Philosophia naturalis Ioan Duns Scoti, ex quattuor libris sententiarum et quodlibetis collecta (Filippo Fabbri)

발행: 1622년

분량: 929페이지

출처: archive.org

분류: 철학

891쪽

m; OMNE RECIPIE

lioesmo D vero Eserunt a fiorinis mixtorum, ideo tanti potest una f)rma Elemetalis recipi in subiecto, materia nisi niateria denudetur a forma alterius Elementi:

l: ita sunt quasi eiusdem speciei Vnde propositio allata debet inelligi, quod recipiens debet esse denudatum a natura recepti, secundiam speciem, vel secundum genus proximum , non siccundum genus remotu in . Vnde materia habens Ormam Elementi, potest recipere simul formam in xii , nec debet denudari a forma Elementi, ut recipiat forma in mixti quia r

non sunt eiusdem speciei, laeque etiam eiusdem ordinis in substantialitate, siue eiusdem generis, proximi insubstantialitate: sed tantum uini eius dein generis rem . moti. Contra hanc responsionem arguit m Scotus sic. Si haec responsio valet, sequitur, quod lapis existens lapis , possit recipere animam intellectitiam . nihil amplius dicit Scotus. Sed declaratur ratio quia responsio asserit, quod recipiens debet esse denudatum a natura specifica reis cepti, Ma 'nere proximo, non a genere remoto Scotus arguit contra Lapis existens lapis est denudatus a natura specifica, a genere proximo anim brat Innalis, ut patet conueniunt enim solum in genere remoto, ut in substantia, ergo. Consequentia valet , quod lapis poterit recipere animam Intellectivam, haec ratio es efficacissima , concita sit namsi Elementum potest recipere formam mixti absque corruptione propria se mae, quia forna Elcmenti, formamix rorum non conuenitant in genere proximo, ita lapis existens lapis , absque eo quod flarma eius corrumpatur, poteriti cipere animam Intellectitiam quia non convcniunt in genere proximo, sed remo a .rp. to Setcundo Aqua habens caliditatem remissam viduo potet recipere caliditatem intensam, ut quattuor, quae est elucdem specie cum caliditate reinissa viduo, ergo talsum est, quod recipiens de beat ei Sc denudatum a natura specifica, Tertio ratio propter quam recipiens d et esse denudatum a natura specifica recepti est: ia forma specificae, Meius

dem substantialitatis repugnant sibi ,

NS DEBET ESSE

sunt sibi ita compossibiles,ut dicit Com.

li,&mundi textui . at mima diser seruiri generurn rem )torum etiann repu-gliant , s intincompostibiles sibi inui cena ut rina ferri,&mrma planta , in eodem subiecto, ergo cum sic eadem ratio utriusque, recipiens debet esse denu datum a natura recepti , nedum si cundum speciem, sed etiam secundum genus

Qitantum vero ad receptionem spi Rei e ritualem, et si is a quod probatur Pri expo-mo: quia oculus stiri usus colore croceo , sitio vul et colorem croceirinalterius cacrici ori uer hoc enim conspicuum est quoniana si o duo accipiantur icterici, unus videt coloura

rem croceum alterius ictericita ergo ha-'bens aliquam naturam formam a rip et terialiter, potest recipere eandem secun Hi dum esse spirituale,re intentionalet CDn iam . firmatur qui ali accipiatur cristalli imas i. rae,fectum aliquo colore reali ut colore viri t. rLdi, illud cristasium recinit colorem eiusmdem speciei nexistent in alteri subiecto, uncte per illud cristallum coloratum d fertur ad oculum, ut patet inspicienti per inspicilia colorata, Insupersi accipia inrcristallum nullo colore affectum , recipit speciem alterius crisialsi,unde videns per inspicilia, videt illi id ali iid cristallum,e go habens aliquam narii ram specificam

materialiter, potest reci pere eandem cundum esset intentionale, Mita redditur

falsa iis expositio, quod recipiens spiritualiter debeat esse cliti latum a natura specifica materiali illius recepti . Ratio Ris . . nes pro Auerr quomodo concludanti, aedicetur intra c. euer

Sententiae aliorum adducuntur,etreiiciun o

tur cap. III. .' Infra c.

Ranciscus Piccolomineus libro i .

tellechum propositionis allatiae, consentit cum Averroinsed magis rem explanat; inquit ergo , quod praedicta propositio est vera cum duplici limitatione PD Da est, quod est intelligenda de eo, quod se primo recipere debet, non de eo, quod per consecut lem,&ex accidenti recipit Al

tera limitatio est , quod recipiens dedec

esse

892쪽

DENUDATUM A NATURA RECEPTI. THEOR

esse denudatum specie, non generet, ne-.que gradu, ab eo,quod recipere debet (quid tamen intelligat, perbradum, non sibi constat quia patu se colligit hanc

