Hippocratis et aliorum medicorum veterum reliquiae, volumen tertium

752쪽

- 687 - σίας τοὐς ἀστείους τὰ σώματα, μάλιστα δε σοὐς μέλανας καὶ προσάρκους καὶ τοὐς ὐπορορ συο δε καὶ φελλο 'καὶ τραυλούς. Oκε- σοι δε τα φλεγμαίνοντα ἐν ἀρχε τῆς νούσου, ὰς ἔφην ἐν τιμ περὶ πτισάν=1ς, εθθέως ἐπιχειρούσι λυειν φαρμακε , τού μῆν ευν

ρέουσι, οὐδε γαρ ἐνδί σι ομὸν ἐὸν το πάθος, τα δἐ ἀντέχοντα τρ νοσεματι καὶ ὐγιεινὰ

ξυντρκουσι' ἀσθενέος ει τού σίματος γενομένου, τὀ νοσημα ἐπικρατεῖ καὶ ἀνιετως ἔχουσι.

διψώδεας, Ουσώδεας, ἐντεταμένους υποχόνδρια καὶ πλευρὰς καὶ μεταφρενα, τοὐς ἀπο

potionibus vitandi sunt qui corpore probe V lent, praecipue vero nigri et humida carne praediti,' , balbi et blaesi. At qui per morbi initia, inflammationes consestim per medicamenti potionem solvere nitunt , ii de distento quidem et inflammato nihil auserunt, velut a me dictum est in libro de ptisana. Crudus enim affectus nihil cedit, quae vero morbo resistunt et sana sunt tabefaciunt, imbecillo autem reddito corpore morbus superior evadit et curari nequeunt. Veratrum autem exhibendum,

quibus de capite fluxio sertur, at suppuratis minime dandum. Medicamento minime pudigandi decolores, raucedinosi, lienosi, sanguine desecti, spirio. i et sicca tussi vexati, sitiem Iosi, anhelosi, quique praecordia distenta habent et latera et dorsum, qui stupore assecuhebetius cernunt, quibus aures sonant, quique ursnam minimo . comune't, neque . qui morbo regio blaborant et alvo sunt debili, qu ibus famguis erumpit aut qui tu retula habent. Quodsi medicamento purgandum videatur, veratro per superiora securo purgato, at per inseriora rubqus. His autem praestat victus rationem praescribore. Neque V ero, quemadmodum in prae

dicti' dixi, medicamento. purgandi .sunt, qui

nigro vomitione refundunt, cibos aversantur, delirant, qui quo dolore vexati parum dormiunt, qui aspositum ierocem, oculos fractos habent, subtumidi. sunt tenebricosa vertigine vexantur. decolores, neque qui in Iebre aestuant et constaeti sunt. . Sesamoides vero, velut Axi libro de ptisana, per superiura purgat, tum ad drachmam dimidiam et in aceto mulso tritum. Admiscetur etiam veratris tertia potionis parte

753쪽

- 608 - ρειν δὲ καὶ το ἐν χρονίοις τεταρταίοις καὶ et minus strangulat. Diuturnis etiam quartanis . τοὐς ἐν λιπυμίδεῖ πυρετ* χρονιους, καὶ Γν laborantes purgare oportet, et longa febre lipyri, οὐκ ἐστι δήος, οῖλα απόκμσις, τουτους δε et eos quibus neque sitis, neque excretio adeat, μῆ πρύτερον τίν τριών ἐβδομάδων, ποτὲ i δἐ neque tamen ante tres hebdomadas. Interdum καὶ πλευριτικοbς καὶ εὶλείδεις e ς δε ἔφην etiam morbo laterali et volvulo laborantes. Quin ἐν τ* περὶ γυναικείων, καὶ θν αἱ μητραι κα- etiam purgandum est, si uteri purgatione indi- θάρσιος δέ του. geant, velut dixi libro de morbis mulierum.

Iπποκρατης Ninoeratra προς τὸν υἱὸν Θέσσαλον. ad Eserarium Uium. Ἱστορ ς δε μελέτω σοι, ' ' παῖ, . γεμιε- . Geometriae et arithmetices cognitioni studium τρικῆς καὶ Αριθμ σιος ob γὰρ μόνον σίο τιν adhibeto, mi fili. Neque enim solum vitam tuam βίον εὐκλεά καὶ ἐαὶ 'παλά miis θριον ἐς gloriosam et ad multa in rebus humanis utis ἄνθρωπίνην μοῖραν ἐπιτελέθεὶ, ἀλλὰ καὶ ρῆν lem, verum etiam mentela acutiorem et longe θροτέρην τε καὶ τ λαυγεστέρην κατα splendidiorem ad fructum eorum omnium, quae τι ἐνὶ πρικ' ὐνῆσθαι τἄν δ ri in i. Κ,s in arte medica usui sunt, consequendum red-

