Hippocratis et aliorum medicorum veterum reliquiae, volumen tertium

741쪽

psm καὶ πάντων τι νον ἐσορέων καὶ δι' αὐταρκε*ς ὁδοιπορέων. Κάθαπερ δ' ἡ των παχέων εὐεξ' κίνδυνος, προδηλος. οὐτω τομίγεθος τον εὐτυχηριάτων,σφαλερόν ἐστι αρ τρομοι δ' ἐν τῆ τι κακοδαιμονίησι ξυνθεωρευνται. Ἀλλοι δὲ τὰ τρν πέλας μὰ ἱστορί οντες ὐπὸ τρα ὶ ς κακοπρη ς ἀπώλοντο, σὰ δῆλα καθάπερ ἄδηλα ριὸ προθεωρευντες , bπθδειγμα τὸν μακρὸν βίον ἔχοντες γενομ&νων καὶ μυῆ γενομένων, ἐξ ον καὶ τὸ ἐσθμε νον ἐχρῆν κατανοησαι. Tαυθ' ὁ ἐμὸς γέλως, ἀφρονες ἄνθρωποι, πονηρ'ς δίκας ἐκτίνοντες,

πολυμηχαν'ν κακῶν, ἀπειρ' γὰρ τίς ἐστι.

κaν τουτοισι, δολοπλακίησι ἀνθαριιλλευντες, σκολιοφρονες ε ἀρετῆς δε παρ' i αὐτοῖσι τρύ-

τος ἐστὶ τι χέρειον, φιλοψ ευ ν γὰρ ἀσκέ

Δυσαρεστευνται πΞτι, καὶ πάλιν ταῖσι

αὐτοῖσι ἐμπελάζονται, ἀρνησάμενοι πλύον πλέουσι, γεωργ'ν ἀπειπάμενοι αυθις γε πγωσι, ἐκβάλλοντες γαμετην ετέρην εὶ - γονται, γεννεσαντες ἔθαψαν, θάψαντες ἐ-νησαν, παλιν τρέφουσι, γῆρας ηὐξαντο, οαὐτι δ' ἀφικόμενοι στενάζουσι, αν οὐδεμι ii

καταστάσι βέβαιον ἔχοντες τὴν γνώμην ἡγεμονες καὶ βασιλία μακαρί ουσι τὸν ἰδιῶτ ν,

ram divitem et omnium alumnam respiciens et sibi satis viam suam ire pergens. Quemadmodum autem optimus crassorum corporis habitus periculum denunciat, sic magnus . rerum sudicessus lubricus est. Rebus autem in adversis

insignes conspiciuntur. Alii vero res alienas minime inquirentes pravis suis assectionibus pedi eunt, manifesta velut obscura non providentes, cum tamen longam vitam exemplum habeant, eorum quae fiunt et non fiunt, ex quibus quod futurum est cognoscere oportebat. Haec est mei risus materia, homines imprudentes improbita. tis suae poenas dantes, avaritiae, inexplebilis cupiditatis, inimi ditiarum, insidiarum, subsidiborum, consiliorum, invidentiae. Difficile est iuulbiorum malorum machinatricem solertem verbis exprimere cum eorum etiam sit infinitas quaedam, et in his cum dolosis commentig prava mente inter se decertent. Apud eos autem vi tutis modus habetur quod est deterius. Mendacia enim amant et in his se exercent, volvi ptatis studium extollunt, legibus minimo parentes. Hic autem meus risus, quae ab his nullo proposito consilio fiunt, condemnat, cum neque visionis, neque auditionis participes sint. At solus hominis sensus recta intelligentia emi,

nus splendescens quod praesens et futurum est praevidet. Omnia detestantur ac rursus ad eadem se adiungunt, navigationem aversantes narit iit; agricultura propulsatai rursus agrum colunt, abdicata uxore aliam inducunt, suseeptos liberos sepeliunt , et his sepultis alios pro-

