장음표시 사용
151쪽
DE IURE ET SAEVITIA DOMINORUM.
3, a, i MOYSEs dicit: Si quis percusserit seruum aut ancillam uirga et mortuusu suerit in manibus eius, iudicio uindicetur. quod si super- 5 uixerit die uno aut duobus, non uindicabitur, pretium enim ipsius est. 3, 2 I PAVLVS libro sententiarum quintoJ sub titulo ad legem Corneliam de sicariis et ueneficis dicit: Seritus si plagis defecerit, nisi id dolo sui, dominus ho- 10 micidii reus non potest postulari: modum enim castigandi et in seruorum coerciti0ne placuit semperari. 3, 3. 1 VLPIANvS libro octauo de ossicio proconsulis sub titulo de dominorum saeuitia: Si dominus in seruum saeuierit uel ad inpudicitiam l5 turpemque uiolati inem c0npellat, quae sint partes praesidis, ex rescripto diui Pii ad Aurelium Marcianum proconsulem 2 Baeticae manifestatur. cuius rescripti uerba haec sunt: 'Do min0rum quidem pote Statem in Su0S Seruos inlibatam esse op0rtet nec cuiquam hominum ius suum detrahi: sed domino - 20 rum interest, ne auxilium contra saeuitiam uel famem uel intolerabilem iniuriam denegetur his, qui iuste deprecantur. δ ideoque cognosce de querellis eorum, qui ex familia Iuli Sabini ad statuam confugerunt, et si uel durius habitos, quam
post temperari uidentur secuta esse talia r scd tamen etsi eum dominu Sexcessit, homicidium non commisit. j eti om. li 12 cohercitionem VW, quohercitionem B. li a 3 ulpianus libro o. d. o. p. S. titulo om. V.
152쪽
aequum est, uel infami iniuria adsectos cognoueris, uenire iube. ita ut in potestatem Sabini non reuertantur. quod si meae constitutioni fraudem fecerit, Sciet me admissum seuerius 3, s executurum'. diuus etiam Hadrianus Vmbram quandam matroianam in quinquennium relegauit, quod ex leuissimis causis 5s ancillas atrocisSime tractaret. item diuus Pius ad libellum Alsi Iuli rescripsit sint haec uerba: Seruorum Obsequium non solum imperio, sed et moderatione et sufficientibus praebitis ε et iustis operibus contineri oportet. itaque et ipse curare debes iuste ac temperate tuos tractare, ut ex facili requirere 10 eos po8Sis, ne, si apparuerit uel inparem te inpendiis esse uel atrociore dominationem saeuitia exercere, necesse habeat proconsul u. c., ne quid tumultuo8ius contra accidat, praeuenire et ex mea iam auctoritate fiet ad alienandos eos conpellere. ω. 152 Glabrionst et Homullo cons.' I53, 4, 1 GREGORIANVS libro XVIIII. sub titulo de accusationibus: Impp. Diocletianus et Maximianus Λugusti Aurelio Sacrato militi. Cum semium tuum fuit aegritudinis grauiter oppressum sati munus implesse pr0ponas, propter inmoderatam ca8tigationem calumniae accusati0nem emergere innocentiae ratio, 20 n. 285 cuius fiduciam geris, non permittit. Prop. non. Decemb. Diocletiano A. ΙΙΙ. et Aristobulo conS. 1 est Om. BIV. li infamiJ Big. V), in tamem IV, infamiae R. lj iuiuriam B V. si uestri B Dig. iube ital Dir. iubeta Flor.) et ), iube intra II iubet B. li 2 potestate VIV Dig. li sauiui FV. ii quodi qui Dig.
recte. si meaol me V. Jl 3 admissumJ a. hoc V, hoc admissum Dig . umbriciam Big. lj matrona-6 tractaret VJ, tractare β,
153쪽
4, 1, 1 M0YSEs dixit: Quicunque moechatus fuerit mulierem proximi sui, mortem es moriatur qui moechatus fuerit et quae moechata suerit. quod ssi aliqui seduxerit uirginem non desponsatam et stuprauerits eam, dotabit eam sibi in uxorem. quod si rennuerit pater eius et noluerit eam dare illi uxorem, pecuniam inseret patri, in quantum est dos uirginis. 4, 2.1 PAVLVS libro singulari de adulteris sub titulo: 10 Breuem interpretationem flegis Iuliael de adulteris coercendis facturus per ipsa capita ire malui ordinemque legis seruare.
