De activa medicinae scientia commentarii duo. Quorum primus de salubritate non modo tuendae sanitatis, verumetiam producendae ad multos annos vitae rationem modumque docet. Alter vero universales, qui ad morborum curationes pertinent, canones explana

발행: 1557년

분량: 374페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

I Iimili ratione his, quibus corpus floret, lienninuitur. Et quibus corpus minuitur, lienioret, Gaugescit, ut tradit Galenus a. nat. a tr. Appositeq; fisco lienem comparasse araianus videtur Sedile insuper impenso calidos implet, frigidos autem 'ui excre- mentis redundant, extenuat. Isti nanque ratorem ex mouendi ratione auctum desi erant, qui cibos concoquere possit,& ex ementa consumere, ut docet ristoteles .probi. primo. Viator per aestatem ardores vitare de ibet,leniter incedere,, baculo qui tertius senum pes est, ut Hesiodo placet inniti. lardores autem vitabit, si veste aestiua com lius ita velet, ne in letur, sq; caput tegat, leuiori aliquo amictu,vel myrti solbs aut vi 4 tis,aut polygoni , t Vult Herodotus Exi 4 stiones quoque arcet cucumeris Vel cucumbitae taleola fronti apposita, S gestata. Nec aestuant, qui duos pulegi surculos auribus impositos in sele habent, si vera dicit Plinius.Iter non satur,sed ieiunus arripiat, vel parum cibi sumat,ne per motu pedestrem, aut equitationem, Ventriculus excalfactus de membris humiditatem attrahat quod

cauend

172쪽

cauendum est si credimus Gilib. Anglici iAb itinere quiescenti conuenit thoracis dorsi iactio, ex oleo rosacco, violaceo, v nympheae cibus aestiuus exiguus, di quis cile conficiatur, humidus magis quam sol idus potio moderata, di post prandiu antrarreptum iter quiescere Sitim in itinere as

cet sepe sorbere clagena angusti sypho nis in albi, aut rubelli ligophori pauxi ;

lum. Vel, quod suadet uic tertia primi pi tisare aquam cum aceto, vel in ore conti ncre lycyrriza crystallum, lectorium, aut pruna,Cerasiaue acida siccata,vel hyp glottidas, quarum compositio es ad hun imodum se portulacae citruli decorti

to fiant globuli. Aliud,conseruae Cetosae Vnc. iij.Violaru unc j. scrup. succi radicis dubi cis puri drach . candi unc scrup fiat conditus a. Si vero immodico ardore noxam contraxerit,in locis aurae patentibus decumbo re expedit,& faciem manus, crura aqua

frigida rigare, ex Pauli consilio. Neque siti urgente statim est strigida potio admitte la I

sed l

173쪽

serbere cum interuallo, perinde sitim ompescere oportet quandoquidem exibore sudanti frigida potio perniciosissimast, ut ait Celsus lib. p. Itaque Dioscorides. b. 6. Aqua frigida,inquit,abunde pota,aut

eracum vinum liberalitis potum a bati eo aut cursit, aut vehementi exercitatio

se strangulatus, dolores infert sed phle- tomia aut purgatio imminentia seluunt

Dericula.

Ante hyemalem peregrinationem ia- ori me pedestri, equiti ue, utilissimum crit forpus euacuare. Nam ulcera crumpent, si purgatus laborauerit , patiendaq; mala interuenient, ex praesagio Hippocratis 6.pid.& Galent .aph. Com. 2I. Deinde compus praemunire conuenit, antequam frigo- ire capiatur:non modo vestibus appositis, iunctionibus ex nardino,irino, costino,cum pipere vel pyrethro aut castoreo,sed etiam cum exigua potione. Etsii vero labor cibum praecedere debeat , exl Hippocratis edicto , nihilominus linan- lse lib. 6.& Auic. 3.primi iter agentem in lirigore volutantenti grationem plurimum esse:

