장음표시 사용
451쪽
Heumanniani colligendi, iisque suas adjiciendi. acriae imoituti ratione integrum opus est enatum, quod faciem non
encommodam observationum in Novum Foedus prae se sere Quantum enim nobis perspieere licet, ea utoris mens sola non fuit, ut sterilem in conversonem Germanicam Heu an .m eonderet Criticam, sed ut hae occasione, quamlun fieri posset, Novum Testamentum observationibus bona frugis
ornaret Fit exinde, ut nobis haud datum si, integram ribri summam recensere, cujus singulae sere paginae philolostea atque exegetica doctrina sunt refertae, ut major inde numerus conficiatur argumentorum, ricina hic pertractat
cum quam qui hic recenteri, aut cujus delectus facile hic imstitui, queat. in versu ad emum,in se a Capite ad Caput
Noster Heumannum i quilui, , quae in ejus conversione vel praeclara, vel medioeria, vel paulo tenuiora, continentnsi dii genter notat, sive priorem, sive posteriorem Heumauni edi-4ionem respicias. Hinc non vanus taxandi pruritus incessit Nostrum critieum hune laborem suscipiendi solennis alioqui plurimis eruditorum,taxantibus, non emendantibus, alios, atque ceteriora tantum arripientibus, bona vero mutilia data opera
negligentibus. Alia plane via Noster inredit, laudans bona de extollens deteriora vero emendaus, ubi ratione proposita, nova conversi, additur. Ex omni etiam opere id e ieeli Λutorem novos Exegetas atque interpretes consuluisse, atque ex iIlis plurima hausisse, ad suum finem facientia in aliis etiam libere eum sententiam suam aperuisse, unicuique Lect rum patebit, vel unicam paginam evolventi Pluribus rationem atque focinam libri in Miatione gemina, tu isque Parti praemissa, Autor ipse edisseruit, in quibus Praefatiois nitas etiam nonnullae occurrunt exegeticae disquisitiones, imae quas illa, quae in Rom. I N-as, est conscripta eminet. Iussiciat, haec dixisse de labore critico, utili sane, doctrinae variae, de quo consecto Autori gratulamur, in opi sit habentes, ut fructus inde ad plurimus doctrinae theologicae sudiosos, quinis adinutorem ipsum,
452쪽
Calendis Autus Anno MD CCLIII PANDICTAE FUSTINIANOS IN NOVUM ORDLum uastae, cum legibus Odicis in NoveIlis, quae M
Pandectarum cresrmonι expticam, alutabrogant.
Parisia, apud Ioannem Desa in re Carolum Stillan. 1748 fol. Tom. I Alph. ' plag. 9, Tona II Alph. lo plag. I. Ei ea in ultorum hominum indoles, ut edendis maximae molis voluminibus haud vulgarem aequi posse gloriam, sibi persuadeant, iisque, ut nimirum gratiora populo evadant, quae tanto cum labore perfecerunt ope. ra, splendidos titulos, nescio quid novi promittentes, praefigant, unde quidem fieri assistet, ut lectores qui primo obtutu, raram eruditionem, nova omnia, aliis nondum cognita se inventuros, credunt, spe sua dejecto se, postea sentiant. In censum ejusmodi scriptorum haud adeo tinmerito reserendus est libri, eujus notitiam nune Lectori dabimus, Autor, sed de cujus nomine adhue quidem nobis nihil constat. Is enim Pandectas ustinianear, in novum ordinem digestas, cum legibus Codicis. Novellis quae jus Pandectarum coufirmant, explicant, aut abrogant, se vulgare in fronte operis ait, ct duos jamjam Tomor, latis profe
cto erasibs, qui Libros Pandectarum XXXutu complectunati tu
453쪽
. tur, quosque rertius adhuc excipiet, hisce lucubraciossibus imis plevit. Ut autem, quid novi hoc opus Drat, an fines legitimae scientiae Ainor ejus protuleris, intelligatur lassituruita ejus pariter, ae modum, quo in eo perficiendo usus fuerit, ed sterere a m nobis est propositum Rationem nempe trachmdiin viam, quae vulgo meitidus vocatur, in vasto Pandectarum opere desiderari, vetus querela fl. Huic vitio ut remedium
adii beret Autor, omnes Digellortum textus tali ruine dispositos se exhibete, declarat, ut jam a necessa D eouum jucintila- aue cogitatione non ulla rerum coueturbatio, non sententiarum smcertitudo, non laborisis agnitudo, deterreat. Operis vero Digestorum divisionem in eptem artes, nec non Librorum ac