742쪽

τραχυβατέοντες, κατ φερέ μενοι καὶ προσκόπτοντες, οἱ δε ti πλε rot ἐκπιπτοντες,

απωλεω καταφέρονται. Κατασκάπτουσι,δεα ἐποικοδεμέουσι, χαρίονται, εἶτα με-

νοούσι, καὶ Δ ιρευνται - οιλ- Ωκαια, κακοπρη γαντες ἐς ἔχθρην, τὰ ξυγγενείης

πολεμοποιευντες, καὶ τοίτων πάντων Κτίη ἡ

creant et rursus educant, senectutem exoptant umque eo pervenerint gemunt, nulloque in statu firma mente pexsistunt. Principes ae reges privatum beatum praedi eant, privatus regium imperium affectat. Qui rem publicam regit, aditificem tanquam periculi expertem laudat, artifex vero illum velut in omnia potentiam exedicentem. Rectam enim virtutis 'viam puram minimeque asperam atque inoffensam non cernunt, per quam nullus incedere sustinet. Per inaccessam autem et tortuosam seruntur et per

aspera delati incedunt et offendant, plerique etiam decidunt, velut si quis persequatur anhelantes, partim sequentes, partim praecedentes contendunt. Et eorum quosdam impudentia fretos nefandi amores alieni cubilis fures fieri suocendunt, quosdam etiam inordinatus avaritiae morbus tabesadit, alii mutuas insidias struunt. Alii vero ambitionis studio in stora subvecti sceleris gravitate in exitii prolandum praecipites deseruntur, diruunt, deinde aedificant, beneficium conserendo gratiam demerentur, deinde poenitentia dueti amicitiae iura violant maleque afficiendo ad inimicitias deveniunt et cognationis iura bello appetunt, horumque omnium avaritia causa est. Qua in re ab infantibus tu

dibundis diserepant 3 quos, cum mens iudicio careat, quidquid sese sorte obtulerit deleetat 3 Quod ad cupiditates attinet, nou' multum a brutis animantibus disserunt, nisi quod serae in

743쪽

γε*ς. Ἱππόκρατες, γελάσω τον κλαίοντα δι' ἔρωτα, δτι ξυμφερόντως αποκέκλειται, μάλ στα δ' ἡν ἐιψοκίνδυνος ῆ, καὶ φέρηται κατὰ κρημνῶν η βυθει πελάγους

εἶναι, μετε τεχνώμενον παιξονα φάρμακα ὁ σος, προγονος Ἀσκληπιῖς νουθε ἡ σοι γε

ὁ κωμος μισανθρωπ*ς πεπλε παι , ἄπειρα κατ' αὐτων πάθεα ξυνήθροικε ολος ὁ ἀνθρωπος ἐκ γενετῆς νουσός ἐστὶ, τρεφόμενος,

eo, quod satis est, se continenti Quinam enim Ieo aurum defossum in terram abdidit3 Quinam taurus alienum usurpandi cupiditate ad praelium impetu quodam delatus est 3 Quae pardalis inexplebilem aviditatem admisit 8 Sitit quid

aper, sed quantum aquae appetit. Lupus vero dilaniato, quod sese obtulit, necessario alimento quiescit. At si dies iungantur noctibus, homi. nem non capit comessandi satietas. Et anniverasariorum temporum ordo brutis quidemsans. mantibus coitus finem adsert, hie vero insano libidinis stimulo continenter agitatur. Quomodo, Hippocrates, eiulantem ob amorem quod suo commodo privetur, non deridem p praecipueque si quis nullo habito periculorum delectu per praecipitia et alta maria seratur, intento risa non excipiam 3 Non ridebo eum, qui navem multis mercibus onustam demersit, deinde mare incusantem quod eam plenam submerserit 3 Equidem haec minime ridicula duco, verum iueos aliquid molesti excogitare cuperem. Sed neque pro his medicinam esse oportuit, neque aliquem, qui Paeonia medicamenta conficereti Cuius rei te admonere debeat tuus ille progem nitor Aesculapius , qui pro servatis hominibus gratam beneficii recordationem fulminis, ictus reportavi: Non vides msi quoque huius vitii participem esse, dum ire insaniae causam inquirens animantia macto ac reseco, quam in hominibus perserutari oportuit 3 Nonne vides mundum ipsum inhumanitate redundare et infinitos alversus homineri affectus cumulare ρTotus homo ab ipso ortu morbus est. Dum

