장음표시 사용
2쪽
Esio comistuAm cudusas EIos, HIL. 84. 4. Sicut dicit Sapiens , non minor est virtus , quam quaerere, parta tueri. Ideo non immerito eo- mendatur Apostolus: quia etsi Ephesios in fide non landavit, tamen landatos in fido confirmavit, ut ipso loquens de Melesia Ephesiorum vero possit dicere: Ego eonfirmavi eorumnas eius: ego videlicet, Israelita natione, Christianus religione, Apostolus dignitato. Israelita, dico, natione: nam ει ego Israelita sum , ex semine Abrahae de ιribu Beniamin , Rom. ι . Φ. Item Christianus religione : Gulat. 2./9. Ego enim per legem mortuus sum eruet: vivo ego , iam non ego : visu vero in me Christus :Iuod autem nune viso in earne, in fida uiuo Filii Dei. Item Apostolus dignitato: ἐ. Corinth. 3. 9. go sum minimus hostolorum. Do his tribus 2. Corinιh. ι . 22. Israeluae sunt, eι ego; semen Abrahae sunt. et ego; ministri christi sunι, ει ego: ut minus sapiens dieo, plus ego. Talis debet esse praedicator sapientiae salutaris, Milicet Israelita quoad contemplationem Dei, Christianus quoad ro-ligionem fidei, Apostolus quoad auctoritatem ossicii. Ego ergo Iudaeus per originem, quaereus Deum per fidem . Apostolas Dei per imitationem , eontii muri eolumnas eius. Confirmavi ne a side vacili rent , sicut artifex confirmat aedificium ne redat. Unde dictum est Petro Lue. 22. 52. Eι tu aliquando conpersus eonfirma fraιres tuos: quod secit Paulus: undo ei competit illud Iob 4. 4. Meillantes eonfirmaverunι sermones tui. Confirmavi item, ne pseudo timerent, sieut Episcopus confirmat puerum ad robur contra pusillanimitatem : undo dictum est do David in Psalm. n. 2 . Inveni Dania seruum
meum , oleo sancιο meo tinaei eum : manus enim mea auailiabitur ei, et bruehium meum eonfortabu
eum : nihil pro ieieι nimieus in eo . eι lilius iniquitatis non apponet noeera ei: Halm. 52. 6. Ferbo Domini, per Paulum scripto, eaeli, idest Ephesii, firmati sunι, eι spirisu oris eius omnis virtus eorum scilicet ne praemium gloriae amitterent, sicut praelatus, vel princeps confirmat donum, ne postea au seraturi Paulin. 4o. 5. Ma autem propser innocenιium suseepisti , et eonfirmasti md in conspeetu ιuo in aeternum. Has eonfirmationes petebat Psalmista dicens Pses. 32. 29. Confirma hoo Deus quod opervius es in nobis. Has promittebat Apostolus 2 Thessal. vli. 5. Fidelis autem Deus , qui eonfirmabit vos. ει eustodiet a malo. Ego ergo eonfirmani eorumnas eius, scilicet fideles Ecclesiae Ephesiorum: fideles enim riclesiae dicuntur columnae , quia debent esso recti , erecti , et sortes: recti per fidem , erecti per spem , sortes per raritatem. Becti dico per fidem: fides enim ostendit rectam viam veniendi ad patriam et undo significatur per columnam nubis, de qua Faeod. 3. 2 . Dominus autem praeeedε- ι eos, ad οsιendendum viam per diem. in eolumna nubis. Fides enim ad modum nubis habet obscuritatem , quia eum aenigmate ς dissolutioncm, quia evacuatur et humiditatem, quia excitat ad devolis-m m. Decii per spem: spes enim dirigit ad superua: unde significatur per columnam iami, de qua di-
3쪽
eitur Iudie. N. D. Viderunt quis eolumnam fumi δε eis is Meenderuem. Spes enim, ad modum sua mi , ex igne, idest ex earitate, provenit, in estum ascendit, in fine descit, idest in gloria. Forio, perearitatem: sortis enim est ut mors dilectio, ut dicitur Canι. 8. unde signiscatur per columnam ignis, qui omnia eonsumit: do Sap. ι8. 3. Ignis ardentem eolumnam dueem habuerunι ignotas eiae. Sicut enim ignis illuminat alaphana , examinat metalla , exterminat cremabilia ; sic earitas illuminat opera, examinat intentionem, et omnia vitia exterminat. Iam apparet quae sit causa huius Disiolae es-ficiens, quia Paulus: quod notatur ibi, Gor finalis, quia conii alio; quod notatur ibi, Confirmauit materialis , quia Ephesii; quod uolatur ibi, colum aa erua: sormalis patet in divisione Epistolae , et modo agendi. Huie Epistolae praemittit Glossator prologum , sive argumentum: ubi principaliter duo facit. Priamo deseribit eos; secundo rationem , et modum scribendi subdit, ibi, Hos eollaudaι Apostolus est. Eehesios vero , quibus scribit, describit a tribus. Primo a regione, quia Ephesii sunt Asiani ab Asia minore; secundo a religione, quia hi aeceperunt verbum veritatis e silanae: tertio a stabilitate, quia persi iterunt in fide. Primum respicit patriam; seeundum gratiam, tertium perseverantiam. Hos eoiluv- dat Apostolus ete. Ille subdit etiam rationem et modum scribendi: ubi implicat quatuor. Primo seripturae rationem ἰ secundo auciorem, qui est Apostolus Scribens: tertio locum a quo scribit, quia a B ma de earcere ; quario nuntium per quem seribit, quia per Tiehicum diamnum. Littera satis patet.
4쪽
Paulus Apostolus Iesu Christi per voluntatem
Dei , omnibus sanctis qui sunt Ephesi, et fidelibus in Christo Iesu. Gratia vobis, et pax a Deo Patro nostro, et Domino Iesu Christo. Benedictus Deus, et Pater Domini nostri Iesu Christi , qui henodixit nos in omni benedictione spirituali in Gelestibus in Christo : sicut elegit nos in ipso
anto mundi constitutionein, ut ess mus sancti, Et
immaeulati in eonSylu eius in caritate: qui praedestinavit nos in adoptionem filiorum per Iesum Christum in ipsum, secundum Propositum volu tatis suae , in laudem gloriae gratiae suae. lane Epistolam scribit Apostolus ad Ephesios: Epho
Hi sunt Asiani. ab Asia minore. quas est pars iam eiae. Hi non fuerunt per Apostolum Paulum in si illa tundati . sed confirmati : iam enim antequam veniret ad eos, erant eonversi, ut haberi potest Aet. 19. I.
