장음표시 사용
71쪽
oopuli Romani, acerbissimis conuiciis proscindere, et ita publi. eam laetitiam domestico dolori postponere λ Ac pros o virgo, si superstes suillat, poenam intempestiui doloris publice aliquandoluisset. quod oblita patriae hostem luxerat. Sed, quantacunque
fuerit delicti ab ea commissi atroeitas, nondum tamen fuerat eo tempore quo frater eam necauit, per sententiam capitis damnata 3 condemnatio autem iuxta leges a DioNYsIo laudatas omnino ii eessaria erat, ut quis ob scelus perpetratum a quouis pollet in mine occidi. Neglecti lege Horatius sororem, obnoxiam qui dem poenae 'ob salutem publicam posthabitam, necdum tamen legitime damnatam, interseeit: virum hoc parricidium, an per duellio 'Parricidium erat caedes cuiuslibet ii ci hominis, ceu si fetusq) docet: perduellio autem grauius facinus, quod uiuoruuebat dolosam imperii et cognitionis criminalis, quae tempore Horatii regum propria erat, occupationem a priuato hontinet stam. Parricidium fiebat fine scelere ab occiso perpetrato , per
duellio nora poterat cogitari sine delicto ab altera parte commisso, euius coercitionem perduellis sponte in se susceperat. Illud non erat. nisi priuata vitio; haec publicam poenam nefario modo praeueniebat: quod quidem facinus tanto seuerius prohiberi Ii-1inn est. Quo grauius immineret reipublicae periculum, si in cl lin, nondum probata animaduertere cuilibet e ciuibus licuistet. Huic mari Occurrebant iam regiae leges; nec desuerunt sequenatibus temporibus repetitae sanctiones, quibus de ciue indemnato enas sumere nefas est habitum. Et huiusmodi lege damnatum csse etiam Horatium, quidni e DioNYsis verbis colligamus λ S iugo ciuem hanc significationem perduellioni in loco LivIANo tribui e vidimus, est ANT. CONTlVS ), cuius Indo coniurationum magna iudicii elegantia et doctrinae apparatu est conscriptus. Vnu in Q eonfirmandam nostram coniecturam addere placet: quod inirifice eam iuuari existimamus per ritum expiationis, quem ab M Horatio,
72쪽
Horatio, populi suffragio absoluto, Obseruatum narrant civius
et DIONYSiVs HALICARNASSENSIS, quemque in alium, quam verum penduellem, cadere non potuiste, manilestum est. Tandem de prouonutione in hoc iudicio obuia supersunt quae dam non praetermittenda. Ac primunt quidem non temere quis quaesiverit, quomodo Tullus, qui prouocationis auctor Horatio fuerat secundum LI vivM, ab eodem propterea dici possit iam slegis interpres, quam a se ipso primum sancitam, clariorem statim ab initio proponere potuisset λ Neque vero sine consilio Tullum legem suam obscurioribus circa prouocationem verbis concepisse dicemus, Ut ne pateret, ad quem esset prouocatio. Erat enim proprie prouocatio a duumviris non ad populum, sed ad Regem, qui iudicandi potestatem Duumviris secerat s): lex vero de provocatione generatim loquebatur, ne certo constare posset, ad quem esset prouocandum; quod, si Rex expresse non ad se sed ad populum prouocationem fieri debere, lege ista sanxisset, metueret, ne suae potestati aliquid detraheret; sin vero prouocatio ad Regem fieret, omnis iudicii Duumviris mandati caussa cessauisset et inuidia iudicii ad illum rediisset: Ac profecto etiam ad Regem, qui Horatium nullo modo absoluere potui siet, prouocatum suis' let, nisi ipse Rex, Hemens legis fuae, quam studio obscurain conce perat, tuterpres, Horatium, quod non ad se, sed ad populum .provocari vellet, admonuisset. . Ex iis igitur, quae hactenus disputavimus, sine negotio colligi poterit, lingularem hanc caussam, in qua Tullus multa Horatio ob virtutem plane eximiam et recentia merita indulserat, non posse normae loco haberi, cuius instar c iam reliqua maiestatis iudicia sub regibus celebrata suisse suspicari liceat: imo oninia sere in iudicio Horatiano noua suisse ac praeter consuetudinem gesta, ideoque nec prouocationis facile ad populum concessae aliud praeter hoc sub regibus exemplum i
73쪽
A celeberrima Horatii caussa ad reliqua, quae sub regibus de iudicio maiestatis obseruauimus, nostra se conuertit oratio. De Mettii Fustetit iudicio, quod itidem sub Tullo occurrit, illud iam supra notauimus, praeuia consiliariorum 1ententia regem id exemcuisse v); nec leue inde sequi argumentum, quo probari possit, reges plerumque eiusmodi consilio in caussis capitalibus usos esse.
