장음표시 사용
161쪽
impedit nuptias inter parentes ac liheros omni modo, inter6 s. s fratres eatenus, qu3tenus capitis minutio non interuenit. nec
socrum nec nurum neci priuignam nec nouercam aliquando citra poenam ince8ti uxorem ducere licet, sicut nec amitam aut materteram. Sed qui uel cognatam contra interdictum 5 duxerit, remis So mulieri iuris errore ipse poenam adulterii lege Iulia patitur, non etiam ducta. 6, 4, 1 GREGORIANVS libro quinto sub titulo de nuptiis. Exemplum litterarum Diocletiani et Maximiani impp. talem coniunctionem grauiter punire commemorat: 10
Exomplum se dicti Dioclsetiani et Maximiani Augg. et Constantii et Maximianil nobilissimorum Caesarum. Quoniam piis
religio Sisque mentibus nostris ea, quae Romanis legibus caste Sancteque sunt constituta, uenerabilia maxime uidentur atque aeterna religione seruanda. dissimulare ea, quae a quibusdam ibin praeteritum nefarie incesteque commissa sunt, Don oportere credimus: cum uel cohibenda sunt uel etiam uindicanda insurgere nos disciplina nostrorum temporum cohortatur. ita enim et ipsos in inortales deos Romano nomini, ut Semperfuerunt, fauentes atque placatos futuros esse non dubium est, 20 si cunctos sub imperio nostro agentes piam religiosamque et quietam et castam in omnibus mere colere per SpexerimUS
a uitam. in quo id etiam prouidendum quam maxime eSSecen Suimus, Ut matrimoniis religi0se atque legitimst iuxta disciplinam iuris ueteris copulatis tam eorum honestati, qui nupti- 251 hac BI , hos LV. li 2 non om . V. ii nec socr. J non Siser. IV. t 3 nec ante pri v. om. lifri. li 4 incerti LV, incerte V. il b matertera sed qui ueli sed uel qui V, sed uel B; qui affinem uel fluxohis. it 6 remissio B. li mulie Dis iuris errore B, mulieris errore V, mulieri sorore LV. li 7 legis tuli a B. legem tuliam IV. li ductam
nob. caes. libri, imp p. Diocletianus et Maximianus ΑΑ. et Caess. Iust. li
t oportereJ opponere LV. il l 7 eumJ aeum B: eoeciderunt fortatase post credimus talia: in omnia enim. l 18 nosJ non B. li disciplinam
cohortaturJ que ortatur IV ll 19 deus V. ii romanis W. li 20 fuerint libri. si placatus Bu V. ii suturus libri. li 21 cuncto V. ii nostro gentes B, nostrum habentes l religiosasquae B. lj et Om. LV. li 22 quietem BV. li et Om. V. li in omnibusJ nominibus f . it Meret seripsi, more libri, more maiorum Culaeius. ll 23 uitamJ uitia V. ii quo idiqu0d B. li 24 religionem IV, religione V. ii atqueJ que V. ii 2b ueterisi
O tris V, nostri IV. li honestatum B sic ut uidetur lam evanido, b uestatem apographum Maliger0, honerati IV, honorati V.
