장음표시 사용
81쪽
OBSERVATIONUM MEDICABΓΜ I. 4. 45
I5. Siquis autem quaerat, quo tempore Febris vomito FEBRIsrium exhiberi velim dico, in ipso plane Febri initio, Si qui Assi,ubladem Opti daretur, emeticum propinarem it enim ficti ab 6ὶ-'6 horrendis illis symptomatibus, ex tumorum in Ventriculo . . s flocisque vicinis Melitescentium illuvie ortum lucentibus iiiiii pr0
incunabulis opprimamus morbum, qui alia cum aegroti peri- Cul grandescet, ne longaevus evadet nutritus nimirum dictis illis humoribus, qui vel substantia sua tu peniti Ores corporis partes transmissi eum Sanguini massa commiscentur, Vel X ipsa mora pejore saeti, atque Venenata pravitate inquinati, eX foco suo jugiter pertran Seunti Sanguini malignam auram nil labunt IIujus rei nes longius rubeamus, cholera morbus exemplum nobis exhibet fit enim aliquando ut intempestiva Opera vomitum in illo morbo cohibere satagentes, sive illud Laudatio fiat, sive adstringentibus 1edicamentis, eo cohibito,
accendunt, quae, ut hali is oris gravibus symptomatis Impin stipata esse solet, ita nisi propinato emetico tolli vix poterit, etiam aegro jam ne quidem Omituriente. 16. Quod si nobis ut saepe fit, sero necersiti non vel quovis licuerit emeticum propinando aegrorum Saluti Sub ebri 'is'. 'thba initium consulere, certe tamen convenire existimaverim ut vires quovis morbi tempore illud fiat, modo Vires eo usque morbus non attriverit ut emetici vim ferre jam amplius nequeant R. Equidem ego die Febris duodecimo vomitum imperare non dubitavi, etiam cum neger Omiturire desiisset, neque sine fructur eo namque diarrhoeam SVStuli, quae Sanguinem in peragenda despumationes impedivit quin idi serius dum sudore minime dubitarem, nisi Virium attritarum ratio prohiberet. 17. Vesperi, celebrata jam omitione, Semper illud go Post om0- ut tumultum ab emetico in humoribus X citatum consoniam. JςVm
et quietem conciliein ideoque Sub noctem Vel Ora somni parog-pnregoricum quempiam hauStum exhibere jubeo. Exempli hi Ihk
gratia : hibendus. Periculum e. J m. d. 6. R CL ins lol.
82쪽
ANNORUM A quae Mirabilis drachmas duas, '61- 6 . Syrupi de Meconio h, Syrupi Papaveris Erratici, an semunciam Misce sat haustuS.
18. si vel ob topiosam sanguini jacturam quam
curationis decursu passus est Reger, et ex Omendi frequentia dejectionibusque in emetici hujus Si factis, Vel e praesenti ejusdem an rπεξια, vel ex debilitate ejus, vel ex ebris jam declinantis vetustate, nullum jam Supersit in posterum Nonnun Concitandae nimiae ebullitionis periculum tum metu procul his D . DRDito, Vice haustus praescripti, lascordii satis largam dosin Se0rd. 0 vel impermixti, vel aquae alicui cardiacae sociati, X hibere '
ψ hqn in exhibueris, quae remedii potius quam tituli mensuram implent. Vomito I9. Hic autem loci, priusquam te emeticis dicendi
hi tu '' Vel Imm quantitate Xhibere. Optarem equidem ut illius tui exhi loco alia nobis tutiora, sed satis interim efficacia, Suppeterent, quae humorem hunc, in Febris declinatione fere semper diar- rhoeam minitantem, radicitus extirpare possit vel saltem ut medicamento aliquo idoneo acrem istam materiam ejusque vim corrosivam ita mutare liceret a retexere, ut OmmoVerediarrhoeam nequiret. Saepius profecto mihi molestum illud accidit, quod ad infantes puerosque Febre correpto RecersituS, indicationem conSpexi, quae quidem medicamenti usum suasit cujus ope Xtra periculum collocari potuissent quod tamen exhibere, veritus insaelicem exitum, non Sum RUSIIS. Verum in adultis nullam inde noxam hactenus ObservaVi, modo Cum cautionibus praedictis emeticum propinetur. 20. Vomendi exantiato negotio, illud mecum ulterius disquirere Soleo, utrum evaeuationibu praegressi non Ob- Stantibus, Sanguis etiamnum deo Xaestuet ut illius effervescentiae limites adhuc ponendi sint, ac suffamen addendum ;
ii saltem 4 c. in edd. 66, 68, 76. C. coercere, reprimere.
