Fr. Baconi de Verulamio Sermones fideles, ethici, politici, œconomici sive interiora rerum. Accedunt faber fortunæ, colores boni et mali, &c

241쪽

Regiis sicut Dei de AEdificiis in .

haud minus triginta jugerum esse debet: Atque illud in tres partes dividi convenit:

Graminetum in introitu: Frutice iam sive Eremum in exitu: Et Eortum praecipuum in medio: Praeter Ambulacra vim que

ad latera. Mihi quidem placet,quatuor ju-xera Gramineto assignari; Sex Frutieetor Bis quatuor ad Ambulacra ad latera ν Et Horto pracipuo duodecim. Oblectamentum ex Gramineto duplax est: Primum quidem oculis, quibus nihil jucundius est quam gramen subinde tonsam, & viresiacens: Alterum, quoniam inmedio orbita purganda est , qua iri possit versus frontispicium Sepis magni ea, quae Hortum pra- cipuum includat. At quoniam orbita ista

onga erit neque in magnis ardoribus,mni, aut diei, umbra Horti emenda est,ambulatione per Graminetu exposito Sole; ideo Ambulacra obtecta,duo lacim pedes alta, ex opere lignario, utrinque ad latera Gramineti extruenda sunt . per quae Hor tum introire possis, in umbra continua. Quantum 'autem ad Sehemata, Sc Figuras,

ex varii coloris terra distinctas, quae su iaceant senestris AEdificii, nugae plane fiant. Saepius videas in plucentis talia. Figura

quadrata Horto optime convenit; quam

undique sepi pulcherrima di arcuata claudi

242쪽

DE. HO TIM 2rroportet. Arcus extollantur supra Columnas ex opere lignario, pedes decem alti . latifex:Spatia autem inter columnas,ejus dem dimensionis sint cum latitudine Areus. Supra arcus sit Sepes continuata pe- des quatuor alta : ex opere itidem lignario: de hane supra,sit Turricula in summitate arcus cujusque extructa, cujus interior capaeitas lassiciat avicularum caveae exeipiendae. Et supra interstitia arcuum collorentur aliae aliquae figurae inauratae , continentes lamellas vitia colorati. quibus varie ludant radii Solares. Hanc. autem

Sepem intelligo supraaggerem haud praeis eipitem quidem sed mediocriter deest-

vem, sex pedes altum,totum fioribus eonsitum, erigendam esse. Intelligo etiam, ut haec quadra Boui, non totam Soli latitudinem occupet, sed satis spatii, variis Ambulaerisconficiendis , utrinque ad latera relinquate in quae, obtecta illa Gramineti Ambulacra. de quibus diximus,deduincantis Uerum ad ituroitum & exitum Ηον-H. hujesmodi Ambulacra eum sepibus O--n omittenda sunt: in introitu quide, ne conspectum amαna illius 1σις, a Gλι- minato impediat: in exitu autem,ne pr spectum Fruticeti per arcus intercipiat. - Dispositionem soli intra claustrum Se-

pis, variandam ad placitum relinquom

243쪽

interim monens, ut, quaecunque ea tan isdem siit, nimis curiosa&operosa ne sit. Imagines excisas ex Iunipero, vel alia materia hortensi. non probo: Puerilia sunt ista. Humiles spe eulae rotundae, instar fimbriarum, cum Pyramidibus parvulis, placent. Columnas etiam,& Pyramides altas,

ex opere lignario, in aliquibus locis sparissas, sepibus vestitas, recipio. Ambulacra ampla & spatiosa esse volo, Ambulacra anis gustiora & obtectiora ad Latera lanam venda sunt, neutiquam vero in Pomarricinarii praecipui collocanda. Consularem etiam, ut in medio Horti sit Montieessiti pulcher, cum tribus ascensus ordinibus, &tribus Ambulacris latitudinis,ut quatuor una ambulare possint. Et hare insuper Ambulacra persecte c ircularia esse suadeo, absque figuris Propugnaculorum: AItitudo autem triginta pedum esto:

Atque in vertice , Domicelim elegans existruatur , cum Caminis venuste ordinatis,& absque multo vitro.