Conclusionem, Recipiens vel realiter, vel spiritualiter, vel cum cognitione vel sine cognitione debet in specie, vel in gradu esse realiter nudatum eo.Vbi videtur sibi contradiceremam ibi dicit, non debere esse nudatum gener nec gradu, hic vero dicit,debere esse nudatum specim&gr du. Propositionem ergo accepta cum his duabus limitationiblis inquit Piccolomineus esse veram, tam de receptione reali,.quam intentionali,siue spirituali Undes era profert tres Conclusiones. Priaram. Recipiens aliquid realiter, debet realitercsse

nudat tinato,ut nec Osit id nec id in se habeat. Hoc probat exemplo de materia &loco Setaida est Coclusio Esse spirituale existens in aliquo nec impedit, nec prodest, pro receptione similis Tertia.Recipiens aliquod spiritualiter, nequeesh,n que includit realiter id,quod est recipien diim; in hoc sensu ait Aristo t. hanc prinpositionem accepisse ins de Amma exitio Fundamentum et ea lom ratio Averrois, ne Quaeri idem agatan seipsum, Vsit agens,&paNCnS-Haec opinio cum sit eadem cum Opinione Averrois paulo amplius declarata, per easdem rationes reij ruri per quas reiicitur sententia verrois reprimo quidem loquendo de receptione reali falsa est Prima conclusio Piccolomine , propter rationes adductas supra contra Averroim sequeretur enim , tiod sapis existens lapis,posset recipere animam intellectivam ferrum existens fit rura a formam platriae Quia lapis, &ferrum

nudata sunt a pecui canatura anima rationalis, hybrinae plantae, non generei

moto Tertia Conclusio quoque est falsa ,scilicet in receptione spiritualies quia

.runcanit a rationes is Mon posset intelligere seipsam , quia est ipsa me ne itum

specie,sed numero realiter,quod est aper falsum, ut patet: at responde huic rationi, recum eo Mercenarius in suis Dilucidati inibus , per priinam limitati nem regis lar, esten im vera de eo

se se prini sae

eiura tu co

alus

i quod

dic ut inanino, non de

co quod recipi Lur consequenter, ex accidenti. anima autem non recipit speciem sui per se primo , sed secundario &ex accidenti quia intellieit se saetspecies aliorum , At haec responsio est nullari probatur ex fundamento re- malae assignato quoque ab eo , nam ideo recipiens potest recipere aliquid quia est denudatum ab eo , hest in potentia adillud Vat potentia receptiua est denudat nedum ab eo, quod primo recipit per se primo, sed etiam ab eo, quod recipit ex consequentia , nisi enum et Ieteo denudata, non posset illud percipere,

nec primo,nec ex conseq uenti, siue ex a

cidenti, quia eadem citratio utrinque Plaeterea, quod recipitur ex consequenta mouet potentiam , Magit in ipsam, non primo,sed ex consequenti ergo si effetidem quod potentia, facultas, idem esse

set mouens, motum, si non in his,quae primos mouent, saltem in his, qti se cundatio, reex accidenti mouentur hoc autem non minus repugnat, quam primum nam quod est idem alicui, non potest recipi in illo, quia recipiens tunc noucsset inpotentia respectu illius et sed inachii, implicat autetia dicere,quod idem sit inpotentia , in actu respectu eiusdem

simul, ieir et tertio,ratio Scoti, quam facit 1.Setentiarum distinci: 3.quaestione S. soluendo tertium principale, est cilicacissima;est autem ha et Intellechiis intelligit omne cns, ex Aristoteles de Aninia,tC tua ergo intellectus stante expositi ne I ccolominet erit nihil Consequentia est euidens quia si anima esset aliquid, esset intelligibilis,quia esse ens, est intelli- 'ibile, qui ouane enses intelligibile, recepti sile in Anima , at recipiens est denudatum a natura specifica reali recepti , ergo anima esici denud ita a seipsa Prae iterea dicti ni,quod anima ad hoc ut per intellectionem recipiat omnia obiecta,m cesse est esse denudatam a natura specifica illorum tantum et at anima percipit obiecta non solum secundusii speciem ,

sed secundum genus proxinitimin rem tum,ergo potentiai et esse denudata a natura iecepti ,etialia secundum genUS alioquin idem secundum genus es et recia

893쪽

Tor OMNE RECIPIE

auod eadem ratione implicat contra il-ctioneni Exemplis declaratur Primo A cipiatur idem oculus, praeternaturam anfectus,ut colore flatio, secundum istos, non poterit recipere speciem coloris laui, extra ipsum positietamen ex fieti, stendit contrarium nam si obiiciatur C

Ior natius oculo fiatio, iudicabit de illo quod patet quia iudicabit cle figura colorati, quaenam sit, modo figura si sensibi Iecommune, quod non potes agere per se sine actione sensibilis proprij,patitur ergo oculus flatius a colore natio; deinde cuius naturaliter a ficinis et laquease spicuitate, tamen percipimus perspicuitatem aqueam,videmus enim aquam e trans parentem . Idem patet in alijssensibus, ut febricitans qui habeta in rata amaram, propter bilem in ea aspersam percipit amaritudinem externam,ut pharma ergo falsa est haec propositio, quod recipiens aliquid spiritualiter,debeat esse

denudatum eo realiter .