83쪽
OBSERVATIONUM MEDICARUM I. 4. 47
a Vero e usque elanguerit ut indigent incitamento vel FK suis denique, in fermentatio in gradum idoneum ne debitum 9,6k0M reducta permitti sibi absque aegri periculo possit. De horum il-'6 . singulis nonnulla mihi dicenda sunt. 2I. I. Itaque si sanguis eo usque exaestuet ut merito adhuc suspicari liceat aegrum vel phrenitidi, vel alii alicui molesto Symplomati ex nimia sanguinis ebullitione prognato, ObnOXium esse, postridie emetiei exhibiti enem a praeserit, O ut
Forna. 3.J Decocti communis pro Clystere libram unam, Syrupi istarum,
Sacchari culinaris, an uncias duas; Misceri satisnema
idemque repeti pro re nata jubeo ; quo saepe fit ut Sanguine nonnihil ventilato refrigeratoque, illius effervescentia Satis
compescatur. Interdum tamen usu venit ut Venae-Sectionem Sanguini otiam semel adhuc atque iterum repetere CCUSSe fit, nempe biiiiiiiii, in temperamentis admodum sanguineis, et aetate florentibus, venae-sec- aut in iis qui nimio vini usu inflammatoriam quandam in ilia thesin sanguini suo impresserunt Verum plerumque tanto tamque insigni remedio squale quidem est repetitu Venn Sectio, non opus Si ne proinde, Si praedictos RSUS Xceperis, effervescentiam illam eueniatum adminiculo satis reprimemus Quare si sanguis nimium ne Stuet atque OsrerVOSent, in aliis
Singulis' vel alternis diebus prout res postulaverit , clysterem 'T injici jubeo, idque ita fieri ad decimum usque morbi diei re vel bus injec
fuerit, vel aeger sit aetate provecta, tune temporis enemata nulla impero, etiamsi sanguis multum efferbuerit. In his etenim casibus, uti metuendum non est ne, miSSi clySteribus, ebullitio concepta eo usque procedat ut insignis alicujus et insest symptomatis periculum imminent ita certis-Simum est eorundem usu sanguinis robur ne Vim atque ut ita dicam, etsi minus proprie, tonum rein Xari, eatenu quidem ut in Senibus praecipue, neque enim illi enemata tam prospere ac juvenibus cedere solenta Naturae opus interturbetur atque impediatur. Quod si vena secta quidem fuerit, sed non multum sanguinis emissum, tunc uti dixi, clysteres adusque decimum, plus minus, diem impero nonnunquam
84쪽
F snis etiam duSque duodecimum quod in illis praesertim obtinet, Α 96k0 qm Du Sanguinem demere O audeo. Sunt enim, qui post'6l-'61. Intermittentes autumnales sive Tertianae fuerint illae, Sive Quartanae, Febribus Continuis ex purgationi in praecedentis morbi fine defectu corripiuntur. His si Sanguinem miSeris, periculum est ne Sedimentum illud, quod praegressa fermentatio deposuerat, in RSSam Sanguinen TOSOrbentur, novasque turbas XCitet. Venne-Sectionis itaque loco, rebus ita se habentibus, clysteribus utor, et quidem ad diem usque duodecimum, modo aeger Sit juvenis, atque fermentatio Dimis exaltatu. 23. 2. Verum e contrario, Sive Venae-Sectionem dilibueris sive omiseris, si sanguinis effervescentia nimis elati-gueSent, adeoque Stimulo egeat ne aturae juvandae impar fuerit tune equidem a clysteribus etiam ante diem decimum, multoque magi eo praeterlapSO, prorsus bstinendum arbitror Quorsum enim jacentem jam et nimis elanguidam
fermentationem ulterius compeSCere sitque reprimere OnR-
remur ' Quod si vero post tempus illud, in morbi nempe declinatione clysteribus utaris, profecto non minus abSOnum id fuerit atque ab omni ratione alienum, quam Si quis effervescenti cerevisine nimis amplum Spiraculum peruerit: etenim aperto illo spiraculo praepeditur Natura, quo minus ad morbificae materiae separationem unitis viribus incumbat. 24. Ρostquam igitur vel mediantibus evacuationibus idoneis atque opportunis aeger eξω βελωνη positus fuerit quantum ad illa Symplomata attinet quae ex nimia ebullitione nascivitur, Vel morbus jam declinaverit; quanto magis astrictam illi alvum praestitero, tanto magi eam extra periculi aleam colloco nempe Febrili materia ad sui concoctionem suaviter ac blande propendente. Quocirca si praecedentes evacuatione Sanglaineae maSSne quasi laxitatem quandam induxerint, vel inducere minentur, vel aeger ante debitum tempus Febre levatus fuerit, vel etiam Febris ad ultimam
Suam periodum perVenerit, non Solum enemata procul haberi volo, sed et cardiacorum Opem atque auXilium Suggerendum arbitror, atque mox ad alvum adstringendam memet accingo.
