장음표시 사용
321쪽
2I. Fax accens. . ra. Lancea ardens.
lambens, Draco volans, Fulmen, Capra altantes, Scinti a volantes, Trabs, Pax, Lancea ardens. J Quae omnia differunt a se invicem non quidem essentialiter, sed accidentaliter, ratione figurae, loci , aliorumque accidentium. Or- dii ne dicemus, uti cepimus.
II. Ignis fatuus est Dinus accensus, qui candela ardentusseciem refert Apparet imprimis circa loca palustria, sepulchra, macella, patibula, & ubi magna hominum strages per praelia facta est. Prolixe disserunt Al honsus Tostadus
commentariis adtivitisum cap. s. quast. Libertus Promondus lib. 1. de Meteoris V. I. r. 3. Vols . Meurerus libro de Meteoris pag. I H. seqq. Ezechiel a Castro Veronensis libris duobus de igne fatuo. Motum habet instabilem , nunc elevat se, nunc demittit, nunc praecedit viatorem, nunc sequitur, nunc ad latus resilit, nunc apparet propius, nunc fugit remotius. Causa est motus aeris impulsi a vento, & viatoris incitus, quicum accedit, aerem propellit, &insimul ignem erraticum; cum fugit, post se trahit aerem , atque una ignem implicatum. Effectus est , ludere homines. Viatores insolitae rei spectaculo moti, sp ctrum esse putant,& incerti,qud pergat, saepe in periculum veniunt delabendo in praecipitia, flumina , valles, paludes, specus.
III. Ignis lambens est amin accensus,qui capy T. VI. . a 89 rebus variis extrinsecus actaret.J Urit quidem,sed non adurit,& citra noxam ullam pilis ac vestimentis animantium adhaerescit. Prodigiosum meteoron,ut velinsignem cladem , vel gloriam insignem portendat. Exempla docent apud Photium Constantinopolitanum in Bibliotheca Tit. 2 2. Hieron Cardanum Et b. I l. de varietate rerum cap. 69. Ignes lambentes
de Antonio Cianfio Bibliopola Bononiensi,& Maximo Aquilano Medico Pisano,dum subucula exuerent, e capite dorso prodeuntes,refert Fortunius Licetus I b. 2.de monstris cap. 8. Ignis lambense capillis Christiani V. Daniae Principis excussus est,Thomas Bartholinus Cent. 3. Observat. 7. De Ascanio scribit Virgilius: Ecce levis summo de rartice visus Iuli Fundere lumen apex.tactus innoxia molli Lambere anima comas, ct circum tam
lib. a. AEncid. De Lavinia R egis Latini filia eadem habet Iib. . Eneid. additque:
Namssere illustrem fama fatos cane
Repetit de Julo Claudianus in quartum Con utatum mmrν, & de Masanissa Numidiae Rege simile quid canit Silius Italicus lib. 16. Servio Tullo in cunis jacenti
ex capite flamma emicuit, quamobrem
ei Tanaquilla Regina praesagivit Regium
honorem, & generum adoptavit, Livius Itb.i. hi uria, Florus lib. I. hi oria Romana cap. 6. Valerius Marsimus fib. I. p. s. Cicero lib. r. divinat. de nos ex illis lib. .hiamria universassi cap. I. dist.Io. Item evenit Lucio Marco exercituum Corneliano-
322쪽
rum Diaei, apud Valerium Maximum l. d. Livium lib. 23. histor. Narrat Suetonius,inter ostenta illa, quae Tiberio Caesari praesagiebant imperium, hoc quoq; fuisse , quod apud philippos sacratae olim
victricium legionum arae, sponte subitis collucerent ignibus, lib. 3. cap. 7 .Neque enim hominum capillis aut vestimentis fallem adhaeret igni sille, sed in iubis e-
quorum, in antennis navium , &alias conspicitur absque noxa. Equum candidum habuit Julius Maliger, qui cum in
tenebris strigili fricaretur, scintillas jaculari videbatur, IV. Huc pertinent nautarum Helena, Castor, Pollux, de quibus agit Plinius lib. 1i manaturalis cap.37. Cum ignis
iste unus est, &in malo sui antennis navium in specie accensit cerei adhaerescit, Helena appellatur, infausta & tempestatu praesaga flamma, a quibus naves pereunt, uti ob raptum Helenae eversa fuit Troja,
decem annorum bello vexata. Cum vero
ignis hic duplicatas producit staminas, Castor & Pollux dicitur, faustum aclaetis simum navigati opis omen. Exemplum habes apud Plutarchum in vita sindri Spartani, erantq; Castor&Pollux malorum terra marique depulseres, bonorum annunciatores. Horatius:
Clarum Tyndarida sidus ab infimis
quastas eripiunt aquoribin rates. lib. .Carm. 8,Monet Renatus Cartesius libro de mereor, cap. 7. dist. η . quod raro plures hujusmodi ignes quam duo conspecti sint, nisi forte cum tempestas ultra litum vehemens fuit, quo tempore interdum tres numeraverunt, quos ideo etiam cum maloia mine ςsse arbitrati sunt Hoeth a nautis etiam quatuor vel quinq;
soletobservari, forte quia navigia majora , ct plures in eis malos habent, aut quia per loca navigant, ubi exhalationii copia major attollitur. Nautarum Patroni, tutelae &insignianaviKm i Actor. 28. U.& nos prolixe in Recensu Antiquit tum Romanarum lib. I. cap. 3. dist. ' cap. 7.di'. s. ubi multaVeterutectimonia habes.