erum esι, evιn apialo e-ι Corinαι. ut Paulus pera-yrmia superioribus Pari bus veniret Ephesum, et inreniret quosdam is seipulos. Post conver9ionem vom suam,ot Apostoli mi,firmationem. in fido perstiterunt . neo Pseiulo re peruui. Non ergo reprehi:usi: no . sed considatione digni erant. Ideo Paulus Pis non increpatoriam. sed cinisolatoriam seribit Epistolam. Scribit autem cis ab unio Roma per Tichicum diaeonum. Intentio vero eius est. Dos in bonis habitis confirmare, et ad altiora p vocare. Modus autem agnivli patet in diuisione Epistolae. Primo ergo imnit salutatio ma , in qua suum allae tum ad eos nemonstrat ἰ secundo narratio m. in qua eos in bonis habitis e firmat, ibi . Reiledielus Deus, et Puιer Domini nostri Lsu Chrixit, usque ad 4. eap. tortio exhortaliouem, in qua eos EruT. AD ErnEsIos
ad ut riora bona provocat, a eap. έ. usquo ad k eum illud eap. 6. De eetera, fratrea, eon orismim in Domino; quarto Epistolao eo lusionem . in qua eos ad certamen spiritualo consortat, a loco isto . Da eetem, usquo in sinem. In fallitatione primo ponitur pedisona salutans; seeundo Iersonao salutatae, ibi , Sa esis omnibus qui sunt Ephesi: tertio forma salutationis, ibi, Gratia robis, et pax a Deo. In prima primo nominat personam, ibi. Paulus: seeundo personae au-etoritatem, ibi. apostolus christi ἐν tertio auciaritatis datorem, itat , Per voluntatem Dei. Dieit ergo : Paulus Apostolus. Paulus nomen est humilitatis, Aimis lus vero nomon dignitatis: quia qui se humiliat. exalta-hitur , Me. 1s. ei 13. Apostoca, inquam, Diu, non
satanae, sicut moudo: 2. Corinth. 11. 11. Non essetas magnum si ministra eius. Milicet satanae . trans V rentur velut ministri iustitiae 2 quorum finis eriι Meundum opem ipsorum. Apostolus, inquam; et hoe non meis meritis. sta per voluntatem Dei. E eoatra est in multis: Osea 3. 4. Ipsi regnarerunt, ti no ex
me. Sanetis omnibus, scilicet qui sunt Ephesi. et A- delibus : supplo . seribit. Vel ego Paulus scribo sanetis exertitio virtutum quoad mores , fidelibus rectitudine reguitionis quoad fidem; vel saneiis, illest maioribus. et perseetis ; fidelibus, idest minoribus. et imperfectis. Fidelibus, inquam, in Christo, non in s
Graιia ectis. et par. Hie subditur salutationis sorma, in qua in plicantiar tria . donum quodlibet glausi antia et doni sufficionita, ibi . Gratia vobis, et paαἰ datoris ivitentia. ibi , a Deo Patre: mediatoria excellonita. ibi. Et Dainino Iem christo. Tunc enim gra-ltim ost lonum quanda malesens est qliod datur; quando a potente datur. ut quando a Rego . vel Prinei datur : quando iter solem in nuntium datur. ut ν'rfilium. Dieit ors : Gratia. scilieet iustifiealionis a culpa . et p/to . ut fit tranquillitas mensis. vel meoneiliatio ad Deum , ipii ad liberationem a dobila postua pinossenta . vobis. 2upplo sit, ex lioe sellieet, a Deo Pa-
5쪽
Onim datum optimiam, el omire donum perseetum demistin est. dmendens a Patra lumi rum: et Minii Ieris Christo , sine quo nulla bona dantur. Ideo sero omnes orationes finitia lur . Per Domin m nostrum Iesum Christum. Spiritum Gnetuim non Dominat: quia
eum sit nexiis Patris, et Filii . intelligi uir in extremis. vel intelligitur in doni, sibi adproprialis , quae sunt gratia . et Po1. Mindo eum dicit. Ite dictus Deus. et Pater Domini
stri Iesu Christi, hie gratias agendo. eos in hono e sirmat: et lice tribus Mis. Primo ratione sumpta ex parte citristi, a quo multa bona adepti sunt, eapit σtino: seeutido ratione sumpta ex parte nasorum, qui doleaeterito si alia malo ad bonum praeseris translati sunt, eap. r. ibi. Et ros m raretis mortui delielia. et pereatis rastris eιe. icilio ratione sumpta ex parte AIUstoli, euius ministerio, et diligentia in ivno blatu positi, con firmati sunt. eor. S. ild, nutus rei gratia ego P lua einelus chriasi Iesu pro vobis Gentibus. Iterum
prima in tres et iditur : quia primo gratias agendo . tangit benestela generaliter : secundo benesinia exhi- . bita ipsis Apostolis specialiter : ibi . Ouae superabundaeis in nobia: tertio beneficia exilibita ipsis Eph
Ha specialiter, ibi. In quo et in , eum audissetis rem tam versiaιis .... in quo et eredentes si ρnusi estis is ritu primissionis saneto. Beneficia vero ex libita peti
ra Iiter humano generi tangit sex. Primum benedicti uis, in eoiit in suturao Matitudinis, ibi. Benedictus Deus , et Pater Domini notiri Iesu Christi: seeu dum eleel is, in praeordinata separationo a massa perdiluuiis , ibi, Seut elegiι nos in ipso ante mundi
eo uιutionem, ut essentita sanere; tertium praedestinationis. in praeordinata associatione cum bonis. scit,eet eum siliis adoptionis, ibi. ini praedestimaris nox quartum gratificationis, in eollatione gratiae. ibi. Inuo gratifiearit με vn dilecto Filio suo; quintum ro- emptionis, in liberatione a poena, idest a diaboli servitute . ibi . In quo habenuis redemnionem per sam suinem eius; sextum remissionis in desetisne culpae. ibi . Remissionem Meeviorem. cirea beneficium heu dietionis tangit duo. Primo praeeonium, quod debet impendi , ibi. Benedielua Deus, et Pater homini nostri
Iesu Christi; secunia bene licium. νropter quod debet
impendi. ibi. με benedixit nos in omnit benedicii na vis tuaIi. Dieit ergo : Benedicius . scilicet a me, a Notis, et ab aliis, scilicet corde, ore. et opere, Deest laudatus. Deus. et Pater, idest ille qui est Deus per essentiam di, initatis . et Pater propter propriet tem generationis. Incidit autem Coifi lio. noo rai Mnesuppositionis. quia idem est sumtositum , sed ratiotiosi misitationis essentialiter, et relative. Pater, in am. Domuit nostri Iesu Christi, idest Filii, qui est Dominus noster secundum divinitatem . Iesus Christus s
eundum humanitatem. seilicet Deus . benediam
nos . in spe tu praesenti. sed in latum henodieri in re. Ponit aulesii praeteritum pro latum P ter certitudinem. Benedixit, inquam, noν, licet uostris meritis maledictos. in omni de dictions sparit init, Mililaei qua tum ad Onimam , ct quantum ad eo M. Tune enim erit eorpus spitii lo: s. Corinth. II. 4ό. Seminaιu
uo, limiam .. habita tu eaeustibus, idest in caelo; et
hoe in Christo, idest per Christum': vel in christo
operantis : ipse enim est qui rebormubit eorpus hvm liιutia nostrua . e figuratum Ormri elaritatis suae .