162쪽
arum coniunctionem Sectantur, quam etiam his, qui inde doin cops nascentur, Seruata religione incipiat esse consultum sit honestate nascendi eti3m posteritas ipsa purgata sit. id Enim pietati nostrae maxime placuit, ut sancta necessitudinum nomina optineant apud allectuS SU08 piam ac religiosam con- 5 sanguinitali debitam caritatem. nefaS enim credere est ea, quae in praeteritum a conpluribu S con Stat esse commissa, cum pecudum ac ferarum promi8cuo ritu ad inlicita conubia instinctu execrandae libidinis sine ullo respectu pudoris aes, 4, a pietati S inruerint. Sed quaecumque antehac uel in pstritia 10 delinquentium uel pro ignorantia iuris barharicae inmanitatis ritu ex inlicitis matrimoniis uidentur admi883, quamquam essent seueriSSi me uindicanda, tamen contemplatione clementiae nostrae ad indulgentiam uolumus pertinere, ita tamen, ut quicumque in ante actum tempus inlicitis incestisque se 15 matrimoniis polluerunt, hactenus adeptos se es8e no8tram indulgentiam sciant, ut post tam nefaria facinora uitam quidem sibi gratulentur esse concessam, sciant tamen non legitimos se su Scepis Se liberos, quos tam nefaria coniunctione genuerunt. ita enim siet, ut de futuro quoque nemo audeat infrenatis 20 cupiditatibus oboedire, cum et sciant ita praecedentes admis8ores istius modi criminum uenia liberatos, ut liberorum quos inlicite genuerunt successione arceantur, quae iuXta uetustatem Romanis legi hus negabatur. et optassemus quidem nec ante quicquam eius modi esse commissum, quod esset 2b
1 coniunctione BV. qui inde deinceps scripsi, qui cum seu mom. W) deinceps libri. li 2 nascentur seruata religione) scripδi, Serunta religione f-nem V nascentur nascetur B, nascitur V) libri. li 3
bouerate M. il idJ ideo Vo, ideo V , ita L . t 4 sancta iacius, Sanctae B, Sanctus W, supra scripte V. il 5 nomine VH . si optineamus V. afectos B, desectos V, essectos W. li consanguinitatis libri. it 6
eaJ duratura ea similiave expectamus. lj I constant W. it 8 promiscuo ritum V, promiscui oritur W. lj 9 instinetu execrandaeJ SehuItis, iu-StinetUm exercendae seXercore Wi in libri. li sineJ ne VW. li respectum
i m M posita V. nita V, uti eam W. li 18 sibi quidem C. il esse
βW, uel V. il libertos V, liberaris W. li 23 quod F li genuerint
V . Successionem Wo, sucoessionem ne D. li arceantur Puteanus,
careatur B, earetur VW. 24 et Om. V. li Optaremus V . li 2bnegante B. li huiusmodi W. li esse esse libri.
163쪽
6, 4, 4 aut clementia remittendum aut legibus corrigendum. sed posthac religionem sanctitatemque in conubiis copulandis uolumus ab unoquoque seruari, ut se ad disciplinam legesque Romanas meminerint pertinere et eas tantum sciant nuptias 5 licitas, quae Sunt Romano iure permissae. cum quibus autem 5 personis tam c0gnatorum quam ex adfinium numero contrahi non liceat matrimonium, hoc edicto nostro conplexi sum US cum silia nepte pronepte itemque matre auia proauia et ex latere amita ac matertera sororei sororis filia et ex ea nepte. itemque ex adfinibus priuigna nouerca Socru nuru ceterisque quae I 0 antiquo iure prohibentur, a quibus cunctoS uolumus abstinere. 6 nihil enim nisi sanctum ac uenerabile nostra iura custodiunt et ita ad lantam magnitudinem Romana maiestas cunctorum numinum fauore peruenit, quoniam omnes leges suas religione 7 Sapienti pudorisque obseruatione devinxit. quare hoc edicto ibΠOStro uolumus omnibus palam fieri, quod praeteritorum uenia, quae per clementiam nostram contra disciplinam uidetur indulta, ad ea tantum delicta pertineat, quae in diem IlI kal. Ian. g Tu Sco et Anullino cons. uidentur eSSe commiSS3. Si qua autem c0ntra R0mani nominis decus sanctitatemque legum 20 post supra dictum diem deprehendentur admissa digna seueri tate plectentur. nec enim ullam in lam Desario scelere qui8- quam aestimet ueniam se consequi posse, qui tam euidenti
c. 4, 5 - Cod. Iust. 5, 4, 17 mutato principio sie: Nemini liceat
contrahere matrimonium cum lilia abstinere.