Iliae color ille flavus praeter naturam receptus

in oculo , humor biliosus in si ginta sunt alieni ab organis gustus, visus,

ideo, ut aliena percipi . Contra asterit Piccolonii neus, quod ista propositio est vera hoc modo , quod recipiens non est id, neque habet id, quod recipit ad ' positi im Verum est quidem, quod orga- βῖ num oculi non est color nauus , neque organum gustus est bilis, neque illa qualuas amaritudo , tamen non ob hoc sequitur , quod oculus gustus non haheant in se colorem nauti sibilem, ideo

nisi hoc clius declaretur, argumentum stat in suo robore quia organum oculi horganum gustus, non sunt denUdata

realiter ab illis Qualitatibus si lenique

argumentum ultimum sumptum a perspicuitate Ocilli,concludit nam organum

oculi, est naturaliter perspicuum perspi- si at CESU Ca, stamen percipit speciem perspictiliatis aqueae , ergo falsa est illa

propositio, quod recipiens aliquid spiritim liter , debeat esse denudatum realitera ait: la illius recepti. Gandauctasis sopor de Anima, qua slloiae . propositam I ropositionem dicit veratra, sub hac tamen diiunctione

NS DEBET ESSE

Aliquid dicitur esse ab alio denudatuta

dupi: citer; no modo secundurn existenti iam sicut dicimus, quod Socrates est se paratus a Platone , uniuersaliter quatis cumque quorum unum est internum alia teri,secundum exis hentiam.Alio modo liquid dicitur denudatum ab alio secundum essentiam, ut cum unum non incit dit aluid in sua essentia sicut dicimus materiam esse denudatam forma,secunduluessentiam,tunc inquitiquod adducta propositio eli vera in secundo sensu , non in mino,ita quod sensus propositionis est , quod omne recipiens debet esse denudatum a natura recepti , secundum essentiaimquod facit luinc sensum Recipiens non est idem essentialiter cum naturaet cepti in primo vero sensu est falsa quia non est necesse, quod recipiens sit denudatum a natura recepti secundum exi letiana; probatetqui oculus recipit colores , tamen oculus non est denudatus ac lore secundum esse, quod autem oculus sit loratus, probatur ex Alit t. in libro x,

de Sensu, sensibili, ubi inquit, quod

omnia corpora colore participant unde cum oculus corpus sit, sequitur quoque ipsum eue coloratum: sed tamen:qui a s ci indum essentiam non est coloratus, sed solum secundum existentiam, quia octilus non est eiusdem speciei cum cotare ideo potest recipere colores. Pro hac e dem adducitin ratio ex Sensu tachus, Sensus enim tactus recipit tangibiles qualitates , tamen non est denudatus a tangs bilibus Qualitatibus secundum existentiam . quia Sensus tactus consistit in qu dam mediocritate primarum qualita

Verum Iaarc opinio Gandauensis, quoad primam partem , qua conuenit cum Averroe scilicet, quod recipiens debeat esse denudatum , natiua recepti secundum es Ietitiam, reijcitur per rationesi chas contra uerroem suo adsiccundam partem quoque est talia:&iure reiicitur a Timara citato Theoremate 83. a Mercenario in suis Dilucidationibus quia Arist.propositionis ita tellectus est , quod recipiens sit denudatum a natura recepti dupliciter; Primo qtrod sit denudatum

894쪽

tum secudum essentiam, usubstantiam , ita ut substantia recipiens, non sit substantia recepti; Seci indo,quod sit denudatum quo sessi , siue quoad ea istentiam, ita, quod recipiens in se non habeat rcceptu, alioquin Aristot non concluderet in illo

.lex. 3.de Anima, Intelleci una esse denudatum a naturaiccepti secundum existetiam, sed solum secundum essentiam: at concludit Intellectit in non solum non el-

se idem specie cum intelligibilibus , sed neque continere in seipsa sntelligibilia secundum esse, siue secundum existere; Vnde in s.textu deducit, Intellectiam nitul esse actu eorum, quae sunt ante intellige-c si re Cosirmaturriquia Arist propositio Ine ictus enim apparens prohibet extraneu quae est probatio illius propositionis' Omne

recipiens debet esse donudatum a natura

recepti est vera,siue intelligatur primo , suesccundo modo: intus enim apparet, S, siue secundum essentiam, siue secundi immistentiam, prohibet extrantum ut parcide amaritudine existente ex bili in lingua,&deflauo colore in oculo ies ericin ergo haec expositio non est bona. Ad rationes parebit ultimo cap .indine. Cale Quidam ali dicunt, quod haec propositio est intelligenda, ita, quod recipiens

debet esse denudatum a natura recepti tamquam a ratione recipiendi:vnde con-ncniunt isticum Gandauens , quod recipiens non debeat esse denudatum a natura recepti secundum existentiam, sed addunt, quod natura illa incxistens non sit tamquam ratio recipiendi quia tunc rei e a tali debet esse denudatum. Verum haec opinio iure rei jcitur a Mercenario quia non est de intentione Arist quonia tunc ex demonstratione facta textu . Aristota non concluderet Intellectit in debere esse

denudatum ab omnibus intelligibilibus

secundit in existentiam , sed solum tamquam a ration rccipiendi; nsequentiacit euidens: quia illa Conclusio deducitur ex virtute simus propositionis: Omne, cipiens debet esse denudati a natura T cepti. Si itaque ista Hopositio non intelligitur quoad existentiam, sed quo ad rationem recipiendi, etiam solum concludet Intellectum ab omnibus gitelligibilibus denudatum esse , sed Iulii M-

