Commentarii collegii conimbricensis Societatis Iesu, in tres libros de anima Aristotelis stagiritae (Gesuiti : Collegium Conimbricense)

발행: 1629년

분량: 373페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

PROOEMII IN TRES LIBA

, M IN VELLE TU Manima contemplatio ad Phiψ-legia doctrinam perti

Deat, annony

ARTICULUS II.

TOTIUS FESTI nu dissolutio.

rati nem

media .

inter

metaplasInprologo editionuprima

ARTICVLVS L

VI maestioni nonnihil dissiculta uis peperit sententiarum varietas rediscrepantia Nam Philoponus pri- et mo de Ortu&interitu. Simplicius kThemistius initio Physico tu, quibus etiam videtur adstipulari Boetius in suo prologo assIsagogen Porphyrit,animae confideratione tri, non physicam, sed Mathematicam esse autum manta non quod eam Mathematici negotii esse putent et sed quia sicuti res mathematicae inter physeasin diuinas, triumue naturae interstitio Lassinitate media sunt: sic anima inter easdem medium tenet, cumst intelligibi ris&corporei mundi nexus, ac vinculum, ut ante exposuimus proindeque eius considerario ad inediam quandam disciplinam , quae patii Naturalis, partimur in Saturalis sita videtur pertineres si quidem eisdem modis resae scientiae diuiduntur ut constat exa huius operis, capri te 2 38.

- Alii eam contemplationem ad primum philosophum delegant , innixi potissimum

auctoritate Aristotelis i. de Par tib anam cap. ' I. ubi hane quaestionem disertis verbis proposuit, cumque quaesisset . num philos pni natu talis esset de omni anima disputate se- spondit, non esse' quia alioqui ageret Physiologus de intellectrici anima , inde inicilectu, cons deraretq; omnia intelligibilia qua-doquidem relatorum eadem es scientia intellectus autem&id , quodia intelleetum

cadit, relata sunt Seeundo. quia Physica contemplatio est solius naturae: at intellectus Oatura non est Tereio, quia disputare de rebus amat etia abs Tacris, ut de intellectu alienum

est ab instituto naturalis iiii orbi . qui in

Trium corpOlearum duntaxat pervestigationem incumbit. SPentia Tertia opinio est Alexandri ad initium Me esse os teororum, Auerti, is di Physic comm. 26.&I. gam. de Par tib animal cap. i. s. huius optris, comm i , aliorum con plurium, e stirnantium animat scientiam ac Physiologum attinere, cui Aristoteles in hoc opere, quod oeul dubio pars quaedaria se laturali Philo sophiae , non sol in de caeteris uni ae pniti

ornate

. Rarto

s, ratis.

VT proposita quaestioni satisfiat praedo Tripta

tandum est an innum Par Icipem rationis aut misiti sariam spectari posse. Uno modo, prout uni timata tur corpori , in eo functiones suas admini caesiit . . strat Altero, secundum attributa quae ipsi i tis. materia separatocon Ueniunt, curusmodi sunt esse definitiue in loco , recipere species erinfluxu superni luminis. intelligere laene recurs ad ph antasmata, aliaque ei ut modi Ter io, quoad suam propriam naturam, essentiam Hoc posito sit prima concla si No 'la superiorum trium animae considerationum per- ixtinet ad aliquia unaria scientiam mediam inter naturata, prima philosophiam. Haec coii- clusio suadetur, qvia non datur medium illud et et philosophandi genus cum scientia contemplatrix perfecte diuidatur in naturalem, Me taphysi ea mathematicas, ut in Phrsicae auscultationis prooemio late disseruimus. Nec veto unquam Aristoteles eius naedia dii capti ncitas iis libit et mentio alem fecit Hism no d. istat . ut danima corporeia in re S b h ita amunili confiniis m. qaasi Dcwui quida i ii orae is