744쪽

pi ντας, αλλους χαίροντας, τοῖὸς δε κλαίοντας, τούς δε ἐπὶ κατηγορίην φίλων ξυγγράφοντας, τοῖς δε δια φιλοδοξ ν ἔκφρονας. Καὶ τά γε εο βαθύτερα, αἰ πρεξιες των

κατὰ 4 υχὸν κευθομένων, καὶ τούτων ὁκοσοι ἐν νέοι, i OG t Π πρεσβύται, αὶτευντες,αρνεόμενοι, προομενοι, περιουσικοντες, λιμ

ἔνοπλοι, οἱ δ' ἀποκτεινομενοι. Φέρονται δετούτων ἔκαστοι, οἰ μεν ἐπὶ ναυμαχι ν, es

educatur, inutilis, auxilium supplex implorat, dum increscit improbus et demens est, Puer manu ut ducatur opus habet, in aetatis vigore

constitutus, audax, aetate marcescens miSer

bilis, suos labores per imprudentiam excolens. Talis enim ex materno cruore sanie permixto

promicuit. Proptereaque hi quidem indignabundi et immodica cura reserti in calamitatibus 'et pugnis, alii in adulteriis et stupris perpetuo versantur, alii in ebrietatibus, alii in rerum alienarum cupiditatibus, alii in suis perdendis. Quodsi possemus nullo intus relicto velamento omnium habitationes detegere, deinde ita quae

intus aguntur inspicere, hos quidem edere vibderemus, illos vero vomere , alios indignis verberibus torquere, alios venenum miscere, alios insidias struere, alios rationibus studere, hos gaudere, illos plorare, hos amicorum accusatibonem meditari, illos vero nimia ambitione desipere. Et certe quaedam sunt in animis altius

reconditae actiones. Et in his partim quidem

iuvenes, partim vero senes, petentes, denegantes, pauperes, rebus amentes, fame oppressi.

Hi luxu gravati, sordidi, vincti, illi vero delibesis gestientes, multos alentes. Alii iugulantes, alii sepelientes, ea, quae habent, pro nihilo

habentes, speratas possessiones captantes, alii

quidem impudentes, alii parci, alii inexplebiles, alii quidem interficientes, alii verberibus amicti, alii superbe se iactantes, alii inani gloria attoniti. Et hi quidem equis addicti sunt, alii hominibus, alii navibus, alii lapidibus aut

745쪽

σταται. οὐκ ἀπείρφυ σοὶ τῶν τοιούτων λε-

σχ ηνευω ταυτα, σαφέως δε εἰδὰς ἐν αναξιοπαθείησι ri πολλάκις γενηθέντα καὶ οὐ μογ'ν ἡ βασκανί' ψιλοτ άλτοντα Πατρε lignis, alii statuis ex aero, alii picturis. Et alii

qui demta legationibus, , alii. rei . militaris admini. strationibus. alii rebus sacrisia Alii icoronas gestant, alii . armatio sunt; alii. Merficiunturi i Et horum singuli partim quidem in pugna navali versantur, partim in militari officio, partim vero in agricultura. 'Mil. vero in navibus onerariis, alii in soro, alii . in cpucionibus is alii: in theatro, alii in exsilio, Hii vero 'in aliis quibusdam re bus: : sit. Milo quidem . ad v luptatis studium, mollitiem, et intemperantiam, seruntur, alii ad otium ac desidiam. Cum igitur. tot indigna et misera studia i videamus, quomodo eorum vitae eiusmodi intemPerantiam ludibrio non1habebi,

