장음표시 사용
451쪽
nitur si non notius, saltem stam notum sit
siuina cura mundum regi;quam hominem libera voluntate praeditum es e si prorsus inter se haec duo conciliari nequeant, nulla ' 'erit caua, cur potius per libertatem homi nis prouidentia,quameestrario per hanc lia herias arbitrii oppugnetur. Quin audeo dux .cere, quod, si quis deinde alia argumenta consideret, quae contra libertatem ab inge- niosis hominibus afferuntur: issicile agen- surus siti multo notiorem esse pronoeam, ilibertatem humana in . Nam libr*ri nio planum secimus idem a gumetum, quo Aristoteles DEO liberam voluntatem adiu Cap. i. ii
Daure conatus est, 'etiam contra nostri tu . principio.
bitrii liberta emi valere 2 Prouidentiae me tio nihil insolubilees hcitur, quam τεξούσιον Quod tamen non magis ad eam, . quam viceversa hanc ad illud euertendum lacommodari debere ostensum est. At libe fias prinerquam quod rὸ cum D EI pro uictustia conciliati poseti etiam alio argumento tam nodosorippugnatur,ut quando illud contra libertatem Dei affertur, a Phlosophis inselubile putetur. Haec non idcir- me dicutitur, quod libertati humanae quicquam detractum velim hanc enim μαριξ retinendam esse hon dubito sed proui- dendum existimo, ne ii qui omnis pietatisti,
452쪽
resigionis fundamentum , quod planissiamum & nullis perplexitatihus inv0lutum esse conuenit, inquirunt, in subtilem illam, concordia praesciqntiae & libertatis disia Lib. Q putationem pertrahantur. Ait u Augusti nus in consessionibus se ex eo, quod crederet humanum genus DEO curae esse, addu- ctum vς crederet sacram scripturam esse ve-Σx proui Verba eius sunt. Persuasisti mihi non des crederent libris tuis,quos tanta in 'inni seriptura: serςgontibu auctoritate sendasti, sed et ,
rum. non crederent esse culpandos nec audiea
dos esse,si qui sorte mi hi dicerent: Vndo scis illos libros unis veri & veracissimi Dei spi
. rixu eue humano generi ministratos' Idip- sumeni in maxime credendum erat,quonia nulla pugnacitas calumniosaru qu stionum per tam multa,quae legeram inter te consigentium philosophorum extorquere mihi potuit , ut aliquando non crederem te esse. I id esses, quod ego nescirem, aut a si rationem rerum humanarum ad tα. minimὶ pertinere.Sed id credebam aliquando robustius, aliquando exilius, semper ta men credidi & est e te, & curam nostri germ se, etiamsi ignorabam,vel quid sentiendum esset de subitantia tua, vel q Via ducere aut reduceret ad te. Ideoque si essemus infirmi
ad flueniendam liqui, rationc veritatem, γ
453쪽
odi foc nobis opus esset auctoritate sanctarum lit rarum, iam credere theeperam nullo modo te fuisse tributurum tam excellentem illi scripturae per omnes iam terras
auctoritatem, nisi & por ipsam tibi credi, de . per ipsem te quaeri voluiues. Haec AVG sT IN US. Sed istfirm admodum senda- mento suam sdem Diuus A VG Vsa 1 N V S superstruxisset, si non magis euidens ipsi suisset res humanas a Deo curari, quam
earutidem 'procurationem libero 'arhite; non aduersari. δε--u modo euit
S tWre ςapite uiximus non esse ni *ssariuin ad tuendam rerum ψ'nium prouidentiam, intriuium m illam de coricordia li-atis & praeses euriae aisputationem ingredi. ed quod magis notum sit De' pronidentia .uni'aadmi nistrari P qcina hominem libero arbitrio praeditum Nunc, ut magis elucescat. qu3es nihil hoc argumehtbmoueri debEa m .hstendendi ni easdein difficilitates, by quas prouidentia neganda en'. ideri posset,
454쪽
e fingatur. Sciamus igitur oportet, 'explicari posse quomodo libertas. arbitrii 'non repugnet Dei praescieotiae & prouidentiae, si cogitemus rerum paturas non Ium a Deo essedio verum etiam cunctas ea 'rum actiones typtionesab eiusnou pendere, ita, ut si is influxum suae cooperatio nis ijsdem subtraheret, omnia. iperti quo dam otio laguerς necesse esset.In hac autem cboperatione ita ipsem se viribuScreatu '. ' Tum attempςrare, visu m Vnicuique natu ram relinquat, iis quae necessaxio agunt, ne
