Institutiones philosophiae naturalis libri decem. In quibus Theoramata proponuntur, additisque Commentariis prolixis exponuntur

발행: 1670년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

pla plura in Romanorum gestis college- I7. Nix. runt Peucerus libro de dipi sione pag. pS. color nisis 31 . Joh. Garcaeus ubro de Meteoris pag- I0. Figura nivis, 13.1 . sed ita ut non paucae e facibus ab aO. Pruina. Authoribus notatis fuerint Cometae. a I. XXII. Lancea ardens es fumus acceη- 22. Pavi.' inserina torris. J Accensa lancea per- 23. Chymicorumsententi, rumpit nubes, & delapsa in aquas , stri- et . MeLeti admodum, perinde ut torris de fo- 2I. Refellitur Sen ei ducco ablatus & in aquam conjectus. Vi- 26. Manna. debatur Romae post occisum Caesarem, 27. Manna Arabica. quo tempore bella crudelissima Ro- 28. Saccharum. manos afflixerunt teste Plinio Id. 20. Nebula.

CAPUT SEPTIM De Meteoris aqueis

r. instem aqliea. r. Disserunt accidentaliter. 3. D finitio nubis. . Distantia nubis a terra; I. Lapor constrictus. c. seris medii frigus. 7. Nubium segmenta. r. plAvia. . Nubes liquefacta

Io. aquarum guttae. iI. Pivia in solita. tr. Drtholim exceptis. q. Titelmanni exceptio .i . nuptae signa; IJ. Grando.

r , Modo clim ia. 3o. Glacies. 3L Bodini v nis. 32. Refellitur ista 33. Solpuntur obsessionen 3 . Eluvionum cause L A Quedsunt, qua ex vapore confiunt. IVapore tali, qui multas aquas continet, a quibus est irrigatio, foecunda g nitrix plurimarum rerum quae de terra

nascuntur.

II. Suntque piarima: Nubes, Pis via, Grando, Nix, Pruina, Ros, Nebula, Glacies. J Quae omnia differunt a se tantum accidentaliter ,. perinde uti alias de Meteoris ignitisdixtinus. I II. Nubes est papor con striis , asinis medii frigore. J D congeries atomorum aquearum , quae egrediuntur amari, fluminibus, stagnis, locis humudioribus quibusvis, paludibus, fimetis, unde etiam in sacris literis describuntur, quod vapores de aquis adscendant & nubes essiciant, I. Regum. Iδ. - . 63 Luca Ia Confiunt in media aeris regione se

332쪽

ut plurimum scilieet, nam de infima regione quandoque deprehendi eas con-1iat. E montis humilis vertice despiciendo, nubem in medio montis conspi-, ciemus, aliam cum aequali altitudine ad montis verticem a terris elevatam, ut nos

serenum habeamus aerem , infra nos in convallibus largae pluviae decidant. Exempla sunt apud Jac. Zabarellam libro de

regionibus aeris cap. 8. Piccolomineum imbro de Melebris cap. II.

stantia,non aded patet. Copernicus dc Keplerus in Epitome Astronom. Copernicana lib. i. pag. 7 O. eas ultra quadrantem milliaris uia uis elevari negant. Tycho Br haeus, Vitello, Nonnus Lusitanus libro decrepuscula cap. 18. Clavius libro de OG

poculis, Petrus Gassendus lib. I. Institui. Astrono m. cap.i8. Athazenus libro de cir pusiuIu proposit. 6. dimensione specularium usi evehunt eas ad duodecim milliaria Germanica. Ad quatuor milliaria Germanica & non altius, collocant Willebrordus Sitellius in Eratosthene Ba- raro, Antonius Deusingius bbro de mundi vi isto Distulat. 7. quaest. a. Promovet terminum istum Cardanus lib. I . de subtilitate pag. 486. & maximum spacium a terrae superficie, ad quod vapores adscendant, nubium materia, docet esse milliarium viginti sex,id est, centum mille pas suum. Nos colligimus ex eo, quod nubium a terris distantia variat, partim obnubes ipsas, partim ob loca, partim obtempora. Nubes atrae & gravidae loco humillimo sunt, steriles de sereniores enituntur altius. Astate inque locis calludis altiores sunt, hyeme & in locis stigia dis humiliores. V. Vapor constrictus. J Quare nubes

