Institutiones philosophiae naturalis libri decem. In quibus Theoramata proponuntur, additisque Commentariis prolixis exponuntur

발행: 1670년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

411쪽

tationis. Unde arguimus , Ubi sunt eae eae operationes,mi est idem principium Retandi. Atqui in corpore & anima sunt triem operationes vitales. Ergo est ide os principium vitae. 3 Vita corporistianio animae. Atqui vita animae non est tam habentis unio. Ergd est vita duplex.

I n eo: Negatur antecedens. Vita corporis non est unio anima, sed ex unione anix quae intima permeatione actuat cor-

se i&yegetat omnia. Vitae subjectu

secanima est, nec corpus, sed ex animast corpore constat,nempe corpus anima-iamicus' vita est non a sola anima, verumeliam a corpore, quam velut effectum corporis & animae in se recipit corpus alliciatu, planta vel animal, ita ut nec suas proprietates anima corpori, nec corpus proprietates suas animae communicet, quamvis proprietates utriusq; compositam totum sibi vendicet. Res=ondeo: Vitaen ili ιν esse animam, contestatum esta ad philosophos,docente Aristotele lib.

r. imma cap. 2 . Ostendunt ratio-nci: Zjus est potentia,cujus est actus. Adusxetis est animae informantis. Ergo &potentia ejus est. Item: Anima facit corpus iniciatu, ut causa formalis. Ergo eodem nolo ide facit vivens. Adedq; non effe-dixe, sed Armaliter, ita ut vitam stram

Eiciacommunicet corpori. Ratio conse sitiae est: Vita animae consistit in facultatibus, facultates vero non differunt realita ab animae substantia. Ut falsissimes et Uendetinus, virusubjectum esse aninari. Imbsubjectu a quo vita omnis se Taliter provenit,anima est, & hujus instrument una conjunctum corpus est;

tua positum vero est subjectum vitae accidentaliter dictae, quatenus ab eo prodeunt actiones ob animae & corporis nionem efficacem,quae semper agit nunquam otiosa.

VIII. Hur notentur assectio ct oppositum AJctio est alas: Oppositum, es mors. Atra sniensura numerata durationis vita. Esque crescens, constans, decrestens. Crestens est, qua plor augetur inque.J Haec complectitur infantiam, pueritiam, adolescentiam. Infantia porrigit sese a primo ortu ad annum quartum , inde pueritia ad annum decimum sextum, porro adolescentia ad annum vigesimum sextum.

IX. Constans est, qua vigor durat inq; JHaec complectitur juventutem &virilitatem. Juventus porrigitur ad annum trigesimum.Virilitas inde extenditur ad anis num quinquagesimum. X. Decresens est, qua vigor minuitur usque. J Haec complectitur sene flutem,quae est viridis, gravis, decrepita. Et viridis quide ad annum sexagesimum, gravis ad annum octuagasimum, decrepita ad vitae finem. Ita docent Aulus Gellius lib. 1o. Noctium atticarum cap. 28. Macrobius lib. I. insomnium Scipionis cap.6. Caelius Rhodiginus lib. I9. Lectionum antiquarum cap. 22. Conimbricenses libra de Iuventute Senentute cap. i. ct a. Johan.Fernelius lib. 3.Pbsologia cap. io. Ubi notandum est, hosce aetatum terminos haud esse adeo exactos. Variant enim individua, & alia citius. alia tardius adolescunt, senescunt. Forminarum quoque a viris diversa ratio