Fontes quod attinet, magno sunt illi m-namento, & refrigerio; sed Stagna-Piscinae, exulent: Horimn enim insilubrem reddunt, & starentem muscis, ranis, ει tamilibus. Fotes duorum generum intelligo; Unum qui aquam salientem verset, dc dispergat, cum crateribus suis: Alterum niti-

244쪽

nitidum aquae receptaculum, quadratum, pedum triginta vel quadraginta, illime,sine coeno, aut piscibus. Φoad primum,

Immura inauratae,aut marmoreae, quae invia sunt ornamento esse recte possunt. Sed in eo genere cardo rei est, ita aquam regere, ut perpetuo fluat: nec consistat, aut in cratere, aut in cisterna ; ita ut quiete non sit deeolor, versi aut in viridem aut rubrum aut hujusmodi: neque muscum colligat, aut putredinem. Etiam, manu purganda est quotidie,ut maneat limpida.Ititim, gradus aliqui ascensus ad Fontem, deravimentum circa eum elegans, iamri sunt.Illum alterumFontu g us, quodBal neum sive Lavaerum dici potest, multum ornatus, & curiositatis. recipere potest: qui x non immoramur. Veluti: Ut sundum sit imaginibin decoratum,latera quo ver simul hine inde vitro variorum ces

rum , & hujusmodi corporibus politis . &radiantibus, splendens:circundatum etiam Haustra humilium statuaruis. Sed maximum est illust; cuius , in priore genere utrum, mentionemficimus Nimirinn, ut aqua fit i n perpetuo motui inna stat ut et, quae Balneo superior sit, uistrior per ean les venustos i cta: εο ruises , per tubos subter terra aequius dimensionis , ne aqua

245쪽

D a H o R T I s. . curiosas inventiones. areuandi aquas sine earum effusione r& eas essingendi in varias formas. plumarum, poculorum viis

treorum , conopeorum , campanarum , dc

similium; in etiam rupes artificiosas, & hujusmodi. Sunt illa quide spectatu jucunda, sed nihil ad salubritatem, aut suavitatem.

Fruticetum autem,quod tertiam totius

Morti partem posuimus; velim ut ad similitudinem Deserti prope accedat. Arbores in illo plantari nolo, nisi quod in aliquibus locis erigi praecipio arborum series, quae in vertice Ambulacra ant, ramis arborum cooperta, cum senestris. Subjaccat autem pars soli, floribus odoris suavis abunde consita, qui auras insuperius exhalent; alias apertum esse sine arboribus velim. Dumeta tamen spargi placet, ex Rubo odorato, Pe riclymeno, & Uite sylvestri: Terram autem ubique consitam volo, Violis, Fragis praecipue, & Primulis Veris..Hae enim plantae iucundum spirant Odorem, di in umbra se liciter crescunt. Dumeta autem,& Ambulacra super arbores, spargi ves mus ad placitum , non ordine aliquo colu Iocari.Probo etiam cumulos parvos,instar eorum quos talpae erigunt, squales in Eri cetis campestribus esse 2lent, alios Ser-Pillo, Garyophyllatis minoribus alios,alios

246쪽

Chamaedri Estorem praebet pulchrum, alios Pervinea, alios viis is , Frigis alios, Floribus Paralysis alios, Belsidibus alio alios Rosis rubris,alios Liliis convallium, alios Armeriis rubris,alios Helleboro fi re purpe reo , & Floribus similibus. suavibus, & bellis , consitos. Pars etiam cumuin

Iorum habeat in vertice Frutices. Eae sint: Rose, Iuniperus, Aquisolia. Oxyacantha; Sed haec rarior propter odoris gravitatem floret: Ribesium taceis rubrisi V aerispa, Rosmarinus, Laurus . Rubus OdOratus:& id senus aliae. Frutices aute serro

resecandae sunt, ne deformiter excrescant.. Jam Solum utrinque ad latera. , in se bulacra ivata,pro quavis diei parte umbrosa .distribuendum est. Ex iis et iam quae dam ventis asperioribus ita muniendasiunctu in iis spatiare possir quis, tanquam

in porticu. Quinetiam, ob eandem eaus, .sam , videlicet ut venti armantur, ad exitus Haudenda sunt. Et haec clausa Amba . Lura praeeipue sabulo substernenda sunt. absque gramine, ne in udo ambulatio sit. In plerisuve borum Am ιωrorum, x res fiuchilarat omnigenae colloeandae sunt, tam ad parietes exteros, quam in dordiniabus interius. Et hoc in genere observara debet. ut terra elevata,in qua arbores seu oeserae plantantur,sit lata humilis,& mol-- T liter

247쪽

liter ascendens e S floribus suavibus consita, sed raris, ne succo defraudent arbores. Ad exitus Soli lateralis utrinque monti. cellos fieri probo, ad talem altitudinem parietis exterioris, ut in monticello stan-ri , in agros pateat prospectus. - Rurius,quoad Bortum praecipuum,non negarem, in eo confici debere Ambulacra quaedam, eaq; minime angusta, arboribus fructiferis utrinque consita. Quin & arboreta aliqua arborum fructi serarum prope consitarum: & Umbracula artificiosa debella, cum sedibus ordine elegante locata. Uerum haec nullo modo nimis confertim:

