장음표시 사용
381쪽
eommunicaret . & publicaret, & hanc practicam etiam hodie semiat curia, ct praecipuὰ auditor ca inerae, qui iudicialiter comminatur dubitori, vel contumaci, quδd niti ad primi, vel secundam audientiam satisfecerit, excommunicabit, α sic haesitari posset post terminu. de excommunicatione. Alio quoque modo dubitari potest. vr quia in veritate scit se fit ille excommunicatum, tamen, quia scit iudicem benignum, vel ex alia causa credit, quod absoluit eundem, vel sententiam relaxaverit; tertio etiam modo, cum ignoratur. virum ante appellationem legitimam, vel post fuerit lata sententia, in primo casti potest dici v donee certum sit de sententia, non debet ab alijs euitari: An 36 autem ipset se communioni fidelium debeat ingerere, suae conscientiae relinquendum est,
lii secundo autem casu credo,qudd nec ipse debet se communioni ingerere. nec alij debentes communicare. qiuoadusque de ipsius absolutione legitii ne constiterit, ut in c. sicut nobis, de sentent. excommunicationis.&vj.q. Vir. c. s. In tertio autem casu distinguo, quia aut taliter excommunicatus est certus de ipso faelo,
aut incertus, si certus, subdistinguo, quia aut scit appellationem legitimam non praecessissse, de tunc debet , communione hominum abstinere, aut scit praecessile, & tunc siue probare possit, siue non, credit Pet. de Tarantasia, qtiod possit communicare cum fidelibus, non tamean publico ne alios scandalizet, si autem incertus est. siue dubius. credit potius, quod indistincte debeat abstinere.
s fio quaerendum est, virum ab alijs debeatr7 euitari ille, de quo ignoratur, utrum antet apypulationem legitimam, vel post fuerit ex com in unicatus. Et idem Pet r. credit, quod non, ut in cap. cum tu fili .de testi. via quidam testes
Ia i iurauerant, quod post appellationem lata se erat excommunicatio Alii autem, quod antea,&ibi Papa iudicat, quδd sententia non teneat, quia utrunque paruit. L ιν post appellationem,& ante sententiam lata fuerat, per quod prouidetur & ipsis, contra quos fuerat lata sententia , cum possent postmodum absolutionem petere ad cautelam etiam pro testibus, ne deperiurio notaremur, ut in c. cum dilectus. de ordi. cognitione. L Lucius. ff. de his qui notainiam. hi tamen re ipsa in opinione hominum non effugii int infimie notam, ut si de obsequi
liber. l. ij. & c. testimonium, de resti. quia sic dis lingitendum dicit ei Ie idem Peti ubi tabit tio de facto emergit.
Si autem de iure sit dubitatio, puta qui
certa est excommunicatio, sed incertum, utrurs teneat i appellatio potius existimat Per. eo talem euitandum quim sibi in dubio communicandum, ut in c. illud. de cler. excommvn. ministi magis enim praesumendum est pro sententia, quam pro appellatione, quod patet ex eo, zo quia appellans t tenetur probare sententiam iniustam, ut in cicum in ecclesia, de appellat.& esili mile, in l. minor visimiquinque annis in fi T de minor. licet in c. dilectus filius .de appell. videatur notari contra, ubi videtur quisdmagis statur in dubio appellationi, quam d
nunciationi excommunicationis. vel etiam ipsi excommunicati, si quod erat ibi dubium, qd patet ex eo, qudd ibi dicit Papa: Senonenses canonicos, qui saniori dum consilio communicauerunt eidem, ut appellationi ad nos i
ter positae, magis 'li1 in denunciationi ab A chiepiscopo sata deferrenti in culpabiles iudicamus, vel si erat dubium, non erat dubium iuris, sed facti. Sed de tenendum est, quδd no solum in hoe easu, sed etiam semper in iudicio animae, de sic
in foro conscientiae, α soto poli tutior via est. eligenda. s. ut praesumatur quis excommunicaar ius, i ubi de iure dubitatur, & se petet absolutionem ad cautelam: melius enim est, ut sic communicatus sociat se absolui, quam quod decidat non petita absolutione. xiij.q. iij. cap.
Et dixi in iudicio animae, & soro conscientiae, S: poli, quia in contentioso secus, immo contrarium erςsumendum est, pro quo do tra. qtia si expressum in cap. cum tu. de testi. de hoc ideo est, quia excommunicatio est odiosa, de damnosa: odia vero sunt restringenda, ut in regula odia. in η.3c c. poenae, depcinit. di . sicut ei iam dicimus in mortuo, pro quo est sperandum de praesumendum, de pro eo orandum, a g. c. ij. de presbyteri non bapti.
Qv AERo successiuὸ similiter de utili, de
quotidiana quaestione, videlicet utrum o cometa municatus t ante denunciationem sit euitandus, cum iam si verὸ excommunicatus, S sic an denunciatio sit de substantia o communicationis , de absolui edico, qu bis sit euitandus, nee si de substantia denunciatio: eo enim ipso, quod scio te ex conana unicatum, teneor te euitare, pro quo alleg. rex. in c.cum non ab homine. io primo resp. de sentcnt. commvn.a3 de eli ratio, quia, qui ' certus est, certio rati non debet, oe denunciatio fit pro nescientibus, non autem scientibus, viasi de acti .em p.
382쪽
38o De Irrem larit.& Dispensatio.
l. in ilia. de in c. si inimicus.xeiij. dist. item qui excommi inicatio secum habet exemitionem Iut supra dixi ,& in c. palloralis. de appeti. α ζα laeus test, qui ligat, & non homo. xi.q. iij.c. nemo, ibi bon. glo. de hoc verum eli quo ad Deuin, si est iiilla, de nisi solus scit te elle exco-
inimicatuin , quia tunc non teneor te euitare,
ut Ind. c. cuni non ab homine; quod intellige in publico, quia in priuato teneor, quia tunc non generatur sca lallam tibi poci inina, vi ind. c. cum non ab homine, M satis supra dixi, quo facit rex. in c. si tantum. vi. q. ij. 5c ibio. glo. litam ad hoc omnino vide. cum alleg. ad materiam . de licet haec de iure vera lint,t men Martiniis Papa V. in Concit.Constan. itatuit ,-ordinauit , quod de cetero nullus par ticipans cum excommunicato maiori excommunicatione incurrat minorem, nisi fuerit publicatus nominatim excepto casu notorio C nonis, si quis suadente.xvis. q. iiij.