Non enim inter haec extrema i a me diu 'ob t FH tinet, ut aliq am mediam bstractione inver: f., es dicet distinctam ab illis, Quae tripartitam co templantis philosophiae varietatem en eiu uis ut loco citato ostend: mus Sit heu uda cones usi 2 Primo animae eon x. C, sideratio ad natura lena Philosophiam exesti se .cio spec stat Haec robatur, quia contemplarici cera b enis naturale ad Pl Is cum petr in t icta uiderii xtarii vero est meditati totum , saltes a Ianimaeo modo sumptata est actu pars enti naturalis, nempe hominis sterniqtria operationes 1 e quas ani tria, dum in corpore tui a in ii strat, mi M. pendent Em tetia Vprout conuel onem cue habrnicio conlideratiocem cadunt, ro alisterius artificis, uuam eius, qui de materia di

serit,id est, dolosi cui

Sit tertia concluso ntemplario anI-: mae secundo modo sumpta transccredit Phr H solo dii a fines pertin-tque ad Meia hil: cum Ad huius e conclusionis in elli gratiam ob serualidum est , cum animarat onalis sisI- prema inlatum in matella existentium , 5 Pt I re sic D. Dior Isio . p. de Diuini nomin: mara basdummum i fim, ali togat infimum supre. DN mistransire eam . cum et corpor abscedit, pro suo ni odori statum tib stantiarum separatarum s secundum eas videlicet a Sionis,q rarum supra meminimus , nihil mo mercii e Ummateriali:.beotes, qui status vid et D. Thomas i. rari quaesit s. art. r. no est inam id ali , sed praeterna tutam Qui ischptatio animae rationalis e n era

12쪽

DE ANIMA QUAESTIO, NICA

Ariel lactimini per se subsistens, flet immateriale, m commae, Metaphysici negotii est quia est octiam conueniant animae rationali, cum ps

PGams reciprocam essentiam cognoscere aetPhysiologum spectat, secundum serum eDindiscriminatim se habent ad animam, Se ad intelligentias, quae nullsim habent cviumate Ita

co ui unctionem.

y equitia eonclusori Scrutari propriam

niniae tum m&essientiam quae erat re drammo meditatio , spem ad naturalem duo bum. Huius conclunonis verItas ex eo conu 'it ut, quia anima exta ara Tota natura est tarma corporis unde hei in alides ultrone explicatur, cum dicitur aetas primus co potis organici, quo fit, ut ad laico enitionem necessario materiam requirat: quae vero ita se habent, inter speculatio uis physim metas continentur, sicuti materia pis,aocente Aristotele L. Pli,nc cap. E. teri xx. e.

dem attificis esse materiai formam cetu- templari; quia videlicet duo haec mutuo se te-Ipic unt, ut ex eodem libis capiae, temet s.constat. Praeterea staSi litur eadem coticlusio ex eo, quia cum homo par subiccta enti mobili, enim cognitionem I, licus profitetur,ciamque hominis est erit cognosci nectite ara quin natat ipsius an mar per qua in sui optio gradu&s ecit constituit ut innotescat: ta inde ut ad naturalem Phlosontium attinet tantinae est entiam indag. re. II ac pertinet. qiod definitio illa Lominis pulsissim celebrata,

thona eltae ima conii an corpore canimoratia uis patricii eri a nullo alio Plaetet iam a

naturai Philosopho inueo: ta ita dita effe

tum a telia,chra n extra materiam competiunt,

narra, inq arris, eiusmodi consideratio phys ea fiet, an potius metaphysica Coa ubitat toniam occata cadum est , si et ita di eae non in tota

ta amuelitudine amatur; sed re iii et ad pyommuni ore ficum tria. Tadrimae rati Inali S, ita ut cum ea re c. Proc En i r nimirum rite im

mater ale tale per se subsistens , tale intellectivum; earn speculatione physicam esse, qua-doviridem cogno; eget proprium ac pectiliare Gimaeraticinalis naturani ad Physiologi do.

ctrinam pertinet; ut proxime Ita tuimus. Si autem suma at ut in comm t. e. vitam animae

quam in t ut gensis conueniunt Metaphysicani esse; Uri, sic tiabstantiam, relationem A qua ita , ac passion centis . secundum co-- . generales conceptus speeii ac Metaphysicin incurat ut loco cita Oollendi uenus,

propterea quod haec, etsi ex parte in nrat etiareperiantui, in tu et adeo in different tam

ARTICULUS III. EXPLICITI, RATIO res M, quaesuperim dictu aduersus

videbamur.REtiqvv est ut respondeamus ad ar

gumenta ex Aristotele desumpta in 1. dete attibus animalium , quae anima ationalis

doctrinam primo Philolapho absolute ascribere videntur Alexandri sectatores opinantur Querunda quoestionem Aristotelis eo loco non esse deis inieretrii nima duo talla lacrimantiamsi quia non dubi tio loci A. rauit hanc in uniuersum a Naturali conside diis ofelicitati: sed de anima, ut etiam intelligetias com departitus

prehendite, quaesiisseque ausicuti Naturalis o amoena hu, mne in animam contemplatur, quae animam pro penthetium est, ita etiam dea vim ab separaris dIsce I .art.ptare queat. Itaque aiserunt intellectum, que

