Philosophia naturalis Ioan Duns Scoti, ex quattuor libris sententiarum et quodlibetis collecta (Filippo Fabbri)

발행: 1622년

분량: 929페이지

출처: archive.org

분류: 철학

921쪽

Scotus in Reportatis, ut cap. praecedenti. vidimus adducit illud exemplum addeclarandum distinctionem formalem, Cr-go identitas,&distinctio ex natura rei, formalis, idem sunt , quae vero dicunt Mauritius,MValonus, ut tueantur has identitates,o distinctiones esse diuersas , nullius sunt momerati , propterea illa

omitto.Quantum ad alias identitates, illas. to superuacaneas , nam identitas lentialis, si Philotaphice pmcedamu , est idem quod distinctio, identitas realis, ut diximus supra declarando eam, capite .in Theologia vero est diuersia, ut ibidediximus. At distinctio, Midentitas se totis subiective accepta in primo sensu est idem quod unitas, pluralitas genetace, in secundo sensu est idem , quod unitas

numeralis, pluralitas numeralis; At lata est disterentia inter identitatem, Munitatem sunt enim diuersae passiones entis

hinsuper unitas est quae largius quam

identitas. Unde unitas numeralis, Ilaeci maxima unitas, secum patular omnes distinctionesta, praesertim di tinctionem realem nam homo albus,rest unum numero tamen homo, &albus, realiter distinguuntur. Item CCrates cst,nu numero,&tamen anima, corpus diti in- ruuntur realiter; NC autem, Scotistae, profitemur hic in uestigare numerum identitatum non unitatum, ali inuin debebant numerare unitatem gcnericam, speci canis&c.Verum est quod quandoque identitates, unitates confunduntur. Identitas vero' distinctio se totis obiectio nulla est nihil enim repetitur, tiod non communicet cum enico cum alijs, desideo omnia sunt clem hoc modo. Sed isti Scotistae illam ponunt, quia cncntillud falsum fundament tim, quod ens non praedicetur in quid de suis pallionibus, ct vltimis differentijs.Sed illud nos declara- The uimus in Theoremate de viai Vocatit He ut entis, ideo hic non est repetendum. Mubta alia dicta diuersis in illis Formalitatibus possit in reuocari in tibi tam sed quia sunt paruae utilitatis, Vbreti ita iuuat intelligentiam,hic sinci impono.

afliae obiectiones aduersus doctrinam mperius traditam dedissilictionibus,

dentitatibus. Cap. X.

LIcet ex dictis litariisque in hoc tra x

tu Formalitatum facile possint dissus ut omnes difficultates incidentes circa distinctiones, nihilominus ad maiorcini dictorum declarationem,&confirmationem decreui addere nonnulla obiectio obi Cines qti: stilani facessere aliquibus nego x.

cium, illas dissoluere. Et licet haec di Suessputatio sit tota Metaphysica , di ego cura Deo dante editurus sim Metaphysicam Scoti , in qua omnia ad Metaphysicam

spectarma dilucidare tentabo multaque ad philosophiam naturalem pertinentia addam : tamen quoniam hic Tractatus de Formalitatibus peculiariter de hac re agit, ne eadem mattiria variis locis disse-cctui has dissicidia te hic subiunget e d

Primo ergo est disiictilia contra diastinctionem Iorrnalem Suessanus I. M taphvs. disput. i. quaeli. s. rgumen Latur

aduersus distinctionem ori Dalena , siue ex natura rei,primo,quod non sit Peripatetica. uiri Aristo t. t. Metaphvs cap. de

quo aliquid dicitur idem, vel dulcri iura;

non ponit hanc identitatem , vel distinctionem ex natura rei. Ait enim Aristot. ibi: Omnia quae nant, esse eadem, aut non eadenis si eadem, aut perle, aut per accidens, si per acci lcns, vel quia idem ambo accidunt, aut stitia alterum alteri, si eadem per se sunt, erunt vel specie, vel

numero, aut substantiae ratione eadCmerunt si alitem sunt non eadem haec sunt, vel quia plurcs species aut materiae , aut ratio substanti ae non eadem, si vero diis rentia,aut genere,aut speci aut propo

tion ex hac diuisione Aristot.patet ait isto;qDod haec identitas,sive distinctio formalis non datur.

