장음표시 사용
461쪽
Dro curam de bobus,hoc autem non ideo
dictum intelligi potest, quod bruta diuinae
procurationi in totum exemta sint, verum quia non tam singularem eorum curam ge
ri quum hominum. At quomodo hoc verum erit,si in brutorum iuxta ac hominu vita nullus est locus casui & temeritatiἶAd- haec Salomon prouerbioxumis domus, in quit, & diuitiae dantur a parentibus, a D mino autem proprie V cor prudens. Falsum
est igitur, quae hominibus eueniunt, aequὀspeciali de propria destinatione Dei cunctaeuenire, sed diuitiae iis, qui parentes diuitestiadi senti non nisi generali illa ratione o tingunt quod homines ab ipso metem ad pii sunt, quacintelligant quicquid parentes thesaurizarut,hpc sis desunctis filiorum esse. Praeterea cum iusti sint in secietate eorum in quos diuina vindicta vel peste, vel bello, ,el fame, vel quacunque alia castigatione propterantulerabilem ipsorum thalitia desa uitura esst,semperne putas admonebun- tu civi se de medio eorum proripiant quemadmodum Loth, ut u Zodomis aufugeret admopitus est ' Α ut per miraculum sutui um,ut omnibus amictis ipsi nihil patiatur At nihil horum verisimile.Si vero unacum
abis & ipsi plagarum comunium participes sunsi non ex diuina des in tione id accide'.
462쪽
dicendum est . Non enim ipsbrum cauae, plagiae diuinitus infliguntur, sed mali re
improbi suis sceleribus eas commeruerunt: illos vero quia versantur in medio eorum, quos Deus ulcisci decreuit, ex consequenti,
& non ex prop6sito diuino amigi contingit. Nec refert quod etiam ipsi leuibus qui sdam delictis contaminati mari mε quod humanam offensioneni metuenia non satis acriter sceleratos corripuerinnlicet enim hinc ostendatur non posse eos de iniustitia DEI queri, cum neque ipsi promsiis in lates sint, adhuc tamen relinquitur non suisse ipsos s extra malorum mcieta tem extitissent tam grauiter puniendos . I super infantes baptietati & psopterea ab omni peccato immunes, qua re tam grauiter Deum offenderunt, ut etiam illi tota aliquac justate pereunte iisdeni plagis innaoluature Quid de his aliud dici potest,quam non hoc destinato egisse Deum, ut illi quicquam ipiterentur, verum quia in medio pereuntia um inueniebantur, vi naturali una cum illi, iliternecions datos esse ζ Idem iudicium de beneficijs,quae malis hominibus, uti aban, putipheri & similibus, propter societatem . iustorum obuenerunt. His accedit ipsus Dei per Hieremiam prophetam oraculum,nuo apertissime negat se immutabili decre
463쪽
quae hominibus eueniunt ondituet disiepente, inquit loquar, ad Uersum gentem di aduersus regnum, ut eradicem & destru- am & disperdam illiad. Si poenitentiam ege- Ηieremorit gens illa a malo suo quod locutus sum aduersus eam, agam dc ego poenitentiam suta per malo quod cogitaui, ut facerem ei. Quid . Rapertius dici potuit ad indicandum, quod sentetia diuina ab hominum moribus quodammodo pendeat, nee ita in una in partem; determinata sit, vis illi vitam corrigere u ilint, ipse plagas quas minatus erat, nihilo minus fit iflicturus. Pluribus etiam in locis sacrae literae indicant hominum, flagitia non
esse a Deo praedestinata. Nemo,inquit Iaco- naeos r. bus, cum tentatur dicat, quoniam a DEO . tentaturi DEVS enim κακῶν id est, non sollicitans ad malum . Sequitur enim Ipseautem neminem tentat.