Aristoteles fi doctrina physica remouit, non esse humanum sed substantias separatas Haec elicitur. explicatio non placet, propterea quod ex ipsave horum serie planum videtur, de sciis Sanimalium formis Philosophi, ibi distetere Itaque dicendum decetctum ab Aristotele iliali esse 'ninis humanam non ex toto pe Linere ad Phrlosophum naturalem; quia,ut pauis Io ante monuimus, spectat etiam ad Metaphysicum, tuin Heandum statum, quem habet extra corpus; tum quoada diduci intellectivum incommone spectatem Rogo Via.De uaria

vim habeat ratio illa: dimetu, Si Philosophus naturalis de intellectu ageret atque adeo de intelligibili, utatum ut nulla alia discipi napraeter physiologiam superemi videt ut enim

huiusmodi coniecutio nullius esse momen C: tum quia pari ratione sequeretur nullam Sephilotaphram, praeter rirnam , cum limc deincet lecturi intelligibili disputecta cum quia ex eo quod detur sciet tia , quae deiti relligibili agat, haud probe inseretur te qaas scientia se in dio tolli , cum eandem rem alio aeque alio modo spectatam diuersae scientiae

tractare postitit. Nam terram in rotundam figuram conglobatam esse dem ostiat Phylicusti ut Mathematicus hic ex rotuditate umbrae , quae interiectu terrae fit in Lunari ille exaequali motu granium ad centru terrae Non

13쪽

PROOEMII IN TRES LIB ARIST.

statum

.um sc

isti usimodi rationem probabilem essedunt et , vat, nee ut necessariam, sed ut speciem quanadam probabilitatis piae se ferentem ab At istotele adduci ad nominum inge uia exercenda, ut faeete non infrequenter consueuit Verum necesse non est ad hum odi asylum consu-

atri gere ad ea tendumque ex Caietano hoc loco

. - bifariam scientias inter se diuidi posse. uno modo penes diuersitatem formalium ratio

nos somni uum, quo 'o pDdUsopnia contem Natrix, 6. Metaphys cap. pcimo. text. 1. distributa est ab Aristotele in Metaphyli eam, naturalem dc mohematicas disciplinas. Altero penes i- ' psitum retum . quae suuntur diuersitatem: ' quomodo Mailiematica a Naturali re distinguitur; siquidem quantitas, quae a Math

matico considetat et cadit etiam in contemplationem naturalis Philosophie dissiletha. me naturalis a Metaphdificata quia haec praecipue circa res materiae immunes ' illa circamate latas&senii bile vorsatur. Hoe posito respondemus, si Philosophia natu talis ei utellee iudisse cret, futurum ut de omni remeditaretur: ageret enim in primi de iis . quae sub sensum cadunt, atqete adeo de quantitate, ut nunc te vera agit consideraret item es amateria ablunctas , quo uiam e L sdem et Lintellectum, siue animam Intellectricem pecun

dum eone eptum ipsi, intelligentris communem, se enim At. stoteles loco citato animam humanam&intellectum accipiti, intelligentias , acto tram primae philosophtae subiectum eo Memptaria cum haec Omma in I

eas em communi abstructione eonueniant.

Defenditur Quare ex parte diuersitatis rerum nihil iam argumenta naturalis Philosophus alij; et seiplinis tia rio xAriss ctandam relinqueret; licet aliunde, id est spe stat arationum formalium dist nctione adhue scientiarum diu ei sitas, saltem ex partes seruaretur diximus , saltem ex parte quia ex eo quod Physica intellectum in commune conis templetur iecte sequit ut eius obiectit in ea nis dem sortiti a materia abstractionem , quam ilptimae philolophiae obiectum et aeque adeo has duas scientias in unam eandemque reci

dere,etiamCXParre rationis forma iis Qu'dtamen non Iequitur rei pec fu Matheniaticae

Physiologiae . siquidem quantita Matheiamati ea non eandem vendicat ab intactionem, quam lati lect uam in commune, ut planam est.