CoNfEQUENTER. quaero etiam de quotlia diana quaestione. Episcopus demandat lace doti, vi pronunciet Titium excommunicatum
insta miliarum solemnia, nunquid idem saceldi s dos t ante denunciationem tenetur eum euitare viti mandato Garsias dixit, quod si iudex ordinarius hoc mandat, statim eum mittare tenetur & publice, de priuatim, quia credendum est si iis ordinario, licet aliter non constet de
Seὰ quid in delegato, dico idem elle, nisi
probabiliter dubitetur de eius iurisdictione, quia tunc non tenetur parere, arg.c.cum in iare peritus.de ossi .duleg.
Sin magis,& utilius quaero, nunquid in soto contentioso huiusmodi liter . seu man-:6 data t ordinarii, vel delegatis sufficiant, nisi alio modo constet de ipsa excommunicatione. Idem Garc ut refert Taranias dicit, quod no, de quo supra satis dixi,ubi tractauian, dc qua- do quis dicatur scire aliquem elle excommu
Sed quid si episcopus mandat sacerdoti, ut
Titium excommunicet, an antequam pronun- ciet, teneatur ipsum euitare saltem secret E.
Idem dicit eundem dixisse, quM non.
AERENtuM est ulterius, quandiu sit euitandus, qui semel fuit excommunicatus, cst publicatus, de t dicendum est, quM tamdiu,
donec iuxta sormam eccles et fuerit absolutias, de propterea , licet excommunicatus iuras letrarere mandatis ecclesiae, vel satisfacere inii malo, vel creditori, ad cuius instantiam fuerat communicatus, non propterea est absolutus, ideo eluitandus, ut in d. c. cum desiderescpri mo responso, & in s. fina. & in c. sacris. de
Sed quia haec materia frequens est, de quotidiana,ci rca eam ideo quaeram de pluribiis utialibus quaellionibus.
ATRO itaque primo quid si excomm a s nicatus dicat i se scire absolutum a superiore
excommunicantis, nunquid erit euitandus, an credatur sibi aisserentiὶ dico non esse crede dum, nisi ostendat literas suae absolutionis,vel alii et per idoneos testes, aut documenta eam probet, ut in c. si cum nobis. de sent. excommvn. dc ix. quaestio. i. cap. fina. 5: xxiiij. quin stio. i. cap. miramur. & ibi glosi dein capitu. didici.s.quaestio.vij. ec in cap. ex parte, de os fici ordin.
AESTIO XIIII. αρ SED quid si ostendit literas suae t absioli
tionis, sed facti seriem non continent, quare suerit excommunicatus, Dicas ei non prodesse, ut in cap. super eo. de coli cle. de mul. 1
S ε o quid si pro pluribus causis sueti te
3o communicatus, nunquid i omnes debente timiὶ dicas, quod sic, quod si aliter, non est abendus pro absoluto, ut in c. cum pro causa, de sententi excomm . dc in c. ex parte . de ossi. delegati. de ratio est, quia praeces verit xi non nituntur, de falsus praecator caret impetratis tacita veritate, ut in c. super literis. δο α dilectus. de rescript.
Sso strictius quaero : excommunicatus 3 i ostendit i literas suae absolutionis, ubi contianetur, quM absolutus est ab omnibus excommunicationibus , quasque unquam incurrit toto tempore vitae suae, vel a tali tempore estra, nulla causa specialiter expressa de aliqua speciali excommunicatione, nunquid tales uterae sussiciant, etiam hoc vidi in praep
ni in signaturae iustitiae , ubi impugnabatur quaedam
383쪽
qviedam similis absolutio, impensa per auditorem camerae, licebatur elli: dili inguenduin, Paut ante impetrationem literarum erat sibi mora quaestio superati tua speciali excommimic tione, aut non, si mota, dictum suit, quod huiusmodi literae non sussiciebant, nisi de absolutione illius specialiter contineatur, si vero non mota, fuit dictum, quod sumetant: consultius tamen agitur si de unaquaq; excommunicatione fiat specifica, & indiuidua mentio, si de eis recolit, & pollea subiungit clausulam genet lem sic, videlicet, remittimus ad vos Titium absolutum tali,& tali excommunicatione ob talem, de talem causam in eum fiat minatam,&ab omnibus alijs, quas usque ad hanc diem in currit, vel potuit incurrille .