est, quae maturescunt citius. XI. Decrepitam senectutem elegan

412쪽

Nos adducemus nostra: Memento Creatoris tui diebus iuventutis tua, tanti ster dum . non adveniunt dies mali, ct appropinquant anni, de quibus dicas, non inibiplacent.J AE-tatis provectae, quae sui ipsius impatiens . est. Nostrum illud vivere triste, ajunt senes apud Persium Satyra I. Antequam i , nebrascat Sol, ct lumen, o Luna, lilia. JAntequam adversit dies compactis quasi turmis irruant. Sol & Luna deficere illis dicuntur in sacris, quibus omnia illa quae alias hominibus gratissimas in grata esse desinuntiEt repertxnturnisespostpluviam JAblato malo uno aliud in floribus sit. Nubes post pluviam est perpetua succensio incommodorum estqtae non multum dissimile, Psalm. 3 2. 8. De senio hoc Verissimum. Juventus enim interponit suis interdum gaudia curis. .ndo commor buntur custodes domus. J Domus est corpus nostrum. Senio haec domus convellitur, cutis corrugatur, laxantur nervi, nutant labantque manus & pedes. Itaque jenem tremulum vocat Cornelius Gallus. Et nutabunt viri forti mi. J Crura & tibiae vacillabunt. Et deficient moliti stes, quia s visua diminuuntur.J Non poterunt dentes versare cibum ore perceptum. Et

renebrassent videntes per fenestras. J Oculi

per modum fenestrae radios visivos in se admittunt, &caligant in senectute, Genes. 27. I. I. Samuel. q. is. Et claudentur

ostia inplatea. J Vix hiant & diducuntur labia. propter remissumsonum i uim ti. JVox senum exilis &stridula, quam compressis dentibus mussittat verius, quam articulate proserunt. Et surgent a racem apicula, ct conticescent omnes 'ia eam. nis. J Senes insomnia laborant, & a quemvis strepitum minimum excitan tur, Aristoteles inproblematis e t. s. qu l. 33. Conticescunt, id est conticescere o. ptat coram se filias carminis, melo iushaves. Insignis est de sene Barsyai locus 2. Samuel. I9. 3J. Etiam a re)m minente timebunt, O quasi ad aswMinris JOstendit crurum senilium debilitatem. Si in publicum prodeunt, metuunt ut et jam in festucas impingant, nedum in pro tuberantia. Et sperner coitum. J Insen bus refrigescit desiderium Veneris, 'da vigore juvenili gaudet. Et oneri e lumbi. J Suorum ipsius desideriorum iri. patiens erit. Elperibit appetitus. J Cibiat. que potus , quem aut fastidimus senes, aut parce percipimus. Quoniam ibit in domum aeternitatis suae. J Malorum coronis. Post animam redditam corpus h fertur sepulchro, domui, uti est a multis Inscriptionibus. Et circumiba a platea lugentes. J Funeris deducti ta cum lacrymis prosequentur cognatista inici ejus. antequam non prolongemr, dest, contrahatur funiculus argen JIll vocat spinam dorsi quae in sensibiti exsuccis marcescit, unde cernui sempitincedunt illis,ectantque terram, in napropediem defodientur. Et confringam phiala aurea. J Deficiat humidum radicule. Et conteratur hydria supersent mi

nae atque arteriae non bene contineae:& promoveant sanguinem a corde pra paratum atque instillatum. Eico siqua rotasupercisternam. J Respiratio, qua instar circuli rotatur in corpore animali e per pulmone costristetur. Hac ibi.

413쪽

rictum postatas juvenilis restitui 3 R spondeo: Voluerunt conari aliquid tale veteres Magi, atq; exemplo sunt Bacchi nutrices mulierculae, apud Aschylum

liba apud Lycophronem: deniq; Iasonis

IJ7, 138. credere, quod Daemon ope medicamentoru in naturae thesauris absconditorum certe possit tabido seni resti siuere florem aetatis praeteritae. Dicunt: ij Aquila renovatur, teste Scriptura, Psalm. Ios.1.Si hoc naturae possibile in bruto est, non erit Daemoni impossibile in homine. I Jon eo Fabulae sunt, quae de Aquila r jeyenescente produntur, quanquam Autores magnos habeant, Aristotelem lib. 9., bruanimalium cap. 32. Plinium lib. Io. Est 1 ruraturai. cap. s. dc faveant eis R. Parid Cimhi, Tremellius, Strigelius tmnlintario ad ata. IO3.pag. ψ62. Gestam commentariis ibidem pag. 7I2. Hoc ruit David: Renovabitur ut aquila juventus tua, hoc est, Deus confortabit via

res tuas, ut similis sis aquilae juveni, quae robusta& alacris est. Aquilae juvenes