Relinquendus est enim Horam praecipuus apertior, & aere perflabilis, & liber. Umbram enim quaeras velim in Ambulaeris lateralibus ubi in ardoribus anni, vel diei,

ambules. us siquidem praecipuus comparatus est in temperatiores anni partes, vernas, & autumnales, aestate autem , ad matutina & vespertina tempora,aut etiam

ad dies nubilosos. - Aviaria non probo, nisi tantae sint amplitudinis, ut cespires gramine subsietatqueant: se uticibus etiam & arbusculis vivis conserantur: ut aves liberius volitent,

di se per diversa oblectare & eomponere possint: utque nulla in area aviarii conspi

248쪽

, U H o R T i a 'i Quantum vero Ad in bulacra laclivu, & variis astensibua amoenis conficienda. illi Naturae dona sunt. .nec ubique extrui possunt N os i autem ea posuimus, quae

. Histi itaque figuram iam delinea-vimuh partim praeceptis, partita modula generali, sed minime aeeurato. . Et hae in re sumptibus minime*epercimus. Sed M. Principes id nihil est, qui . ut nunc fit, ple

runque Hormianos consulunt: atque haud minore sumptu,varia, parum eum judicio. componunt: addentes etiam quandoque statuas,&alia ad magnificent iam,& pom pam: sed ad genuinam Hortomm volupta tem, de amoenitatem, nihiltonducentia. ,

tercessionem personae tertiae, quam per scipsum.et Literae utiles sunt cum quis, ρος Literas itidem , responsumethere desidς- rar; vel, utri sin intersit, Exemplaria Literarum quas scripsit, produceret, & mon strare . denique . ubi metuere quis merito possit, ne sermo interrumpatur, aut per portiones audiatur. Contra viva voeetra ctare praestat, eum fietes hominis ro Κ 1 re

249쪽

,LO DE OF ero IVDICI s. rentiam ineusiura sit; ut fit plerunque in colloquio eum inferiore:aut in rebus quas extremis tantum digitis tangere conre nit; in quibus oculus loquentis, in vultum S gestum alterius intentus , monere POL sit,quousque procedere liceat;& seneraliter . quando libertatem quis sibi retinere cupit, vel dicendi, vel interpretandi ea quae dixerit. In tractando per alios, cautius& melius fuerit,eos eligere qui simplicio tis sunt ingenii; quos probabile est, illa. quet in mandatis habent, executuros, & sacceia sim rei fideliter narraturos: quam eos,v1 ex aliorum negotiis aliquid in se honoris aut utilitatis transferre callidi sunt, atque ea,quae referent, verbis emollient, ut im pense placeant. Tales etiam adhibe, qui negotio, cui praeficiuntur, faveant; id enim industriam acuit: atque inseper tales, qui cum re quam tractant congruitate quan-.dam habent; velut , audaces ad expostulandum; blandos ad persuadendum rastutos ad observandum & rimandum: protervos,&paulo absurdiores ad res, quae aliquid iuia qui habent, transigendas. Tales etiam ad bibe, qui in Negotiis tuis antea tractandisse lices fuerunt. 3c obtinuerunt; Hoc enim

eonfidentiam parit; & omnem lapidem movebunt , quo veluti praescriptionem tueantuti Melius fuerit, hominem cum a. A quo

250쪽

ituo primo deviter deostare quasi ex longinquo, quam ab initio Suanam et proponere L Nili serte in animu sit, brevillis aliqua qixest hincula irretirsct opprimere. Praestat cum illis negatiarii qui in ambitu suiu quam cum illis, qui deia

sueria sis sum adepti. Si eum alio sub' c ditione nintum, prima Telati eu- , pati aut possessio votorum, in praecipuis numeranda: Id alaemeum ratione postula- nequis,' nisi aut natura rei talis sit quae praecedere M atralitineri commode i Bin Ie 80G,illum opera tua in aliis iis

si is es spectatiniit ut rituat aliqvid M. -oeriguist se homines , verant Inumstum communieanta pyel cum iratomoti sunt nee se bene cohibere sciunti vel cum ex improviso opprimunturi vel m. necessistate quadam ad utitur . . bentes quod praetemini. Si quem adna .

aut inclinationes de mores ejus stane eo gooscendi, ut eum manu duras ii aut finea