장음표시 사용
51쪽
tamen a cos , το πολυ, votis respondet exhibentium cita inacrisennae foliis verbi gratia, alvum subducimus, papaVere in Vitamus Somnum. Non is sum qui negem debere Medicum animum diligenter advertere ad particularia, tum Methodi,
tum remedii eventa quibus est usus in morborum curatione, et in usus uos reponere, tam ad Sublevandam memoriam,
quam ut ansas inde arripiat, quibus paulatim peritior evadat Medicus, tandemque post diutina et repetita saepius Xperimenta Methodum sibi figat firmetque, a qua in hujus aut illius morbi curatione ne hilum sibi recedendum putet. 17. Observationes autem particulares in lucem dare, non ita magnam me judice, adfert utilitatem. Iam si id tantum agit Observator, ut nos docent hunc Orbum semel, vel etiam saepius, huic remedio cessisse, quid mihi obsecro,)profuerit, si infinitae fere medicamentorum decantatissimorum copiae, qua jamdiu obruimur, adhuc aliud mihi hactenus inauditum accrescat Quod si repudiatis caeteris Omnibus
remediorum formulis, huic me unice addiXero, an non innumeri sere experimentis probanda milii venit ejus vis, innumerae etiam circumstantiae trutinandae, tum Regrum, tum ipsam Methodum spectantes, antequam e observatione Solitaria fructum aliquem queam decerperes Si observatori nun-qUam non reSponderit medicamentum, quare in particularibus versatur, nisi aut sibi diffidat ipse, aut minutatim potiusquam in solido imposuisse orbi videri praeoptet 3 Quam vero in proclivi sit densissima hujus generis volumina ConScribere, nemo vel mediocriter in praxi versatus ignorat uti nec econtra quam sit illud dissicile, perfectam et confirmatam undique Medendi Methodum in quovis morbo condere aestabilire. Si vel unus tantum per singula mundi Saecula' hoc modo unicum tractaverit morbum, edendi Ars quae Medicorum est provincia, a multis retro anni R ἀκμηνperVenisset, Omnibus absoluta numeris, Saltem in quantum
fert mortalium sors. Quae vero fundi nostri est calamitas, jamdiu ab antiquissimo et peritissimo duce Hippocrate, et prisca Medendi Methodo causarum conjunctarum utpote quae certo se prodant, cognitioni superstructa, deScivimus unde est, ut quae hodie Xercetur, a logodaedali conficta,
logod. λογοδαίοαλος, i. e. artis iosi p. 26si. E. Cister. Orat. c. 12 Muttilil. Sermonis fabricatore v. Platon Phaedr Instit. Orat. iii I.
52쪽
PRAEP. confabulandi magis sit ars, quam edendi. Sed ne hanc ego dicam temere impegisse videar, fas mihi Sit e via parumper deflectere, quo scilicet vincam causas illa remotiores, in quibus assignandis et in lucem extrahendis hominum curio-Sorum C περιεργων anne peculationes unice desudant triumphantque, prorsus SS ἀκατον πτου ne inscrutabiles, solas vero proXimas et conjuncta a nobiS OSSO Cognosci, atque ab his solis indicatione curativa esse mutuandRS.