V. Confiunt ignes isti a pinguedine
faeculenta,quae accensa,non minus quam inum igne eliquatum,flammam alit minus potentem. Nec enim veru est, qu0d Joh.Garcarus libro de Meteori fol. σύ. R0dolph. Goclenius notis ad fuseam Valeri, pag. 69. Joh. Bodi s an Toeatro nata- rapag Robertus Fluddus in Meteorologuis pag. Izo. Henr. Nollius in Phystia Hermetica lib. 3. pag. I. disserunt, causam naturalem haud subesse prodi gi osis ignibus istis, quando a daemonibus
accenduntur. Ab hominum calido ten peramento praeditorum cUrporibus effluunt sudores, halitus, vapores, qui cum sulphur admixtum habent, facile accendi possunt a motu atque agitatione valida.. Naves Carumq; funes copiosa pice ull-diq; allinuntur, inde provecta sursum effluvia non dissicile in flammantur. Bostri verba sunt: Eos ignes, qui a nostris fatui. vocantur, quiq; circa sepulchra& paludes vagantur, daemonum ludibria esse velihoc argumento convinci potest, quodli- . bilo procul etiam evocati celerrime ad-Volent,& evocantem necare possint, nisi fenestram qua venientem viderit, repeir te claudat; viatores etiam in flumina &loca periculosa consequentes deducant,
quor arceru si Fler cura voce Deum ap-
323쪽
re oportet. Hoc amuletum majoribus
nostris acceptum ferre debemus. Idem ferme judicium est de ignibus,vos Antiqui Castorem & Pollucem vocabant, qui procella jactatos comitantur, & navibus adhaere cunt: Helenam vero noxia opinastur , cum unica flamma in prora consedit. Huc reserenda sunt illa: Qui facit Angelos suos spiritus, & ministros sitos flammam ignis,nal n. io . q. sunt enim ab illii literis petenda Naturae arcana. Hactenus ille l. d.