85쪽
OBSERVATIONUM MEDICARUM . . 10
25 Cardiaca vero quod spectat, quoniam usu mihi Om Evnnis pertum est eadem propere nimis exhibita non Onteli nendum 9sok0M noxam inserre, vena scilicet nondum secta, metuendum est sit 'si . ne materia cruda adhuc existens in cerebri membranaS, et C. 4 ,uέ 'aut pleuram decumbiit, ideo curae mihi semper Si ne ear conferunt, diaca exhibeatitur, dummodo vel nihil Omnino, Vel parum 6 bi Salaguinis emissum, nullaque alia insignior evacuatio facta V DP re fuerit, aut aeger aetatis vigorem nondum Xegerit; neque enim sideo quorsum Sangui ejus, per 'oe Satic locupleS, ulterius in ipsius perniciem ditesceret locuples autem atque opulentu Satis est, neque Succendiculis eget quamdiu evacuatione. insignes malorem duc insitum mon proStraVerint. Hujusmodi aegris domi nascuntur cardinen et quae Oris adduntur, ut si ustanea sunt aut etiam damnosa quapropter ego sol ivlix omnino. vel 4altem levissima permiserim. 26. Interim vero si nego ex profusis evacuationibus lassus et languidus, vel notate fuerit provectus, Solentie mihi est cardiaca vel in ipso Febris initio propinare morbi autem die duodecimo, negotio tunc temporis ad Secretionem Vergente, modicamentis calidioribus cliberalius indulgendum censeo; imo paulo maturius idem fieri potest, Diodo non metuendum sit ne Ebrilis materia in partes principes praecep ngatur: namque hoc tempore, quo magis calefecerim, O magi Concoctionem acceleravero. 27. meque revera cogitando S-
sequi possum quid sibi velint Medici, cum Sua praecepta totieSingeminant de remediis ad promovendam Febrilis materiae concoctionem administrandis, id quod in morbi initi accersiti saepe faciunt nihilominus tamen eodem pS tempore medicamenta ejus in Odi imperare non dubitant, quae Febrim scilicet attemperare possint. Profecto enitu est Febris ipsa Naturae in Strumentum, quo partes impura a puri Secernat: hoc illa modo plane imperceptibili praestat ab initio, atque etiali in Gict morbi verum in ejusdem declinatione pertius atque manifestius idem opus aggreditur, id quod ex Urina Maieri
cernere licet. Materiae obrilis concoctio nihil aliud revera
significat quam leccantis materiae in AEnun separationem nihil e8t IIunes igitur ut incceleres, uou Satagendum UUSCiin quibus Dedaniis attemperantibus, sed Febris effervescentia tamdiu permittenda distriR '
86쪽
tio circa diem 1 tum peragitur. Refrigerantia post
eSt, quamdiu Salus aegrorum passa fuerit cum autem finem Spectat atque declinationem, secretione jam conspicua, tune quidem calidioribus medicamentis illam a tergo inSequemur, ad rem eo celerius ne certius perficiendam. Atque hoc reisSaest, Febrilis materiae concoctionem promoVere Cum CVRCHR-tiones et refrigeranti mora nectant, et curationem impediant, ipsamque sanitatem jam appropinquantem abigunt', uti saepius a me fuit observatum. Si fermentatio satis progrediatur, despumatio circa diem decimum quartum peragetur; verum Si refrigerantia quaelibet serius adhibueris, atque ita eorum ope efferveScentinsumaminetur, mirum non est, si Febris ad diem vicesimum primum, quin et in est elis corporibus male tractatis multo longiUS, XCUrrnt. 28. Illud porro observatu dignum ess quandoque Recidere ut aeger clysterum aliorumve calliarticorum usu circa declinationem morbi intempestive praescriptorum parum alleviari Videatur, imo nonnunquam apyrexin omnimoda frui post diem autem unum alterumve senties non tam pristinam Febrim Vires Suas redintegrasse, quam novam accendi rigor nimirum atque horror subito invadet, quem mox excipiet calor