Philip . 5. 21. Valde appetenda est benedictio hare .el ratiotio emetentis. 'ina Deus est qui henedicit; et rataene materian . quia nos henodieit ; et ratione sormae, quia in omni benedictio e spirituali benedieli: et ratione finis. quia in melestibus benedieit: Hal. 127. . . Eua Mis benedisetur homo qui timet Dominum. Deinde eum dieit. Stetit elega nos. tangitur bonesteium eleetionis, ubi eommendatur Ueetio ista; quia libera. ibi , Sieut elegit nos in ιγo: quia aeterm , ibi, Ante mundi eo titulionem ἰ quia fructuosa, ibi. O essemus saneti; quia gratuita. ibi, earitata. Diei ergo : Ita benedixit nos . non nostris meritis , sed ex gratia Christi. sicut elegit nos. et gratis a massa rerditionis separando. liraeordina, it nos in ipso, idest iior
Cliristum: Dan. 15. 16. Non vos me elegistis, sed ego elegi uos, et posui vos, ut eatis. ει fruetum asseratis. et fruetus vestre maneat. Et hoc ante mundi eonstituistionem . idest ab aeterno , antequam fieremus : Rom. 9. II. Cum nondum nati fuissant . aut aliquid boni
estissent, aut masi . ut eeundum eleclionem 'postiatum Dei maneret, non ex operibu , sed ea toeantadicium est ei, quia maior se rei et minori. Elegit, inquam . non quia saneti essQmus . quia Dre eramus; ad hoc elegit nos, ut e emur saneti virtutibus . et immaeulati a vitiis. Et miniquo euim iacit eleelios undum duas paries iustitiae: Paul. D. 15. Deelina a malo. et sae bonum. Sanere, inqu8m , in eorumeturius . idest interius in eoeso. ubi ipse solus eonspieit: I. Rest. 16. 7. Deus autem intuetur eis. Vel in eo speetu eius, idest ut eum inspiciamus: quia visio est' tota merces. Meundum Augustinum. Et hoc laeti, non nostris meritis , sed in ea itala sua , vel nostra. quanos sori litor sancti simumino cum dieit. oui praedestinae it nos in adoptiosam filiomm per Iesum Christum , subdit tertium benineium . scilicet i,modestitialisnis . in praeordinata associatione eum bonis. Ubi ei rea praedestinationem implieat sex. Primo actum aeternum. ibi , Haed Minatat; seeundo temporato obiectum . ibi . Nos: te uo praesens eommodum, ibi. In adoptionem filiorum: uarto fruetum suturum , ibi, In Umm p quinto m um gratuitum. ibi, Meundum prop*uum: sexto eNDei uni debitum, ibi, In laudem glorio gratiae mae. Dieit ergo : i. scilicet Deus. pra devii xu rina . Hest scia gratia praeelegit. in adoptionem filiorum . Hest ut associaremur eum aliis filiis adoptionis in bonis quae habituri sunt: ideo diuit, In adoptionem μι- n : nom. 8. IJ. Non enim aecepistis spiritum sere itutis iterum in timore: seu aeeepistis spintum
dormionis bliorum: et infra 23. A prior in Friorum ea metantes. Quia vero illud quod fit ignitum . per Lgnem lime intortet fieri , quia nihil e sequitur parti ciliation in a leuius nisi per id quod est per naturam suam tale : ideo nilinationem filiorum oportet fieri per Filium irati iralent. I.t idoo addit Apostolus. Per Iraum Christum. Et hoe e,t tertium , quod tangitur in isto honesitio, Milicet mediator alliciens: Galat. 4. 4. MDιu Deus Filium suum fueιum ea muliere. De tum oblige . ut eos qui sub tega erant redimeret, in adopti
nem filiorum reciperemus. Et Me in iprum . idest in O
6쪽
quanti m et eoosormamur , ct in si iritu servi mi A: 1. Ioan. I. 1. quatim earitatem dedit nobis D a. ut blii Dei noncinemur, et limus: et sequitur ibidem: Eι seimus, inniam eum , almitia ei
Ubi notandum est, quod duplex est similitudo praedestinato u ad Filium Dei. Quaedam imperseeta .
quae est per gratiam : et dicitur imperseeta primo quidem quia solum est secundum reformati om ansemae , de qua infra 4. 23. Reformamina spiritu messetis rasime, et nodum homi Miri, quι seeundum teum matus est in iustitia . et sanetitare veritutis: secundo quia etiam secundum animam habet quamdam imperiectionem : ex parte enim cognoscimus, ut
dicitur 1. Corinth. 13. s. Alia xero similitudo erit risiecta , quae erit in gloria, et quantum ait corpul: Philip. 3. 2I. Reforma eorpua humilitatis nostrae
eonti θuratum eorpori elaritatis suaε : et secundum -nimam , quia eum renerit quod 1 et seclum est, era-emibitur quod ex parte est . 1. nιh. II. Io. Quod ergo dicit Apostolus, quod praedestinavit nos in ad Plionem filiorum . potest relarri ad imperfectam assimilationem Filii Dei , quae habetur in hae vita per galiam ἔ sed melius est quod reseratur ad periectamilii Dei stisimilationem, quae erit in patria. de qua
adoptione dieitur Rom. 8. 23. Ingemiscitnua adoptio nam filiorum Dei e eetantes. Causa praedestinationis divinas non est necessitas ex parte Dei, nec debitum ex parte praedestinatorum ;sed magis est Meundum propositum voluntasta Auae ἰin quo quarto eommendatur istud beneficium . quia
ex more puro proxeniens : quia Praediistinatio secui
dum rationem praesupponit electi em , et Hectis db lectionem. Duplex tamen his eausa huius benesidii iii mensi assignatur. Una est efficiens, quae est simplex lmi voluntas , ibi . Seeundurn proposiιum rotantaιis
auiu 2 Rom. s. IS. Cuiua etiit inseretur, et quem isti indurat: Iae. I. 13. Voluntarie enim nos genuit victo seriιαιis suae. Alia vero causa est sualis. qiuio
est ut laudemus, et regno eamus bonitatem D M. quae notatur ibi. In laudem gloriae stratiae mae. Et tu iterum est a quo commendatur istud excellens benelietum . Milieet servitium sibi conveniens. Causa enim divinae praedestinationis ast voluntas mera mi . sinis vero regnitio eius bonitatis. Unds notandum est quod Dei voluntas nullo IntQOhabet causam . sod est prima musa omnium. Nihil nunus tamen potest ei aliqua ratio assignari dupliciter: scilicet vel ex i,arto volentis : et sie quaedam ratio divinae voluntati est eius bonitas. quae est obieetum voluntatis divinae. et movet eam: unde ratio omnium eorum quae Deus vult. est divina bonitas : Provem. 16. 4. Uniema propter semetimum operatua est Deus. Ex parte autem voliti ratio divinae voluntatis potnstesse aliquod raso creatum ; sicut dum vult eomnare Petrum. quia legitime eertavit; sod hoc non est eausa volandi, sed est causa quod ita fiat. Sciendum tamen est . quod esseetus sunt ratio voluntatis divinae
ex parto voliti . ita sedleet quod elloetus prior sit ratio ulterioris; sed tamen eum venitur ad primum PDDetum . non potest ultra assignari aliqua ratio illius effretus nisi voluntas divina : puta , ianis viat hominem habere maniam, ut serviat rationi; et hominem habere rationem . quia voluit enm rem homiMm : et