VI. Quod Genii mali abutantur hoc meteoro ad seducendos homines, cumprimis tempore ad terroresciendos apto,id est, nocte, quae nemini γmica est, haud debet negari. Attamen oriuntur a causis naturalibus. Dicit Bodi nus, evocari sibilo, necare s. Atqui per sibilos evocari, nondum constar. Quodq; propinquantes nimium enecet,
a vaporibus venenosis est, qui siepius adsunt uia1 Dicit, piatores in loca periculose deduci. Ex accidente hoc est, quoniam in locis palustribus generantur &foventur, itaq; homines locorum ignari, quando ignes sequuntur, incauti dese runturad loca periculosa. Locus Psalm. IQq. . . ita sonat: cui facit nunciosse sventos, ct ministros suos ignem flamman-rem. Nimirum DEus ventis & flumine utitur ad exsequenda judjcia sita, uti in eversione Sodomae, Genes I9. 24 2 . Sensus iste manifesto apparet ex Psalis. 8. 9. In. 24. IJ. 16. Psalm. 78. 26. Psalm.ὶεῖ. 8. VI I. Draco volans e Ut tu contortus,
singus more descen ιηLJ Fumus qui ascen Capy T. VL r ditur, habet partes dissimiles, quarum
mediae densiores, extremae rariores sunt, ut illae quidem ventrem , hae ver b caput& caudam repraesentent. Proinde instar anguis esse apparet. Rutilus est Plurimum, interdum albicans, modo sursum, modo deorsum fertur, modo ad latera impellitur, prout venti aerem vicinum commoverat, atque incumbit aedium tectis, culminibus, fenestris , infumibulis. Saepius accidit, ut Genius malus
admisceat sese viso isti, & sub draconis specie cultoribus suis vestes, divitias , frumenta adferat, quod Sagae testantur apud Remigium lib. I. daemonolatris cap. 4 se VIII. Fulmen est jum viden Mintransebes violenter istiosus. Ad Genios suos redit Johannes Bodinus lib. I Leani naturae pag. 2O8.w9,2Io. ubi dicit, fulmen et Ie halationem inflammatam Geniorum ope agitatam a & sit perioribus potestatiabus deorsum jactam cum ingenti fragore dcteterrimo sullaris odore. Conse
tiunt Robertus Flud. in Philosophia Mosai cafol. est in Meteorologia Cosmica Johan. Helmondus in Initiis Physicis Q. so. pl. David Crusius lib. s. Physica pag. 1 o. 1 I. Nos qAidem concedimus non inviti cum Lamberto Danaeo pari. a. P f. Chrs. tradi. 2. fol. 33- quod Genii meteoro isto de causis naturalibus edi icto potiantur, & gravissima, damna hominib' procurent , aedes, villas civitates incendendo,pecora & homines occidendo, attamen hinc non sequitur, fulmen a Geniis solis confici, ut non accedant causae natui ales. Communiter describunt fulminis originem, quod sit ab effluxus calidis ad mediam regionem.
324쪽
aeris elevatis, quae a frigida nube intercepta & conclusa invicem pugnam movent, donec vi facta perrumpant obstacula,& impleant aerem, cum sonitu, perinde uti a flamma ignis in ligno viridi &disrupto cietur ingens strepitus, Rodol-fus Gocleni lib. 4. Disputat. Phys7. Barthol. Κeckermannus Distulatione defulmine quasi 1. O lib. 6. Systematu P sici cap. 6. Gilberi. Jacchaeus lib.7 n litat. 'B. cap. . Michael malsonus in collerio Physico Dissutat. 11. Bartholinus Itb. 6. S emat. Pustici cap. 8. Franciscus Vallesius in Philosophiasciap .sOS. O6.
Vertim adferunt caucis remotissunas,
quaeq; ad producendum effectum istum non satis valent. Calidum & frigi
dum quocunq; modo concludantur, nec sonum terribilem, nec splendorem latis sime emicantem progeneraverint. Ad eL fluvia sullaria & nitrosa recurrendum unice est.
IX. Sulsur quidem concipit Avetque
pertinacem flammam, adeoq; elevatum a
terris & igne propius apposito inflammatum ardet in terra &siupra terram , in nubibus de extra eas. Sonitus non tam a nubium ruptura est,quam a fractione aeris.Percussus enim aer sonum parit, frangitur vero aer turbidus a concursu nitri ac fulseris. Tolerant sese hactenus nitru ac sulfur&concrescunt invicem, donec flamma accedit, ab igne per agitationem& ventorum insufflationem exsuscitato. Facta inflammatione, mox sequitur iragor & violenta ignium ejectio. Bombardarum confectio artificialis imitatur laumina, quae fabricat Natura, ut tonitrua
audiantur, Jc fulgura videantur. Pulyis
incendiarius conficitur a fulsere & nitro. sa terra potissimum. Flanima est ab a censo sulfure , sonus est a nitro fugiente atq; aerem frangente. Similis e go matriria ad nubes delata similem edit effectu. X. Rem prolixius describit Sennert '.