Ad id vero . quod opponebatur, non valere hanc consecutionem, Phrlosophia naturali uagit de intellectu intelligibili , ergo nulla est seientia praeter naturistem Philosoplatam, quia alioqui baece iam valeret Metaphysicuconsidetat intellectuma intellio ibile:

exAris.s perim praei et Metaphys non est alia scientia.Oecut-rendum diuersam est rationem. In priori enim illatione supponitur naturalem Philo haphiam versari circa suum propriuna obieetum, ac circa obiectum materaal Mathematicae, id est, quantitatem. Vnde si consideret in tela lectum secundum cometi nem eius notionem , similiterque intelligibiles iam sibi ven dicabit obit est a o motu triparia una lip icis Phi losophiae eontemplari eis; in posteriora veto illarione praedicta hypoth scio cum noti ha-bri, ut satis constat. Quare licea Metapli scain te rectum&intelligit te comempletur, non sequitur versari illa diiudica ob ecla aliarum

scientia ium contemplantium. Ad illud vero Aristotelis , id, quod conte molaturitatelle ctum, contemplatur quoque in te ligibil . quia relatorum eadem est sciendi hconside ratio. Respondendum erit, id, q rod contempla rurati illectum , contenti iri etian intelligibile eoo quouis modo , sed prout hae se

mi inores ciunt, si riqireres ondent Respond, ni autem si bi intelleetus considii tus, ut est potestia sci ima physica . id est, animae rational si intelligibile physicum. Item intelligibile Metaphylicum, inteliactus sumptus, urest potentia subst intiarum separatarum, aut etiam quid commune in ellectui hamatio, angel: co&d ruino Qua res ot conti-

delati as tribe da erit Philo sciolio natu tali, posterior Metaphysico Quamuis haec natura ii Philolophoat: tibuenda si et exhvpothesi, quam faeiebat Aristoteles.

Ad ecundam lationem ex eo eo Atistotelico loco , d cendum in sellectum diueari niam intes iectricem se si uni illum communem concep um, non e senatura irratio qui iam intelligentiis in quibu ille cernrtur, Nah

turae ratio conuenitet.

Ad tertium sat et solutato ex dictis: Nam animatu ora dicta consideratione strui id piam absolutum a materia catque adeo aliam diiciplinam videlicet ad primam Philo

14쪽

CAp. I. EXPLANATIO.

APIETO TE ARISTOTELIS

TO A.

DE ANIMA,

mira, dira serat. torceii, vel rarum C earum , qua magis practabiles, marisque sunt admirabiles.scientiam anima nimiis Amo hec mirae, non iniuria ponendam in primis esse censemus Uidetur autem do ad veritatem radam ipsis anima cognitio vehementer ext et sin serra, maxime ad ipsim murescientia me eminis anima quas principium anima tum e Comem lari rems o et crematuram eiis , Text. 3.e, tu araiam quaerimm . dei, de ea, qtia circa et Asam accidunt, quorum quadam assectu ipsis esse proprii quadam anim ibus etiam per ipsam in se competere diue idemGr. At vero g. unde qua Tu ma mutare Iscivimum es , sdem a Text. , Aquam de ipsa tandem accipere. Narem cum hius quasi cem muniest, etiam eum alti rebus commplaribi , a subsanisadreo, Squides'. nu cuimpia ortasse modα , Una via quadam Use vidctur, qua cognoscere quidnam sit, que quese se

CAPITIS RIM VEXPLANATIO.

tiae tribus continetur; ce tat Idme, subiectae materiae prae Haee omnia H nu Alistotcles Choerr. mo. Nec interim susteptae rei di cultatem silentio u uoluit, tam qu a haec etiam aua: rorem cxoraritae sors scat otio ut Graeci icter tete admonent turn ne num in eas dua re eo adita malo: mea; dentiam poscat , quam parsit, re quamlassi natura F ri 'em l v rudiaret re ingenia ab ipso lum ne procul esse iub at Ouodve te, res P. i. oop ae procei Esusque adeo a me oculos habuere ut propterea vel borum Ita

