, adytum sibi talerer Eo quidem consi
o, ut omnibus eorum placitis, Institutis, maXimeque vetustismo
numentis probe cognitis ac peripectis , si quid inde lucis ac roboris ad annuntiandam ipsis & confirmandam Christianae Philosophiaeve, ritatem peti posset, Apostolum imitati, utique peteremus, tumidique homine; tandem vel inviti cognoscerent nisi quos forte impro Sus sui amor prorsus obcaecaret ) 1ibi deesse Verius quam nobis, Ocylorum alterum, 'uando ipsi penitus ignorarem nostrates scientias, ad quas nos jam suam iptbrum Philolbphiam adjunxissemus, i iRe ergo diligenter examinata cognoverunt Socii Philosophiam Sinicam prope totam; storem certe ac medullam totius Philosophiae quatuor maxime libris contineri; hos nullum esse literatorum quin adolescens memoria jam teneret; ex his quo quisque plus haulisset scientiae politico moralis eis citius ad gradus literarios, ad honores, ac Magistratus promoveri r Ex his denique praecipua peri gentis or
cula, & quasi aeternas Sinarum veritates. Itaque maximis animis rem
aggrelli hoc primum egerunt, ut inrelligerent libros illos , in quo dici non potest quantum laboratum sit ac si idatum ; cumque nihil
in eis requirerent quod adversaretur rationi legique Naturae, multa vero quae mirificε faverent, ecliscere etiam atque in usus suos convertere placuit. Respondit autem labori magno fructus item ma
gnus : Vcritates enim Christianas ex principiis sui opinabantur in1his deductas, suis priscorum Regum & sapientum stabilitas & illu stratas authoritatibus testimoniisque , verbis denique & sententiis suis propositas atque adornatas, Sinae jam non ut peregrinas & barabaras cum formidine quadam vel eontemptu, sed ut suas secundis auribus ,& quidem venerabundi excipiebant : Neque pauci, quibus divina lux benignius affulgebat, promptis animis sequebantur ; &mox cognatis amicis, ut eidem Philolbphiae nomen darent, hortatores aic duces erant: Alii vero qui avaritiae libidinumque vinc lis implicati, vel 1tudio superstitionum a nobis erant alie Aiores, suspiciebant tamen ingenium, memoriam , sapientiam Europaeorum hominum Diuitigos by Corali
22쪽
hominum i Certatim denique viri Principes, Gubernatores Urbium, di Provinciarum, quin &Colai, quorum dignitas authoritasque prima est ab Imperatoria, libros nostros suis Prologis cohonestaban mirandis sane praeconiis, cum nostros homines, tum vero legem divinam quod unum nobis m votis erat ὶ persequentes. Quandoquidem igitur nulli unquam Philosophorum apud Eur paeos homines, imo nec ipsi quidem ut opinor Delphici Apollunis oraculo tantum fidei vel authoritatis prisca aetas tribuerit. quantum China tribuit consecio suo , ad haec cum Philosophus iste adeo non adversetur doctrinae lucique Evangelicae , ut E contrario non vane putemus futuros qui favere potius dicant, atque ad illam potapulares suos quodammodo manusicere, vitando in libris ejus tot
intermicantes rectae rationis scintillas non une admiratione & voluintate observabunt: cum ea, inquam,sit Coi mutauthoritas etiam apud vicina Sinarum regna, quis non videt,. Evangelico Praeconi eximios
quosdam usus hinc posse cxistere, dum is noritiam Veri Summique Numinis allaturus hisce gentibus .doctrinte suae veritatem confirmabit, non Poetarum authoritate quod tamen Doctor ille Gentium, &quidem apud Athenienses, facere non dubitavit) sed authoritate Phi losophi istius,quo nihil ad nostra usque tempora veracius 'itemiusquegcntes Istae Cognoverunt. Convictos ergo testimonio Magistri sui ,1hisque ipsoruna armis feliciter expugnatos, ecquis non speret pr litio semper Numine limanus Evangelicae veritati aliquando datu- ros λ Manus certe is dedcrat qui sapientia quondam Sinica , & per hanc parta dignitate post Imperatoriam suprema perillustris, seat men virtutibus Christianis sapientiaque coelesti multo illustrior , &Hascentis Ecclesiae columen tiu Paulus quondam Sinici imperii C, laus cum ab eo quis icit citaretur ecquid inceret nQua illa, quam Europaei homines asserebamus, doctrina Proprio gentis hujus L coniurio TMondens & voce de scripto Pu fudi, inquit; hoc est , Suppleti illa perficit quod Arugistro nostru C fucio, Mostraeque literatorum Philo ph deest; nefarias mero superstitiovis cultamque δε-
monum tollit ac ravitus extirpat.