SED successiuὰ prosequendo quaero, quid 32 si excommunicatus narrauit i pro absolutione obtinenda partem veritatis fa sti sitae excommunicationis, & non totam veritatem, nun
quid excommunicator pyterit ipsum repelle re; ut suspectum, quod non dixerit superiori absoluenti vetitatem 3 Respondeo, quod i perior poterit ipsum compellcre ad praesta dam purgationem, quod consessus sit veritatem, ut in c. ex parte. de ossici ord. laoc tamen moderando, quatenus infamia laboraret publica, quod veritatem non dixerit, alias non, ut in c.nos inter alios.depurga can. & ibi f.,
NE c me praeteribit quaestio haec, ut virum 33 excommunicatori possit concedere licentiam alicui, ut participet cum excommunicato line metu peccati puta minoris excommunicationis, participando cum excommunicato malo
xi :& videtur dicendum, quod sic, nam Papa dat licentiam multis pellionis, participandi caexcommunicatis sine metu peccati, ut legitur
xj. q. ij.c. quoniam multos. 5 in c. inter alia. dccisi vere. te sent.excom. sed contra videtur notari in c. nulli.eo tit.ubi dicitur, nulli se possine pri xiilegio Apostolicae sedis tueri, quominus excommunicatos vitare debeant: sed ad hoe dici posset illud esse de iure communi, sed secus de iure speciali, & priuato, ut ex speciali priuilegio, de qlio quaestio nostra intelligit, dum in ea dicitur posse concedere, ex quibus verbis innuitur, quod nisi contrarium concedatur, firma stat iuris dispositio in contrarium. Dice dum est ergo Papam hic concedere posse, in
SED consequenterquςro,utrum Papa potest: itatuere, quod participantes cum incom
municatis non peccent, nec incurratur minor
excommunicatio. Aliqui dicunt, quod non,
cum canon iste datus sit ab Apostolo ad Corinthios, ut supra dixi in principio huius tituli, si
quis stater nominatur,&c.de a tota ecclesia sit confirmata, usque ad animam,d sanguinein ipsum defendere tenetur. argv.xxv.q. i. c. sunt qui dicunt. Praeterea alii dicunt Papam hoc non posse cum decoloraretur uniuet salis itatus ecclesiae, qubd Papa non potet incere, si-3 cuti diximus, quod Papa i potest sine causa priuare multos episcopos , sed non omnes propter talem decolorationem . Praeterea Pap potest dispensare contra Apostolum, saltem ex causa, ut capra dixi de dispensatione Papae. i Hugatio. quem refert,cismi litur Tarant. tenuit, 'ubd Papa possit etiam statuendo ius commune, cum hoc non tangat articulos fidei, do hoc possit explenitudine potestatis, & dicit Tarant. meminisse videre se transcriptum In--:Palta Quarti . literarum eiusdem direct O fratribus Praedicatoribus,quos mittebat adu presisandu infidelibus nationibus,& scismaticis,in quibus interalia dicebatur costitutis ibidem, no obstate, si aliqua sunt comunicatione ligati, in verbis, ossicio, & cibo, ac in alijs secure communicare possitis. Sed haec non videntur susscere bene ponderanti, quia unicui que haec licere videtur, cum participat excommunicato causa reducendi eum ad gremium ecclesiae. Vnde ortum est quasi prouerbium, & vulgaris sermo, dum participamus excommunicato; loquor in conuertendo, qilia in conuertendo errantem acquirimus meritum. in
conuertendo enim captiuitatem Syon, facti tamus sicut consolati. Tunc repletum est gaudio os nostrum, & lingua nostra exultatione: huius itaque quaestionis decisionem dimittam maioribus meis, ne videar ponere os in cor-lum , cum ipsam dii sicilem reputem admodu, sed pro eius solutione videntur ea, quae supra dixi in qua.stione, ut rum excommunicatio possit suspendi ad tempus.
Co NIE QVE N TE R. quaero, trum ci ricit Miti teneantur euitare praelatum sirum e communicatum 2 videtur dicendum, quod non: hi enim sunt de illis personis, quae in c. uoniam multos. xj.q.iij. & e. cum desideres. e sen. com.continentur. Sed contrarium est Verius, ut in c. miratur. iij. dilti quia non ita
384쪽
astricti senteniscopo, vel praelato suo, sicut talij , & rustici tuis lisperioribus, ideo isti non inparantur illis; u tamen clericus est ad se uitia domestica episcopi, vel praelati, temporalis seruitii ratione non tenetur euitare dominum excommunicatum, sicut nec rustici , aut
filis, & alij,de quibus in d.c.quoniam multos. idem dixerunt antiqui docto. de monachis,& alijs claustralibus, qui sunt quasi filij abbatis, & continui contubernales, ideo pariter e cusuitur in hoc.
SED curiosius quaero, an Papat comm nicando excommunicato incidat in canonem, an videatur ipsum absoluere Dicas, quod non, licet non benefaciat communicando, di-33 cit Pei.de Taranti hic, quia Papa t est solutus
legibus, tamen debet vivere secundum leges , ideo non benefacit participando, licet non in currat in canonem,de dicit unicum esse casum, in quo Papat incurrit excommunicationem, videlicet in casu excommunicationis latri contra haereticos, vel Autores eorum, sed nihil allegat, sed videtur texapertus.& ibi glo. in verbo haeresim, in c.acatius.el primo. iiij.q.j. An vero per salutationem Papa videatur ab luere excommunicatumὶ dicam insta, ubi tractibimus de absolutione excommunicationis, hodie vide rex.in clem.fi. inci p. Si Rom. Ponti sexde senti coma
Hic consequenter quaero, an participans KO t excommunicato a suo inferiore sit excommunicatus. Pone, A rchidiaconus excommunieat suu subditum, an episcopus participado incurrat excommunicationem λ dicendum est. quod sic. quia ligatur 1 canone.xj. quaest. iij. c. qui merito. Sed quaero, i quo soluetur, cum canon, Pautem .de poenit. & remissi dicat , quod nullus
potest ligati, vel solui, nisi a suo iudire dicas, quod abiblui poterit a simplici sacerdote, nisi
communicauerit excommunicato in crimine. Vt in c.nuperide sent. excom. α c. qui merito.
AERO etiam consequenter, an com- r municans texcommunicato a se sit excomm
nicatust ad quM dico, 'ubd sic, quia in Grit minorem, quoniam illa a iure, non autem si homine infligitur, ut in Ac. qui meritisat j.
q.iij.ut supra dixi, & in d. e. nuper. unde non dicitur ligati sua sententia, sed sententia iuris. α sic tenet Host. in summa huius tituli, in s.&quae sit poena.in vers. quid si episcopus. Nec obstant, quae in contrarium adduci postent, videlicet nemo potest esse iudex sui j ditius, nec se ipsum ligare, vel soluere, ut supra dixi in illis octo regulis, per rex. i αj. iiij. iiii.& l.penui. isde arbit.& Uulianus. delud. de Lilleiquo.f. tempestivum. cad treb. Sed quid 62 si communicat i ei in illo crimine, pro quo eu
excommunicat, vel excommunicauerat eum,
cum fautoribus, vel communicantibus suis, de ipse postea illi communicat. Rayn. in his duobus casibus dixit excommunicatorem cia se ligatum excommunicatione maiori,non sua sententia, sed iuris, ut etiam supra dixi per d. decretalem nuper, de absolui debere, suo superiore, quia licut etiam supra dixi, veluti nemo potest seipsum luare, ita nec soluere. Sed hoc non placuit Goilr. qui immodicit, quod
in neutro istorum casuum participans excommunicato incurret excommunicationem maiorem, de quo insta proxim ,& sequenti qua stio.latius dicam incurrere: in primo quidem non, quia cum dicit Innoc. III. in illa decret
63 li nuper, quod participans lin crimine delinquit in eum, qui damnauit, &ideb eo , vel eius superiore debet absolui, ut in illa decret. nuper: patet ergo, quia communicans in criamine, incurrit excommunicationem 1 iudice de non a iure; ergo ille, qui tulit sententiam .
non incurrit excommunicationem maiorem ,
quia esset excommunicatus a semetipso , quod cise non potest, ut etiam satis supra dixi in diruetis octo regulis. Se idem dicit in secundo ca
su, nam cum quis excommunicatur cum com
municatoribus suis, pari excommunicationis vinculo cum ipso principaliasti insuntur, ut not.in c.excelletissmusat j.q.iij. unde S in hoc casu, cum nullus sua sententia ligari possit, ut diebam est, contrahit minorem excommunicationem: illa enim , tute contrahitur, ut supra , maiorem autem in hoc casu contrahit nullo modo.