Lucem huic doctrinae addunt operatio. nes Chymicae , quae non solum causam tonitrui clarius ac specialius declarant, sed & senumillum non tantum a materia conclusa exitumq; quaerente fieri monstrant. Ex iis enim satis clare videre est,
quotiescunq; sali Petrae sulphuris accem si portio aliqua accedit, strepitum & h gorem ingentem edi. Id quod in pulvere pyrio bombardarum videre est, &praeparatione salis petrae, quem salem prianellae appellant. Neque solum hoc sulphur commune praestat, sed de sulphur mineralium & metallorum, dum sali petrae ipsi conjungitur, ut ex calcinatione Antimonii per salem petrae patet, imprimis vero ex auro fulminante, quod ingenti & longe majore impetu accensum, sed deorsum, ferit, quam putri pyrius. Ad quem modum & calx Maditis fulminat. Neque ignotum est, ex nitro, sulfure, calce viva & bituminibus misturas fieri posse , quae humidiae. spersione, vel etiam sputo saltem accenduntur. Vis autem illa neque a ulphure solo, neque a nitro pendet, set ab iis mixtis. Sulphur quidem sponta flammam concipit, sed tarde deflagrat,
nitrum vero non ita facile inflammatur,
sed semel accensum subito & quas uno
momento deflagrat. Itaque ut pulvis pyrius facile flammam concipiat, habet a sulphure, ut vero tam subito
325쪽
gIῖER V. totus deflagret, a nitro est,& ex eo totus ille impetus. Ex quibus de tonitrui generatione judicari , non est dissicile. Namqueusi vapores selphurii & nitrosi
tempore aestivo a calore Solis praecipue flantibus ventis meridionalibus invisibilitet sursum elevantur, & postea vel aventis oppositis, vel frigiditate mediae regionis uniuntur & condensantur, fit ut ibi accendantur, atque hinc dc sonus& coruscatio oriatur. Haec ille M. 4. Diiom. 's. cap. r. & adde Cornelium Diebbel iuxta libro de natalia Elimentorum
XI. Quibus observatis, facile solvuntur rationes contrariae a Podino prolatae. Dicit ille: i) Geniorum vis appare dum ignes levissimos contra naturam
ingenti potestate deorsum jaciunt. R st in eo: Quod ignis levis deorsum se
ratur, per accidens est, nimirum ab impetu pellenus externi. ab Sacrae literae testantur, fulminum casus in scelerum utitiones immitti ab inferioribus potestatibus, quae Deo serviunt, Jobi 38.3s.
20'. Non memorantur Genii, sed Deus praedicatur esse, qui Naturae conditor &conservator sit, quique faciat illa, quae ipsius vicaria, Natura, in seblunaribus etisicit. s) Saepe ruptis a flamma nubibus
tonitrua ingentia audiuntur,ispius etiam iisdem effractis fulgur sine tonitru emicat, quod argumentum ostendit, tonitrua non quidem a fragore nubium, sed potius a potestate daemonum excitari.
Res mdeo : Quod interdum fulgur sine
tonitru emicat, causae naturales sunt. Et tonat & Ligurat simul, tunc cum fulmen
in se habet tarum ac siilphur; fulgurat CaprT VI.
solum, tunc cum sulphur adest , non admisto nitro. Uti enim sulphur cum nitro conjunctum parit sonum, ita sulphuc a nitro destitutum deflagrat citra fragorem. Res similis occurrit in pulveris nitrati usu. Cum sulphur copii siua nitrum superat, validus ignis est, percussio debilis; cum abundat nitrum, minori gnis & fuligo est,maxima vero percusso. ) Si fragor nubis tonitrua cieret,iem
per ruptis flamma nubibus tonaret, ac sine nubibus tonitrua nunquam exaudiarentur, cum tamen utrumque falsum si
quoniam & sine ullis nubibus coelo sereno tonitrua exaudiuntur,& saepissime fractis ab igne nubibus tonitrua nulla percipiuntur. Restondio: Quod sine nubibus, coelo sereno, fulgura promicant & tonitrua sonant, ab iisdem esiluviis su phuriis & nitrosis est, quae a terra & paludosis agris elevata atque in aerem sursum adducta, cum accenduntur,sonos deflammas quaquaversus dejiciunt. Neque una stillant pluviae, quod merus fumus, citra vapores pluviarum effectores, adsit loco
isto. ue) Tonitrua saepe in antris & de
sertis turribus exaudiuntur, quod de Labyrintho 2Egypti relatum est, coelo sere no ingressos maximo tonitru perculsos esse. Rellon eo: In recessibus&cavernis profiindioribus terrae, non equidem