His efgo de causis lucubrationem hanc nostram luci publicae d mus,non usEuropaeis hominibus Sapientiam Sinicam ostentemus, sed ut conssilium foret Missionum Orientalium Candidatis, ut arma subministiarentur militibus, quibus istae gentes, Duce Christo& au spice, vinci a vobis non modo possent, sed etiam gauderent,ut escas haberent in prompra piscatores hominum ,quibus inescati Sin in retia agerentiu ut denique sacri negotiatores iis instruerentur mercibus, lubus istas nationes vehementer capi de delectari usus centum & amplitis annorum nos docuit. Et vero in Europa illa,
ubi jam Socrates, di Platones, ubi Senecae, Plutarchi propὰ vilue-
23쪽
runt, an speremus fieri posse ut plausum referat Sinicus noster Epi. ctetus Nisi tamen Europaei, dum prisci Scriptoris canos attentius
contemplabuntur non audeant aetatem tantam non Venerari. Et aetas
certe quidem suum rebus etiam vilioribus non raro dat pretium, sic prorsus ut .fragiles quoque testas, aereosque nummos Viris etiam
Principibus , & illis qui non minus sapientia sua ; quam purpurare tradent , in pretio faciat esse. Qui Dus adeo si munusculi loeo
attulissemus nummos cupreos vetustiores Sinae Imperatorum characte
cibus insignitos ; si item instrumentum illud magneticum , quod olim cheia cum Sinici Imperatoris fiater dono dedit legatis Cochin chinae Regis , ut hoc austrum qub tendebant indicante, securius cet ti4sque in patriam remigrarent, magnum utique munus Cultorisius antiquitatis attulisse rideri possemus, quamvis forte rude ει invenu stum foret instrumentirin illud, multaque jam ferrugine propemo dum exesum , di nequaquam cum nitore Elegantiaque eorum, quibus Europa nunc abundat, comparandum : Sed nimirum juvaret Europaeos homines illud videre, quod annis bis mille & quadrin gentis in ultimo Oriente extitisset.
Esse rude quid atque impolitum sensurii nostri opus , si quidem cum .