l8. Observandum est itaque, quod si humores vel diutiusquam par est in corpore fuerint retenti, quia scilicet Natura
COSdem Concoquere nequent, ac deinceps expellerea vel ab hac aut illa aeris constitutione labem morbificam contraxerint, vel denique contagio aliquo venenato insecti in ejusdem castra
transierint his inquam, modis et his similibus, dicti humores
in formam Substantialem, Seu peciem exaltantur, quae his aliisve asseetibus cum propria essentia conVenientibus Se prodit quae quidem Symplomata, licet minus cautis videantur oriri vel a natura partis quam humor Obsedit, vel a natura humoris ipsius antequam hanc induerat speciem, nihilominus revera assectus sunt ab essentia dictae speciei in hunc gradum recens evectae pendentes. Adeo ut quilibet morbus specificus assectio sit ab hac vel illa specifica exaltatione, vel speciscatione succi cujusdam in corpore animato Ortum ducens. Sub hoc genere poteSt comprehendi maXima pars morborum qui certum aliquem typum ac formam agnOScunt. Et profecto haud minus se atura methodo stringit in his tum producendis, tum maturandiS, quam in plantis, sive etiam animalibus. Quinimo ut cuilibet sive plantae sive animali proprii quidam ac peculiare assectu competunt, ita se res habet in qualibet succi cujuScunque exaltatione, ubi semel in speciem proruperit. Xemplum hujus rei satis luculuntum quotidie nobis ingerunt et ob oculo ponunt Variae istae excrescentiarum SpecieS, qua arbores fruticesque emittunt, vel ob succi nutriti perversionem et depravationem, vel alias ob causas, in forma Scilicet USCi, ViSci, fungorum, aliorumque id genus mune omnia SSentiae Sunt SiVe SpeciOS, R parente, seu arbore, Seu DUtice, diVerSae plane atque distinctae. 19. Et sane qui serio atque ad amussim pensitaverit paινόριενα
illa, quae febrem Verbi gratia, quartanam comitantur; quod videlicet fere semper sub autumno ingreditur, quod certum
53쪽
ordinem ac typum ubique servat, revolutione periodica quarto RAEp. quoque die non minus certo repetens quam Sua repetit horo
logium sive aliud quoddam ejusmodi αυτοματον, nisi ab accedente aliquo extrinsecus adveniente hic ordo perturbetur; quod cum rigore ac notabili frigori SenSu aggreditur, quem excipit caloris pereeptio non minus sensibilis, quae tandem in sudore effusissimo terminatur; quod denique morbus hic, quemcunque demum invaserit, ViX ante Vernum aequinoctium abigi poterit et fugari qui haec inquam, omnia pensiculatius trutinaverit, haud minus firmis rationibus inducetur ut credat morbum hune Speciem esse, quam sunt illae ob quas credit plantam esse Speciem, quae parem Semper ad normam e terra naScitur, floret, interitque, atque in reliquis afficitur pro ratione essentiae suae neque facile comprehendi potest, qui fiat ut hic morbus oriatur a combinatione sive principiorum, Sive qualitatum evidentium, Cum planta Substantia ac species distincta in rerum natura ubique agnOSentur. Illud interim non dissitemur, quod cum Specie SiV animalium sive plantarum singulae demptis perpaucisa per se subsistant, istae morborum species ab iis dependent humoribus a quibus generRntur. 20. Tametsi vero ex jam dictis constare videatur morborum plerorumque cauSn inserutabiles prorsus esse ae ἀνεκδιηγγητους, non tamen insolubilis erit illa quaestio, quo pacto sanari possint ' cum de causis remotioribus nos hoc SSeramus. Nemo autem Si qui non videat curiosos istos Speculatores in causis primo primis fere ac remotissimis indagandis ac in lucem ut ut invita Minerva ac reclamante Naturae sensu, protrahendis operam perdere immediatus ver et conjunctas, ceu rite pede jacenteS, Contemnere, quae tameu necessario debent cognosci, et possunt etiam sine ficulneis hujusmodi adminiculis cum intellectui se aperte sistant, Vel proprii sensus testimonio, Vel anatomicis observationibus ab aliis jampridem factis, retectae. Atque ut impoSSibile plane est ut Medicus eas morbi causa ediscat quae nullum prorsus cum sensibus habent commercium, ita neque est neceSSe; abunde enim sufficit ut sciat unde immediate oritur malum, talesque riu effectus atque Symplomata, ut inter hunc alium
innita Mineri P Nihil decet Di versante et repugnante natura. Cic. vita quod aiunt, Minerva, id est, ad De .c. i. 31. Cf. Erasmi Adag. i. I. 2.