Neque mutatam esse hanc consuetudinem a Servio Tullio, tanto fidentius assirmare licet, quo certius constat e DIONYs Io et M VIo, huius regis prae reliquis populare suisse ingenium ac temperatum imperium. Quamquam enim a DIONYSIO HALICARNASSENSI
dicitur publica delicta a priuatis primus separauisse, ac de publicis quidem ipse solus cognouisse, priuatorum vero iudices priuatos constituisti: tamen ne publicorum quidem curam eum sine ullo consilio in se suscepisse, haud temere est statuendum, quum non solum ipse DIONYs Ius paullo ante monuerit, Tullium dimidiam partem de regia potestate detraxisse, sed etiam e Muri narratione
ex antiquitate Romana erutum, LipsI 23 f. 9. et Io. quamquam ius prouo. cationum ipsum iam sub tegilius apud populum fuisse contendit. Quam quidem opinionem satis dextera refutauit VAN DER HOOP l. e. pag. 6I4. sqq. usus in primis argumento legis Valeriae aetestimonio D ONYMI HALICARNASSEN- sis Lib. VII. e. 4 I. Vol. Ill. P. I 4 O. nec non CICERONIS in Dr. I l. vi Lege Agra- νιa c. I 3. Et de orat. Lib. II. e. 8.u Hine etiam Tullus in oratione ad populum habita, quam exhibet DIONY-sivs HALICARNASSENSIS Lib. III. c. 29. Ol. I. p. η99. de pluribus iudicibus in Albanorum musa loquitur: MONeν ὁ τους συν τουτω βουλευσαντας την προδοσίαν, δίκας υποσυεῖν, ας ημεἰς ταςοuεν δικαςαὶ περὶ εκα - των ὐπαι- τι - καθεζομενοι. κὁsva γαρ απο ςrήσομεν κρισεως ουδε λογa . unde limul patet, reis in hoc iudicio lieuisse eaustam dieere et se defendere, perindeae libera republiea. Confirmat hoc idem scriptor c. 3o. sub fin. ubi Rex in Meios proditionis dieitur constituisse δικας,iρια.κὶ Lib. tui. e. 2s. Uol. II. Pag. τῶν γαρ προ αὐτὴ βασιλεων α ζασας α ιαντ--εαυτοῦς αγειν τας δικας, προτα τα ἐγκληHατα τα τε ἴδια
δι vώσεις, ταν δε ἰδιωτικων ἰδιωσας ἐταξεν ειναι δικαςας. γ Lib. I. e. 49. Cognitiones evitalium rerum Ine consiliis per se solus exercebar: de Tarquinio Superbo, quem paul
lo post primum narrat regum traditum a prioribus morem de omnibus senatum eou.
Iulemi. soluisse set domesicis consiliis rempublicam aes instrasse.
74쪽
ne idem cum aliqua probabilitate elici possit. ' Verum hic nompossumus non distentire ab iis, qui Dio NYs Ivu putant tanturn de crimine laesae reipublicae esse loquutum, et unius huius delusti
cognitionem Seruium sibi reseruasse autumant φ). lino videtur potius DIONYSIus ad omnia crimina, quae publicii poena vindicarentur, resipexisse: quod manifeste patet ex oppositis ιδωτικοῖς δικημα τι, i. e. iis, quae tantum ad priuatam satisfactionem tenderent, et ab ipso etiam Dio NYsio confirmamr, qui μο- ωhac sisti τα explicat per τα εις το κοινον Φιροντα '). Sub ultimo denique Romanorum rege, Tarquinio Superbo, miserrimam habuere faciem cum omnia iudicia, tum de maiestatis Potissimum crimine cogniationes , utpote quibus artificio tyrannorum proprio usus est ri neeps saeuissimus ad optimos quosque a se remouendos. Hun
primum suisse, qui sine consilio adhibito de omnibus caussis solus iudicaret, aliquoties iam monuimus; hinc occidere, in exstium agere, bonis mulctare poterat non hespectos modo aut inuisos, sed unde nihil aliud, g m praedam sperare po et V . Quid mirum igitur, quod de Tarquinii regno idem dicet dicere, quod de malis Imperatoriabus pLi Nivs tradidit. suisse scilicet etiam sub hoc maiestatis sit
gulare et unicum crimen eorum, qui crimine vacarent λ Hinc
tuto assirmare possumus, sub nullo rege crebriora fuisse ac fre- uentiora maiestatis laesae iudicia , quam sub Tarquinio, quod
Nobiscum sentire videntur GE. D'RR-NAvo vari Coni. Lib. I. e. II. et POR. ικας Tus, qui recte vertite erimina ad rempublieam pertinentia. h Livius I. e. Idem testatur quoque HALIcARNASSENNIS Lib. IIII. e. s. et
75쪽
τ is κατειχεν. Hic etiam. Originem praemiorum, quae delatores et indices criminum, in primis maiestatis, Romae consequebantur, inuenisse nobis videmur; quae, a Tarquinio primum proposita, deinde sub malis potissimum Imperatoribus frequentissima et sine dubio fimussima ac pessima stabiliendae tyrannidis auxilia suerunt 0.
