장음표시 사용
371쪽
laeta, cultaque eximiis honoribus /c reverentia. Re- r68s.liquum tempus asperum ac turbulentum, per assia duas contentiones conjurationesque , alienis potius
vitiis quam suis virtutibus obsequendo, magis quam imperando, traductum . Non sui quippe ingenii fume videri debet dira insectatio Catholicae Religionis , dum moriens illam ut unice veram professus Moriens catholia
est ; nec mobilitas animi, nam in tuendo Fratris jure , quod sibi esset robur, ostendit. Caeterum sibi plus nimio indulgens, aliis vicissim indulgere coactus est ; suae genti felicius imperaturus, sibi si melius imperasset. Eo mortuo Imperii clavum suscepit Ja- , cobus frater , Eboracensium Dux tanto omnium e , ' ,
Ordinum studio oSciisque, ut, nisi praeterita suspi- rex inauguraturcionem facerent , haec ex animi sententia peragi viderentur. Prima ejus cura fuit, dare fidem se, licet usu. imbutum Catholica Religione, nihil tamen de constituta Anglicis legibus commoturum. Ius quoquς-privisi reseregium non ultra ipsas leges atque inveterat S suae serit ad quiete re gentiS mores se producturum. Id statim vocato im IR
teriore Senatu palam disseruit ; mox deinde in supremis regnorum suorum comitiis promulgari voluit , adversam opinionem , qua plurimum adhuc labora verat ,adempturus e plebis animis, qui , ut eOS for mes , perinde sunt. Regis dictum summa populorum laetitia acceptum , eoque alacrius , quia sibi ab novandis rebus metuerant Illum vicissim supremus regni Conventus summa liberalitate , MagistratuS Ἀ-iam urbani provincialesque obsequio ossiciisque sunt latitia accepta
372쪽
1 6 8 3. prosequuti. Τanta animorum in Iacobum propensio mitioruis ira prodigii similis videbatur reputantibus 'praeteritas es', a tui . ' potitis fluctuationes, quam plebis morem, otium , utcumque Veniat, quaerentis. Et otium fuisset, si aliorum ambitio, aliorum odium quiescere potuiΩset. Manebant Shasiburianae factionis reliquiae; se toria Iahil . seque fuga aut Principis clementia lictori subtractos in Batavia collegerant Monumethiae Dux, Archi-baldusque Canapselus Argatheliae Comes cum aliis pluribus , ad ingenium ex occasione redituri. Hi audita Caroli morte millelmum Arausionensem d. qui isti, ct m ςORVeniunt, jampridem secreti gnarum, adhibi- eam infra ora- tumque consiliis in regni spem . Argathelius a Scotiam , magnis clientelis florebat , Monu- eum illo egerint . methiuS Angliam tumultu miscendas spondet; ipsi dari partes , inquiunt , subministrandae pecuniae , connivendique in rerum apparatu per ea litora conficiendo. Argumentum expeditionis cuncti praetexunt suarum gentium libertatem ac religionem , a Catholico rege in discrimen adductas ;M.Iptissi, ei. sinom, ut singulis diversum, occultant . Quippe dimis. millelmus, Monumethiusque regnum affectabant ;Argathelio propositum erat, deleto Rege imperium administrare communi gentis consilio, atque inducere formam reipublicae . Hi duo tamen Arausionensi
rausimneVi spe regium nomen atque auctoritatem, ad eum demerum ε stimi rendum, se a regni comitiis petituros, ajebant ue ille , Qua hujus arte . specie recusantis, acuebat utriusque animos ad rem
373쪽
ipsorum voluntatem, conceptumque mente propoli , 1 6g 1. vum prosequuturum. Dum consulitur, Jacobus clam in Bataviam miserat, qui Monumethium surriperent Rex traherentque in Angliam, ubi custoditus, ab tur Grumsistit.banda republica prohiberetur . Intellexerat enim
legati apud foederatos ordines sui literis: virum i quieto seditiosoque ingenio quidpiam moliri. Praemonitus Arausionensis quorumdam enim e regiis famulis fidem ad prodendum secretum argento corinruperat ictum elusit, misso Brussellas Monumethios . rario φηφunde tamen haud ita multo post Jacobo precζS-ρὸfisuis apud Hispanos quereIis miscente) abire jussus, ta-hubducit.