54쪽
PRALF que morbum, hujus non dissimilem, valeat accurate distin-- - guere. In pleuritide verbi gratia, diu atque incassum e fatigabit aliquis, nec tamen mente assequetur pravam illam crasin et male cohaerentem sanguinis teXturam, quae prima est hujusce mali origo qui vero causam a qua immediate producitur recte cognoverit, et ab aliis morbis quibuscunque rite valent distinguere, non minu certo curandi copum attinget, etiam neglecta otiosa ista atque inutili remotissimarum causarum indagine. Sed haec D ἐν παροδω.
21. Jam vero si quaerat aliquis an ad praedicta in Arte
Modica desiderata duo veram scilicet et genuinam morborum Historiam, et certam confirmatamque Medendi Methodum,)Πon etiam accedat tertium illud remediorum nempe Specificorum inventio assentientem me habet et in vota festinantem. Etsi enim Methodus sanandis morbis acutis maxime accommoda mihi videatur, quibus exigendis cum Natura ipsa certum aliquem evacuationi modum Statuerit, quaecunque Methodus eidem fert opem in promovenda dicta eVacuntione, ad morbi sanationem necessario conseret, optandum Sttamen ut beneficio Speciscorum si quae talia inveniri possint, aeger rectiori semita ad Sanitatem proficeret, et quod majoris etiam momenti est, extra leam malorum, quae Sequuntur aberrationes istas in quas saepe invita dilabitur Natura in morbi causa expellenda, ut ut potenter et docte ei ab assistente Medico subveniatur, possit collocari. 22. Verum quod ad morbos chronicos sanando attinet,lico nihil dubitem ulteriores in medendo profectus Vel a Sola Methodo posse sperari quam qui in primam statim cogitationem incurrant; attamen plus satis constat deficere illam in curatione chronicorum aliquot vel maxime spectabilium inter eos quibus homines urgentur; quod ob hanc praecipue CauSam usu venit, quia scilicet Natura in hujuscemodi morbis non habet Methodum tam efficacem, qua materiam morbificam foras ejiciat, perinde atque in acutis, quo OS, cum eadem manus jungentes et ad debitum dirigentes scopum, morbum debellare valeamus. In vincendo itaque morbochronico is demum jure meritoque Medici nomen sibi vendicat, penes quem est ejusmodi medicamentum, quo morbi vectes possit destrui non qui id tantum agit, ut e primi SecundiS-que qualitatibus nova aliqua introducatur, et prioris Subeat
55쪽
vicem quod fieri quidem potest non extincta Specie : Verbi PRAEP. gratia, calefieri potest aut refrigerari qui podagra laborat, vigente adhuc podagra, necdum devicta Methodo hac, qua diversae tantum qualitates introducuntur, morbi specifici non magis immediate perdomantur quam ignis gladio extinguitur. Quid enim, obsecro, calor, frigus, humidum, ieeumVO, Ut Secundis qualitatibus quae ab his pendent, alia aliqua ad morbi curationem faciet, cujus essentia in harum ulla Ousistit 3 23. Si quis hic objecerit satis magnum remediOrum Specificorum numerum jamdiu nobis innotescere, hunc ipsum, si examen paulo diligentius instituerit, in oppositas partes facile transiturum confido cum unicus corte Peruvianus a Suis militet Toto enim coelo distant quae huic aliive indicationi curatiun Specisce respondent medicame uin, cui si faciamus satis morbus abigitur et quae hunc ullumve morbum Specifice atque immediate persanant, nullo habito respectu ad hanc aut illam intentionem sive indicationem curatiVam : Verbi gratia, mercurius et arsae radices in lue Venerea secisca vulgo audiunt; quae tamen pro Specificis propriis atque immediatis non debent haberi, nisi argumentis satis validis atquc irrefragabilibus possit confici mercurium
nulla excitata salivatione, arsae ero radices Sine motis Sudoribus, tam egregiam Operam praestitisse. Ad hanc pariter normam alii etiam morbi aliis evacuationibus curantur, cum tamen quae adhibentur remedia non magis proprie competant immediatae curationi istorum morborum qui eis Sanantur evacuationibus, quibus faciendis ejusmodi remedia maxime proprie designantur, quam scalpellum phlebotomum pleuritidi, quod tamen nemo opinor seciscum hujus morbi facile pellaverit' 24. Specifica proinde medicamenta, si ad hanc mentem