M μός τε κα πρλυειδοῦ ξ. καὶ πΞν 'μετ' cum multas et varias formas habeat et omnia

εποδείξιορ περα, ο ἔν , Nisi χρ cum demonstrati ope ad exitum perducat, tum τε τὰς των δ θέων θέσεις siαὶ ἐυρυ j j. καὶ ad ossium positus et articulos suis sedibus emo-

τὴν λο ἰὸν faν μελάν τί ιν' ἐς γὰρ την tos, tum etiam ad reliqukm membrorum com τούτων 'πολυτροπί Dcπιγνωστότυον καὶ post trinem utilis sutura est Fam ad horum ράβιλε σε tat τε ' ν χθτὲων rati asseetuum variam comitionem facilius pervenies,t-υντριβομένων φάναπρίσι τε καὶ ἐκτμaesim tum etiam articulorum repotitione, tum ossium καὶ ξυνθω καὶ ἐεα ρέσι καὶ τε λοιπῆ θερα- contritorum resectione et persor tione et co π χρεσει. eiuς οκοῖθν τε τ/ χωρίον ἐστι platione. et subtractione, reliquaque curatione

καὶ τι ἐκ τούτου εξαιρεύμενον ὐστέον. Η uteris, noscens qualis locus sit et os exem- δε τῆς αριθμμιος τάξις πρός τε τας. ὸ sis plum. Numerorum vero series tum ad am-δους καὶ αλογους. τίν πυρετων μεταστασιας bitus, tum ad eas mutationes, quae praeter καὶ τας πρίσιάς των νοσεύντων καὶ τας ἐν rationem in febribus fiunt, et ad iudicandos νούσοις ασφαλείας Δρκέουσά εστω 'μάλα aegros et ad morborum securitates satis sutura

754쪽

est. Praeclarum enim in re medica est tibi id subministrari, quod intensionis ac remissionis partium, quae ex parto inaequales sunt, taciti, lem tibi absqua errore notitiam praebeat. Quapropter ad huius experientiae lacultatem valde contendito. Vale.

.. 23.

Demoeritus Hippocrati de natura humana. Omnes homines artem medicam nosse decet, o Hippocrates, cum praeclara simul res sit et ad vitam utilis, tum vero vel maxime eruditionis et eloquentias peritos. Eapientiae enim cognitionis medicinam sororem et familiarem esse duco. Sapientia si quidem animi pertu bationes exhaurit; at medicina. corporum morbos pellit. Mens autem increscit cum adest sanitas , cuius curam habere eos, qui recte sentiunt, praeclarum est. Ubi vero corporis habitus dolet, mens ad virtutis exercitationem nullam adhibet diligentiam. Praesens enim morbus animum vehementer hebetat et intelligentiam in affectus cognationem secum adducit. Humanae vero naturae descriptio hanc habet speculationem. Cerebrum quidem in summa corporis parte praesidio locatum est ad securitatem sibi concreditam, intra membranas nervosas collocatum, supra quas duplicia ossa ex necessitate adaptata, dominum mentis custodem cooperiunt. Pilorum concinna ratio cutem exornat. Oculorum vero cernendi vis delitescens in humoris recessu multis tunicis nonstante in loci. cavis sub fronte collocata est. Pupilla sincera,

755쪽

τος καὶ μεταβάλλον εἰς τροφὸν ρον λοβοῖς π DUA ις κοιλίη ρε λοόν ἐστι se παρ, ἐπι

visionis causa, palpebrae extremam oram, ταραν dicunt, promptam custodiam sustinet. Fares dupli des odoratus arbitras, oculorum viciniam dirimunt i Labra,vero os molli ruo contactuculationem regunt et emetunt. Maxilla autem sursum tendens et testudinis in modum connexa dentium clavis coaptatur. . At aures opifex ad sermones excipiendos aperuit, in quas cum sermo subit, non certus,temeritatis minister evadit. Lingua loquentiae mater, animi numolli, gustus custodiae praesecta, tutis dentium sepimentis munita est. Gutrur ac gula iuxta sese coaptata vicini m habent. Illud enim in spiritus 'iam, haec vero in ventriculi prosundum liberaliter propellendo alimentum demittit. Cor regium locum oblidens, coni formam habens, iram alens, adversus omnes insulim thoracem induit Crebrae autem pulmonis cavernae, aeri pqxviae, spiritum vocis causam pariunt.

