Tractatus de irregularitatibus, et impedimentis ordinum, officiorum, et beneficiorum ecclesiasticorum, et censuris ecclesiasticis, & dispensationibus super eis. Paulo Borgasio Feltrense, ... autore

발행: 1574년

분량: 518페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

361쪽

Pars Sexta.

st ratio, quare sententia

communicationis trahat siccum executi

i E o quia supra dixi , & omnes

clamant,quod sentemia excommunicationis trahit secum executionem', ut in c. pastoralis. iusi. te appel.quaero, quae sit ratio; Petrus Hispanus, ut refert glo. in cinem O. xj.

q. iij. dixit , quod hoc ideis est, quia Christus

ligat excommunicatum, a cuius sententia non ipotest appellati,quia a supremo Princise noti uappellatur, scd o. non contenta illa soluti ἡe ad aliam transit, dicens, quod nulla ex inmunicatio sertur nisi pro contumacia,sed cona tum tappellans non auditur, S: demum dat 3 tertiam causam, videlicet ab executionet non appellatur, sed hanc impugnat,& bene: quarta ratio est, secundum Io. o.quem resert Ta- rant. hic, videlicet, quia conuitutio ecclesiae hoc facit, ut inagis ecclesiastica censura time; - , Jur, nec per appellationem retardatur, ut in

aliis causis, ut supra dixi: sed Petrus deTarantasia his non contentus dicit, quδd rectὸ consideranti potius dicendum est , quδd excommunicatio sit executio, quod hon est in alijsη tibi enitis: quia in alijs aliud est sententiat, deTaliud executio sententiae: pones exemplum. Nam in condemnatione latronis dicit iudex iudico, ut decapiteris. vel tibi manus, vel pes amputetur, vel oculus eruatur, non autem dicit, lecapito te, tibi oculum eruo, vel pedem. aut manum amputo, nec fit ut dicitur, sed visat, demandatur. In excommunicatione vero aliter est, quia ipsa excommunicatio est ipse sis eiecutio. Non enim dicit iudex, pronuncio te excommunicandus, idesti communio ne hominum arcendum, sed excommuni coete, idest separo te a communione hominum edi idem dicit de suspensione, & interdicto, vede appeti c. ad haec quoniam . unde in ess non: dieitur, ut fiat, sed fit; de sic de praesenti, de node flaturo. s. V M ME.

An regula illa, quod sententia

excommunicationis trahit secum executionem , patiatur fallentiam.

Ec praetermitto cinaerere, cum regulare sit, quia excommuni- icatio trahit secum executionem,

an hoc patiatur sallentiam Et reperto,quhis sic, in duobus a casibus; unus est, si seratur sub conditionet, iuxta casum c. praeterea requisiti stimus. de adipes. Et hodie auditor camerae seruat talem praeticam, de est illa, quam quotidie videmur, φauditor camerae excommunicat, nisi debitor ad primam, vel secudam, vel ad viij. aut x. dies satissecerit,& de hoc fit innotatio debitori petcursorem , quod dominus excommunicauis eum, nis ad primam,vel secundam, aut in te mino praefixo per ipsem auditorem sitisseee. 'rit, de tunc interim potest a comminatis cen, suris appellari, & suspendetur executio excommunicationis, ut ibi dicitur. Alius casus in c. dilectis filiis, decano. in ν. quia vero. ibi, cuius effectus duxerat ad tem- ix pust suspendendum .& ibi glosi nota in eo.

verbo.

' errorem, rum attenditur.

3 Excomm catus pro indebitis exactionibus, m n. tenetur parere excommunicationi. panrandam mihi, ut ibidem, putabbros metiro ei parere tenear.s condemnatus pro leuibus causis, ac paruis, is . neatur parere condemirationi. 6 Sementia continem iust notoriam iniustitiam noi est exequenda.

Sententia, an quando duatur insta, vel imiusta. 2 Glegatus percipiens alli Mini st/ferimm ex si cquitur, secussior artus.s sententia semper ito potius quam mussa debet

interpretari. ..

362쪽

364 De Irregularit.

Quomodo intelligatur illud Gre

gorii, sentet uia palloris, sue iusta. siue iniusta timenda est. & in quibus casibus non sit

timenda.

M V As κ o successiuE , quomodo i Z intelligi debeat illud Gregorii tin

c. sententia pastoris.xj. q. tu. senten

tia pastoris, siue iusta, siue initis bitinienda est. videtur primo dicedum non esse timendam, quando post appellationem lata est , de quo satis supra dixi. x secundo, cum contineat tintolerabilem ii iis, vel ficti errorem. in per tuas. de senti

3 Tereio, cum pro indebitis texactionibus aliquis excommunicatur, puta iuxta casum cicum ad quorundam.de ex is praelat.

Quatio, si papa imandaret mihi, ut sibi de libros meos, vel aliquid aliud sinite subi' naeicommunicationis, quia si excomunicat me, teneor ei parere, dicit innocentius, qui etiam fuit Papa, in ci inquisitioni. in D. de senten.

s Sexto, si pro leuibus, de paruistinus1 quis

excommunicatur, ut dicit tex. in c. nullus sa cerdotum.xj. q.iij. . ε

septimb, ubicunque apparet notorie deo iniustitias sententiae, ut est tex. in c. certum. xj. q. iij.3c per Abb.in c. Odoardus. de solut .superglo.in verbo non valentem. & c. si Episse pus ante damnati. Ubi Gratianus dicit, quod Gr sorius non dicit se itentiam iniust latam esse seruandana, sed timendam: dc idem dixit vGbanus timenda. i. non ex superbia contemnenda . Reliquae vero aut horitates, quae de excommunicatis loquuntur, qui vel vocati ad sim dum venire contempserint, vel calliditatibus aduersantium occurrere nescientes iniustam sententiam iudice reportauerunt occvtibi. Vbi autem ex superbia sententia iniusta conte nitur, tunc incipit esse iusia, ut copiolius instadicam, ubi signanter tractabo, an, &quando sententia iniusta incipiat este iusta. An autem, quando sententiai dicatur iusta, vel iniusta. vide per Abian inter caeteras . de re iudi . in

iij.& iiij. Ls Octatio, si deleg si praecipiat aliquid sisti, sed inius iὸ, & ideo excommunicat, nulla est

sententia, dc non timenda, secus in ordinario: ita Archidcind. c. sententia pastoris. antem

dium. ibi Vide, unde dicit Hos f. sed quὁd dixi supra in 'uinto, te sexto, o do non esse verum, de quod immo sententia