mult0 alacriores sunt, quam senes. Hic sest esest Esaia o. 3 i. 2 Daemones noveritat vires naturae,adedque calidum iii- natum possunt reficere ope herbarum, qllet in natura sint, verum homini ignotae

sunt. 8 siondeo: Medicamenta quaecunq3 non tam calido innato & ad debilitatem redacto addunt,quam valetudini assiictael ti calidainhinatum vegetam hactenus,enervare volenti pro viribus suis, natura feliciter juvante, resistunt. Servant ab interitu, quod adest, non vero illud restitu unt, quod longa dies per naturae vigorem absimpsit. XIII. Ergo homo sensim vergit ad imbellicitatem, dum organa nutritionis debilitantus. atq; usis ipso deteruntur. Veteres&novi ostentatoresMedicinae universalis, inter alia effecta Lapidis Philosophici hoc quoq; comemorant, uti contra omnes mothos& morte ipsem hominea praeservet,uti conservet sanitatem, roboret virtutem &ex sene faciat juvenem. A noldus Villanovanus in Rosario cap3IJob-

oli angus Dinheim libro de medicina niversali cap. I. 1sqq. Verum non est illis

temere credendu,quando proiiciunt ampullas & sesquipedalia verba, caeterum eTlese nihil praestant, immortalitatem promittendo aliis,quam ipsi nec habent, nec

habere curant, Naturae deturpatores, fabularum artifices.Medicamenta resistunt morbis, sed dominante natur non sicc

bente,uti in hominibus praemagno senio languidis,itaq; praestantissima saepe &optime praeparata remedia seustra dantur. XIV. Mors est defectus vita exseparati ne anima σ corporis. J Inter vitam & mo tem datur oppositio privativa.Propria vitae ratio est habitus, mortis verb privatio. Subjectum mortis est corpus vivens causa est animae I corpore separatio. Postquam excessit anima, cadaver est, examine est.Frustra macerant sese Interpretes quaerendo formam, quae cad ver faciat. Atqui cadaver est Ens aggregativum,quod per se atque ex se formam habuit, tunc cum erat corporis viventis

414쪽

pars nunc non habet, cum vitales operationes non habet. Nulla in obitu Arma acquiritur, sed corpus privatur forma , cuius benificio erat,& erat vivens.Forna a corporeitatis vel mixti defendunt Joh. Scotus m. q. sentent. dist. 11. q. Henricus Gaadavensis tu quodlibeticu cap. 2, qt is i. a. cap. . quaest. q. JOhan. Pon-cius Legionensis in Cursu Silosophico libro de anima Di fatat. 1. qua l. 3. Wilhelmus Ursii spart. I. quaest. Austriam dissut. 7.quast. a. 2part. a. disputat. Ir. dist. 7. sqq. Johannes Combachius lib. 4. Institui. scarumpag. 6 s. 61's. Et probare Volunt: Corrupto vivente per discessum

animae a corpore, manet cadaver aliquamdiu in statu suo, quod citra formae alicujus influxum esse non potest. R spondeo: Cohaesio ista est a residuo humidi insiti ignobiliore, quo perdurante, externa corporis figura durat: destructo, partes quae hactenus cohaerebant, sensim distatuuntur. Itaq; hanc formam corporeitatis merito refellunt Antonius Ru-vio commentariis a lib. a. de animapag. I 2Iseqq. Bernhardus Motasianus commentariis ad libros Physicos Aristoteli pag. 3o . seqq. Conimbricenses lib. I. degenerat. 9 corrupi, cap. Alus. 2 o. Franc. Oviedo in Cur

sis philos b. Disputat. 2.XV. Defectas rita. J In homine discedente anima a corpore, discedit una vita, sed non interit. In brutis & plantis sin inlaboletur & corporis S animae vi Pa. XVI. Separatione anima. J Sola horarunis forma est capax vere dictae separationis,plantae & bruta moriuntur, non propter separationem animae & corporis, sed propter utriusque destruct ionem.