2 et quidem primum caput legis Iuliae de adulteris prioribus a legibus pluribus obrogat. secundo uero capite permittit patri, si iiij silia sua, quam in potestate habet, aut in ea, quae feol 15
auctore, cum in p0te State e S Set, uiro in manum conuenerit,
adulterum domi suae generiue sui deprehenderit isue in eam rem Soperum adhibuerit, ut is pater eum adulterum sine fraude 4 occidat, ita ut filiam in continenti occidat. in sui iuris autem
3 didit IV. li 4 maeseliatus Vsi. li fueritJ fieri Λ ind.) mulieremJ V, muliere B sinci, eum mulierem B stewtJ IV. ii morte V bque LV. li fuerit om IV. ii quaeJ qui V V li moechataJ moechatus f . li 6 aliquis ae duxerit B, aliquis et duxerit V, aliquis duxerit V. li sponsatam V. struprauerit Vμ. dotabitJ W, docuit B, dauit V. t eam Om. V. it 8 illi dare LV. li inseri et V ll 9 in om. edd. 10 paulus ilibro liber W) singularis B, singularem IV) de adulteris ulteris B ind.) sub titulo B V, sub titulo de adulteriis som. reliquis)V. li 11 interpetrationem B. lj legis tuliae addidit mactis. li adulteriis V, adulterio IV. si 12 porJ in IV. ii ipsam BV. li capita in B lj ire tu re V, rem W. lj ma Iuit B, mali IV. li 13 iulias stulti V de adulteris deleui. ll 14 obrogati Soaliger, abrogat rebri. pater B. 15 si tu om. libri. li filius suus quas BV, familias som. sua quam) IV. si potestatem libri. si autJ Pithoeus, ut B, om. VIV. li eam queque V. il eo om. Iibri. 'l 16 auctorem V. li uirοJ uero B. li in mano
eis Duenerit BI , cum in manum venerit IV. li 17 adultero Q li domni B, domus IV, domo V. deprehenderet ' depraehendens IV, deprehen-d ut V. Il isue ini seripsi, in quem libri, isque in Se sting. li ea VIV. si ab socer IV. li ut his B, ad his V, ad hos IV. li evmJ Pithoou3,
eum libri. li 19 filiam tu eontinenti oco. in sui iuris autemJ aeripsi, Lin continenti -tsm Wὶ oec. inuidia autem BIV, om. V.
154쪽
filia qui adulterum deprehensum occiderit et in continenti filiam licito iuro hoc factum Marcellus libro XXXI. digestorum scribit. 4, 2, 5 auctoritate qu0que legiSJ Patrem posse interficere uel consuta larem uirum uel patronum Suum, si evmi in filia adulterum s deprehenderit, eodem libro Marcellus probat. sed si filiam 5ν non interseeerit, Sed Solum adulterum, homicidii reus est. etsi interuallo filiam interfecerit, tantundem e St, nisi perseeu tus illam interfecerit: continuatione enim animi uidetur legis auctoritate fecisse. 4, a, 1 Idem PAVLVS eodem Singulari libro et titulo: 16 Certae autem enumerantur perSOnae, quas ulr0 liceat occidere in adulterio deprehensa UXore, quam ui S UXOrem non 2 liceat. ergo Secundum leges uiro etiam filiosa milias permittitur domi suae deprehensum adulterum interficere Seruum,
et eum qui auctoramento rogatus est ad gladium. uel etiam 15s illum qui operas suas, ut cum bestiis pugnaret, locauit. Sed et iudicio publico damnatum licet interficere in adulterio deprehensum, uel libertinum uel suum uel paternum, et tam 4 ciuem Romanum quam Latinum. sed et patris et matris et filii et filiae libertum permittitur occidere, quo loco et dedi- 20s licius habetur. debet autem profiteri apud eum, cuius iurisdictio est eo loco, ubi occidit, et uxorem dimittere . quod sis non fecerit, inpune non interficit. sciendum est autem diuum
1 quiJ si VIV. l 2 marcellum B ind.). liber IV. lj xxx lude gestorum V. scribiti scribe B sina. , scribet autem de V. ii 3 auctoritatem W.li legis addidit Cularius sos. u. 9). li patremi pater libri. li possitfV. li interliceret B. cons. uerum B, consi consultum Is b) utrum MV, conssi. uirum V. li 4 uel patronum J et patronem IV. ll si eumJ Aehhe, om. libri. filiam B V. li adulterium libri. li 6 sed solum
ad. h. r. est et si sed pro et si B) interuallo -Ium B f. intersecerit -neerit BVJ om. IV. it 7 tantundem tantundo B, tandem est v persecutus illam Ηusehhe, persequatur illam B, persequatur illam et IV . inter secerit om. V. li continuationem librii. ll 9 auctoritatis B,
auctis V V. li fecisset B. 10 idem . . . titulo om. V. li 11 uero B V l 12 ldeprehensam uxorem Imri. lj 13 ego V V. il legeni molim. liuero b, uirum LV. ll 14 domiJ Husehke, etiam domi domui W) libri ii io eo V. li auctoramentum IV, actoramento V. si rogatum V . 16un sunt V. si besteis V, bestias IV. li pugnare li II licere libri. I interficere om. V. li 18 deprehenso V. li et tamJ etiam W l l 9eiue V. romano LV . Iitinum V. li sed et patris et matris set matris bis k et filii filiis VI et s. I. p. occidere collocanda P0St paternum
snam iungendum omnino, ut uidit schkius, et tam . . . Latinum: qui loco . . habetur ean adnotatione ad Paulum adseripta uidentur prosistisei.