174쪽

csse fortassis propter id,quod frigiditas

iura a magis tangat, ratq; Vt Herodo scribit, sicut exustio repletos Vulgati quoque est ientaculum conserre aduertaeris impuritatem' quod rustici ex pal cum allio,vel butyro politiores ex tosti bi cella panis cum vino vinose, Cretico aromatico sumunt. Itaque secundum equi de re militari tractant, in aspera hyen sumendus est cibus antequam ad praelidescendant militesci quoniam ad si igus, lpellendum cibatio optimuist remedium Qui iam algoris incommoda sentit, loco calido, ut iubet Paulus, lecumbat, rctus praefatis oleis Dein paululum iam caules acto aqua tepida facies,manus di pede Isoueantur aliquid nucis moschatae aut zinalberis condit ex vino generos , aut . per se dandum. Ad ignem vero accessuli nisi sensim fiat, laesionem perstigeratis miseri. Quod Calenus testatum i clinquit libide dysc. in aeq.his verbis. Dolent qui ex rilgore ingenti vehementer perfrigerat cete la iter seseexcalfacere properant. Multique eo rum, quum subito ac simul manus igni admouerunt, ingentem circa unguium radi

175쪽

trigitur, ut ait et de anat.admin. Huius do- loris causam ibi reticuit Galenus, sed noni aliam esse existimat Portius, quam ipsumifrigus, quod ut contrarium calori renitenti contraq; contendenti, pellitur in prosumidum subito unde ex ea intemperie repentina comprimuntur partes,fitq; solutio con tinui dolor Aristoteles etiam, 8. probi. IS. libitae mutationi causam ascribere videtur iuxta illud Hippocratis et de r.V. a. Omnis subita mutatio sit modum cxcellerit,noxam inducit. Rursiis maxime inquit in nobis

mutationes tum naturae, tum habitus potissimum morbos pariunt. Adde quod alia qui vehementer frigentes, qui statim copiose igne concalefiunt,non modo dolent, sed etiam in exolutionem, aut animi deliquium recidunt, quod ab externo calore spiritus substantia cxternas ad partes prouocata, dispersaq;,S digeritur atque dissenititur. Commoda ad iter sunt aestat equus aut mulus gradarius cssedumq; Gallicum. hyeme vero equus seccustarius, lectica. Nauigantibus si ob timorem incidat,o mitio,

176쪽

initio , haud aspiciendum salum his est. Si vero incidat , quia turbatur nauigatione corpus,in principio neque facile ne i utili

ter arcctur:magna enim ex parte iuuare si

let. Post quam exiguum boni succi cibum Offerre oportet, ex simila, panatela, lento elixa, cui paululum pulegi adijciatur ex

perdici b. at enis capis, turdo,turture,co lumbis, ficedula panc tosto vino redolenti infusi, auellanisq tostis, coriandris praeparatis d cotoneato Ad diuturnas crebras ivomitiones dantur cibi vehemeter repressimi, id est, cohibentes, styptici Quales

sunt mala, pyra,cydonia, maciana puni ca, citria, limones, urantia, ex his factet propomata syrupus de ribes c oxyacati inae Iuuat quoq; anum glandibus selicita re, extremas partes ficare, & ligaturas secundum cubitos, genua, dolituras admouere dc ventricillo scyas inaniles, Vnctiones t ex odorati Z astringentibus, uti sunt olea mastichq cotoneonina myrti cum siccino permixta quibus additur ambariimoschi an .gF. ij. Aduersus nauigioris graveolentias, in

la, pcrsica, cydonia, thymus, pulegium,

177쪽

metita, Ocymum odorari debent , quae parratu facilia sunt di flores odoratos in manibus gestare quibus cur oblectemur multis explicare nititur Athenaeus 2.dipnosoph.

De operosis cst pastillus qui recipit ambari

ach. j. Xyloaloe drach. iis .moschi scrup j. Camplior .gra.xvj Ambari ad ignem liquati reliqua puluerata miscentur, postremo camphora additur . praestat caeteris odora tis cor, cerebrumq; mirum in modum re-

aereat.

mergus auis obuius naui velo nauigantissi submerserit se, tempestate significat na ui si vero praeuolauerit, aut supra petram steterit, bonam nauigationem portendit,si Hirano credimus nam augurium omne ludicrum vanissimumq; est Vbi mare infestum est ob balenas rogatim conuenientes ad prolificandum , remedium cst nauigantibus castoreum dili tum aqua, min mari offusum , ut narrat Zieglerus, lib. de regionib. septentrionalib. Nam hoc petitus rex balenarum totus repente dissipatur, in profundumq sertur. Iam viatoribus pro comeatu priuato tu