elegantia inenustate Europaea conferatur, nec ipsi inficiari possumum Tametsi enim flain us 1I. supra ue . ante Christum annis sit naiatus, doctrina tamen illa & principia politico moralia, quae ab eo po steritati traduntur , identidem affirmat ipse non esse siua , sed a Noec Xun Legislatoribus accepta ; qui Principes cum ante annos termitte 5: Aingentos vetustissimam Monarchiam gubernarint suti etiam Tabula Oironologica, quam huic lucubrationi nostrae attexui ' mus, Lectori dcclarabiti omnino fatendum erit, doctrinain hane apud Sinas vigilise. Atque ita, quam nobis Toph certa spes est lucu brationem hanc nostram Millionarias quidem propter uberrimos quos ex ea percipient fiuctus, gratam fore acceptamque ,tam etiam speramus apud eos Omnes qui antiquitatem venerantur in aliquo saltem pretio futuram. Atque haec de causis sisseipiendi operis, diaeta susticiant. Diuitigos b, Coos c
24쪽
Muthoritatis. NUNC ad ea, quae instar fundamenti nobiserunt descendamus Libros in primis, & praecipua gentis monumenta, Author eorumdem atque Interpretes; ut constet Europaeis hanc olim culturis vineam, qui librorum primae , qui secundae sint classis ; ex his quoinam pede prope inoffense liceat decurrere , quos dubiolentoque gressu seu explorare, quos apocryphorum instar rejicere, 'uos uti pestilentes impiosque nec eminus quidem salutare e Ae Interpretibus similiter quorum ingens copia , varietas , differentia i quos fugere, quos sequi par sit ; quid cuique fidei, quantumque sie itribuentim, & in quibus potissimum rebus. Etenim cum ipsis Confucii remi inribus di fides, & pictas, di familiae Imperatoriae majestas a multis negligeretur, α multum sane deflexisset de spatio curriculoque suoeconsuetudo Majorum; nec multo post civilia Regulorum bella alia
ex aliis exardescerent, quibus dcinderegiae domus prope Umnes implicatae fuerunt commune etiam maximeque atrox librorun incere clium .extitisset, quale nec Alexandria, nec ulla pars orbis vel sensit unquam, vel audivit: Silentibus, uti fit, inter arma leobus, de in magris armorum vitiorumque licentia .& impunitate , credi vix potest, quot Sectae, qum errores, &haereses, quot opinionum monstra, pestesque superstiti omin hoc medio terrarum horto sc nam que imperium suum Sinae vocant ceu inutiles novi amue herbae in agro iam neglecto desertoque succreverint, uti infra uberius decla
In hac gente nec librorum, qui iam scripti sint, est numerus nec scribendorum finis: Principes tamen omnium & primae classis partim ii simi semperque fuerunt i, qui per antonomasiam via est, quinque mol- dicuntur; partim qui Sum , id est, Tetrata bibli j quatuor illi scilicet libri, de quibus ante sumus locuti, Sequorum explanationem Latinitate donavimus : Hi porro cum sint Interpretes illorum , tametsi vincantur authoritate & antiquitate tussi tamen que utilitate vincunt: Iam vero primum, idemque prae- ;cipuum inrer quinque memorata volumina xu , sex libris constat; res trium maxime Regum T , , & Tu complectitur; e quibus hic quidem similiae Hia, primae funiliarum Imperialium, Hinceps fuit, illi vero Legislatores,& veri Solones gentis Sinicae. Diuitigod by Corale
25쪽
Singulorum daque praeclara plenaque prudeptiae politi eae docu