HI C itaque consequenter quaero illud, de
quo proxime dixi, qnomodo potest quis t ex
sola participatione excommunicati contrahere maiorem excommunicationem.
Mirum enim videtur , qualiter sententia 4s t excommunicationis liget illos,de quibus n5suit dictum, vel cogitatum,neque in processu, neque in sententia, cum res iudieata illi soli noceat, dc illos comprehendat, contra quos i dicat o
385쪽
Elaatur, ut in c.inter dilectus. de fideiussi & c.
pen.& l. cum quaeritur. fi de excep. rei tui . nec
εο ex posti facto potest augeri obligatio, ut T de
sententiana noua interpellatione opus est. l. nsi potest. iisde re iud. item incomteniens esset, P67 quis non citatust non monitus excommunicaretur,ut in c. sacro. de sent. ex coni.& si iecus fieret, haec sententia secundum hoc non dissertet, canone latae sententiae, cum tamen haec sententia non sit generalis. sicut canon, cum tantum unam personam comprehendat. Solutio.
Dixerunt antiqui doct.qubd nullus particitipans excommuni caro incidit in maiorem, nisi cum sub hac forma fit excommunicatio, vide
licet, excommunico te cum omnibus communicantibus tibi, siue tecum,& sic intellexerunt illam decretalem nuper. de seri t. excom. ubi de hoc, sed hoc exprelle reprobatur in c. si concubinae. . it. Tu ergo dic ad duo prima, qubdimmo cogitat excommunicas de participantibus, & contra eos iudicat, vel si ipse non comgitat, & iudicat, ipsum ius sic statuit, & Apostolus dixit, Agentes,& consentientes pari pinna punicntes , de transumptiueinc de ossici deleg. Ad tertium dico, qubd reuera non augetur obligatio ex post facto, ubi res permanet in eodem statu.
Ad quartum dico, quod illud, q, dicitur, ex quo post sententiam aliquid accidit, noua interpellatione opus este intelligitur, si prius n5 erat interpellatio Acha, sed hic saeta est, ut praedixi per ipsum ius, & per Apostolum, de sortEper ipsum excommunicatorem.
Ad quintum dico, quod participans iam videtur monitus in admonitione facta principali criminos Θ,& extimari debet interionem eliseipsius iudicantis, ut optimum effectum sua sententia sortiatur. Item cogitare debet, quod ubi eadem ratio, ibi idem iit ius, ct de simili- 8 bus t , idem sit iudicium, ut in c. translato. de
constit. & quotiens ex una radice vitium nascitur, consequens est, ut una, eademque lege tollatur, ut in l. si libertam.C. denup.&j.q.j. c. si
cui Christus.& xxij.q. ij.c. si quis periurus. Ad ultimum potest dici, quod quo ad hoc non dissest sententia inlisa canone latae sententiet,vel dic melius,qubd immo disseri, nam ibi
contrahitur excommunicatio tantii in ex participatione criminis illius, contra quem fertur, hic vero non ex hoc tantum, sed etiam ex participatione criminosi: tripliciter enim contrahitur excommunicatio ipso iure, ut supra dixi, ubi tractaui quot modis incurritur ea-
QVAERo de eo, quod quotidie in facto contingit dubitari, videlicet virum si prolata 49 suetiit excommunicatio coira aliquem in modum exceptionis, puta ut repellatur ab agendo, impetrando, aut testii nonium veritati prohibendo, siue eligendo actiuὰ, vel passive, &alias iuxta formam. c. pia. de excep. in vj. nunquid in aliis propter hoc debeat euitari 3 videtur dicendum . quod non , quia etiam spoli tione in modum tantum exceptionis prolata, non est propter hoc restitutio facienda. Item so si crimen tin modum exceptionis probetur cotra testent, non propter hoc poena ordinaria sibi infligitur, sed tantum eius testimonio non I creditur. Item testeestquorum testimonium reprobatur, inter infames quasi ex falso testimonio non habentur.
Sed contrarium videtur per quae dixi supra hoc eo. tit. ubi tractaui, quando dicatur quis scire aliquem est, excommunicatum, ad hoc potest diei secundum Bernardu, quem ad hoc refert Tarant.quod si ex tali facto vox publica,& fama laborat, non est ei communicandum, ut in c.cum desideres. in s. secundae quaestioni. dcarg. c. multi. ij.q.j. versi. si quis frater nominatur &c.& de hoc habetur in cap. dilectus. de ord. cogna. in g. s.
y AERO etiam, utrum excommunica-
si tus possiit aliquo tempore sine metu irregularitatis , vel peccati ingredi eccles amὶ vel debeat, & si intrauerit, an caeteri catholici teneatur exire ὶ Ad primum dico, quδd excommunicatus maiori excommunicatione, vcl in te
dictus, vel suspensus ab ingrellu ecclesiae, non
debet aliquo tempore intrare, ut xij. q. iiij. c. vir cum propria uxore. xxj.dis.c. cleros. in ii. de excommunicatoautem minori excommunicatione dicetur infra,vbi tractabimus de minori
Ad secundum dico, qu bd excommunicatus intrans ecclesiam primo est monendus, ut exeat, qubd si noluerit, si ecclesa habet temporalem iurisdictionem, potest ipsum expellere violenter, si autem non habet, nec vult exire, sed se itinerit pertinaciter, potest inuocari brachium saeculare, ut xj. q.iij. c. si quis episcopus. et sec6do. & xvj.q.j. quidam monachi. quods nec sic exit, debent statim omnes exire, & . tiam clericitdiuino ossicio dimissis. xj. q. iis .c. scui Apostoli.& ibi bo. glo. ad materiam, qua omnino vide.& α excommunicatos. & ca. qui communicauerit.& c. omnes qui . iiij. q. l. de haec intelligenda sunt, si excommunicatio sit
386쪽
38 De Irregularit. & Dispensatio.
notoria, quia si secreta, monendus est ab his, qui sciunt secreto, ne se ingerat, & exeat, quia se ingerendo, mortaliter peccar, ut supra dixi. Et si sic etiam, & in hoc casu noluerit exire, illi, qui sciunt secreto excommunicatum , cxibunt caut ὁ, ita quia non fiat scandalum, vel perditio , aliter non exeat, quia in publico donet eum euitare, ut satis supra dixi. Eiuitatio autem haec fit, ut rubore perfusus pro latenti meellu satisfacere compellatur. haec probantur in c. ii tatum. & c. placuit vj.q. ij. & cum non ab homine.de sent .cscom.