& Dispensatio.

teneat, si alias recte lata sit, per ea, quae no mAbb. bc Butr.in d.c. oamus. & intelligo uiora in contrariu allegata, qtiod pro leuibus causis, vel si aliter cogi possi t, quia non sit excommunicandus,quod tamen si excommunicatur, tenet excomunicatio. Si alias reciὸ, quia multa prohibentur fieri, quae si, sta tenent, de sei s per tutius sit tenere sententiam est et validam, de iustam, ut dicit But .in d. c.Odoardus. quem

ibi stiluitur Abia in iij col. in princi supra ea. t glo. quod secus esse dicit.

a Excommunicatio, est in dictum quoad rela tisnem pari u ambulant. O . . 3 a Motationis ectus, iis pendi possit. 3 substantia sublata, in non est. I et 6 Ac retalia non mutant speciem. 7 Exclusio a participatume suora era m est flantiali minori, e maiori excommunicationi

onum. .

8 Exclusis a seciali participat e Delium, vel a quibusdam actibus, o sit se is initio ma

excommunicati .

Q E S T I o xiii Vtrum sententia excommuni cationis possit suspendi ad

tempus. L τε nius de octauo quam , an sententia excommunicationi possit ad tempus suspendi, ita φtalis excommunicatus, de tunc stante suspensione excommunicationis possit se diuinis ingerere, de omnes a lios actus legitimos exercere sine metu irr gularitatis. secundo quaero, an Mapso termino suspe sonis, sic per se redeat excommunicatio, vs non sit opus noua excommunicatione

Hae duae quaestiones de utiles, dedissici exi sunt quidem, & primo videtur t dicendum, quod non possit suspendi: nam qui erat excolumunicatus, aut remanet excommunicatus in fia illud ten, pus relatationis, vel suspensionis excommunicationis, ves non . Ideo primo vis idendum ei an remaneat excommunicationis, an vero sit omnino absolutus, sed videtur, ν remaneat excommunicatus; quia excomm

nicatio non tollitur nisi per absoluti nem, talqui suspendit, non tollit; ergo rem net excommunicatio , sed si sic: nusquam inuenit ut in iure excommunicatum sine peccato pollo participarc

363쪽

Pars

participare sacramentis sine peccato, nec a mitti ad te timos actus.

Praeterea, si est excommunicatus, est extra Melesiam,& si etiam suspensa excommunica- utio, de non sublata, excommunicatus erit in ecclesia, & extra eodem tempore, & sic concurrent duo contraria in eodem sibiecto contrare lam iuris. praeterea, ut sis pra dixi, excommunicatio semper secum trahit executionem , ergo dicendum est, oubd excommunicatus semper

est extra Gesenam, nee suspendi potest eius tae s. Sed contrarium videtur verius, &m immo

α possit sit endi, quoniam excommunicatioracinterdiltiam quo ad Meuationem pari pallia ambulant, unde neutrii potest post tactum pervellationem suspendi, ut in c.ad hoc de apy. cuius ratio est, quia utraque sententiati cum trahit executionem, sed de secto vidimus

sub praedicta sema interdictum st ab episcopis relaxari, cum de similibus idem sit iudiciti. vel dic rationem diuerstatis. Nec solum v demus hoc de sacto in interdicto seruari . sed

.itiam videtur de iure, ut in cap. dilectus. de appellativit in medium. Praeterea essectus sis, , Iutionisisti spenditur, ut ij.quaestio.V- αquan in emo etiam effectus excommunicationis potest suspendi. Praeterea inuenio in multis ca-sbus, in quibus postiumus participare cum e communicato sine metu excommunicationis, de quibus infra dicam, ubi signanter ita bo de praedictis eas bus . Non est ergo inco ueniens excommunicarum admitti etiam adlegitimos actus,& circa huiusmodi ad missio nem complura adduci Possent, quae reseruata turinsia, ibi. Pro solutione quaesiti primum reseram dium antiquorum, deinde distinguam, ut veri- η tatem sicilius attingrimus . Tancredus f itasta compendiosa dixit, quia non potest si 0endi eius executio , ita quὁd remaneat excommunicatus, curn impossibile sit, ut sipra dixi, quod quis sit in ecclesia, & extra eccle sam eodem temporae, si id dicit, quod eo ipse.

suspenditur, est ab hitus, ita quod si

o, &absolui io idem sit, Deus tamen .sit in interdit io, quia si suspenditur eius essectus, remanet tamen interdictum , unde non potest reseruiri per inpestationem, de diacit, quod Papo sbius pos in suspendere ricommunicationein, de non inferior. Gulielmus Nase, ut rese in hie Tarantasiensis dixit, quisa nullus effectias . scillari excommunicationis,

vel inpensimis Eispendi potest. Sed Taran- insentis dilat quaestionem hane sibi dissicilem videri, in cita decisione vellet inureri.

Sexta. 3 si

tiores audire, quam auditi addens, quhdquiequid dicere attentaverit, non facit tanquam soluere lassiciens. sed pro lectore in mem riam reducendo, &pro veritate subtilius ii quirenda, sic pro uendo. videtur ergo sine

praeiudicio se posse distingui: quaedam sene

sic contraria excommunicationi, qui id nullatenus sese compatiuntur, quod scut est partiacipatio cacramentorum e esiae, atque coli quium, dc per consequens electio in ecclesiasticis pro eo, quod ad participationem eligintur, a quorum perceptione a sanctis patribus est priuatus, ut in c. ii celebrat. de semen. commu. ergo exclusio a sacramentis tanquam

substantiale, quid adhaeret ossibus excomm nicati, sicut lepra leproso. i. quaestio.j. cap. e 3 to turpem.Qblatis autem tua bstantialibus res

non est: ergo si ab excommunicato auferetur exclusio a sacramentis, non esset excommu*catio : quantum ad talia ergo dico , quod non potest su spendi excommunicatio, sed lysim necessie est penitus amoueri per absoluti nem: sunt & alia , quae non videntur ita ann a excommunicationi, ut est excluso icommunione fidelium, & per consequens imotio a legitimis actibus quantum ad talia lintest si spendi, scut enim conditor canoni quasdam personas excludit, quae possunt pa

cipareexcommunicatosne peccato,ut ix. qu nio. iij. cap. quoniam multos. &quosdam actus pariter, ut appellare, & excipere, visu

praedixi , ubi tractaui de effectibus excommunicationis : sic credo , qu possit quaedam

excipere, vel excommunicationem quoad illa stipendere ille, qui excommunicauit.