mus 3 Valde quoque metuo ne artem tuam medicam ipsi non probent . Propter intemperantiam. enim implacide so labent , ad. omnia et sapientiam insaniam existimadi. Et certe suspicor pleraque in arte tua aut per lavidiam, aut per ingrati dudinem palam contumelia affici. Αediis vil fortunae attribuunt. Plerique ..vero hoc Sane. naturae assignantes inene: meritum odio Prosequuntur, parumque abest, quin indignem tur, si debitores esse existimantur. Multi etiam artis imperitiam' praeserentes, cum sint ignorantes, quod praestantius est damnant. Calcu-

746쪽

- 601 - κε'ς γὰρ Ουδεμία ουτε γνώσις, ουTε μαρτυρ'. 'Επεμειδία δε λέγων ταυτα, καί μοι,

Δαμάγητε, θεοει- τις κατεφαίνετο καὶ τοῦ Ἀπροτέρην αὐτου μορφὴν ἐξελελῆ τμη καὶ

φημὶ, Γ Δημύκριτε μεγαλοδοξε, μεγάλας

πους μούνον δυνατώτατον. Tαυτ' ἔχω ret

θοσύνως πάνυ. Ἐρρωσο.lorum enim suffragia stupidis attribuuntur, neque aegrotantes simul approbare volunt, neque eiusdem artis socii testimonio confirmare, cum invidia obstet. Neque eiusmodi rerum imperito haec vane loquor, sed probe sciens saepe te indigna passum esse, neque propter pecuniam aut malam volunissem lubenter te alios conviciis insectatum. Veritatis enim nulla est cognitio, neque testimonii confirmatio. Quae cum diceret, subridebat, mihique Damagete, divina quadam specie esse videbatur priorisque formae plane oblitus eram. Tum ego, Democrite praestantissime, magna hospitalitatis tuae munera

mecum. ii Co reportabo, cum multa me sapientiae tuaό- admiratione comple eris. Praeco enim tuarum laudum revertor, quod naturae humanae veritatem investigasti et mente complexus es. Accepta autem a te mentis curatione digesido, cum id tempus postulet, ut corporicoόsulatur. Cras vero ac deinceps ad eundem locum revertemur. Quae cum dixissem, surrexi, ille vero , ine comitari paratus erat. Cumque

quidam; nescio unde, accederet, libros tradidit. Et ego. ad'Αbtaritas, qui me speculantesqxspectabant, ' concitatiore gressu redis Viri, inquam , Abderitae . pho vestra ad me legatione magnas habeo gratias. Democritum enim, vibrum sapientissimum vidi, qui solus homines ad ganam mentem reducere potest. Haec habui, Damagete , quae de Democrito tibi laeto adm

dum adimo narrarem. . Vale.

747쪽

τάπην ἀν κατυι μήλαντο, - αὶτίην παρακο- 18. Democritus

AL nos venisti, Hippoerates, ut tanquam insanis veratrum exhiberes, a stultis hominibus persuasus, quibus virtutis labor insania reputatur. Ao nos quidem de orbis. Ornatui polorum atque insuper do astrorum coelequum descriptione scribebamus. Cum autem borum naturam cognovisses, quam sine ullo. vitio essent fabricata et quam procul ab insania ac dementia essent p0sito, naturam quidem. meam: laudasti, illos vero immites ρι. insanos iudicasti. , Quae enim specie mutubilia per . a eum 'runtur, nos decipiunt, , at quae o'dinat cernuntur et sommas vicissitudinem sibi habent. ea mens BO-stra, eorum natura exacte perquisita, in lucem produxit. Quaram rerum testes sunt libri a me conscripti. Minime igitur, Hippocrates, cum huiusmodi viris, quorum mens in summanuqtii atm inconstans est, te congredi. aut Oonversari oportet. . Nam si ab his persuasus mihi tanquam

insano veratrum propinasses . prudentia in insaniam evasisset, artemque tuam velut dementiae causam increpavissent. Nosce enim te, si me

