Bernardi Zamagnæ S. J. Navis aeria et elegiarum monobiblos

71쪽

Ingenii vis illa, viget qua Gallia soleis,

Rut metuenda mari vicina Britannia , cui non Audeat aequoreis quisquam contendere in undis, Sive opus iratos nerei contemnere fluctus,

Seu . varias artes nautarum extundere in usum .

Quid te jam cunctos moneam praediscere Ventos ἔQn id tempestates caeli, variique tumultum Reris , ac motus omnes λ quid signa docebo , Quae procul adspiciens metuas discedere terris, Aut properes petere ima redux, portuque subire Ultimus haud etiam suerit labor, edita malo

Carbasa nosse manu tractare ὁ & nunc dare ventis Laxa magis, nunc illa minus, modo tollere in altum; Et modo dejicere , aut partes obvertere in Omnes . Quo ventus cursusque vocet. non utilis ulla, Iactatis aut ars magis opportuna carinis .

Forsitan heie quaeras, zephyri si flamina cessent Aeoliis inclusa antris, num insurgere rem is

telescopia, & Dollondianum micrometrum , aliaque hujus generis instrum erita non sine tructu ac magna utilitate facile possint adhiberi. Consule adnotationem 78. π seqv. ad lib. II. doctissimi sane poematis Bosto-vichiani De Solis ae Lunae defectibus . Uulgatum etiam .recentissime serunt in Britannia justu illius regiae Societatis ab Harisionio novum quoddam longitudinum horo gium.

72쪽

LIBER SECUNDUS. Obstantesqe auras possis impellere λ fiuctus

Ceu maris impellunt nautast, si quando morantes Uela negant implere austri , non aeolus audit Vota, precesque; jacent posito freta muta tumore. Atque hilares ludunt summa delphines in unda Qugnavis aura minus remis pellentibus obstat , Caerula quam neret; tamen ictibus illa resistit , Illa etiam perculsa ferit, propulsaque pellit. Indicio est avium sublimis in axe volatus Aetherio . haud e tenim liquidas 1e ferre per oras Remigio alarum pollent, velut aequore pinnis In medio pisces, nisi mota resisteret aura, Pulsaque in oppositas pellentia corpora partes

Truderet, acceptoque aequalem redderet aequa Ui motum . subito quo impulsu in corpore utroque . Mobilitas oritur oeminas contraria in oras IIIae aer, illae fugiens volat incitus ales, Alter & alterius vires minuitque fovetque .

Sed quoniam pelago leviorque & rarior aura Alta fluit , remorum idcirco palmula , fluctus Quae secat aerios, solitis tibi latior ima Parte sui pateat, multumque agat aera pulsu. Nonne etiam volucrum se multo latius in alas D Corin

scin De hac te legendus inprimis doctiu Borellius

73쪽

Corporis extendunt varia pro mole, natantum omnigenum quam pinnae i haud hoc natura sagaci Imperii nutu nequidquam provida cavit, Quum prima lucem nascentis origine mundi Hauserunt mutique greges pictaeque volantes: Omnibus illa dedit, quorum quisque indiget usu , Seu mare seu terras celebrat sive aethera purum . Adde quod anterior minus obstat mobilis aer, Quam pelagus proris rostrisque tridentibus: ergo Quamvis ipse magis tenuis fluat, ille carinae Non minor in caeli liquidis erit impetus oris. Sic etiam verso propere temone vel illam Vel partem hanc caeli cymba properante tenebis, Avius de certo nunquam de tramite cedes. Heic tamen & remos suadebo ipsiimque polito E corio, qua parte leves temo incitat auras, Essicerer haud magnum se addent pondus , & una Aeraque accipient melius , meliusque repellent. Quod , si quum medio nabis jam laetus olympo , Saeviat extemplo nimbis serventibus auster, Involvatque diem tenebris a tunc arte magistra, Tunc opus est animis ; atrae formidine mortis, Adversisque sinas vulgum pallescere rebus.

Statica, in qua sane egregie de avium disserit volatu, totaque Corporis ac membrorum consormatione ad illum necessaria .

74쪽

L1BER SECUNDUS.