hominem osse voluii perii bet persectionem universi. Et quia hic est primus mectus in creatura . non potest assignari aliqua ratio universi ex parte creaturae, aedex parte creatoris. qua' est divina voluntas. Ergo se eundum hunc modum, meo praedestinationis potest ex parte creaturae ratio aliqua assignari . sed solum ex parte Dei. Nam ollaeliis prac ilistinationis sunt duo. Miliret gratia , et gloria. Esseetuum autem qui ad DHriam ordinantur . potest quidem ex parte voliti assis gnari ratio , Milieet gratia : puta. Petrum eo navit, quia legitime e navit . et lim quia luit firmatiis ingratia : sed gratiae quao est primus essectus . non po-trat aliqna ratio assignari ex liarte hominis , quae suratio prae leuinpti is et quia hoc esset ponere . quod principium boni operis sit in homino ex seipso. et non
per Otiam : quod est haeresis Pelagiana . quae dieit
Principium iisni Di, ris esse Θx parte nostra. Sic ergo latet tu id ratio piae testinationis ost hi triplex Dei v linias : proPter quod dicit Apostolus, Secundum propositum voluntatis mae.
Uualiter autem intelligathir. quod Deus omnia loeit. et vult proPur suam laonitati : gelanduin egi. quod aliqua ot aerari propter linem . potest iliti iligi duplieis ter. Vel propior linem adit,iseendum . sicut instrumsaeeipit medicinam proi ter sanitatem, vel P Pter amo rem litiis dissidendi, sieut mediem operatur prorter sanitatem alteri communieandam. Deus autem nullo exteriori a so hono indiget, seeundum illud Psal. M. 2. Bonorum meorum non eges. Et ideo eum dicitur. quod Deus vult, ut facit omnia propter ivinitatem viam. non intelligitur quod saeiat aliquid propter bonitatem sibi communicandam , sed prupter honitatem in alios dii landendam. Communieatue autem divina bonitas ereaturae rationali proprie, ut ipsa rationalis ematura eam e noscat: et sic omnia quae Deus in creaturis rationalitras Deit . ereat ad laudom et gloriam suam. φ eundum illud Isai. o. 7. Omnem qui ine ut nomen
meum . flamam meam ereari eum . ut scilicet eo-gnoscat bonitatem. et eo meendo laudet eam. Et ideo subdit Apostolus: In laudem soriae strat huc sua .
illest ut cognoseat quantum Deus sit laudandus , c, glorificandus. Non dieit autem . In laudem iustitiae: nam iustitia ibi locum habet ubi invenitur debitata . vel etiam redditur ; quckl autem praedestinatur ad vitam aeti enam . non est debitum , ut dictum est. sed gratia pure gratis data. Nee solum dicit. Glariae . sed addit grasias . quasi gloriosae gratiae; quae est gratia. in qua oste iure magni gratiae . quae eonsistit etiam in magnitudine gloriae, et in modo clavidi : quia nullis meritis praecedentibus, sed adhue immeritis existentibus eam dat. Unde R . 5. 3. Commendat autem Deva suam earuulem in nobis a quoniam si eum adhue Ieeeviores essemus . seeundum tem
pus Christus pro nobis mortuus est, multo mactia tune iussi leati in a ginna ipsius, salei erimus ab ira per ipsum: et parum Post: cum inimici essemus. Non
euiati aumua Deo. Patet ergo quod praedestinationis divinae nulla alia causa est , nec esse potest, quam simplex Dei voluntas. Uudo patet etiam quod divina. voluntatis praesestinantis non est alia rauo quam di villa bonitas aliis ommuuicanda.
7쪽
In qua gratis cavit nos in dilecto Filio suo: in
quo habemus redemptionem Por Sanguinom eius, missionem peccatorum , secundum divitias gratiae et . Hic ponit Apostolus quartum beneste tum , Milieet pratisieationis in collatione gratiae : circa quod duo sa- eit. Primo tangit huius beneficii collationem; seeundo ostendit conserendi modum , et conditionem . ibi. In quo habemM redemptumem per mini lem eius. Dicit ergo primo : Ego di . qum praedestinati sumus in adoptionem filiorum in laudem gloriae gratiae suae. et oleo gratiam in qua gratifiearit nos in dilecto Filio suo. Cirea quod se tendum est . quod illam est aliquid esse gratum alicui. ct esse dilectum cie ille enim est mihi gratus quem dii . Cuin ergo Deus dilexerit nos ab aeterno: nam elegit nos ante mundi e stitutionem in oritate . sicut dictum est: quomodo ergo in tem- Poro gratisitavit ΤΕt dieondum ost . quod illos quos ab aetemo in seipso dilexit, in tempore. prout sunt in naturis propriis . gratisi eat: et illud quidem quod ab aeterno est, laetum non est a quod vero in tempore ost. si ri dicitur i unde hie Apostolus dieiti Grat eae it, idest gratos sedit. quod timus digni dileetione sua: 1. Dan. f. Fideis qualem earitatem dedi ι nobis Deus P t/r. ut filii Dei nominemur . et 3im . Consi vit autem distingui duplex gratia r sediret
prasis data. quae sine meritis datur : Roman. II. 6. Si autem gratia . iam non ea operibu : alioquin ur
ria iam non est gratia: et gratia gratiam faciens, quae a Deit Deo gratos et aeceptos. do qua dicitur hie. Notandum est autem . quod aliqui diliguntur pyη ieralium . et aliqui proptor scipsos : cum enim aliquem
incitum diligo. diligo illum, et quidquid ad illum pertinet. Nos autem a Deo diligimur, sed non laropter nos ipsos , sed in eo qui per seipsum dilectuβ est Patri; et ideo Apostolus addit: In dileeto Filio. nro quo sci- Iieet nos diligit. inquanuim sumus ei similest dilectio enim sundatur super similitudine: undo dicitur Ereti. IS. 19. Omna animal ditUiι sibi simile. Filius autem est per naturam suam similis Patri; et ideo principaliter , et per so dilectus est: et ideo naturaliter , et excellentissimo modo est Patri dilectus. Nos autem suismus filii per adoptionem . inquat uim scilicet sumus usormes Filio eius; et ideo quamdam participat item divini amoria habemus: Ioan. 5. Oct. Pater diligit Filium, eι omnia dedit ia manu eius: qui erediι in F lium . habet ritam aeternam: Colora. 1. 13. namιu-Ia nos in regnum Filii dueetionis suae. Deinde eum dieii , In quo habemus redemptionem per sanquinem et M. Ponit modum ipsius. Circa li
autem duo saeit: quia primo proponit modum o I parto Christi : seeundo ex parto Dei , ibi, Meundum dia vilius Waliae et . Ex parte Christi ponit duplieem modum : nam Christus Iaer duo nos gratificavit. Sunt enim duo in nobis quae repugnant gratisieationi divinae , scilicet peccati macula . et poenae noxa : et fiaeut mors repugnat virio , ita rimatum repugnat tu. Qitiae : ita ut per hoe elo li a Dei similitudine
Deo grati non essemus. Sed per Christum nos graim seavit, primo quidem ablata noma : et quantum ad hoe dieit, quod in Christo habemus redemptionem .