Titulorum seriei qualis Detri pilaioribus placitit, retinuit int gram. Loges porro cum suis patagraphi et versibus sub ii dem Titulis, ad quos pertinent, retinnit, sed alio inter se, apti rique, prout exiit imat, ordine dispositas, nonnullis nempe ad alios Titulos, quibus rectius congruebant, rejecstis, ita tamen, ut de verbo ad verbum in heris decursu legum textas omnis
referatur, solus earum ordo minantetur. Cujusque Tituli materiam ita suas veluti partes a membra se dividere, ait
Autor, quaestionibus in ipso ingressu propositis, quarum discussioni, solutioni aptas definitiones, divisiones, regulas,
exceptiones, nec non theoremata connectendis mappi,
eandi qui ad eas pertinent, legum textibus, addiderit. In unoquoque juris articulo, quid olim obtinuerit, investigare se, Rex omnibus Pandectarum locis, in quibus adhuc supersunt an. liquitatis juris vestigia, nec non ex Jurisprudentiae ante-Justinianae fragmentis, aliisque fontibus, breviter explanare, num tiat. Leges praeterea Odi eis quamplurimas, eas pariter,initae cum Pande starum jure consentiunt, ac illas, quae uri sili derogant, simulque etiam Novellas addere se testatur, ut novissimi uris aliquam notitiam praeberet lectoribus. Notas dentisque addidit breves, in quibus ex CD cii, aliorumque optimae notae interpretum, observationibus mendosas lectiones meu- dari, interpolata a Triboniano, aut sociis, a sinceris veterum
JCtorum textibus secerni, obscura illustrari,ac leges, quae pri
454쪽
. 'MENfIS AUGUSTI A. MDCCVII. v
nia fronte inter se pugilare videbantur, conciliari, pronim-tiat. a calce tandem uniuscujusque Tomi adjecta est Tabula, qua nominatini leges omnes cum suis paragraphis versiculis ord . ni Digestorum ita restituuntur, ut nullo labore Lector vitelligat, quem locum singulae illae leges, aut legum partes, in hoc opere occupent. Est haec instituti ratio, quam nos ita, ut ipsemet Autor in Praefatione, per praemissa, eam proposuit, retulimus. Quo igitur successu haec omnia ab ipso fuerint priel. ita, nunc paulo diligentius inquiremus. Aut equam vero hoc sa , monendum erit protegomena in Pandectas msinianeas Autorem teten; is Te, inque tres partes eadem diu,ssse Fontes ibi, ex quibus universum opus Pandectarum, quas m ας iaci ista nomen sortitas esse, monet, ductum lit. primo loco is indieat. De Ctis postea, ex quorum libris Pandectae consatae, aut quorum sanientiae ibi relatae sunt, disputat, variasque eorum se fissis indolem exponit. Quo tempore tandem, inua ratione, confectae fuerint andectae, quae fuerit illarum autolitas,'iue sata, quibus denique vitiis hoc opus laboret, disquirit. Inter fontes adeo, e quibus
Pandecta manarunt, leges scriptas, tam Veteres, quam OVas, legis actiones, d interpretationem, Praetorum, aliorumque
magistratuum, edicta, disputationem fori, prudentum responsa, numerat. Leges ovivii, sequentiumque Regum, quo quo jam dudum editae, illustratae sunt, sollicite recenseti Per legem tribunitiam, qua regiae leges exoleviue utori diactantur legem illam, qua post secessum plebis in montem se .erum Tribuni priuium constituti su ut Cujacium intelligere, rectius vero, legem, Iunio Bruto, Iri,in celerum latam, hie intelligi, observat. De legibus postia Tabularum XII, De PQ. .cemviris, in Graeciam ideo mimis, de legis aerionibus de jure Flaviano Maeliano, alii scue, haud incognitis, ample disputat. Plebiscitis. per legem Horatiam, ac postea mi tensam, legum autoritatem fuisse inditam, lectores, harum rerum adhuc ignaros docet. Leges praecipuas, sub laber republica latas, i . quarum mentio in Pandectis injicitur, nude tamen, ct sine omni de earum aetates conditoribus disquisitione, enumerat, dii a Coum
455쪽
eontenta quoque earum justo brevius edisserit, uti sunt illa,
Lex cincia Area donationes, Lege Furia, s Voconia circa te