persectiori modo vivit, quam cum eὀtta illud est. Edit enim actiones natura consentanias per instrumenta propria, quae fiunt in corpore quaqua Versum.Crtadebant Phoenices, cinyptii, & vetera Graeci quod Deus ante mundum sensibi. lem exstitisset, eumque ad certum tempruris initium e praejacente aliqua materia produxisset. Ne vero Deum in aeternit, te otiosum ponerent, docebant, multis ante mundum sensibilem seculis apud Deum exstitisse mundu intellectualeat, Genios & Mentes. Ac Mentes deminii atroganter agentes seq; Deo aequare volentes, ectas coelo, utq; poenas si perbis dareat, corpora quaedam fragilia ope Gentote, effecta esse, in quae velut carcerem det tu derentur δ ingrata saepius paterentur,c, ni is deinceps additis velut Censeribus at,q; ex actoribus eorum, quae gerebantus Et cum certus esset animarum numeri, qui nec ageretur nec minueretur, inces

tus vero &indi finitus esset corporum pro continuanda in sublunaribus generatio. ne successus, inde esse ut anima ullati-

pius extra ordinem veniat in pluracorpo ra exacto animarum circulu, nonnus ita etiam in corpora brutorum compellat,

tur aliquar, si brutorum istorum mores abominis composito imitatae fuissent. Re. fertis a Stephanus Theupol isti . Catam lat. Academic. cap. I 2. yy.

ros didicerunt Pherecydes, Parmenides, Theopompus, apud AEgyptios & Indos eadem hauserunt Orpheus, Leucippus, Democritus, Socrates, Plato, sed tam a

Aristoteli exactissimi judiciti viro persub

415쪽

dere non potuerunt , qui in homine assisientem potius quam informantem se mari, ut maximi interpertes Themistius 2AVerrhoes ejus Intellectum agentem, ex onunt, statuendo, eliminavit τα Των ab Empedocle, Pythagora,Platone assertas. Colligamus testi-ndata. De Pherecyde est apud Platonem Minoae,d discipulus eius fuit Parmenides, quem valde lenem compellavit Plato. Ad Orpheum pertinent illa Horatii: l residunt cruribin asperari es, ct album mutor tu autem Saperne, nasi turque leves per digitos humerosque plumae, lib. r. Carm. 2o. Namque Orpheum ab obitu suo in olorem mutatum fuisse, Pt to quoque scribit, lib. io. de Legibus. De Empedocle videris Tertullianum lib. i. de anima, & Sextum Empiricum in disiceptatim s Academicis pag. ssi. De Pylsagora commemorant Cicero lib. I. Tusculanar. Laertiusin ritu Philosephorum lib. 8. Plutarchus lib. 1. deplacitis Philosophorum cap. ad. philostratus lib. 8. de vita Apollonii, Aulus Gellius, lib. 4. cap. II. Maximus Tyrius berni. 28. Eundem multis inducitd idius: Morte carent animae, emperqueprisu re-

sta It e, napis domibia pirant, habitantque

receptis.

illo ipso:

Habentque Tartara paniboiden iterum

Orco

Demissum, lib. I. Carm. 28. unde interpreteris illud eiusdem: Nec te I tb fallunt arcana renati, lib.f. Carm. is. bisit renati, adnotandum

XIX. Platonem ipmmconsule in Memne, Pridone, Gorgia. Adde quae de illo in litteras retulerunt Pindarus in Olympiis Canta. Diogenes LIertius inritis, Lucia anus in Galla, Plutarchus libro de ratione brutor uva,ProphyriusMalchus lilbro de ab si nita, Scholiastes ad uossonii Argonautica. Ut vellent in corpora redire, oporte bat animas separatas Lethaeo poculo exsternari, & priorum gestorum oblivionem conciliari. Anchises docet hoc E

neam:

anima quibsis altera fato Corpora debentur, Lethai ad fluminiscndam Securos latices ct longa obliνia potant.

Et paulbpostri pergit:

Has omnes,ubi mille rota polirere per annos, Lethaeum ad fluvium Deus evocat agmine

magno.

Scilicet immemores sivera ut conpexa revisant: rsus es incipiant in corpora pesse reperti, Virgilius lib. 6. Anerii. & vide ibi Se

vium in commentario. Deus evocat, nimirum Mercurius o quod interpretatur Horatius lib. I. Carm. Io. Nec aliter Stoici, & sunt verba Seneca: Mors interrumpit vita, non eripit,veniet

dies qui nos in luce reponet, Epist. s. N pe per animas in hoc feci Nn a lum

416쪽

lum reversuras profitetur. Qui

κρύν ανἀσασιν in verbis illis quaerunt, multum aberrant.