Nil usquam miseris tutum mortalibus esse Jupher ipse dedit. non vis, non ipse juventa2

Largas inter opes securaeque otia meotis Aut vigor , aut vernans florenti in pectore robur , Magnorum non imperium, non aurea regum

Limina firma satis. miseros quid Gallia luctus , Quidve tuas reseram spes fractas; nupcr acerbo Funere quum regni columen l tibi, perdita , raptum Ingemeres; tuque ipse tuo quum Sequana fletu Ructus, ab inspecta tumuli dum mole recentis Extincti tibi crescit amor , violentior ires Oceanum in magnum i quid jam Germania cogis Me tua crudelis miserantem incommoda sortis Nunc memorare' tuos infelix Austria casus, Die luctus dic ipsa tuos , quum moesta videres Sub Lare Caesareo cumulari im funere funus, Quin Juno, quin posset Hymen obsistere morbo . Heu Q Intellige Serenisi. Delphinum Ludo vici XU. Christianisi. Regis filium : cujus acerbissimam toti Galliae mortem paullo post ejusdem conjugis amantissimae mors item acerbissima consequuta est . m Eodem sere tempore anno I 757. Imp. Caes. Aug. Josephi II. uxor augusta obiit Maria Ioseph a LA- varica , ac Maria item Joseph a Archid. Austriae Ferdinandi IV. iitriusque Siciliae Regis futura conjux , nisi in; - rovisa omnibus atque acerba , quum de ipla jam ita-ica: prosectione colitabatur, tot-POpulorum V. a IN. e Sextempla intercepisset. Diuiti su by Corale

75쪽

Neu pietas, heu sancta fides, & conscIa laudis Pectora quas lacrymas , quos fletus su nera tanta Excivere λ altae flerunt hinc Uindobonae arces , Vindelicique una, Rhetique, Aenusque , Lycusque , Danubiusque , dc Danubio centum patre Nymphae IHine Padus , hinc Rthesis, pubes hine itala flevit ;Et pater in primis viridi Sebethus ab antro Inter mugitusque soli , piceamque favillam, Atque ejecta jugo torrentia saxa Uesevo , Crudelesque deos nequidquam dixit , & altum

Ingemuit . cui nereides , cui najades omnes Crinibus errantes fusis per caerula colla Responsant fletu; nec tubra corallia , & ulla Dona parant, nec dulci iterant jam voce hymeneum , Sed cava luctisonis complentes antra querelis Funereas circum ponunt de more cupressus. Ipsa Venus lacrymas visa est sudisse tepentes

Pausi lipi sub rupe sedens, atque ipse Cupido

Irrita dona querens nervos evulsit ab arcu , Extinxitque faces , atque aurea spicula fregit . Nec πὶ sat erat ; caelo terras miseratus ab alto

n) Maria nim Irum Theresia Hung. ac Bohem. Regina semper Augusta tum temporis eodem , quo superiores Nurus, Filia, & Neptis, occubuerant, gravi Uariolarum periculosoque morbo addictabatur: verum singu-

76쪽

L1BER SECUNDUS.

Ni pater omnipotens saevire impune vetaret Fortunam ulterius, servans te maxima nobis, Austriadum te Diva potens ad publica servans Commodat qua lethi revocata limine ab ipso, Sol iterum roseo nitidum caput extulit axe , Territaque optatam viderunt saecula lucem. Quo tamen a primo digressum hi carmine Iuchus Abripuere ' satin tibi dura atque aspera rerum , Infidae & casus non posse averiere sortis Visi homines 3 maenum constanti ferre laborem Pectore , quicumque inciderit; nec cedere victum, Dum vires , & cura valent obsistere contra, Conandum est homini; tribuendaque cetera sat O . Ergo quum rauco misceri murmure caelum videris, & liquidos glomerari turbine campos, Ante veni. rem is velisque incumbere nautas, Dum licet, ipse juber terris advertere proram Ne pudeat, quum saevit adhuc procul excita nimbis Tempestas, longeque incoeptant praelia venti. Jamque malum propius serpit propiusque Citato Impete se volvit: tum circum exaestuat aer Correptus; resonant sylvaeque & concava saxa Pulis

sugulari Dei beneficio ae providentia factum est brevi ,

ut quantum boni omnes ex ejus morbo dolorem moeroremque ceperant , tantam etiam ex ejusdem recuperata valetudine laetitiam ac voluptatem susciperent..

77쪽

Pulsataeque fremunt valles . tu praepete cursu Interea loca tuta subis tellure potitus Optata, portumque ingressus munera reddis

Iunoni aeriae S tyndareo Polluci σ)e Non tamen & fugisse malum , non usque licebit Evasisse prius caelo, quam turbine venti Rurarum in medio deprensam gurgite puppim Corripiant. lege vela citus crepitantia , & altas Antennas demitte , euri vis improba gliscens

Omnia ne frangat, ne vertat in aere cymbam ,

Illa suo pendens quamquam se pondere libret . Heie etiam syrtes, heic scylla & saeva carybdis

Horrendam ostentant faciem 3 sunt & sua caelo Monstraque & infames seopuli . cave proxima saxa ;Ac potius mediis aurarum agitatus in oris Alta tene, litusque fuge insurgentibus austris . Ne mihi tunc montis placeat latera aspera circuor Errare & cautes propter . vicinius urget Dum spatiam terrae ; reperit sua funera saepe Nauta, procellosi in syrtes vi turbinis actus, Demersusve vadis , scopulove infixus acuto . Tunc quoque prosuerit, si sors non laeva resistane

Ο Tyndaridas Castorem nimirum S Pollucem, atque ipsam etiam Helenam navigantibus suppetias ferre. paisim legitur apud poetas.