nOStram reStringantur, non cuivis homini contingunt neque oscitantibus temere se ingerunt; nullus tamen dubito quini exundanti illa plenitudine qua turget Natura diffluitque ita jubunt optimo Maximo rerum omnium CONDITORE, in Singulorum praeSerVationem, proSpectum pariter sit de curatione malorum magis inSignium quae homines vexant idque pro foribus et in patrio cujuslibet solo. Et sane dolendum est plantarum naturam nondum magis Xplorato nobis innO
56쪽
PRAEF. nescere: quae Mihi videntum reliquae mmni qua intes, ED. TERT ., i materiae messicae palmam praeripere, et quae inVeniendorum de quibus jam diximus remediorum uberrimam nobis Spem faciunt cum animalium partes cum humano corpore nimium convenire videantur, nimium dissidere mineralia; unde est,
quod mineralia indicationibus potentius respondere, quam vel plantas, vel ex animalibus desumpta, luben fateor ut non specifice tamen mederi, e quo diXimus sensu ac modo. equod spectat, non hic aliud mihi sumo praeter laborem ac taedium haec atque hujusmodi diu multumque jam per aliquot anno animo verSandi necdum mihi tam feliciter cessit, ut cum prudenti fiducia quae de iis cogitaverim in publicumdare RuSim.
25. Quantumlibet vero mihi prae caeteris arrideant plantae, non tamen i Sum qui eximia illa medicamenta ex alia tribu desumpta, quae vel hoc vel alio aliquo saeculo hominum industria atque labore intentionibus apte respondentia reperta fuere, contemnam. Inter quae primum sibi locum vendicant quae nomine Guttarum Doctoris Goddar insigniuntur, et a viro doctissim et solertissimo tam Methodi quam Remediorum indagatore, D''Doctore OOdall, praeparantur: quorum vim ac meaciam in attingendo, ad quem vulgo diriguntur, Scopo, caeteris quibuSque spiritibu volatilibus jure pra fero. 26. Coronidis loco, cum in hac Introductione fuerim pollicitus me daturum specimen eorum quae in hujus Artis Rugmentum utcunque conatus sum; fidem liberare jam tentabo in tradendis Historia Curationeque Aculorum Morborum. Qua in re licet satis advertam me supinis atque
ignorantibus fructum omnem eorum, quo per meliore vitae Runo corpore animoque XAntiavi, laborum' eXpositurum, malum tamen pessimi hujus saeculi genium satis habe per- Spectum, ut non aliam e hae Semente quam convitiorum atque contumeliarum meSSem Xpectem meque famae meae longe melius consuluisse, si inanem aliquam atque inutilem Speculationem commentatus fueram. Hoc vero mihi perinde
eSt mercedem aliunde praestolor. 27. Si quis hic objiciat alios aeque in hac Arte versatos non idem mecum de his rebus Sentire, meum non est quid sentiant alii disquirere,
57쪽
sed meis observationibus adstruere fidem quod ut faciam, PRAEP. Lectoris patientiam desidero tantum, non favorem. Res ipsa ' IVRT etenim brevi loquetur, an fideliter et sincero animo hic egerim, an e contra, ad instar sceleratissimi hominis morumque profligatissimorum, homicidam me praestiterim vel in terra defossus. Illam tantum mihi veniam peto, quod minus Reeurate quam proposueram Morborum Historiam a Curationem descripsero cum non tam metam figam, quam animos iis addam, qui feliciore ingenio praediti ad hoc opus poSthac se accingent, quod jam ego imperfecte molior. 28. Unum adhuc restat de quo monendus est Leetor, mihi in animo non esse Sequentes paginas infinito particularium Observationum numero distendere, quibus Methodo ibidem tradita fidem astruam; frustra enim et cum taedio Lectoris repeterentur ista Singulatim, quae in Summas contraxi; satis autem habui ad calcem observationis cujuslibet generalis saltem quae ad anno nuperos spectat, particularem hic illic adnectere, qua Methodi praecedentis medulla contineretur. Hoc interim spondeo, nullam a me Methodum generalem fuisse vulgatam, quae Xperientia reiterata non est stabilita atque confirmata. 29. Sed et spo frustrabitur qui ingentem remediorum, Seu formularum, sylvam hic expectaverit, cum Medici judicio permittatur, ut pro re nata iis utatur mihi sufficit innuisse quibus indicationibus satisfaciendum est, quo etiam Ordine et tempore etenim in eo praecipue stat Medicina ractica, ut genuinas indicationes Xpiscari valeamus, non ut remedia X- cogitemus, quibus illis satisfieri possit; quod qui minus ObServabant, emperieos armis instruxere, quibus Medicorum opera imitari queant/.