15쪽

ri IN I LIB. ARIST DE ANIMA. iu

ialem oes etiam doctrinae hino remex, ibendum eo medit. Sedoeeurrcndram alli-t laetis: alitelli e honorem sumsisse. In Ethicis evirali quitur de honose admodum picta, qui rebet, non comparate,sed simplicite excellantibus quales diui .im sunt icon lenit . Hic autem de eo, aut etiam rebus humanis accommodatur, prout intersema aut minus eminent e linia,Ohl xactior . In hunc modum ratio ioci videtur,s ientia omo praeclarum quid i a me tu honore ac pretio habetur, eoque aliam alta praesta olliorem existi m. a Ius, quo in te bus, nobilioribus Leertiori bus, et satu, at utrumque inlcralias scientias doctridae de anima excellentet contis nil Iure igitur eam tutet primas collocab Irruus Circa T. lnorem proposito inqua At istotcles sciantiam de anima cum aliis comparat; dissidium et intcreTpositoreet, num ea collatio absolute cum omnibus in uniuersutia disciplinis , an cum Physiologia partibu duntaxat, intelligenda sit. Priorem explicatimnem sequuntur prae cetralios, Commenta crimAlberius, uterque Caietarius Post eliorem approbatu homas, Didius, mplicius Phi topotius, Ferratiensis. Prior magis placet, cum ex verbis Aristotelis ualla ompetri onisl mimi Cntiati er nobiliores collocat. Queentias obtineat, exposuimus in prooemio PhFricorurn. E, detur autem. Duplicem proponit utilitarem huiusce doctrinae , nam eomm Uder iis et ramo eculiarem. Communis esti quod plurimum conducat ad omnem e statem. Quo nomi ine putat Auermes significari scientias contemplantes duntaxat, quarum unis est sola cognitici veritatis. Maegis tamen placet interpretatio Simplicij existimam is compreneniui tam contem aeretiliari tatis, atque adeo omni actus sciendi elictur. Jecuriatis autem utili in disputatio mustum conferat ad naturam id est ad eam physiolog parte in quae dea Peculiaris autem utilitas est, quod hae tale anit, ad eam phvsiolog et partem quae det animan

nullo dependentis, de quo lib. .hi Physicorum, d a1 primae philolophiae vel potius utari O. nomas, quia particulam ebrii dest, quasi, non diminutionis inui similitudinis,sedo inatus gia. uisio en tia ut saepe alias hoc de Oviu paut

durem onem demonstrandi sunt affectus, id est potentiae Vopera Cones tum peculiares ipsi ammet, inis lux nimiraim in anima intellectiva tuli Creor, intellectus con emplatio. tum communescii rem vinconiore. id est, quae in organo materiali recipiunturi licet ab anima, tanquam a ronte tir -

- tierit, vivites sensitiuae&actus sentiendi.

A tmelu stra vero Perdissicile esse, in qu ecploratum certumque hibere, quid de animaltatu et minissem dum fit. In quo,ut Theophilus annotauit, Platonis Imitatur modestiam, qui se non admotium,o mde exactos den indo sermones aicbat allaturum. non ut ijq di omnia se re profite Dantur; nec EP-ium ut alii qui sciri aliquid posse dissidebant, sed me uia interct eis dentiam Eel petation mine edens via Ait eroo dii cillimum esse aliquid de animae natura statuere quia in primis der-nsumethodo inuesti andae definition i, qua rei effensa declaratur, quaestio ist, et scommunitati sinan Ilii doctrinis .Est,anquam, ambigua quaestio, num ea methodus fit,na, ut est vita via, atroque ita de mox se andi; an sint plures Tum quia fiuna sit. Ecidet est ab ea tio deflecteret si plures, non et-tion via rit m n laboriosum cuique reti propriam accommodare, cum magni laboris sit, filogularuem rhytam tum geneia Sedisserentia sint e tuo Se Porro me: hodum inutilenire definst oras statu: t Plato rivistoteleta in sopbista diuisionem: Aristoteles secundo Postera ori . in atrum os otissimum compositionem: fui ccrat Hippocrates argumentationem. In quare diiudicanda non est cur hoc loco immo e muri cum

idere, atque accipere inalienam patierum cocto retur Didys is Sutrima virum ii Vatia et in qualitate, aut in quantitare veliniloquora praedicamentorum genere cilloc tu Deinde e

uesigandum. Us utrum ora una rationem,

16쪽

, Ap. I. EXPl LANATIO

quaporemiastinet, potiaractaviamsita et munem Texto. ni parum interesse videtur. Censideransim eravetere partibili sit, nee ne se virum eiusA- sita ima pectet omnis , necne. Eis non it ei de

mal autem Uniuerso aut, Ecfr , aut serius ess se quidquid uidem actu commaniter tradi Trati'. eatur. Pratainea si non plures sint anima, sed artet,

parteat. Deficili autem et idquoque determinare Ter , i cia nam tractuam parte a Mihmaiuersa surri Et viresim ipseMtartes, an ipsarumpartium operamnestrius quaerereperscrutarique vorarat; ceu m- te egere an intellectivum t sotire ansensit, uum. eodem modo de cateris duo operatis-

