Nemesii Philosophi clarissimi de Natura hominis liber utilisssimus. Georgio Valla placentino interprete

181쪽

18a NEΜESIVS PHILOSOPHUsuiduorum & multiplicantium substantia prouide, tiae capax sit, ex animantibus est uideri manis e Rum, quae ab aliquibus principibus, atque duci, bus gubernantur:quaxum mulrae quidem sunt spe cies. nam 8c apes, & sormicae, dc compluria alia, quae in gregem coguntur, & coeunt, sub ducibus aliquibus instruuntur, quos obedientia subsequu tur. Sed hoc in primis facile quiuis perspexerit,hos

minum Rempublicam contemplatus. Licet enim nobis intueri,ut eorum qui leges ferant, ut princi Pum administrationes,& procurationes amplectas lux, & foueat. Quod si horum capax est, quonam Pacto creatoris prouidentiae non erit capax et nemupe quὀd singula qusque prouidentia gubernentur, non exiguae coniecturae illud est, qudd natura prsu scribente insparsam hominibus eius intueamur cognitionem. necessitati siquidem subtracti, & ab ea circumuenti, euestigio ad diuinum aliquod presces perfugimus. proinde horu neutiquam ignaura natura, nullo docente nos ad eorum auxilium adducit implorandum . nemine autem consilium

suggerente, non profectd nos ed natura adduxis set, unde quod peteremus uis nulla foret efficiendi. Enimuero repentinis tumultibus formidinibus subitar is nobis offusis, inconstille trepidantes anstequam consideremus, deum proclamamus. nimis Tum omne consequens natura docente ualidam ac

Praepotentem habet demonstrationem: dc ne ullam

quidem

182쪽

DE NATURA HOHINI S. 183 quidem suscipit contradictionem. Unde nam,quaesso, igitur ad haec dicenda adducti,qui talia opinan, tur e Nempe primum quod animam cum corpore

dissetui rati sunt. deinde quὰd singularium proin

dentiae nullam posse rationem inueniri censuerunt.

At quod non sit mortalis anima, quod ad homi inem pertinentia hanc praesentem uitam excedant, sapientissimorum Graecorum 4 corporibus ad cors pora animarum transitus, eorum opinione ostens dunt: necnon loca, quae sortiri dicuntur animae, prout singularum antecesserit uita , animarum ultiones, quas iuxta earum merita subire uolues runt. Haec, quanquam aliquid aliter eueniat, anis mam tamen posst hanc uitam esse exploratum habes

xi demonstrarunt, & animi fluctuationum subire iudicia confitentur. Qudd si singularium prout identiae ratio nobis est incomprehensibilis: nempe ut est singularium prouidentia, iuxta illud, Quam inscrutabilia iudicia tua, & non inuestigabiles uiae

tuae. non tamen ob hoc neganda prouidentia est. no enim ob id quisquam aut mare ullum,aut ullam arenam es se negauerit, quὰd maris mensuram, Scarenae numerum teneat nemo. nam & eo pacto nesque hominem, neque animal aliud esse dixerit: quas doquidem Sc hominum & caeterorum animalium numerum ignoret. infinita 1quide indiuidua sunt: nobis autem infinita, nobis sunt incognita. at quae sunt uniuersi, ratione a nobis saepenumero com prehen

183쪽

s NEMESIUS PHILOSOPHus prehenduntur: quae uexd singularia sunt, compreι hendere impossibile es . Comuero in unoquoque homine duplex differentia sit, & quae ad alterum pertinet hominem, & quae ad se: multiplex sane est erga se uniuscuiusque singulis diebus, ac quotos quoque die mutatio,atque distexentia in uitis, Zc in stitutionibus,&usibus, Sc cupidinibus, & euentis.

prope enim cum animali hoc conuertibile est usi, hus & occasionibus Ocyssime commutatum.proino de suam cuique accommodatam prouidentiam nescesse est, disterentem , & uariam, & multifariam scissam, & multiplicatorum incomprehensibilitati

concursantem pariter extendi. Quddsi cuiuis in promptu est secundum unamquamque rem pecus1iarem existere disterentiam , infinitam , singula. rium esse disserentiam,non dubium, quin his aptae prouidentiae ratio sit infinita. quod si infinita, nos his est incognita. non ergo propriam ignorantiam

eXtinctionem curae eorum quae sunt conuenit estiscere. Nam quae tu non recte fieri arbitraris, ea a creatore summa ratione administrantur: quaenam demum amentia tua est, ut dicas ea sine ratione fiesri,quorum causas ignores et nam quod in aliis quo que ignoratis rebus euenit, idem ex coniectatione quadam improuidentiae nobis euenit operibus.

quae* huius caligine obruta sunt, propter ipsam

cognoscimus, simulachra quaedam, & eius operum umbraS ex praeteritis coniectura consecuti. Congcessione