vera tonitrua, Ged horum aemula murmura effluviorum copiosorum & ad fornices proximos collisorum , ubi non datur exitus, audiuntur. Repercussio existic ab anfractibus aedium , inde tonitruo rum species, quod in omni aedificio profundis concamerationibus de pensilibus substructionibus innixo experiri licear
326쪽
quod videamus aerem cum maximo fragore a bombardis erumpere. Etenim materia nubium aenea aut serrea non
est, neque ob fugam vacui pulveres sulfurii& nitrosi concluduntur. Nihil
vapore mollius & levius, nullae hic angusti vi quibus aer concludatur, sed p teruissimis regionibus excurrere licet. Respondeo : Quanquam materia nubium seu tenea seu ferrea non sit, attamen effluviorum spiritu osorum concursit adeo obsepiri & constringi postunt, ut undique ligatae velut comprimant nitri, bituminis, sulphuris vim agendi, tandem Vero cum quodam impetu distuptae λ- num in proximo aere concurrendo essi- Ciant , quomodo spiritius a vesica displosa erumpens fragorem edit. Sed
'nec fuga vacui est causa fragoris vel in bombardis vel in fulminibus. Unica ςausa est naturale selphuris & nitri dic.sidium, quae cum violento impetu ab invicem discedunt Fulminis ca-
.sim odor sulfuris comitatur, idque a guit daemonis praesentiam certisIimam. Ubicunque enim daemones cum homunibus pessima fide societatis copulantur, ibi ste fissimum odorem sulphuris relinquunt , uti Sortilegi experiuntur. Re ston eo: Odor sulphuris in fulmine arguit, quod sulphur adsit, non vero etiam ubi sulphur est, ibi chemon adest. in odit ille ibi furis odorem , itaque obsessis Admoventur rament, sulfuria coram naso inflammata, ad quae desinit vexare Satanas & refugit. 8J Emp docles, Heraclitus, Democritus,Tulli & Academici omnes docuerunt, mundum hunc esse daemonibus plenum, a quibus varia patrentur effecta. stondeo:
Quod daemones locis omnibus erretit at que oberrent haud negatur, verum non
sequitur inde,quod fulmina corificiant. Elenchus a non distributo ad distribi:
XII. Elim notentur Jecies es partes. D cies fiunt terebrans, discutiens,urens. J Hiiae trifidum fulmen Jovis, quod ille jaculatatur dextera, uti Poetae referunt, di pii gitur in Veterum nummis, Abraham is Gortarus Tubula THuus num. 6. 7. Antonius Avgustinus Tristuv. num. p 8. Tabula I. a. Johan Jacmbus Boissardus pari. s. antiqNtatum Io manarum fol. Ius Terebrans est, quod ob flammae puritatem densis qumcunque verberando pervadit Hoc fui. mine conflattar argentum salvo marsa. pio. Discutiens est, quodBb flammae γliditatem prosternit obvia quaevis. Hoc fulmine turres franguntur, arbores scia.duntur. Urens est, quod ob flammae ce. Ieritatem incendit. Hoc si almine accest. duntur & comburuntur tuguria, paj,
XI I I. Partes sunt tonitru , olear, lupis fulminalis. Tonitru est mu intra limbes perfringens. J Est ni tmserum egia vi orum effectus, quomodo ignis est a sulphure. Proinde sepe est tonitru ab
que igne, quando exhalationes nitr sae adsunt tantuni; &contra saepe desiit gur sine tonitru , coelo sereno, quando n mirurn exhalationes silphuriae adsent tantum. Veteres multa omina captabaat
327쪽
IIBER V. Adrianus Turnebus 22. adinsar inlimc p. ao. & adde illa quae nos diximus in P cens Antignitatum Romanarum lib. I.
ab accenso funis. J Intra nubem. Semper vero prius conspicitur fulgur, quam au ditur tonitria, de causa est, quod visus celerior sit in apprehendendo objecto suo,quam auditus. Ut formetur senus, aeris stactione opus est, quae temporis moram aliquam requirit, inde per varias ambages dc circumgyrationes deferuntur soni ad aures. Quae cum in visiunon occurrant, objecta sila percipit celerius. Eandem ob causam in bombardis ignem prius videmus , quam senum percipimus , quamvis simul fiant
X V. Lapis fulminalis est massa fuliginia de nube prostecta deorsu u. J Uod
telum hoc fulminium possit in nubibus
generari,negant Derodon in Physica contracta pari. 2. cap. q. artic. s. dist. 18.