San quaero, quod quotidie occurrit, vi-3 delicet pone, qudd ego sciot secrete te et se excommunicatum, tu autem ignoras me scire,
neque dico tibi , quhd sciam, vel forte scio te scire, sed in tali loco sum, Q non videbis, si exire voluero, vel etiam si videris,non intelliges, quod propter ipsum exeam, nuquid teneor exire de ecclesiar videtur dicendum, qli non, quia haec ei litatio medicinalis est, medicina autem etiam spiritualis non debet adhiberi nolenti assumere, S: in se sit spes citrae: hic autem
non potest ei se spes citrae, cum non petat abs lutionem, & iplum non poeniteat, nec exire rubescat, nec excommunicationem timeat se
ingerendo diuinis. Solutio. Sine praeiudicio veritatis satis crederem, Pin hi casibus non debeam exire de ecclesia vel potest dici, quod ii est mihi oportunum, secreto possum ei dicere me scire eum excommunicatum, & eum monere, ut exeat, alias seri a
re, quae proxime supra dixi in proximo F. & de hac materia satis supra dixi per discursum, ubi
tractaui deessectu excommunicationis.
Sin quaero de noua quaestione, quam h ctenus non vidi, nec legi tactam, videlicet v-.3 3 trum ecclesia i debeat intrare ad excommunicatum, exempli gratia, In domo excommuniticati iacet infirmus, qui petit sibi ecclesiastica sacramenta exhiberi, & ministrari, nunquid dabuntur in illa domo, de intrabit sacerdos cucorpore Christi in domum excommunicati Solutio. Sine praeiudicio melius sentientis, cuius iudicio me subijcio, dico, quod ipso excomm nicato domi existente, non debet sacerdos ingredi domum excommunicati. Immo siexcommunicatus viderit sacerdotem venientem cum sacramento Eucharistiae, debet se ante stium domus ponere, de dicere, Domine nunsum dignus, ut intres stib tectium meum, sed tantum dic verbo,& sanabis filium, vel seruos meos, vel quicunque nerit inserior eo infirmatus, scut dixit Centurio, cum beato Petro dicente, Exi a me Domine, quia homo peccator sum. Si veth ex communicatus non erit domi, distinguo, quod aut infirmus est superior ex communicato, puta pater, vel dominus, & infirmus seruus, aut par, ut fratcr, aut sit itus, siue i ferior . In duobus primis casibus dico, non debet ingredi sacerdos, nec in ea sacramentaministrari, nisi exeat de domo excommunicatus, vel quum primum poterit, exire promi tat, & multo minus debent sacramenta exhiberi, si sanus, vel infirmus praestitit cosilium, vel
auxilium excommunicato in eo, pro quo erat excommunicatus, vel etiam, si erat excommunicatus eum omnibus sibi participantibus, ve supra dixi in proximis praecedentibus quςstio nibus, in quibus quidem casibus non siissic ret eum exire domum, cum ipse pariter esset excommunicatus, & deberet specialiter absoluia minori excommunicatione, ratione participationis , quae remouet a participatione sacra memoriam, salais personis, de quibus in aec. In tertio vero casu subdistinguo, quia aut i Ite infirmus est de illis personis exceptis,& quet excusantur a participatione, perdiciam dea
talem cum voluntate.de sent.excomm.& tim
debent ei dari sacramenta, aut non elide illis,& tunc non debent, nisi ut supra dixi in primis duobus praecedentibus cas bus, superius no
Sed notandum est, quot ubicunque dicitur non dLbere dati sacramenta excornmirnicatri, sena per intellige exceptis illis, de quibus ind.c.cum voluntate. ει tunc non nisi participaue- ,rint in delicto operando, vel contulendo, vessi uendo, ut supra dixi.
I M solatio, an e cetatur ab excommisitatisterion petenti. a Venia peccati non datur nisi correcto. .
3 2Pn petens ab uti exta rum catione, en sit in im mitentiae. 6 Excommunicatus poten minpelli, ut petat absiti tumem, o sati sciat. Euria non eII comemenda, edi propterea siluinuocari brachium mulare. 6 Exconmmi tus satisficiens r an ex hoe dicativirpetvsse abblutionem. 7 Eac inimicatus, an in reticulo mortis a prolibet a Pacinsue excommunicatione absolui post. 8 Mortuus poten absolui ab excommuteticatione Δι' modo
387쪽
modo ex signis appareat de mιuemuti Et an uerum sit. 9 Lastus, post ἁβluere in casu necessisatis habens confessionem ritu. Io Et quid operetur Ocabolutio. ii, Taptismus triplex duitur.
I a Excommunicatus positus in obsidione , vel ariem xngressurus vel in mari , uti constitutus ita a
ticulo mortis a quom nque ab uim . I 3 Excommunicatus regulariter debet es solui a quis ligatus fuit.
Festit tamen quindecim modis ibi enumeratis. io Tapa dicitur ordinarius ordinarrorum.
