Bernardi Zamagnæ S. J. Navis aeria et elegiarum monobiblos

81쪽

Magnus uterque labor, caeloque attollere navim, Atque iterum reducem patriis adpellere terris. Quia tamen ingentis nequeat spes vincere laudis , Quosve neget casus superare ρ illa agmine in artis In medio, armorum qua densior ingruit horror, Mortales pulcram per vulnera quaerere mortem Impulit'. illa etiam gentesque ignotaque adire Nomina terrarum per multa pericula saevi Oceani, rerumque pati dira omnia jussit L serietuque sitimque atram morbosque luemque .

Hac duce & ostri seri sentit tr juga pontus Abydi

Et miratus Athos sua viscera pervia classi H ssyriae; humentesque cavis nereidas antris - , Ludere, ubi nuper dryades duxere choreas Cum illi aso satyrorum & monticolis sylvanis.

Quid Lernaea lues, quidve illa Erymanthia monstra,

νὶ Vulgatissimus est apud Scriptores tum graecos

tum latinos pons ille a Xerse , quum in graeciam vellet exercitum traducere , in Hellesponto constructus . De Atho vero praeter alios Catullus in illa pulcherrima Callimachiana Elegia de Com. Beren. diserte ait: Ile quoque evrmus mons est , quem maximum in oris Progenies phthiae clara supervehitur ;E'ruum Medi properare licti potius peperere ὶ nor ummare quumque iuuentus Per medium Has barbara navit Athou &c. quod vero ad Herculis pugnas heic pertinet, enarratione non indiget: est enim omnium termone tritum .

82쪽

Lan ER SECUNDUS.

Centauri aeripedesque boves & corpora strata Geryonis , pressaque Atlas cervice levatus , An non herculeae cesi erunt omnia laudi Edomita avdendum est, praesertim magna periclis Laus ubi proposita, & duri seges ampla laboris Succrescens cupidis sese mortalibus offert. O quanta hinc veniet divinae gloria famae, Quantus & usus erit quamvis neque gnossi a regna In labyrintheis clausum te flexibus arcent A patria; neque saeva times Minoia justi, Rexeris artifici tutum quod Thesea filo . Nam libeat martis seu sorte ad praelia classes Aerias armare ; alio sive orbe vehendas Ad merces, Qua nec pateant maria alta, nee amnes , Re spatia immensae telluris & edita cellis ' . Saxa jugis, hae parva dabunt num commoda naves, Exiguumque serent usum ' tu munere tanto Haud tentata prius pandes commercia, & Omnes Inter se gentes sociali foedere junges, Aeterna quamvis glacieque & frigore pressas , Α borea extremos tendit qua mundus in austros.

Quid quod & effugium duris In rebus habere Proderit, aut patriam subitis incursibus hostis

Invasille velit; crebris aut excita tellus Motibus immanem minitetur aperta ruinam δAue etiam pelago exundent freta lata sonanti E Arva

83쪽

Arva per & populo serventia strata viarum Quid jam venatus reseram, quid retia tractus Iacta per aerios avibus t majora supersunt Munera : nam poteris propius disquirere caussas Aethera per liquidum eaelique patentia templa, Quid ciet elisos abruptis nubibus ignes Murmuraque , & stellas obscura in nocte cadueaa sUtque trahit varios iris sormosa colores, Ingentique arcu caelum secat: humor & idem Cur modo se in rorem matutinasque pruinas, Ae modo se mutat lapidosae in grandinis imbrem , Inque nives pluviamque a & qua vi denique venti Nascuntur caelo, & nubes coguntur in alto Aeret jamque mihi, late qua maximus orbis is Panditur, hac videor terras invisere navi ;Atque brevi lustrare die tot dissita regna , Quot nec Abantiades findens talaribus auras , Ipse neque edomitas Nysae de vertice tygres Victor agens Liber cum thyrsigeris Satyriseis. Quippe fisa tellus vel sede immota quiescat,

s) Sic di Fontanellius in dialogo, de quo meritio superius incidit lib. 1. , elatum fingit se in aere aequilibrari , atque illine tellurem , dum circa axem illa suum diurno motu revolvitur, cout emplRrio

84쪽

LI AER SECUNDUS.

vel eeleri ι sese potius vertigine circum Vertat ab occasu nascentem solis ad ortum , Ac modo phoebeo partem hanc, modo detegat illam Spectandam jubari; simul & circumfluus aer,

Qua trahet illa, via raptim volvetur eadem . Ergo etiam adverso qui finderet aera cursu Ales, & aequali motu contrarius iret, Nempe ipse occasum tantum , quantum aura sub ortum , Subter huinum spectans variantis imagine scaenae Continuo varia gauderet . quare age segnes Tolle moras; vocat ecce eurus tua carbasa surgens