citus in Bataviam rediit; ibi, Arausionensis fretus po- unde abHisparittentia, quoad maturum foret, commoraturus. Inte V rea socii parandis, ornandisque in expeditionem navibus dabant operam. Rex Batavis injuriam expo-eonjurati classem stulare ; petere , ni rei meditati sceleris traduci ve- 'ν. - lint, ut bellum struentibus amico & foederato ipsis Rex eum Bata- Principi portu ac navibus interdicerent; totque ΑΠ Iba . ., . glorum in seditionem intentis, ex Imperio suo pe-ritur. nitus dissipatis, conscientiae suspicionem a se dimoverent . Imperatum in speciem praesectis portuum
maritimaeque orat, caverent, ne qua turbandis An saetisIouidpiam Eliae rebus nova inde consilia orirentur. Re vera , in speciem V ut
cum Regem , diversae religionis dissidentia, sulpe feri discrimen.ctum haberent , ejus incommodis laetabantur ; Mapud se constituerant, nullam ipsis moram iniicere ,
si bene ad eventum rellinare viderentur λ ratI, adni avremantur,in
bitae negligentiae invidiam, utilitatis fructu redem- Tom. I. Z a piam
374쪽
rruelius eum trisus navibus in Scottain navigat.
ubi de1cenderit. Solicitat ad des ctionem Scotos. Milites ad eum expellendum pa
Natellus eorumetu st refer inquam in partem.
36a HISTORIARUM ptam, sustineri facile ac libenter posse . Igitur conniventibus custodiis sex naves, milite atque omni telorum genere instructe ad armandos conjurationis socios, clam e diversis stationibus in altum progres sae, tres Monumetium excepere, totidem Argat lium. Hic prior exeunte M o vela in Scotiam fecit. Vetitus ab Orcadum Antistite, qui validam popularium manum contraxerat , ad Septentriones descendere, in Occidentem flexit. Dunst nae portum
is in Lornia provincia est ) appulsus, missu illinc
circumquaque libellis solicitare ad desectionem populos coepit obtentu suae religionis ab Catholico Rege numquam tui , metu saevissimi eo dominante imperii. Clam quoque per literas clientes, familiaresque in praedae rerumque novandarum spem studuit
adducere . Factam trium millium armatorum manum in propinquam Bootiam insulam traduxit ; tu tam ibi stationem, dum ad se plures convenirent, habiturus. Etenim ad extinguendum vix ortum i cendium procerum fidissimi collegerant copias. adveniebantque citato gradu Dumbartono legato duce . Ab his interclusam commeatibus insi lam nam & mare clauserat fama ipse propinquantis Hamiltone praefecto regiae classis coactus deserere , milites in oppositam Argatheliae provinciae oram transvexit . Ibi Ellengrei oppido tumultuariis operibus prope litus munito , excitato que, tegendis ab regia classe suis navibus, castello ad proximum aestuarium, aliquot dies se tenuit ; quoad
375쪽
quoad qui fierent in Scotia tumultus; quas in Anglia cieret turbas Monumethius, audiret. Interea divisis militum globis, praedae undique agebantur, sibi levamentum inopiae, dubiis animis illecebra ad
rebellandum. Praedantibus occurrit cum valida militum manu Atholiae Comes, initaque pugna in fugam eos conjecit, quadringentis necatis ereptaque praeda. Perculit Argathelium consternavitque tanta suorum clades, haud minus extenuatis viribus, quam vetita populatione; unde corpora victu, anumi spe manubiarum sustentabantur. Auxere curam ejus naves ab regia classe nullo certamine, in ipsaque statione , per eos dies captae . In ea rerum dissicultate desperationem, ut fit, in consilium adhibuit, copias in interiores provincias ducere aggressus; spe, si praesens adesset, suos paternosque amicos ad seditionem pudore atque exemplo concitaturum. Iter in Lenoxiam provinciam faciebat, quum DumbariΟ-nus maturato gressu illum ad Clydam amnem assequitur. Argathelius in ulteriorem ripam transgreL
sus silent io noctis, transtu hostem prohibere constituerat. At ubi illuxit, se seque a suis prope desertum vidit; qui, utpote ignoti, periculum magis quam
culpam verebantur, Vix exigua coacta circum se
turma, Viam sbi, qua posset, aperire studuit. In aestuosa loca persequentibus Regiis ingressi, interempti plures, alii se dedidere . Ipse solus penetra
ta altius palude, cum ultra vadum non prateret, paullum moratus, quoad hostes recessissent, iter re-
dum immittit. Atholia comestillas aggreditur fugatque. Aetatelli naves ab regiis ea unu
anus in interio res provincias esipuis copus in re ditur a Dumbanonus ititam assequitur. Argaei Au eum paueis clam se referta
solus deinde per palustria loca
376쪽
ῖ si H Is T ORIARUM 168 s. diit , ignoto militibus vultu eos haud dissiculter et
eum iter non do surum, arbitratus . Prope fluvium duos , qui sorte Abisuia is pςr ea loca venabantur, obviam habuit .