Se n ,ens non praedicaretur in quid de passioniblis,Multimis differet ijs,quod tamen est falsum: in se ndum Scotum vni uoce praedi rei de illis Consequentia probarii r qui siens distingiuitur m

922쪽

dit Trenths, non includitur in quid dita

te essentia illorum , cons uenter non praedicatur in quid, de illis. 3, Tertio sequeretur, quod inter enset, alitor, nihil daretur medium, scilicetensiormaliter, at hoc olt falsum qui aetulic sequeretur, quod daretur aliquis alius coisceptus tertius, qui non esset ens malit , necens Ormaliter, stamen esse fetens reale, quod e sit absurdum. Probatur Consequentia quia conuenientia est relatio realis, omnis relatio realis fundatur super fundamentum reales, ergo ista conuenientia habet fundamentum reale,i studeritens, ita erit tertius n-ceptus.

Quarto . Intellec us est cerit inde A. passione, quod sit ens, iubitat an siton id aliter, vel ens realiter igitur datur diuersus conceptus entis , qui non osten; formaliter, neque ens realiter, ita es tertius conceptus, quod est absti

mgrum Ex alio capite arguitur. Non videnturq istae tres distinctiones, scilicet, dillinctio ratiotus dii inctio formalis, siue ex natura rei,didis inctio realis,esic sufficientes,

sed aliquas alias requiri quod tamDostenditur sic Partes continui dum sunt in continuo , dis inguuntur ab inuicem: quoniam sunt partes alicuius totius integralis, ut partes corporis homogenei, siue heterogenei tamen non distinguuntur ratione quia praeter operatio, nem intellectus diuersa sunt Nequeri aliter quia sunt una res reatis, ut Maro Mediteraneum, si cantas est una res,

haec linea est una res , non eri: sunt duae res, neque fornialiter, quia habent candem rationem formalem, siue conceptum m rinalem, ergo aliqua alia distinctione distinguuntur, quae ab aliquibus appellatur distinctio formalis potentialis,&ab alijs distinctio potentialis tantum:quoniam illae partes actu non distingiuitatur, sed potentia; Similiterimateria, forma unite distinguuntur, neqUe tamen dis inguuntur realiter: quia faciunt unum compositum, quod est una res Neque ratione tantum, ut patet Neque etiam tantum formaliter quia possunt separari, reperiei ii iere, ut aia. Da lati

nalis, corpus, ct communiter materiasii ne forma existere potest. Item positi trum &priuatiuum, ut motus, quies, distinguunt i , neque tamen videntur reduci ad aliquod genus illarum trium distinctionum. Item includens, inclis sum distinguuntur, neque videtur rediici ad aliquod genus utarum trium distiniactionum, ergo videtur quod non sint sustaticienter enumerata omnes distincti

Ex alio cap. oritur difficultas, scilicet, contra desinitionem distinctionis realis: i. vnam Paternitas, Filiati , distinguun is sis tur realiter, neque tamen unum potestis . se sine altero absque contradictione inti insecus proueniente:quia relativa sunt simul natura . PlaetCrea,animal, reati

nate,videntur distingui realiter, uia animal pote lege sine homine quia omne prius potest esse absque posteriori, ut substantia absque accidente, stamen dictu est, quod distinguuntur solum formaliter Plaeterea ab alijs varia signa adducuntur, qua videntur necessaria ad cognoscendum distinctionem roalem, uti sunt actualis separatio dii inctorum distinctio existentiarum eorundem, diuersia productio. corruptis eorundem ratio producentis, prodi icti in eisdem, doquibus nos nullam fecimus mentionem, tamen sine illis non potes rite cognosci distinctia realis rerum . Qii arto loco, ex alio capite otitur etiadii sicultas: quoniam id enititas, unitas, similiter pluralitas, diuersitas, idem vi ' dentur est e, at iis . sutricienter enum ei auit modos unitatis, pluralitatis, in c. Metaph. tox. S., alibi scirpo in illis quattuor hocicbus, scilicet, unum numero, v- num specie, unum genete, uni in pro

portione ergo istae distinctiones sunt supers tuae.

re per se cllittere, ut aliena r

Erum obiectiones me nullius sunt

momentu, ideo ad primam X I. c.