sumenta. me Ctis eodem modo disputat. Imperatores Romanos, potestatem affectantes regiam, eandem Senatus antoritate abscondidisse, monet, plurima etiam SCta recenset. ag. I6 Codicem Gregorianum a quodam Gregorio, qui tempore Constantini m. praesectus praetorio fuit Hermogenianum ab Hermogeniano JCto, nomen sortitum esse, Iacoιtim Gothoste. dum ubique secutus, tradit. De Praeroribus eorumque, ut aliorum magistratuum, edictis varia, quamvis admodum trita,
ubivis obvia, profert, cum in libro tanta molis, qualis hoe opus est plura profecto, quae majorem eruditionem, o leuctionem ampliorem, sapiunt, hoc de regiimento debuissent proferre. Et facili certe negotio Autor, laborist, ut videtur, valde patiens, tale quid potuiti et perficere, dummodo v. Li i Excursus ad Tacitum, re Pertransi librum de Praetorio, olvere,in in rem suam convertere, ipsi placulisset. Hoc enim modo ornamenti aliquid di eruditionis haud vulgaris colo. rem operi huic suo ruisset additurus. Sed pergimus. De responsis nempei dentum varia, aliis jamjam dicta, repetit, eosque Ctos quorum in Pandectis fit mentio, d ex quorum libris opus illud conflatum est, recenser,in sex Asses eosdem dividens. Prior nimirum cia reos, qui amiquis liberae reipubli
ea Romanae temporibus ante Ciceronis aevum floruerunt, com-
.lectitur. Qui Ciceronis aevo cire finem liberae reipublicae, χω Julis Uvre vixerunt, asteram Classem constituunt. Tertia eorum est, quorum aetas in Augusti, ct sequentium Imperatorum, usque ad Hadriani tempora incidit. In quintaciasse eos recenset Autor, quorum aetas omnino incerta est,
quibus denique illos, qui post Gordianum vixerunt in senata se adjiciti majoris momenti sunt, quae de variis ICt
rem sectis utor disputat. Iam Ciceronis tempore quamplures inter ICtos controversas fuisse agitatas, nos docet. Adeelebratistimas postea Sabimanorum, Proculeranorum sectas delatus, utriusque sectae seriem ac Reeessionem, qualis a Pom-ρ in La s. . D d O. . traditur, in tabula, ideo consectas Diuitia ' Corale
456쪽
ficta, exhibet Gntroversias ICtorum post dicti perpetui
compilationem,in rescripta Principum subinde evulgata, maximam partem fuisse sopitas contendit. Iisdem temporibus ICtos Nigeuudor, id est, tales, exstitisse, observat, quorui Pag. 66
arte; inventis medii quibusdam sententiis, nonnulla lites, quae diu inter varias sectas agitata: fuerant, componebantur. Diversitatem sententiariam, Procule nos inter st Sabinianos
inde existere, Met, quod Labeo, Procule anomum antesgna nus, passim a veteribust dissentiat, cum Capito, qui Sabinianσ-rum ducit familiam veterum plerumque inhaereat vestigiis. Non tamen in universum istam vaIere regulam, sed PracmBVam nonnunquam veterum placita probare, Sabimanos ab illis discedere, variis exemplis monstrat. In Labeam praeterea iseipulis majorem ingenii Queiam in capitonis sectatoribus timidiorem quandam regnasse prudentiam observat. I iis, quae de novo statuenda erant, Procule nor subtilius, Smbinianos simplicius, pronuntiasse, contendit, eamque rem nota illa quaestione, inter utramque sectam agitata, an emta venditio sine numinis contrahi possit, ne non aliis exemplis, illustrat. Iab tam praeterea benignam equitatem sub OPI.tilitati juris praetulisse, Procule nos rerum di verborum proprietati nimium sudentes, hae in re nonnunquam peccasse, pronuntian Plurimis vero recens inventis Iurisprudentiam 1 ditasse Proeulejanor monet.. Utriusque scholae autores a
riis in rebus inter se consentire, declarat. Iussu intaneum, propter diversa horum Λutoruin placita incertum fieri, n sat cum Umiam aevo Meonstroversiae maximam partem vnierint sopitae,is recepta usu fori sententia his verbis eoque jure utimur, solea indieari. Philosophiae, inprimis Stoi- eae peritissimos fuisse JCtos Romanos, quamvis ProculVani majus adhuc pretium placitis istorum sapientum statuerint,iquam Sabfniani observat. Varias denique eorundem senten. q. tias ex Stoicae Philosophiae doctrinis perperam, d praeter rem; ab interpretibus derivari, urget. Genus dicendi, quo veteres s
illi prudentes usi sunt nec non eorum gravitatem, prudentiam, d modestiam, summopere utor dilaudat. De eom. si
457쪽