78쪽

Numina, demisso vel culmina summa rudente Arripere aut nemorum ramos . jam dente tenaci Anchora subjectis aut haesit cautibus, aut se Arboreo implicuit trunco ; jamque ipsa carina Sistitur haud metuens minitantia saxa nec ullam Uentorum rabiem . non hanc non turbine in illam Abripitur partem: rapido modo fluctuat aestu. Si vero, quoniam non ulla industria quondam Profuit effugiumque dedit, dijecta resolvat Texta ratis laterum laxis compagibns auster Navifragus, solum rebus quod restat in arct is , Tune age. difractae si sors pars ulla carinae Orbibus haeret adhuc integris, hanc cape dextra, Hane tanto in casu sociam citus arripe, tractus Pondere ne proprio caeli labaris ab arce, Neu facias moriens peregrinae nomina terrae . Nimirum , haud ulla disruptis parte globorum Parietibus, non ipse cades simul additus, aura Sustentatus adhuc: quamvis discrimina multa, Et Varios cursus huc illuc actus inibis Uentorum arbitrio ; donec consistere detur Monte aliquo, placidis ubi solvas munera divis ,

Ceu quondam Aeolides Phaeacum p ejectus in oras Post pὶ Homerus id egregie Od C. .. describit, Omni busque pingit artis poeticae coloribus.

79쪽

Post siculi easus pelagi post tristia damna .

Hactenus haec et superest artis pars ultima nostrae Supremusque labor. jam sat per caerula caeli Ivimus, ac tenues puppi sulcavimus auras. Rursus amor carae subeat telluris, & illam Quamquam humilis longe jaceat, ne spreveris altum . Classe tenens ; illic superis pia munera nostr Pro reditu sociique serunt cognataque ad aras Pectora et sors etiam suavi dum lumine vitae Nos metuunt castos, incestant fletibus ora. Et ia in tempus ubi reduci petere ima volatu,

Nubivagos fluidum paullatim rursus in orbes a lAera furtivo ductu revocabis . at ille Insinuans sese penitusque ingressus ab alto Incipiet caelo puppim gravitate potentem iDeprimere, atque humiles terrarum advertere ad oras. Haud aliter nantes undosa per aequora pisces, Haec eadem qὶ tectum quam se intra ad munera servant, Utriculum vacuantque auris, onerantque vicissim IIIlle ut subeat melius contractior undas, Laxior liete sunam uni contra extollatur in aequor .

Lubrieus est aer, faci lique in concava lapsu Claustra subit, simul ac moti patet oris hilatus , ii Uide Grammat Scient. Beniamini Martia. ubi P. S. Pari. 4. digeritur de Zoographia &c.

80쪽

LIBER SECUNDUs. 63

. Qua veniat. verum si quando copia maior Excipitur, prono ad terram cadit incita puppis Pondere , praecipitique volans ut turbine fertur . Ipse tibi subeat tantus , librata per auras Sentiat inlapsum vix illum ut navis, & alte Circumagens sese per curvos devia calles ubi feras sedes, lapsu fallente, relinquat. Aspice quum cello conspexit ab aethero styIIam Nisus atrox ; non ille supra se corpore prono

Demittit, sed torva tuens atque actus in orbem Hac illac cursus obliquo tramite carpit et Tum propior magis atque magis, jamque aera gyro A Usque secans breviore, tenet, captamque cruentans Antra petit, notae vel densa umbracula sylvae .s ' Sie meliuς liquida sese sustentat in aura, Nec raptim celeri puppis redit incita casu, At potius tardata diu quod si aeris illa Pondere plus justo depressa feretur ad imas

Praecipiti cursu sedes; tune arte levanda Rursus erit, graviorque cavis siphonibus aer Rursum educendus . donec jam denique victor Paullatim optata patriae potiaris arena . Non etiam dubitem subter demittere vincla Stupea et queis tractis, postquam cava fragmina rupis Implicuere arcto nexu , descendere possim , Aera quin tentem vacuos inducere in Orbes.