cessitatem,qus libertaibertatem. Nec video cur intelligi fion posist, eum, qui VP- luntatε liberam c5didit,iam suauiteripsam mouere & fletiere posse. ut nihil eius libet HWης --immium. Quo costituiq,non erit di
sine intelligetre mom silua libertate
nis ponit omnium humatarum actionum D EV SD Augm praestius existat. Quia enim cucti motus hu'stin s,dς m ne volunt sex eius pendent arbitri ac
ψμημμ voluntate, nihi autem vult, rust& cognoscat; sequitur 'mnia, quae m latebris anila
xxii sui quisquo cogitat D h Q
-& si posse negemus,rursum contendo lib. bertatomariesri, re usam
455쪽
ri diuinam operationem confiteamur,nonis 'dum certae Dei praecognitionis causa inueritata videbitur. Sed respondeo, unicuique rei scopum a creatore DE O praefixum esse, aepropensionem ab eodem qua in eum seratur accepi sse, sed quia illa per se non potest'
rem d destinatum finem perducere, idcirco nunquam non a Deo, ut in eum tendat, incitari. Sed tamen quia non pro magnitiis ldine potentiae suae, sed pro qualitate & conditione rei subiectae, unumquodque impeta litur, idcirco non semper eo peruenit, quo's xundum naturae suae primam institutionem debebat. Verbi causa, vult Deus semen ad persecti animalis formam perducere, ac naturalem procliuitatem, qua in eam pro pendet, sua cooperatione efficacem redditi Verum quia calor seminalis vel ex se debilis est, vel materiae inhabilitatem superare nequit, pro animali omnibus su is numeris ab scdulo exit monstrum. Pari modo vultIu dae voluntatem ad amorem supremi boni
incitare, sed quia in i ii ne eiusdem est
sectus considerationis,quid bonum incommutabile perituro prestet, cotra vero listus est in meditatione boni fluxi & caduci dies . tiarum videlicet, fit, vi eius voluntas magis en tale bonum inclinet. Talem igitur inuis naeas voluntatii in Iuda constituti'nem,
456쪽
dum eam vult ad summi boni amorem ex . citare, ipsa propter inhaerentem defectum, in pecuniam velitxyltimu finem, deflectit Fatemur igitur yolyinuitem liberam, eatenus Dei i uxum frustrari posse, ut non ta bonum assequ*tur, in quod ab ipso directa erat 'ed vii ius & in serius. Cu m Xero postea
insertur hinc sequi, nondum esse rationem inuentam,qua motus voluntatis Deo cognoscatur,eo quod nisei t an sua cooperatioessicax futura sit necne,halidest obscurum. quid respondendum si x. Non enim ponimus Dei acti nem posse omnino i xitam &. inefficacem reddi sed tantum ob inhaerentem in volui te dispositionem fieri, Ut non: ς' perueniat, quo illam DEUS, si prima inititutis &-humano generi pr*scripta. lectio. considerethr, prouestam cuperet. Sed hic iam quaestio emergit, si Deus no abselutE decreuit voluntatem in particulari ad hoc, vel aliud bonum eligendum inflectere, sed . ingenere ad summi. boni amorem, qui e diuersa cuiusque hominis affectione modissicetur,unde illvffectionum diuersitas ori
gium stanserit, Ac si quid in a adhuc
ii peccati auctor videbitur, ne dicam liber talem arbitrii nuit m relinqui. Nam si Dei motio pro varia hominum flictim
457쪽
ra δiαθέσεως diuersitas ab eodem Deo proiiciscitur quid restat, nisi ut is tota humanae
electionis quantumlibet vitiosae, causa exi stili At vermi ex sola hominum voluntate varietas ill internae assebionis prouenit, quopacto eus elientum suae moti opis pret- ire u li bit, cym ille ab eo cuius ipse non est auctor pendeat Hic lubens fateor m m Solutio. ignoratum.sςd tame habe0 unde declaremi hoc argumentum essς sophistiςum. Etenim ,
si voluntatem fingamus a seipsa regi,necesse i Ziuinae prouid xiaet subiectam, adhuc ali- quid sit op'rtet, cur ipsa hoc p0tius, quam diuersum 'igat. Nam visi ethicorum dixit Aristoteles qualis quisque est,talis ei & snis
videtur.Ρrtterea peccatum non potest bo- no oriri quatenus bonuiti, sed quatenus iam aliquis in eo desectus prscessit,siquidcmbo- num, qua ex parte bonum est, nil nisi sui si- mile potest producere. Antequam igitur e- lectio sit vitiose, aliqua mentis humanae af- γ
sectio antegressa in ςausa est. vi malum prae i bono eligatur Vnde igitur illa erit'A navo.