923쪽

TRACTAT Us

mica

ea de

suis i

ne,& diuersa substantia ratione, quia illa sunt idem tari ualiter, vel diuersia for- nolit ei, quae habent eandem , vel diuersam dennitionem At Iate diximus supra declarando, quid sit distinctio, identitas formalis Ad secundam respondetur ut diximus Theoremate de Uni uocatione Entis, cap.

. quod praedicari in quid de aliquo, potest intelligi duobus modis Uno modo, ut est idem , quod in eludi inessentia quidditate alicuius, quod est idem, quod inesse alicui in prinio modo dicendi persos in hoc sensu nunc non loquimur , nec loquitur Scotus: quia cum ens,niuoce predicetur de ultimis dii ferentijs ,

propriis passionibus propter hoc etiaclaudatui inessentia illo tum directe si visu petius ni vocum in uis inferioribus Viri uocatis, etiam praedicatur in quid l1oc modo de illis, ideo accipiendo pr. Edicari in quid prout supelius directe includitur in inferioribus viai uoce, sic En prae-taicatur de omnibus in quid sed accipiendo predicari in quid , prout est superius predicari, alrquid determinabile, ut communicabile suis inferioribus, xvi genus, vel species de illis dicendum cst ensnon praedicari in quid quia non praedicatur de suis propriis passionibus, Multiniis dat Terent ij si aliquid comm tine, determinabile, sed ut aliquid de torminatiuum , qtialificati utim, ut dictum est late ibi, dicetur in tiario Metaphysices quaestiones Dicit ergo Scottis, quodens praedicatur de propriis passionibus non in quid, id eiu non primo modo, sed in secundo modo dicundi per se; neciso

propter hoc quia communiter contingitui biecti impiae sicari de suis passioniblis in secundo modori ens autem non prae dicatur ut gemis de illis , quomodo praedicantur illa, quae de suis inferioribus directe praedicantur in primo modo, non

autem dixit , quia non sciret quod ens clauditur m illis directe, essentialiter Ex quo colligitur , quod licet di Terentiae ultime, propriae passiones entis, sintd-clem ei liter cum ente, tamen in runt

m tam liter abente in communi sumpto, vitia ens it communi relati litiri in alit somnibus ut aliquid determinabile in his vero ut determinatiuum,m qualis carmuum Video varia predicata Morpisita competunt et , his duobus modis

Ad tertiam negatur consequentia , Ad probationem respondetur, quod ens reale communiter dicitur illud , quod contradistinguitur abente rationis et hoc autem ens est multiplex' quia aliud estres , aliud est realitas , ut animal est aliud ens reale, quam sensibilitas ,

tamen virumque electas reale Dico ergo ad algumen rum, quod non est inconu niens dari ens commune reale, ad En reale acceptum ut est res , id ens reale acceptum pro realitate querametae comni unitas non est generica , nec specifica, Ied transcendens, sicut est ipsitim ens. Vel si iocollacci non possunt Aduersa ri , dicas esse unitatem per modum t

tias in partes integrales, per hoc pa

Ad quartum , nequo enim Ent conceptus communis, vigonus, ut velut fp cies, sed trarescendens, vel ut totum in t grate respectu suarum parti uni diximus enim Thoorematem quod ens desiccndit in decemii edicamenta, non perdita ferentias, sed per modos intrinsecos: non ergo ens in communi est en aliud realiter distinctum ab entibus inferioribus, sicut ergo aliquis intelliciti sit, est,sic, C tus,quod lurc linea est Quantitas, tamen dubitare, an subi salis, vel pedalis , tamen conceptus ni non est diuersus a conceptu illarum partium in ratione quantitatis ita intellectus pites esse certus de ali ita citate , quod est ens reale , esse dubius , an sit tot

graduum , quod possit per se existere ;vel non possit per se exiliere, quod sitives quod sit realitas , neque a IDC I cconceptus est diuersu a cori ceptibus illorumentium, in qua nilim crati sunt , sed erit si, tum dubius cie eorum diis' tijs, Mentitat piopria sicut en Sin communi ad ens absolutum in re pectivum, non est diuersum ab utroque in quantii mentia sunt, sed secundum suas ratio

nes particulares . . .

