장음표시 사용
211쪽
r96 H Isaeo RIARUM i 6 8 3. ripam descendenti Octoviri, Lotharingius, Stare
.moto exe bergius cum praesectis militum, effusaque civium p ε' multitudine obviam fuere. Rei bene gestae sua cuique data laude, Starembergio vultu atque amantissimis verbis servatae vel vitae discrimine, bis enim dum se periculo offerret, leviter telo ictus) urbis gloriam gratulatus , medius inter Octoviros pomtam ingreditur . Adito majori Templo Deum Opta MaX., qua venerat pompa, solemni prece Venera-
, - ὸ - ' tu , Rcta lue publice gratiae . Postridie specie Iu
strandi exercitum in equum conscendit. Peragrato suorum, & Germanici nominis sociorum agmine, celebrataque omnium fide ae strenuitate , ad Pol norum eastra progreditur. Intranti directam aciem .Rje ad phimo, Re militar infgnis habitu equum admovit . Utri fluorsi ordines illi que aperto capite se consalutant, dextramque poFrigunt . Prior Leopoldus sermonem habuit. Nec se, Qua utriusque inquit , ignarum esse , ejus adventum pernicientifratio . hostibus , Uiennae salutem attulisse ; nec unquam immemorem fore. Tanta vero in se merita, quae . dicendo nequeat, orare Superos, ut referenda gra tia , salvis tamen ejus rebus atque incolumi regno , aequare possit. Rex ossiciis contendere, cumulare
eaeteros laude, sibi postremas actae rei partes, primas laetitiae dare. Postmodum jubere, Iacobum fi- vis G- - , bum honoris causa Caesari, diu ac modeste renuenti.
filia comitis eri manus exosculari . lite adolescentem eomplexus , pit,sid e cερ t ornatissimisque verbis prosequutus, non ei rameta
quod Rex uuae soboli recenubulque mentis concedi
212쪽
eedi posse arbitrabatur ) detexit caput. Negati hono- I583.ris d tu mansit vulnus exulcerato animo . Adeo vel Id qui doluit . parvis rebus , ubi Principum majestas agitur, magnum momentum est 3 factaque fides, quod ispius antea et privatorum congressus nectendis amicitiis idoneos esse, Principum dissociandis. . Accepto victoriae nuntioGermania, Italia, Sarmatia , ut recen- seam quarum maxime intererat, omnibus helitiis in- κ miam 2sidi cessere. Ubique publica auctoritate reserata Templa, siis supplicationes indictae 3 faustusque eventus incrediabili plausu, nulla non exultantis animi significatione celebratus 3 quippe qui ex praeterito metu jucundior .
213쪽
ta ... asar biduum Viennae commora-κη - tus, ne foedo ruinarum aspecta -& caeli gravitate ob insepulta ca-w-davera conflictaretur, Lentiam regredit - iatriduivra victoriabus quies data ; in quo plures e
Tatum existimarunt. Nam tergo subito inhaerentes omnem prope Turcarum exercia ' erratum 'e' tum delere potuisse . Et quidem seu duces adeo
ad futiendis levi. mentem OccupaVerant liberatae urbis gaudio, ut 11-pρης- Iam ad reliqua non adverterint ; seu quod a vero minus abest legionibus diuturno labore debilitatis defuerint ad prosequendum vires 8, hostis magnae cladi subductus est. Quippe cui spatium fuit pontibus , qui custoditi fuerant, Arrabonem superandi; quamquam plures, impellente metu, morae impatienteStentato vado , gurgite exhausti sunt. Visirius in . Uisirius suos pras aeteriorem ripam traductus, suis recipiendis , qui 'i' continub per globos ingenti numero ventitabant,
214쪽