1 clementiam VIV. lj eorrigendumJ succurrendum LV . lj sedJ ser*si, sed et libri. li 2 post hanc Imri. lj religione scitatemque V. si c0nubiisJ qui, nobis VIV. it copulandi V. li 3 se rem V. it 6 numerum V. J matrimonio Vb, matronaonio Vo. edicti IV. lj 8 proneptemque Β, proneptite itemque IV. li muter V. si probabiae B. ii ii sorore
R0u mirum B. lj sua B. li religiones V, om. IV. li 1b pudorisqui ob-ε eruationem IV. li 16 praedicto LV. li uenia quari uenia B, uouiam μ . li 17 iudulta IV. li 18 que in diem tertio hi. ianvariarum tusco
li 19 quaJ quis IV. li 20 numinis B, nomine V. il sanctitateque β. lial deprehenduntur libri. li amissa IV. li seueritatem B, re ueritatem V - 22 noetentur neque L . li nullam VWnuIIum B. is nephariaeli quioquam IV lf 23 seJ re IV. tam euidenti crimen B, in tam euidenti euidentur IU) erimen V V
164쪽
crimini et post edictum noStrum non dubitabit inruere. Dat. ,. aps kal. Mai. Damasco ΤuSco et Anullino cons. 6, 5, 1 HERMOGENIANVS sub titulo de nuptis: Impp. Diocletianus et Maximianus Λugg. Fl. Flauiano. His. qui incestas nuptias Per errorem contrahunt, ne poenis 5 subiciantur, ita demum clementia principum subuenit, si postea quam errorem Suum rescierint. ilico nesarias nuptias,. 291 diremerint. Prop. id. Mart. IΤiberianoJ et Dione cons. 6, 6, 1 Hanc quoque c0nstitutionem Gregorianus titulo de nuptiis inseruit, quae e8t tricesima et secunda, aliis tamen et 10 die fet cons. , id est: constitutio prop. V id. Iun. k. aget Diocletiano ter et Maximian0 Augustis. PAPINIANus libro singulari de adulteris Qui sororis filiam uxorem duxerat per errorem, 3Πtequam praeueniretur a delatore, diremit coitum: quaero an adhuc 15 possit accusari respondit: ei qui coitu sororis filiae bona fide abstinuit, poenam remitti palam est, quia qui errore cognito diremit coitum, creditur eius uoluntatis fuisse, ut, si Scis Set se in eo necessitudinis gradu positum, non fuisset tale matrimonium c0pulaturu8. 206, et, 1 Idem dicitur in eos, qui inceStas nuptias contraxerunt. maledicti tamen sunt omnes incesti per legem, cum adhuc rudibus populis ex diuino nutu condita isdem adstipulantibus sanciretur. et utique omnes maledicti puniti sunt, quos diuina et humana sententia consona 2buoce damnauit. lex diuina sic dicit: Maledictus, inquit, dixit MousEs, qui concubuerit cum
damasco tusco et anulino consi. 6, damusco ut tusco V, om. W, deest
165쪽
u uxore patris sui: et dicit omnis populus: fial, fiat. maledictus qui concubuerit cum Sorore sua de patre aut de matre: et a dicit omnis populus: fiat, sal. maledictus, qui concubuerit ι cum nuru sua: et dicit omnis populus: sat, sal. maledictus qui concubuerit cum Socru sua: et dicit omnis populus: fiat, os sal. maledictu8, qui concubuerit cum sorore patris sui: et e didit omnis p0pulus: sat, sal. maledictus, qui concubuerit cum sorore matri S Suae: et dicit omnis populus: sat, fiat. maludictus, qui concubuerit cum sorore uxoris suae: et dicit 8 omnis populuS: sat, sal. maledictus, qui dormierit cum uxore I 0s fratris sui: et dicit omnis populus: fiat, fiat. maledictus, qui dormierit cum omni pecore: et dicit omnis populus: fiat, sal.