XX. Occasione Graecae literaturae sub temporaHasamonaeorum irrepserunt ista opinionum monstra in Scholas Hebraeo. rum, & quemadmodum Saducaei ab Epicuraeis petiverunt animarum interia tum, ita Pharisei a Platonicis & Stoicis

acceperunt animarum circulationem,

Iosephus lib. 18. antiquitatum cap. a. otib. a. de bello Iudacio cap. 7. Portentum dogmatis inter Cabalistarum secreta deinceps retulerunt Autores libri Zoar, Rabbi Maimonides in More Nepochim, Rabbi Saadias Gallon in nra nae 'adorat. . Don Abravaniel, Isaac de Loria,Rabbinus Menasieli Ben Israel Conciliatore ad Gene quo s. lib. 2.de Resurrect. momruorum cap. 18. lib. . anima cap. 6. Retinuit, ut multa alia, palmarius in Pl vetariorum schola impostor Cornelius

Agrippa lib. s. de occulta Philosophia cap. r. Dicunt itaque Judaei,animam Adami pernicisa uer a venisse in Davidem, porro

venturum esse in Messiam, qui adhuc propter peccata Iudaeorum lateat, venturus ad Calendas Graecas, Rabbi Johanan XXI. Veteres novique Indi, Brachinanes,Hoxiones,Trusci,Bongii in Sinarum,Iaponiae,Cambajae & Ma abarae getibus eadem docent, Petrus Masseius lib. 16. histor. Iniea, Hugo Linlahoten pari. I. narigat. Orientari. cap. 38. Eusebius Nire-hergius Eb. l. histori natur. cap. q. Abrahamus Rogerius de ritibus Brachmanum

ticius Tomo 2. Rerum dicaram pQ. ssHoratius Tursellinus lib. q. devitaram i .rs. Theophilus Spizelius sibio derelit raria sinensium sect. 13. Debet illud etiam capi, quod Ariovistus 2Germani apud Appianum libro de billis

Gallicis dicuntur es1e, Θανδου καla tm, ii ἀναβιώσεως. De iisdem Pomponius Mela lib.3. cap. 2. Unum ex iis qua pracipiunt,in pulus esuit, videlicetur Isrent ad bi

lameliores,aterna esse animas,vitamquea seram ad Manes.Vix n. haec de resurrectione mortuorum,quomodo ex sacris docetur,

capere liceat, quamvis huc animi inclinet Joach. Vadianus notatis adMelampag. si '. Druidas vero Gallorum magistros ejus ecumBardisCeltaru & Germanorii sensis, animarum volutatione docuisse, reseruat DiodorusSiculus lib. s.histor. Julius fas lib. s. de bello Gallico. Nec non Lucanas: Lobis authoribusumbra

Non tacitas Erebifides, Dis quo rasio a Pallida regna petunt regit idem stiritu

artus

Orbe alio, lib. 6.Pharsaliae. De Bardis &Dr dis a. nimae recidivatum docentibus loquitur. XXII. Rabbinus Menasseti ex lactis probare conatur,itaque adsert locum Jobi XXXIII. 19. quem & Maimonides citat,itemq; Chaldaeum Interpretem,qai ad Esaiae XXII. I . meminit de NI aruun morte fecunda. Verum Jobi locus inspectus ultro sese vindicat a toedosio

semate. Onhelos ita vocat aeternam impiorum moriem,quae est animae,&stcsis,

da dicitur, quia prior in terris defecturi gratiae adfert,posterior gloriae carentiam additi Loca paria habes loca a. H. mp. ZO. I. I F. cap.rI.8 Nos opponitari:Ca