I s Praelatus succedens in locum alterius dicitur suus dere in iurisdictione onere, O honore. 16 cautio iuratoria quid sit. 17 Excommunicatus obparticinationem, sed non in crimine, an sit nece e ut aisluatur ab excorum nicante, vel pussiciat a quocunque. 18 Eacommunicator malitiose non debet disserre alblutionem de iure debitam. y Episcopus potest absolveresubditum suum excommunisatum a iure vel ab homine. ibi excommunicator non sibi reseruauit absolutionem.
municatione.' τη A c τ ε M v s diximus de modo,& forma, & personis , quibus
permi ilium est excommunica re , & ligare: consequenter recto ordine videndum est econuerso de modo, forma, & personis, quibus absoluere , iure permissum est, in quibus quidem duobus figurantur duae claues eccleti .ut etiam supra dixi. circa hanc quoque materiam procedam per quaestiones, in qua ponam quadraginta quasliones exsorbentes uniuersam materiam absolutionis. Prima itaque quastio sit, utrum quis a solui t debeat, si hoc ipse non petat. & videtur dicendum , qudd non, per textum quasi expressium in cap. significasti. in fine. de eo qua duxit in matrimonium, quam pol tu . per aculterium. ubi dicitur excommunicato, absolutionis munus si petierit, impensurus, & impcenitenti non datur remissio. xxiiij. quaest. ii. clegatum.& xxiii. quaest. vij. α quemadmotadum. de per Abb. in cap. Apostolicae.in primis pol.de except.& ad hoc bene faciunt illa n tabilia carmina Francisci Petrarchae dicentia.
Per lacontradit tion, che mi consente. 1 Et pereati veniat non datur, nis correcto, ut in regula peccati. &xxiiij.quaest. ij. c. legati. &quomodo gaudebis te sui si e correctum, nisi doleat te Diste peruersum λ dicit tex. in d. cap. quemadmodum. xxiii, quaest vij. & L. dist. pc 3 nitentes. Est autem signum impoenitentiae,t de non correctionis absolutionem non petere. Sed videtur contra, & quod immo sit compellendus. arg. xxiij.diit. diaconi.& xxij. q. j. Epraedicandum.
Tarantasiens. dicit, quδd potest diei, quM
non est absoluendus, nisi petat per iura proxime primo loco allegata, nec est contrarium, quod pollea dicitur. nam vininque fieri potesti compelli enim potest, ut petat absolutionem de satisficiat,& si quaeris quomodo respondet,qubd indirectὸ scilicet compellendo alios
me communicentes iuxta cassim. cap. post miserabilem. de usuris. Sed vere haec responsio non soluit quaesitum . quia illud cap. post miserabilem. loquiturae subtractione fienda iudaeis,& illis, qui excommunicari non possunt, qui sunt extra ecclesiam, de quibus nihil ad ecclesiam, ut dicit ibi glo. quia de his, qui soris sunt nihil ad nos. Ideo aliter dicerem sal ito saniori sensu, videlicet quδd compellituri satis sacere inuocato auxilio brachij saecularis.
α tunc demum dum Ecclesia non habet vltra quid faciat,& eius censuraetatemnuntur, tune nedum potest, sed debet inuocare tale auxi-s lium, ne censii raet ecclesiasticae contemnantur,& iurisdictio ecclesiastica deludatur, ut dicit glo. in c. signis casti. in vel bo resistentibus. de ossi.deleg.&dum satisfecerit, venit conseia quenter de iure absoluendus, ex quo paruit in eo, pro quo erat excommunicatus, & haec est via canon ica, quae probatur quas in terminis per Inno.in d. significasti .de osti. seleg.& tex. expressus in c.principes Siculi.xxiij. q. v. & ibi ψ.in verbo intra ecclesiam, ibi. Item & ubicunque ecclesiastica potestas deficit cum duobur c. sequentibus.& per Io. And. in c.j. de stat .reg. in n.ubi etiam omnes,& in c. ut ossicii .de haeret. m. tit.& ini. si quis in hoc genus . C.de epi. α cieri. de in i .episcopale. m. titu. 3c in auth. si
uis litigantium. C. O. de M. Abbas in cap. j.
Sed haec solutio potest etiam impugnari ex falsitate conseqlientiae , quia esto , quod vibrachii saecularis satisfecerit, non tamen se-ο quitur,quod petat i absolui, quia pollet etiam
damnabiliter contemnere censuras , dc animo indutato nolle petere absolutionem, ex quo iam satus erit, ut vidi multos, qui credunt
388쪽
386 De Irregularit. dc Dispensat.
ficta satisfactione non indigere absolutione, tanc u in iactum in diem, donec satisfecerit, in quo dixi Ant' de B vir. Salii post eum in cap. ab excommutat caro. de rescrip t.& in cap. significasti. de eo qui in matrimonium duxit quam pollu. per adult. tenent, quod possit absolui , & beatus Thomas in quarto sententiarum, distinct. xvi l. quaestione ultima, arti. vlt. dc Do. Felyn. in cap. Apostolicae. in ij. col. in principio. de exceptio. ubi tolemniter ultra omnes dii linguendo , & per Cardinalem Zaba. in cap. per tuas. in ij. col.& c. fi n. de sent. excom. ubi tenent quod non, ct Do. Fely.& per Inno.
in c. Romana.de sent. excom. Quaero secundo, utrum in articulo mortis,
7 quilibet a quolibet , quacunq; excommuni- tione possit absolui λ Et dicendum est, qhiodsic: S pro regula obseruandum, qudd ab omni excommunicatione, siue hominis, siue canonis, siue a maiori, silue a minori absolui poleti in tali articulo , quocunque, siue clericus, siue laicus sit, & etiam clericus a laico. argv. xvij. quaest. iiij. c. si quis suadente diabolo. &
in c. non dubium. de sent. excom.& c. de his.
sed do text. in terminis, in c. sanctum est b t. de consecr. dissi iiij. & in cipali oralis. de ossici ordin. & in c. parrochiano. de sepult. idam
tamen dicunt contrarium, scilicet, quod non liceat laico absoluere ab excommunicatione ,3 cum etiam mortuus t possit absolui , si appa.
erint in eo signa poenitentiae, & contritio . nis, v I in c.aegrotantes .de consecr. dist. iiij. de in c. a nobis. de senten .excommv. de latius infra dicam. Sed hoc vere non videtur benedictum, quia quis posset submergi in natisragio, in quo om 1 qnessii bmergerentur, dc posset contingere, Pnullus posset testimonium perhibere de signis poenitentiae & contritionis : praeterea laicus s t in necessitate pote itiniungere poenitentiam,& absoluere ab alijs peccatis mortalibus .duin recipit consessionem illius, ut in d. c. sanctum
est. Quare ergo non eodem modo ab ex communicatione, cum non appareat ratio diue
statis magis in uno, quim in alior Sed quia dixi, & absoluere, non tamen intelligas, quod laicus habeat potestatem absoluendi etiam in casu necessitatis, cum non habeat usum cla-io uium , sed illat absolutio, & pinnitentiae iniunctio fit in te itimonium fidei, & obedientiae confitentis,& sussicit ad salutem: ubi non datur copia sacerdotis, ubi autem superueniaret copia peccatori, debet iterum confiteri s cerdoti, & absolui tanquim ab habente usum
clauium, sicut dicemus de baptismo, quod ai t triplex dicitur: videlicet fluminis, staminis.
languinis, de ubi in necessitate non potest heri baptis inus fluminis, stis scit flammis, de sanguinis, ubi vero poteli haberi fluminis,lem per ad illud recurrendum est, nec potest spernide necessitate salmis aeternae, alias autem desiderium sacerdotis susticit, argumen. c. aurelius. ccl. quaest. Vj.