Sed contra hoc obi j cietur, quod praedicta

non simi ita annexa excommunicationi, aut sunt sebstantialia maiori excommunicationi:

s de illa enim loquimur in aut accidentalia pro 6 bo, quod si bstantialia; nam accidentalia: non mutant speciem : non enim alterius speciei est homo albus, quam niger, sed Eiusdem: sed dia

versae species excommunicationis sint maior,

ει minor: utrique tame specialis est excluso a sacramentis, ergo in ea non disserunt, nec λcundum eam diuersas species constituunt, erco secundum alia non sunt accidentalia, Miubilantialia : illis ergo sublatis non reman Ut maior excommunicatio: sed tantum mi ror: nostra autem quaestio non est de minori communicatione, sed tantum de maiori: in illis ergo cum sint ei substantialia excoin municatio suspendi non potest, sicut nec in exclusione a i articipatione faciamentorum ,

di hoc similiter sine praeiudicio veritatis, ditico . quod sicut substantiala est minori ex et continviticationi exclusio rauci mentis,

364쪽

36ὶ De Irregularit. & Dispensat.

& maiori: & propter hoc est ei substanti te, ut probatur exclusio a participatione fidelium, legitimis actibus; sed duplis est

participatio , quaedam generalis, quaretam specialis. Dico ergo , quod exclusio a parti cipatione generali est substantiale maiori excommunicationi : unde non posset seri , ut quis esset excommunicatus, ct ei liceret omnibus communicare, &ud omnes legitimos actus admitti, quia esset de directo contra dis. finitionem excommunicationis,& omnis di finitio conuerti debet cum suo dissinito. Addens idem TalantasO quod propter hoc e riuit quidam iudex , qui excommunicauit ii los , qui talem rapinam secerunt, de addidit,

non tamen evitentur ante denunciationem et

non enim credo, quὁd hoc potuerit facere. 8 Exclusiot vero a speciali participatione fidelium , veta quibusdam activus no credo, quod si sibilantialis maiori excommunicationi, de propter hoc iniimiun tur in iure excipi quidam actus, de quaedam personae, nusquam vero omnes, & ex his forte posset dici , quia is, qui

communicauit aliquem , posset concedere alicui personae, ut sine peccato communicaret illi excommunicato in omnibus, sed de hoe dicam infra, ubi sgnanter firmabo quaestionem, utrum excommunicator possit cocedere hoc.& sic dicit ipse tantasiensis, quod est resposum ad illud, quod obij ciebarae illis casibus,

in quibus sine peccato communicatur excommunicato . Ad illud veris, quod obi j ciebatur de interdicto, quod relaxatur ad tempus, dico quod non est expeditum usquequaque, an v rum sit, quod interdictum ita possit suspendi: Et sortε verius est, q ita non, ut idem si in eo, quod in excommunicatione,& sic salsa sit obiectio. Sed hodie haec quaestio satis soluta est per obseruantiam Rom.cur.quq loca suspensionis absoluit cu reincidentia ad tempus, & interdiicitatur pars ad videndum se rem trudi, sed de suspensione interdicti seriosius infra dicam, bi signanter de hoc sermabo quaestionem.

Diximus de iusta excommunicatione, Scelus speciebus, nunc successiuὸ videndum est. Primo de poena non seruantis excommuni eationem iustam. Secundo de poena illius, qui per annum ex communicationem animo sistinuit indo

Tertio de aggravatione, & reatarauatione

sent excommunicationis.

i Excommunicans unum, pincitato pira uitur.

came .

3 Terse ueram minisca in exta micatione, quinodo puniatur. 4 dilaritus Ino si perimentum canonicum, pro

hoc epeto mucisatus, quo acere debeat.

poena non seruantis excom

municationem iustam.

I in seu OENA autem non seruantiste communicationem iustam est,mo si non seruans sit clericu , &ingeta rat se diuinis, vel celebrando, vel Maris ML si audiendo deponitur, nisi secum misericorditer dis bensetur, v j.q.iij. c.si quis presbyter.& in c.illud. in fi.de cler.excom. mianistr. dc e. si celebrat.

et Sed quaero, quis cum istoidispensabii 3 dixi

satis supra de cler.excomm . minist. ubi dixitn- noctenuisse in cap. cum aeterni.de re iud. in vi.

quδd cum irregularibus solus Papa dispensat, di idem dixi si pia de dispensatione Papae, ante finem. Si vero non seruans est laicus, tardius absolvitur, ut habetur in calui iubente. xj. l.iij.item grauatur, de reaggravatur, interdicitur locus,& contra ipsum inuocatur brachium sis lare, ut insta dicam , ubi de hoc. Punitur etiam nos eruans iustam excommunicationem per suum saperiorem fecularem dominum seudi, qui cum non seruante notest priuare seudo arg. praeceptum.xxij.q.v.ibi, ipsi se si is meritis 1 Palatii re dignitatis ossicio separabunt,&in fi.de poeni.&inc. nos sancto