417쪽

una tantum sit anima insormans corpus, eaque in duo vel tria corpora immigret, in quod istorum revertetur die resurrectionis, quoniam anima una in corporibus tribus non potest simul este' XXIII. Regerit Menasseh: cirpora ferum hominum, qui nihil boni egerunt, mr sitientur Resiarrectionis bono,postremum Ri corpus, quod eadem anima in formavit, refutet, quia fructm bonos protulit. V rum secum ipse pugnat. Ait, non resumis mcorpus, quod nihil boni egit. Ita acetiit illis, qui impios non resurrecturos putant, neque enim Ala anima est ho mo , sed corpus & anima junctim faciunt hominem. Atqui idem Rabbinus ait, impios fore compotes resurrectionis, ut pariantur, lib. 2. de Resurrect. mortuor. I. I77. Hoc primum est. Deinde: Eadem anima lapius informat tria corporabona, quomodo anima Adami fuit deinde in Davide, eritque aliquando in Messia, uti narrat R. Menassent. d. pag. 2ss. Quaeritur de vero posses re. Si retinet Messias animam illam, non habebit eam Adamus, non etiam, David γAttamen David, Adamus, Messias primi a resurrectione universali dominat res in Orbe reparato celebrantur, Ra

binux Alphes in libro compendiario lu-ου pag. 98. Quod tres personae mnamnumero animam habiturae sint,impossibili est. XXIV. Utque naturalis o violenta. Naturalis est, qua accidit propter defectum talia in ii. J Dicitur ita, non quod sit de naturae i tuta principio, sed quod sit e naturae sitata imperio,

tabili lege consequatur naturam corruptam. Primum hominem condidit Deus immortalem, ipse praevaricator factus mortis reum fecit sese, &ad posteros omnes propagavit mortem , uti contra Socinum demonstravimus Libro deoper bus Creationis Exercitiar. XXXI. sedi. a.

XXV. Propter defectum calidi insiti. JConsistit vita in mansione calidi, non quidem formaliter , sed materialiter. Calidum illud depascit humidi florem,

pabulum suum, & quantum restauratur per alimenta, non est ita bonae notae, unde tota viventium vita nihil esst aliud quam iter ad mortem, ut nec repente , nec absque nunciis mors veniat. Q otidie morimur,quotidie etiam demitur aliqua pars vita; ct tunc quoque cum statura cresciamus, vita decrescit, recte ait Seneca. A cedunt causae externae, labor curae, vigiliae, crapulae, morbi, quibus humidum insitum affligitur. Hunc in ipso vitae adiatu mors necat, illum in medio cursu, lium in extrema senectute lassum atque

exire cupientem.

XXVI. Violenta est , qua accidit propter defectumstiritus in entis. J Ab externae causae impetu. Et multis moridis quidem, suffocatione, mersiotane, ustione, caesim, punctim, fame,siti,Veneno.

418쪽

Diatriba singularis de Caa

lido innato.

I. Definitio calidi innari. a. Calidum innatam I ιἷstantia. 3. Substantia corporia. . Calidum se humidum.. I. Calidum Elementare. 6. Calidum est coeleste. . Radiis ares. 8. Medicamenta calida. s. Accidentia duo insubjecto uno.

O. Viventium ortis ct interitas. 11. Coelum purisiimam. rr. Infrumentum anima. 13. Calidum in viventibus.1 . Calidum in Plantis.1 s. Calidum insuens.1 . Calidum absumitur.

I. Alidum innatum est, substantia purissima calido atqne humido caelesti

const. ins, qua partes omnes corporis virentis

permeando fovet ac vegetat.J Spiritus insitus vocatur apud Hippocratem. Galenum, Aristotelem, Scaligerum Exercitat. a 8o. In animalibus obtinuit nomen

Spiritus vitalis, cujus defectus. imprimis conspicitur in animi deliquiis. Hoc illud calidum est, quod semina essicit foecunda, eaque disponit, format, ordinat; hoc alimentum attrahit, alterat, apponit, inque substantiam convertit; hoc ex alimentis attractis & alteratis figuram quantitatem membrorum efformat. Uticausa instrumentalis, non vero principa lis. Anima enim mediante hoc instre.