. Et vix est quicquam .veterum theologo- rtita, qui non hunc errorem magno studio oppugnarit, ut superuacaneum videatur, cplura testimonia coaceruare, quibus non a Deo prouenire hominum malitiam osten- datur. Haec autem omittere non potui, ne Π dum cuncta diuino nutu feri dico, quisquam inde erroris occasionem sumat. Vt
464쪽
catorem percipit,etiam frigus perci piat, ne- cede est. Quare qui nonnunquam se liberavit, voluntate persentiscit,idem quado non
libere quippiam aggreditur. id haud dubia
perciperet. Insero igitur ex his omnibus arahitrij libertatem rationibus inui ctis fultam esse , sed experimentis probabilibus duntaxat . Si vero ab auctoritate sumta armamen- ta inter se comparentur, ea multo tirmiora incausa prouidentiq,quim libertatis inuen turus es. Nam inter sapietes non ilum Stoiici Etalem necessitatem defenderunt ' sed de Plato voluntatem diuinam, ita omnium re rum causam constitust, ut nil patronus a Iulius is, nonnullis existimetur . Poetae vetustissimi ventu . a leo huic opinioni addicti fuere , Ut mortem idcirco wolitis,id est, situm appellarint, quia unicuique setalis moriendi hora praea. stituta sit. Historici gentiles & nominatim Lege Dio. Herodotus,Diodorus,Curtius, Plutarchus,doxum dς certa lege res humanas gubernari conten -ςbim similiter & vulgus hominum Ethnucis temporibus ineuitabili cuncti necessutate feri existimauit,& post eua eiij prae dicationem Manichaei , VVic stae, Liset inini & nouissime Caluin istae libertas in arbitria negant. Prouidentiam vero numi; nis horum nemo se dubium vocat. igitur
465쪽
nitur lihon notius, sal tem aequia notum sit siuiua cura mundum regi.quam hominem libera voluntate praeditum esse; si prorsius inter se haec duo conciliam nequeant, nulla erit causa, cur potius perlibertatem homi- nis prouidentia,quam ec5trario per hanc li-bertas arbitrii oppugnetur. Quin audeo di-x γcere, quod, si quis deinde alia argumenta consideret, quae contra libertatem ab inge-i niosis hominibus afferuntur: is facile assen-
strus siti multo notiorem esse pronoeam. libertatem humana m. Nam libr*ri- 'mo planum fecimus idem argumetum, quo Aristoteles DEO liberam vo luntatem adibi Cap. ti. ibi . mere conatus est, 'etiam contra nostri ne irinsipio.
Utrii libertitemivalere Prouidentiae ve- lnihil insolubile obi citur , quim τι -
τεξούσιον Quoa tamen non magis ad eam, 'quam viceversa hanc ad illud euertendum acommodasti debere ostensum est. Atlibeta.
uid retia conciliati possi etiam alio argu- , mento tam nodoso oppugnatur,ut quando illud contra libertatem Dei affertur, a Phi- le sophis inselubile putetur. Hachon idci me dicuntur quod liberiati humanis quicquam des ractum velim hanc enim ιι retinendam essehon dubito sed proui .
Maduru existim iij,qui omnis pietatis si
466쪽
religionis iundamentum , quod planissiamum α nullis perplexitatihus inuolutum esse conuenit, inquirunt, in subtilem illam, de concordia praescientiae dc libertatis dis putationem pertrahantur. Ait u Augusti anus in confessionibus se ex eo, quod crede rei humanum genus DEO curae esse, addu- ctum ,ς crederet sacram scripturam esse ve-2 Verba eius sim t. Persuasisti mihi non qui crederent libris tuis,quos tanta in omni seriptura: bus serς gentibus auctoritate fundasti, sed etrum. non crederent esse culpandos nec audiendoses si qui forte mihi dicerent: Vndo scis r illos libis unis veri & veracissimi Dei spi ritu esse humano generi ministratos ' Idipsum enim maxime credendum erat,quonia, nulla pugnacitas calumniosaru qusstionum per tam multa,quae legeram inter se conm- gentium philosophorum extorquere mihi potuit, ut aliquando non crederem te esse, I id esses, quod ego nescirem, aut a s rationem rerum humanarum ad in. minimὶ pertinere Sed id credebam aliquando robustius, aliquando exilius, semper tamen credidi & est. te, & curam nostri germse, etiamsi ignorabam,vel quid sentiendum esses de substantia tua, vel q via duceret, aut, reduceret ad te. Idmoue si essemus infirmi' ad inueniendam liquida rationc veritatem, .