3 De secundo autem qi ς sto dicas,' 'quem

admodum is punitur, 'ui communicati nem non seruat, ut supcii proxime dictum est. sc initur, qui in excommunicatione nimisi perseuerat. Distinguendiam tamen est, quoniam si propter suspicioni: haeresis Derii quis

excommunicatus,& per almum in excommi nicatione perdurauerit, nolens infamiam ex purgare, postea tanquam hac reticus condemna Ditur, ut in c. excommunicetimus. de lueret. in xj.pro conuicto.n.talis habetur, ut in c. recessus.xj. q. iij. 3e c.quicunque. li cet aliud sit in alijs criminibus, quia si bona xlicuius contumaeis propter crimen annotata sunt, si infra annum non venit, deuoluuntur: d fiscum , sed quo ad crimen non obest, qu in post annum possit expurgare innocentiam sit ana, ut fi .de requiren. reis. Lannus.si autem pro alio crimine, vel contumacia steterit, quis in ex coicatione, siue ter annii, siue per plures, non ci Jputabicinio haereticos, sed alias ictaec: eu . Ite si quis sui c

365쪽

debiti uxoris, de mariciis cognoscat impedimentum canonicum inter eos, debet patienter tolerare censuras, quando contra Deum, de conscientiam iudici obediret, ut nottain taliteras.in 3.porrb.de restitu.spol. h tamen intelligenda sunt secundum instinebonem cap. inquisitioni. de sent. excom.& ibi per Inno de alios post eum. Praemissa tamen restringuntur hodie perro. lam cancellariae Apostolicae, de clausula a solutionis, quod non sitar agetur insordescentibus vltra iiij. menses, & consueuit esse regi la lxxiiij. incip. Item ne person pro quibus interae suae&α

x Mova; tis mustis modis fieri dicitur.

De aggravatione, dc aggra

uatione excommunicationis.

E AGGRAVATIONE, &r aggravatione sententiae excom

municationis, di sic de tertio qu sito dicendum est, quia multis modis fit i aggravatio, aliqua

do circa personam excommunicati tantum, de hoc multis modis,primo modo reperio, quod aggravatio fit circa personas participantium excommunicato , quia quanao subiiciuntur minori excommunicationi ratione huius m di participationis, ut in cap. statuimus. de senten. communiciin q. hoc tamen fieri non debet ante canonicam monitionem, saluis comstitutionibus contra tales legitime promulgaris, qui in crimine praesumunt participare damnato, ut ibi. item cum excommunicantur participantes, non ligantur personae illae, quae excipiuntur. xj. quaestio. iij. cap. quoniam multitos. similiteri r dilationem ab lutionis, de quo latius infra dicam, ubi de dilatione abs

Sexta.

litas actu. a Excommunistis, quibus cumus ipsi iure 'nulla. 3 Excommunicatio lata post iter amplum ad pro tali negotio, non valet. Et iuid de arripiente iter ad alium superiorem a

mferiorem . num.

Qemonstrare Iacto , plus est, quam verbis.s Archiepiscopus, an possit cani per viam qu

reia.

O Gerreptio itineris adsuperiorem tantum valet, quantum appellario. Et quomodo hoc intelligatur. 7 Remedium ordinarium, qua competit, nunquam . datur extraordinarium. O quomodo intelli

gatur.

8 Errori uolleres sis qualis dicatur. s Decretum dedatione tutoris, ubi error sata esse pressus, non valet. io sententia laeta a iudice non habente issiunturi iactionem, cuius vigore rubi sententiam, tum

ualet. ii Haereticus nonnim communicare.

Et quid in si penso.

I a Inhibitio aufert is istictionem iudici, adeὸ vim possit amplius ea pendente ferre sententiam.

Is Excommunicatio contra priuilegium non valet. I communicatio lara contra curiales curia Rem valeat, Arianguitur. 1 F Auditor cinera non potest citare perturbasores sua iurisdicti is extra curiam.

16 fuditore praetactus , quam dicatur habere po-i statem.

De excommunicatione ipis

iure nulla. 1A c TEN v s vidimus,quid iuris de iusta excommunicatione , de dependentibus ab ea, tam in forma, quam in substantia, seu eius eis eiu . Nunc consoluenter viadendum est similiter quid iuris de iniusta excommunicatione, sed quia nulla maior est liniustitia, quam nullitas, dicit Rota per AEsid. decisio. cccxliij. incipien. Appellans non tenetur . quae allegat Inn cen. in capit. dilecto. de appellat. ideo priuari H i videi

366쪽

364 De Irregularit.

videndum est de excommunicatione, quae est ipso iure nulla, de successive de iniusta, A si per hae nisteria se abo sexquaestiones primcipales, & ipsas singulariter per sngulas ex

minabo.

Primo itaque videbimus ,' quibus catabus excommunicatio sit ipso iure nulla. secund5, videbimus de iniusta excomniu-nicatione , virum sit excommunicatio , deliget. Tertiis, ad praecedentes videbimus , quot modis sententia excommunicationis dicatur iniusta, & in quibus casibus liget, Scin qui

bus non

Quarto, quot modis puniatur, qui exconis municat iniustE, vel non seruato iuris o dine. Qigintis, qualiter consulatur inius se excom

municato.

Sexto, de ultimo, an, de quando iniusta sti tentia fiat iusta propter contemptum, dequaquaestione supra pollicitus sitit hic dicere. Ad primum itaque dico ea, quae supra posui in quaestione, quomodo intelligatur illud Gregorii: sistentia pastoris siue iusta , siue iniusta timenda est, hic esse repetenda, & a plicanda, quibus addo decem alios casus, in a quibus excommunicatiot est ipso iure nulla: dixi ibi supra, quod exc6municatio lata post

post appellationem non ligat, per taper tuas. lesenten. excommuni cui nunc addo capit. ad

praesentiam. de appellatio. de addo, quod hoc sallit, si quis ignorante iudice appellauit, de

deinde citatus ab eo non comparuit, quia tunc tenebit sententia, si sierit lata ob talem comtumaciam, ut in cap. cum parati.deappellatio.

ecl. si quis ex aliena. ff. de iudici Scriptum est enim in lese, quod ex quacunque causa quis vocetur ad praetorem, ire tenetur. C siquis ui ius vocat. I. ij. de de hoc aliquid dicam infra, via tractabo de denunciatione excommuni

cationis.