30. Quod si quis objecerit me in aliquibus non tantum
medicamentorum pompae renunciasse, Sed ea insuper remedia propOSuisse quae ad materiam medicam ViX Ossint referri,
adeo sunt simplicia atque inartificiosa vulgaribus tantum opinor, ac plebeis animis hac in re displicebo Norunt enim sapientes bona ea esse Omnia quae sunt utilia, atque Hippocratem, dum sollium usum incile sanando proponit De Morb. iii. t. i. p. 305. , et in cancro nihil prorsu agendum
praecipit h. vi. 38. t. iii p. 754. atque ejusmodi alia
58쪽
PRAEF. ita in singulis fere pagellis scripta leguntur. non minus
formulis omnia implevisset. 31. In animo erat et tironicorum morborum Historiam tradere, eorum Saltem quos frequentissime tractaveram; Sed cum perosius id sit cumque harum qua jam edo lucubrationum fortunam experiri primum libuerit, impraesentiarum Supersedendum mihi esse duxi.
Qu1medicinae dat operam, haec secum ut serio perpendat Oportet. rimo, Se de aegrorum ita ipSius curae commissa rationem aliquando Supremo JUDICI redditurum. Deinde, quicquid artis aut scientiae Divino bene1scio consecutus est, imprimis ad Summi NUMINI laudem atque humani generis salutem esse dirigendum indignum autem esse ut coelestia illa dona vel avaritiae vel ambitus studio inserviunt. Orro, se non ignobilis alicujus aut contemnendi animalis curam
suscepisse ut enim humani generi pretium agnoSenS, UNIGENITU DEI FILIUS homo laetus Si adeoque naturam assumptam sua dignatione nobilitavit. Denique, ne Se communi sorte Xemptum esse, sed iisdem legibus mortalitatis, iisdem casibus et aerumnis obnoxium atque expositum, quibUS
alii quilibet quo diligentius, et quidem teneriori cum affectu,
ipse plane ὁμοιοπαθαὶ aegrotantibus opem ferre conetur.