menta, lege instituta; nec non eorum qui a consiliis erant monita sententiasque literis diligenter consignatas fuisse constat, tametsi nunc desideremur multa. De Operis vetustate nihil attinet dicere, quando fatendum est , ea quae prioribus duobus libris reseruntur, longe ante Moysem fuisse conscripta. . Qu e igitur ab Rege rao gesta sunt & constituta spatio centum annorum tot namque tenuit Imperium , quod & auspicatus fiterat annis 1317. ante Christum j ii, qui Xma Successori a commentariis crant, memoriae posterorum prodiderunt: Quamquam vitio deinde temporum, interierunt prope omnia; quae extant, de Kalendario potissimum agunt, Se intercalaris anni usu atque ordine ; item de diluvio novennali, cui mederi bonus princeps conatus est multa similiter interciderunt quae de Xan Rege Optimates sui lineris mamdaruan: Quae ad nos autem pervenerum ea lare sunt, quae dumi 'strat Imperii sui Regiones modo has , Nodo illas, pio & salubri
exemplo observabat s rite semper castὀque Xam xi Supremo erelorum Imperatori , necnon nobiliorum montium fluminumque Praesidibus, sed his inferiore ritu, iacetificans. Extant item non pauca quae ad ritus in Sacrificiis observandos, ad ni cam , ad reorum supplicia, de rectam subditorum gubernationem spectant. His autem uberiora quoque sunt quae de Tu Rege traduntur ;-μunum quidem quo linore A industria diluvii Sinensis aquas in mare derivavit; quo pa-iR yrovincias omnino novem diviserit Imperium , docuerit quae cuique coelorum Regio, quae colitassationes responderent; quidun Paeque riuum clarum tributi nomine deberet pendere , & alia generis ejusdem i Praeter insignia quaedam documenta quae ad sub- duorum communis.b in atque institusionem tum ipse tum Opirimates Rus piratui re. Et hi quidem tres Principes, uti non alio jure vel nomi*ς -m vinulis ac sapientiae ad Imperium fuerunt evecti, ita sunt ab utraque laude celebratissimi,& quaecumque postpris liquernox vel exempla ves documenta oraculorum sere
. Tertio lism continentur ea, quae imperante Secunda Familia, seu domo Imperatoria, Xam ει dicta, constituta sunt, praesertim ab illius Conditore Chim tum , qui 1 6. annis ante Christum Imperium adivit, postquam scilicet vicerat ejeceratque impium ne cujus quoque facti sui rationem dat in Comitiis operosa gravique oratione. Referuntur eodem libio documenta Colai tari ad ipsum Principem, & ad hujus nepotem ni di Alterius item ob Tan monita, digna quae Hi ipes Europaei merito audiant M suspiaciam, vel hoc nomine, quod annis ei iter mille ante urbem conditam prolata fuerint. Exinde legitur Daperatoris ex eaderi Familiae
26쪽
decimi septimi , Puon Rem dicti , oratio , qua suos alio commirandi necessitatem edocet , ne sedes & aula Regia tam cretis eluvionibus fluminis mam ho tandem obruatur : transsata v ro jam Aul a , quae cujusque sint ossieta sapienter edicit, & ad Priscorum Regum imitationem cunctos hortatur. His proxima sunt a De Colai documenta , cujus viri species cum Imperatori alias Go sum, Principi religiosssimo divinitus ut ipse quidem af firmabat oblata fuisset per somnum , effigie coloribus expressa , conquiri hominem, tandemque Carmentarios inter repertum, sibi a consiliis & secundum ab se esse voluit, ac plurimum Rusdem sapientia prudentiaque profecit. Sequuntur deinde Principis mi su H, de Colai praeclara monILa. Tribus posteris libris Tertia Familiarum Imperialium, Cheu dicta, praebuit argumentum Referuntur autem maxime illa, quae sub primis quinque Principim necnon duo dccimo , vel gesta sunt prae
clare , vel dicta. Extant Illaque variae orationes, tum a Vu M, qui familiae fuit Conditor, variis in comitiis pronunciatae; quarum ritulus fam xo, chao cum, &c. tum vero lucubrationes & documenta
celebratissimi heu cum, qui cum esset mam Imperatoris frater &deinde tutor pupilli Principis Chim mam, admirabile fidei, pruden tiae sapientiaeque specimen dedit; Libcllus etiam Reguli xi ρο , qui
Corea Rex creatus es; praeter multa multorum documenta ad rectam