749쪽

ἐστι τὰ τεο φυχῆς ἔργα Oταν ἱ γρότερος τῆς φύσιος η, ἀνάγκν κινεBθαι, κινουμDου δὲ μήτε τὸν ὀφιν ἀτρεμίπειν μετε την ἀκο- ὸν, ἀλλὰ αλλοτε ἀλλοῖα δρῶν τε καὶ ἀκούειν, την τε γλώσσαν τοιαυτα διαλέγεσθαι,

οἴα ἀν βλέπη τε καὶ ἀκούη ἐκάστοτε , ἶσον δε ἀν ἀτρεμίση ὁ ἐγκέφαλος, τοσουτον καὶ φρονεῖ χρονον ὁ ἄνθρωπος. Γίγνεται, δε - διαφθορῆ του ἐγκεφαλουὶ ὐπὸ φλέγματος καὶ χολ ς, γνώσει δἐ ἐκάτερα In οἱ μεν γω υπῖ φλέγματος ἡ μαινόμενοι νῖσυχοί τέ εὶσι καὶ οὐ βοηταὶ οὐδε θορυβώδεες - οἱ nbro χολης, πληκταιὶκαὶ κακουργοι καὶ οὐκ.ῆρεμαῖοι. Ην μῆν ξυνεχ ρος-μαίνωνται, αἴ ται αἱ προφασιές εὶ σν ω ν δε δείματα καὶ φοβοι, οπὸ μεταστάσιος γίγνεται του ἐγκειφίλου θερμαινομένου οπο χολης ὁρμώσης

ἐπ' αὐτον κατα τὰς φλέβας τὰς αἱματί -

φλέβας καὶ τὀ σωμα, πέπαυται. Ἐνιῆται

δἐ καὶ ἀήται καὶ ἐπιλμεται παρὰ καιρὸν φυχομένου του ἐγκεφάλου υπο φλέγματος καὶ ξυνισταμου παρὰ τὴ . ἔθος. μοταιν δε ἐξαπίνης ὁ ἐγκέφαλος διαθερμαίνηται υποχολης κατα τὶς φλέβας τὰς προειρημένας, ἐπιζέσαντος του ανατος, ἐνύπνια θρεύσι φοβερὰ καὶ Δς ἐγρηγοροτος το προσωπον φλογιμ, καὶ οἱ ὀοθαλμοὶ ἐρυθραίνονται καὶ ἡ γνώμη ἐπινοεῖ τι κακον ἐργαζεσθα τουτοκαὶ ἐν το boc' πάσχει οταν δῖ'τι α μασκεδασθη παλιν ἐς τὰς φλέβας, πέπαυται. Ese H το πέμπτ* τίν ἐπιδημιίν ἱστόρησαος ἐγίγνετο ἀφωνίη, ἀγνοια, παραληρεσεις συχναὶ καὶ μοστροφαί η δε γλωσσα σκληρη, και εὶ μὴ διακλύσαιτο, λαλεῖν οὐχ oliς τε ῆν,

morbo saero. Cum humidius quam pro natura

fuerit, moveri necesse eSt; Cum autem movetur,

neque visionem, neque auditi em quiescere: verum alias varia tum videre, tum audire, limguamque ea, quae singillatim viderit et audi6.rit disserere. Eo autem tempore homo sapit, quo cerebrum quiescit. cerebri vero corruptio ex pituita et bile oritur. Utrumque hoo modo dignosces. Qui ex pituita insaniunt, quieti sunt neque clamosi, neque tumultuantes. Qui vero ex bile, hi verberant, malefici sunt, neque qui eunt. Et si quidem continenter insaniant, eae