triduum stetit. Copiis ad julti exercituS speciem re- 1 68' . cuperatis Neoseliuin , notralem in Imperii finibus Nessi ita valido rcem, belli apparatu validistimoque praesidio B-ρ si 'fi inavit . Deinde sex Janizerorum , septemi equi itum millia suae robur militiae , in oppositam Danubii ripam ad hostes aditu & ponte prope Strigonium, Prtem 'pe
excludendos tranare jussit. Ipse cum reliquis. legi ii
nibus , deductis ex Papa Vesprimio , D dato, . t mgistis qua iter progrediebatur, majoribus tormentis, ut reducis non fugati exercitus opinionem in vulgus induceret ,. Budam petiit .. Ibi cum primum se colle- Budam rex emgit , Ibraimum praetorem capite plectit , . causatus 'ignaviam M utpote ab ej parte initium fugiendi ia- 15 a .uω auiactum ue re vera hominis maximarapud Aulam au es praetorem capiteritati, testimonium ac virtutem. veritus ab quo ρ/ - 'rum altero vita. sibi eripi, . ab altera, magistratus possit - ΕΟ sublato , Mehemeti per literas renuntia. Vit Viennam sui; armis. prope deletam & vix non Mehemeti fera sapiam; ab ea tamen paulisper milites. abduxisse, ne illoshostium desperationi objiceret, . qui collecCis
undique auxiliis. excitoque omni Germanico. Polo noque nomine sic pugnatum .venissent, . ut occula. bere in acie dummodo. ingenti Turcarum caede sua mors constitisset in efferatis. animis. obfirmaverant . Se autem: e republica existimasse , . exigui jactur .. Lemporis toto strenuorum, militum vitam. incruen tamque victoriam redimere .. Mox , ubi Rimum. Auxiliares se diisipaverint vel pecuniae: &. com meatuum inopia,.vet sententiarum diversitate, quae
215쪽
2oo, HIs TORIARUM 1683. semper inter varias mentes foederatorum gliscit, iterum quallatis moenibus successuruin, daturumque argumentum militaris artis, cum palam fuerit, hostem tutius cedendo quam praeliando se profligasse . Mehemetes, quid actum esset, ignarus Mustaphus enim metu ac muneribus sibi jamdudum obstrinxe-Me emetes Vim ratia quibus patebat rex. obsepseratque eius aures
probavit, misitque duci tunicae donum ,
pignus apud eam gentem pacati animi benevolenti iaque. Ille doli successu laetus, elatusque rei occultandae spe, quotquot in exercitu praetorum tribunorumque νιηλω, dis uis ab Ibraimi sententia steterant, excellebantque pru- urre neeat, er dentia ac strenuitate, lictori objecit; ratus illos ut poena, ita & crimine, oneraturum, si clades un- ruam in aperto foret; vel cuiusque animos ad pro-endam suffocaturum . Fuere viri , barbarici Imperii lumina, unus & quadraginta; magnum adeo Germanis incrementum victoriae, ut plus fere huic visirii crudelitati , quam propriae virtuti debuerint. Attamen ex ipsorum hasta aerarium locupletatum; sed in omni civili ac militari re pluris hominum ingenia ac virtus , quam pecunia sunt . Scytha Scytharum Re rum quoque Regulum,fide belloque egregium,quem
cogit, eumfugi, necI destinaverat, cum fruga se subripumet, exa tem neei dare non thoravit. Inter haec Foederati susceperant in Hu Saxones domum i gariam iter, praeter Saxones domum confestim ab redeunt Irari, in Octoviro suo dimissos, irato, ut fama tenuit, quodq ε ρης ' ipsis Viennensi praelio primas discriminis, potirem- praedae partes dedissent . Duobus castris prope Al-
216쪽
T o. I. Lin. IlI. IOItemburgum progressi , quinque illic Ianigerorum