subditorum gubernationem, ad Religionem , & alias virtutes spe ctantia quae dictis libris continentur. Et haec quidem hactenus de svoluminum primo & praecipuo X Kim ex quo , quoniam primae est authoritatis in explanatione nostra quaedam subinde interse
Nunc de secundo quod ab Odis & poematibus, quibus totum constat, i m xim dicitur sed brevius agendum. Odarum pleraeque
imperante tertia Familia raeu , paucae , cum domus Xam sive rarerum potiretur, in lucem prodierunt. Mores hic & statuta rese runtur duodecim fere Regnorum, quae uni omnium principi, penes quem erat summa rerum, sic parebant, ut tamen suis singula di tionibus imperitarent: In eis multa virtutis laus & commendatio
Multa graviter, & severe , sapienterque dicta; quamquam non discfitendum non pauca hic ab Interpretibus reproDari tanquam sp ria & mere fabulosa : Ut est ridicula nativitas Sie de mu-cie a quia bus ortum ducunt binae familiae imperiales in ab Interpreti sus pro fabulis habentur, ut nihil hie dicam de figuris hyperbolicis ingratiam principum ex licentia poetica insertis, quin etiam & blasphemiis in coelum & Deum tanquam injustum & de rebus huma nis minime providum ab impiis scilicet evibratis, ex quo non ima merito opinantur. Interpretes quaedam in iis apocrypha & nullius
27쪽
fidei habenda. Certe odarum prisca monumenta immunia sitisse ab hujusmodi labe vel unico Consurii testimonio convinci potest dum
ait: Trecentorum Poematum doctrinam totam eὸ dum axat red-i, at SuUu Sie, hoe est: Ne quid pravum, aut turpe o iretur. Est tamen horum Poematum magna authoritas ; at stylus 1 ane difficilis & obseu rus ; obscurum faeit brevitas semper Laconica, &saepe metaph .rica, & Proverbiis antiquissimis ornata: quamquam obscuritas haec ipsa reverentiam & authoritatem uti fanis quibusdam videmus usu- venire est tam arcanae prii caeque conciliat. Tertium volumen sit tamen volumen ) re om dicitur, odis quas dixi, multo etiam obssurius, qmppe merum a nigma; omnium omnino voluminum, si Commentarios cxcepcris , antiquissimum ι quippe cujus Author fertur Fo bi Fundator ille gentis Sinicae, rudium agrestiumque hominum primus Magister N alter orpheus. Lineolis & quidem paucis tota res conliat : Nos ea, proxime hic depi gemus, unaque declarabimus, quoties & quomodo variatae figuras novas, ει quasi nova rerum significata conficiant. Annis mille de octingentis Monarchia steterat , cum Ia cm Oedipus apparuit, Regulus, inquam, Hon hic lineolis octo octies inter se mutuo
Commutatis conatus est, Octo rerum principalium mutuas vicissit
dines exponere : Conatus est idem Cheu cum filius , & quidem c piosius quam pater, sed revera tam hic quam ille perobscure omnia mysteriis de aenigmatibus, hieroglyphicis notis, novisque aenigma. tibus amigmata implicantes, quoad tandem quingentis fere pol, annis ipsemet Confucius nodum aggressus solvere . sic arcanas Fundatoris Lineolas de interpretationes ipsas interpretatus est , ut o nnia partim ad naturas rerum , maxime elementorum , & quae cujusqueprc priae simi affectiones di qualitates, partim ad mores ac disciplinas hominum retulerit. Quamvis igitur radix operis , ut dixi, anti. quissima sit, quoniam ramen reliqua omnia longo post tempore prodierunt, memorati tres Interpretes Authorum potius nomen & -- thoritatem , quam Interpretum hic obtincntr Ad haec , cum o scura sint omnia captuque difficillima, existimavimus, librum hunc nonnisi tertio loco recensendum esse. Coifucius certe cum primis
illis Commentariis suis haud acquiesceret, jam lenior denub Comiamentari aenigmaticum opus cupiebat ; seὸ mors Viri conatus & --