Ad obiectiones ex sectando capite pia 'tet, quod sta tres distincti et iles tintiuis

924쪽

FORMA L

uastae cientes quia omnes aliae distinctiones ad a. ea has tres reducuntur, ut dictum est capite Donon Ideo ad primum exemplum de partibus integralibus alicuius totius, dico, quod dii inguuntur realiter , non actu , sed quia una pars potest esse sine alteia, ut mare Oceanum , potest esse sine Meditarraneo , etiam pars corporis Hererogenes , ut manus sine alijs partibus, licet enim postea sit imperfectum nihil obstat , partes linea sine alijspaertibus lineae, quae ab alijs dicuntur distingui potentialiter, nulla eram est contradictio illas partes sic separari actam, Sunt ergo una res totalis , plures partiales , hoc sufficit , ut possint separati , Idem dicendum de materia, Urina , interpolitii ina vero , priuatiuum, in re priu uiuum, priuatiuum,

cadit distinctio re itis, quae dicitur distinctio realis priuatiua, vel negati uari, pria uationes enun legationes distinguuntur sicut positula, quibus opponunt tir: id misi talis est distinctio inter politiva proportionaliter, est ii Rerpriuationes iblis opposita . o. Ad obiectiones ex .capite, quae proce . ii, Ddunt contra distinctionem realem . Ren , ae spondetur Ad Primum quod procialdus bio recte est assignata definitio dis in chionis,&identitatis realis quod probatum est in cap. .declarando distinctionem,

tiones Aduers iri nihil dicunt, ideo ad argumentum dicendum , quod dum assignati imus definitionein distinctionis realis in .ei p. adiunximus tertiam coriditionem, scilicet dummodo non sint in pluribus rebus distinctis quam appii iunus p 'pter relationes Oppositas, ut ibi diximus, quas esse realiter dii inclase evidens, cum si ut in subiectis realiter distin- auellati ; itio aetatem deci cum tellustio. Missi pli inquae li- . quod non potest separarie fectus a relatione dependentiae ad causam estici ciuem, subiectum a propria p.rstione , propter depellentia iri flectus ad causata , tamen distinguuntur realiter, supponit falsum quia ex hoc ipso quod separari non possunt,etiam pC PI-tenti im D es absolutam , concludit ii ,

quod sunt eadem propter rari in ped'

ctas a Scoto in probatione desinitionis distinctionis realis , dicimus enim relati

nem creationis increatura,es se idem iealiter cum creatura, vide in 1.Sent. distinc.

Ad secundum responsumist in . cap. a ubi dictum est, Milodanimal, in mos ei; distinguuntur Ormaliter in adaequat et k- sed sunt idem realiter , reum dicitur, quod animael potest esse sine liomine, re spondetur esse falsum quia superiora a diu sunt in inferioribus, sis in inferioribus esse noni dissunt, ideo est impossibile separate acta superiora ab inferioribus

inre,ita, quod, nurn existat,&aliud non existat. Ad tertiuin, Lateor avarijs,varia signa am nari: .im ad distinctionem inalem i. ali astignat diuersitatem existCntiarumitium. ali diuerlitatem geuerationundi, ita quod quae habent diuersos e istentias , vel diuersis generationiblis generantur, distinguuntur realitem alii alietatem cause , enses ei est iri, vel producentis,&producti,

vel supposito ruta , ali omnes illas po

nunt, ali aliquas tantii in modo sustice te I

e istimatu Ad distinctionem fit malem f., assignant prq sertim hoc signum quod al At, tertim e reai' nai et res, aliud est D ia/5. durum,&ali aliquid alindri sed haec omnia is . varias di ficultates patiuntur, sunt Ob 6 m. scura, prolixa nuriis: hin eo, in quo veras uiit coincidimicum opinione Scotiri Est ergo dicendum, quod verum, germanum signum cognoscendi, tiando aliqui dis inguuntur realiter , desumit tu ex definitione distinctionis realis, cum illista bus condit innit, is scilicet, ex separ ibilitatevinus ab alteio, siue utraque ex, trema per sic separata manere possint, siue unum sine altero,ut probatum si per rationes , Adiuncte autem sunt illaeta es conditiones m definitione identitatis realis, dummodo imposib litas non prou niat ab extrinseco,&non sint alterum producens siproduci uita, neque sint in diuersis distincte productis, quae soletntemplicari per illana conditioncm,dummodo i increa non fit stentialis dependentia quinqua do inter aliqua r ura est e dimuniis depen dentia, ut est inter correlati