At hepar, quod sanguinem suggerit et in alimentum tr smutat, fibri' 'ariast sermae cirea ventriculum stultat, cupidi tatisque causa eηt. Bilis pallida in hepate manensi ubi in corpore humano redundat, ipsum coxxRmpit. Noxius ei i utilis corporis humani incula est lien, ex adverso decumben , nullum officium sibi expetens. Medio. voro horum loco ventriculus omnia suscipiens alimonium subministrat cootionem moderans Intestina vero, quae ventris compositi '. continentur, constituta uti cum eo agitentur, per ventrem convolvuntur, e gQ st

756쪽

sumuntur et excrenuntur causae. At gemini Istum lumbis instillantes Et adipe circumdati ab natum exoretitae non alieni natura sunt comparali. omentum vocatum toti ventri Ominatur dummo solo limo excepto complectitur. vesica deinceps nervosa, coxae ore perdom ieesa vasa insidens, urinatum excretionis Eausa registit. Ηuio vicina insantium mater, gravis calatatas, sexcentarum aerumnarum mulieri auctes, uterus delitesdit in coriendi cum redessitaq; caro vero ostium custodiens, effundens vent is repletionem, nervis coarctatur ex

naturae parsionis providentia. Extra, corpus pensiles domum incolunt prolis eonditores testes, multiplices tunicas habentes. Pubi inhaerens plexus ex venis es nervis', urinarum effusionem peruens, eoilus minister, a natura fabricatus est, pubis pilis ornatus. Crura et brachia hisque annexa ε trema, totum officii principium eoaeereatum habent, tutamquε nervorum adiuinistratibnεin p6rficiunt. Inritas autem codiporis recessibus natura viscerum omn, genus fabricavit: quibus sane mors ingigiens ea celariter administratissile solvit 24. His eratis Aulubre consilium ad Reyem

Demetrium.

Hippocratea Cous Rem Demetrio S. Nos cum an ea quidem, o rex, operam de-

757쪽

βασιλευ, περὶ τες ἀνθρωπίνης φύσιος ἐν κεφαλαίφ θεωρῆσαι, ξυγγραιαντες καθαπερ ρξίωσας; ἀπεστείλαμεν. Νύν δε περὶ Iν δεῖμάλ- αισπουδάζειν το ς ἔμφρονας, ημεις

τα μῖν καὶ παρὰ τῶν πρότερον παρειληφότες, τα R. καὶ νυν αὐτοὶ προσεξευρύντες,

γεγράφαμέν σοι, ωςiri ' τοῖς προ τρν ἀρρωστηματων σημείοις γενυι νοις ἐπακολουθων καὶ χρώμενος π ιστακις ἁνουσος αν ε*ς τον ἁπαντα χρόνον. Εστι δἐ δύο γένη ἀρ- στιον απαντων τῶν Uyων, ἡ μῖν κατα γέ νος, ἡ δε κατα παθος ἀνομοιαι. Τας δ' ἐπιθυμίας τας κατα τὸν τροφὸν 'ας τε νούσους απασας πιξ υπεναντίων διει καδεστηκυίας καὶ νούσους umo νούσων γιγνομένας. 'Eπὶ σπασμ* πυρετος ἐπιγενόμενος ἶστησι το νόσημα κεφαλῆς δε περιωδννίας πολλὸν αἷμα κατατα ωτα ραγῆν ἡ κατα , τὰς . ρινας ' σπασμοὶ πασι τοῖς μή χολικοῖσι ἐπιγιγνομενοι παύ- ουσἰ τας μελαγχολίας. Καὶ καθ υ μέν ἐστι καὶ ρίζα τίν ἀνθρωπίνων *οσημάτων ἡ κεραλ καὶ τα ἀρρωστεματα τα si ιστα ἐκ ταύτης παραγίγνεται ἐπικειμDην γὰρ αμὸν τ* σώματι, οσπερ σικύαν τίν εἰσφερομένων απαντων ξυμβαινει αὐτὸν ελκειν περιττίματα καὶ τούς λιπτομερεῖς χυμούς. Δεῖ δὲ προσέπειν τὸν νουν δκως μηδεμιαναύξησιν λαμβανη τα . προσπίπτοντα τίν ἀρρωστ ματων δια τρ τῆς ἐπιμελεω καὶ τῆς εὐταί--ς τῆς παρα σοὶ γιγνομένης καὶ μῆτεταῖς τ ν αφροδισι in ακρασίαις μῆτε ταῖς σίν διαφόρων ἐδεσματων μῆτε τοῖς υπνοις