pendulae sint, &non facile obruant tetiram, aleyitate est, qua praeditae surturiferuntur. Levitatis causa tam in vaporibus, tum in nubibus sunt igniculi, quos Solis radii una evocant & tantisper deti nent, donec sponte sua excedant e nubi. bus, & atomi aqueae magis magisq; cola gregentur, atque tunc pluvia prona ci tur, qua data re)it in terram, quod nupervenerat e terra. Et haec nubium levitas causa quoque est , quod a ventis mota violento per varias mundi agitantur partes. Coelo tranquillo sequuntur nuba motum coeli ab oriente & occidentem,ajunt Barthol. Κeckermannus lib. s.

coeli motus in se nullus est, adeoque cce luna non potest secum nubes comm0ye. re. Saepe datur ventus aliquis in luit rioribus aeris regionibus, ut non spirituna in proximo circa nos loco, adeo ita commotio nubium quaecunque a ventorum flatibus exsistit. Et quia venti Dpe dantur oppositi, contrariis etiam T0tibus moventuri iubes. Ipse vidi ait in nertuti duas nubes contrariis moveri nautibus, unam supra alteram moveri versus ortum, alteram stib altera moveri versus

occasum, lib. . Diiom. Pus cap. 3. VI. Ab aeris medii frigore. J De figurinubium censet Hieron. Cardanus, qdoiplanae sint, oculorum indicio subnixus,

lib. I . desubissitate rerum pag. 48s Euri refellit Scaligeri&probare vult,quod nil bel

333쪽

ris E Riv bes aequalis ponderis in eodem circulo ad terram positae atque rotundae silat, cum aer, in quo su ense feruntur, est

densus aequaliter. Quoniam per medium unis brme aequaliter attolluntur a terra Pitaque cum terra habeat superficiem rotundam, similem quoque siguram sortiantur nubes. Fallum, ait, est

effa n quod nubessint plana) ratio est crassa qui atales videntur in summi regis. Nam ita quoqueplana tibi terra fuerit, quae longe est quina nubes, fusior. Ocu- totum fallit brevitas nubium latente

tractu curvaturae, Exercitat. 337. Sed nec rotundae semper sunt, adeoque certum est, quod inconstantem & mu tabilem figuram habent nubes , quando casu invicem confluunt, & incerta ventorum lege componantur, uti recte monet Nicolaus Cabaeus lib. r. de Meteoris t. s. quaest. n. VII. Nubium fragmina commemo rant Annales, quando praecipiti lapsu ita terram devolutae illae, maxima aquarum copia agros, pecudes, homines obruunt, prosternunt,demergunt. Contigit A. C. Issi. in Franconii magno cum damno hominum, teste Garcaeo in Meteorologicis

pag. 79. Scilicet prima Causa nonnunquam secundas Causas mutat, sibiq; inservire cogit, ut hominum peccata justis

paenis ulciscatur, reprimat, compescat.

staeritur blade eluvione Noetica, seu pluvia quadraginta dierum & quadraginta noctium, anne possint dari causae naturales,Geη67.17.18. eqq. Contendithh. Boinus, quod aquae stupracoelestes e statione sua commotae & delapsiet fuerint, in Ibeatro Natura lib. a.pag. M . M . se

hominum haec cogitata sunt, nec in Scriptura, nec in Natura fundata sunt, uti ostendimus Libro de Creatione Exercitat. X. III. dist. i. seq. Cataractae coeli non quidem supra elestes notant aquas , sed re-ente irruentes nimbos atq; imbres, nu-ium fragmina. Neq; opus est, ut cum benedictoMagottohys. de Meteoris cap. q. dicamus,Deum tunc novas aquas produxisse,insuper magnam partem aeris fuisse conversam in aquam. Sicisse. Atqui neu trum est factum, de posterius illud Naturae repugnat, quae non admittit Elemei torum transis utationem. Prius frustr dicitur, quando tantum est aquarum in Natiirae ibesauris, ut evocatis iis in supe ficiem terrae, Asiae parsi aliqua tunc aevi habitata posset inundari. Qui totum O bem aquis illisim mergunt, videant unde immensas aquas educant, & in quae loca post expletos vindictae dies revocent. Prolixius de hac remones lib. i. Institutionum Politicarum cap.2Q. s. s. VIII. Pluria est nubes liquefacta ct in aquarum guttvi resoluta .INubes recte vocantur lagen ae coeli, depromunt enim pluvias,a quibus terra foecundatur,&ob eandem causam fontes Dei appellantur, iobi 36.29. cap. 38.27. Psalm.σJ. Io. Quando enim vapores spoliantur igniculis praesentissimis, magis magisq; uniuntur aquae, & in crassiorem demutatae,propter gravitatem suam decidunt. Eo modo, quo