ll 20 deditius B, demptieius LV. si 21 haberetur B. li iuris ditionis W.
interfecit Maliger. li diuumJ dum V, quod IV: malim, divos.
155쪽
Marcum et Commodum rescripsisse eum qui adulterum inlicite interfecerit, leuiori poena puniri. sed et Magnus Antoninus pepercit, si qui adulteros inconsulto calore ducti interfecerunt. et reliqua.
4, 4, 1 Idem PAVLVS eodem libro singulari et titulo: 5 Iure mariti uel patris qui accusat, potest et sine calumniae poena vinci: si iure extranei accusat, potest calumniae a poena puniri. sed tum post duos menses intra quattuor menses utiles expertus, Iicet talis sit, qui alias accusare non possit, ut libertinus aut minor uiginti quinque annorum aut infamis, l0 tamen ad accusationem admittitur, ut et Papinianus libro XV. scripsit. 4, 5, 1 PAPINIANV8 libro XV responsorum sub titulo ad legem Iuliam de adulteris: Ciuis Romanus, qui sciuem Romanam i sine conubio siue 15 peregrinam in matrimonio habuit, iure quidem mariti eam adulteram non postulat, sed ei non opponetur infamia uel quod libertinus rem sestertiorum triginta milium aut filium non habuit, propriam iniuriam persequenti. 4, 6, 1 PAVLVS libro Singulari et titulo qui supra: 20Ιn uxorem adulterium uindigatur iure mariti, non etiam SponSam. Seuerus quoque et Ant0ninus ita reScripserunt. 4, 7, 1 PAPINIANVS libro singulari de adulteris: Quaerebatur, an pater emancipatam siliam iure patris
Xu scripsit Kp. DcXXuiti papianus libro Xu responsorum sub titulo B, ut et papinianus l. Xu respousorium sub titulis W, om. V. il l 4 luliani
156쪽
accusare possit. respondi: occidendi quidem lacultatem tox tribuit eam filiam, quam habet in potestatem, aut quael eo
auctore in manum conuenit: sed accusare iure patris ne quidem emancipatam filiam pater prohibetur. 4, 8, 1 PAPIMA Nus eodem libro singulari et titulo : 5 Cum patri lex regia dederit in silium uitae neci8que potestatem, quod bonum fuit lege conprehendi, ut potestas fieret etiam filiam occidendi, uelis mihi rescribere: nam scire cupio. re8pondit: numquid ex contrario praestat nobis argumentum haec adiectio, ut non uideatur lex non habenti dedisse, 10 sed occidi eam cum adultero iussissei, ut uideatur maiore aequitate ductus adulterum occidisse, cum nec siliae pepercerit
Si pater quis adulterum occidit et filiae suae pepercit, quaero quid aduersus eum sit statuendum' respondit: sine 15 dubio iste pater homicida est: igitur tenebitur lege Cornelia de sicariis. plane si filia non uoluntate patris, sed casu Seruata est, non minimam habebit defensionem pater, quod sorte sugit silia. nam lex ita punit homicidam, si dolo malo homicidium factum fuerit, hic autem pater non ideo seruauit siliam, quia 20 uoluit, Sed quia Occidere eam non potuit.