Quamquam, quod Livius ' dixit, nulli gentium, praeter Romanam , mitiores placuisse poenas, per omnem huius populi historiam comprobatur, ac propterea, certe antiquioribus reipublicae temporibus, non deprehendere licet magnam suppliciorum ac
poenarum apud eos varietatem: tamen non unam poenarum speciem, quae sub regibus in perduellionis potissimum crimine usitatae suerunt, obseruauimus. Primum quidem et frequentissimum supplicii genus, quo etiam Romuli de proditione legem munitam fuisse e DiovYsto discimus, fuit deuotio rei deo alicui, i praecipue
76쪽
praecipue vero inseris facta. Vnde eiusnvidi homo dicebatur sacer, et impune a quouis occidi poterat '. Neque ipse reus solum, sed et familia pecuniaque eius diis facia censebatur, ceu ex pEsro D apparet. Fuit igitur illo tempore haec proditionis apud Romanos poena consueta, quam etiam de Mettii Fussetii sociis sumtam esse, nihil impedit, quin statuamus, quum τὶν των
fuisse tradit, a Romuli νομω τῆς Mi G haud diuersum suisse, supra iam suspicati simus. Fussetii ipsius per quadrigas discerpti supplicium propter sceleris atrocitatem primu ivltimumque apud Romanos fuit '), unde in eo non moramur. Singulares vero poenae, quas circa maiestatis delicium iam sub regibus obtinuisse existimamus, sunt inter capitales suspendium in arbore infelici f. cruce f) cui semper verbera praemittebantur) et praecipitatio ex rupe Tarpeia D: inter non capitales autem exsilium h) et bo-V K a norum
R AEumnus ad Leges XIL labriarum eap. 4. in MVSD. F. Tom. I. p. II. R. et FRID. PLATNERVS de L L. feratis Romanorum, eap. I. pag. 26. sqq. Causs .imlieontiae huius occidendi hominem saeram a flari ΜΑCRon: S Satvrnal. Lib. III. c. p. cuius verba haec sunt: quem. aqmodum, quod sacrum ad deos ipsos mitιinou poterat, a se ramen dimittere non du.bitabant: se animas. quas feras in coelum mitti posse arbitrati sunt, vidtiatas corpore quam primum illo ire voluerunt. d) v. Sacratae leges. Corruptum hune loeum ingeniose restituit PLATNE Rus I e.
lioe supplieii genere usum fuisse :PLUTARCHus ut vita Romuli c. I S. Vin I. pag. IIS.h Fuit haee filioriam Anei Marci Poena, quibus, regno ad Seruium delato, aqua et igni est interdictum, quod in iudieiuna capitale vocati non comparuerant I. V. Lib. I. e. 4 I. Dio XY' ι' L IlIl. e. s. Vol. II. p. 6 6 Aemi extilii potissimum sub Tatii lii o Superbi, reis irrogati habant LIV. Lib. i. c. 49. er
77쪽
tiorum publicatio ' ; quibus Tarquinium Superbum metalla, taureas, iustes et lautumias addidisse, e DIONYSIO HALICARNASSEN- si et Euse pro b discimus.
Di ONYs. HALIc. Lib. IIII. e. 42. VOL II. l Cbovis. Lib. L pag. go. ed. scALHI. pag. 7 8. cf. ros. SCALIGER in Animatael. Mi oro NYs HA . c. utroqDe loco eXm- h. l. p. M. et P GHIVS Annal. Tun . I. plum bonorum publicationis, qua in reos P. 62. Has tamen poenas tantum lau-eondemnatos animaduersum est exhiber. milioris conditionis nominibus irrogari