mimi exquirenda prio, rur in profecto quissi sibi tabit i opposita prim sta inquetremta vi senis piis priuis quam sensitiuum , es mitelligibile,

quam intellectivum k Non selum autem ipsi ne M. u. quinia cetvitio conferre indesu ad perspieiendria eorum cause , que sub an, et saccidunt, ut ira, thematicis confert qui es r.e iam , , quid curistium vel quid ma Ohiasuperficies ad cognos-- sim quo rectae amictu triangulistinia uales nai sum quid est , omnMecti rincipium demonstra

licite dees mira ostea leam explicauit ea, quae traetationem hane d Sicilem ostenduntiunt alii sic , ii, , quartam naturam detfiniendo enodare volumus. nunc Quae

e lis. Quae communia iant aliis cchiis, qua Ti mna Lucam tarnm net enodare volumus nunc quaeaaeommentitioni peculiat laeet nunt. In medium affert Haec tria potissimum sunt. x sit natura animae: otia eius tartes vel sedecies: ruta dictu D--ar ea: mirum quaesit natura animet: quaesius partes. vel stricii Anima autem iniuersae G narret in quaestio bus , quae in hac ma ditia dira cultatem parilant est e nrauit . eam, quaci aeritur viri adama genus sit, an speciess&numerus deficitio fit tanquam genecis, ut animalis . an aquam specie infimae. Quia vero dixit anima definiri; at et citi sum ponere animalum ut fiale sedaratrum A Vetiuersa v. et , coii Lium exi: naulatibus,

et tertis beneficio A ter uehunc locum me retes euariant, sed nostra repositio

heri ita acciden 'us animae propriis Licet enim saepenum et Leis usi, in a, b re Uedimnum, vim mathematicis duciplinis interedum tamen me Misaamin 1 ta

17쪽

ta .rdum idem quod verisimile, quodque ex causis

remo ted

procedit.

i, IN I LIB. ARIST DE ANIMA

hon hibetur saei lis cor iectura ad ea cognoscenda, dialectica ei Te, id est, non vera &pro iiij, sed velisimiles, ex causis remotis an eum, quales sunt illae quibus Dialectici vid: sputatio hi

m Et Nise de affectib- animadusitatio, mirum omnes communessint cum eo, quodhabet a Te caemmamn au ito inius animc propriis aliquia, hoe enim ipsum accipere quidem necessarium FT; non tam emacerpifact epoteri rite plurimi unt, quorum sim corpore nutam, tu agere, tit pati videtur. ut irasci, considere, et pereium Uiu exui re Maxime autem ipsum intelligere,propriosimile

ect . todsi hoc etiam imaginarios quadam , aut sine imaginatione non sit, nec illud sesine ora

repotest. Si igitur operationem anam e beta i,

ctuum aliqvu propriussit ipsis fieri tot et , ut ipsa

anima separetur. Sin vero ratisi si eiu proprim ibon separabili eti, sed es de ipsa n perinde atque

vi recto, cui retia quidem vire Iil est competunt veluti puncto pilam aneam tangere, non iam em psum, ira uam varatum tanget es enim inseparabile, quippe cumsemper aliovo cum corpor est. Uidentur autem Somne assec mi vim eum Tert. lcorpore esse; ira, mansuetudo timor, misericordia, eon emia, gaudium, odium Andrie, a Theam mors nam una tum huiplum corpu aliquid patiarum. Quod quidem ita esse ex eo patera. interdum enim novirastianitie, neque timent etiam pisue hemente Us manifesteue ea e Franc interere in Ams T . uioacta H αγαμιω; Tot dic, es dum si paruulistbusdam moueiatur, at e ex

sanet' rex bis diri; habet at Scum ascitur ira. Hoc magis ex eo poetet; ips quia nonnulli xu a re penitu accidi rite qua qui gpo it terrere, nullsque imminente periculi, Utu, qui metuuntserturbamur ae citi muri modie uas itasti,tate assinus rationes esse materia L. D quare , di nitione ipsorum tali unt. Irascinam' i ,

moim quidam talia es cortori , aut partu, aut eleutia ab hoc huis gratia. Idcirco naturata es de anun a vel omni,vellati s derare.