RECEPTI. THEOR. I o;

quam a ratione recipiendi monsequens autem est falsum:quia ex. .concitidit ex dictis, quod Intelleiis nihil est acti eorum qitae sunt, antequam inrelligat: sed

est potentia omnia.

Exponitur opinio Scoti orationes in oppositum soluuntur. cap. IV. Tv Anc propositionem perpendit Scini 1 tus, Sentent .distinctione, quaest.

b. stiluendo tertium argumentum principale Et quia haec propositio Umner cipiens debet esse denudatum a natura recepti, potest intelligi duobus modis; nomodo in communi,vise cxtendit ad rec

ptionem realem &intentionale,scd quaerit sine cognitione , ut receptio luminis in perspicuo Secundo modo in speciali,&contractari ut se extendit ad receptionem spiritualem , quae fit cum cognitione Scotus eam conlid Crat tantum, quatenus est contracta ad receptionem per cognitionem factam, proinde considerat , quomodo veritatem habeat in potenti j cognoscitiuis,ut sunt Sensiis, Intellectus, quae cognoscunt per recepti nem speciertim spiritualium suorum obicctorum; Ex quo statim apparet, quam in cransuit E &incat ite Franciscus Piccolo

minetis, lib. I. de Humana ment , cap. q.

s. legerit Sco iam quippe qui Scoto tri , a

buit, quod in eo loco asserat lianc prvo via sitionem Omne recipiens, c. erificari SeotEtantum de potentijs organicis , mare in tiatis, non de Mente, siue Intellectu, ne cat, que in uniuersali esse veram patet enim legenti Scotum abidem, hac apud ipsi imnon roperirie sed Scotus ostendit solum se velle considerare quam veritatem habeatham propositio in potentij sensititiis ,

in Intelleci u non autem quomodo uniuersaliter litvera Tamen, quoniam Vt

dictum est , haec propositio ducibus modis considerari potest Primo modo in uniuersali , insita maxima communita te, ut se extendit ad omne recipiens tam in esse reati,qu Em intentionali, Alio mo p rumodo potest considerari contractici, ut sic ex Nitio. tendit ad potentias cognoscitiuas mos iraeo

utrumque sensium considerabimus. Ac ius excipiendo ergo propositionem an primo plica

895쪽

eto OMNE RECIPIENS DEBET ESSE

citur.

'ae In recepe ne reali, quam in receptione spirituali: sed est intelligenda in hoc sensit, quod recipiens debet esse denudatum a natura reali recepti, secundum cssentiam L secundum existentiam , adeo, quia essentialiter non debet esse iadem cum recepto, nec includere ricep-

ω , Umm seips Fundauilentum huius asser ... . tioni, ' Francis siccolomine libro f. de Humana mente, capite, desiimitur

ex condicione agentis,&ex conditione Iecipientis; ex conditione agentis et quia nihil viam semetipsum, sed ita Contrarium priuatiuum ex Conditione verbi cipientis: quia debet esse inpotentia,&priuatum eo quod recipere debet nisi enim recipiens esset prauatum eo, quod recipit, aliud nunquam reciperes ouet. erum ista non sufficiunt ad veri sic indum hanc propositionem: nam stant simul, quod dateria prima accepta natorina sit denudata alia thrma, si inpotentia ad illam,& tamen manentes r-ma priori in materia, non potes recipere alias formas manente etiam, Tmaa- qu. in materia, matella est lenti data flarma ignas, est in potentia ad illam,sitamen illam recipere non potest. Si itaque alia propositio est vera. Omne recipiens debet esse denudatum a natura rccepti, non pendet limi ex illo fundamento sed requiritim aliquid aliud . Prae terra, tunc probatio Aristotel. quae dicit Intus existens prohibet extraneum , non esset

ad propositum sed deberet diceres Intus existens prosiabet recipi seipsum , quialam tunc non esset in potentia ad seipsum, sed esset in acti . Aliqui Alexandrori dicunt, rationem regulae esse quia si quid per naturam unum includit, definitum est ad illud, nec amplius est indis ferens, ut lingua includens bilem, de te minatur ad amaritudinem, rideo cuncta uidicat amarii; Sed staec expositio, ratio, non est vera , nec Aristoteli consona quia Arinotet . non dicit, quod intus

tiam sed quod proli ibet alienum thaeterea vis capite late probatum est, neces le est, quod poterana receptiua iiii

sit, alioquin esset nihil, sura potent quae nihil recipere posset. Est itaque dicendum , quod proposi vir tio ista fundatur super duplex princi arum o

Primum est illud,quod assignavit Rccoloinineus,scilicet,natura agentis,Mn

tura recipientis, quia enim nillil agit in seipsum,neque recipit seipsum item nia

hil recipit id, quod iam habet, sed id

.quod est in potentia et hinc Oritur, quod debet esse denudatum ab illo, quod recipit, secundum essentiam, iecundum

existentiam.