Litore ab eoo, puppimque per ardua pellunt Aerios contra fluctus cum Castore Pollux , Oeyor ut nimbis & praepete fulminis igne Ipsa citae oppositam vincat vim scilicet aurae Tantum alia provecta plaga . fluit incitus aer Insequiturque simul raptus vaga moenia mundi: E a Pup- r) Vel celeri sele potius .... quamvis enim sereidem haberetur effectus vel mota vel immota tellure ἔtamen placuit Copernicanam potius hoc loco hypothesim adllibere ς quum & poeti ea magis , & vero etiam jucundior nescio quo pacto orbis terrarum descriptio ex eadem efflorescat. Itaque poetae magis quam philosophi heic auctor personam sustinere ultro profitetur : quod etiam in hac eadem liberiori certe, quam accurata geographiae ratio postularet, locorum regionumque enumeratione licere sibi arbitratus est.

85쪽

Puppis & ipsa fluit , connixaque viribus aequIs Stat contra, spatioque immobilis haeret eodem. M nova terrarum subter se pandit imago

Interea, ac rerum novus usque enascitur ordo,

Qua se cumque serant oculi. viridantia sese Nune nemora ostentant longe, praeruptaque versis

Antra jugis, campique & formosissima tempe ; Nune fluvii vitreique lacus substrataque ponti

Caerula, qua rapido ventorum agitata tumultu ἰ iQua placido leviter motu crispata superne. 1 eic magnae incipiunt urbes se tollere caelo Vertice turrigero ; heic raris magalia tectis

Sparsa per & valles & dumis horrida saxa, Effugiunt . saevus ciet hac mars praelia parte Sanguineam quatiens hastam a spumantibus illa Fluctibus in pelagi luctatur navita , dc alte Suspiciens placida frustra me spectat in aura. Quae quibus anteferam spectandat hine Adria longe Adsonat; hinc maior Tyrrhena immurmurat undas Pinifer & surgens pater Apenninus in auras Centum urbes magnas , centum labentia subter Flumina filicesque agros de vertice gaudet Despicere . ex oculis sed jam fugit abdita nostris Ausonia, & fugiunt alpes: jam Norica retro Culmina rarescunt; vix & Germania saevum Ad boream conversa , aliaque apparet ab Ora

86쪽

LIBER SECUNDUs. 69

Dives in ingentes Hispania didita terras. Hina Galli, hine Batavi , & Belgae , parvoque Britanni Aestu discreti supra venientibus undis Oeeani jam jam condi mergique videntur . Dumque loquor, sugere citi: late omnia pontus occupat, immensaque amplectitur Amphitrite.

Ecce autem nova se tellus adtollere lonγIncipit extremam europen transque avia thules. Litora ab occasu . salve o post tempore multo . . Cognita terrarum pars maximal nulla tibi auro, Ubere nulla soli tibi se componere certet, omnigenum aut seclis animantum r at quo mihi tantum Ipsa etiam properas 3 viden , hinc ut tendit in arcton, Hinc austrum t pars hispano ditissima regno Mittit opes ; pars aequoreis non parva Britannis Cessit, Gallorumque animos incendit, & acres , Subjecit nuper curarum in pectore morsus . Pars alia advectas non uno nomine gentes Novit ; pars etiam propriis intacta tyrannis Servit, & agrestes veneratur barbara mores Externas exosa manus & non sua jura . Aurea Castellae haec regio , Peruanaque regna,

Illaque Aniazonidum tellus; Argenteus uin a innis

υ Argenteus amnir, fluvius nempe qui vulgo ab Hispanis dicitur Rio de Rara et vox autem Psata argen

87쪽

Hae fiuIt , hac minio sedem posuere rubentee Brasilidae , aut turpes nigrantia faecibus ora Hirrochoi , Canadesque atque effera nomina gentes

Innumerae . quas nempe inter tu maxima cura

Palladis, Uranies & honos & fama Rogeri, Si freta sustineas longe tot inhospita obire , Incedet magno solis quum parva sub orbe, Sideream lxj Uenerem lato spectabis Olympo .