Primus itaque casus diciorum decem c sium ultra praemittas, in quibus sententia ex comunicationis est ipso iure nulla, qua similis praemisso,videlicet cum sertur excommunica-3 uo t post iter arreptum ad Papam, vel sedem Apostolicam pro eodem negocio, ut in cap.

dilecti filij de appellatio.quia plus est prouocare facto, quam verbo, ut ibi dicitur, sicut dicit lex si tantum. g. si qui . ff. deae dissi edici dc L de quibus.in s. s. de le*desinat. cos quod plus est secto demonstrare, quam verbis, de idem

probatur in civi nostrum. dc cap. ad audientiam. de appel.

Sed hic incidenter quaero, quid de arti e

&Dispensat.

4 tet iter ad Metropolitanum , vel alium superiorem, inseriorem tamen 1 Papa' dicunt quidam, quod non sit idem, quia solus Papa est vocatus in plenitudinem potestatis, caeteri u ro in patiem sollicitudinis, ut ij.quaestio. . c. qui se scit. de cap.ad honorem. de usu pes. Alii dicunt, ut si iti omnes, quod, qui non potest adiri per viam querelae, non prodest itineris arreptio ad illum, sed Archiepiscopus non potest adiri per via querelae, sicut Papa, ergo &c. sed hoc sundamentum est falsum, quia immos Archiepiscopus t potest adiri per viam quo

lae, ut not.in cap. ad reprimendam. de ossicio ordi de in cap. sollicitudinem. de appellatio. Idem ergo dicendum est in Archiepiscopo, sicut in Papa in hoc casu: ubi enim eadem ratio est, idem ius este dicitur: supposito quod ict-nens arreptio non habeat vim verae, sed fiet e appellationis, vel simplicis querelae. Neco stat, quod Papa habeat plenitudinem potest iis,quia nusquam iure cautum reperitur, quod haec itineris arreptio sit priuilegiata ex sora plenitudine potestatis Papae, immo est inuenina iure, ubi ex simplicitate, vel ignorantia iuris, non interponitur appellatio Grinaliter, sed aditur superior, ad quem erat appellatio se maliter reserenda, ut infra dicam in sequeticisti, quia ut supra dixi plus est susto, quim ve 6 bo prouocare. Tencas ergo, quod 1 arreptio

itineris ad superiorem, ad quem erat api landum, tantum valet, quantum ipsa appellatio :quod omnino intelligendum elide arrepto ante sententiam, sicut de appellatione.arg. anobis. de sunt ex m.

Secundus casus, eum quis supponit se tuitioni, & erotectioni sedis Apostolicae omittendo ex limplicitate viam appellationis, quia

etiam tunc sententia excommuni tionis nor valet, ut est casus in cap. ad audientiam. de appellatio. nec obstat, quod dicatur, quod ubi 7 competit remedium tordinarium, non datur. extraordinarium, ut in Lincaus .fl demino. ocin j.de ij. de ossici iudi. & Rota in nouis decis ccxxiiii. incipi . sed contra absentem, de inde sum, quia illud habet locum, ubi adhuc potest appellari, quia tunc non datur restit tio, hic autem loquimur, quando fecit actum aequipollentem appellationi, per dict. cap. ad audientiam , nec ulterius poterat appellare, cum iam est et excommunicatus , dc appellatio sequens non suspendat executionem. Tertius casus est, quem supra posui interulectu dicti Gregorij, videlicet sententia past ris, dcta videlicet, ubi sententia continet in se intollerabilem iuris errorem, sed hic quaero,

a quis error i dicatur intolletabilis . Dic, quod

367쪽

Pars

sontinet in se pereatum, continet erro . rem intollerabilem, ut excomunicat,quia quis non percussit,uel non suratur, vel non moechatur, vel non adulteratur, vel quid simile turre . vel impossibile non sicit, tunc enim nutata est. vi in c. in patriam . in m de procur. & t lia nec de facto, nee de iure inducunt Obligationem, ut in c. fi n. de pactis. Vincentius t men intelligit de errore iuris. Vnde secundum eum in praedictis exemplis tenet excommunicatio , cuius opinio communiter reprobatur. Qitidam etiam dicunt, tunc demum esse errorem intollerabilem , cum est contra substantiam excommunicationis, piata communico te, quia paruisti mihi, vel superiori meo, & tuo: vel quia comparuisti citatus , H es obediens. prima opinio verior est, deprobatur aperte per text.in cap. si is qui praeest xj. quaestio.iij.in s. cum igitur subditi. cum dii bus cap. sequentibus : si tamen sit error in s cto, ut excommunico te, qilia spoli alti Titium , vel quia non satisfecisti Titio in centum, in quibus ei tenebaris, licet hoc manis fiε sit salsum, tamen tenet sententia, quia talis

causa possibilis est licet sit falsa, de tunc in pos sibilibus siue iusta, siue iniusta sit timenda, est

vi supra.

Sed contra videtur, quis i talis error faciat eam nullam, sicut error calculi. ff. de quaestio. senten. sine appellat. resti id. l.j.F.j.dc talis e ror facit ex haeredationem nulla L si posthumus. si deliber.&posthu. cum l. smitenti, sicui dicimus, quod non valet decretum t dedatione tutoris, ubi error facti est expressiis . l.tutoride L seia .ssde tutor.& curatoridat. Sed di allegatio per errorem sacta non tenet. C. si quis cautio. l. sed&s.f.fi.& T de fideius Ib.Lu quis. Solutio. Potest dici, quia in excommuniacatione lata per errorem iam tutius sit dicere, quia teneat, ut supra dixi, de quod absolu tur quo ad ecclesiam militantem, quo vero ad triumphantem,&Deum, non est ligatus. In dubius autem his sit absolutio ad cautelam, sine dii ficultate, de sic seruat curia, quia ubicunque haesitatur de validitate, vel inualidiatate excommunicationis , nunquam fit co

tentio, sed absolutio ad cautesam, & in magis idubiis fit absolutio ad effectum agendi cum

reincidentia in euentum validitatis excommunicationis. de se quotidie seruatur etiam in cauditorio Rotae. Quartus casus est, cum praecipitur alicui. tale quid, quod ad iurisdictionem praecipientis non spectat, licet alias non sit peccatum, ves impossibile, vel turpe: exemplum mand