Secundii iuri indamentum est quia duae formae et numero, vel pecie, vela V Mnere distinctiae, non possunt recipi in C

dem subiecto numero simulta semel, et

pronter formalem incompossibilitatem, repugnatelaim diras a. imas numero distinctas eis in eodem corpore nil mero,

uniue saliter unicuique forma respondet determinatum subiecti im ideo dum materia prima est actu sub forma ignis, non potest esse sub formae aquae. .dum est sub liac forma quae ncin est sub alia forma aquae; virtute nitus principi j

valet probatio Aristotel. Ilitus enim existens, prohibet extraneum s Cum enim Diliqua forma receptat in materia, siue sit recepta naturaliter, ita tiod sit idem cum recipiente, siue extrinscce inta. TCat,

alia impedit aliarum receptionem, Unde sensus est. Omne recipiens plura, realire debet esse denudatum ab esshntia, existentia, niuscuiusque receptisquia intus apparens prohibet extranetina, Cbstruit. Hinc est, quod illud quod est recep uulim aliquorum,debet esse denudatum ab illis omnibiis, ab unoquoque illorum Qupivero recipit omnia, debet esse denudatum ab omnibus receptibilibris,cta quotlibet, ut postit illa omnia recipere, ut patet de materia prima, quae ctim sit receptiua omnium est denudata ab omnibus,, a qualibet fio ma At quis obij cere posset diim mate Gί ria est sub mrma Elementi, recipit for uis,mam mixti, ergo falsa est secunda propositio asserempta, quod Liae brmae diuersae specie, vel genere non possitu es

se in

896쪽

DENUDATUM A NATURA RECEPTI THEOR. CII. ros

Aes.se in eoilem recipente numero simul, semel. Respondeo, quod materia recipiens formam aquae Elementi, nonis hi clem rccipiens, quod recipit formam mixti forma enim mixti nori inhaeret immediate materiae primae, sed recipiens eius proximum,&immedia turn est corpii Elementare; ideo non concludit quia non est unum recipiens, sed duo diuersa recipientia lint. De propositione in hoc sensu non est locutus Aristotel. 3. de Anima textu et de Anima, tex. r. Wri 8. In receptione etiam spiriti tali idem euenit:

quia aer ideo recipit colorem spiritualiter quia aer non eli coloratus realiter,neque secundum essentiam, neque secundiam existentiam.

secv. Secundus sensus propositionis est, a aeui cipiendo propositionem contracti: ut i, remi tum se ex .endit ad receptionem spirituae t tein, quae sit per chgnitionciD. Scotti ita-

catur

tu uendo tertium principale asserit intellectit in verum huius propositionis in potent ijs cognoscitiuis esse, quod recipiens

debet caret e suo obiecto se indum esse materiale silensibile, non tantum a ctu, Led etiam potentiet, ita, quod non sit receptiuum illius secundum est mat riale, nec actis, nec potentia. Ratio autem est: quia potentia i cceptiua per c

gnitionem recipit species spiritu alas ob

tectorum, noli ipsa obiecta maletialiter,

ut patet de sensu, intellectit; Ad hoc autem, ut ponit recipere illas species spiri

tu ales, debet esse ita disposita, qtillas, cipere valeat a communiter quidquid est receptiuum sormae line materia Itoli est receptiuum formae cum materia: quia oppositae dispositiones requiri intur in il

lis receptiuis ideo quod recipit at rialiter, non potest recipere spiritualiter , &quod rccipit spiritualiter aliquid, non potest illud reciper materialiter, sicut

apparet de colores, cuius receptiuum set cundum esse materiale , est Sperficies corp*ris terminati, receptiuum alitem eum sine materia, est corpus perspictium, Ilii non fel mirratum . Cum ergo tensius

tecipiat obiecta sensibilia sine materia, &similiter Intellectus, necesse est quod Sensus, Intellecti is sint dent dati, immixti ab eorum obiere s, secutidum isse materiale Insuper quia species sensibiles obiectorii in sine materia recipiuntur in organis sensitatam, necesse est quod organum sensus licet sit in se materiale,

nec actii, nec potentia sit aptum natum recipere obiectum cum materia, sed siulum sine materia Verum quia organum cuiuslibet sensus est receptituit in aliquirum obiectorum secundum esse at riale habet aliquam determinatam naturam materialem, corpoream quod si organum sensus non esset receptiuum alicuius obiecti secundum materiam, sed omnia reciperet sine materia, necessario in se esset immateriale ruitia si esset in feriale esset alicuius determinatae nati rae corporeae, proprer quam reciperet aliqua materia luer, proinde non possiet recipere omnia inaterialia obiecta sine materia: quia id quod reciperet tun materiata non posset recipere sine materia: quia requitatur opposita dispositio in receptitio rerum spiritualiurn,oe in receptitio rerum corporalium, cla materialium.