ὶ Quod si duodecim tabularum nocturnum furem quoquo ibm0d0 diurnum autem si se audeat telo defendere, interfici iubent, scitote, iuris consulti, quia MoJSes prius hoc Statuit, sicut Jeetio manifestat. M0Yssis dicit:
166쪽
7, 1. 1 Si perfodiens nocte parietem inuentus suerit fur et pertaeusserit eum alius et mortuus fuerit hic, non est homicida is 2 qui psercusserit eum. Si autem Sol ortu8 fuerit Super eum reus est mortis percu SSOr: et ipse morietur. 7, 2, 1 p vi us libro Sententiarum V ad legem Corneliam de sicaris 5 et ueneficis: Si quis furem nocturnum uel diurnum cum se telo dessendet ut occiderit, hac quidem lege non tenetur, sed melius fecerit, qui eum conprehenSum tranSmittendum ad praesidem magistratibus optulerit. 107, 3, 1 vi pikNus libro VIII ad edictum sub titulo si quadrupes pauperiem dederit: Iniuria occisum esse merito adicitur: non enim sufficit occisum, sed oportet iniuria id esse factum. proinde si quis seruum latronem occiderit, lege Aquilia non tenetur, quia I 5s finiurial non occidit. Sed et quemcumque alium serr0 se petentem qui occiderit, non uidebitur iniuria occidisse. proinde si furem no turnum, quem lex duodecim tabularum omni modo permittit occidere, aut diurnum, quem aeque leX permittit, sed ita dstinum, si se telo defundat, uideamus, an lege 20 Aquilia teneatur. et Pomponius dubitat, Dum haec lex non 3 sit in usu. et si quis noctu surem Occiderit, non dubitamuS, quin lege Aquilia tnoni teneatur: Sin autem, cum ΡοSSet 3dprehendere, maluit occidere, magis est, ut iniuria secisse
ad ed. s. titulo stitiali IV)J BIV, idem V. quadrupedem IV. si adiuturiam libri. li adigitum V, adigito IV. ll 14 iniuriam libri id esseJ adesse IV. li 16 iniuria om. Iibri. ii quicumque B P, quo- eumque V, Si quemcumque Diq. ll alio IV. li 17 quis D lj lv iuriam VLV. lj Oeeisisse labri. li 19 aeaque ssis B, eaquae LV, ea quom
V, aeque Cuiacius) lex permittit spermitti M sed ita lex demum libri: fortUSSe Scr. necare permittit, sed ita demum lex. li 20 detendatur B.
167쪽
7, 3, 4 uideatur: ergo etiam lege Cornelia tenebitur. iniuriam autem accipere hic nos oportet n0n, quemadmodum et circa iniuriarum actionem, contumeliam quandam, sed quod non iure factum est, hoc est c0ntra ius, id est si culpa quis occiderit. et reliqua. 52, 4, 1 VLPIANVS libro octauo de ossicio proconsulis sub titulo do furibus Fures ad forum remittendi sunt diurni, nocturnique extraordinem audiendi et causa cognita puniendi, dummodo in poena eorum sciamus operis publici temporari modum non I 02 egrediendum. idem et in balneariis furibus. sed si se telo fures dρsendunt uel essi actores uel ceteri his similes nec quemquam percuSSerunt, metalli poena humiliores, honestiores uero relegatione adficiendi erunt. I, 5 ΡΑvLus libro sententiarum II sub titulo de furibus: 151 2 Furti quocumque genere damnatus fam0Sus efficitur. fura est qui rem alienam contrectat. furtorum genera sunt quattuor, manifesti, nec manifeSti, c0neepti et oblati. manifestus fur est, qui in sariendo deprehensus est, et qui intra terminos eius loci, unde furatus est, conprehen Sus est, uel antequam 20 ad eum locum, quo deStinauerat, peruenerit. nec manifestus
VIV. li nocturniqueJ cocturniquae Β, quod turni quem IV, et nocturni qui V, nocturni somissis praeeedentibus) Dix. restis. ll 9 Ordine V. ii dummodo inJ Di , dum modum V IV, dum B. I 0 sciamus Post dummodo Dig. lj publicis V V. temporarii Dig. . temporarium BV, temporalium IV. ij non egrediendumJ monendum IV. l 1l idem ideo B temt. et ind. et in . . . . u. 14 adficiendi erunt post 164, 7 inuenta est V li balneariis B feaef.), balueriis Λ inc), ualneariis V, balnearibus LV. is sedJet V. se teloJ telo VIV. telo se Dix. ll 12 uel effractores uel factores res uel V. ii ceteri his similesJ Dig., ceteris miles BI , ceterisimiles IV. ll 13 p o)enas libri. il humiliores hon. uero relegatione -nem
IV)J uel hon. relegationis Dix ll 14 efficiendi IV. 'l id paulus liber
sententiariam ii fato ini, om. text.) s. t. d. furibus B, idem de furibus
V, idem IV. lj 16 eoudemnatus Paulus. ii Iet quiJ qui dolo malomulus. li contraetat Vo, contra ectat IV. li 19 qui om. b. li tu Da V. literminus Ba, te eminis IV. li 20 furatus estJ sur est W, quid squis boni librio sustulerat Paul. li deprehensus Paulus. ἔ 21 Iocum quo quem
tus B) est fur sud est Paulus) om. IV. 11.