2. Verum nonnulli hisce cogitationibus minime se regi patiuntur, id quod ex eorum praxi ipsoque vitae genere Satis manifestum est sive quod fastu turgidi atque scientiae suae opinione inflati, ad minuta haec ut quidem illis videntvrd non Sine contemptu quodam negligentius descendant, usque deque habentes quid de miseris mortalibus fiat ipsorum curae concreditis, atque interim de Supremo NUMINE vel parum cogitantes vel Illud forte vix agnoscere dignati sive quod lucro prorsus intenti atque inhiantes, aut gloriolae cupidine abrepti, eo tantum spectant ut ditescant ipsi, aut nescio
59쪽
quam nominis famam consequantur Quicquid sit Modicos in Azν. omnes, qui quidem probi et prudentes haberi volunt et 8Se, illud agere oportet, ut bonitatem Divinam agnoSeente primo, mox etiam implorantes, ab ea sapientiam et proSperum rerum Suarum Ventum Xpectent; atque porro ut omni ope ac studio illuc incumbant, quo non tantum sanitatem Ogrotantibus, Verum et Medicae quam profitentur Arti certitudinem aliquanto majorem acquirant huc nimirum Xperimenta Sundirigentes, ut Medendi ratio locupletior et luculentior indies
CVadat, atque adeo ut genus humanum Securius atque universalius illius beneficio perfruatur, etiam postquam illi satis concesserint. 3. Ego itaque Osficii mei conscius hanc Methodum Curandi Febres Propriis observationibus Suferstructam orbi trado. Quandoquidem enim DE qualibuscunque conatibus meis aspirante, Visus mihi sum certiorem quandam atque magis genuinam ebrium c andarum rationem quam quae Vulgo obtinet apprehendisse, rem gratam verae Medicinae Studiosis me praestiturum sum arbitratus, si eandem publici juris sacerem id quod ego liberali animo et sincero assectu jam aggredior Methodum vero qua tor, etsi sorte rationibus minus solidis inniti ea nonnullis videatur, experientia tamen multiplici comprobatam esse certissime ei ne pronuncio. 4. Quamvis nutem praeVideam CXtituro non pRUCOS, qui vel o carpendi libidine, vel superbia qua caeteros omnes Contemnere atque aspernari didicerunt, mihi vel novitatis studium, ac sorte etiam absurdarum Sententiarum patrocinium imputabunt vel e contrario si sorte praxin hanc experti, commodam illam esse certamque compererint, me nihil non vulgare ibique Sali nntea cognitum protulisse Harmabunt haud tamen deterreri me passus Sum, quo minu ingenuis hominibus, et veri simul ac humani generis amantibus haSee paginas communicarem Mea enim indoles atque ingenium illud est, ut quid nasuti isti atque fastuosi dicant vel Sentiant, parum admodum sim sollicitus Sapientibus autemo probis hoc dictum volo, me quidem nihil Omnino quoad
rerum atque experimentorum Veritatem imposuisse omnia candide atque ingenue elocutum. Neque vero quicquam
dubito quin ipsi, aliquando periculum facientes, Suo etiam calculos huic methodo adjecturi sint. Interim, si quid in
60쪽
PRAEP theoria erraverim, et Veniam rogo, et melioribus judiciis me cessurum polliceor fortassis etiam sponte mea aliter posthac do rebus hujusmodi cogitaturus sicut enim aliorum erroribus non admodum Succensere soleo, ita nec libet meis pertinaciter adhaerere .
Febriles aestus, ictumque ardoribus orbem Flevit, non tantis par Medicina malis; Nam post mille artes, medicae tentamina curae, Ardet adhuc Febris, nec velit arte relli. Praeda sumus flammis solum hoc veramus ab igne, Ut restet paucus, quem capit urna, ciniS. Dum quaerit Medicus Febris causamque modumque, Flammarum et tenebras, et sine luce faces; Quas tractat patitur flammas, et Febre caleScens, Corruit ipse suis victima rapta focis: Qui tardos potuit morbos artusque trementes
Sistere Febrili se videt igne rapi. Sic faber emesos fulsit tibicine muros,
Dum trahit antiquas lenta ruina domos; Sed si flamma voraci miseras incenderit aedes, nica sagrantes tunc sepelire aluS. Fit fuga, tectonicas nemo tunc invocat arte' Cum perit artiscis non minus usta domu8.
Se tandem Syrinham Febrisque scholaeque furori ponens, morbi quaerit et artis opem. Non temere incusat tectae putredinis ignes; Nec solus Febres qui fovet, humor erit; Non bilem ille movet, nulla hic siluita salutis Quae spe S, si fallax ardeat intus aqua p
Reos hoc poema in ed. 66. In cam ur Londinenses mira solertiaod. 68 inscribitur . In tractatum te aeque ac Delicitate Xercentis. Febribus D. D. Sydenham, praxin Medi-