vapores parietibus frigidis in balneo, aut hyeme in vaporariis calefactis ad specularia vitrea aut cantharos stanneos appul si, convertuntur in aquatum guttas. Chymicorum operationes tradunt mo-

Ce dum

334쪽

dum artificialem ciendi pluvias , apud Theophr. Paracelium in Philosephiam via cai. s. Athanas. Κircherum lib. 3. de

Magnete pag. Nitrum miscetur cum sumine justa copia in superficie

Eerrae, accenditur mata, oriuntur s

anus, qui nubis instar elevatus in actem durat tantisper, donec ex se resolvatur IX. Niubes liquefacta. J Cum varient guttae densitate , nequentia, in apetu, variant etiam pluviae , ut sint parvae , magnae , mediae. Omnium essiciens causa una est , sed nunc Attior , nunc debilior. Guttae majores sunt, cumeerris propior nubes liquescit, minores sent, cum 1 terris remotior nubes defluit, & guttae magis magisque diminuuntur. omnium sinis unus est, scem cundare terram, & fructibus dare ii

Crementum. AEstivo tempore , quo Solis ardor niimus perurit agros , marces cum herbae, Metiunt fruges, quam-rimum vero gradus decidit imber, erbae, floscs , fruges revirescunt, cunctaque adolescuntώ Et quanquam

hortulani in pluviarum defecta subve nire velint, aquas fluviatiles & pute

Ies perspergendo, non tamen prosent multum , nocent magis, quando calorem sorte arcent, & saepius radicessorum , fruticum, arbuscularum una

laedunt, validi frigoris impetu, Decunditatem & incrementum non dant. Quae pluviarum utilitas vaporibus e fimo aliisque pinguioribus terris a Sole proscitis

imputari debet.

X. D aquarum ὀπιώ. J Nisi fuerint pluviae insistentes &prbdigiose. scilicet

pluvias ranarum, piscium, lactis, sangui nis, carnium, metalli frustulorum, sege. tum, cinerum, lapidum, erucarum, de alterius generis suisse, veterum & novo. rum seculorum experientia demonstrabvit apudLibertum Fromondum lib. s. is

Meteoris cap. c. art. 3. . Nicolaum C baeum lib. r. de Meteoro text. Α7. Benedictum Magotium lib. p. de Metinuaqueis V. 2. 3. 4. o gangum Meurtarum libro de Meteonspag. 27 6sq. J sto num in admirandis naturopag. Ω7. Ubi imprimis agnosci debet prima&incon prehensibilis rerum omphum Causia, ita seriem Causiarum secundarum libered,

rigit, movet. emovet, deprimit, immutatat & prodigiis editis aut terret homines, aut punit, cum delicti; suis provocavo runt justam Numinis iram.

communes & ordinarias causas res

pos Iuni nimirum ut pilaviae sinitates, lia sitiat effuvia. Illi vapores, qui a terrae gremio vi Solis educuntur sursum,Scili ope alia quoque e via secum attra, hunt , lac de pecorum stillantibus uberi bus, aut mulctralibus ad radios Solis eo positis, sanguinem de loci; iis, ubili

minum, strages ves brutorum mactilium caedes peracta fuit, ut non defodiatur sanguis, animauulorum semina de pratis vel aquarum confluxibus, in quibus ova supcrnatant, atque haec ipsa in nubium constrigmentis excluduntur, k- Ventur, Virantur , donec liquefactis

iis cum pluvia delabantur, uti bene dis serit Franciscus Placolomineus Bro de Moimis cyp. II. Et quanquam Caul a

335쪽

LIBER V tum secundarum influxum prorsus hine

removere conentur Caelius Rhodiginus lib. r . Iectionum antiquarum cap. . Joh. Carcaeus in Meteorologi upag. 9j. Sebast. potius lib. 3. Philoseph. naturalis pag. Joachimus Burserus lib. 2. Institui. physicarum cap. Io. atq; ad Geniorum eia secta te ferte velint, errant illi, & primam celebrando causam, haud bene

secundas negant.