Caeterum obscuritas tam antiqua, & antiquitas tam obscura vanae superi titiosaeque polleritati erroris non unius ansiam praebuit: Rati quippe tanto plus ibi mysteriorum latere quanto minus percipi bant, ad sortes di auguria Lipeolis aenigmaticis abuti coepere : Nee ad hoc defuerunt ex Sectis Tuis & Fo patroni erroris inlaesaeque M gistri. βω de hoc aenigniatico opere ita a copiosior erit agendi locus. Diu ligod by Corale
28쪽
Quarti voluminis titulum ciun eleu, quae voces & Autumnum fgnificant, cinscius esse voluit , a quo jam admodum sene conscriptum suit. Hic ille variori in Principum res gestas, vitia, Virtutes , poenas, & praemia narratione his lorica persequitur: Orditur a tem ab anno 4'. Imperatoris Pim mam ex domo ramiliaque Deu decimi tertii, eamque ab Tn curo Regulo, qui eadem tempestate Re.gnum quod & natale solum Pnilosopho praebuerat ) clientelari
iure obtinebat, per hujus successores Regulos omnino decem , &anno i t. perducit ad Mai citan Regulum duodecimum, cum quo& historiam terminat. Titulum operis sui petivit ab Vere & Αutumno, propterea quod cum virtute sapientiaque Principis, efforcscat, amoenissimi Veris instar, Respublica; uti e contrario cum ejusdem stultitia & improbitate , ceu Autumnali coelo frondes ac flores,
ὀissuere totam, marsescere, & consenescentis instar, tandem em
ri necesse cst. Solebat autem, non defuturos olim qui perlecta tu cubratione ista se noscerent, id est, studium suum publicae utilitatis ac veritatis perspicerent a sed α futuros qui odissent ac damnarent , utique non alii quam qui se & turpitudinem suam vivis istic colori bus expressam, & just s poenas libidini, crudelitati, tyrannidi sitae propositas vel inviti contemplarentur. Commentatus est hunc librum perquam erudite so Ar, qui fertur fuisse conficii discipulus, edidit-rue insuper aliud opus, cui titulus id est, Rignorum Harita
Qvintum denique Volumen, quod inscribitur , quasi di
eant ) ntuam de officiorum minoriale, decem libris constat: Colle gerat hos conficius ex v riis Priscorum libris ac monumentis , sed quoniam trecentis circiter pdst annis, hujus quoque exempla o nia jussu barbari Imperatoris G Mam ii concremata sunt , neque aliter deinde quam confiilli grandaevorum memoria restaurari potuerunt , dubium non est i de vero sic affirmanx interpretes quin d siderentur aliqua; nonnulla etiam senilis memoriae vitio, ne dicam industria quorumdam & malitia, irreps print, quae aliena sunt & apocrypha. Cautus igitur 6c prudens apum hic industriam imi tabitur, & quae ad rem faciant, rejectis aliis, sibi seliget. Agitur au tem toto hoc volumine de ritibus t/m acrii , quam prolanis di de ossiciis item cujusvis seneria quae tempore trium Familiarum principum Hia , Xam , Cheu, sed hujus maxime sua imperante vixit
cos .citis) in usu nerunt i quae scilicet parentum sint erga liberos,
quae horum vicissim erg3 parentes, quR conjugum inter se, quae mi.
corum , quae hospitum domi, foris, inter convivia, dic. Rursus quae vase , quas coelo vinimas , quibus in saςrificiis ac Templis , quae ma; oribus jam Afunctis fercula, quas dapes ac munera in funebribus eorum Aulis, . quo ritu, quovggπMδm, vςl Reges, vel Opissi
29쪽
mates, vel ipsum quoque promiscuum vulgus adhibere oporteat; quin & artes liberales, musicairi in Isimis, item militarem jaculam i, rependi currus, studiose persequitur; & claritatis gratia siuis sin gula titulis distincta. Ad extremum miscellanc a quaedam leguntur a Confurii discipulis inserta, quorum Authores tum ipsi , tum Magister ipfbrum fuisse perhibentur ab Interpretibus,tametsi ab aliis quo.
que velut apocrypha rcjiciantur, quae qui clem P. Francisc. Xavei ius Philippucci singulari tractatu erudite pertexuit quo Interpretum judicia & criticas annotationes circa praelatos 1. libroS classicos e Sini co Latine in medium producit.