168쪽
est fur, qui in rapiendo quidem conprehensus non est, sed 7, 5, 4 eum secisse neg3ri n0n poteSt. concepti actione tenetur, apud quem furtum est inuentum. oblati actione is tenetur, quis rem furtiuam ali optulit, ne apud se inueniretur. surti actiones is agere potest, cuiuS intereSt rem non periSse. conceptiua bautem agere potest, qui rem concepit et inuenit. oblati agere potest, perie 8 quem re8 c0ncepta iuuenta sest.
8, 1. 1 M0YSES dicit: 10 Si steterit testis iniustus aduersus hominum accuSandum 2 accusans eum impietatis, stabunt duo homines, quibus est inuicem contentio, ante deum et ante sacerdotes et antea iudices, quicumque fuerint in illis diebus. eum inquisierint iudices diligenter et inuentus suurit testis iniustus testificans I 5 iniusta, insurgentes aduerSus eum faei setis sti, sicut uolui io malefacere et delebitis malum de medio uestrum: et ceteri audientes timebunt nec audebunt haec mala sacρ re inter uos 8, 2, 1 PAVLVS libro singulari de poenis omnium legum sub titulo ad legem Iuliam de adultρris: 200 ut falsum testimonium dixerit; proinde tenebitur, ac si lege Cornelia testamentaria damna 1υ8 eSSel.
1 inJ intra B. li rapiendoJ saciendo Paulus. ll deprehensus PauluS.li 2 fecisse furtum L Paulus. lj teneturi is t. Paulus. poSt tene tur ins. quidem surtiuam II . li 3 est inuentumJ quaesitum et inu. eSt
BV, actionem ira IV. il 5 petisseJ perdidisse Paulus recte. li conmceptiua sutemJ concepti is Paulus. it 6 qui r. c. et t. obloti Oblatae Γ n. poteεt om. V V. si agereJ is agere Paulus T concepta c0Doepta et Paulus, concepti B, eoneepta id est Pithoeus. i 11 testes
169쪽
8, 3, 1 PAVLVs libro 8ententiarum quinto sub titulo de testibus et de quaestionibus: Hi, qui salso uel uarie testimonia dixerunt uel utrique parti prodiderunt, aut in exilium aguntur aut in insulam
relegantur 3 ut curia submouentur. 5
8, 4, 1 IDER libro Sententiarum quinto sub tituloJ ad legem Corneliam de sicaris et ueneficis: Lex Cornelia poenam deportationis infligit ei qui hominem Occiderit eiusque rei causa furtiue laciendi cum telo fuerit, et qui uenenum hominis necandi causa habuerit uendiderit 10 parauerit, salsumue le8timonium dixerit quo quiS periret,
2 mortisue causam praestiterit. quae Omnia facinora in honestiores poena capitis uindicari placuit: humiliores uero aut in crucem tolluntur aut bestiis su hiciuntur. 8, 5, 1 PAVLVS libro sententiarum quinto sub titulo ad legem Io Corneliam testamentariam Qui ob falsum testimonium perhibendum pecuniam 3cceperit dederit, iudicemue ut sententiam serat uel non serat curru perit eorrumpendumve curauerit, humiliores capite puniuntur, honestiores publicatis bonis cum ipso iudice in insulam 20 deportantur. 6, 1 IDEM eodem libro et titulo: Falsum est quidquid in ueritate non eSt, sed pro uero
adseueratur. c. 3 Paulas 5, 15, 5 et O . 22, 5, 16. c. 4 Paulus 5, 23, 1 Hi supra i , 2. c. 5 Paulus b, 2b, 2. e. 6 Lino rest. Paulus b, 2b, 3. a paulus libro liber b) sent. q. sub tituloJ idem IV, Om. V. llet de quaest. Om. Paulus. li 3 hi om. Paulus ot D . si falso uel uarieJ
R. li 4 prodiderint LV. li aut in exilium . . . submouenturJ a iudicibuScompetenter puniuntur Dig. li exilio V V li arguntur IV. li ius uta . si 5 submouetur libri it 6 idem libro liber B ind. , librum V ad legem lege B ind.) corneliam cornelia B ind. V, de s. et beneficis -ciis ν
libri. it 8 corneliaJ corporalia n. li poena LV. is insigit BV. ll 9 eiusue mutus recte. li surtique R. li 10 ueudiderin et v. LV. li 11 salsu muri falsum V V. ii quo quod M. ii 12 mortisueJ mortis suae BV li 33 p0enamVIV. si uindieare libri. lj 14 eruce V. ii obiciuntur Paulus. it 1 op ulus libro liber hi sent. v quinque LV s. t. ad a B ind.) legem tege B inf) e. testamentariam s-ria BiJ B V, paulus Vst, idem M. il l7quit Paulus, his qui IV, hi qui V, hii qui B. li post perhibendum os. Vel uerum non perhibendum Paulus. it pecunia V. li 18 ue ud uelut li is eorruperat V. t eapte d. l 20 ipso iudicem B, ipsum iudicemim it 21 deportanturJ Paulus, deponantur libri. lj 23 falsus B lini si ueritatem V. li 24 verum B.