millia, lectissimum agmen, plaustris circumvallatum , obiectisque majoribus machinis, quas secum advexerant, invenereis Hi enim, dum ob ingenitam virtutis indolem non figa , sed militari gradu, pedem referunt, in itinere comprehensi, statim ac hostium agmina conspexere , sarcinis in , medium collatis, per gyrum plaustris, ad pugnam se compararunt. In deditionem invitati , cum se mortem servituti praelaturos dicerent , post atrox
certamen, non incruenta Germanis victoria , ad unum omnes trucidati sunt . Caesaris catapultae, praeda militum fuit . Exercitus decem Lithuano-
'deratι Ianroram in asin trucidant . ua strenue pu gnavit , nec se in dedere ruduxit a nimum. Nyn incruen aro Germanis vicIoria arum millibus, quos ad Joannem regem supremus Dece Lithuano- illorum praesectus Lubomischius adduxerat, & dua- γ bus Caesarianorum peditum legionibus suppletus in Obmes hedera- Citnorum Insulam procelsit. Ibi cum de re gerenda deliberarent , facuit Regis sententia, ut posthabito Neoselio , quod validis munitionibus, novemque armatorum millibus tectum, inexsuperabile jam inedio autumno videbatur; sinistra, Pesthum
usque, Danubii ripa ab hostibus expediretur; sibi
que in superiori provincia munirent hibernis locum, On GKatio. simul Neoselium interclusis commeatibus lenta obiasidione domituri . Amnem iniecto ponte milites traducuntur. Sarmatae negligenter ex hostium contemptu praecerpunt Viam. Cum palati longius praedarentur , plures ab Neoselii praelidio intercepti in rmate ibNeo- consultae audaciae poenas luerunt. Et quamquanta d. I ' Tom. I. Cc Lo-
217쪽
ao 2 HIs TORIARUM.1683. Lotharingius moneret eos , ne procul ab reliquω exercitu , neve inexplorato maturarent iter: holla
ingenti numero se collegisse, & nihil non ab eorum timendum fraude , si non virtute; illi gloriae & praedae avidi gressum non sustinere ; veriti ne utriusque
sibi comparandae occasio praeriperetur . Digressi tre- Insidiis excepti. . centos equiteS obviam habuerunt. Rati ab Neose- qηρ Φαρ- lio profectos , invadunt ρ, fugientibus haerent ins stis mucronibus . Collis erat sinuoso flexu prope ripam succedens, ubi quinque barbarorum equitur millia in insidiis manserant L Hi vixdum agmen pro-.cesserat , a Iatere a tergo insurgunt. Sarmatae improviso incursu bc rei novitate perculsi, ad primum telorum jactum circumactis equis arrripiunt fugam .. . . Eriis . .' Aderat inter alios Iacobus Regis filius, quem equidit. pernicitate sibi consulentem excepit Pater , cum altera suorum acie ad pugnae strepitum concitatis equis adveniens; submovitque periculo, insistente ejus ve- peric a ex mis: stigiis Turcarum uno. Caeteris ignaviam increpans,. intentisque in jugulum armis , ut fugam sisterent, imperabat. Verum nec primi restituebant ordines; Magna Regia & subsidiarii, tumultu ablati, suo&non retinebant. Tunc ipse impavidus hostes gladio retundere , ut suo saltem discrimine excitaret militum animos. At
cum ne ita quidem re caret eos , magno strenuitatis argumento postremus clausit fugientium agmen,. gloriar, non vitae cupidusia Germanorum occursus P
- lonis finis. fugiendi fuit, Turcis persequendi; secta
218쪽
gentis ignominiam irae de pudoris plenus ardebat 1683.