atque Febris, idem stadium nisi forsan in intermittentium
CinSSem e reponat, decursura, quod in praecedentibu monstratum fuit. Cum ita se res habeat, non aliter tractandus e8 aeger quam si ante Febre non detentus fuisset, Verum quoad res agendas calcata jam vestigia repetenda despumati enim, quae coepta jam ebullitioni debetur, non nisi praedicti temporis scilicet quatuordecim dierum, Spatio peragetUr utcunque moleStum fuerit aegro, a praegreSS morbo satis jam debilitato, eousque sanitatem EXPCetare. 29. Cardiaca quae adhibe passim sunt ejusmodi quae Statim subindicabo, quorum moderatioribus utor in morbi principio, aestuatione maxime fervente gradatim ad usum calidiorum, juxta morbi progressum vel ebullitionis gradus,
pergenS; Semper memor licere, siquidem multum sanguinis miSSum, Vel aeger Senex fuerit, ut cardiaca fortiora administrentur, quam eum Vel nulla praecesserit Venae-sectio, Vel aeger aetate floruerit.
30. Moderata autem illa quae dixi cardiaca fiunt ex aquis
87쪽
stillatitiis verbi gratia, borraginis, citrii, scordi compΟSita. FEBRis fragorum, theriacalis, cum admixtis Syrupi meliSSOphylli Fer Aes ok0Mnelii caryophyllorum, et de succo citriorum, etc. fortiori '6I-'6 . Ver e pulVere e chelis cancrorum composito, beZOardico, consectione de hyacintho, theriaca Andromachi, aliiSU HUS-dem indolis Quae sequuntur in frequenti usu Sunt:- Form 4.J quae B0rraginis, Ormulae
Aquae Cerasorum Nigrorum, an uncia duaS, Aquae Cinnamomi Hordeatae unciam Unum, Margaritarum praeparatarum drachmas duas, Sacchari crystallini quantitatem sufficientem MiSce sumat cochlearia quatuor Saepius in die, praecipue in languoribuS.
Aquae Fragorum, uti uncia treS, Aquae Cordialis rigida Saxoniae unciam unum,
Aquae Theriacalis Stillatitiae, Syrupi Melissophylli Fernelii, Syrupi Caryophullorum, Syrupi de Succo Citriorum, an Sem unciam Miscea fiat ulapium, de quo capiat SaepiuS. Forni. ,.J R Pulveris e Chelis Cancrorum Compositi, Lapidis Begoardie Orientalis, Lapidis Begoardici Occidentalis,
ContraServae, an Scrupulum Unum,
Folium Auri unum; Misceri fiat pulvis subtilissimus capiat ad quantitatem granorum duodecim, quoties opus fuerit, ex Syrupi de Succo Citriorum, Syrupi Caryophyllorum, ana drachmis duabus, superbibendo cochlearia aliquot ulapii praescripti. Forni. ., quae Theriacalis Stillatitiae uncias quatuor, Seminum Citri drachmas duas
Contundantur Simul, et lat emulsio; colaturae adde sacchari perlati quantitatem Iussicientem rassi gratum saporem Sumat cochlearia duo te in die.
Plures vero formulas recensere SuperVacaneum arbitror, quoniam et innumerae Sunt, aut esse Saltem possunt, et in morbi decursu juxta varia ejus tempora ac diVersa Symptomata Variandae Sunt.