Diuerso Si estio de

disseisie,

sed et tilis. I. ObiectiocEtra Arist. t. iee io, Metiam dea sibm Quaestionem mouet, cuius explicatum dissicile esse inquit edi mei ad huius operis iusti totum valde utilem hoppol tu cum ex eo enim pendent fundamenta disputationis de animo tum immortalites, videlicet utrum anima inteli ctiva habeat optrationem propriam , , corpore independentem 'di enim habet, utique erit materiam cohaerere poterit, proindeque immortalis censebitur:alioqui vero caduca est internecioni obnoxia siquidem natura nullam formam otiosam de operationis expertem in mundi uniueisitate esse itur l. Quidam hune Atistotelis locum in reprehensionem vocarunt, ac primum id , quod dixit, uoperationem propriam vendicat , posse eam separari. Nam oculus propriam habet a-m nempe actu invidendi , nee tamen vici corpore separetur fiet potest. Deinde quia

patit

am ma

estionem modus ille argumentandi, si anima vendi eat propriam operationem , petr est ei Dextra corpus,

non vendicat, non potest vitiosus est,in contra regulas ab ipso Aristotele praescriptas: siqui- Diluti t. deni ex antecede ui edestructione procedit ad tollendum consequens merim potius debes et, sum pro oppolito eo sequentis, tollere, demolirique antecedens. Priori obiectioni o missis liorum solutionibus , occulcithoe loco Simpli eius, Philoponus visionem non sic eis propriam oculo , quasi a corpore non pendeat de quo propriae operationis modo loquitur Aristotcl S.Caietanus veloiaquilaeam hic tantum censeri, propriam actionem, Tuae taetrius Perse, non

18쪽

ritibusaeeommodatur. Ad posteriorem obiectionem resphoden Dilum

tau&alotum in o I tmate si an inta propriam matut operationem posse a corpore abiungis alioqui non bd aras derecti si nulla inquit animae propria est operatio, non est anima separabi-

unctis a materia accommodantur, citrae tamen non sunt sine materia. Dicimus enim , verbi

e tremam sphaeram puncti, at tactus non potest a corpore abiungis sic ergo se irret

o et iobes . um tumeation sat ab ue corpore , si absque illo agere nihil torpore inis. Ostenditi tam eupiditatem, exterosque ei et '

De S, comm ne sessi animae cum corpori . Omnis

mentum operatur, non talia animae est,sed etiam corporis; atqui passiones ira sese habeat, non ereos olivet animae sunt, edanimae&corpori dam videmus leui de causa irascivi cholericos, quib. mox circa cottianguis effervescit alloi vix ad iram commouet etiam graui oblata occasione, ut eos, qui phlegmate abundant item quot SE 'dam vel minima causa timotis, expauescet vim es ancholicos; rllos non item, ut, qui diu lan guinea complexio est. Hoc autem ex eo pio uenit quia in iis actioniblis magnam hi bipartem vendi en corporis affectio Quadere Atistoteles copiose in libro de Physiognometa,&r. de Parti uianim lium,cap. . Galenus in libro, qui inscribitur; od mores,nimi corporis tempera me ut inseqaantur illud tamen certum est,&perspicuum, licet corporum tempeta curara de ut C - modi affectus inclinent, ne uiusque potestate ei Se, accedente diuini numinis ope, ducem sequi rationem, de insurgeri res motu i tione cohibere, ac tot us statum ad vittutem de probos mores componere, ut alibi ex proseis disseruim S. . - are e triones. JEx supeliotibus duo consectaria dedueit Alterum est, affectus anime, cu i. Cens mco pore communes pcr materiam esse tante do ut siet, enim ex nateria habet, si rixeam in suo rium. conceptu includunt, rapet eandem apposte innotescunt. Unde ita tecte definitur ultionis, ex Ira Tvid. iii ata iniuria appetitio, eum feruore cante inis in eoide Alterum est , Phila sophi esse dearum a Cocem diti rere, aut de omni,aut de tali Adiecit vero, aut de tali, siue, ut caldam interpretantur, pro Marium Pter a teli: gemias quae animae elotu ii dicuntur. quicum consi letatio physico metam e X cedit: vel P Opter animum Dionalem, cuius erant et I platio non ex toto ad Phisologiam pertinet, ut furtario l superius declararum. Hui figit an die onsectat, i ea ratio est quia ex modo definien mitio pridie d usque rei colligitur ado ubi, scientiam quaeque Vettineat quidem definitio est princii tu; imi con- diueli ias principioium, pient: a: itrer ita terri arguit cum igitur ea, qnae deriseiuntur perma se ari teriam, pectent ad Phuficia. D; forma definiatur pet materiam , atque adeo anima, quaesoLma quaedam est, conseqetens fit. ut animae eo templatio ad Physiolo'umspecter. verba illa, abrae cibum grati . notant causam efficient eos ina em, poniturque ira finis pro Formas forma: quia forma plerumque in finem inti it ideoque in stadiit poni forma in definitione Fra domus, cum adhibet tui, cuius gratia et destia finis eoincidis.