pilatione dein Corpori Juris, inprimisque Pandectariam, ample dein disputat Iustinianum ab aliis laudari, ab aliis vituperari, narrat nullum tamen de moribus ejusdem subnectit PQ. 78. judicium. De Triboniano verba faciens, omnes illas Suidbeis Procopi nugas gentilem nempe atheum eundem fuisse, ae Justiniano perlua susse, eum vivum in coelos assumtumdri, quas profecto eruditi tantum non omnes hodie rident miramur, N. ab eo transscribi. pro vetis venditari narrationibus Fata dein Corporis Iutas Jusiniane eduserens, de libris Βασιλικων, deque commentariis, choliis, ct paratillis, quibus sarri qui- M. dam illud legum corpus illustrare tentarunt, disputat. Ad imstaurationem vero suris Romani in oceidente delatus, notissi-inum illum codicem Pandestarum, qui jam Florentiae asser vatur, Puanis a Lot fari II, quem classe juverant contra Moerium, dono datum esse libere pronuntiat, ignarus videlicet putidissimam illam fibulam, vel sanae rationi contrariam, ne idoneo sussultam testimonio, ab Henrico Brene- manno, JCto sagacissimo, in Hisoria Pandectarum Cap. VIIs a penitus iam se explosam. Ejusdem generis est illa narratio, quam Λutor ex Abbati inspergensis Chronia repetit Mathiidem videlicet Tulciae Comitissam, maximae tunc sutoritatis faeminam, ab Imperatore Loibario II edictum impetrasse, quo jus usinianeum Pisis iti athedra publiee ceri, atque in tribunalia recipi, jus erit. Non quidem ignorabat Autor famosissimam illam urbiIdem tunc temporis jam dudum fuisse mortuam. In promtu autem ipsi si responsio, aliam videlicet ejusdem nominis dignitatis nemu9o nam, hie debere intelligi. Qua in re quamvis ontentientes habeat quosdam non sane indoctos seriptores, d sigillatim Gravinam, qui in Tractit de ortu, progressu mxi civilis Lib. I CV tu similia protulit non crat tamen, eur Autor hic in Graviuae verba uraret, narrationes ata sonas, ab ineptissimo monacho eodemque Germano, Terum Italicarum ignaro unice profectas, arriperet. μοδιium, Ctum, non Evcrardi, sed Gaeclara, praenomine
458쪽
insigniri, perardi autem praenomen tronis. JCti itidem inter Mavos Olim storentis, ess proprinna, a nobis se clisceri, haud aegre feret Auso Multum is in praestatitia uris AEO inani praedicanda laborat, per pliarim Europae regna tigillatimque Franciam suam, illuc iii aεhedris sim soro regnare, contendens vitiis interim illud neutiquam immune esse, concedit, ct ad tria indem capita, ea, quae vereis cum ratione in hoc opere reprehendi Φ. possunt, revocat Singulas nimirum leges germanos auiinceros veterum Ctorum textus, quorum Iac mei res runt,nou se .pe exhibere, multa etiam data opera Traia bonianum in his textibus interpolasse, ut ad jus noviriri detorquerentur, monet uimiavis enim Justinia mi sanxi Liat, ut ex libris veterum excerpti textus ad uris, eo tem- γpore regnantis, usum accommodarentur ita tamen Impe,
ratoris praecepto parendum fuisse, Autor contendit, utant totius antiquati juris nihil superesset in toto an doctarum opere, aut, si forte textibus, necessario apponere dis aliquid, pristino juri connexum, inhaereret, hoc non intextu mutaretur, sed adjectis qui biisdam scholiis indicaretii . Sententias porro, inter se pugnantes, seu antinomiar, nulla ratione tollendas, in Pandectsi deprehendi, promulliat variis que ex einplis, ideo ad luetis, demonstrat. Rationem denique tractand: leu methodum, in vano hoe opere desiderari que ritur, cujus vitii corrigendi causa praesens labor ab Autore susceptus est. Cumque ex iiς,quae lias tenus dicta lunt,abunde in telligatur, cujus pretii sint fiat pro lego mena, operis atra ipsius rationem indicabimus. Id quod ut eo melius perii. ciatur unum alterumque e Pandecti Titulum speciminis i co asserenatis, quomodo illum pertractaverit Autor, expositu-xi. Titidus primus Libri sexti de rei vindicatione agit. Quae, Hai res per hanc aestionem peti possint, primo loco Autoc ibi monstrat. Rei vindicationem ei comoetere, qui in jur
gentium, aut jure civili, dominium acquisivit, docet. Coinra 96. poliatarem, veruuain sinum, eat dari actionem, observat i97.