Vocatus in deditionem, pedes nam equus lassitudine vacillabat) in aquam temere , ut quem maior u gebat metus, se immisit. Ea tamen insequentium unum, conscium vadum illic esse, nequaquam cohibuit. In hunc, jam prope subeuntem, telum intendit , sed manuale tormentum ictu erravit ; ipse vicissim gravi laeditur vulnere, quo dum dolet, ac se suo nomine miserum vocat natura in subitis r bus raro dissimulante agnoscitur . Duelius Edim-cq ις μαι-- burgum, paullo post perduellionis crimen capite luit ; patrem ut culpa ita Sc genere mortis, fato quodam familiae , imitatus . Interea in Angliam de- Monumethius is scenderat Monumethius, Lymae portum in Someri, o ., sethia provincia ad australem oram appulsus. Vocati ad signa clientes rerumque novarum avidi, ad sex Hi . . V millia convenere. Quamquam spem accepisset, plures statim ac insulam tenuisset, ad se adituros; nec
qui advenerant, audendo facinori pares forent; ait men opinatus, agendo moliendoque, aliis torpo η. ζω ζ.- rςm , alia. metum, quo adhuc detinebantur , excus. Aperaeverat num surum, cum his copiis iter Londinum coepit. Pro- . - ' ' ficiscenti Duratius Feversa ni Comes cum exercitu Duratius cunis regio ad Vestonum oppidum occurrit. Nulla Monu-- ω3i '' ethio erat arx, qua se contegeret, nec ibi locus tutus ad castra munienda . Itaque in aperta planitie aciem
V P. R et iuere necesse habuit , seos antea cohortatus:
377쪽
aequarent animi robore hostium numerum, quῖ lon- I68 .ge superabat; multos vivendi necessitate, si vitam retinere vellent, vicisse ; quippe nullum desperatione telum vehementius, nec quod hostis plus metuat . Peditatum in medio locat, utrinque alis equi- GHusiue at M. tum firmat ; bis Graeiar dynastam praefecit; ipse . nis strodestridit' peditibus, queis praecipua, quantulacunque ea foret, spes innitebatur in praelium inducere, exemplo atque audacia praeire statuit. Duratius pari ordine suos instruit ; campestres aliquot murales machinas, quas secum adduxerat, in fronte locat. Primi equites concurrunt, hinc inletropho tribuno, illinc Gisio ducibus. Vixdum autem congressi Monumethiani
cessere loco, non vi pulsi, sed mutata a Gino fide,
ut fama tenuit, increbuitque latita post datam ei regis, se confert confestim defectionis a Rege veniam. Monumethius ab equitibus desertus , animum non despondit λ Monumeth sed augente iram periculo , ante signa progressus pugnam inivit. Diu & supra vires certatum a suis strenue pugnat. est, ipso voce ac manu suos acuente , illis stoliada ferocitate in p lium ruentibus . Discissi mu-
ralibus tormentIS circumventique , cum pars major occubuisset,pauci quoquoversum dispersi fuga sa- Fut . lutem quaesierunt.' Monumethius, vix facto quinquagenum cuneo, postquam in propinquum nemus evasit , unusquisque in diversa pervagatus, cuncti veprium virgultorumque latibulis se abdidere. Quae capitur, uη, insiti Venaticis canibus, oc eorum unus latratu proditus, q*φρο 'Monumethii, cui venando molossos laxaverant, la-
378쪽
1ngs. tebras detexit. Captum defecit animus 3 quo revo mi ad regem Ii- cato , Regem per literas obtestatus, ut a se conve- a bouia . nisi pueretur, obtinuit; ratus vitam lachrymis se re- ei. dempturum. At spes fefellit. Nam Rex inveterata repetitaque perfidia irtitatus, exprobansque inera
apud Iudices eri pugnabilem ipti beneflcus animum, dicere apud Ju-1- όε ,-- dices causam jussit. ina orata cum cecidisset, Lon. capiti dis a. dini in medio foro cervices lictori dedit; vir manu φη - strenuus , consilii ambiguus, ambitu immodicus; agendi ratio. qua ducum Indole nihil ineptius ad ingentes conatus ac res moliendas. Id non ignotum Arausionensi.