Diuerso autem modon ruralis , disserendi Ter t. ita artifex num quodque ipsorum di mei. Nam alter iram at petitio rem,sse dicht Iorti vicissim ac uersario inserendi, aut aliquid tale A te angunn Maut caloris eius , qui et circa conectuseruorem bulliriovem De Atq; acter materiam aherforma hoc pacto reddito rationem. Hae enim es rariaret, quam uecesse es , i fuerit, in tali materia esse: se enim o domu asse a i d finitiosolet. Nam quidamtat m,i- rationam assignat, esse dicens te gumentrem, quod quidem prohibere repulsaree; petes incommoditatu eam, qua tum a ventu, item ab imbribus, tum etiam ab ast eri eueniri is lent. Quidam dicit, lapides esse lateres ales ligna. At alim, formam in his eponit, horum uendo gratia Suu rei uri oruere ituratus ne qui materiam assignat; Srae senem tenorat, anu Ital

19쪽

O IN I LIB. ARIST DE ANIMA ,

mata Iam

meditatur, animae definition essequi d*bc

De anima satura

ri reliquo primi huius libri

progreis more suo recenset Aristoteles veterum . qui de anima scripserunt , opiniones , easque piolixa disputatione resellit, priusquam c-ti aliquiaeet propria sententia statuat Poris tam atror fui ea de re certamenta ut nullum diurnius, neque maius in scolis Philosophorum extitisse videatur. inrita igitur eorum Ammas opilitone,qui inhil omnino esse an inadin, o Misis ratumque hoc uome iurama Sustia animai QP et

20쪽

Ad secundam sectam petiment qui eum m-

CAp. I. EXPLANATIO

hil, nisi per suum simile cognosti posse extitimarent, de animam eognoscendi principauriis aluerent, vide et urincipiis opinabantur, ita de anima natura iudicarunt. Plam agit Spraerer id, quod paulo ante de eius placito al- seruimus, quia rerum principia numeros le-citu animam quoque ex numeris compositam in Timaeo pronuntiauit quam compositioin El nem non ph dificam, sed symbolicam intellige

ritent oportire animam m

. Apers molis,nses Pyriuili tiem terem naturalium principium em 'ste mam exhalationem calidamo vo de

euinem, Empedocles harmoniamqcandam,&temperaturam Iementorum . - ,

Inter Philosophos tertiae sectae, caret Mosa. Eo i omnes eius parte meet,

id detis metitus apud quem nihil . qu et atomorum turba conficiat e

sidit anima esse quid concorsu fortuito con- exeorpusiculis in ilibus, solum

a e tuae detenni motu agitamur, proludeque

iunt.&eommoueant lavrhaetor ei Cli, rarum' '' - c . . - SH. Democriti placidis non admodum siliem Puerunt et i euim alii corpora indiuidua, quae

te aere continua conuertione volauntur; al.Imotricem coram causam , animam Mbitrati antet Anaxagoras eutem, a primorum uit omnia , animam censuim licet enim animam&mentem differre putarit, utraque tamen, ut eadem natura titur. Itaque Animam dontem de originem omnis Deus praedica-

visi eam caul coneretum corpora spiritum D

de quinus omnibus late serapiti M. Tullius I. Ips',

in libro de natura hominis capve secundo et Theodoretus bdito de natura horrianis, Dium et .mam definiit id , quod se ipsum movet, sce

mam mixtot talem esse sibi per aut, laod, ita

delet cordor c restia. Tu perenni uctu cit. Cumas untur,im mortalia eue

de orificio Dei, cap.

aeo quinto, cap. I.

tes a nos oportet proceden et inue re atque percipere in medium eorum aruiatisrtim assera-- iurenes, qui de anima tractapi ni ahq id atqu di verunt,mea quidem accipiamin, qua be- n. Iuni dictata ab is augem caueammis que ora bene re Dyudem'ers. Initium autem inqui tioni hoc erat prosecro congruum si prim quem rimm es qua maxime , apturarii compres

Democritm ignem arat calorem ipsem censuites s. Nam cum sita insim a figura a invisidua

SEARCH

MENU NAVIGATION