925쪽

quido sunt in pluribus realiter distinctis, tunc et manifesta eorum distinctio, licet adactum non possit reduci eorum sep ratio propter aliquod impedimentum , viduae relationes opposita non possunt separari ab inuicem, sed tamen eorum distinctio realis est manifesta, quia sunt distinctis realiter Item motus caeli est distinctus ab ipso caeso, producens,ac productum in eadein essentia i Diuinae Personae. At hic obij ciunt hoc signum separationis valere ad cognoscenclum res illas realiter distingui, quae hucusque separatae sunt ab inuicem a natura, vel Deo,tamen non est signum adequatum quia

adhuc multa suturi que distinguuuntur realiter,ac separari possunt, qu tamen Deus,neque nixtura hucusque separauit, ut materia e forma coi, ergo separatio non est signum sufficiens ad cognoscet dum distinctionem realem omnium: ideo alia signa lint querenda . RespDII- detur, quod ea que adhuc neque a natura separata sunt,neque a Deo, iudicandanunt est eadem realiter nisi eorum inie- parabilitas actualis proueniat ex aliqua illarum trium conditionum , Exemplum;

Motiis celi a principio mundi numqv.ima celo est separatus, tamen clis inguitur reali terri ratio est quia impeditura causa externa, scilicet, ab Dredi im

Preterea, satis est, quod cognoscatur non esse contradictio intrinseca,quod res separetur, licet postea hec separatio actu nutanquam facta sit, hoc nil ait impediet; An vero sit contradictio hoc separari billo cognoscitur ex cognitione essentia remma Separabilitas ergo est verum signu desumptum ex definitione distinctionis realis signum etiam clarum , O certum discernendidistinctionem formalem p tendum est ex definitione eiusdem qua cumque enim habent diuersiam conceptibilitatem ex parte rei, ita, quod de eis possitnt verificari praedicata contradici ric, illa distingtumtur firmaliter qu T-

cumque illa sint.

Ad obiectiones ex quarto capite . Procii, intelligentia notandum est, quod denati-x uetas est passio diuersa ab unitate, unde nu-

.c meratur ab Aristotele ins Metaphysices

tratu . tamquam diu ecca ab uno, he deri umero passioiriun disiunctarum siue oppositaruin,quas ibi hin sequelitibus

in eo libro,ac decimum, de undecimum receiiset, declarat, non est tamen d mehsa ab unitate tamquam sit diuerse spe cici, sed est diuersa tamquam species a genere,quoniam identitas, similitudo, qualitas, sunt species aenitatis, fim dantur Inumtate , ut docet Scotus in Commentario illius libri textu . circa finem ,&desumiti ire eodem Aristotele in lib. I textu decimoquinto, circa medium ubi habet haec verba Palam quia identitas, unitas quaedam plurium essendi ex quo patet, quod identitas fundatur in v-nitate ex ex vigesimo, eiusdem libri habetur, quod identitas qualitas, dimilitudo, fundentur super uno: Etiam elicitur ex coto,in a.dilh. r. qil est. . G. G.v-bi Scotus en timerans species viritatis, et

parceret,qti into loco ponit unitatem simplicitatis, quam appellat veram identit tem, sexto loco enumerat unitatem formalem siue identitatem formalem tanquit enim ei se multos gradiis unitatis Ita primo gradu est,nit is aggregationis quae est minima unitas in secundo gradu Ettunitas Ordinis Laeniae addit aliquid supra nitnein aggresa ionis in tertio citunitas per accidens, in qua ultra ordine in informatio licet accidentalis nitis abali Cro,VOrum, quae sic sunt viatina in quarto est unitas perle compositi, ex principi j cc; ii lassibus ex per se actu, ex per se potentila in quinto est unitas simplicitatis,quae est vere identitas quidquid Gnim est ibi realiter, est idemctii libet Onon tantuin est vini in illi unitate unionis, sicut in alijs, ut ista ita adhuc ultra omnes hos modos et ridentitas imi malis Ex

