장음표시 사용
32쪽
Comprehendimus, ita cerebri sib&imtiam , aut meninges occupant. Licet enim oculi, aures, lingua, dentes, .ngiuae, fauces,& columella,capitis com stitutionem ingrediantur:earum tamen partium affectus, clarioris docti inae gratia, separatis libris exponere visum est, & cerebri ac meningum mor bos apitis affectuum nomine,per excellentiam,insignire. Illi autem affectus ex cerebri actionum laesionibus erunt desumendi: quae quidem actiones sensum,& mo- respiciunt,tum etiam assiones naturales,quae ad illius nutritionem spectant.Sens is vero diuiduntur in internos , & externos. Interes principes actiones Comprehendunt , imas tionem, & ratiocinationem , &
33쪽
inemoriam ; tum etiam somnum, & Vigiliam. Ad qua rum , functionum symptomata referuntur , phrenitis, .mania, melancholia,coma, lethargus, carus, apoplexi Catoche, & coma vigil. Senses Vero externi quinque vulgo statuuntur, Pisus, auditus, olfactus, gustus, & tactus. Quia tamen quatuor prioribus partes peculiares, tanquam priora eorum organa, destinatae sunt, quae varios patiuntur morbos , in propriis libris explicandos; ideo in hoc libro symptomata tantum e ponemus,Mae . sensum tactus respiciunt; quandoquid i illa a cerebro affecto, vel illius membranis, immediate procedunt:& vel paralysim in sensu tactus abolito , aut imminuto;
vel dolorem capitis in deprauato,respiciunt. Motus a tem voluntarij laesiones reperiuntur in conuulsione, epilepsia,paralysi, oplexia, vertigine, tremore. Denique affectus ad actiones cerebri naturales spectantes, in Intemperie consistunt, vel in excretorum vitio,ex quo Catarrhus generatur. Nos omnes illos affectus ad propria capita reducimus, eo tamen ordine, qui ad th rapiam instituendam magis conueniens est. Atque ita
primum frigidam cerebri intemperiem proponimus: mox omnes affectus, qui ab illa oriuntur, subiungimuS 3 quia eorum curatior iis fundamentum ab illius curatione desumi debet. Postmodum vero affectus a calida intemperie, & calidis humoribus oriundos, exponimus. Gae omnia in singulorum capitum perimmatione clarius apparebum.
34쪽
Frigida cerebri intemperies. 3
De frigida cerebri intemperies. OMnes intemperies vulgo diuiduntur in pathologia
in simplices & compositas, materiales imma teriales. Simplices raro inueniuntur;tum etiam imm aeriales;nec nisi a causis procatarchicis producuntur; &vel spbnte et leuissimis remediis erianescunt. Materi les vero,omnes capitis affectus producunt : illarumi debtractationi sedulo incumbendum est;quod tamen seorsim paucissimi auctores praestiterunt: propterea quod in expositione affectuum, qui ab illis intemperiebus
producuntur, earum etiam explicatio sufficienter proponitur. Nos itaque eorum vestigiis inhaerentes, calidae cerebri intemperiei, tum etiam humidae & ssiccae theotariam ad affectuum qui ab iis producuntur, tractiones remittimus. Sed quia maximus capitis affectuum numerus a stigida & pituitosa cerebri intemperie dependet, operae pretium censiuimus, illius theoriam in huius tra Sonis limine seorsita proponere, ut postmodum illius curatio sit veluti basis curationum omnium, quae dictis affectibus erunt adscribendae , & remedia quae eorum cause debebuntur, ex hoc capite depromi valeant: atque ita inanis eorum repetitio , qua Omnes propemodum practicae Medicinae scriptores laborare intent, &inde lua volumina inutiliter augere,artemque dissiciliorem , ac magis tyronibus laboriosam atque taediosam reddere,) nobis evitetur. Frigida igitur cerebri intemperies composita, MCum materia coniuncta viplurimum pituit0sia est; quia cerebrum est metropolis pituitae, frigiditas diu du-ians sibi ac cersit humiditatem. Quamuis enim inter-
35쪽
dum humori melancholico hopulata sit,rard tamen ille humor in cerebro gignitur,quemadmodum pituita; edin hypochondriis veplurimum Cyamulatur, S ad cer brum transmittitur, in eoque grauissima symptomata producit. Cauta , frigidae ac pituitos, cerebri intemperaturae sunt:
Alimenta sis da & humida, quae facile in pituitam
abeunt; tum etiam,dum concoquuntur entriculum &hepar refrigerando, faciunt , Ut multam pituitam producant, quae postmodum magna Copia ad cerebrum transmittitur. Nimia alimentorum,non silum frigidorum,sed etiam laudabilium quantitas,quae calorem natiuum obruit, &cruditates gignit. Cibi asiumpti statim a somno, vel ante somnum, vel antequam priores sint concocti: ex iis enim cruditates plurimae oriuntur, quae materiam pituitosam cerebro suppeditant. Omissa naturalis consueto pituitam euacuandi per Vomitum,aut secessim ; vel artificialis per medicamenta purgantia, diuretica, &sudorifica, vel frequentes
Ortus ex parentibus frigida cerebri intemperie laborantibus. usitas senilis,quae propter caloris inopiam multam generat pituitam;tum quoque puerilis, propter ingluuiem& incautam victus rationem.