Successive quaero de quotidiana quaestione, I a virum in obsidione t positus, vel volens descedere in aciem, vel transfretare, possit absolui a quocunque etiam laico tanquam positus in articulo mortis iuxta supra positum quaesitum idistinguendum est, quod aut imminet ineuitabile uellum,& necessarium, & tunc Taran tac. credit, quod possit absolui, sicut dicimus de baptismo, ut de consecra. distinct. iiij. c. scis qui . Si autem intrat mare, debet prius absolui a suo iacerdote, si autem, postquam ingressus fuerit, voluerit reconfiteri in articulo vexis milis mortis imminentis , tunc credit, vlaico confiteri, & absolui possit, ut supra dixi in testimonium fidei, & obedientiae suς. sed vide glo. in pastoralis. in verbo praeterquam in mortis. de ossi.ordi. Et ex quibus pioxime dictis elicitur conclusio, quod aliquis potest abiblui ab excommunicatione ab alio, quam a suo excommunicatore, quod est contra regulans; cum quilibeta 3 debeat i eadem' manu solui, qua ligatus est regulariter, sed hoc fallit in pluribus casibus,
quorum tredecim annotabo. Primo itaque, de quo proximὸ supra, vid licet in articulo mortis, ut in d. c. nuper. de C. sacro. de sent. com.& c. ad reponendam. de osti. ordin.
Secundus est, qui aquilibet a Papat potest
absolui, quia est ordinarius ordinariorum. ix. quaest. iij. cap. cuncta per mundum. dc cap. per principalem. . Tertius in excommunicatis ab episcopo,
qui pollunt absolui ab Archiepiscopo, vel pra-niate, si per viam appellationis, vel queret sadeos deseratur excommunicationis 'inestio, ut in cap. per tuas. de senten. excommunici sed de hoc specialiter quaeram insin, ubi tractabo, serrum excommunicatus ab Episcopo possit a
Quartus casus est excommunicato a Ple-bano, vel rectore parrochiali, de quo etiam dixi supra, ubi tractaui de dispensatione rectorum parrochialium, secundo ibi, quis posset excommunicare in duabus sequentibus regulis.ciis intus in excommunicatis ab Episcopo . vel praelato, qui eo mortuo postiuit absolui a suo capitulo, de quo satis supra dixi, ubi tractaui
389쪽
Oam de dispensatione capituli sede vacaturi&in serius in discursu aliquid dicam.
Sextus casus potest assignari in eo, qui pors testabsoluta successistet sui excommunicatoris, qui ei succei sit in tu risdictione, onere, α honore, ut de ossic. ordin. c. pastoralis. Sed casus iste sorte improprius, quia videtur e dem persona praedesuncti praelati, ut in cap. de sollitio. Septimus casus est in eo, qui communicat communicato in crimine, aequo, si difficile sit ex aliqua causa iusta, quod ad suum excinmunicatorem absoluendus accedat, concedia 6 turdispensando, ut praemia iuratoria i cautione de parendo mandatis ecclesiae, iuxta forma
iuris i suo absoluatur Episcopo, vel proprio sa
Hic autem non praetermitto quaerere, nun-
quid hoc concedatur ad alios, qui excommi nicati sunt maiori exesinunicatione, propter 37 1 aliam participationem , quam in crimine, puta quando quis est excommunicatus, cum Iibi communicantibus, ut fieri solet in casu aggravationis, de reaggravationis,ut supra dixi, ubi tractaui de aggravatione Garsi. lixit, quddnon, nec est simile, quia licet magis peccet, qui participat in crimine, quam in loquendo tantummodo: peccat tamen: primus enim est ligatus nisi per sententiam tutis, secundus vero Psententiam hominis. Praeterea huiusmodi sententia est accesseria principali, & ideo ab eoderelaxanda est, quo de principalis. Octauus casus est, cum reformatio mona sterij demandata est, vel inquisitio contra praelatum. Et ipse negocio iam coepto per se, sin alios iudices aliquem excommunicauit ex subditis negocium reformationis prosequentiabus, vel suspendit iuxta casum. cap. olim. de
Nonus in casu. c. prudentiam. in s. sexta de ostie. delega. de in cap. pia. de exceptionita in n. is Decimus classis est, si excommunicatori ma litiosὸ differt absolutionem de iure debitam, ut in d. α prudentiam. & in cap. ad reprimem
dum,de officiordi.& in c.per tuas. dc c. sacro. de senten. excommu.
undecimus casus est, in testibus excommmnicatis, ut in c. veniens. et secundo. de testita in fine. Duodecimus, ubi mora abselutionis noceret ecclesiae, ut in cap.apostolicae. de excep. Vbi Abb. ex illo text. quod ubi imminet utilitas ecclesiae, siue impeditur eius ordinatio, potest iudex absoluere quem ab excommunicatione,licet non Petat: allegat. veniens.el secundo. de
tem. in s. ubi vide,& dicam latius,ubi tractabo
de absolutione ad cautelam. Tertius lecimus casus est. ubi per delegationem demandatur potestas absoluendi in gen re, vel in specie. in genere, quando Papa concedit cosessionale in forma beatissime, vel etiam
sub plumbo, aut per ossicium pomitentiariae, in quo ponitur potestas absoluendi a quibus.