88쪽
Α996kbu Ruguent eam in Sto gradu relinquo, nec ullis remediis utor, '6l-'6s nisi aegrorum vel amicorum quibus stipantur importunitas ad Hym*0 me aliquid extorqueat, quod ipsis, citra instituti et scopi mei procedat, fraudem, placeat. iis horiis. F J Atque o loco non praetermittam me saepius ad diis opus tenuis conditionis homines, quorum crumena proliXO sparatu medico serendo non erat, accersitum, nil fecisse aliud poS Venae-Sectionem et vomitionem ieractam' siquidem eas postulasset indicatio, nisi quod ipsis praescriberem ut toto morbi tempore lecto defixi, non nisi juscula RVenacea et hordeacea vel similia haurirent tenuem erevisiam dempto Digore moderate biberent ad sitim sedandam enema ex lactesncoharat singulis vel alternis diebus usque ad diem decimum vel undecimum injici curarent; et versus Febris finiem, coepta jam Separatione, Siquidem Segnior esset, ad eum juvandam fortiorem subinde potum cardiacorum loco bibere ipsis permisi Atque ita sine ulteriore aliquo apparatu, niSi quod leve catharticum in fine morbi addere soleam, eos Salvos et incolumes dimisi.Cire diem 33. Sed ut ad institutum meum revertar si praedictati pu stati methodUS Sollicite obServata fuerit, usitato circa decimumdum*Hd quintum diem, tum ex laudabilis in urina separationis signis',
ihili percipi tempeStiVum tunc SSe potionen purgantem exhibere, tione hic quae sedimentum e praegressa fermentatione hic illic deposi-ysium iit' tum Subducat; quod niSi tempestive factum fuerit, pericultim ngui est ne tu sanguinis maSSam remigret ejusdemque Febris re-
grans rodita IdlVum Conciliet; et tiam Sua m partibus naturalibus, addin 'm QR quas amandatum fuit, Ora in mineram tenacium deinceps
in corpore malorum feracem abeat. Nimirum separatione jam facta, humores crassi lac impuri ex arteriis sanguini in venis refluo immissi, regressum ejus facile impediunt, ex quo varia obstructionum, ne tandem sermoniorum, genera
Qit, . 34. Ubi tamen animadvertendum non adeo plane e-PVygR in cessarium esse post Febres vernales, atque OS autumnales
cessaria purgationem celebrare, idque propterea quod Sedimentum a
89쪽
OBSERVATIONUM MEDICARUM I. 4. 53
vernalibus depositum, tum copia, tum qualitate terrea malig- Ennis Daque ab autumnali superetur. Quod ipsum etiam in Varioli 1, 2bέUM Obtinet, multisque morbis aliis verno tempore grassantibus, in 6l-'6l. quibu purgantium missi non tam grave periculum, quod 'δ p'Mego quidem observaverim, quam in CaSibu priUS memoratiS, alios ius
Et Sane non multum is a veritatis scopo aberraverit , qui es, atquenmrmaret ab hoc capite purgandi Scilicet OS morbo lumitalsiq. autumnales omissione, plurium morborum CollUViem, quam urgatio. ab ullo alio quo domum cunque causarum fonte dependere. βψmJββλψ
35. Si valde debilis sit aeger, vel alioquin perseeta de bos au- depuratio facta non fuerit ut audacter possim purgans exhi di i '
bere die decimo quinto, rem dissero ad decimam septimam; 0rb0rum quo tempore Sequentem, vel Similem, pro ratione aegri Virium, potionem propitio : ad diem
DFbim. 8J R amniindorum semunciam, quando- Foliorum Seniane drachmas duas, que St
Coque uinciente quantitate aquaen colaturae unciis tribus dissolve Munnae, NHulit Itosucei Soluti vi , an unciam utium Misce; ut 060 capienda iune.