XII. Excipit Caspar Barctolinus: Si aliquid calore Solis extrahitur de animalium uberibus aut locis cruore maculatis , non quidem lac vel cruorem

ipsum, sed vapores educit, qui postea non queunt sive in lac sive in cruorem denuo mutari, quia non adest proxima Ericiens, quae est vis lactifica in mammis animantium , aut vis sanguini sicata hepate, lib. 6. Institutionum Physicarum cap. . Sic etiam Thomas Ba iliolinus Centur. q. Observat. 16. 9 49 Resendeo: Calor seu albus seu ruber inseparabiliter inhaeret lacti & sanguini, ut non possit in vaporibus aboleri, vel colore alio infici. Quod enim dicit Bar-

ibolim, neque lac neque cruorem pro- pQ dictum esse , verum halitum aliuquem impurum e terrae locis occultis ductum, qui Solis calore maximo perco-

quitur, uicandescat & rubeat,quomodo utina febriculoserum immodico plena calore ad rubedinem vergit, hoc inquam

est a Verodissentanium. Namq; urinan hac illo rubet calore, verum alieno, scilicet igniculorum, quibus seblatis non habet ruborem, de guttae aqueae similes

Omnino aliis sunt.

CaprT VII. ros mirae videri debent pluvia illat insolitae,

quia in vaporibus sursum elevatis virtute adsunt quatuor Elementa,ad misti cujuslibet generationem requisita, &corpora coelestia agentia cum primae Efficientia concursu ad haec siussiciunt, lib.6. Confiderat.P0 cap. 6. Nec aliter Conimbricenses Tradi. 7. de Meteoris cap.r. Goclenius

menius in P sica reformata pag. II9. Verum quatuor Elementorum praesentia non sufficit ad procreandum animal via vum in nubium coagulo, neque Sol aut prima Causa in tam evidenti viventium e semine ortu aliquid essicere poterunt, nisi dicere velimus, quod animalcula istα exsistanta creatione.

XIV. Resoluta. J Pluviae futurae signa

commemorant Plinius lib. 18sistorinaruralis cap. 2Elianus lib. 7. histor. animatis cap.7. 8. Cardanus lib. II. dererum parieta te cap. i8. & ex illis Benedictus Mago tus lib. s. de Meteoris aquei cap. I.2.3. Praecipua sunt ista: Solis rubedo matutina .

Luna pallida, Solis radii admodum pungentes, nebula sursum adscendens,corni ces vociferantes,hirundines volatu prope terram festinantes, ranae comante pulices insessius mordentes, sues ore portantes stramina de ad stabula procurrentes. Duas ponimus causas. Vnasst, effluviorum aqueorum praesen tia , a quibus est Solis rubedo, Lunae pallor. Altera est, animalium seno, sus accuratus , in quem magis P netrant emtivia aquea , postquam

nubium portiones quaedam relatutae C c a d

336쪽

defluunt, L frigus per aerem concitant. demq; nubes potest esse non uno mo oA frigore isto vexantur animantia, quae disposita, ut alia pars ejus resoluta linei maximam partem sensu vincunt homi- descensum permeet calida loca, quaesi a.

nem. tas conservant L alia pars vero interet.