Milieet a servituto preeali: I. Petri 1. M. Non eor. ruptibilibus auro , vel argento redempsi estis da rana resim eonversationi palernae traditionis : sed preti so sanguine quasi agni immaeulati Christi , et ineo laminati: Apoe. 5. s. Redemissi noε Deo in sano
ne tuo. Meundo dieimur redempli : quia a servitute, in qua Propter peccatum detinebamur . noe per nos plene satisfacere poteramus. per Christum liberali sumus : quia moriendo pro nobis satis eit Deo Patri , et sie abolita est noxa eulpae: undo dieit . In rem
tionem peceatorum: Dan. f. Εαε sqnus Dei, eeee qui tollit pereata mundi .' Lue. vll. 46. Opori bat Christum pati, et resurgere a mortuis die tertia. et praedieari in nomino eis poeniι entiam, et remi
Modus autem ex parto Dei ponitur . eum dieit: S eundum dirutas gratiao eius : quasi dimi: Quod Deus at ilicans nos. non solum culpam remi Mi nobis . sed Filium suum dedit . qui pro nobis satisfecit , fuit exsuperabundanti gratia tina voluit per hoe honorem humanae naturae Conservare . dum quasi per iustitiam homines a sorvitute precati . ci mortis voluit liberam per mortem Filii sui. Et ideo dieit. Meundum diristitia gratiae erua: qtravi dicat: Hoe quod redemitu sumus . et gratificati sumns per saliuaetionem Pilii mius , fuit ex abundanti gratia , et misericordia, prout immeritis tribuitur miserieordia , ct miseratio. Mare auim quae dieta fiunt, Nos euii sumus smeundum expositionem Glossa o : quae quidem expositio videtur exorta , quia illam continetur in uno quod in alio. Nam idem est die tu . regis nos , ot praedeat navis nos : ei idom dicitur per Me quod dieit. Oeagemus saneti. et immaeulati : et per hoc quod dieit . In adoptionem filiorum. Propter quod Miendum est . quod st eonsuetudo Apostoli , ut eum liniuitur in aliqua dissicili maloria . quae immediate sequuntur, sunt praemissorum expositio, nec Ost ibi inctilaath, verborum , sed expositio: et hunc modum servat hie Α-postolus. Unde servato eodem verborum Pondere, at ter a principio dividamus. et dicamus. quod pars iri Benedieιua Deus et Pater Domini nostri Iesu Christi . dividitur in tres partes: quia Apostolus Primo reddit gratiarum actionem , ibi . Benedictus Deus ete. εω eundo recitat omnium beneficiorum simul largitionem ibi. Qui beneficit ma in omni benedictione spiri ualι. in ecletialibus in Christo ; in ponit divinorum hinnesietinim in speciali apertam expressionem . ibi. S eut elegiι nos in ipso ante mundi eonstitutionem. Hare
dividi iur in duas Artes: quia primo beneficia distincte exprimit; seeundo ea exponit . ihi, praea stinaeu nos in adoptionem , liorum. Existeat autem beneficia, primo quantum ad electionem; secundo quan tum ad ea quae sequuntur. ibi. O essemus laneti et imma rati in eo speetu eius. Exponit autem primo de electione. Est e uim duplex olectio. Milieet pra sentis itistitiae . et praedestinationis aeternae. Do priama Dan. 6. 71. Nonne duodecim ros elegi, et unus eae vobis distorus est ' Et do hae Apostolus non intendit hie, quia ista non fuit anto mundi eonstitutionem;
8쪽
et ideo statim manifestat de qua intellipt : quia dos unda , Milieet do aeterna praedestinatione: propter Mod dieit: Praedestinarit nos in adoptionem filiorum. Et quia dieit In christo, se ilicet ut Christo essemus similes, et conformes , secundum quini adoptamur insilios: ideo subdit: In adoptionem filiorum , per Ie- eum Christum. Hoc vero quod dixit. In earii a te, exponit cum dieit: In quo habemus redemptionem per sanguinem eius: quasi dicat: Nos habemus etc. Quod vero dicit, Et immaculati, eximit eum dicit. In remissioriem meaιorum. Hoc vero quod dicit In eon- speetu eius . exponit dicens , In laudem θ-ae gra
Quae superabundavit in nobis in omni sapien-
ita , et prudentia: ut notum saceret nobis saer mentum voluntatis suae , secundum beneplacitum
eius quod proposuit in eo , in dispensatione plenitudinis temporum, instaurare omnia in Christo, quae in caelis , et quae in terra sunt , in ipso.