ILT..- Fcirca audito , illum in Anglia, vixdum a paucis
mi ira manu ire exceptum, regem se proclamasse; veritus ne imperi-. z-ὼὰ Ψ' tia everteret incoeptum opus; simul indignatus, fa-'' ctam regni spem decepisse; statuit eo cum est' quot auxiliaribus copiis transmittere, specie extinguendae socero seditionis; re vera, ut consilii militiaeque expertus factiosis moderaretur, ac se proponeret ἰMisso qui Regi nuntiaret ejus adventum, eximere De re. ι, Fcth lust suspicionemὸ responsum retulit: sisteret gradum; M., . satis sibi ad comprimendos perduelles virium esse, M obre η, in nec alienis onerari velle. Non enim fallebat eum quo spectaret oblatum auxilium , factaque ultro pollicitatio . Ita ab internis externisque insi-Hiae Alicitati diis parta Regi quies videbatur I cum tamen
tui. BInc eI turbarum Initia, nec minus tutus, quam cum
vicisset. Arausionensis enim, ubi se in suspicionem . . . '' Vt venisse comperit, diligentius rebellandi cupidos a dire , seadere quoque ne socero tempus darent com
379쪽
motos semel civium animos placandi re enandiu &qui procerum adhuc ancipites fluctuabant, in deteriorem partem inclinarunt, existimantes, tutius sibi apud factiosos fore , quam apud Regem. Nam crimen suspecto tempore facilius creditur, quam purgatur. Auxit metum Monumethii mors, quae data post conventum patruum, crudelitatis arguebatur , quasi misero non satis habuisset vitam eripere , sed insultare, implacabili exaturando odio, voluisset. In hujus pariter argumentum & quaestiones deperduellione durius habitae trahebantur. Plures quippe, negligenti judicio, ferro aut laqueo absumpti, quam qui defectionis comperti ; ut delictum inuri potius , quam perquiri, visum fuerit . Quod ubi Regi patuit, rem graviter doluisse ferunt ; detestatus
autem aliorum avaritiam, qui, nullo veri falsive discrimine , una tantum coemptam pecunia vitam
concessissent ; aliorum privatum od um, cui plus aequo indulserant, finem inquirendo imposuit. Nuula tamen ob nimiam Regis lenitatem affecti poena . Iudices, quamquam meriti, quin & aliqui praemiis, id ex ejus voluntate gessisse, famam apud vulgus hominum se erunt. Uerum nihil ad alienandos cinjusque generis animos adeo Valuit, ut pervulgatus ubique rumor, Catholicam religionem adversus Ieges caput illic tandem erigere, Anglicanam demi tere, & nullum regiae pote statis modum fieri. Falsum id quidem, sed praeteritae suspiciones asperge bant aliqua apud rerum ignaros veri specie. Haerebat
Moaumetbii m serιcordia. Iudiciorum, qua de perduellione vitia habita fudirant , iudigna
Quod Rex aegre, tulis direptis Iu dictis, sed nullo iudicum pana ἔqua de re male apud vulgus auis diit a
380쪽
saepius ἐn regem eo ura um fuit .s ui tamen vix regnum a loροῦ is
deaιι fiderar, ciba adversus leges se
cuabolicos in re publica militiaeque munera inducturus , conci
lium mouet , ius jurandum , Gualtiorum dogmata Teiiciuutur, se
deleturum. concilium rem Hersatur.
368 HI aTORIARUM a tot jam annos infixus timor Anglorum mentibus ἐinducta semel in Regem prisca Majorum suorum ac popularium religione, reliquas ab hac errantes abjectum iri. Eam quippe, si a se se vim propulsare posset, haud dissicile, veritatis indicio, vetustatis commendatione , pristinam in regno sedem repetituram . I luic in primis amovendae solicitudini nam pauci regi S nomen Sc auctoritatem, aut Iacobum mitillimi ingenii Principem aversabantur saepius, ut retuliamus , coniuratum fuerat, visque te dolus adhibiti expugnando Carolo , ut alienae invidiae proderet Fry tris jura. Is itaque, vixdum Imperium adeptus, liberaverat hoc an si os metu, data fide se nihil adversus Anglicanos ritus, quo periculum adeant, commoturum . Et stetit promissis ; quae tamen non eo pertingebant, ut Catholicos patrocinio excluderet. Quamobrem deleta seditione, cum nihil sibi ultra timendum ab domesticis hostibus videretur, illis in rempublicam magistratusque restituendis dare operam coepit. Obstabat lex, quae horribilem Romanorum dogmatum execrationem publica adeuntibus munera proscribebat. Hanc sibi & regno incomm dam , quippe quae cives clarissimos a gerenda republica prohiberet, se abrogaturum , M aliquot Cath licorum, militiae pridem praesecturis donatos, in exedicitu retenturum , monuit Anglicanum legatorum Conventum, ratus ossicio delinitum rem probaturum', quae ab reliquis Iegibus non discreparet. Undique exortum murmur, apertae quorumdam