X V. Grando estpluria in des Uu ite, scensum occurrat locis frigjdis, inqui. rem constricta. J oniam e guttis pla. b us guttae congelascunt. Solvitur facilius

vialibus oritur, non excedit magnitudia in aquas,quam nix.Causa esst,quodsi ali. in istarum. Cum ex altiori loco de- do sit aqua pluviulis concreta, nix vero scendit, rotundior & minor est, quia non sit immediate ex aqua, sed ex nubi. guttae in descensu remotiore dispergun- bus. clataigitur nix longius ab aquatur magis atque deteruntur ; cum proxi- substantia distat, quam grando, miranme ad terram producitur , angularis &. non est, quod magis in aere frigido pes. major est. Saepe stupendam magnitudi- duret, quam grando nem habet ut segetes dejiciat obvia qui- XVII. Nix est nubes ab agitatio m. vis destruat,arbores prosternat, domo- dorum in minutas particulas distracta. J Νerum tecta perfringat, trium, quatuor, bes ejψsmodi quae ad pluviam praeparata octo librarum pondere. Saepe miras ima. quidem, sed tamen ante descen ulligines insecontinet, hominum facies, molliter tenuo constricta est. Tea virorum barbas mulierum comas, si- pus nivis hyems est, ubi frigus peto. gnum crucis. Exempla vetera & nova mnes nubis partes spat itur aqualitet. Collegerunt Iohan. Garcarus in Meteoro- Cum resolvitur nubes a vento , & ialogicis pag. 133.seqq. Benedictus Magot- descensu aura inaequali conditione ορ-rias lib. 3imeteor queis cap. s. Meur currit , loco uno pluit , alio ninsit TruinMeteorologicupag. 3Ia. si , m. Fer- Aura calidior nives liquefacit, frigi.dinandus V aranus. lib. I. Meteororum. dior consservat illas. Loca in monti quis. 6.art. Ac potest es e,utistatva- bus altissimis,. inque regionibus Se TterVm rerum imagines non tam vere in- ptemtrioni obnoxiis reperias, quae pes sint grandini, quam ab hominum ima. petuas habent nives. Calore absenti,ginatione proveniant, qui diligentius in- non liquescunt nives non atterit ut fpiciendo in grandinum globulos, vapo- glacies. Finis est, segetes terra sti roseaete oculis juxta perstricti, varias pultas operire, nec non arborum Ia. imagines concipiunt, perinde uti innu- dices fovere , potis terrae occiti sis, ne bibus, igne, Sole, Luna contingit. Si penetrabile frigus adurat eas, Plinius quae verae subsimi, a Causa sine causa bb. 17. histor. naturi cap. 2, Proinde

est. Deus mirabilis est in operibus sunt vestimenti instar , aut straguli ad suis, quae inter etiam grandines sunt, versus frigora , & a nivibus liquaris Haim: I 7. 17. infertur agris scecunditas. Hinc est ii X V I. In defensa. J Saepe grando una lud: Qui dat nivem sicut lanam, & prui- cum pluvia decidit. Nimirum una ea, nam spargit uti cinerem, mim. I67. a

337쪽

Et quanquam Interpretes exponant de provocat Thomas Bartholinus libro de

similitudine externa quod nives in mo- nivis usu cap. Quod frustra dicitur, dum lanae carminatae distrahantur, ac in- cum coelum in se tenebrosum non possit tumetis floccis ad inferiora demittamur, lucem aliis imprimere. Recte dicitura non tamen hoc susticit.Piuina certe non quod causa in materia sit. Materia nivis habet similitudinem aliquam cum cine. proxima est nubes, remota esst aqua. A re. De effectis vere sona . Sicut enim qua spargit a sese lumen, quamvis debile, lana obtegit&calorem inducit, ita nives Nix ergo cum sit aqua concreta, de lumi- segetem, stirpesque teneras fovent, ne a ne isto participiat aliquid. Lumen aquae vehementi frigore intereant. Et sicut fa- conspicitur noctu , terra non movente villa adutit hominum pecudumque cui. viliam propter maximam obscuritatem.