oculis, fremebat ore 3 9 cum acceptam pati iniu- Rei cupit uerum
riam non posset inquietus animus , Lotharingio suadere, secum illico in pugnam rediret, haud diffisus Polonorum virtuti, qui tyrones haud mirum si dolo cessissent; caeterum ita natura bellicosae genti comparatum esse, ut vindiri stimulo adversis acua tur . Carolus favere dictis ; sed parum , dicere, I si iu- superesse diei, 6c nondum pedites advenisse; quare , 'R ''
cibo & somno curarent corpora postridie dimicaturi . Luce prima instructo agmine , nam hostis non longe aberat , viam capiunt 3 N iste in aciem copias eduxerat ad collis radicem, cui irrupositum est Parchamum oppidum. Tredecim erant 'hominum millia , lectillimi quique suae gentis, Turea Fiareotis ferociores etiam, quod pridie vicissent, quodque 'ς rrηνν
Visirius , moram illaturus hosti , eos promisi
sis oneroerat, si strenue decertarent 3 Sc locus quamquam paucioribus faciebat animos . Nam a tergo Locus putis
clivus , a laeva Danubius, a dextra palus. Janu ' Leri aciem mediam, cui Halius praeerat Budae praetor in Ibraimi locum suffectus, constituebant. Utrinque alae equitum circumductae. Silistriae praetor dextro lateri ; praetor itidem molibonis, quem nunc Aleppum dicimus, laevo moderabantur. Fqderati peditatum M ipsi in medium acceperant, praefece rantque Ernestum Starembergium legatum . In cornibus , laevo Polonos, dextro Oefarianos coit caverant. Illos Iablinouschius supremus eius mit, C e a tiae
219쪽
matae , cum aequata fronte stare non potuissent, per globos, protento corpore atque armis , hostem impellere adnitebantur. Sed equi in eo tumultu graviter ab omni parte collisi, non amplius audiebant fraenos, versique in laterae, insessorem objiciebant telis , cogebantque abducere se periculo . Jabla-nouschius, ubi primum nutare suos vidit, cum duabus levis armaturae equitum centuriis venerat ad praesii locum , studebatque, retusis paulisper hostibus, pugnam instaurare. Uerum & . ipse, quamquam obversa fronte , adverso impetu ferebatur .. Quod Rex, Lotharingiusque conspicati, duas equestres Caprarae, Castellique legiones ex subsidiis ed clas illico suppetias mittunt Stetere divisis lato intervallo manipulis ad postremos turbati agminis ordines. ; intraque relictum spatium nullo excipiebant tumultis incompositas prope fugientium, tu mas . Turcae sequebantur; rati, semel commotos nulloe negotio dissipatum iri. Postquam vero n Vum agmen , sibi non secus ac pro vallo oppositum vident, fluctuavere animo, incerti an ultra tenderent. Vicit tamen ingenita virtus ,.suasitque pugnam. Pertinaciter dimicabatur ; ob ereptas victoriam aliis ira, aliis gaudio ferocientibus. Inseterim Poloni tutum nacti receptum , se restituerant,
ad sua quique signa regressi; implentesque agmingintermedia spatia continuaverant cum Germanis aciem . Integrato certamine non ii , qui dudum ,
visi sunt Stimulabat eos ad gloriam pudor , ac,
220쪽
2o6 HIsTORIARUM et 683. aemulationem praesens sociorum virtus , ad vindictam odium recenti damno exasperatum . Turcae fideratorum Vim , S: audaciam mirati, velut prodigio capti quod in re nec opinata uiuuenire sein let torpere primum ; dein laxatis ordinibus proin
cellam vitare I mox referre pedem, accelerare gra-γutna eaestui iis vinique se permittere. Haec in dexto dextra cornu- ro ipsorum cornu I in altero durius ambiguumque diu certamen fuit , non minus utriusque partis virtute quam obstinatione . Par erat in fronte
militum numerus nam definiente locum Dan bio Caesariani dilatari non poterant , par robur ac disciplina . Caedebantur invicem, sed immoti , integri fessis subibant , replebantque morientium locum qui proximi astabant. Quo viso Badensium Princeps aliquot ex subsidiariis turmis ad se
vocatis: in vestra, inquit, manu equites victoria est. Stant Barbari freti loco , eoque tametsi pa ciores insultant . Perrumpite aciem facto cuneo ;date succedentibus viam; palam sit, nihil uspiam tutum a vobis esse. Ego non voce, non consilio solum, sed manu Ec ferro praeibo. Haec istus, cuneum citatis equis in praelium ducit. Impetum hostes non pertulerunt, quamquam ει fractis ordiniabus acerrime dimicarent . Facto aditu promptissimus quisque Germanus subit 3 dividitur in globos
pugna ; Barbari circumventi cient primum inter se eurbas , hinc turmatim recedunt ; ει cum magis
I 'V .. ... '' magisque comprimerentur , signa deserunt , ape