luntate Atqui tunc rursum quaeretur,unde . I ..
potuerit desectus ille in voluntatom ex na- tVira sua bsn repere, que in in , tum. Si Fem ythoc euixes, aliunde quam a Vol in tς ilum desectum promanare sta-
458쪽
ola electio, ergo voluntati non erit imputa tandum quod peccet, verum alter alicui res quae volt intate A illo defectu vitiauit. Cum igitur in eiusdem difficultatis solutione M. sudandum esset, etiamsi D EI prouidentia negetur, si, cum ex alijs causis nectitur,tanii non esse videtur, ut propter eam arbitrii li 'bertas neganda sit, quare cum ex provide tia Dei consurgit, eius causa Deum es nostras curare negabimus'Huc usque perueni re potui in obscurisiimae hui= quaestionis in 'telligentia, quae deinceps sequuntur inexplitacabilis mihi abyssus videntur . . Quare iis praeteritis ad alterius obiςctio esse datio inem progredior. I ia
Riorem obiectionem 'tale 'te, quia alitid non pote a muri abrupimus:sed eam quae restat pleni nos distatuturo sperata mus. Obijciunt ergo nonnulli.
utcunque simplex praescientia secum sita, lem necessitatem non afferat, saltei i prout detiam omnium rerum in particulari quam potissimum hoc opere 'defendimus , adi
459쪽
MPER i pugnare Ut magis non possit. Quomodo e nim quod prouisum est, fortuitum, quodque ab aliena destinatione pendet, liberum existet' Sed respondendum ipsis, specialem solutio prouidentiam duplicem esse. Vnam qus yi-Tes cuique rei in prima eius creatione indutas ad operandum in ili grum modo & p r-
ticularium circumflantiarum varietate, ex- citat. Hεc autem licet reuera omnium natu- rarum communis sit, ideo tamen specialis
dici potest, quod non, quemadmodum uerrois imaginatus est, vis q*aedam E coelesti, corpore ad res omnes dimanans, sed iusiu- 'Σus quilia 'namquamque naturam pecu Ii ris a DEO prosciscitur existat. Porro'quii hoc prouidentiae geno epon simpliciter hu- manam voluntatem ad hoc vel aliud eligen- 1 idum determinat, sed tantum eo perducit, . quo pro constitutione praesenti ipsa per se ipropedebation recte ex illo satalis necesi as infestur. Est alia prouidentiae ti' inui inspeςialior qua insit ut propel . si naturae haud permittunt ir, sed e uinae voluntatis decreto sic earum impctus temperantur,ut non nisi quod ipsi visum fuerit, queant inicere.Eiusmodi prouident ae operasen quae libro 'cap. Idc 8 recensitimus. Ac sitemur ea, quae elusinodi sunt, fortuita
460쪽
culta DEI destinatione perierarit, liberunxerat sua consilia eum in modum instituere, ut nihil ipsis aduersi accideret: aut si liber- tatem retinebant ne illa uterentur,a DEO prouisiim fuit. Verum nego omnia quae vell)ominibus, vel rebus alijs euenilint, ex tali om- Dei destinatione euenire. Sed in multis sinenia fiat ex DRI determinatione d accidere aio, quod dς'i' xi fert rerum ipsarum naturalis propensi nςMin kΠη -eredat exdefinito consilio. DEI seri,quicquid pulices,stires, & mures fasi umi Quis tam impius, ut parricidia adulte ria& alia scelera ex luinae voluntatis de- creto patrari dicax Praeterea sitPeruacane.' um esset omnis hominu industris, consiluorum humanorum qu nius a Dei voluntato
manas rationes,s 4 cupere se auctioritate sata
crete scripturar ost*odi nonnulla casu &iruta temeritate in hoc sublunari murido p xi. Extra institutum me vocat qujsquis hocssa ali non enim cum haereticis mihi hoc in hoc opere res est,sed cum pseud'phi .
loso his, qui DEI prouidentiam a v sin
gulas omnino pertingere R gam. Attamen ne quisueam me calumnietur, anquam qui