cunque excommunicationis, suspensonis, det interdicti,&alijs ecclesiasticis sententiis, cen- suris,&poenis a iure, vel ab homine quavis calisa, vel occasione latis, quibus,& quomodoliabet innodatus existat: & haee forma habet lo cum in foro conscientiae, seu poenitentiali. Alio quoque modo, cum Papa in literis prouisonis, vel mandati ponit clausulam absol tionis ad essinum gratiae consequendς, ut i, die seruat cacellaria,&camera Apostolica: Specialis vero est , cum quis impetrat rescriptum ad lites, & scit, vel timet se esse excommunicatum, vel etiam si nesciat, nec timeat, apponit clausulam in suppositione, videlicet in bac Ilis, quia tum iudex deputatus potest absoluere ad effectum agendi, de quo dicemus infra de ab lutione ad cautelam. Hic tamen facio rex' aulam, quM episcopus t potest absoluere si
subditum excommunicatum a iure, vel ab homine, ubi legislator vel excommunicator a solutionem ubi non reseruauit, vi est glo. fi. in cap. sciant cuncti. de eleel. in vj. dc ibi omnes. Potest addi, & quatuordecim casus, videlicet in incendiario,qui poliquim est accusatus, inquisitus, vel denunciatus non po est absolui ab excommunicatore, sed , solo Papa, qui tiam solus cum eo dispensare potest, ut in clua
Fallit decimoquinto in iudice delegato, qui
poli annum non potest abibluere excommunivitum a se, ut in c. quinti .de ossicideles. licam latius infra de sent .excom. ubi tractabo de a solutione ab excommunicatione.
etiam a proprio sacerdote. Fallit tamen tribus casibus quibus Papae est rese nata absolutio.
et Frangens Ecclesiam non potest nisi a misce a solui. 3 cator Merarum Apostolicarum non potes msi a Papa absolui. 6 raco et status ab homine tribus c. us non potest nisi a Papa absolui. ' Conquerens apud superiorem de iniusta, vel etiam
nulla excommunicatione, an debeat audiri an-
390쪽
te affulsit stricta, an ante omnia Asilui. 6 Excommmicatiu cum rem denua,a quo debeo . absolui. Di inguitur rauiorem . num. II. Netro litanus in curia i Diana, non potest adira per viam querela, secus extra curiam. . S 'pellans eximitur a iurisdictione istius iudicis a cuius sententia interruit appetationem, respectis stilicet illius negocij. in Istrisdictio non transfertur per viam querelae.
com statio litis infritualis quomodo Ioleat se
io Agere quis non dicitur ante litis contestationem. II Ordinaritim remedium quando competit, non datur extraordinarium. i r Epissopus non tenetur remittere inium excommunica:um ad suum inferiorem excommanicatorem duplici ratione.
ra Episcopus inveniens sententia excommunicationisi βὰ lalam comtra aliquem absq; appellatione terit ipsam iniustam proferre. 13 Excommunicatus iniusὸ praestita cotione ab Fpia scopo puerit abolui. Et quae sit id ea cautio in hoc casu. 1 6 4 siserens coram superiore se absq; monitione e communicatum cludi superior remittat eum ad suum excommunicatorem ut illamsi ita es, absoluat, ad alios mittat comissio nem, quod in euentum qui excommunicator non absoluat ipsi Asutiant, quid iuris sit. 1ν Discopus, an posit relaxaresententiam ex metet; ' vitationis latam a subditis Dis.1 8 Absolutio ab excommunicatione non seruatis se
conciliatiis poenitentium Discopale oscium est. dio Absolutio ab rchiepis tincta in casu nonpem
α 1 Archiepi opus est Nilex ordinarius omnium' uinciatim suom, luet eius iurisdictis sit ligata. Fallit tamen ut ibi. xi uis opus in quo disserat ab Archiepiscopo, in m teria iudiciali. a 3 e schiepiscopus duciturperegrinus, O extraneus: capitulum mortuo Episcopo opost absoluere ex-c municatum ab ips Epistopo. Argumentum de potestate ligandi ad potestatem absoluendi valet. is Capitulum sede vacante procedit contra haereticos,
α Leges mi promptiores ad absoluendum, quam ad : domnandum. sub num. 39.α8 Verbum liceat Ilat permissiuὰ aliquando. Vicarius cui commisum es ab Episcopo G excommunicet Titium eius nomine et an poterit etiam .i sum a soluere, absque alio mandato.
Nandarum de excommunicando continet, Osubstdeabjoluendo. 3o cognitio cause quando es demandata, videtur cy
3a Excommunicatus ab inferiore cum confirmatime superioris, a quo sit Absoluendus. 31 confirmans videtur de nouo facere.
3 3 Archiepiscopus potest confimationem, non potes
34 confirmans non dicitur augere neque minuere quicquam. 3s Tapa salutando aliquem, an dicatur ipsum absol
Et dato quia non sit absolutus, an Papa s tam
36 Forma dat esse rei, qua sublata toltitur res. 37 Voluntas sint plex Pontificis muloum operatur, osque cctu rei. 39 Absolutio exfisa causa ficta et aleat. 6o Ea communicatio liciti in Montamen est contem
excommunicatore absolui. 42 Eacommunicans pracporose per mensem ipso iis es excommunica. s.
conlinunicatione. IVM autem supra viderimus de traque excommunicatione, videli cet tam iuris,quam hominis : --- ne conuenit, utcsissequenter videa nus pariter de utraque absolutione. Primo itaque videbimus de selutione ab excommunicatione iuris. A qua dicunt omnes, quod suet a maiori, sue a minori quis absolui potest 1
suo epi scopo, vel proprio sacerdote, nisi co ditor can mis absolutionem sibi specialiter roseruauerit, ut supra, quod probatur in cap.nu Per. de sentcn.excommv. ubi de hoc. Fallit in communicatione iuris in tribus casibus , in quibus absolutio Papae reseruatur. Primus est in percussore clerici, vel religi se personae iuxta text. in cap. si quis suadente
diabolo. xvij.quaest.iiij. Sed casus iste etiam patitur Allentias , de quibus late dicam infra, ubi tractabo de assolutione excomunicatorum propter iniectione manuu violenter inpersonas ecclesiasticas. Secundus casus est in eo , qui ecclesiae vim . infert, vel eami frangit, ut xj.quaest.iii. cap. canonica. xvij.quaest.iiij. cap.omnes ecclesiae: de talis non potest absolui, nisi a Papa, postquam denunciatus est excommunicatus,vi in cico questi. de sen excommu. Tertius