1ur alicui. Nptouideat mihi de simplici, de

Sexta. 36 s

prouidet de curato, vel di itate serens excommunicationem in contradictores, es rebelles. to ut quotidie videmus, de non tenet i sententia, si contra dicitur, quia in potestate conferendi simplex non venit curatum, vel dignitas, d

se non est de comprehensis sub iurisdictionet excommunicantis, ut notain cap. fina. de probend. insi. Et idem dicendum est in casu, in quo praecipiens no habet iurisdietionem, quia ut supra dixi, de insta dicam,non tenet sente tia carente iurisdictione lata, de a non suo

iudice. I; Quintus casus est, cum haereticus t excommunicat, vel excommunicatur, ut xxiiij. quaeci. p.audiuimus de in c. ad probandum. de rei i. Sed an idem si in suspenso, dicam in-sa, in secunda parte huius rubricae, ubi de

hoc. Sextus casus, cum quis ante canonicam monitionem excommunicat maiori excommunicatione eos , qui participant excommunica

to in locutione, de alijs, in quibus participaro

prohibetur, ut in c. statuimus de sent . excOm-mu. dicam latius, ubi tracta de poena iniu- excommunicantis , de non seruato iuris ordine.

Septimus casus est, si seratur post inhibia a tionemra Papa, vel alio superiore, ut in capita

cum ad quorundam. de ex it . praelat. Octauus casus est, si Papa dicar, si qua contra haee sententia lata fiderit, ipsam decernimus non tenere, quia si post eam seratur, non tenet, ut in dictis c.cum ad quorundam. de ex-ees r. pr lat. Nonus casus est, si praelatus excommunicat ob denegatam procurationem excessuram, de

statutam in concilio Lateranensi , de qua indicto cap.ad quorundam.& in c.cum Apost

ius. de censi. Decimus casus est, cum sertur excommu-13 nicatior contra priuilegium, ut not.in cap. si ter noster. xvj. quaestio. i. de cap. cum olim . et

primo. de priuilendo hinc est, quod hodie cancellaria Apostolica apponit clausulam in si . literarum Apostolicarum, de praecipuὰ mand torum de prouidendo, de gratiarum expecta. tiuarum etiam in sernia pauperum , videlicet,

si alicui sit a sede praedicta, loquendo de A p

stolica concessum, quod suspendi, interdici, vel excommunicari non posui perliteras Ap stolicas, non facientes plenam, de exprellam de indulto huiusmodi mentionem alia dictae sedis indulgentia generali, vel speciali, de eiusq; toto tenore habenda sit mentio specialis,d: hoc ad tollendum huiusmodi priuileg. quibus tamen pro illa vice tantummodo det

g tur.

368쪽

Vndecimuin casum assirmative ponere non sum ausus, de tamen quaeram: quid de sententia excommunicationis i lata contra curi las curiae Romanae credo hodie esse distinguendum inter officiales curiae, & alios secum dum extrauagantem Eugenii illi. in fauorem curialium editam, qua inprcile cauetur, quod inciales dictae curiae non possint vocari coxam ordinarijs aliorum locorum, et dum sunt extra Romanam curiam, Nec si, quicunque accedentes ad Romanam curiam pro negoti js suis exequendis, & illis durantibus, Nec tales ipsi ordinarii , Nel etiam delegati praesumant contra tales procedere, aut in eos suspensionis interdicii, vel excommunicationis ossiciorum, seu beneficiorum, seu quamuis aliam sententiam promulgare cum interpositione d creti, irritantis cum appositione 1 innae excommunicationis in conirasacientes, & sic de OLficialibus diae curiae, de accedentibus ad eam pro eorum negocus, clarum est, sed ex his non est soluta quaestio, quia non omnes sunt ossiciales, nec omnes curiales habent causas, quid e so de aliis,qui nihil asunt in curia,sed tantum comedunt. videtur ei te dicendum, quod eo prehendantur omnes sub dispositione. c. per tuas. te maiori t. dc Obedien. tanten rex. ille loquitur de promotis per Papam, di non de curialibus. glo. tamen prima ibi, in versicu. sed nunquid videtur sentire, quod episcopus contra curialem possi i procedere propter crimen, sed non punire: sed debet mittere causam in

structam ad Papam, sed in s. dicit . quod quidam dicunt,q, episcopus eos disponere potest: sed innoc.tenet expresse contrarium: de similiaribus autem Papae, de aliorum dominorum Cardinalium, dum sunt in Romana curia, de ad seruitia eorum, credo, quod extra curiam vocari non possint, de sic seruatur, dum autem sunt extra curiam, credo locum eme dispositioni dictae glo. licet loquatur, ut dixi de proni tisi Papa, de non de alijs, de hoc intelligo, si

sunt extra curiam animo redeundi ad elidem , alias credo omnes subesse ordinariis locorum tam ratione contractus, qtiam beneficii, de dolicti, fatua dispositione.c. primi. de priuile. in

vi. sed hodie inoleuit contra praemissit nouus stilus, quia eo ipso, quod curiales conueniuntur coram suis ordinarus, in qtiauis causa r

currunt ad auditorem Camerae Apoliolicae, de obtinent inhibitiones in modum munitorii poenalis sub praetextu generalis commissionis, de indulii per sedem Apositis acti, qui cum alas haberet ambitum urbis sub sua iurisdictione, hodie etiam habet ambitum orbis. Et D iniui de Rota in collectis per .uid. Pellam eis decis ccx. incip.In causa D. Sy.dicunt, la ditor camerael perturbatores siet iurisdii H

nis, non potest citare extra curiam , quia non

est seneralis auditor Papae , licet pratumlat ideo prohibitus fuit per Papam dic in causis beneficialibus se impoliret, quia ossicium csi tantum audire causas curti sanorum, de Pothas stat edicti audit ocist vide etiam aliani decilionem eiusdem AEgi dij, num.cxcvj. iocis'. virum auditor camerae Apostolicae, de aliam num. . incip. Concluso, quod auditor camerae, quae dicit, quM auditor camerae nullo modo potest citare extra curiam, nisi habeat ad hoc a P speciale mandatum , vel nisi super hoc in seuo casu speciali habeat specialem consueti dinem, quia per se citet contra ius, ut not. I Mo.in regula in generali, contra quod non potest auditor camerae, immo nec came rius, Vel alius, praeter Papam. Item quia curia est sibi, ut supra dixi, pro territorio: erso non potest citare psonaliteride addit aedecisio Ilaec formalia vetta, videsicet, de in hoc arguitur eius temeritas, quia praetendit se executorem processitum, qui sunt in coena dominu immo omnium constitutionum 'Papalium tanquam o

dinarius, de per hoc omnem iurisdictionem ordinariorum, immo potius Apostolicam occupare nititur. haec ibi .

a mmmmmicatio iniusta, an sit excommimicatio. 3 Excommunicatas initi Iὸ, ab ipsa non recipit do

4 ra conmunicariis Musia, quam haleat essem .