tem, ita pruina laedit sata, damnumque Similiscolor in grandine, in glacie, in

ilifert iis. spuma aquae reperitur, ob eandem cam XVIII. In minutraparticul M.ICosor fam, ob modum eundem. Ita bene do- ejus albicans est, itaque oumana aquarum cent Berialiard. Telbsus lib. i. de natura catellium vocat Plinius bb. II. na- rerum cap. 7. Lamb. Danaeus in 'star. cap.2. Causam in frigoris condens. Christ. pari. a. traft. a. pag. 9 A pud Ar tibiae quaerunt Hannibal Rostilius com- menos inveniuntur rubrae nives, uti re-

noemiis ad I megisti Pimandrum rimo, fert Eustachius insicholis Homeruis ad Ili Dan. Seianerius lib. Epitom. . dem. Id si erum est, loca minio & cinn P sic. cap. 7. Memόrus libro demeteoris bati oppleta efficiunt. Effluvia rubea t. sor. Goclenius in notis ad P sicam: producunt nives rubentes: Quanquamr strii pag. 1 Quod absurdum est, . relationi non debeat credi, neque enim cema frigore non possit rei alicui inge- hodie reperiuntur nives rubeae in Armsrennc sor. Scribit Benedictus Maeotius: nia.

ξx aere incluso oritur in nive albedo,. XIX. Dis tracta. I Figurae nivis lata de

quo enim spiritus sunt tenuiores, eo sunt sexangula est. Non casu, semper enim albentiores, uti apparet ex spuma, quae talis est; &verb aqua causa hoc oriatur, est alba propter spiritus sursum latos. an a forma&materia, an a calore vel fria quia autem temporis tractu hujusmodi gore, summe obscurum est, ut sibi vix sa- spiritus evanescunt, hinc accidit ut nix tisfaciat animus curiosus. De qua re via paulatim deponat albedinem , l. d. par. deris Thomam Bartholinum lib.de uni-li . Et retinet Ioach. Burserus lib. 2. δε- m. cap. s Johan. Keplerum libro de nive fit sit. phscar. cap. io . Sed nec ille ve- sexangula, Athanasium Κicherum lib. r. ram causam profert, quando aeris color Artis magna cap. I T. Petrum Gassendum nullus est, dispumae in pingui stiperficie pari. 2: Philosephia Epicurea pag. m3. Era- natis collectar, albedinem ex sese habe. simum Bartholinum nivis, asit. Ad occultam coeli qualitatem, quae Benedictum Magotium Iibro 3Ie Metoris lucem impertiatur terrae & genitis ex ea, cap.6. Renatum Cartessium libra de Mete

338쪽

ris cap. Putaverim, Naturae universalis indolem tale quid praestare, de cujusprae scripto inest omnibus rebus amor similium,qui porro figuram concipiat rotundam omnibus in natura productis rebus. Natura, inquam, in rotundum coit, itaque aquain guttas resolvitur, & guttae

cum aerem apprehendunt, in rotundum corpus efformantur, quod bullam vocamu*. Et cum non possit rotunditas exacta acquiri propter materiae ineptitudinem, acquiritur in quantum fieri potest. Sola vero figura sexangula est, quae rotundam in . lato figuram essicis. Et cum materia tota uniformis sit, unum idem que figurae genus in omnibus repe ritur flocculis.

re stratur, congelatus.J Salis granulorum more herbis & aliarum de terrae superficie nascentium rerum corpori adhaerescit. Idque non nisi coelo sereno & tranquillo, secus enim motio aeris impedit, ne concrescat, a vehementiori frigore.

Simile quid in oris deprehenditur halitu, qui hyeme condensatus a frigore intense, i virorum barbas incana vestit adspergine.

Tempore verno magna incommoda infert,germina exurendo, virorem provenientem consumendo, vites &surculos teneros stringendo, ut emoriantur. Et

quod mirum est, non tam frigore, quam calore,exurit germina. Nimirum calidae herbarum, olerum, planitium aliarum, partes, a frigidis vaporibus obsessae, arctius sese conjungunt adversus contrarii agentis impetum, & per accidens velut damnum conciliant urendo. Tempore ordinario non sine magno comodo est. Autumno juvat uvas, urinaturitatem acrcipiant.Hyeme constringit arvorum po ros, & calorem salubre ad radices arbori compellit,ut vegetae perstent illae. Quo modo fiat, ut vitiu gemas arborumq;t nellas frondes corrupat, causam se ignorare profiteturJohan.Bodinus lib.2. The tri Naturas.Nos eam prodidimus. XXI. Ros est papor condensatus modice o decidendo mox in aquarum guttulaου re tui. J Tempore matutino in aere sereno& tranquillo generatur.Nox enim humi da producit effluvia rorulenta, quae deinceps in aurora ab obliquis Solis radiit comprehensa resolvuntur sensim in gutti