his omnibus libemus nec stitatem ponendi distinctiones istas tres, scilicet, rationis,realem a tormalem quia in qualibet unitate reperiti ir itandoque aliqua istarum distinchioluim de distinctione quidem rationis, patet: nam in v-nitate numerali,quae est maxima stat distin(tio rationis: quia Socrates ipsie potest elle distinctiis a seipso considerato quandoque ut subiectum, quandoque ut prae

dicatum Propositionis alicuius aliis im

926쪽

numeris modis, ut diximus in declaratio lis videtur esse idem quod distinctio nune distinctionis rationis per intellectum meralis, distinctio formalis ide quod enim Opedistinguimus est,quae nullo mo distinctio specifica ergo non sunt multi-do ex parte rei distincta sunt. Distinctio licada ustae cientitates, distinctiones

autem realis est in uno numero clarem Respondetur , quod lata est differentianam Socrates est unus nuinem, quia ex inter distinctionem numeralem,&distin Aristotele in eodem c libro textu Ire .v ctionem realem quia distinctio,siue plu-num numero est, cuius materia est,ta , alitast timeralis,est inter indiuidua, vel Socratis autein complete existentis , est singularia eiusdem specie , vel diuersi materia una scilicet,illa tota, qua est:at Tum,quae sunt entia completa,ut inter Sotamen in Socrate multa sunt, qua reali . cratem, Petrum , vel hanc albedinem, ter distinguuntur , viduieria sunt realia illam,quae subicctodist uni,hun timter, ut forma,&materia, substantia, cactu est separatum ab altero: at distinctio accidens,&alia huiusmodi realis in plus se habet, quia non solum est Adest etiam distinctio formalis, ut in inter illa, quae actu separata sunt, sed inter intellcctivam,&sensitivam animam, ter illa, quae actu coniuncta sunt in uno inter serisus externos,& internos, inter co subiecto,sed separari post unt,ut inter sub lorem, disgregativum inalbedine, citantiam,&accidens,&materiam &m huiusinodi multo magis in unitate spe mam,&alialii litisinodi Distinctio etiam

citica,etiam generim est diuersitas realis specifica proprie est inter species diue quia pii mo adest pluralitas numeralis in fas completis sed distinctio formalis est

diuiduorum , quae est maxima discinctio inter species, genera, ut inter animal, realis Deinde cit distinctio aliarum re hominem, Minter forinalitates rerum rum, lux quoque est in indixit luis;visti ciusdem specieita denique inter illa, de stantiae, &ac bidentis: nain Stibstantia in qui bus veriticari pomunt duo contradi- homine, antitas enis realiter di ctoria, quae non videntur etsi proprie distinguuntur; cui in Socrate erat ergo uersie speciei,ut sunt res, modus eius rhecellarium piarier unitates distinc eas cias,&existentia: accidens, modus eius signare identitates,&diuersitates, siue di essendi qui est esse in aliori alia huiusso; is structiones . Hec eadem doctrina sumi modi,&c. I tae dedistinctionibus , i turegaristotelerio Metaphysic. textu '. dentitatibus .

io. Sed aliquis objjciet; Dillinctio tra-

927쪽

REGISTRUM

928쪽

Censuram Subtilis&doctissimi operis huius adhibuit cor

rectoriam, Illustrissimorum Rei literariae Triumuirum concessione, kadmodum Reuerendi Auctoris Theologiassensu, Doct. Huppertus Faber, bius Agrippinas, Germanus, L. C. minimuS, Anno partus Virginis Dei parae is xx. Finem Cl. imposuit ipsis idibus Quinctilis venetijS.

929쪽

IA IN ET IIS, DCXXII

Apud Franciscum Felicem Bertonos fratres germanos ..

SEARCH

MENU NAVIGATION