De iniusta excommunicatione.

Ini Mus de nullitate sententiae

excommunicationis, nunc con

sequenter videndum est de ini istitia sententiae excommunicationis , licet omnis sententia nulla sit iniusta , de nulla maior uir iniustitia, quini nullitas, ut dicit Rota sit pra alleg. de cisi AEgid.deos. cccxliij. incip. Appellans non

x tenetur, tamen omnis i sementia inausia non est nulla. Ideo videamus de iniusta excomm nicatione, pro cuius Visone primo quaero, anx iniusta excommunicatios iit excommunicatiordo videtur dicendum, quod non, quia quiex-3 communicatur, si inon meruit excommunicari, non nocet ei, dummodo non contemnat. . qu stimiij. audi deniquc. s.cum ergo.& in capti si quis non recto. de cap. notandum. in sine. xxiiii. quaestio ii l. dc in cap. x tuas.

De Irregularit &Dispensat.

369쪽

Pars Sexta.

i de sentent. excommu. Igitur non est praecisus ab ecclesia immo est particeps orationum eccleii , se est de ea metuo, licet non numero, α sic non est separatus a bonis spiritibus, unde nec excommunicatus. item, ut habetur in iiij. sententiarum disi. xviij. de Hieronymus super Matth.ubi dominus ait Petro, Tibi dabo Uaues &c. dc quicquid ligaueris Sc. huc linquit locu quidem non intelligetes, aliquid si linunt de supercilio pharisaeorum, ut damnare innoxios, vel soluere se putent noxios, cum apud Deum non sacerdotum sententia , sed reorum ita quaeratiir, ex quibus verbis videtur innui, quod iniusta excommunicatio non ligat,& sic non sit excommunicatio. Sed contra not.in c. de illicita. xxiiij. quaest. iij. ibi, siquis autem aduersias caiisam excomunieauerit aliquem, ille quidem,qui ex nam ni clitus est, maioris sacerdotis auctoritate ad gratiam sanctae communionis redeat, ergo at excommunicatus, licet iniustλsolutio. iniusta excommunicatio non sep xat a fructu ecclesiae, quia, qui timet dominum in inadatis eius, beatus est, de particeps est omnium timentium eum. Privat tamen iniusta 4 texcommunicatio speciali oratione ab ecclesia, quia ecclesia specialiter non orat pro excinmunicato,& priuat a participatione hominu , ut satis silpra dictum fuit,& hoc quoad eccle-sam militantem,quo vero ad triumphante sμcus,& mala excom in unicatio non contemnitur, ut insta dicam. Adalictoritatem vero Hieronymi dicetis, quod intelligitur de illis sace

doribus, qui credebant excommunicationemini ullam tenere,& nocere in nocetibus quo ad omnia, cum in veritate non noceat, niti tantuquoad aliqua, ut praedixi, immo potius, si humiliter sustinetur prodest ad salutem. Ad illud autem quodcunque ligaueris &c.

intelligitur secundum Tarant cialem , et omnes claue non errante,& scintelligit.in sente. in dicta dist.xviij. de hoc quo ad ecclesia triumphantem,quo vero ad militantem, etiamsi clauis erret, remanet ligamem

ot modis sententia excommunicationis dicatur iniusta.

iusta excommunicatione clure

scat, quaero, quot modis sent A, tiat excommunicationis dicatur

iniusta, & in quibus liget, &in qiiibps non.

Dicas, in tribus modis dicitur iniusta per ompositum iusta,quae propterea dicitur iusta tritius modis,uidelicet ex ordine, ex animo, & ex causa, puta quando in excommunicato subest peccatum, vis dixi, ubi tractaui, pro quo peccato ferri debeat excommunicatio. Ex ordine, quando seruatus est in causa ordo iudiciarius , ut etiam sipra dixi.quo ordine, vel quibus obsecitantus serri debeat excommunicati exanimo,quando non timore, vel precio, odio, vel amore sertur: sicut enim ait Gregorius, his quaa tuor modis,i iudicium humanum peruertitur. . l.iss. in c. luatuo unde Tarantesi. ponit hos versus,videlicet.

Qinuo ista vinor, odium, dilectio, census. Saepe solantho tu rectosperuerteres s. Similiter quoque totidem modis contrarijs dicitur iniusta. Igitur si excommunieatio histribus modis Gerat,non est tenenda, nec ab ea appellandum cum nulla sit. Si autem ex cauta,& ordine fuerit iniusta, nulla est, & s militer ab ea non est appellandu. Si autem suerat iniusta exca; si,&exanimo sed ex ordine iusta, tenenda est, A est appellandum ab ipsa. 3 Similiter, si fuerit iustal ex causa, S: ex animo, iniusta vero ex ordine, firmitatem n5 obtinet, ut ij.quaest.vj. c. si quis appellat. dissinitiva.cum .f. im.& xj. q.j.3.pen.& sic tenuerunt antiqui,ut refert Ray. qui tamen dicit , ψ qu cunque modo sit iniusta etiam illis tribus ira dis, tenet,& ligat,quoad ecclesiam militatem,

dummodo lata sit ab habente iurisdictionem

excommunicandi, & in excommunicatum,&allegat.csi episcopus serte iratus, ubi dicitur, cito, & aspere.xj. q. iij. nam cum dicit, cito, videt ut loqui de sententia iniusta ex ordine,& in hoc tamen discrepare.& disterre videtur ab antiquis in eo,qubd dicit sententiam iniustam ex

ordine tenere,quorum tamen sententiam secutus est Gostr. de hodie not. in c. cum medicin

lis. de sent excom in vj ibi sententiam ipsam sine dissicultate relaxans,ubi dicitur, quod se tentia lata ordine iudiciario praetermissis nulla est ipso iure, & idem not. in i cum iudex. &l probatam.C. de sent.& interlocuta

expensus, oenitere se, o quale, O qu uum

erit.