Si maritus uxorem suam in adulterio deprehensam Occidit, an in legem de sicariis incidat, quaero. respondit: nulla parte legis marito uxorem Occidere conceditur: quare aperte 2b contra legem fecisse eum non ambigitur. sed si de poenal posse V. ii respondit B, respondeo W. li 2 ea mi ei V. ii quae Om.
necisJ nec his li I legem comprehendit B. lj 8 uelisJ Eustaste, uelle libri. li nam se. c. 0 om. M. il 11 suppleui ad senisntiam, εi militer Machis. li maiorem aequitatem BW . si 12 oeeidisset B. s 14siJ sic V. ii quis Sehulting , qui libri r alii dolent aut qui aut et. li adulte rium B sind. . li 15 R LV. li 16 tenetur IV. il legem corneliam BWil 17 filiam B li uoluntatem W. lt eausu V. li 18 quod forte fugit om Bi filia sfiliam B) deleto uoe. filia collocat post seruata est HuSchis probabiliter. il l 9 ponit B. li 20 patrem 21 uoluit sed quia uoluisset qui N. li 22 papianus idem B, om. V. li 23 adulterium W
fecisset B. li non ambigituri non dubitantur non ambigitur ambicitur β) WW: post permittitur 353, 1 1 petit ambigitur sic dicit nou dubitantur H li poenal ponat B, poena sin κ
157쪽
tractas, non inique aliquid eius honestissimo calori permittitur, ut non quasi homicida puniatur capite uel deportatione, sed usque ad exilium poena eius Statuatur.
De mancipiis alterutrius marito uel patre aceus ante quae- 5stionem habendam palam est: an idem extraneo accusatori permitti debeat, quaero. respondit: potest uideri ea ratio fuisse permittendi istis personis de seruis quaestionem ha bere, ut diligentius dolorem animi sui, item iniurium laesae domus non irati Stati te persequerentur. Sed quoniam non l0 facile tale delictum sine ministerio seruorum admitti creditum est, ratio eo perduxit, ut etiam extraneo accusante mancipia quaestioni tormentorum subicerentur a iudicibus. 4, 12, 2 PAVLus libro 8ententiarum secundo sub titulo de adulteris: Permittitur patrii tam adoptiuo quam naturali, adulterum 15 cum filia cuiusque dignitatis domi suae uel generi sui depre-2 hen Sum sua manu occidere. filius familias pater si filiam in adulterio deprehenderit, uerbis quidem legis prope est, ut non possit occidere: permittitur tamen etiam ei, ut occidat. a maritus in adulterio deprehensos non alios quam insanies et 20 eos qui corpore quaestum faciunt, seruos etiam et libertos
libro liber M seni. Secundo som. libri) sub om. V. li eapite Secundo legis Iuliae de adulteriis add. antes permittitur Paulus. li 15 patriJ mulus,
permittitur tamen etiam eiJ permitti tamen ei debet mulus. li 20
maritust marito si sit VM V. ii deprehensus VW. lj 21 corpori lj questium V. il la diu utJ habent W. lj et libertost Pithoous, et liberos
libri, om. Pauli cod. Vesontinus mala: uinor in uniuerxum smeipi non P0tuit, cum I s generali conprehendatur, recte autem Pum libertinos Uz idore lam permitteret eaee rebatur uinor libertina: ancilla autem uaeor
158쪽
4, 12 4 excepta uxore, quam prohibetur, Occidere potest. maritum, qui uxorem deprehen Sam cum adultero occidit, quia hoc in , patientia iusti doloris admisit, lenius puniri placuit. occiso adultero dimittere statim maritus debet uxorem atque ita triduo proximo profiteri, cum quo adultero et in quo loco bε uxorem deprehenderit. inuenta in adulterio uxore maritus ita demum adulterum occidere poteSt, si eum domi suae de di prehendat. eum, qui in 3dulterio deprehensam uxorem non si statim dimiserit, reum lenocinii p0Stulari placuit. serui uero tam mariti quam uxoris in causa adulteri torqueri possunt, I 0 nec his liburtas sub spe die impunitatis data ualebit.
5, 1, 1 MOYsEs dicit: 0ui manserit cum masculo mansione muliebri, a8 per- 15namentum est: ambo moriantur, rei Sunt.