Regio frigida & humida, quales sunt, quae stagnis, paludibus,aut maioribus fluminibus sunt vicinae ac boreae,nivibus, imbribusquς exp sitae, & quae sunt magis tentrionaleS. Somni longi & profundi, praesertim a cibo . Vitas dentaria, otipsa, sine curis. studio, moerore,
36쪽
CUI. Frigida cerebri Di temperi e. Saul cum his valde excedentibus; quia Calorem natiuum dissipando , praecipue in cerebro, illud restige
Ad has causas etiam referri potest hepar calidum &humidum , quod multOS Vapores transivittit ad cerebrum, qui in eo concrescunto in mareriam pituitosam
Signa frigidae intemperaturae cerebri desumuntur tuma causis supra propositis,quarum praesentia intemperiei huius magnam coniecturam faciet;tum praecipue ab ef fectibus,qui t sigillatim examinari queant, a suis fontibus illos mutuabimur, nempe ab actionibus passionibus, excrementis, & habitu corporis. Actiones animales frigidam cerebri intemperiem indicantes , sunt mens torpida & habes , ingenium tardum & obtusum, in elix memoria , maxima ad sem- num propensio, & semes longiores ac profundiores, nisi catarrhus, dolor capitis, aut animi pathemata 6bstiterint. Insomnia frigoris , aquarum , nempe pluuiarum, nivium, fluminum, stagnorum, marium , & rerum alla
Sensuum omnium illertia & hebetudo. Motus tarditas, sed in eo duratio i quia spicius cra siores minus distatuuntur. Passiones frigidam cerebri intemperiaeci inalcantes sunt orbi frigidi, ut pa calysis, letharνς, cararrhus, iij quamplurimi;quibus si aeger antea Aiaxius faetit, eum hac intemperie laborare coniicundum est. Id.psam confirmabit, si reger coela sereno , dc in ca lida &sicca aeris constitutio, te meΙ habeatan frigida Veso dc humida, hyemali nen4pe, pluuiosa & austrina,
37쪽
copiose reiecta manifestissime humoris pituitosi redundantiam in cerebro ostendunt. Ex habitu corporis desumuntnr signa, tam generalia, quam specialia huius intemperiei. Generalia ex toto habitu corporis desiimuntur. Si enim totus corporis habitus frigidus sit & humidus,ce rebrum proculdubio, omnium corporis partium frigudissimum & humidissimum, tale futurum est Cutis ergo ad tactum frigida,eadem mollis, laeuis &alba, totus corporis habitus mollis & obesias , non autem carnosas,dc venarum angustia frigidam temperiem significant. Signa ipecialia frigidam cerebri temperiem indicantia in capite considerantur, ut sent. Faciei pallor, venarum carentia 4n oculis, capilli molles, laeves, ac tenues ab inititio , tarde orientes, deinde rufi ac minia me croi, ac tota vita sine caluitio perseuerantes ; a frigore externo capitis facilis laesio, & calefacientibus
inod ad prognosim attinet, haec intempestes curatu difficilis est, &4aepe grauissimos capitis affectus producit. Quae a longo tempore contracta est, difficilius cu-
iatur; quae a natiuitate, nunquam; tum etiam quae est
liaereditaria,& quae in corpore senili reperitur, si perlongum tempus illud obsederiti Tempus hybernum
huic curationi idoneum non est, aestate vero meliuS c ratio succedit.