3 cuidsi excommunis: oesiet aliquodbeneficium coli latum, priuatusfuisset propter talam excomi municationem eo iocatur excommunicans ad

370쪽

De Irregularit. & Dispensatio.

Me enavi interesse. sententia tripliciter dicituri iniusta. Excommunicatio iniusta an possispristine aliquem ab ingressu ecclesiae. 6 Pcccato non Ouittuntur absq; gratia.

modis puniatur excom

municans non seruato iuris ordib

iae, vel alias iniustE.

to, videlicet quot modis punia tur, qui non seria ato iuris ordine. vel alias iniuies aliquem excoria

municat. dicas, ' pinna t ipsius multiplex est. Prima enim est poena sacrilegij,

ut alis.q. iij. c. non in perpetuum. Secunda,quia excommunicato contra exta municatorem datur aerio iniuriarum, ut in c.

demeraria,& c. illud. xj. q. iij. Tertia, est priuatio per mensem ab ingressa ecclesiae,& priuatur communione aliorum arbitrio superioris, alias nihilominus mulctandus, si ei visum fuerit expedire.

Quarto tenetur excona municato ad expe sis, S interet se, ut xxiiij. q. iij. c. de illicita.& c. sacto . de e. cum medicitialis. de senten. ex conu muni c. in vj.

Sed hie incidenter quaero , quia hoc quotia dianum est, quale, & quantum terit illud interesseὶ Dicas, m erit secundum damna,quet saninuit circa sumptus litis,& in illius depende, tibiis, & illa declarabit cum iuramento, D tuc iudex illo delato moderabitur,& taxabit,ut is .

quaeli. s. c. imprimis.& l. quando. C.Vnde vi. d . de taxatione iudicis not. in c. fi.de in c. constit. de procura.

Sed non prie termitto quaerere, quod quotidie accidit. Iudex ea communicat Titium clericum non seruato iuris ordine, vel alias iniustE: excommunicatus eligitur, vel ei consertur boneficium alias canonicἡ ab ignoratibus ipsum

comunicatum, cassatureteistio, vel collatio declaratur nulla ob talem excommunicati L3 nunquid hoc interessei extimabitur, quod beneficium non sitast nitus tec in c. super in

s a. l.q. v. videtur sentire,quod sic, ibi, in s. ubi dicit, ut presbyter quicquid, iniuste amiserat, ac sacerdotium accipiat, & intora beneficia . ire istud interes le est circa rem: racit text. de ibi 'gl in vetbo quicquid in c. si quis .de cler. et prinino. xij.q. ij. Facit t. lulianus.in princ. st de

empl. secus si interesse esset extra rem, per t. casterilis. . cum per viaitorem sed credo esse di-4 stinguendum: nam cum sentetia tripliciteri dicatur iniusta, ut s. dixi,videlicet ex causa, exordine, ex animo praesupposita semper dictione, aliis semper nulla, pernot. in cle. vecalumnijs. de re iuui.& per modernos in c. di lecto. de appella. praecipue per d. Praepost. dc Philip .Fran. ibidem in vers. L. quaeritur in prima col. ibi,quarto limita, nisi sit talis nullitas: primo casu videlicet ex causa, debet, qui eam tulit ad mandatum superioris sine di incultate

relaxare, & tenebit ut excommunicato ad interesse, alias nihilominus, si culpae qualitas postulauerit superioris arbitrio puniendus, & sic

intelligo. s.caucat etiam. c. sacro. de sent. exta. Item debet per tantum tempus a sacra communione abstinere, quantum maiori sacerdoti vi

sum fuerit, & sic etiam intelligo. ci de illicita. in princ. iiij .q. iij. supra alleg. Secundo vero casu, videlicet, si ex ordine sit iniusta, distinguo sicividelicet,quia si ille ordo.

de quo in c. sacro. in princ. non sit seruatus, ut missa competenti monitione,& praeses, tinus personis icioneis, tunc lator eius, etiam si alias iusta fuerit excommunicatio, erit suspensiis, siue interdictus per mensem ab ineressu ecclesiae, alia nihilominus poena puniendus, s vi sit in suerit expedire superiori, ut supra:& sie intelligo d. c. sacro. in prin.& d. c. de illicita. in F. ea statis, ubi sit biungitur,q, nemo praeposter uel Pr propere, videlicet non monitus, nec c uictus est iudicadus. Si autem si ex ordine sententia iniusta, quia non sit seruatus ordo ille, qui ponitur, ει traditur in c. cum medicinalis, tunc dico latorem excommunicationis teneri de iure ad prenas ibidem expressas. Tertio vero, δ vicinio casu, videlicet si ex animo fiteri t iniusta, quia propter odium, aut gratiam, aut sordes, ut quotidie fieri videmus.

poteti distingui sic, videlicet quia, aut ille, qui

Crat excommunicatus, poterat ius se excommunicari, ob quam causant suit comunicatus , aut non .priino casu distinguo, quia si per odiu, vel fraiiam est excommunicatus, tunc non inuenio aliam poenam, nisi quia credo excommunicatorem peccat se mortaliteri simili eius, qd dixit Augustinus in quaestionibus Exodi dicentis, ' si mini ster iustitiae occidit eum , quem iudex iusserat occidi, sed non ei iusserat, sed sponte secit, profecto homicida est,etiam si intersciat eum, quem scit a iudice debuisse occidi, vedicit tex. in c. si minister. xxiij. q. v. Si autem propter sordes puta pecuni aut muneribus, vel alio iniusto modo, ut aiunt m .lis artibus, ut excommunicatus, licet alias posset iustE excommunicari, tunc excommunica

tor est ab executione ossici j per annum sit spm-sus de iure, ut in ocum aeterni. de re iudi. in s. si autem aliis iuste non poterit excommuni

xi,& nibilominus per gratiam, odium, vel f

SEARCH

MENU NAVIGATION