5, 2, 1 PAVLVS libro Sententiarum II sub titulo dμ adulteris: Qui masculum liberum inuitum stuprauerit, capite punietur. si qui u0luntate sua stuprum stagitiumque inpurum patitur, dimidia parte bonorum suorum multatur nec testamentum ei 20 ex maiore parte sacere licet 5, s. 1 Η00 quidem iuri S est: mentem tamen legis Moysi imperatoris I heodosii constituti0 ad plenum Secuta cognoscitur.
c. 12, 4. 5 - Paulus 2, 26, 5. 6 eae codd. Vesontino et Vatican0 .c. 12, 6. I Paulus 2, 26, 7. 8.c. 12, 8 hinc rere. Paulus '2, 26, 9. c. 1. Leuitie. 20, 13: ος ἄν κοιμηθνῆ μετα αρσενος κοίτην γυναικος, βδέλυγμα ἐποιηΠαν ἀμφότερον θαναrm θανατου sociasαν, ενοχοί εἰσιν. c. 2, 1 Paulus 2, 26, 12 eae codd Vesontino es Vaticano. c. 2, 2 hine rest. Paulus 2, 26, 13.1 uxorem maritus libri, etiam Pauli. li 2 deprehensum B l inpatientiam IV. st 6 inuenta inJ iuuentam B. Jl uxorem B, uX0r IV l maritum LV. it 7 adulterumJ adulte tum maritus s-tum ) BV V,
Seu t. ii sic B ind., om. B temf., s. t. de ad. B, item de adulteriis V,
159쪽
orientium uicarium urbis Romast. Non patimur urbem Romam uirtutum omnium matrem diutius effeminati in uiro pudoris contaminatione laedari et agrestu illud a priscis conditoribus robur fracta molliter plebe tenuatum conuicium osaeculis uel conditorum inrogare uel principum, Orienti k a-5, 3, 2 rissime) ac luc undissimu) nobis . laudanda igitur experientia tua omnes, quibus flagiti usus est uirile corpus muliebriter constitutum alieni sexus damnare patientia nihilque discretum habere cum seminiS, occupatos, ut flagitii poscit inmanitas, atque l0 omnibus eductos, pudet dicere, uirorum lupanaribus spectante populo flammae uindicibus expiabit, ut uniuersi intellegant Sacrosanctum cunctis esse debere hospitium uirilis animae nec sine summo supplicio alienum expulisse sexum qui Suum tur-κ. 390 piter perdidiSSet. Ρrop. pr. id. Maias Romae in atrio Mineruae . Ibc. 3, 2 u. 8 omnes - u. 12 expiabit cod. Theod9, 7, 6. I imperatoribus IV. li ualentianus B, ualentiniano IV. t theodosio
B. li urbis Romae uirtutem libri. li 3 diutium et semiliati V. li uirolscripsi, uiros libri, uiris LuseMe. lj 4 contaminationem IV. li ac reste V ageste B, aggrestis LV. li illum VIV. ll a hae LV, ad B. li pristis V l b rubor facta V V. lj p Ieue V, plero pube Lae. Gothoste S. t 6 conditurum V . li soculi B, regulis IV. conditurum I . li principium
160쪽
6. I, 1 MOYsEs dicit: Quicumque coneubuerit cum muliere uxore patris sui, pudenda patris sui detexit, mortem moriantur ambo: rei sunt. 52 et quicumque concubuerit cum nuru sua, mortem moriantur ambo : rei Sunt.
6, 2.1 v I PIANVS libro regularum singulari sub titulo de nuptiis: Inter parentes et liber0S, cuiu Scumque gradus sint, si conubium non eSt. inter cognat0S autem ex transuerso gradu 10 olim quidem usque ad quartum gradum matrimonia contrahi non poterant: nunc autem eX tertio gradu licet uxorem ducere. sed tantum fratris siliam, non etiam Sororis, nec amitam nec a materteram, quam ui S eodem gradu Sint. eam quae nouerca uel priuigna, uel quae nurus uel Socrus fuit, uxorem ducere 154 non POSSUMUS. Si quis eam quam non licet uxorem duxerit,
incestum matrimonium contrahit: ideoque liberi in potestate eius non fiunt, Sed quasi uulgo concepit Spurii sunt. 6, 3, 1 PAVLVS libro Sententiarum secundo sub titulo de nuptiis: Inter parentes et liberos iure ciuili matrimonia contrahi 20
non possunt nec filiam sororis aut neptem uxorem ducere 2 pDSSumuS: proneptem aetatis ratio prohibet. adoptiua cognatio
Sent. de nupt. sub tit. R idem d. n. s. t. IV, de nuptiis V. li 21 post possunt iras. iure ciuili squod supra deleto nec sororem Sehke proba