derimus ut naturam humanam in Summa con sideraremus, ad te conscriptas de ea re velut iussisti misimus. Nuno vero ea, quibus summo

studio prudentes incumbere debent, partim quibdρm a maioribus accepta, partim verobetiam. nunc a nobis inventa ad te scripsimus, ut tu signis praecedere morbos solitis obsequens et saepissime illis utens nullium per omnst tempus i modibum experi ris. Sunt autem duo genera morborum animantium omnium partim genere, partim

ametu dissimilia. At alimentorum cupiditates

et morbos omnes ex contrariis notos deprehendes et morbos 'x morbis oriundos. Convulsioni succedens labris morbum compestit. Capitis vehementes dolores multus sanguis p*r aures aut nares prorumpens. Convulsiones mel ncholicis omnibus succedentes melancholias sed iit. Et in summa quidem humanorum morborum radix caput est, ex eoque maximae aegrotationes assi epiunt. Cum enim toti corpori incumbos, eo- met omnium, quae inS'runtur, Jreliquias. et tenues humores n9n secus ac cucurbitula attrahit. Intendere autem animum φν tet ut per diligentiam et bene ordinatam vitam tuam incrementa pulla capiant morbi accedentes et

neque intemperanter rebus venereis utaris, neque cibis diversis, neque somnis corpus supra

modum relaxantibus; sed obsequentem signis ineorpore obortis singulorum occasionem' observare oportet, ut morbum, qui accesssurus est, Praecavens, usus curationibus, quas describo, sine valetudine adversa vitam transigas.

758쪽

τοῖς υπερχαλαστικοῖς χρώμενον, αλλ' ἐπακολουθούντα, τοῖς, μείοις τοῖς γιγνομένοις

ἐν τ*. σίριατι διατηρεῖν τιν καιρον εκάστου,

ναίων. 'Toto Ἱπποκράτης Κνος ἰατρος ὐπάρχων καὶ γεγονώς ἀπθ Ἀσκληπιου. μεγάλην εὐνοιαν μετὰ σωτηρίας ἐνδέδεικται τοῖς Ελληοχ, δτε καὶ λοιμου ὶόντος ἀπο γῆς βαρβάρων ἐπὶ τὸν Ἐλλαδα, κατὰ τόπους

ἀποστείλας τοῖς ἐαυτου μαθητας,. παρῆγ-

γειλε τί ι χρὴ θεραπείαις χρ*μένους ἀσφα-λse διαφεύξεσθαι τον ἐπιοντα λοιμον, ὀπως τε ὶατρικὴ τέχνη 'Ἀπόλλωνος διαδοθεῖσα τοῖς

αὐτώ ἐξέδωκε δε καὶ ξυγγράψας ἀφθονως τὰ περὶ τῆς Ἀτροκῆς τα ς, πολλως βου-

λομενος τοῖὸς σώοντας οπάρχειν ὶατρούς τού τε Περσων βασιλέως Αρεταπεμποώνου αὐτὸν ἐπὶ τιμαῖς ταῖς κατ' αὐτον Βαις καὶ

Senatus populusque Atheniensium sic censuit. Quandoquidem Hippocrates Cous medicus ab Aesculapio oriundus summam benevolentiam inservandis Graecis 'stendit, cum peste a barbaris in Graeciam pervadente, demissis per loca suis discipulis medelas indicavit , quibus qui uterentur instantem pestem secure effugere possent, quoque modo ars Apollinis mediea Graecis tradita eos laborantes tuto servaret. Quin et a se seripta de re medica liberaliter in publicum emi, sit, cum inultos . e se cuperet medicos, qui se

Vare possent. Persarum etiam Rege ipsum ad honores suis optimatibus aequales et munera quae ipse Hippocrates optaret eccersente, ba

bari pollicitationes, quod hostis et communis Graecorum inimicus esset, contempsit. Ut igitur constet populum Atheniensem Graecis sem- . per utiliter consuluisse utque dignam pro meribtis Hippocrati gratiam reserat, decrevit populus ut tu magnis mysteriis non secus ac Hercules Iovis filius publice initiaretur et corona aurea

mille aureorum conoraretur, coronam ipsam

759쪽

- 614 - πρέπουσαν Ἱπποκράτει barἐρ τών εὐεργετι

μένων, δέδοκται δῆμ* μυε ι αὐτοντά μυστρρια τὰ μεγάλα δημοσψ καθάπερ

Ηρακλέα τον Διις καὶ στεφανώσαι αὐτον στεφαν* χρυσο ἀπο χρυσῶν χιλίων ἀναγορευσαί τε τον στέφωνον Παναθηναίοις τοις μεγάλοις ἐν το αγίνι τω γυμνιαν καὶ ἐρει- ναί πασι Κρων παισὶν ἐφηβεύειν ἐν 'A 1ναις καθάπερ παισὶν 'Aθηναίων, ἐπειδή περ ἡ πα- τρὶς αὐτει ἄνδρα τοιουτον θὲον επι εἶναι δἐ Drποκρατει καὶ πολιτείαν καὶ - σιν DIΠρυτανειαρ δια βίου. Quinquatribus magnis in gymnico certaminε

praecone proclamante. Et omnibus Coorum libberis liceat, non secus atque Atheniensium,