Positis beneficiis eommunitor omnibus evitatis: hic Apostolus ponit beneficia specialiter Apostolis collata. Dividitur autem hace pars in duas: quia primo ponitheneficia singulariter Apostolis collata et secundo ostendit causam eorum, ibi, In quo et nοι sorte eoeati sumus. Circa primum tria facit: quia primo proImnit singularia Apostoloriim beneficia quantum ad excollemtiam sapientiae; secundo quantum ad specialem revelationem sacramenti absconditi, ibi, Γι notum saceret
bis sacramentum rotuntatis suae: tertio exponit quodsii illud sacramentum . ibi , Seeundum beneplaciιum eiu/ quod pransuit in eo. Dicit ergo primo: Dico quod
Meundum divitias gratiae eius omnes fideles communiter , tam vos , quam nos , habemus redemtionem
et remissionem peccatorum per sanguinem christi :quae quidem gratia superabundavit in nobis . idest a-hundantius fuit quam in aliis. Ex quo apparet tem ritas illorum , ut non diem error . qui aliquos Mn- eius praesumunt comparare Ap stolis in gratia, et gloria. Manifesto enim patet ex verbis istis quod Ap stoli habent gratiam maiorem quam aliqui alii sancti, post Christum, et Virginem matrem. Si vero dicatur Pios sanetos tantum mereri pome quantum et Apostoli meruerunt, et per consequens tantam gratiam habere; dicendum est . quod bens argueretur , si gratia P meritis daretur : quod si ita esset, iam non esset gratia. ut diuitur Roman. II. Et ideo, sicut Deus pra ordinavit aliquos sane ins ad maiorem dignitatem . ita et abundantiorem gratiam eis insudit; sicut Christo homini, quem ad unitatem personae assumpsit, e tulit gratiam singularem ; et gloriosam Virginem Mariam . quam in matrem elegit, et quantum ad animam . et quantum ad corpus gratia implevit: et sic Apostolos, sicut ad singularem dignitatem vocavit, ita
ot sit laris gratiae privilegis dolavit: propter quod dieit Apostolus ad Rom. 8. 23. Nos ipsi primitura
Spiritus habentes: Glossa : Tempore priua, et ceteris abundantius. Temerarium est ergo aliquem sanctum Apostolis comparare. Superabun havit ergo gratia Dolio Apostolis in omni sapientia : nam Apostoli praepγ
siti sunt rielesiae sicut pastores: merem. 5. 15. Dabo vobis pastores seeundum eor meum , eι pascent vos
scientia, et doetrina. Duo autem spectant ad pastores, scilicet ut sint sublimes in cognitione divinoriam , et industrii in actione religionis. Nam subditi instruendi sunt in fido , et ad lim necessaria est sapientia. quae est cognitio divi Nun ; et quantum ad hoc dicit, In omni sapientia: Luead 2I. IO. Esto dabo vobis os, et
sapientiam, eui non poterunt resistere, nee eontradi. eere omnes adversarii vestri. Item gubernandi sunt
subditi in exterioribus , et ad lioe necessaria dit prudentia . dirigit enim in temporalibus ἰ ct iplanium ad hoc dieit, Prudentia: Matth. 10. 10. Esιυιe ergo pru
Sie ergo an, aret beneficium Apostolorum, quantum ad excellentiam sapientiae : sequitur eorum henescium quantum ad excellentiam revelationis , ibi , Ut
notum saeerat saeramentum Iuntatis suae; quasi dicat : Sapientia nostra non est ut sciamus naturas rorum , et siderum cursus, et huiusmodi ; sed in solo Christo : 1. Cor. 2. 2. Non enim iudieadi me seird aliquid inter vos, nisi christum Iraum, et huno crime aeum. Unde non dicit: Ut notum faeeraι ιaeramentum, idest merum secretum . scilicet m Isterium incarnationis , quod fuit ab initio abseonditum. Causam autem huius sacramenti absconditi subdit, dicens, Voluntatis. Nam .sseelus Iuturi non cognoscuntur nisi cognitis causis suis : sicut eclypsim suturam non cognoscimus nisi eognoscendo mugam eius. Cum ergo causa mysterii incarnationis sit voluntas Dei, quia prol ter nimiam caritatem quam Deus habuit ad homines voluit incarnari r Dan. 3. 16. Sie enim Deus dueau mundum ut Filium suum unigenitum daret: voluntas autem Dei occultissima est: 1. Corinth. 2. II. Quas Dei sunt, nemo nodit nisi Spiritus Dei: causa
ergo incarnationis occulta luit ; nisi quibus Deus revelavit per Spiritum sanctum, sicut Apostolus diei tr. Corinth. 2. Dicit ergo: Ut noιum saeeret sacramentum , idest sacrum secretum; quod ideo est secretum. quia voluntatis tuas : Matth. 11. 25. Confiteor tibi Pater , Domine eaeli, eι terrae: quia abseoilaisti haeea ευ'iemibus, et prudensibus . et redelasti ea paret lis. Item Colosa. r. 26. Mysterium quod abseonditum suiι a sae lis, eι generationibus: nune autem man festatum esι lanetis eius , quibus voluit Deus nota/saeere dis ilias oloriae saeramenti huius. Quid autem sit hoc sacramentum, exponit dicens: Seeundum beneplacitum eius quod proposuia in eo. Mao quidem sententia intricata est, et debet sic construi : ra notum faeerat nobis saeramentum voluntalis suae r quod quidem saeramentum est instaurare
omnia in Christo, idest per Christum. Omnia . dico .
quae in eaelis, et quas in terris sunt. Instaurare, i quam , in eo, scilicet Christo, cum dispensatione F niiudinis temporum : et hoc secundum beneplaeuum eius. Ubi tria tangit, scilicet Sacramenti causam, temporis congruitatem , et sacramenti utilitatem. causam
quodamna o tangit, cum dicit, Seeundum beneplacitum. Licet autem quidquid Deo placet. bonum sit; hoc tamen beneplacitum Dei anthonomasti re bonum dicitur , quia per ipsum ad persectam fruitionem h nitatis poseucimur: Psalim. 146. 1 I. Be praeitum est Domino ruper timenter eum, et in eis qui Ueram
9쪽
super misericordia eius t Roman. 12. 2. Ut prob tis
piae ait τι vias Dri bona. eι beneplaeena. eι perse-eta. t. νngruitas temporis suit in dispelisatione plenitiI-dinis, de qua dicitur Galat. s. 4. Aι tibi venit planitudo rempt=ras . nit/at Deus Filiit m auum Delum eae muliere. Linle Aimi inlus lite excludit qilaestioneni frivolam , luam Gentilos quaerere ανnsuevmuit: ut minim dicitur Iob 2s. 1. Ab Oinnipotenta non sunt ab sesndita tempora. Endo si eut omnia ordinat. et disitem sat, ita et tempora, dispensando, et accommodando Pacifectibus quos producit secundum congrusentiam eo rum. Sicut autem aliis essectibiis ab eo productis tem- Irara ordinata sunt, ita et tertiam tein pus praeordinavit ab aetimno mygbmio incaritationis: si iod quidem tempus . Meundum Glossam . mistens suit ilostquam homo eonvietus luit de sua insipientia anto legem scriptam, dum scilicet ereaturas eolebat ut creatorem: ut dieitur Roman. I. 22. Diemus ιε Mιε aurientes. ειu
ti sueti sun ι: et do impotentia per legem scriptam , ruam implere non poterat : ut sie homines adventum Phristi , de sua sapientis. et virtute non praesumen tes, in m contemnerent; sed quasi infirmi. et quodammodo ignari , Christum avidius asseetarent. Et Pssectus
huius saeramenti est instaurare omnia r nym inqua tum facta sunt propter liominem, omnia instaurari dicuntur : Anios 9. 11. Suaestuba tabemaeulum i arid,
eeeidιι, et reaedi tecto aperiuras murorum eius,eι ea γω eorruerant, instaurabo. Omnia inquam .