O tibi

tum hispanis est . In aliorum nominum , quae helcoccurrunt, inflexione , scito , poetam sequutum graecae satinaeque inflexionis rationem quamdam ac similitudiis nemo minimeque sollicitum fuisse in inquirenda diligentius aliorum scribendi ratione; quum id in rebus novis atque a latinorum consuetudine alienis , uti stinclaaec novarum gentium ac barbararum nomina, putet profecto cuique esse liberum oportere Se in soluta metro oratione & multo magis in carminibus , ubi est non modo syllabarum ratio diligenter habenda, verum etiam poetici numeri suavitas atque elegantia conqui

renda .

x Nactus hele poeta oeasionem faciendi mentionem sui Rogerii Boscovichii viri certe omni laude a QCommendatione majoris, eam non praetermisit. Itaque ei, quum a Londinensi Regia Academia amplissimis conditionibus ac verbis hon riscentissimis suillet invitatus , ut cum aliis Academiae sociis in Americam navigaret , EC ali fornia transitum Veneris sub solari disco anno IT69 . obserVaturus, fatista omnia adprecatur , felicioremque Opidi exicum , quam anno IIo I. . venetiis habuerit ,

88쪽

LIBER SECUNDUS. 71

o tibi, dumque subit, dumque ipsa egressa relinquit Lampada phoebeam , caelo lux alma sereno Fulgeat , & faciles Zephyri plaudentibus alis

Disjiciant nubes t ah te ne eludat inani Spe labor. ali cupidum rursum ne fallat, in urbo Ceu Veneta quondam adriacas male lusit ad oras, Bosphoron invisum foedaeque Propontidos arces Quum peteres . i, docta rapit quo innata cupidos

ubi omnino male, tenebrieo si caeli vitio , res illi ceia serat . Quam quidem in rem non minus vere quam eleganter in quadam Elegia lusit Cunichius, quum eundem a longis itineribus revocaret et ait enim 'us de siderio torqueri sidales unanimos, qui eum nocte vocant atque die Irati quondam Gillis ae deinde Britannis ;I i nune Veneri, quae mala te dubio et Dr easus pelagi , bellique pericla tumentis

Abripit: ah nos i si miseret , Veneri,

aeuum nondum fens longarum ambage υiarum Asienisus vesta ponat in urbe pedem , Vos illum, Veneri, qua ratione teneri u potis, iniecta vel retinete manu , Uel cupidae ardorem mentis resinguite , πο quo

Discedit dulci rursus ab ausonia Rr casus pelagi quae re bellique pericla Inlectum Devor ducit in Odosios, Solis

89쪽

I decus o nostrum ; non tu sine laude redibis, Quo res cumque cadat. sed quid moror i ardua ponis Litora consurgunt δ siae , Tithonia sedes, Supra Indum Gangemque supra, felicia regna Qua Sinae posuere oris felicibus , & se Ingenti γὶ vallo scythico tutantur ab hoste . Non & Bactra vides, Serasque , & Persidis arva τAssyrios , Parthosque, & Caspia caerula, dc amplum

Solis ut incedet magno quum parva sub orbe , Primus ab eoa cuncta notes Decula .

I i dij Veneri faciant male ; quumque subire Incipiet phoebi lampada flammiferam ,

Involvat caelum nimbis de Usim tis aufur , IIIa suum caeco tramite currat iter , Nulli visa prius, quam longe a fote remotam . Pacor vel durus viderit agricola &c. Bosphorus vero , seu potius Bosporus , graece en in

1uσπο1ος scribitur, huic invisus ideo adpellatur, quod quum in amplissimi viri Corrarii legati veneti comitatu Bose ovi chius Constant nopolim tandem navigasset, paullo post ibidem lethalem in morbum inciderat &c. γ Ingenti vallo Nempe muro illo admirandae cujusdam magnitudinis, quo tota Sinarum regio, quali urbs quaedam continuis moenibus , circumdatur et in longum enim ad soO. milliar. German. producitur 34 . cubitos altus est, I s. latus: quem tamen Scythae vulgo Tarrari anno Io p. facta irruptione penetrarunt,m iii Diuitigod by Corale

90쪽

LIBER SECUNDUS.

Euphratem celercmque Tygrin, auroque fluentes Hermum Pactolumque Phryges haec jugera vertunt i Et Lydi, & Cilices, Medique, & dives arenis Thuriferis Panchaia & eoi Nabathaei. Aspice & ad laevam Nilo faecunda tumenti Aegypti late arva: en ut Memphitica pubes Laeta vehi gaudet circum sua rura phaselis, Isidaque & facilem vocat ad solatia Osyrim . Mox subit ardescens propiori solis ab aestu Et Lybia & Numidae infroeni, Getulaque Iarbae Rςgia , quem rapta sertur Garamanthide nympha Cinyphii genuisse Ammon ad fluminis undas.

Quid memorem Nomadas, Maurosque, aut illa superbae Moenia versa solo Carthaginis p unde juventus Punica romuleis alpes immisit apertas Rrcibus, ingcntemque metum. cunctantis adesset 'Ni Fabii )prudens in tali tempore virtus, Astica sors Latium premeret, Carthago maneret .

multaque regna in suam potestatem redegerunt, per octo annos saevissime grassati .

Blit Fabii .... intellige Q. Fabium Maximum , qui fuit quinquies Consul , semel Censor, his Dictator, bis Princeps Senatus , bis triumphavit ; primo quidem