causae sunt. Terrores vero et metus ex trans

mutatione fiunt, calefacto cerebro a bile in ipsum per venas sanguine plenas irruente. Ubi vero bilis rursus in venas et corpus discessit, quiescit. Tristatur vero et aestuat et plus quam commodum sit obliviscitur, dum cerebrum a pituita refrigeratur et praeter naturam concrinscit. Cum vero derepente cerebrum a bile calefactum fuerit, sanguine in commemoratis venis ebulliente, horrenda vident insomnia, ac velut evigilato facies incenditur, oculi rubent, mensque aliquid mali agitat. Idque etiam in somno accidit. Ubi vero sanguis rursus in venas sparsus suerit, quiescit. Libro quinto de morbis vulgaribus quendam recensui, in quo vocis desectio accidebat, ignoratio, crebra deliria et morbi reversiones. Lingua dura erat, ad nisi collueret, loqui non poterat, et plerumque valde amara. Venae sectio solutionem attiniit, aquae potio, aqua mulsa et veratri potiones. Hic cum non diu supervixisset, mortuus est. Erat et alius, quem, cum ad convivium procederet, si tibicinam tibia canentem audiret, timor

750쪽

Ἱπποκράτης Δημοκρίτον ευ πράττειν. 'D1τρικῆς τέχνης, ω Δ μικριτε, κατορθώματα μD οἱ πολλοὶ τῶν aυθρόπων οὐ

παντάπα τι ἐπαινέουσι, θεοῖσι δὲ πολλάκις

ἀπολέση τον θεραπευόμενον, τὸν Β τρὸν/καταμέμφονται . παρέντες τι θεῖον. Καὶ ἔγωγε

δοκέω πλείονα μεμψιμοιρίην ξ τιμὸν κεκλη- Gαι τὸν τέχνην. 'Eγὼ μἐν γὰρ b τρικῆς ἐς τέλος οὐκ α*ῖγμαι καίπερ εδη γηραλεος καθεστεώς' οὐδε γαρ ὁ τῆσδε εὐρέτης 'Λ- σκληροις, ἀλλὰ καὶ αὐτος ἐν πολλοῖς δε- φώνησε, καθάπερ θμειν αἱ τῶν ξυγγραφέων βίβλοι παραδεδώκασι. Η μἐν ουν ori σεο

παραφρον ιος ἔργον, ἀλλὰ σχεδὸν ἀποδο-

χης πασρος, κάρτα τὸν φύσιν ἔπρνεσα, εριστύν τε φύσιος υμηνευτὸν καὶ κοσμου ἔκριναρ τοὐς δἐ εὶ σαγαγόντας με ἐμεμφοι- μ ν ως μεμηνύτας, φαρμακείης γαρ αοτοὶ ἔ-Dν. Ἐπειδὴ τοίνυν τὰ αὐτεματον ἡμέας εἰς τι αὐτο Γυνεγαγε,'Dθῶς ποιθσεις ἐπι- invadebat: interdiu vero si audiret, nihil patiebatur 20. Nooralest Demorito S. In arte medica quae recte fiunt plerumque quidem hominum vulgus non admodum laudat, saepe vero diis attribuit. - Αt si in aliquo repugnans natura eum qui curatur interemerit, numen praetermittens medicum incusat. Et ego sane plus reprehensionis quam honoris ex arte mihi consecutus videor. Neque enim quantumvis iam senex ad artis medicae summam perveni, neque etiam ipsius inventor Aespulapius, sed et ipse a sese in multis dissentit, velut eorum, qui scripserunt, libri nobis tradiderunt.

a sane quidem ad nos missa epistola per veratrum medicationem reprehendebat. Acestus igitur sum, Democrite, velut insanientem veratro purgaturus, cum coniicere. non possem, qualis tandem esses. Postquam vero tecum versatus, non per Iovem desipientiae opus, sed omni prope savore prosequendum cognovi, magnopere ingenium tuum laudavi, teque praestantissimum naturae et mundi interpretem iudicavi, eos vero qui me acciverunt tanquam insanos accusavi, cum ipsi medicatione indige- rent. Quandoquidem igitur dasu contigit hi nos una conveniremus, recte seceris, si ad nos crebriores litteras dederis, et a te conscripta com-