Curatio duabus indi cationibus perficitur, nimirum pituitae redundatius euacuasione, & ipsius intemperies per contraria correstione.Quibus indicationibus clebet 1atisfieri triplici instrimento, dietetico, chirurgico, &
Diaeta calefaciens & exsiccans instituenda est. Ac Primum cligatur aer purus, ad calidum & siccum Yα-
38쪽
Cap. L Frigida cerebri intemperies. Igens, qui tamen in caliditate non multum excedat; humores enim in capite contentos fundere ac liquare
posset, sicque catharros aliosque affectus producere; quod sepe contingit iis , qui sub Solis radiis morantur, vel caput ad ignem uiaefaciunt. In siccitate vero non potest nimium exceders , modo in activis qualitatibus sit temperatus ; ad calidum magis tamen, quam ad frigidum deflectat. Cubiculum in quo aeger degere con-1ueuit, non augustum sit, nec depressum, nec hum scens , stud aliquo situ obductum sed peruium & perflatum, siccioribus ventis expositum. Temporibus tal-inidis, nebulosis, ac frigidis, alterari interdum poterit aer cubiculis herbis calidis ac odoratis pauimento str sis , ut saluta, maiorana, lauendula, roremarino , thymo, serpillo, vel etiam iisdem in ignem coniectis, aut etiam lignis siccioribus in igne accensis, ut praecipv
iuniperino. Ignis autem sit luculentus , qui aerem cori- clauis sussicienter exsiccet: Suffitus in aedibus excitati, nisi admodum graues sint, siccando, absumendoque
humiditatem, non parum conferre possenta, in eorumtamen usti cautio magna adhibenda est , tum ut moderatissimi excitentur. Si enim nimi, sint, quoscumque
homines offendunt, & humores findendos, graues catarrhos excitant. Tum etiam, ut patientis constitutio aduertatur ; nonnullarum enim capita ita facile replentur , & a suffitibus alterantur, ut quilibet odor capitis dolorem inducat. Suffitus temperatus & utilis parabitur ex saccino puriore, cuius tenuia ramenta carbonibus erunt iniicienda. Minus grauis est,& optime siccat, boratque cerebrum suffim ex Indico succino , quod gummi animae nominatur,vel magis comam strus ita prae
39쪽
s Praxeos Medica , Lib. I. animae & g ryophyllor. an.5.6. Fiat puluis crassior stapra prunas iniiciendus. Vitetur aer austrinus & pluuiosus, tum quoque nocturnus , & in primis caput non exponatur in iis lunaribus, qui cerebro mirum in modum sunt infensi. Vitandus quoque est aer valde frigidus &i aquilon iis , praecipue quando subito ad eum ab austrino fit
mutatio. Is enim cerebrum humidis excrementis r fertum , non minus quam manus comprehensam mae
dentem spongiam, exprimit, & in partes sabiectas d
Secundo , alimentorum ratio maxima habenda est, quandoquidem, ut docet Hipp. lib. de natuma human morbi fiunt partim a victu, partim a spiritu, cuius a Iractione vivimus. itaque cibi sint boni succi facilis coctionis, nec fi .gidi, nec excrementij. Atqueet adeo infrequenti usa erunt carnesi vervecinae, hoedinae , Viatulinae ; his vero praecellunt paelicolumbini,gallinacei, capones, galline*, perdices, turdi, & omne genus auicularum montanarum, & Ouorum recentium vitelli. Praedictae carnes magis assae , quarti elixae arpentur. Vitentur autem carne durae & concoctu difficiles, ut bovinae , porcinae, ceruinae, leporinae, anserum, an tum , aliarumque auium laquatilium: ad hoc genus referuntur capita , intestim, extrema, & interanea
animalium: Piscium Misi sit rarissimus, iique eligendi, qui carnem habent solidam friabilem, in rivis rapiade fluentibus, aut iuxta saxa viventes, saxatiles ideo dicti, in vino praecipue ducoctis addendo acetum, butyrum , N Mumata, quorum usias etiam in aliis cibis concedendus est,nisi calida hepatis intemperies contra indicet. Ex his praecipue sunt nux moschata, Pryophylli, cithai momum. Herbarum rectigerantium &hum naeum , ut lactucae, portulacae, spiraciae, nul-
40쪽
Cap. I. Frigida cereb ri intemeries. 9lus aut rarissimus sit ysus. AEstiuo tamen tempore, e tum quae mediocriter restigerando siccare aliquantu lum, &membris robur adder , massaeque sanguinis, quo minus euaporet, firmitudinem qualemcumque conciliare valent, mediocris Vsus concedi potest. Tales sunt e tuta, cichorium , acerosa, quae tamen C ctae , non crudae usurpandae sunt. Conueniunt autem radices petroselini , dauci, & pastinacae, folia mentitae , hyssopi , nasturtij. Vitanda quoque omnia quae facile caput Iemant, illudque replent: tataque duorum sunt generiam. Vnum eorum, quae acritimonia sua humores fundum , Ut cepe , allium , sin pi, eruca , raphanus, Alterum eorum, quae crassis vaporibus caput replere solent , ut lac, & lacticinia omnia ,& legumina ; ex quibuSaramen minus nocent cicera rubra, propter eximiam aperiendi & deterge di vim qua praedita sint ; ideo conceduntur, praecipue iustula eorum. Fructus omneS recentes , & praeci
cipue fugaces multa aqua humiditate praediti, ut frequens cruditatum materia, vitandi. In bellariis tactus sicciores usi ari poterunt, ut passulae, amygdalae, ni clei pinei,dactyli & similes;quorum tamen usus parcus esse debet,quia maiori ex parte difficile concoquuntur. Pyra cocta saccharo contecta , vel conditura corticis citri, limonis, araniij in fine mense ustirpari poterunt. Sed multo utilius erit pulueris digestiui cochlear unum
sumere post pastum , cuius Vapor aromaticus, cere. bro amicus cum alimentorum vaporibus sursum eleu tur, sicque cerebrum roborat & exsiccat. Parabitur ex coriandor, foeniculo , anise , cinnamomo , nuce moLinat cum dii pia quantitate sacchari rosa ei. Panis ex optima tritici farina conflatus sit, bene coctus & se mentatus, cui etiam aliquid salis & anisi utiliter addi poterit 3 in maiori imem perie biscoctus 'erit 'Mor