Ex hoc sequitur piopositum Philosophis de Anima, texit s. Uod Intellectus, quia intelligit omnia, lit inorg in ictis si

enim esset oi ganicus, organum esset deterna in alae naturae corporeae, proinde reci porci aliqua cum materia, quae autem reciperet cum materia , non posset

recipcre in materia, proinde ista noti poster intelligere. Quod si quis ob ijciat, oni

Aristotel. in illo . t cx uo. de Anima, ac re secere Intellechina esse immixtum ab obrecto intelligibili, quo ad esse spirituale;

quia adiicrsus Platonem tener, quod Intellectiis est denudatus flaria iis, Id grerum intelligibilium , citius oppositimi tenebat Plato. Rc spondeo hoc esse falsum quia esse Spirituale,&Ideale, non Dis impedit receptionem spiritualem ali rum rerum imiri tria liuimalioquin sequeretur, quod quando Intel Iectus noster habet unam speciem intelligibilem unius obiecti, non posset recipere aliam, quod manifestae experientiae adue: fatur . Sed

rursus aliquis alius ob ij ciet. Sensus gu et qstus, siue organum eius, recipit sapores materialiter, ut patet de febricitante,

cipiente atram bilet D in lingua, tamen recipit

897쪽

D OMNE RECIPIE

recipit eandem spiritualiter, iudicat enim bilem esse amara, immo omnia alia viti etiam indicat amara. Rei pondet Scotus, quou Sensus tacitis habet particularem dii ficultate:n,in eo enim non est certum, quod recipiat simul cum materia, Gne maloim, quia gustus proxime accedit ad tari na,vta habEt Aristotel. a. de Anima,cap. de Sensu gustus, iactus, ideo hoc requirit pari icti larem disputatione nihilominus dicendum est quod neque xtiam organum tactus recipit obiecta materialiter, ut dixi in theoremat de Specitibus selibilibus, intelligibilibus: quia sensibile positum stipi a sensum, non facit sensitionem ; quod istici uim de omnibus sensibus, ut alias dicam. Dico ad argumentum, quod atra bilis secundum imateriam, non inhae ret Organo gustus, qui est infra carnem lingua , quidqinsillud sit,sed solum inhaeret carni,species autem eius saporis, scilicet, amarirudinis, i scitur ad organum glistus,& deinde sun sus gustus iudicat Oniasii e color Ilauus inhaeret exterio vi ciuiculta octili,quae non est organum, sed organum est intra ocu- Dissi cutaculam Verum aliquis forsianit r a bitabit,quod opinio Scoti coincidat cum m. tertia assertione Francisci Picco ominei, Ccq qui dicebat, quod recipiens chetesi e - ' detrudatum a natura reali illius, quod recipit, pi tualiter hoc autem videtur quoque dicere Scotus , dum asserit, recipiens non debeae recipere obiectum materialiter,sed ste immixttim ab illo sed est latum discrimen nam lac lamineus cum Averroe,sipitates alij,volunt, quod recipiens,in nullo esse reali,sit tale in sp cie de in genere proximo, quale est recet uim spiritualiter in suo esse reali, unde imitant illam Regulam, quod intelligitur recipiens debere esse denudatum p cirinon genore at Sconisi a dicit Uc, inimo habet totum oppositum : quia vult, quod recipiens spiritualiter possit esse tale, quale est receptum secundum esse reare,nedum specie,&genere,sed nunacro: unde inquitantellectus potest intelligere se spi tualiter, tuos habitus, ct itiodcumque in se libet, ct tamen non est denudatus a seipso, nedum specie,sed neque etiam ut in Obvi patetin

NS DEBET ESSE

que ab alijsipsiam insorinantibile rhabitibus , sed illos in se actu et habet, jamen spirituali tri recipit , .

potest Intellectus intelligere Intelli ctias, secundum nin logos, Anima i

parata huelligit alia in animam separ tam, tamen sunt eiusdem speciei. Eon sus ergo Scoti est, quod recipiens spiria tualiter, non debet esse talis dispostic, nis, quod pollit recipere obieeta sectio duin ilium esse materiale, corporeum, sed solum debet esse aptum natum recipere illud sperauialiter, siue postea in se recipiens quo ad esse reale sit corpor iam, vel idem specie, vel genere velit

mero, cum reccpto, quo adesse reale Hoc nihil refert, ut patEt de organo sensuum, itio est imateriale, stamon recia pu spirituales sis ocies h ita sensus illuus

propositionis Inletllcctus cst immixtus ab intelligibilibtis est sic, quod Intellectu non recipia oblecta secundum essema tetidale, ncque illis se minis Ut in