Atque haec sunt quinque illa primae classis & authoritatis volu mina, & quasi primi lantes scientiae politico moralis Sinarum: quibus deinde prox. mi sunt quatuor libri, Su xu dicti, Plailosophorum
consent, opus : Hi porro tametsi revera censeri possint Interpretes s. voluminum , utpote ex quibus hauserunt doctrinam suam prope omnem, maximo ramen in prctio sunt eorum libri, &memoratis s. classicis Priscorum voluminibus , qtiae utilitate procul dubio vincunt . authoritate etiam pare S sunt , unde & Lo 4im , hoc est, sex volumina dicuntur, vel U Um δε - , id est, 1. volumina M . libri. Certe quisquis ad litterarios gradus & laureas adspirat, eum necesse est de quinque voluminibus nonnisi unum dumtaxat, cui liro arbitrio 'o operam ipse dederit callere; at vero quatuor hosce ibros nullus omnino esse potest, quin totos memoria & intelligemtia complectatur e Cujus quidem lcgis plures causae extiterunt; prima, quod quidquid fere est succi melioris in Priscorum voluminibus excerpsierint, suumque fecerint ambo Philosephi; altera, quod i ventis Majorum suorum addiderint ipsi quoque non pauca ; tertia , quod multo planius quam illi , mulidque clarius doctrinam suam
proponant; postrema denique, quod expol Iverint primaevam rudi ratem, & stylo cultioie at citra sucum tamen & fastum nudam aureae aetatis sinapi:citatem exornarint. Itaque perpulerunt nos eaedem
causae , ut hosce libros ex quibus de tota Sincnsium Philosophia statuere possent Europaei , potius , quam alios e Sinico in Latianum converteremus s quamquam nec illos sic dimittimus, ut non
identidcm , quando rcs postulat , consillamus , & fontes adeamus per nos ipsi , purasque derivemus aquas in lucubrationem nostram
Tetrabiblii porro quatuor omnino sunt partes seu libri: Primus, qui Tu bis, id eis Magna scientia inscribitur ; cstque r liquorum coma
paratione minimus; docci Viros Principes ut bene feliciterqu e -- perent : ab animi primum , nccnon sui totius cura cultuque initium
sumere, deinde per familiae suae Aulaeve domesticae rectam institutationem, ad Regni , ac denique Impcrii totius administrationem, si ed Diuitiges by Corale
30쪽
si eo coelum provehat, gradum facere. Constit discipulus hunc in lucem edidit. Alterius libri Chum tim dicti, titulus & argumentum cst, medium . sempiternum seu medii vel aureae mediocritatis constantia. sis
bono ii nepos ex filio, cimique discipulus, idemquo Magister Mem O hunc vulgavit , & quaedam de suo addidit ; sed & desiiderantur multa: sic ut fragmentorum verius quam libri speciem habeat , &quia doctrinae quae traditur sublimitas quandoque naturae ipsius limites videtur excedere, eum Sinae Magistri tanquam subobscuruincaptuque difficilem, cum numero secundus sit, pol remo tamento co in Scholis exponunt.
Usus quoque mirificos habet, & hoc secundo libro multo faeislior, magisque perspicuus est Terrius io. Partibus constans qui Lundiu quasi dicant Ratiocinantium Giloquia leu seriDones inscribitur, propterea quod apophlegmatis confutat, necnon discipulorum ejus, di variis hinc atque hinc quaesitis ac resiponsis totus constet. Itaque multus hic sermo de vitiis, de virtutibus, de ossiciis , de recto re- gimine; multa etiam, ne dicam justb plura, quae , in Magistro suo Constitio cum observassent discipuli, meminiae posterorum, ut hi vel
imitarentur , vel certe admirarentur, prodiderunt.
Quartus liber. si molem spectes, tres rcliquos unus aequat ; Author illius Mem. Memcius jam saepius a nobis memoratus e de natura, ritibus, moribus, ossiciis disput e; nullusque Priscorum pro pius ad nostram philosbphandi rationem accessit: acutus est , mutitoque copiosior quam Confucius : Et vero vicit hunc ipse procul duabio facundia, at non item vitae innocentia, modestia, severitate ac probitate. Atque haec de authenticis ac primae notae libris dicta sus.ficiant a quibus proximum locum & authoritatem obtinent chronica Sinensium, & ab his proximum rursus, sed longo proximum intervallo, locum obtinent alii libri quos inter Masu, id est , dometastici sermones, Siso hio parvulorum documenta, mamcm de ob dientia, ch--om de fidelitate quorum pars Consurio & ejus disti pulis attribuitur, quae Omnia cum grano salis legenda, & considera te nostris usibus accommodanda sunt.