459쪽
Remi quae hoe modo petitur, sollieite esse deseribendam, actoris insuper dominium, Mei possessionem, probandam. ig. 99. monet. Qui dolo possidere desilit, pro poliassore nihilo mi. nus reputatur,in hac actione pulsari potest Quando, c ubi,
:ω- ω vindicata relli tui debeat, Λutor docet Cautelas, a reo:pariter xactore observandas, proponiti Damna, in re, quae vindicatur, data esse resarcienda, in fructuum intuitu etiam eonveniri posse rei vindicatae detentorem, monet. Quid hie
inter honae ct malae fidei possessis rem intersi, deelarat. Qua ram te hies fructus intelligantur, narrat. Quidnam actor possessori restituere debeat, exponit Poenas, illis, qui hoc judicio, condemnati, non parent, plastitutas, denique edisserit Libri decimi quarti Titulum s eisitam, qui de lege Rhodia de actu inseribitur, pertractans Autor, quanto in pretio Rhodiorum leges circa re maritimas fuerint, ex rescripto nimisi quod D. in . h. t. habetur, primo loco docet. Lege Rhodia Mi veri, ut, si levandae navis gratia actus mercium factus est. omnium contributione sarciatur, quod pro omnibus datum est, postea ostendit. Eam duntaxat acturam, quae depellem di communis perieuli gratia facta est, contributioni loeum dare, monet, ac species hanc sententiam illustrantes, ct hoe in Titulo obvias apponit. Omnes, quorum interest, actum fieri, conserre oportere jacturae summam ad rerum pretia aestimari, corporum liberorum aestimationerrimo fieri, dominos rerum amissarum ex conducto eum nauta, id est, magistro navis, agere, nos docet. Omnium rerum, quam vis per illas navis non oneretur, inque his vestimentorum quoque αannulorum, aestimationem fieri oportere, ea autem, quae eo
sumendi eausa imposta sunt, veluti cibaria, hune in censum non venire, monet. Quatenus res, quae servatae sunt quidem, sed deteriores factae, huic contributioni ansam: praebeant, ex
L is a b. t. declarat Actiones dein, quae tali esse possunt institui, edisserit omnes, ac singulares quasdam species, ad
rem nauticam pertinentes, maximam partem hoc in Titulo
propositas, subjungit. Unicum adhuc specimen iis, quae prinposita a nobis sunt, addemus. Sextus Libra decimi quarti L
460쪽
tutis de SCto Maeedoniano agit verba ibi SCti qnod ab
ian probo sceneratore, qui oecasionem ei condendo deucrit,n
men sortitur esse, utor in nota adjecta assirmat, secus ac alii. qui majori cum veritatis specie, nefariun quenda insilium histilis fuisse Macedonem assum, docent, apponuntur. De mutui duataxat contractu, neutiquam de aliis negotiis, hoe Scium agere, utor dein monet. Quando ejus dispositio eesset, fuse postea ultendit, casus eo pertinentes, ad
iussum ordinem, S ad certa capita, revocat si enumerans omnes filiosfamilias, cujusemnque demum gradus, aut sexus, sint sub hoe SClo comprehendi, adeoque S ad filias, re nepotes, iijud spectare, observat. Post mortem quoque a reotis nullain contra filiosfamilias mutui actionem posse inia fluui ct mortem hic naturalem pariter ae ei vilem elle inteuligendam urget. Quibus casibus pecunia ultro a fisissam lias hoe nomine soluta, a patribus possit repeti, monstrat. Haeredes etiam filiorumfamilias, ne non fide jussbresin manis
datores eorum, hae exceptione uti posse, docet. Filiunis milias majorem, contra alium, annis minorem, hac excepti ne uti non posse. pronuntiat. Non solum ei, qui mutuam
peeuniam dedit, sed, successoribus ejus denegandam esse actionem, monet. Et hunc quidem in modum singulos Pamdectarum Titulos Autor disposuit, theses quasdam breviores ubique praemisit, ipsaque e Pandectis verba eo pertinentia apposuit, multos etiam Codicis textus, qui sententiam suam eonfirmant, subjunxit. Sed, quoniam de notis, unicuique iis
tuto ab Auiore subjunctis, quaedam a nobis mentio supra i jecta est, ex illis etiam aliquod specime asseremus, ut exinde de earum praestantia ipsemet Lector possit judicare, ae omnis eavillandi suspicio a nobis removeatur. Nullus facile locus amispliorem Autori aperire campum potuisset, in quo ingenium multam lectionem explicaret, quam quidem secundus Libri primi Titulus, qui de origine uris tractat, eum plurima in eo
obseura, imo ct mendosa, scriptorum rei Romanae narratio. nibus prima fronte contraria, legantur. Cum in ejus Tituli