178쪽

DE SALUBRiTAris linem obrepere sitim prohibent & quae cxiguo gustu famem ac sitim sedant con seruantq; vires velut est butyrum,hypacet glycyrrhiaon, apud Plinium xj.nat. hist. Item catapotia ex adipe vaccino liquato si ii sumpserit, longo tempore tolerabit inediam. Adipis quoque praedicti pondo , in

oleo violato ad mellis consistentiam disse lutum, pro alimonia in decem dies sussice re potest , ut tradit Avicennas . primi se runt Scythas duabus herbis duodenos dies durare in fame, siti 1: hoc st scythica her lba dc partana Hanc in ore habentes fa linem sitim 3 non sentiunt. Idicrum esse testis est Plinius, .nat hist.S pucllius. Contra aquarum mutationes valet alliti, Dioscorides. ωvitiosarum remedium est, si decoquantur ad dimidia partes, Plinius. Qui quonam pacto aqua marina dulcescat docet lib. 3o.Q6. Sane in maris littore sena per aqua dulcis inuenitur,4 in locis mediterraneis, vel qui maxime umbrosi sunt, ut ait Comes Purii. Aquis in alubribus bibendis teritur inspergitur tritum pulegium. Earum amaritudinem emendat corallium contusum,vel hordeum tritum linteolo illigatum

179쪽

atu iniectum,teste Praxano apud Florenti 'qua salubrior fit, in colorem vini mu-catur, in qua intabuerit amaranthus, vel elixata suerit radix oxalidis. Si vero aquae naisceatur pulueris nostri pauxilium , non Ἱmodo colorem, sed sapore etiam vini con-ipiet, longe salubrior reddetur, sitim s emq sedabit Puluisculus paratu facilis est, eoq usi sumus in illa scelici Henrici Chrisianissimi Galliarum Regis expeditione,

ii Germania.

Ad securitatem itinerum gestatur ada mas,sapphirus,hyacinthus,iris,iaspis, ach tes, epist eries,molochites, quindrios,Chelia doni his orchite, ut tradit Albertus Turchi Ca gemma mande ulla ungula orbasci, Apul dexter lupi oculus, irinus cor vulturis, Sext. Carduus, Aput Artemisiam se cum habentibus negant nocere mala mei dicamenta,bestiam ue ullam ne blem quia

dem Alligatam qui habet viator, negatur lassitudinem sentire. Virgae myrti gestatae viatori prosunt in longo itinere pediti Betonica altera animosi corpora hominum tuetur a maleficijs,& piaculis omnibusaeontra peregrinationes nocturnas, itinera insi-

3 diosa,

180쪽

diosi dissiciles semiros commendata. Ex Musa 6 Ruel. Flos biitantea collcctus antequani tonitrua audiantur,4 deuoratus,

securos in totum reddebat milites, Plin. Idem praestat corallius lapis gestatus, S ce roneus , Alb ceruinus lapid. hyacinthus seras'. cathes Plin. Ncc sulmine icitur,sive rasci ibi Marullus, qui illud Ieremiae musi tauerit, A signis coeli nolite timere, quae imment gentes, quoniam ego sum Dominus Deus vcster. Neque fulmine tangitur laurus intcrarbores. Aquila inter aues Phoca iam ter pisces, ut Plinius stetit, tria faciens subminum genera Qtiorum siccum non adurit,sed dissipat. Humidum non urit, sed in-suscat Clarum critum mirae natura . Nam mollibus intactis dura consilinit sed apud Seneca 2. nai. quaest . haec sunt genera quod terebrat, quod discutit, quod rit Apud Plutarchum sulmen respuit bulbus, ficus a bora pellis hyenae, .sympos quia adire sam de fulminis ictum retorquentem vim possidcri. Addita orentinus tergus crocodili hippopotami Resert i terrestrem testudinem circum gestatam grandinc abi gere. Praeterea dormiciatibus ulmonia

cerea

SEARCH

MENU NAVIGATION