que tit illa,quo accessu irrateriale, sed solum illa recipit, hestilla secundum eges pnatuale Hinc est,quod octilus licet sit perspicuitati a liaeae, potest recipere spe 'O ciem perspicuitatis aqtrae quia licet secundum csi reale sit eiusdem speciei, non tamen est aptum natum recipere ip- 1am aquam, vel perspicuitatem aqua re , Taliter.Ex his, icile solui positin triti cum futuque di ficultates quae in Oppositum ad si iaduci possentiora Adrationes pro uerro patet, quod perspimagis concludimi pio nobis quam pro ipso, Si enim loquas mir de recoptione re imitali coircludunt, quod recipiens debet es Hyb/: se lunuda tuan a natura recepti, secun qdinia essentiam , secundum existen etiam, ut dictum est in hoc capite in prin cipio: si enim recipiens contineret rec plum secun ibim essentiam, laxis entiam, tunc verum esset,quod idem naoueret, moueretur quod idem reciperet seipsum; si vero loquamur de receptione spuituali,quae fit per cognitionem, non est inconueniens, quod idem secundum est reale, recipiat seipsum si undum esse intutionale,& ita diuerso modo consideratum, aetione aequivoca agat in seipsu n,&molleat se, ac mouea Ur

898쪽

DENUDATUM

Adn Adriationes Gandauensis . Ad pri-Gan mam, negatur quod oculus sit coloratus, Ad probationem dico cum Mercenario A ciuod color bifariam accipi potest. Primo modo late proci ualitates visbili, ut etiam lucem comprehendit, hoc modo oculus est coloratus, id est,tucidus Alio modo color accipitur proprie pro mixtione reuutante ex lucido, cum opaco,

A NATURA RECEPTI. THEOR. II. 3

sic falsum est, quod oculus sit coloratus. Aristoteles loquitur de colore primo in do,non secundo modo. Ad secundum Gandauensis respondeis tum, quod tactus consistit in necliocritate qualitatum tangibilium,ideo hanc mediocritatem non percipit, sed Qtum excessus, qualitatum tangibilium, Mab illis est denudatus.

899쪽

TRACTATUS

DE FORMA LITATIBUS

CAPO TU MEO , ET TROPOSITI Metauctoris Trasi tus, Caput Primum

mi a

reris.

O in

Xtat Trachattis quidam in Schola Scotistarum, vulgo incupatu Tractatus Formalitatuna in quo uult in multa explicantur,in disputantur, quae sui uicitu digna: sed certe multa alia qui biis iam his comi- scenitur, quae ego nunquam audire, nec probare potui, cum in seipsis intelligibi-l talem, ne dicam veritatem ullam contineant, sed sunt commenta, victiones quorundam , qui doctrinam Scoti satis per se subtilem, obscuram, magis inuoluere voluerunt, quod arasvr stet est, quod haec pleno ore esse asserta Scoti tradunt,nec tamen ubi ea dicat Scotus, alligilant, cum nec illa somniauerit Scotus. Propterea opere pretium esse duxi,si breuiter,quid in his Formalitatibus. recto, vere, Mad mentem Scoti disputatur,seorsum segregauero, claritis explicaucro, reiectis iis comensis, quae doctrinam coli potius obliterant, quam eam quid minimum iuuent. In primis ii cmagna est contentio de subiecto huius tractatus,&de de ratione Formalitatis, quiae omnia vanitate: sunt. Vt igitur veritas cognoscatur, breuiter est notandum, quod antiqua fuit disputatio, hodo etiam viget inter homi stas, Averroistas,& quosdam alios,ex una parte,& Scotistas ex alia, de distinctione rerum inter se. Thomistae, alij volunt, quod omnis distinctio reducatur ad duo membra: scilicet ad distinctionem rationis &ad distinctionein realem rata quod volunt, quod omnis res distinguatur ab alia realiter,uel ratione solum Econuerso volunt Scotistae, quod deretur plinc distinctiones, quam istae duae, praesertim conten dunt, quod detur quaedam alia tertia distinctio, quae dicitur distinctio brmalis, quae non est rationis, nec realis, sed media, ct proprii nomine dicitur formatis,&occasio huius queitionis ortum habete Sacra Titeolt, gia,in Misterio Trinitatis; nam cum persona Diuina constituatur in cinera essentia, telatione, i sentia sit comi minicabilis, persona incommunicabilis, non videtur posse salua ri pluralitas personarum cum unitate e sentiae,nisi ponaturaliqua dii inctio interessentiam, relationetia, que constituit

suppositum, hi in distinctio praecedat

operationem intellectus: quia essentia ru- aliter est communicabilis, &persona incommunicabilis ante quam tamque Operationem intellectu , nec tamen dici potest essentiam,&relationem distingui realiter : quia Theologi non utuntur hoc modo loquendi, quod essentia is relatio, di itinguantur realiter; sic Scotus ad inuenit hunc medium modum quod essentia, hi elatio distinguantur forna liter Tliomulae vero volunt,quod statum distinguantur ratione. Oitum etiam habuit haec quaestio ex distinctione attributorum in Deo, contendentibus, ex una parte Diuo Tlioma suis sequacibus , qu d distinguantur solum rationes; ex altera pane Scoto, suis sequacibus, quod distinguantur non solum ratione, ter operatiotiem nostri intellectus, sed Ox parte rei non tam n volunt, quod distiligilant a realit sica lineniunt lianc sillinctionem mediam, que dicitur dii tinctio brm uis. Eximo ta est disputa io,an haec inctio formalis, quae Lit media inter disti lictionem reis alem &