uias, & quidem loco humili mo, prope superficiem terrae. Quamobrem illis, qui noctu iter faciunt, pedes & calcei sunt liuquido humore perfusi, de quo nihil insisperioribus corporis partibus habent. lagramine etiam, soliis&floribus minorva plantarum ros frequens est. Gratisiimus herbis, arborjbus,frugibus quas resecit lat madore salubri, ut alescant, pluviarua vicem sustinendo. XXII. Aquarumguttulas. J Si nimiuna excoquitur Mesiccatur,cohaerendo petatinaciter esscit papp's,qui autumno potissimu intricant pedes euntiu, arbores';

Onerant,ut videantur araneorum constri.

telae esse. Tunc enim copiosior ros ,ris mediocritas no ita cosanast illsi, magis vero constipat.Fila Divae Virginis a pellant Libertus Fromondus lib. . Meuoraru cap. .art. . Albertus perus lib. ii. Institationum Nysicarycap. s. di I. sed meteoron peculiare ex vapore terrestri &viscoso ortum esse arbitrantur.Falsb

339쪽

XXIIt roris generationem ἐescribunt hoc modo: Roris paterSol dum interdiu tempestate silente, calorelo ex inseriore globo vapores aqueos vehit, atque suo nativo casore in aere amplius coquit, instuentiisque praestantibus induit,influentiae vero cum exstat e & ει- miter haerere in aqua non possint,in terra roris figuntur,abeaq; constantissime sus ei piuntur, ut in ea essentiam & virtutes Solis merito obtinere possis , si dextre &Pliit OAphice eam terram tractaveris desolveris,Mater roris Luna est, quia ipsallacent evapores aquei Solis induentiis referti amplius virtutibus Lunae ditantur,&frigore noctunio in guttulas, coeunt, cuae ad gramina, flores & folia adhaer scunt: ventus,qui aer est & rorem in vel tre suo portat: a terra ad c um adscen dit speere vaporum,iterum qi coelo adterram descendit, ut vires superiorum de inferiorum in se recipiat. Praeterea cum mni bos regnis, minerali, vegetabili & animali commercium habet, atque ea singulari virtute refocillarepotest, cum omnibus vegetabilibus vigorem & virorem inducat, animaliumq; omnium vitales

spiritus per respirationem has ensibiliter restauret, jure Medicina universalis ex rore conficitur.Ego in rore vidis alia diversa, iritum dulcissimum,oleum subti- lissimum & fragrantissimum, quod sola odore suo labascentem hominem mira- biliter erigere potest. Est tamen & aliud subjostum, e quo propinquius medicina Sapientum antiquorum praeparari&con - fci potest Naturae potestas de conformitis tibi probe consideranda est. Ita Nol-

susin P, sitit Heraei. Sedo . CAprT VII. 2 stra homines illi in Rore quaerunt quod per se impossibile est,ut a viribus Nat

rae producatur.

XXIV. Ese cissum Metatque Mamna. Me est ros dulcis,quemapes deforibus cossim sugenda. J mod mersiciscias

roris, tradunt Aristoteles ob. s. de historia ima cap. 12. Pliniustio. In cap. I 2. Galenus lib. 3. d. alimentoram facultat cap.

38. Iosephus Quercetanus in Diaretico polysi cosest. 3. cap. 8. Negant alii, remita sese habere,quand5 in multis floribus deprehenditur inesse veluti succus dulcis,

quem omnino ab elici bis deterra humo ribus produci consi et , unde apes sine uuso fructuum, detrimento, nec non tacicollimiat&proboscide imbibunt, in se

vis aut Ore vomunt, aut per limestina e fundunt. Namq; de hac re non constat si tiso Copiose mellis naturam exponit N colaus Cinaeus cib. Inde Metoris text. So,

quast 3 ubi docer,mel non esse roris spe cic, tum Q maxima copia mellis ab apibus, colligatur,non quidemane, sed fervente die, ubi catar Siclis prorsus desiccavit rorem; tum quod apes colligant de floribus ad humum pendentibus, in quibus non potest excipi ros ab aere delapsus; tum quod apes ad interiora florum penetrent, quo non pervadit ros, sed in externis desidet; tum m no in omnibus plantis colis-'gant apes,sed in aliquib*, & vero promi scueros cadat, insipulas &ligna quoq; tu