36. iurgatione ieracta, aegrum, lactenus deci ex Diaeta ei praescripto meo defixum, urgere, et Paulatim ad PriStinam obii 'it Victus rationem reverti jubeo. Ea quippe, quam id lo centium HSque temPUS praeSeripSi eadem propemodum est cum illa quam modo Commemorabam, ut juscula venacea et horde-ncea, anatellae e pane et Vitello vi in aqua cum Saccharo confectae, juscula tenuia ex decocto pulli, cerei ista tenuis lupulata, cui quandoque aestuante ardore Febrili, immisceri poteS Succus urantiorum recens XpreSSUS et Super ignem ad cruditatis tantummodo sublationem coctus, et his similia; quamvis juscula avenacea sint instra omnium. egare vero Cer viSinin tenuem, quam subinde in mediocri quatilitate Sumatur, Severitas est minime neceSSaria, im Saepenumero otiam detrimentosa'.
a Per se aber. veritatis transiliret ' Hic add. edd. '66 68 quae 4e- limites d. 66. quuntur:-Ad epispasti a quod attinet, Us briaim. 2ν, 59, 97, ut 103, quae tam crebri usu sunt, Araeterquam il8,2l2. quod non videam sum ratione is tu in in immis erit Sic edd. 66. 68, 76 partibus musculosis, quibus illa haerent, - d. 85, mundo ri tu pogr. ichorem et curendo, ut tenua valeon sati-
90쪽
FEvnis 37. Accidit interdum maxime in senibus, aegrum Febri
A uost b, jam curata, et corpore Sati jam Superque purgato, nihil-'6l''6s. Ominus valde debilem essen et quandoque tuSSi interdum VmVm etiam sereatu, magnam glutinosi viscosique phlegmati copiamnum an CXsectorare quod Symplom non tantum aegro terroremissu ... H eert, Seta et is Si Medico, praeSertim minus cauto, imposuit,nerosis, eumque in opinionem induxit, quasi affectus iste phthisi viam
mbibi stio Sterneret licet ObSerVRVeram ego rem de periculosam non P0ni ex ad esse. Hoc in casu aegrum iubeo Vinum Malaganum RΠΠOphlegma viscosum Sum, et FalernUm, 1VO MUSCntum, Cum pane OSt ei m-
alidum miSSO bibere, quod craSin Sanguinis multum praegressa aestuatione debilitati proindeque nuper ingestorum HeeiSassimilandis imparis, corroborans, Symploma illud paucorum admodum dierum spatio abigit, ut crebra experientia mihi
Errores 38. IIae ipsa quam proposuimus ratione Regrum a multiSquan asseetibus SymplomatibuSque', quae malignitati tribui solent,
d0qu in tutum praestabimus cum nihil magis solitum sit Medicis in
lignitatem, Arte v mmUS XerellatiS, quam, quando medicamentis innSi uis, QIriEerantibus, Vel USU enematum intempestivo, crasin an- transferri. guinis ita relaxarint, aturamque in perficienda sanguinis
depuratione adeo debilitarint, ut animi deliquia aliaque Symp- tomata quae genuina sunt ejusmodi impedimentorum arte positorum effecta, contingant, malignitati culpam traΠScribere q. at si diuturnitas, in quam abierit morbus, eum ab hoc vitio vindicet, tum quicquid eos in medela deinceps satigat, id corbulo acceptum reserunt quamVi TeipS neque Symplomata, quam accidebant quamdiu vigebat morbus, malignitatis aerant issecta, neque ex quae Montigerunt in declinatione ejus, corbuti Sed utrumque rei male gestae debetur, quemadmodum crebro id a me observatum est. Non quod ego, aut quisquam alius qui morborum histo- Fbbho Tiam Vel delibaVerit, neSetia esse poSSit Febres Sse, quae non intomperi sola, aut putrido tantum calore, sed etiam maligna 'guinem ab ista Febrili materia, quae ipsum toriis istis, quam plumeo lecto, Sanitati6 commovebat, liberare; aegro potius moles suae restitutionem debere. Nempe Saepetiam a dolorem eae cuti vhi iere facessunt, numero in ea medicamentum fortunaeumque nimis jam morbo suo cruciatum, nobilitat.
ulterius divexant Neque licet iis ego h ang. post aest in edd. 66, 68, 76. Saepe usus sim Fic ut bene se habuerint ' symptomatibus i matis d. 66. aegri, inferre possum ipsa aliquid pro ' f. his i. 2. L, Tract. II. post- sseu iueque eam plane suspicionem pro Ser. Q. pendeo aegrum haud mulseri jure uelare ' maligno et venenata add. d. 'si s.