Michaes Wat onus in collegia Physico Dis
adserunt, quod nubes levissima imparsit serendo lapidi gravissimo, & arbores
dejectae a condensata massa fulminis acceperint cladem, tela denique fulminia de terris eruantur, in quibus gemnerentur , ut in aere nunquam fuerint. Ressondeo: Generatur utique hic
cuneus fulminis in nubibus , quandoquidem levissimae simi illae, & picis imitar ad focum calefactae tenacitatis alicuin' quaquaversum compotes. A ccedit motio ventorum , a qua sustentantur
gravissima quaevis intra nubes generata& conclusa. Colliquamentum est esuia fure, nitro, bitumine, sale resolutis ab igne praesente. Ut non sit opus, lapidis ejus formationem ad qualitates referre, cum Ioachimo Bursero lib. 2. Institui. Physicarum cap. i , Ferrum & chalybem
generari in nubibus, atque cum fulmine in terras demitti , experientia docuit. Eadem testa ir, quod cuneorum fragmenta haereant in fissuris scissatum a fulmine S ambustarum arborum. Quas cum pervadunt vi,inque terras proximas sese condunt, eruuntur inde, sed tamea ibi locorum non generantur. XVI. Mira fulminis effeci a simi, quae plurima recensent Libertus Fromondus lib. a. de Meteoris cap. s. au. c. Fer lina dus Vej ranus lib. a. de Meteoris quaest. q. art. 3. Nicolaus Cabaeus lib.3. de Meteoris text. 6. quas. 2. Caspar scottus lib.II. P0sca curiosa cap. 18. Benedictus Marottus ti b. i. de Meteoris ignitis cap. 3. & nos compendio adducemus. 1 Dolia exhaurit intactis vasiorum operimentis, milloque alias vestigio relicto. Putat VVolti. Meui eras, vi fulminis subito disia solvi compagem vasculi, ut vinum e fluat, quo facto iterum constringatur illud, Meteorispag. I o. Atqui non percipiatur facile , quomodo vasculumi
dehiscat & coeat ab una eademq; causa agente. Rimas assariaentorum S poros subit, vinum attenuado secum avehit via eadem,qua venerat, ut vel parum supersit
vini insipidi, amis odore,sapore ; vel prorsum nihil. Σὶ Dolia confringit,vino stante quidem, sed tamen corrupto,ut
328쪽
propter vim maleficam, si potetur, amentiam homini conciliet, Seneca lib. a. quaest. naturai. cap. 3 I. Albertus Magnus libro deronitru cap. 21. Nimirum sulfurius fulminis spiritus dissipat lignum, & concitat
rartarum, qui vino inest, ut velat pellicula circumducatur ei, qua continetur liquor, eo modo quo pultes, juscula nonnulla, aqua ipsa gelascunt a causa quadam eaeterna, ut consistant, & non dissiuant. 3 Gladium & nummos ad liquiditatem redigit, illaesis vagina & loculis, Seneca l. d.& Antonius Muretus in notis ibidem. pag. 64. Lucretius lib. 6. de rerum natura,
Plinius lib. r. cap. si . Nimirum solida &dura corpora frangit, quia resistunt; rara & porosa celerius pervadit, quam ut illa possit laedere. Vagina & loculi magnos poros habent, transitumque liberum concedunt, ita ad gladium, aurum, argentum, cuprum, solida corpora delatum fulmen experitur vires agendi, liquefacit, comminuit, perurit. In una sis-pe arbore diversas exercet vires , quod
aridum est, urit ; quod solidum est, Hahgit, corticem dissipat, scindit ligna, perstringit folia. Eadem causa est, quod
sa animantium incolumi carne comminuat, quod pedes illaese calceamento percutiat, quod manus salva chirotheca laedat, quod medullas arborum exedat salvo cortice, Seneca & Plinius Uc Theophrastus lib. s. deplantis, Levinus Lemnius lib.
a. de occultis natura cap. q8. Scilicet, quod
resistit, vehementia dissipat; quod cedit, aut levi aut nulla assicitur injuria. ) Retia piscatorum subter aquis assat & amburit. Spiritus sui minissabit aquaS,neque ab hisce resti guttur vis ejus, tum PHISI CARUM quod nimis perniciter transeat, tum quod
viribus omnibus agendo , non laedat D tuas liberum transitum dantes , inciam-bat vero cum impetu in retia, amburat,
corrumpat. 14 Occidit homines, ni illo'
extrinsecus apparente percussionis fas signo. Exempla sunt apud Eutropium lib. . historia Romans, Petrum Crinitum I b. ii. de honesta in ciplina cap. 3. Johan.