mento nobilissimo nobilissimas actio. nes istas perficit. Hoc illud corporis atque animae vinculum, hoc illud prima

rium vitae conservandae instrumentum est. Variatque prospecierum varietate, unde sunt operationum varietates,aliterque colocynthis, aliter rhabarbarum, ali. ter absinthium, aliter ruta, aliter salxia, aliter infinita alia operantur. II. Substantia.J Calidum innatum pollest accidens, velum substantia, cui nune plus, nunc minus caloris adjungitur, uti latius declarat Valerius Martini lib. I. si aertitudine Medicina cap. 31. Plus in leone, homine, cane, aquila, fago, quercu, juni pero, & aliis. Minus in piscibus, ranis, E cuta, papavere, muribus, aviculis , alia salice, rosa, tribulis. ino uberius tale calidu alteri inest, eo felicius etiam si brationes ejus expediri videmus. pueril juvenes in actionibus vitalibus vincunt senes; arbores vetustae minus foecunii. tatis habent qud injuniores; plantae petustatis cariem sentiendo vel nullum vel exiguum in Medicina usiim habent: ca

lor dicitur nunc abstractive, nunc con

cretive. Calor abstractire dictus qualitas est, concretii λ noli intelligitur sola quali tas, sed calidum innatum, id est, calor cum substantia quae calida esse denomi. natur. Quia vero in corpore vegetabili non facile datur alia substantia, quae sit congrua primigenio calori, quam Spiritus insitus dicendu omnino fuerit, quoi Spiritus insitus & calor nativus inνlcen permeent atque indistanter coeant. II 1 no

419쪽

corpori a , quae complectitur duo velut corpora, quorum unu ab stamitur Solei instat sese habet, alterum abstina it &ilammae instar est. Illud humidam radicate, hoc calidium in specie, utrum ne spiritus ob puritatem eximiam Vocatur. Cumque Elementaris naturae

haud siet, etiam per se & directh ab Elementatibus qualitatibus nihil patitur, sal quinque ac incolume in seminibus, radicibus plantis inter frigora maxima

perdurat. Ab uno veneno petitur atque satitur, na'doque occulto mira celeritate perimitur, exstinguitur.

humidum potiorem denominationem iaciunt, quia potiores operationes exercent. Alioquin etiam peculiare siccum de frigidum implicatur pro Armando Tempera mento, quanquam istae qualitates no adeo evidenter agant, Valerius Martini l. d. cap. 3 . Scaliger commρnt2 a lib. 2. ὸeplantupag. 3oa. Franciscus Valle iuslib. s. Controvers. Medi . cap. H.

V. Gelli. J Humidum nativum

ada est aquosum Elem ementare, sicut nec calidum nativum est igneum Elementare, sed specie differunt. Ita docent Johan. Fernelius lib. a. de abditis inon causis cap. 7. 98. ct lib. . Physio-hbu e rica cap. r. a. seqq. Julius Scaligerta est. lo I. sect. I 8. Daniel Senneltus ii l. In litui. Medicar. cap. I. Stephanias Theupoliis lib. 3:: senteinpiat. Academis. q. II. Barthol. Κeckermannus tib 3. ut physici cap. 1 o. Lamb. Danaeus i t. a. ph s. fori . tradi. I. cap. H. Johan. earnius lib.s. Institui. Medicarum cap . T.

Joachimus Bu serus lib. 3. Instituti Physici caps. Rationes sunt: sn Quales sunt

operationes, talis etiam est substantia ipsa. Atqui caloris vitalis operationes sunt specie diveris ab operationibus caloris Elementaris. Ergb ipsae si ibstantiae etiam differunt specie. Minor constat, quoniam Calidum innatum heri,

rum per occultas qualitates multa operatur, uti vel ex Vedicina sola patet, quae nullo modo ex Elementis omnibus educerentur. Nec enim Elementorum virtutes & qualis unque harum contemperatio poterunt edicere, ut opium conciliet somnum, ruta deripellat venenum, rhabarbarum purget, taniculum acuat oculos, & ne quidem

ut musca fiat. r) Qualis est essiciens principalis , tale etiam est instrumentum ejus: Atqui essiciens principalis,

videlicet anima, est coelesti soatur , quatenus haud constat ex Elementis. Eringo & instrumentum ejus, calor vitalis, est naturae coelestis, quae per differentiam specificam ab Elementis dissidet. Instrumentu vero animal est, quo utitur in perficiendis operationibus, tam illis quae ad corporis dispositione viventisq; progeneratione ordinantur, quam istis, quae in vivente ja perfecto conspiciuntur. Quia enim semen natura sua prorsus rude &indispositu est, dispositione equide accipit ab anima, quae est domicilii sui archi tecta, sed concurrente virtute instrum eam tali Spiritus insiti. Semen quod non habet sum spiritum, vel eum amist, ad generarionem est ineptum, uti notat Aristotelas lib.r.