170쪽
1 vLpialius libro octauo Ide ossicio proconsulisi sub titulo dε
poena legis Corneliae testamentariae Praeterea factum e Si Senatusconsultum Statilio et I auro consulibus, quo poena legiS Corneliae inrogatur ei, qui quid aliud quam testamentum sciens idolo malo salsum signauerit bsignariue curauerit, item qui ad sal Sas testationes facisendas testamen laue falsa inuicem dicenda aut consignanda dolo malo coierint, Licinio V et I auro conss. item qui ob instruendam 2 aduocationem testimonia ue pecuniam acceperit pactustae fuerit societatem uel coierit aut aliquam de ea fre pacitionem inter- 10 posuerit, item si quis coierit ad Occisi0nem inn0centium senatus consuli 0 quod Cotta et Me 88alla factum eSt coercetur. sed et si quis ob denuntiandum uel n0n denuntiandum 3 remittendumve testimonium pecuniam acceperit, SenatuS consulto quod duobus Geminis conss. factum est poena legis lGCorneliae adscitur. et reliqua.
c. T, l. poena - coierint DQ. 48, 30, 9, 3. 1 ut pinnus sub titulo sit. s. t. om. IV) de p. l. c. testamentariae
-ria B) libro libri II ) viii BIV, idem se . li 3 senatum consultum IV.li statilio statiro IV) et tauro Isbri: Statilio Tauro et Seribonioe Libone eos. Pithoeus. li 4 quod poenam IV. ii quidquid BC quicquid IV. lj o quas IV. il testamentumJ in testamento Dig. ij dolo malo falsumJ Di ., om. libri. li 6 signari ueJ signaueriuae B, ueΙ V, ue IV llitem fidem B ind. 3 qui ad scripsi, quod BV, qui Diς.) s. t. f. testam euia ue
testamenta uel BV, testimoniaiae Os.ὶ s. i. d. But cons. aut cons. Om.
u et tauro conss.J B, om. VW: intellexi videtur a. 44 eonsulibus Vinitio II et Pauro. li instruendamJ Pithoeus Oollatis Iocis Big. 48, 30,1, 1 et 48, 10, 20, struendam libri. ii idem V. ll 9 testimonia vel V. li pecuuia libret li pactustari pactus sui IV. li 10 societatemuri scripsi, foetetatem libri. aliqua V li de ea re pactionemJ seripsi, delationem libri: et . D Lq8, 30, 20: falsi pocnu couecentur et qui ad litem instruendam ad uucatione testibusue pecuniam acceperunt, obligationem pactionemve fecerunt,
societatem inierunt. li 11 itemJ idem VIV. ll ud occisionemJ ab oecisione B sind.), ad accusationem Pithoeus recte collato loco Dig. 47, 13, 2 li12 consulto quodJ consultus IV. lj cocta BIV, om. V. li messella B, mesalla V, metalla IV. ii coss. post messalla ins. edd. ll coerceturJ οὐ-
hercentur B, cohercendum V, cohereentur IV. li 13 denuntiandum uel non denuntiandumJ Culaeius sos. Dig. 47. 13, 2. 48, 10, 1, 2), ueBuu das dum uel denudandum non uel den. non om . Vo) libri. l4 re
mittendumvel remittendum vel Vo, vel V . si consultus IV li ab estIsit libri. li paenam m