Langium commentariis ad librum de Mah-do p. g. 7o. & tum primis observetur, quod narrat Cardanus: In Lemno messores octo sub quercu una caenam sume. bant, mox percussi fulmine exanimaban. tur omnes, servata eadem specie, eadem oris figura, & eodem corporis habit l, quem gerebant viventes; alius poculum ori admotum, alius cultrum panem sci surus, alius manum in patinas extensam tenebat, denique nemo erat qui non
mile quid iaciendo caenantis speciem pra
se ferret, lib. 8.derarietate rerum cap. s.
Spiritus suliginius repente illabitur, per
corporis poros, & cor vitae fontem sube. undo venenositam vaporem ingerit,a quo perimitur homo. Interdum corpus iacineres redactum sic confestim dissipatur in ventos,ut nihil ejus porro conspiciatur uspiam, quomodo viro alicui contigisse prope Torgam Misiniae urbem , narrat Meurerus lA. qui a fulmine occ1sus & abreptus non comparuit amplius infantes utero contentos matre salva interficit. Exemplum de Marcia refert Plinius Lae quae gravida & fulmine icta, exanimato partu , citra aliud incommodum
provixit. A liud exemplum de muliere in agro Moguntino est apud Johan. Lai gium l. d. Scilicet insinuat sese fulmen,
329쪽
IIBER Ragendo in oblectum proprium , itaquescetum exanimat virosa fuligine , qua vitales spiritus inficiuntur. ) Saepe laedit unum, ut non etiam laedat proxime stantem & recubantem. De Fracastorio Veronensi Philosopho & Medico nobilissimo produnt Theod. Zuingerus lib. I. et beatri pag. 18. David Herlicius libro de 'lmine cap. 8. quod eum mater adhuc infantem gestaverit ulnis, ubi illa fulmine percussa defecit, filius incolumis provixit. Nimirum spiritus fulminius agendo viribus omnibus in objectum unum, ab si imitur in eo, ut non restet aliquid, a quo damnum inferatur alii. 8 Laeses homines ad insaniam redigit, cum non enecat. Exemplum de bubulco in monta-pis Taurinorum est apud Julium Scaligerum Exercit. 13. Nimirum virosus fumus inscit cerebrum, & Spiritus animales, rectae rationis instrumenta corrumpit. sy) Animalia venenata tactu suo repurgat a veneno, non venenata imbuit veneno, itaque aves, canes, lupi non vorassi cadavera de coelo tactorum animalium, docente hoc Natura ut conserventur ab interitu, Seneca l. d. Plutarchus lib.
. convivat. quast. a. Scilicet suligo venenosa veneno, simile simili, gaudet, atque illi unitur; post cum exhalat, una aufert
venenum. Venena enim venenis, cali
da calidis, frigida frig dis, pinguia pinguibus tolluntur. Ubi vel b non reperit venenum , ibi fuliginis effectus rem vel , suaque malignitate inficit. io Dormientes a fulmine tacti oculos habent apertos ; in vigilantibus a fulmine peremptis sunt operti &clausi, Voli .