Athenis pubertatem agere, quod eorum patria eiusmodi virum procrearit. Hippocrates verot civitatis iure et victu in Prytaneo toto vitae

empore donetur.

'Eo 3 Oratio ad aram. ' Ω αολλοὶ καὶ 'πολλει ολίων οὶκ ταὶ, Vos alloquor, multi et multarum urbium imc -μεγά ν' γε, di/6τες, κοινὸν αθυαμα colae, summaque dignitate constituti, communi εσσαλοὶ, graσι ἀνθρίποισι πικρῆ ἀνάγκη nomine Thessali. Hortales omnes durae satira μεμοιρααDα φέρει καρτερεῖν γὰρ λα- necessati sunt obnoxii, quae quod volit per vim Perm ἁ βούλεται , θ καὶ νύν ἐγδε εἴκων extorquere potest. Ciai ego quoque nunc cedens υρ' γενν* θαλλοω σμιας ἐπ' AAfinis cum prole mea fronde coronatus ad Minervae βωμού lacriss πρυμα ' ἁλλά τίς ἐὼν χρὴ aram supplex sedeo; quis vero sim iis, qui λέγειν τωχοῦ .νοέουσι. Dro ράτης, I ED ignorant, digere oportet. Hippocrates ego, o Deo, o Vr ις ι Κρορ δεον σεμν id καὶ χαλξο viri, medicus Cous gravi et honesta de causa

αὶ τί ς ἐμερωσὸν καὶ παῖδας θρων ξυνί,τ, μι me ipsum et liberos vestrae multitudini cogno γιγνώσκεα Mi, 5 πλῆθος καὶ γὰρ M, I scendos hic colloco. Familiaris enim, ut verum De , οὶκcος, sic λτερ, ἀλι θως, πολλο is dicam, multis vestrum et urbium vestrarum αν καὶ πολίων υεσέρων γιγνώωκομαι, e nitus gum, ut in summa dicam. N.men vero Δς ' εἰπεῖν. οὐνομα im 'se: καὶ προσω- meum ulterius quam forma processit i propter

τέρω κεχίρηκε ' ἐκ ταγ ς-5νιε ς σε artem meam sanitatis vitaeque causa, non So-

760쪽

ἐρέω 'Ἀθηναῖοι, Γ ἀνδρες Θεσσαλοὶ, κακοῦς ἐῖ φ χρ μενοι, μητρο λιν ἡμετέρην Κωῆν δούλης μέρεi διατίθενται, τὰ ἐλεύθερα διαπρογόνων κτροιος δορίκτητα ποιεύμενοι, ουτε

νιήν τε καὶ Σούνιον τοῖ ς κείνων παῖδας ἱκνέε

multis Graecorum vobis vicinis, esse agnoscor. Iam vero quapropter eiusmodi quid sacere Sustineam, declarabo. Athenienses, o viri Thessali, potestate abusi metropolin nostram Co in servitutem redigunt, libertatem a maioribus a ceptam armis sibi subiiciunt, neque cognatio nem reveriti, quae illis est cum Apolline et Hercule et ad Aenium et Sunium eorum P steros desoendit, nequa ad Herculis advertentes animum benesidia, .quibus polumnis vobis et nobis Deus recte agens eos affecit. At vos per Iovem supplicum curam gerentem et per penate3 Deos foras prodite et vestrae dignitatis memores in libertatem asserite. Πρεσβευτικος

TVοσέλκειν ἡγέομαι, Γ ἁνδρες Ἀθηναῖοι,

οὐδ' ὐλίγοις, πατρὶς δέ μοι Κως, ῆν ὀπως

Consentaneum esse arbitror, o viri Athen, enses, ut is, qui apud vos dicturus venit, cum multitudini notus non sit, primum quidem quinam et unde sit demonstret, deinde vero resib quam orationem persequatur. Pater quidem mihi est Hippocrates, quem quantam habeat in arte medica facultatem, optimo nostis; nomen vero Thessalus, qui et inter vos non in postremis, neque in paucis sum cognitus. Pa-