900쪽

alen in rationis detur, nec nes; hinc

valiae rationes pro una parte, malleia

adductae sunt sed crescentibus lifficulo

talibus, factu inest, ut cotistaennitti 1 primo scopo deuiatierint, interpositierint in hac quaestione innumeras alias si, cit stiones, qua alijs in locis a Scoto persti tractantiis, ita meitim distinctionumba rati XCtant plus aequo Ex ioc patet , quisetis' sit scopus I ima litatum, quid Forma- rumor litatum tractratus contineat, quid sit mal ipsa orinalitas; nam scopus tractatu SFormalitatum , est, probare dari distinctionem formalem. Vnde omnes sol malistae proponunt quaestionem principalem, ut Antonius Sircctus, qui dicitur I Iagister Formalitatum, quem postea omines fere alij sequuti sunt, eius questionem exponendo, sub hoc titulcia trum illa, quae distinguuntur realiter, distinguantur mi maliteri patet etiam ex hoc quid sit tractatus Formalitatum; est enim qi: aestio in qua quaeritur, an c-tur distinctio mi malis distincta a distinctione reali, a distinctione rationis. Ex quo patet frustra illos laborare, qui dum

quaerunt subiectum huius tractatus, volunt hic reperire conditiones subiecti a signatas ab Aristotele, ut quod habeat principia, patres,&c. m tale subiectum

solum reperiatur in scientiis perfectis de aliqua re cognoscendo, scibili; hic vero pei tracta tui unica questio in qua inta Ilium est subiecti ina proprie, vere dicti im, sed scopus Auctoris mouentis illam pio sub tecto, satis improprie surpatur. Cur vero inscribatur hic tractatis descrip Forma litaribus est aperiendum; Scienduitania mi od haec distinctio formalis quam

contendunt Scoti iti dari, non cadit inter rem, rem, scd inter realitatem, Si

alitatem,sue inter rem,&realitatem at pellamus alitem rem omnesen Srealcis per se existcns in rerum natura , extra suas

caulas, siue sit substantia, siue accidens, ut Socrates, Plato, hoc lignum,&c realitas vero appellatur illud ensicale, quod

est in rerum natura praeter Operationcm

intellecta is, sed non ex sti per se sciunctum subiecto,&loco ab alio, sed eristit in aliqua re aliquo tamen modo exsa

tu rei sine operatione intellectus, duilin-

ctum a re cultis est, ibi liis ut anima

est una iis, intellectus, voluntas in ania ina, dicuntur realitates anime sunt enimentia realia praeter opus rationis cxistentia in anima sed non existunt per sedistincta loco, subiccto ab anima, a se inuicem,ut res, sed existunt si mul in cadein re tamen ex pari res habent aliquam distinctionem, conceptibilitatem me operatione intellectus, ab anima, inter se. Aliud exemplum, ut ita albedine color,& disgregativum; Ad propositium, distinctio fbrmalis non cadit inter rem, rem, ut inter Socratem, Socratem cratenario hoc lignum, dignum, habbiliri, sed inter istas realitates, siue interrem, realitatem; licunt enim Scotistae, quod Intellectus. Voluntas in anima sunt una res,&sunt idem realiter, tamen distinguuntur ibi maliter: quia sunt diuerta formalitates. Sic attributa ita DAtinis aiunt distingui formaliter, non realitcr, quia sunt una res, scilicet Deus ipse clamen distinguunt ui formaliter sic Essentia. Relatio in Diuinis, non clistinguutitur retaliter, scd formaliter, Huic sit, quod cum hec distinctio Idrinalis cadat

inter has realitates, quae dicuntur quoque formali aleS, tractatus hic, haec

quaestio appellata est quaestio de Forma litatibus fisca subiecta materia, in qua

fit haec distinctio sor malis, facta est Lecitis craptio,&denominatio.

Is V realitates etiam dicitia: in formali essit tales, non quia sint rimae, vel a dicti sis ferm- formis se initia sunt quasi diuersae tu

in T, unde diminia uncato ina, sic diminutive dicuntori r malitatos intellectus enim, noluntas in anima, color rediscgregativum in albedine, non sunt diue sat formae, sed lint quae clamentitates, canatura rei diuersia fra tCroperatio res intellectus, unde illis competiunt ui et saerationes, sub quibus concipi ut tu caesai

te rei,&propter lioc ab aliquibos uinistrinalitati sic initio ali gna uriniciti quod est ratio concepi bilis praetcro erationem intellectris. Ex iis clai cest puto, patet,quid contineat iste iactatus,

circa quae vel lattaris iratu, e: iam,

quior clodo multi hic inpolia perna cca ri

SEARCH

MENU NAVIGATION