467쪽
ob hoc nobis opus esset auistoritate sanctarum lit rarum, iam credere iiiceperam nullo modo te suis e tributurum tam excellentem illi scripturae per omnes iam terras
auctoritatem, nisi & por ipsam tibi credi, &per ipsem te quaeri voluisses. Haec AVG S TIN V S. Sed infirmo admodum sendamento suam sdem Diuus A VG VSTI N V S stiperstruxisset, si non magis euidens ipsi suisset res humanas a Deo curari, quam earufidem 'procurationem libero arbitrio
modo setarinse obiect--,N re pite diximus non esse ne sIarim ad tuendam 'rerum omnium prouidentiam. intriintisim in illam de concordi lihmotis M praesteuriae disputationem ingredi. ed quod in gis notum sit Dei prouidenda cunisti admi nistrari , quis hominem libero arbitrio praedituri esse. Nunc, vim gis elucescat. mirim nihil hoc argumehibra ori debiti m .hstendendum easdia dissi 'quas prouidentianecanda eta. Heri posset, , etiamu illa a ymedi. lubi ' i Zς 3 tae
468쪽
tiae si cogitemus rerum paturas non luma Deo effectas esse, verum etiam cunctas ea rum ainio es motionesab eiuSnutu pendere, ita, ut si is j'su'um suae cooperatio nis iisdem subtrahuret, omnia iperti quo dam otio lagueret necesse esset.In hac autem cooperatione ita ipsem se Viri bus creatur τum attemperaro, visu m vicuique nai ram relinquat, ijs quae necessario agunt, nocessitatem,qus libere libertatem. Nec video sanh, cur intelli n posisti eum, qui Voluntatε liberam codidit, tam nauiter ipsam mouere & fled uti e posse. ut nihil eius liber-Hμης E imminuat. io costituiq,non erit dinscite intelligore, quomodo silua libertatenis nie omnium humatarum actionum DEUS D. Augu- praescius existit. Quia enim cucti motus hisesii M s, et mane volunta is ex eius pendent arbitri acuviiMR voluntate, Mihi a utem vult, nisi & cognoscat; sequitur omnia, quae n latebris ani
sui sui mistiuς cogitat D h O pexspecta
Ac cognita Quaeres sortem vin Volun- lih ra D Rh motionemfrustrari vale a dc si posse nege 'rursum contendo libuertatom auferri, re causam omnium scel.
469쪽
ri diuinam operationem confiteamur,no dum certae Dei praecognitionis causa inuenta videbitur. Sed respondeo, unicuique rei scopum a creatore DE O praefixum esse, aepropensionem ab eodem qua in eum seratur accepi sse, sed quia illa per se non potest
rem ad destinatum finem perducere, idcir-lco nunquam non a Deo, ut in eum tendat,
incitari. Sed tamen quia non pro magnitu-ldine potentiae suae, sed pro qualitate & conditione rei subiectar, unumquodque impellitur, idcirco non semper eo peruenit, quo secundum naturae suae primam institutioianem debebat. Verbi causa, vult Deus semen ad persecti animalis formam perducere, ac naturalem procliuitatem, qua in eam pro pendet, sua cooperatione efficacem reddit, verum quia calor seminalis vel ex se debilis j est, vel materiae inhabilitatem superare ne- quit, pro animali omnibus su is numeris a stauto exit monstrum. Pari modo vult Iu dae voluntatem ad amorem sipremi boni
incitare, sed quia in i iiqne eiusdem est defectus considerationis,quid bonum incom mutabile perituro prestet, cotra vero totus est in meditatione boni fluxi & caduci dies . tiarum videlicet, fit, vi eius voluntas magis en tale bonum inclinet. Talem igitur inumnieas voluntatis in Iuda consutut nem.
470쪽
ra diuertitas ab eodem Deo prosciscitur,quid restat, nisi viis tota humanae electionis quantumlibet ivitiosae, causa exi stat' At vermi ex sola honginum voluntate varietas j lla interna; affethionis prouenit,
opacto Pelis eHentum silae moti opis p rq scire u li bit, cum ille ab eo cuius ipse non est auctor pendeat Hic lubens fateor meam ignoratia mised tame habeo unde declarem hoc argumentum esse sophistiςum. Etenim si voluntatem fingamus a seipsa regi, nec esse
δiuinae prouidentiae subiectam , adhuc alis quid sit oportet, cur ipsa hoc p0tius, quam diuersum eligat. Nam ut si ςthicorum dixit Aristoteles,qualis quisque est, talis ei & sitis
videtur.Preterea pecca tum. non potesta bono oriri quatenus bonum', sed quatenus iam
aliquis in eo desectus pi scelsu siquidem bo
num, qua ex Drte bonum est, nil nisi sui simile potest prpducere. Antequam igitur electiost vitiosa, aliqua me itis humanae aD sectio antegressa in causa es . ut malum prae bono eligatu Vnde igitur illa erit'An a voluntate 5tqui tunc rursum quaeretur, unde potuerit desectus ille in voluntatim ex natura sua bon mi obrepere, aque in infiniatum. Si vero 't hoc eu ixes, aliunde quam a yesunt ili hin desectum promanare si