Q herbae amarae proferant mella amara, itaq; ros no sunt Potius credendum esse, quod stores attrahant saccu de terris an-q; dulcissimum liquore convertant,quo modo canae aromaticae locis aquosis depostae intra seprogenerant saccharum.

340쪽

XXV. Resellere vult armidus Sen-gruerdus: Si mel, ait,est succus de teriae vi-1ceribus eductus quovis fere anni tempore mella in herbis, praesertim contusis, inveniri possent, lib. . Institution. Physicar. pag. 3s6. Respondeo: Atqui iliccus ille

non inest in toto corpore plantae, sed in floribus tantum, in quibus excoquitur, ut maturitatem aliquam percipiat. Inde per apes eas igitur, in quarum stomacho alteratur denuo,uti lac in uberibus animantium formatur ex optimo ais mento. Fer

vel velut mustum,atque in favis a calore naturali percoquitur, donec acquirat crassitiem. Atque hinc etiam hoc vel illo tempore anni, & hac vel illa constitutione aeris , plus minusve mellis ab apibus colligitur, quando flores aut matur1 nondum sunt, aut jam vergunt ad vetust

tem.

X X VI. Manua est res percoctissmus ct

densus. J De Manna scripserunt peculii- res libros Iohan. Chus ornus Magnanus,

Donatus altomarus, Antonius Deusngius.

Convenit serme quoad substantiam cum melle, ut solum ab eo differat subtilitate ac crassitie. Crassior est manna, sed melliquidius est. Virgilius . Bucolic. Et dura quercussuobunt rossida mella. Recte ille

P ronunciat de ortu & usu Mannae. ινον vocat Hippocrates libro de ulceribus sest. 9. quoniam de cedris in monte Libano colligebatur. Generatur succo a terrae visceribus additisto in herbis, frondibus ramisque arborum,& ex illis virtute stellarum roris instar educitur. Nec enim verum est,quod Johan. Ronodaeus

e Galeno ub. s. de alimentorum D ultati baι cap. ἱ9. scribit, mannam generari in aere, delapsamque in arborum stoli ti& ramos,in gummi speciem concrescet si lib. I. de materia Medicaseit. i. cap. 7. luisit vapor aqueus calore Solis diurno ele vatus,& in aere tranquillo excoctus, eq.

nec a frigore noctis sequentis concrescat,& gravitate sua delapsus adhaerescat liis arbo a. Credit idem Anton. Deu a.

gius diissertatione de Manna di l. Colligitur in Syria, Palaestina, Arabit,

Calabria, Polonia. Et cum aliquando id, cum, in quo praestantissima reperiebat amanna, occluderent Reges Neapolitani, ne quis sine vectigali eam auferret, delii manna generari; loco autem recliusia vectigali ablato, iterum manna descenis re cepit, & Reges illi tandem locum et miserunt esse liberum , in collige eposset, qui vellet, Brassavola in exa simplicium, Andreas Matthiolus ratis lDioscoridem lib. I. cap. 73. Quod indicit, plenam divinitatis esse naturam,' caulauesecundas quodammodo constrii p a Causa prima, ut libertatem agendi intuegram sibi reservet. Curtius scribit: huequens arbor faciem quercus habet, cuj sfolia multo melle tinguntur,sed nisi os

ortum incolae occupaverint, vel molito

tempore succus extinguitur, sib. s. hise Loquitur de Manna in regionibus a mare Caspium. Colligunt Georgi ai hodienum, & apud Moscos divenduntia

ultim medicinae praeparandum.

XXVII. percoctissimus. J An vero manna illa, quam Deus in deserto Atabia per annos quadraginta populo Hebra comedendam subministravit olim, tali

generis sit cum manna vulgari, quaelio

SEARCH

MENU NAVIGATION