quae in eaelis , idest angelos : Don quod pro an lis mortuus sit Christus : sed quia redimendo hominem integratur ruina angelorum : Psal. 199. 6. Implebit ruinas. Ubi ea vendus est error Origenis . ne per hoe credamus, an os damnatos redimendos esse per Chrisium , ut ipso sinetii: ει quae in terris . inquantum Gelestia terrenis mei sicat: colosa. 1. 29. Parasim per sanguinem erueis eiu/rire suae in terris. Meeqvira in eaetis sunt .' quod est intelligendum quantum adsumetentiam . etsi omnia non restaurentur . quantum ad emeapiam.
In quo etiam nos sorio vocati sumus, praedestinati seeundum proivisitum eius qui Operatur
omnia secundum consilium voluntatis suae: ut simus in laudem gloriae eius nos qui ante speravimus in Christo. Supra i it Apostolus abundantiam gratiae quam
ipse. et alii Apostoli a Christo receperunt. Ne autem erederet aliquis eos prepriis meritis eam recepisse. Ddeo eorum uter ostendit quod gratis eam roreperunt, vocati a Deo . non propriis meritis. Dividitur autem pars ista in tres. quia primo proponit gratuitam vocationem; seeundo voluntariam Dei praedestinationem,ihi. Praedminati semitritin proporisum ει-- pe
ratur omnia Meundum eonsilium voluntatis suae; te
lio utriusquo finem. ibi. Ut simus in laudem glorias eius nos qui ama verutamur in Christo. Dieit ergo :Inxi, quod huiusmis gratia superabundavit in nobis, et quod in Christo omnia restaurata sunt ; in quo μιiam. idest per Christura, Ma sorte auinua voeati, D
dest non nostris meritis, sed divina Moesimo: co M. I. 12. Gratia/ uqentes Deo et Patri, qui diros nos
seeit in partem tortis sanetorum in lumine: Psalvi M. 16. In manibus tuis sortea meae. Ait huius auu mintellectum sciendum est . quini multa fiunt iliter limmines ii uae soritilla vidi,tur . et eontingentia : quao tamen sunt Meundum divinam providentiam ordinata.
Sors nihil aliud est quam exquisitio providentiae divinae de aliquo eontii nti. et humano. Undo Augustinus super illud Psalm. M. In manibus tuis soriasmeua dieit, quod sors non est aliquid mali im. sed in rebus dubiis clivinam exquirens voluntatem. Ea autem in sortibu3 triplex precatum vitandum. Primo quidem superstitionis : nam omnis vana . et illicita religi0 UIMrstitio est. Tunc ergo in sortibus incurritur peccatum illinilao superstitionis , quando in eis initur aliquod Paetum eunt daemonibus: unde dieitur Ezera. 2I. 21. Stetit se.x Babylonis in biolo. in eapite duarum riurum dirinationem quaerens : e miseem 1a.gittas, interrogarit idola. exta eonsuluit. Commiscem enim sagittas. ad sortilegium pertinet; et inter aro idola, ad superstitionem. Et ibi sortii uium damnaturinior peccata ad superstitionem pertinentia. Meundo
vitandum est pereatum tontationis Dei: nam quamdiu per se homo aliquid potest . adero , et seire quid debeat sacere, si tune a Deo sorte . vel aliquo alio tali exploret quid saeve debeat. Deum tentat. Quando autem v essitas imminet, neque ipsa per seipsum iuvari potest, tune licito a Deo inquirit quid laeere debeat: 2. Pariam. 29. 12. Cum ignoremus quid a eradebeamus . Me solum habemus residui us oeulaa n stros dirimmus ad te. Tertio vitandum est preeatum
vanitatis: quod sit si de inutilibus. et impertinentibus ad nos inquiramus, ut puta de Iuturis eontingentibus:
undo dieitur Aet. 1. 7. Non est Murtim nouo ιε - , eeι momenta, quaa Patre posuit in sua pote/tate. Potest ergo secundum lim triplex sors accipi, Milicet quaedam divisoria, quaedam eonsultoria. et quaedam divinatoria. Divisoria ret, eum aliqui dividentes haereditatem, et conmmare non valentes, mittunt sortes, puta anulum, vel chartam, vel aliquid tale, diuentes: Illo cuicumque evenerit. habebit partem istam in haereditate: et huiusmodi sortes possunt mitti licito: Pror. n. 13. Contradietiones e primit sors. ει inter putemtra quoqua diiudieat . id, si inter volentes dividere.
Consultoria autem sit . quando quis dubitans quid laeere delaeat, consulit D riam . mittens sortes: Ionae s. diutur. uuod quando supervenit tempestas illa in mari. eonsuluerunt Deum , sortem milientes. ut seirent cuius peccato tempestas illa venisset: et hie modus licitus est, maxime in Meessitatibus. et in electioniblia potestatum saccularium. Undis latiunt rotulos de cera.
in quorum quibusdam ponunt aliquas ehartas, et in quibusdam non, quos hiis solos voeant, ut illi quibus veniunt hussoli eum eliariis, habeant voces in elicti m. sed hoc ante adventum Spiritiis inneti Apostoli secerunt etiam in electione spirituali . Mι. 1 quando sors cecidit guttae Mathiam. Σω hoe post advenium Spiritus sanetl amplius non liret in praedictis electionibus : quia hoc faciendo, iniuriaretur Spiritui sancto. credendum est enim quod Spiritus sanetus previdet Ee-elesiae suae de bonis pastoribus. Unda post adventum
iritus saneti, quando Apostat elegerunt septem dia.