de generat. an accap. 6.lia vivente vero japerfecto vitae sedes in Spiritu insito est,

420쪽

&quia vitam omnes operationes consequuntur, ab hoc Spiritu insito derivari

manifestum est.

tus non differat specie a calore Elementari, contendunt Jacob. Zabarella libro de Culore caelesti cap. II. Conimbricenses libro de vita morte cap. I. Jacob. Marti

Seid Elius libro de corpore ct animapag. 28 I. seqq. Alberi. perus lib. 6. Institur. P A. pag. i8o.seqq. 9 lib.I. authropologia cap. . dist. t .seqq. GilbertusJacchatus lib. 6. Institutionum Physic. cap. 3. O in Institutioniblu Medicis lib. I. cap. Gregorius Horsti us lib. 1. de Natura hominis Exercit. q. quast. . Fortunius Licetus lib. i. deorruamma cap. 12. Guilhelmus Harvaeus libro de generat.animalium exoro Exercitat.

o. Valerius Martini lib. i. de certitudine Medi a cap. I9. ρqq. Vopiscus Fortuna tus Plempius lib. a. Institutionum Medicari pag. 78. seqq. Archangeliis Mercenarius Tomor. dilucidationum Peripatetic.

pag. 7 Q seqq. C sar Cremoninus libro de

calido innato cap. . s. s. g. Herman. COn-ringius bibro letali innato cap. . S. Duncanus Liddelius lib. a. artis Medica cap. s. Godeseedus Moebius lib. et Institutionum Medicarum cap. s. M. Fridericus men- desim sparta.ContemplationumP sicarum sessi I. cap. Io. di l. s. milhelmus Chabronus in Clusu Philosephico Tomo 3. pag. as . seqq. Caspar Bartholinus lib. 3. Insitur. P sic. cap. 3I. Argumentantur primo: Coelestis calor auget, conservat,

ac radit, is no etiam destruit calorem Llementarem, uti patet in libribus, a

qui hoc non fieret, nisi ejusdem natura essent. Respondeo: l legatur consequentia. Sunt enim conjuncta in eodem

subjecto , itaque calor unus ab altero patitur. Atqui illo non obstante diem runt specie, quomodo anima ipsa difficit specie a corpore, sed tamen corpori juncta sustinet multa, multa patitur, si noli essentis suς ratione,at saltim pro actioni.

bus suis,ad quas perficiendas opus habet

corporis auxilio. Postquam enim instrumenta vitiata sunt, efficientes princi pales non possunt bene operari. VII. Secundo: Radii olates in vitio

collecti ignem producunt. Qui cpii vero aliquid producit, illud producit si

bi simile, non etiam aliud specie dive*sum. Repondeo : Consequentiae ratio est nulla. Et Solis radii concurrunt L. tum instrumentaliter ad incendium illei, proxima vero efficiens est ignis ipse , qui per aerem sparsus est, atque hac occali, ne in locum unum collectus incendi tres combustiles. VIII. Tertio : Medicamenta igneo calore in se praedita fovent in nobis culorem vitalem. Restondeo: Etiam anima fovet corpus, ac vicissim a corpore

sustentatur, dum actiones ejus in corpore conservantur. Neque haec tameaessiciunt, ut non differant specie. Sci. licet quae invicem arcte uniuntur, eadem ipsa proprietates atque operati0nes sitas communicant. Quin vero limVertimus argumentum : Ubi non est mutua actionum &passionum receptio,

ibi est differentia specifica. Atqui inter calidum innatum calorem Elementa.

SEARCH

MENU NAVIGATION