184쪽

DE NATURA HOMINI S. iscessione igitur dei quaedam fieri dicimus. at concesesionis multae sunt species. Concedit enim saepenu mero & iustum in calamitates delabi, quo uirtutem in se occulentem detegat aliis: sicut in Iob. aliquans do permittit alienum aliquid agi, ut ea actione,quae aliena uideatur , magnum aliquod & admirabile emendet, & dirigat: quemadmodum per Chri sium hominum salutem comparauit. Alio quoque modo sanctum mala subire permittit, ne ex recti conscientia , 8c data ei facultate in ostentationem incidat: ut in Paulo factum. Derelinquitur oppora tune aliquis ad alterius correctionem, quo id intra se at a considerantes erudiantur: ut in Lazaro,& diis uite . spectantes enim afflictatos natura dictante corripimur : ueluti dictum est . 8c apud Menan drum illud, Metuimus deum in tua perturbatione. Deseritur aliquis ad alterius gloriam , non suo aut Parentum peccato: ueluti qui natus erat caecus ad

gloriam fit i hominis. Permittitur porrd 8c aliquis

afflictari ad alterius aemulationem, quo magnifiscata oppressi gloria, impigre ab at is cruciatibus subeatur, & spe futurae gloriae, Sc bonorum exspectatorum cupidine: sicut in martyribus: aut ob Patriam, aut ob genus, aut ob dominos se deuouuentibus. Qudd si cui fortasse longὸ a ratione ab esse uidebitur, ut ad alterius correctionem bonus mala sustineat: illud nempe scito , uitam hanc cero A tamen

185쪽

1. 86 NEMESIUS PHILOSOPHvs tamen esse, ac uirtutis stadium. qud igitur maiores

labores extiterint, tanto maiores erunt coronae. repensione enim praemiorum emensa erit toleranstia. Ob hoc Paulus inter infinitas afflictationes se tolerantissimum exhibuit , quis maiorem & ab ,

Iutiorem coronam afferret uictoriae. Cuncta igitur recte , di decenter esticiuntur prouidentiae opera. Quod autem recte, Sc decenter, ac ut solum deum cuncta administrare contigerit, uel his duabus conssiderationibus quispiam persuasus, apud omnes reσceptis , rectissime considerarit a Nunquid enim, cum bonum esse deum constet, iure etiam provisererit et cum , sapiens quoque sit, num sapienter , 8c

optime eorum quae sunt curam habuerit c Si enim non prouidet, non utique bonus est: si non recte, non sapiens . qui ergo ad has considerationes menstem iecerit, nihil quod ad prouidentiae opera perσtineat neglecturum, aut infamaturum, laesurum existimabit. Quod si consilio cuncta amplecti, cunσcta admirari uelimus,inueniemus recte, & deceno ter, ac ut opus fuit confecta esse omnia. Quod si multis iniusta uideantur , non tamen ob hoc insfamando ea ac detestando multa inscitiae nostrae uituperatione obruere debemus. Cum autem rescte cuncta fieri dixerimus, non dubium est, quin non de hominum uitiis, neque de operibus, qu in nostra manu sint, & a nobis peragantur, uexbRfacia

186쪽

faciamus: sed de eis, quae prouidentiae, quar iri nostra potestate non sint. Quamobrem igitur fanicti uiri acerbis exiti js, indignis , caedibus succuisbuerunt et Nam si id iniust , cur iusta non prohi ibuit necem prouidentia et sin autem iuste conciden ites, in causa omnino non fuere et Ad hoc me re

spondemus,qudd qui cecidit iniuste,cecidit & con,

cisus. Aut iuste conciditur, aut commode , acutili, tex. Iuste quidem, cum id propter alienas euenit actiones, nobis , incertas. Vtiliter uerΘ, anteces dente prouidentia,ut perniciosae ab ipso futurς sintactiones, clim ad id usque temporis honesta conustiterit uita,ueluti Socrati atque sanctis. Qui uerdnecuit, iniuste necuit. non enim ob hoc, net quod sibi licere existimauerit: sed ob lucrum, ac quod si carius esse uellet sponte. esst enim in nostra potesia te actio. Verum tamen oppressio in nobis haud quaquam est, ut necari. mala siquidem nulla mors est, nisi quae a peccato oritur: ueluti ex sanctorum uirorum morte datur intelligi. peccator autem metsi in scabello, utcunque ociuscule ab omni laubore immunis decesserit, male tamen mortuuS est, malam parentationem peccatum adducturus. Vesrum tamen qui occidit, male occidit. inter eoS, qui

iustὸ occubuerunt, is es qui se in popularium fata demersit. inter hos autem, qui utiliter decessere,qui caede cruenti, ac scelesti sunt circunuenti. idem in

187쪽

188 NEMES. PHIL. DE NAT. Η Ο Μ.telligendum de eis, qui hostes conciderunt, seruos: 8c captiuos effecerunt . idem de accumulantibus,

pecunias. rapientibus sentimus: quae quanquam iis quibus sublatae sunt, quippe qudd illorum me

rito factum sit, conserat eas nequaquam hasbuisse: uerum tamen fuit in aceruum cumulare iniusti: nam tales ideo ei rei student, quo accumu lent, non ut auferendo illis commodum

pariant. FINIS.