10쪽
etum, non misorunt sortes: et ideo in nulla eloetions vilesiastica lioe modo licet. Divinatoria autem sors ost inquisitio do. suturis, soli divinae eo itioni reso vatis : et hare semper habet vanitatem admixtam . me itotest sino vitio curiositatis fieri. Quia ergo sors nihil aliud est quam timuisitio rerum quae ex divina voluntate fiunt; gratia autem eius ex sola divina x luntatis de Mot: inde est quod gratia divinast et citonis dieitue sors . quia I per modum sortis a
eundum occultam providentiam , non ex alicuius m rixis . per gratiam internam vocat. Deinde eum dieit. Praedestinati reeundum propo-ώι- Iunialis eius . ponit voluntariam itari praedo-sti uonom. do qua dicitur Roman. N. M. Ouos ραε- dratinaeii , hos et mearit. Cuius quidem praedestiu uoliis ratio non sunt merita nostra, sed mera Dei voluntas : propter quod subdit, Seeundum p pos tum eius r Roman. 8. 23. Selmus quoniam diligentibus Deum omnia eooperantur in bonum . his qui seeundum propositum roeati sunt sanest. Quod autem s eundum propositum praedem verit, probat: quia non solum hi , sed etiam omnia alia quae Deus lacit,ol eratur Meundum eonsilium voluntatis suae: Parim. ISs. 6. Omnia quaeeumque voluit Dominus, μοι : Ba. 46. 10. Conrilium meum stabit, et omnis rotuntas mea fiet. Non autem dieit. Secundum voluntatem. ne er eas quod sit irrationabilis et sed Meundum eo ilium voluntatis auae. idest secundum voluntatem guam, quae
est ex ratione: non secundum quod ratio importat di- ωursum. sed seeundum quod Gignat certam. et e liberatam voluntatem. Ultimo autem tangit finem utriusque , Mille t praedesti inmis . et vocatio iis, scilicet laudem Dei r unde dieit: Γι simus in laudem glarias eius nos qui aiue sperarim M in Chrisis, et per n0squi eredimus in Christo, laudetur gloria Dei: Da. M.L2. drantes . ει eoma eantabunt eoram Deo laudem. Laus autem glorias Dei, ut dicit Ambrosius, est eum multi aequiruntur ad fidem ; simi gloria mediet egi eum multos aequirit. et eurat: Ereli. 2. 9. Oui tia metis Dominum , sperate in illum . et in equeetatione veniet uobis miserieordia.
In quo et vos, eum audivissetis verbum v talis , Evangelium salutis vestrae, in quo et tr. dentes si 'ati estis Spiritu promissionis saneto , qui est pipius haeremtatis nostrae in redempti nem aequisitionis , in laudem gloriae ipsius.
Postquam enarravit Apostolus Mnestela tollata Gmmuniter omnibus fidelibus . et exhibita specialiter A- sistis ; hie eon' uenter enumerat beneseia ipsis Ephesiis collata. Dividitur autem pars ista in duas :yx primo proponit Mnesieta eis exhibita ; seeundo i inuat allectum suum ex ipsis beneficiis exeitatum.
ibi, Pinopterea et ego audiens fidem restram .... non
m stratias anens γ' vobis. Prima iterum in tres db iditur . secundum tria benesieri vis exhibita e quia primo proponit heneficium praedicationis: secundo he- talum eonversionis ad fidem, ibi, In quo et e .
ibi. Signati estis spiritu promissionis saneto. Dieit ergo quantum ad primum : In quo . Milicet Christo .eι eos eum audi te setta. idest cuius benestio, et vi tuto audivistis. verbum reritatis . id mi verbum Praedicationis . inquantum ipse i hristus ad vos prakiea. tores misit: Rom. 10. 1 . Ouomodo audieM ει - pr is dieante : quomodo rem praedicabunt , nisi mittatuum
Itom eodem infra IT. Ergo fides ex amittu . audilus auram per rerbum Dei. Eius ergo laeta fieri audiunt. qui praedieatores eis mittit : Lue. 11. 23ς. Beasi qui audiunt rectum Dei. ει eustodiunt illud. Hoe vorlnim praedirationis tripliciter pommendat Apostolus. Primo a veritato. eum dicit. Verbum veritatis: quiluo quia aeeipit originem a Christo , de quo dieitur Ioan. 17.
7. Sermo tuus reritas est.' Iae. 1. IS. Voluntaria st nuit nos verbo ueritares luae. Secundo quia est annuntiatio hona r unde dicit, Euanyelium: quod quidem annuntiat summum bonum , et vitam aeternam: et anthonomasti eo verbum fidei. Evangelium dieitur. quasi annuntiatio summi boni: tia. T. Quam Diaehri pedes annuntiantia, et praedieantis pacem, annuuintiantia bonum . praedie dis inlutem : Ibidem 49. s. Super montem eaeeelsum ascenda tu qui erangelizas Sione et hoe est quantum ad sutura bona. Tertio d seribitur, et commendatur quantum ad bona Praeso ita. quia salvat: undo dicit, Salutis uesima, idest quod et luim flat salutem l Rom. I. 16. Non enim embε- aeo Leangelivus: virtus enim Dei est in salutem omni eredemi: I. Co inra. II. 1. Xotum autem eiais sario. fratres. Elangelium , quod praedi et robis, quod etaeeepistis. in quo et statis , per quod et acuoamini.
Quantum autem ad henesteium eonversionis ad fidem dieit: In quo, sedicet Christo, idest in euius πω ratione , vos credentes siqnαι estis. Quod quidem be- fietum arimitur Mei. quia fides necessaria est audientibus. Frustra enim quis audiret verbum verita. tis, si non crederet: et ipsum credere est Me iatristum: Infra 2. 8. Gratia enim estia saleati per Ddem: et Me non ea robis, donum enim Dei est. Qua
tum vero ad beneseium iustificationis dieit i Siqnvii estis: et hoc por Spiritum sanctum, qui datus est v bis r do qno dieit tria et Milicet quod est sipnum , et quod ost Spiritus promissionis, et quod ost pignus lia roditatis. Signum quidem est, inquantum r eum in landitur inritas in eordibus nostris, qua distinguimur
ah his qui non sunt filii Dei; et quantum ad hoc dicit r Si ti estis. idest divisi a grege diaboli: Infima. 30. Nolite eontristare Spiritum Dei, in quo lignati essis in diem redεmptionis. Sicut enim homines gregibus suis apponunt signa, ut ah aliis distinguantur; ita Domitius gregem suum, idest populum suum, spirituali signo voluit signari. Dominus autem populum peculiarem habuit in veteri quidem testamento I daeos : Ereeh. M. 31. VM autem grestea strages paseuae meae, homines estis: unde malin. 94. 7..Nos autem populus eius. et ores paseuaa eius. Sed quia hie grex in pascuis emporalibus paseebatur . senicet In doctrina eo orati . et in bonis temporalibus: Isai. s 1. 19. Si volueritis, et audieritis me. bona urrat e t medetis et iam eum Dominus eorporali iugno . sellaeoteiteumessionis . ab aliis separavit . et distinxit: Gn. 17. 13. Eritque paetum meum in ea me restra. Prius