Scilicet, homo soporatus, cum percutitur, statim evigilat correptus terrore, O culosque diducit, quos morte praeventu non potest claudere. Qui vigilat, oculos claudit ne fulmina terrifica videat, inde morte oppressus non potest aperire illos. ii) Feles, canes, caprae plurimum a se minibus petuntur, Barthol. Keckerman- sis utatione defulmine quest. 9. Nimirum , quia calidos & sulphurios halitus maxima copia ab eis proveniunt , cum quibus vult un ri spiritus fulminius veluti ejusdem generis. ir) Arbor laurus fulmini non est obnoxia, Plinius I. d. Itaque Tiberius Caesar tonitrua veritus gestabat coronam lauream, & eandem ob causam Augustus Caesar pellem vituli marini serebat secum, quod nec ille a fulmine laedi posse credatur, suetonius lib. 2. cap. matb. 3. cap. 69. Et gallinae ovis incubanti laureae ramulos subiecerunt quondam mulieres , Columella tib. 8.1. Levinus Lemnius lib. a. de occultis natura miraculis cap. 48. Palladius lib. I. de re rustica cap. 33. Johan. Garcaeus libro de Meteoris pag. 3 3. seqq. Vol angusMeurerus libro de Meteoropag. I47. Ve rum de vituli marini corio vanitas Magi ca & inepta persuasio est . de lauro quoque experientia fallax, & non tam vera, quam fictilia. Laurum a fulmine percuti&amburi, testantur Franciscus Vi comercatus lib. . de Meteoru cap. Iodolian. Brodarus lib.3. msessamoram cap. p. Hieronymus Cardanus lib. a. de rerum subtilia talepag. 4 I. Ludov. mirus lib. 2. deo in no cap. I . Cqnimbricenses Tract. a. de Mettioris . cap. 6.
XVII. Hujus farinaedi illud est, cam-
330쪽
panaram pulsu averti sulminum pericula , dissipari nubes , rarefieri aerem, tempestates dis selli, Barthol. Kecker- mannus dissutatione de fulmine quasl. io,
Iohannes Langius commentariu ad librum de mundopag. 72. Garcaeus libro de meteor, pag. 3 3. Merito enim roges, unde sit in campanarum bombis robur illud, ait constrictas nubes perfringant, ut futiminis massam disturbent 3 Accedit experientia. Solo afflatu quosdam exstinctos videmus , ait fusius Scaliger , in quibus nulla usquam vestigia fulminis apparebant , & plures saperstites etiamnunc sine miraculo , salutamus , virgines , maritos, milites, sacrificulos, bubulcos, campanarum, quae adversum fulmina pulsantur,ventilatores. Quorum maximae parti ad incommoda, quae Ob- Venerant, aut ex ictu, aut ex afflictatio-Ne, aut exustione, medicas manus jussu nostro ministri adhibuerunt , Exercit. 13. fiet. I. Quodsi ventilatores campanarum a fulmine percussi fuerunt, non certe campanarum sonus avertat fulminum pericula. Fabulis homines delectantur, pluresque semper invenit cultores fallitas, pauciores verita
X VIII. Cupra festantes sunt fuminaccensvi capra salientis morum referens. JFumus ille constat massis quibusdam inter se atque a se divisis, itaque flamma ab una massa ad alteram prosiliendo, caprae subsilientis modum imitatur. 4imile quid esticias in pulvere nitroso per intervalla & in cumulis disposito, paucisque granis interpositis, accensis iis habemus seu capras seu lice- dos saltantes. Praenunciant ventos disiccitatem.
XIX. Scintilla volantes s fumis a census scintillarum e furno provolanti ν' speciem referens. J Fumus ille constat mas sis quibus dam rarioribus de a se divisis,
ut a capris saltantibus multitudine & magnitudine tantum differre videatur. Ia. serius succenditur, & adscendendo per. git ardere ut repraesentet speciem scia.
tillarum e camino magno provolantium, aut ardentium palearum. Tempore mstatis, ubi serenae noctes sunt, imprimis conspicitur, & tempestates praedicit, uti
Plinius author est. Neque mirum est, tam diverses in aere generari ignes, varia enim effluvia ad concipiendos ignes apta educuntur lursum, unde existitate.
XX. Trabs estomm accensivi aequanta, porrectus in longum. J Refert Plinius lib. r.
histor. natur. cap. 26. apparuisse trabeia
illo tempore , quo Lacedaemonii clage victi imperium Graeciae amiserunt. Ita naturalia signa quandoque non natural seventus denotant.
XXI. Eo es fumus accensius in punisuperiore. J Facis inflammatae habet speciem, adeoque differt a trabe, quod iacensio diversa est , scilicet in trabe 2- qualis , in face ad partem superiorem. Evanescit oppido , quando fumus sui sibrius in apice repositus citdabit imitur,' tunc demum ferit oculos, cum interit,dicente Plinio. Antequam Graeciae populi bello Thebano confligerent, & Laceda: moniorum Principatum everterent, firseu candela accensa effulsit in coelo, Xenophon lib. 6. histor. Cum Germani,cus edebat Romae spectacula, fax ap